თბილისში, ახალგაზრდა ქალი ფეისბუკის პირდაპირი ეთერის რეჟიმში მეტეხის ხიდიდან მტკვარში გადახტა და თვითმკვლელობა სცადა. მედიასაშუალებების ნაწილმა თემაზე მომზადებულ ამბავს დაურთო Facebook Live-ს ვიდეომასალა, რომელშიც სრულად ჩანს თვითმკვლელობის მცდელობა, ნაწილმა ვიდეო არ გაავრცელა, მაგრამ ქალის ვინაობა დაასახელა და მისი ფოტოსურათი გამოაქვეყნა. მოგვიანებით კი რამდენიმე გამოცემამ გაავრცელა ყალბი ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ქალი, რომელმაც თვითმკვლელობა სცადა, 500 ლარით დააჯარიმეს.

შემთხვევა 17 დეკემბერს მოხდა. გადახტომამდე, დაახლოებით 15 წუთის განმავლობაში, Facebook Live-ში ქალი საუბრობდა ფინანსურ პრობლემებსა და უსამსახურობაზე, რამაც მისი მტკიცებით, ასეთი საქციელის ჩადენა აიძულა. 

სუიციდის მცდელობის ამსახველი ვიდეო ნაწილობრივ ან სრულად შემდეგმა გამოცემებმა გამოაქვეყნეს:

• Rustavi2.ge
• Newposts.ge
• Itv.ge
• Imedinews.ge
• Palitravideo.ge
• Digest.pia.ge
• Inforustavi.ge
• Dianews.ge
• Alia.ge
• Resonancedaily.ge
• Cyc.ge
• Sputnik-georgia.com
• Accentnews.ge
• Tbiliselebi.com
• Pirveliradio.ge
• Plus.kvira.ge
• Infonews.ge

Presa.ge-ს და Tv4.ge-ს ვიდეომასალა არ გაუვრცელებიათ, მაგრამ ქალის სახელი და გვარი დაასახელეს, რაც ასევე პრობლემაა - ქალი გადარჩა, მის შესახებ მასალა კი ინტერნეტში ყოველთვის მოიძებნადი იქნება.

შემთხვევის შემდეგ სოციალურ ქსელში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ქალი, რომელმაც თვითმკვლელობა სცადა, 500 ლარით დააჯარიმეს. რამდენიმე საიტმა ეს ინფორმაცია ჯერ გადამოწმების გარეშე გამოაქვეყნა, თუმცა, მას შემდეგ, რაც სხვადასხვა გამოცემამ გაავრცელა გადამოწმებული ინფორმაცია, რომ თვითმკვლელობის მცდელობა ქართული კანონმდებლობით დასჯადი ქმედება არ არის და შესაბამისად, ქალს ვერ დააჯარიმებდნენ, ტექსტები შეასწორეს.

მიუხედავად გადამოწმებული ინფორმაციის გავრცელებისა, presa.ge-ზე კვლავ იძებნება მასალა, რომ ქალი, რომელიც მტკვარში გადახტა თვითმკვლელობის მიზნით,500 ლარით დააჯარიმეს.


ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის სახელმძღვანელო პრინციპების მიხედვით, დაუშვებელია, როდესაც მედია ზედმიწევნით აღწერს ადამიანების თვითმკვლელობას, აქვეყნებს ინფორმაციას სუიციდის მეთოდის შესახებ, აჩვენებს დადგმულ სცენას (რეკონსტრუქციას), ან ამართლებს სუიციდს, როგორც კრიზისსა და უბედურებაზე მისაღებ რეაქციას.

იგივეს ამბობს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ მომზადებული სუიციდის გაშუქების სახელმძღვანელო დოკუმენტი. სახელმძღვაბელო წესებში აღნიშნულია, რომ „სუიციდის განხორციელების ადგილი და დეტალების გასაჯაროება საჭირო არ არის. ამგვარ დეტალებზე ყურადღების გამახვილებით შესაძლოა, უნებურად თავად ვასწავლოთ, თუ როგორ გააკეთონ ეს“.

გარდა ამისა, სუიციდის გაშუქების სახელმძღვანელო დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ სუიციდი როგორც პრობლემის გადაჭრის გზა, არ უნდა იყოს ნაჩვენები. რედაქცია განსაკუთრებით ყურადღებით უნდა მოეკიდოს ამგვარი ინფორმაციის გავრცელებას და დასვას კითხვა - რატომ ვაშუქებთ ამ კონკრეტულ შემთხვევას? რადგან, კვლევებმა დაადასტურა, რომ ცალკეული შემთხვევების ზედაპირულმა გაშუქებამ შეიძლება გამოიწვიოს თვითმკვლელობის ახალი შემთხვევები. ეს რისკები განსაკუთრებით იწევს ამგვარი მოვლენის პირდაპირ ეთერში გაშუქებისას.

