„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ“ „ქარტიის პრიზი 2025-ის” მოსაპოვებლად განაცხადების მიღება დაიწყო. ყოველწლიური კონკურსის მიზანი ეთიკური ჟურნალისტიკის განვითარების ხელშეწყობა და პროფესიული სტანდარტების დამკვიდრებაა. 

დამატებით, „მედიის ადვოკატირების კოალიცია“ გასცემს სპეციალურ პრიზს სიტყვის თავისუფლების დაცვისა და ჟურნალისტიკის განვითარებაში შეტანილი განსაკუთრებული წვლილისთვის. 

კონკურსში მონაწილეობის მსურველებმა უნდა წარადგინონ მედიაპროდუქტი, რომელიც 2024 წლის 15 ნოემბრიდან 2025 წლის 5 ნოემბრამდე პერიოდში გამოქვეყნდა. საკონკურსოდ მასალის წარდგენა შეუძლია როგორც ჟურნალისტს ინდივიდუალურად, ისე მედიასაშუალებას. თითოეულმა აპლიკანტმა მხოლოდ ერთი ნამუშევარი უნდა წარადგინოს ოთხი კატეგორიიდან ერთ-ერთში.

საკონკურსო ნამუშევრების მიღების ბოლო ვადაა 2025 წლის 27 ნოემბერი, 18:00 საათი. გამარჯვებული კი დეკემბერში გამოვლინდება.   

განაცხადის შესავსებად უნდა გადახვიდეთ ბმულზე: https://forms.gle/RWTz1sgL82aj1tR8A

„საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველოს“ კვლევის მიხედვით, 2024-2025 წლებში, პროსამთავრობო მაუწყებლებმა ჯამში 89.5 მლნ ლარის კომერციული სარეკლამო შემოსავალი მიიღეს, კრიტიკულმა ტელევიზიებმა კი („მთავარი არხის“ 2024 წლის მონაცემის ჩათვლით) თითქმის 4-ჯერ ნაკლები - 23 მლნ ლარის, რაც „ნათლად აჩვენებს იმ უზარმაზარ დისპროპორციას და სარეკლამო ბაზრის არათანაბარ განაწილებას, რაც პროსამთავრობო და კრიტიკულ მაუწყებლებს შორის ფიქსირდება“. 

როგორც ორგანიზაცია აღნიშნავს, შექმნილი ფინანსური პრობლებების გამო 2025 წელს მაუწყებლობა ვეღარ განაახლა 17-მა რეგიონულმა მაუწყებელმა, ფინანსური კრიზისის გამო დახურვის საფრთხის წინაშე არიან ქვეყნის მთავარი კრიტიკული მაუწყებლები - „ფორმულა“ და „ტელეკომპანია პირველი“:

„კრიტიკული მაუწყებლების დახურვა გამოუსწორებელ ზიანს მიაყენებს საზოგადოების ჯეროვან ინფორმირებას, დატოვებს რა მას მხოლოდ სამთავრობო დღის წესრიგისა და პროპაგანდის ამარა“.

2024-2025 წლების სატელევიზიო სარეკლამო ბაზრის კვლევა ასევე აჩვენებს, რომ წამყვანი სატელევიზიო მაუწყებლების ხარჯები კვლავაც მნიშვნელოვნად - 2-ჯერ, რიგ შემთხვევებში კი - 3-ჯერ აღემატება მათ შემოსავლებს და ისინი უკვე რამდენიმე წელია, რაც ფისკალურ წელს ზარალით ასრულებენ და მოგებაზე ვერ გადიან.

„საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველოს“ კვლევის დასკვნითი ნაწილის მიხედვით:

• 2024-2025 წლების მაუწყებლების სარეკლამო შემოსავლების ანალიზი მკაფიოდ აჩვენებს, რომ სარეკლამო ბაზარი არ არის საკმარისი მედიის გამართულად ფუნქციონირებისთვის, რასაც თან ახლავს ბაზრის არათანაბარი და დისპროპორციული განაწილება პროსამთავრობო მაუწყებლების სასარგებლოდ.

• მაგალითად, მხოლოდ 2025 წლის პირველ 3 კვარტალში, მხოლოდ პროსამთავრობო „იმედის ჰოლდინგმა“ 29.2 მლნ ლარის შემოსავალი მიიღო კომერციული რეკლამიდან, რაც ორი კრიტიკული მაუწყებლის - „ფორმულა“, „ტვ პირველი“ - იმავე პერიოდის ჯამურ შემოსავალზე 3.7-ჯერ მეტია. მათ საანგარიშო პერიოდში, ჯამურად მხოლოდ 7.8 მლნ ლარის სარეკლამო შემოსავალი მიიღეს.

• საყურადღებოა „საზოგადოებრივი მაუწყებლის“ არსებობაც საერთო სარეკლამო ბაზარზე, რომლის სარედაქციო პოლიტიკაც ხელისუფლების დღის წესრიგზეა მორგებული და ისედაც სოლიდური სახელმწიფო დაფინანსების პირობებში, კომერციული რეკლამის  ნაწილში კერძო მაუწყებლების კონკურენტად გვევლინება. რაც საბოლოო ჯამში, განაპირობებს სარეკლამო შემოსავლების უდიდესი ნაწილის აკუმულირებას პროსამთავრობო არხებზე. აღნიშნული განსაკუთრებულ წნეხად კვლავ კრიტიკულ მაუწყებლებს აწვებათ, რომლებიც ისედაც მინიმალური ფინანსური რესურსების ზღვარზე ოპერირებენ.

• ამასთან, მკაფიოდ იგრძნობა ერთგვარი თვითცენზურა რეკლამის დამკვეთებშიც, რის ვარაუდსაც პირად საუბრებში თავად კრიტიკული მაუწყებლების წარმომადგენლებიც გამოთქვამენ. მათივე ცნობით, ადგილი ჰქონდა უკვე დადებული სარეკლამო კონტრაქტების გაუქმებასაც. ეჭვებს კიდევ უფრო მეტად ამყარებს მაუწყებლებში მიტანილი რეკლამების საერთო მაჩვენებლებიც.

• კრიტიკულ მედიაში არსებულ ფინანსურ პრობლემებს თან სდევს, როგორც ტექნიკური, ისე ადამიანური რესურსების მკვეთრი ნაკლებობა. მრავალთვიანი სახელფასო დავალიანებების ფონზე, ბევრი ჟურნალისტი იძულებული ხდევა დატოვოს პროფესია, დარჩენილები კი მოხალისეობრივ საწყისებზე განაგრძობენ საქმიანობას.

• ამას ემატება მრავალმხრივ გაუარესებული კანონმდებლობაც, რაც კიდევ უფრო ზრდის ხელისუფლებისადმი კრტიკულად განწყობილი მაუწყებლებისადმი არსებულ წნეხს. 2025 წლის დასაწყისში, რეპრესიული ცვლილებებით, ფაქტობრივად, სრულად შეიზღუდა დასავლური ფონდებიდან დაფინანსების მიღება, როგორც სატელევიზიო, ისე ონლაინ მედიისთვის. აღსანიშნავია, კომუნიკაციების კომისიის მაკონტროლებელი როლის გაფართოებაც, რრომელიც „ქართული ოცნების“ ხელისუფლების პირობებში, მაუწყებლების დასჯის  ინსტრუმენტად გამოიყენება.

• აღსანიშნავია მედიის წარმომადგენლებისთვის ბოლო წლებში შექმნილი მტრული გარემოც, რაც მათ უკანონო დაკავებებში (მათ შორის, სისხლის სამართლებრივი წესით), დაჯარიმებებში,  ე.წ. SLAPP (საზოგადოებრივი ჩართულობის სტრატეგიული სარჩელები) სარჩელებში, ფიზიკურ და სიტყვიერ შეურაცხყოფაში, დაშინებაში, მუქარაში, შევიწროებასა და ჟურნალისტურ საქმიანობაში სხვადასხვა ტიპის ხელშეშლის შემთხვევებში გამოიხატება.  ბოლო 2 წელში, 600-ზე მეტი ამგვარი ინციდენტი აღირიცხა.