მედიისთვის გასათვალისწინებელ რეკომენდაციებში ასევე ვკითხულობთ:

• თქვენი გაშუქება უნდა დაეხმაროს მომავალში სუიციდის შემთხვევების პრევენციას. დაამატეთ სტატიას ჩანართი “სუიციდის ნიშნების” ან მაგალითად, “სასარგებლო რჩევების” შესახებ. შეგიძლიათ ისტორიას ბოლოში ნდობის ტელეფონი და სხვა სასარგებლო ბმულები დაურთოთ.
• სუიციდისა და სუიციდისაგან გადარჩენილი ადამიანების გაშუქებისას ყურადღება გაამახვილეთ სუიციდის პრევენციაზე, ინფორმირებასა და მხარდაჭერაზე.

16 დეკემბერს, კახეთში, ახლადარჩეული პრეზიდენტის ინაუგურაცის პარალელურად, სოფელ ველისციხესთან ოპოზიციასა და სამართალდამცველებს შორის სიტყვიერი და ფიზიკური დაპირისპირება მოხდა. შეხლა-შემოხლა მას შემდეგ დაიწყო, რაც თელავისკენ მიმავალ ოპოზიციის კოლონას გზა გადაკეტილი დახვდა. მწვავე დაპირისპირება რამდენიმე საათს გაგრძელდა. ინციდენტის დროს დაშავდა რამდენიმე მოქალაქე და სამართალდამცველი, დაზიანდა მოქალაქეებისა და პოლიციის მანქანები.

ახალარჩეული პრეზიდენტის ინაუგურაცია და პარალელურად მიმდინარე საპროტესტო აქცია რუსთავი 2-ის, იმედისა და საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის კვირის გადაცემების მთავარი თემა იყო. მაუწყებლებმა ამ თემებს არაერთი სიუჟეტი მიუძღვნეს, თუმცა, განსხვავებული აქცენტებით. პირველი არხის მასალებს გამოკვეთილი ხაზი არ გასდევდა, მაყურებელს უამბეს ინაუგურაციის დეტალებზე და ასევე, უთხრეს ისიც, რა ხდებოდა ოპოზიციის აქციაზე. თუმცა, ამ სიუჟეტში ხაზგასმით თქვეს, რომ დაპირისპირების მიზეზი შსს-ს მითითებისადმი დაუმორჩილებლობა გახდა. “იმედის” სიუჟეტებს ოპოზიციის შესახებ ერთი მთავარი ხაზი და გზავნილი ჰქონდა - არშემდგარი პროვოკაცია. “რუსთავი 2” კი ყველა მასალაში აქცენტს იმაზე აკეთებდა, რომ ამ დღეს ოპოზიციას თავისუფალი გადაადგილების უფლება შეელახა.

რუსთავი 2-ის გადაცემა “პოსტსკრიპტუმი” მთლიანად ინაუგურაციისა და ოპოზიციის პროტესტის თემას დაეთმო. საზოგადოებრივი მაუწყებლისა და იმედის კვირის მთავარ გადაცემებში კი ამ თემებზე სამ-სამი სიუჟეტი გავიდა.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამი მასალიდან ორი ინაუგურაციას, ერთი კი ოპოზიციის პროტესტს შეეხებოდა; “იმედმა” ორი სიუჟეტი ოპოზიციის ქმედებებზე მოამზადა, ინაუგურაციას კი ერთი სიუჟეტი მიუძღვნა.

რაოდენობების მსგავსად, იმედსა და საზოგადოებრივ მაუწყებელზე მსგავსი იყო სიუჟეტების რიგითობაც. ორივე არხმა კვირის მთავარი გადაცემები ინაუგურაციის თემით გახსნა, მეორე სიუჟეტი ოპოზიციას დაუთმო, მესამე სიუჟეტად იმედმა ისევ ოპოზიციის ქმედება (მათი ჟურნალისტებისთვის ხელის შეშლა) გაუშვა, პირველმა არხმა კი კვლავ ინაუგურაციის თემა (დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში ჩატარებული ინაუგურაციები) აირჩია.

რუსთავი 2-ის მთავარ გადაცემაში პრეზიდენტის ინაუგურაციის ცერმონიალი ბოლოდან მეორე სიუჟეტად გავიდა. ამ მასალას გადაცემაში ჟურნალისტების ჩართვები (თბილისდან და თელავიდან) და სამი სიუჟეტი უსწრებდა.