• ამას თან ერთვის ჰიბრიდული საინფორმაციო ომი, კრიტიკული მედიების მიმართ ხელისუფლების მხრიდან წარმოებული დისკრედიტაციის კამპანია და ჟურნალისტების წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულების გამოუძიებლობა, რაც მკვეთრად პოლარიზებული გარემოს პირობებში, კიდევ უფრო მეტად მოწყვლადს ხდის იმ გარემოს, რომელშიც დამოუკიდებელი მედიის წარმომადგენლებს უწევთ ფუნქციონირება.
  
  

22 ონლაინმედია მთელი საქართველოდან გავერთიანდით, რომ ვიბრძოლოთ, სანამ გვიან არ არის. 

შენი მხარდაჭერა ამ ბრძოლაში გადამწყვეტია - https://sinatle.media/

გადარიცხე დამოუკიდებელი ონლაინმედიის მხარდასაჭერად:

#GE76TB7548536080100013

#GE06BG0000000609779465

რეპრესიული რეჟიმი დამოუკიდებელ ონლაინმედიას გაქრობით ემუქრება. სწორედ ამ რეალური საფრთხის საჩვენებლად, 22 მედიის ვებგვერდი დროებით გაითიშა. სიმბოლური გათიშვა წინ უძღოდა კამპანიას „სინათლე არ უნდა ჩაქრეს“, რომლის მიზანიც დამოუკიდებელი მედიის დასაცავად მხარდამჭერების გაერთიანებაა.

1. ბათუმელები
2. ნეტგაზეთი
3. პუბლიკა
4. ინდიგო
5. ქართლის ამბები
6. გურია ნიუსი
7. სამხრეთის კარიბჭე
8. Chai Khana
9. Info imereti
10. სტუდია მონიტორი
11. ქუთაისიპოსტი
12. OC Media
13. რადიო მარნეული
14. აჭარა თაიმსი
15. აი ფაქტი
16. პროექტი 64
17. მედიაჩეკერი
18. ჩემი ხარაგაული
19. აპრილი
20. გურიის მოამბე
21. TOK2Region
22. Jnews

თეონა სეხნიაშვილი 2022 წლიდან „პრესის საერთაშორისო ინსტიტუტში“ (IPI) მუშაობს. საწყის ეტაპზე მისი კვლევის საგანს აღმოსავლეთ ევროპის მედიაგარემო წარმოადგენდა, ამჟამად კი მუშაობს მედიის ადვოკატირებაზე ევროკავშირის წევრ და კანდიდატის სტატუსის მქონე ქვეყნებში. „პრესის საერთაშორისო ინსტიტუტი“ ვენაში მდებარე საერთაშორისო ორგანიზაციაა, რომელიც პრესისა და გამოხატვის თავისუფლების დაცვის მიმართულებით მუშაობს. 

2025 წელს საქართველოში მედიაგარემო მნიშვნელოვნად გაუარესდა, ამას ცხადყოფს მედიის უფლებადამცველი საერთაშორისო ორგანიზაციების ანგარიშებიც. თეონა, რომელ ქვეყნებთან შეგიძლიათ პარალელების გავლება, სადაც მედიის მდგომარეობა ასეთ მოკლე დროში გაუარესდა?

- საქართველო ცენტრალურ აზიაში შეგვიძლია შევადაროთ ყირგიზეთს, სადაც დაახლოებით იგივე პროცესები განვითარდა. ცენტრალურ აზიაში ყირგიზეთი იყო დემოკრატიის შუქურა ისევე, როგორც საქართველო - კავკასიასა და პოსტსაბჭოთა ქვეყნებში. ქვეყანაში დამოუკიდებელი მედიაც იყო (მაგალითად, „კლუპი“, მთავარი საგამომძიებლო მედია, რომელიც ახლა საზღვარგარეთიდან მაუწყებლობს) და სამოქალაქო საზოგადოებაც, მაგრამ რამდენიმე წელში იქაც მსგავსი დაღმასვლა მოხდა და ეს ყველაფერი ცხადი გახდა მას შემდეგ, რაც აგენტების კანონი, რომელსაც საქართველოში რუსულ კანონად მოიხსენიებენ, შევიდა ძალაში. საქართველოში მეორედ რომ წარადგინეს [2024 წლის გაზაფხული] ეს კანონი, ყირგიზეთში რამდენიმე დღით ადრე ჰქონდათ მიღებული. პარალელების გავლება შეიძლება, მაგრამ მგონია, რომ საქართველოში მაინც უფრო სწრაფად განვითარდა მოვლენები.

მედიასთან დაკავშირებით, რა თქმა უნდა, პრობლემებია ევროკავშირის წევრ ქვეყნებშიც. ძალიან სწრაფად იცვლება ვითარება სერბეთში, სადაც განსაკუთრებით პრობლემურია ონლაინ თავდასხმები ჟურნალისტებზე და მათი თვალთვალი. რა თქმა უნდა, ჟურნალისტებზე თავდასხმების რაოდენობა პირდაპირ არ გულისხმობს იმას, თუ რომელ ქვეყანაშია უფრო რთული მდგომარეობა მედიის თავისუფლების მხრივ, მაგრამ ჩვენს პლატფორმაზე მონიტორინგს რომ ვაკეთებთ, ბოლო წელიწადნახევრის განმავლობაში საქართველოსა და სერბეთში ყველაზე მეტი თავდასხმაა დაფიქსირებული. განსხვავება არის ის, რომ საქართველოში თავდასხმების ყველაზე ხშირი წყარო პოლიცია და სასამართლოა. სერბეთს არ გაუკეთებია ის, რაც გააკეთეს საქართველოში. მთელი რიგი კანონები, რომელიც კრძალავს პროტესტს, დამოუკიდებელი მედიის დაფინანსების წყაროებს აქრობს, იქ არ მიუღიათ. თავისუფალი მედიისთვის მთავარი დაფინანსების წყარო სერბეთშიც ხშირად ევროპული ფონდებია. 

მძიმე მდგომარეობაა უნგრეთშიც. იქ მთავარი პრობლემა მედიის მიტაცებაა, რაც საქართველოშიც ყოველთვის იყო. სახელმწიფოსთან დაახლოებული პირები ფლობენ კერძო მედიებს (მათი 80% ვიქტორ ორბანთან და „ფიდესთან“ დაახლოებული პირების ხელში). ასეთი კონგლომერატია, რომელსაც ჰქვია KESMA და მედიების დიდ ნაწილს ის ფლობს. სახელმწიფოს მხრიდან მედიების დაფინანსება და რეკლამები ძირითადად მასთან დამეგობრებულ მედიებში მიდის. ინსტიტუციური ზეწოლაა მედიებზე, მაგრამ დამოუკიდებელ, კრიტიკულ ჟურნალისტებზე ფიზიკური თავდასხმები არ ხდება. ასევე, უნგრეთი რამდენჯერმე შეეცადა აგენტების კანონის მსგავსის მიღებას, მაგრამ შიდა და გარე წრეების ზეწოლით, არ გამოუვიდა. მედიის მიტაცებასთან დაკავშირებული პროლემებია სლოვაკეთშიც, მაგრამ ისეთი სიტუაცია, როგორიც ახლა საქართველოშია, მე არ მახსენდება იმ ქვეყნებში, რომლებსაც ვფარავ, მათ შორის, არც ბალკანეთის ქვეყნებში. ახლა ევროკავშირის წევრ და კანდიდატ ქვეყნებს შორის მედიის თავისუფლების მხრივ ერთ-ერთი ყველაზე მძიმე ვითარება საქართველოშია. 