საზოგადოებრივი მაუწყებლის გადაცემა “ახალი კვირის” პირველი სიუჟეტი სალომე ზურაბიშვილის ინაუგურაციის შესახებ დეტალებს დაეთმო. მასალა ძირითადად თელავში ჩატარებული ღონისძიების დეტალებსა და სალომე ზურაბიშვილის საპრეზიდენტო სიტყვას შეეხებოდა. სიუჟეტის გასვლის შემდეგ წამყვანმა იმედა დარსალიამ აღნიშნა: „ვერაფერს ვიტყვით საკმაოდ კარგი საპრეზიდენტო სიტყვა ჰქონდა.“

სიუჟეტის მეორე ნაწილში რამდენიმე წინადადებით თქვეს, რომ „წინა ინაუგურაციის მსგავსად, პროცესს ოპოზიციის აქციის გარეშე არც ამჯერად ჩაუვლია. უცვლელი დარჩა პრეტენზიები არჩევნების შედეგების აღიარებასთან დაკავშირებით, სამაგიეროდ შეიცვალა მოქმედი გმირები. თუ გიორგი მარგველაშვილის პრეზიდენტობას ლეიბორისტები აპროტესტებდნენ, სალომე ზურაბიშვილის არჩევას ამჯერად ნაციონალური მოძრაობის წევრები ეწინააღმდეგებიან.“

მეორე ამბავი დაეთმო “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის” აქტივისტებისა და მხარდამჭერების პროტესტს, მათსა და სამართალდამცავებს შორის დაპირისპირებასა და ოპოზიციის ქმედებებს მთელი დღის განმავლობაში. ამბავი გაშუქდა რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე აქციიდან ჩართვითა და სხვადასხვა სინქრონით.

აქციიდან პირდაპირ ეთერში მყოფი რეპორტიორის პარალელურად მუდმივად გადიოდა დრონით გადაღებული კადრები, რომელიც პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორიებს ასახავდა. ჟურნალისტი ძირითადად დღის მანძილზე მომხდარ ფაქტებს ყვებოდა. მათ შორის საუბრობდა ველისციხესთან სამართალდამცავებსა და ენმ-ის მხარდამჭერებს შორის მომხდარ დაპირისპირებაზე. რამდენჯერმე იყო ხაზგასმული, რომ ეს დაპირისპირება დაიწყო მას შემდეგ, რაც შეკრებილი ადამიანები არ დაემორჩილნენ პოლიციის მიერ მათთვის თელავამდე ჩასასვლელი ალტერნატიული გზით გადაადგილებისკენ მოწოდებას, რომ მათ დააზიანეს შსს-ის ქონება, მათ შორის მანქანები, ისინი ცდლობდნენ ავტობუსების გადაყირავებას და რამდენიმე ადამიანი, მათ შორის სამართალდამცავი მოხვდა საავადმყოფოში.

გადაცემის მესამე სიუჟეტი კი უფრო ისტორიულ-შემეცნებითი ხასიათის იყო და შეეხებოდა 27 წლის განმავლობაში დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში ჩატარებული ინაუგურაციების დეტალების მიმოხილვას, ზვიად გამსახურდიადან მოყოლებული გიორგი მარგველაშვილის ჩათვლით.


იმედის გადაცემა “იმედის კვირა” სალომე ზურაბიშვილის ფიცის დადების ტექსტით დაიწყო, წამყვანი მხოლოდ ამის შემდეგ შევიდა ეთერში, მან ამ დღეს ისტორიული 16 დეკემბერი უწოდა.

“ნაციონალურ მოძრაობას პროვოკაცია არ გამოუვიდა, რევანშისტული ძალის დღევანდელ სანახაობაზე ელენე ცინცაძე ისაუბრებს. დაშავებულია ათამდე პოლიციელი, დაზიანებულია ძალოვანი უწყების რამდენიმე ავტომობილი..ვარლამ წიკლაური ველისციხეში იმყოფება, სადაც ნაციონალური მოძრაობის წევრები იმედის მიმართ აგრესიულები იყვნენ”, - ეს არის ამონარიდი წამყვანის ვრცელი შესავლიდან.

იმედის პირველი სიუჟეტი სალომე ზურაბიშვილის ინუგურაციის ცერემონიალს შეეხებოდა. ყურადღება გამახვილდა პრეზიდენტობის გადაბარების ცივილურ წესსა და სალომე ზურაბიშვილის სიტყვის აქცენტებზე.