კომუნიკაციების კომისია რომ მიტაცებულია, საზოგადოებრივი მაუწყებელი რომ დამოუკიდებელი არაა, რეკლამები და დაფინანსება სამთავრობო მედიებში რომ მიდის და ა.შ. - ეს პრობლემები დიდი ხნის განმავლობაში არსებობდა, დემოკრატიის მკვეთრ უკუსვლამდეც. მაგრამ დღეს, საქართველოში უკვე ფიზიკური გადარჩენის პრობლემის წინაშე არიან ჟურნალისტები.

საზოგადოებრივი მაუწყებელი ახსენეთ, რა როლი აქვს მას დღეს საქართველოში?

- საზოგადოებრივი მაუწყებელი არამხოლოდ მიტაცებულია, ის არის პროპაგანდის იარაღიც „ქართული ოცნების“ ხელში და ავტორიტარიზმის კონსოლიდაციის ამ პროცესში მას თავისი წვლილი აქვს. ამას აღვნიშნავთ ჩვენც და ჩვენი პარტნიორებიც. ევროკავშირის გაფართოების ანგარიშშიც წერია, რომ ის რუსული პროპაგანდის ნარატივებს იმეორებს.

„მედიაჩეკერთან“ ბოლო ინტერვიუში ამბობთ, რომ შესაძლოა, ათ წელში საქართველო ბელარუსის ანალოგი გახდეს. ამ ინტერვიუდან 3 წელიც არაა გასული, დღეს რას იტყოდით?

- მაშინ ვფიქრობდი, 10 წელს რომ ვამბობდი, ხომ არ ვაჭარბებდი, რადგან 10 წელი არ არის საკმარისი დრო იმისთვის, რომ ნებისმიერმა მთავრობამ ავტორიტარიზმის სრული კონსოლიდაცია მოახდინოს-მეთქი, მაგრამ თურმე ვცდებოდი. საქართველოში რაც მოხდა, მაგას ნამდვილად არავინ ელოდა, რადგან მას ნამდვილად ძლიერი სამოქალაქო საზოგადოების ტრადიცია აქვს და მიუხედავად იმისა, რომ დამოუკიდებელ მედიას სასიკეთო სიტუაცია არასდროს ჰქონია, გადარჩენისთვის ყოველთვის იბრძოდა. 

ნამდვილად ჰგავს საქართველო ბელარუსს იმ ნაწილში, რომ ფაქტობრივად, პროტესტი და გამოხატვის თავისუფლება კრიმინალიზებულია, დამოუკიდებელი მედიის დაფინანსება აკრძალული, ჰგავს პოლიტპატიმრების რაოდენობითაც და იმითაც, რომ ჟურნალისტები ციხეში არიან, მაგრამ არის განსხვავებებიც, რაც იმედის მომცემია. დამოუკიდებელი მედია ბელარუსში საზღვარგარეთიდან ფუნქციონირებს, საქართველოში კი დამოუკიდებელი მედიის დაუმორჩილებლობა გამოხატება იმაში, რომ ისინი უდიდესი ზეწოლის მიუხედავად, ქვეყანაში რჩებიან და ცდილობენ ალტერნატიული თანხები მოიზიდონ, დაიწყეს „ქრაუთფანდინგის“ კამპანია. „სინათლე მედია“ რეალურად ამის არაჩვეულებრივი და უპრეცედენტო მაგალითია და დიდი იმედი გვაქვს, რომ წარმატებული იქნება. დამოუკიდებელი მედიის ბრძოლის შემართება და უარი იმაზე, რომ საზღვარგარეთ წავიდეს, არის განმასხვავებელი ნიშანი. არ არის მარტივი, მოერიო ძალიან დიდ ძალას იმ ფონზე, როცა დიდი რესურსი არაა დამოუკიდებელ მედიებში და არც არასდროს ყოფილა, მაგრამ ესაა ადამიანების ჯგუფი, რომლებიც ყველგან არიან, სადაც მოქალაქეებს სჭირდებათ. ჩემთვის ნამდვილად შთამაგონებელია ეს წინააღმდეგობა და ბრძოლისუნარიანობა, რაც ქართულმა მედიამ გვაჩვენა.

რადგან „სინათლე მედია“ ახსენეთ, როგორია დამოუკიდებელი მედიის სოლიდარობის მაგალითები სხვა ქვეყნებში?

- ძლიერი სოლიდარობაა ნამდვილად სერბეთში. ძლიერი სოლიდარობაა სლოვაკეთშიც, სადაც ძალიან მჭიდროდ და ერთად მუშაობენ მედიები. „სინათლე მედიის“ მსგავსი, ერთობლივი „ქრაუთფანდინგის“ კამპანია სხვა არ მახსენდება, მაგრამ მაგალითად, უნგრეთში ცალკეულმა მედიასაშუალებებმა ძალიან კარგად დაარწმუნეს მოსახლეობა, რომ გადასახადიდან ნაწილი მათ გადაურიცხონ. ევროკავშირის ძალიან ბევრ ქვეყანაში მედია თვითკმარია და საზოგადოების დიდ ნაწილს ესმის, რამდენად მნიშვნელოვანია დამოუკიდებელი მედიის არსებობა. საზოგადოების მხარდაჭერაა იმის საფუძველი, რომ კრიტიკული, დამოუკიდებელი მედია სიცოცხლისუნარიანია არალიბერალურ სისტემებში. 

რა მსგავსებას ხედავთ „ქართული ოცნებისა“ და სხვა ავტორიტარული რეჟიმების მედიის წინააღმდეგ ბრძოლის მეთოდებს შორის?

- პირველ რიგში რიტორიკას. ყველა იყენებს ერთსა და იმავე ავტორიტარულ „ფლეიბუქს“. ეს განსაკუთრებით უნგრეთის მაგალითზეა აშკარა…შეიძლება სრულად კონსოლიდირებული ავტოკრატია არაა, მაგრამ არალიბერალური რეჟიმია. იქ ძალიან ხშირად ოპოზიციურად განწყობილ ჟურნალისტებს მოიხსენიებენ, როგორც „აგენტებს“, „მტრებს“. ყირგიზეთშიც ზუსტად იგივე სიტუაციაა. 

უნგრეთში მართალია არ აქვთ აგენტების კანონი, მაგრამ აქვთ სუვერენიტეტის დაცვის კანონი (Sovereignty Protection Law), რომლითაც ფაქტობრივად, ისეთი უწყება დააარსეს (სუვერენიტეტის დაცვის უწყება), რომლის მთავარი მიზანიც, თითქოს, გამოძიების ჩატარებაა და შემდეგ ეს გამოძიება „ასკვნის“, რომ დამოუკიდებელი მედიის საქმიანობის მთავარი მიზანი „ჯაშუშობაა“. 

საქართველოს მსგავსად, ძალიან დიდი პრობლემაა SLAPP საქმეები განსაკუთრებით ისეთ ქვეყნებში, სადაც ჟურნალისტებზე პირდაპირ ფიზიკური თავდასხმა და მათი დაკავება იმდენად არ ხდება, გარდა რუსეთისა და ბელარუსისა. 

თუ არის რაიმე იმედი იმისა, რომ დემოკრატია გადარჩება, ყოველთვის ვამბობ, რომ ეს იმედი დამოუკიდებელ მედიაშია. განსაკუთრებით ისეთში, რომელსაც საგამოძიებო და Watchdog ფუნქცია აქვს. ამიტომ ებრძვიან დამოუკიდებელ მედიებს და ახდენენ მათ დისკრედიტაციას. ვინც აკონტროლებს ინფორმაციას, ის ძალიან ხშირად აკონტროლებს ხალხის ნებასაც. საქართველოში განსაკუთრებით ებრძვიან დამოუკიდებელ მედიას, რადგან მათ ნდობის ძალიან მაღალი ხარისხი აქვთ და პირველ რიგში, უნდათ, რომ ამ ნდობას გამოუთხარონ ძირი.

მალე 1 წელი გახდება, რაც მზია ამაღლობელი უკანონო პატიმარია. თქვენი აზრით, რატომ ტოვებენ მას ციხეში?

- მზიამ დამსახურებულად მიიღო სახაროვის პრემიაც და მსოფლიო პრესის თავისუფლების გმირის წოდებაც არამხოლოდ იმისთვის, რომ მედიის თავისუფლებისთვის იბრძვის, არამედ ძალიან მნიშვნელოვანი წვლილისთვისაც, რომელიც მან ქართული დამოუკიდებელი მედიის განვითარებაში შეიტანა. ის ფაქტი რომ მზიას სახაროვის პრემია გადაეცა, ძალიან მნიშვნელოვანია იმისთვისაც, რომ საქართველო ისევ იყოს საერთაშორისო დღის წესრიგში.

კითხვაზე, თუ რატომ ტოვებენ მას პატიმრობაში, პასუხი ნათელია. იმიტომ, რომ დააშინონ და გააჩუმონ დანარჩენები და „მსუსხავი ეფექტი“ შექმნან. ეს არის ერთადერთი მიზეზი, რის გამოც მზია ამაღლობელს, რომელიც არის გმირი, გამორჩეული ჟურნალისტი და მედიამენეჯერი, ციხეში ტოვებენ. თავიდან ბოლომდე ეს არის პოლიტიკურად მოტივირებული საქმე და ის ბრალდებები, რაც მის წინააღმდეგაა, გადაჭარბებული და პოლიტიკურად მოტივირებულია. ამაზე აზრთა სხვადასხვაობა საერთაშორისო ორგანიზაციებში არ არსებობს. ეს არის გზავნილი სხვა მედიებისთვის, რომ შეწყვიტონ მუშაობა და დატოვონ ქვეყანა.

რამდენად საკმარისია ის ძალისხმევა, რასაც საერთაშორისო ორგანიზაციები და  საზოგადოება იჩენს საქართველოში თავისუფალი მედიის გადასარჩენად?

- მედიის თავისუფლებაზე მომუშავე საერთაშორისო საზოგადოების გადმოსახედიდან, საქართველო ძალიან საშიში პრეცენდენტია იქიდან გამომდინარე, თუ რა სწრაფად მოხდა სიტუაციის გაუარესება. ეს მოდელი სხვაგანაც შეიძლება გადაიღონ, ამიტომაც ძალიან მნიშვნელოვანია საქართველოსთვის ბოლომდე მუშაობა. ძალიან ბევრი ადამიანი ცდილობს, რომ საქართველო დღის წესრიგში დატოვოს. იმის გამო, რომ კრიზისი ჯერჯერობით უცვლელია, არ ნიშნავს, რომ საქართველო დღის წესრიგიდან უნდა მოიხსნას. მთავარია მდგრადი, განგრძობადი ადვოკატირება მედიის თავისუფლებისთვის. 

სანამ არსებობენ საქართველოში ადამიანები, რომლებიც ბოლომდე აპირებენ ბრძოლას, იქამდე საერთაშორისო დონეზე მათ მხარდასაჭერად ყველაფერი უნდა გაკეთდეს, როგორც მზია ამაღლობელმა თქვა, „სანამ გვიანი არ არის“. 

როცა ადვოკატირებაზე მუშაობ, ხანდახან შეიძლება გქონდეს განცდა, რომ პირიქით, უარესდება სიტუაცია, ყოველდღე რაღაც ახალ კანონს იღებენ, ყოველდღე აკავებენ, აჯარიმებენ ჟურნალისტებს და ა.შ. მაგრამ ყოველთვის აქვს ადვოკატირებას აზრი და საერთაშორისო თანამეგობრობის წნეხს - შედეგი.

ბოლოს, როგორ ხედავთ ქართული დამოუკიდებელი მედიის მომავალს?

- ქართველ ჟურნალისტებს როცა ველაპარაკები, უარს ამბობენ საზღვარგარეთ წასვლაზე და ბოლომდე აპირებენ ბრძოლას საქართველოში, რაც ნამდვილად იმედის მომცემია. გამოსავალს ვხედავ იმაში, რომ საზოგადოებამ აუცილებლად უნდა დაუჭიროს მხარი დამოუკიდებელ მედიას. თუნდაც „სინათლე მედიის“ კამპანია თუ წარმატებული იქნება, ეს ნამდვილად ძალიან ბევრს ნიშნავს დამოუკიდებელი მედიისთვის. რაც დამოუკიდებელ მედიას გადაარჩენს, ესაა ერთმანეთის მიმართ სოლიდარობა და გარედანაც იგრძნობა, რომ საქართველოში ეს ძალიან ძლიერია. 

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

საქართველოში დამოუკიდებელ და კრიტიკულ მედიას მუშაობა რთულ გარემოში უწევს. „ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი, მზია ამაღლობელი 11 თვეზე მეტია უკანონო პატიმარია.

„ქართულმა ოცნებამ“ ერთიმეორის მიყოლებით მიიღო მედიის შემზღუდავი საკანონმდებლო ცვლილებები. 31 მაისიდან ამოქმედდა „უცხოეთის აგენტების რეგისტრაციის აქტი“, რომელსაც „ქართული ოცნება“ ამერიკული FARA-ს სიტყვასიტყვით ნათარგმნს უწოდებს, სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები კი მიიჩნევენ, რომ ის მიზნად ისახავს დამოუკიდებელი ორგანიზაციებისა და მედიების გაჩუმებას, დისკრედიტაციასა და დევნას. 

ანტიკორუფციულმა ბიურომ მედიის ნაწილს წერილობით აცნობა, რომ დაწყებულია წარმოება მათი საქმიანობის „გრანტების შესახებ“ საქართველოს კანონთან შესაბამისობის დადგენის მიზნით და მედიაორგანიზაციებისგან სხვადასხვა კატეგორიის მოცულობითი ინფორმაცია გამოითხოვა. ანტიკორუფციულმა ბიურომ იმავე საფუძვლით საქმის წარმოება დაიწყო „საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ წინააღმდეგაც.

„მაუწყებლობის შესახებ“ კანონში შესული ცვლილებების საფუძველზე, კომუნიკაციების კომისიამ „უცხოური ძალისგან“ დაფინანსების მიღების შეწყვეტა დაავალა ტელე და რადიო მაუწყებლებს: „ფორმულა“, „ფორმულა მულტიმედია“, „ჟურნალისტთა კავშირი ხალხის ხმა“(რადიო „მარნეული), „რადიო-ტვ ნორი“ და „სისტემა გამა“. „ქართული ოცნების“ საჩივრების საფუძველზე ComCom-მა კრიტიკული ტელევიზიები სამართალდამრღვევებად ცნო „მიუკერძოებლობის პრინციპის დარღვევისთვისაც”. მნიშვნელოვნად შეიზღუდა მედიისთვის სასამართლოში მუშაობაც.

სატელევიზიო მაუწყებლობა შეწყვიტა ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილმა ტელეკომპანია „მთავარმა არხმა“.

საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა სამსახურიდან გაათავისუფლა ნინო ზაუტაშვილი, ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანი; დახურა გადაცემები „რეალური სივრცე“, „ამ შაბათ-კვირას“ და მათი გუნდის წევრებს, რომლებმაც ახალ შეთავაზებაზე უარი თქვეს, ხელშეკრულებები შეუწყვიტა. 2026 წლის 1 იანვრიდან საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა სამსახურიდან გაათავისუფლა ტექნიკისა და ტექნოლოგიების საეთერო ჯგუფის პულტის რეჟისორი, კახა მელიქიძე. ისინი რამდენიმე თვეა „პირველი არხის“ სარედაქციო პოლიტიკას ღიად აკრიტიკებენ და პოლიტიკურ გავლენებზე საუბრობენ.

ამასთან, დღემდე არ დასჯილან გასულ წელს, პროევროპული აქციების გაშუქებისას ჟურნალისტებზე (გურამ როგავა, ალექსანდრე ქეშელაშვილი, მაკა ჩიხლაძე, გიორგი შეწირული და სხვები) თავდამსხმელები.