მეორე სიუჟეტის შესავალში წამყვანმა თქვა, რომ “ინაუგურაციის პარალელურად, საზოგადოება მთელი დღის განმავლობაში იმასაც ადევნებდა თვალს, როგორ ცდილობდა ოპოზიციური გაერთიანება, “ნაციონალური მოძრაობის” ხელმძღვანელობით ინაუგურაციის ჩაშლას და პროვოკაციის მოწყობას”. წარადგინა გრაფიკაც, რომელზეც ნაჩვენები იყო, რომ თბილისიდან გომბორისკენ მიმავალ გზაზე ინაუგურაციაზე მიმავალი სტუმრების მანქანები მოძრაობდნენ სპეციალური საშვებით, ხოლო სხვა მოქალაქეები შეუფერხებლად გადაადგილდებოდნენ თბილისი-გურჯაანი-ყვარელი-თელავის მიმართულებით. “საპროტესტო აქციის მონაწილეებისთვის უზრუნველყოფილი იყო სპეციალური ტრანსპორტი თელავში მშვიდობის ქუჩის გავლით, აქციისთვის გამოყოფილ ადგილზე მისასვლელად” - თქვა წამყვანმა.

შემდეგ იყო ჟურნალისტის ჩართვა, რომელიც ყვებოდა რა ხდებოდა დღის განმავლობაში და სიუჟეტი, რომელიც ძირითადად აწყობილი იყო იმაზე, რომ მთელი დღის განმავლობაში ნაციონალური მოძრაობა ცდილობდა პროვოკაციის მოწყობას.

“ნაციონალური მოძრაობის” ქმედებებს ეძღვნებოდა “იმედის” მესამე სიუჟეტიც. მასალაში იმედის ჟურნალისტები ყვებოდნენ როგორ უშლიდნენ ხელს მუშაობაში ოპოზიციის მხარდამჭერები.. “დიახ არ მოვერიდები და პირდაპირ ვიტყვი, რომ ეს ძალა რომ იყოს ხელისუფლებაში, სიამოვნებით დაარბევდა ტელეკომპანია იმედს, თუმცა, ეს რა თქმა უნდა ვერ მოხდება”, - ასე დაასრულა სიუჟეტის შემდეგ თემაზე საუბარი წამყვანმა.


რუსთავი 2-ის გადაცემა “პოსტსკრიპტუმი” თბილისში, პარლამენტის წინ მიმდინარე ამბებით დაიწყო.

“დედაქალაქი, რუსთაველის გამზირი, პოლიტიკურმა ეპიცენტრმა თელავიდან ისევ თბილისში გადმოინაცვლა. ამ წუთებში პარლამენტის შენობის წინ გაერთიანებული ოპოზიციის წევრებისა და მათი მომხრეების რაოდენობა სულ უფრო იზრდება. აქციის მონაწილეები, რომლებსაც თელავამდე ჩასვლის საშუალება არ მისცეს, დედაქალაქში იკრიბებიან პროტესტის გასაგრძელებლად. პრეზიდენტის ინაუგურაცია პროტესტის, დაპირისპირების, ჩხუბის და მძიმე ბრალდებების თანხლებით” - ასეთი შესავლით გაიხსნა გადაცემა.

ვიდრე სიუჟეტები დაიწყებოდა, P.S.-მა მაყურებელს შესთავაზა ჟურნალისტების ჩართვები თბილისში მიმდინარე აქციიდან. ამის შემდეგ კი “იმედის” მსგავსად “რუსთავი 2-ის” წამყვანმაც სცადა მაყურებლისთვის გრაფიკის დახმარებით აეხსნა რა გზებით იყო შესაძლებელი თელავში მისვლა და სად და როგორ იყო გზა ჩახერგილი. იგივე თემას შეეხებოდა გადაცემის პირველი სიუჟეტი - მასალაში საუბარი იყო იმაზე, რა ხდებოდა მთელი დღის განმავლობაში თბილისი-თელავის დამაკავშირებელ გზაზე.

მეორე სიუჟეტით გადაცემამ მაყურებელს აჩვენა რა დრო დასჭირდა გიორგი ბარამიძეს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ შეთავაზებული გზით თელავში ჩასასვლელად. ამის შემდეგ სტუდიაში თელავიდან თეა ადეიშვილი ჩაერთო, რომელმაც მოყვა, როგორ ჩააღწია არასამანქანო, შემოვლითი გზით თელავამდე, თუმცა დაგვიანებით და რა დახვდა იქ.

გადაცემის მესამე სიუჟეტი ეხებოდა იმ თემას, რა ხდებოდა თელავში ინაუგურაციის მიღმა. ამ მასალაში ნაჩვენები იყო როგორ ჩააღწია თელავში ყოფილმა პრეზიდენტობის კანდიდატმა გრიგოლ ვაშაძემ და როგორ დახვდნენ მას ადგილობრივები. ასევე, როგორ დაიძაბა ვითარება მას შემდეგ, არც ინაუგურაცია დასრულდა და სტუმრები დედაქალაქში დაბრუნებას აპირებდნენ.

სალომე ზურაბიშვილის ინაუგურაციის თემას მეოთხე სიუჟეტი დაეთმო. მასალაში, სახელწოდებით - “ახდენილი ოცნება უივანიშვილოდ”, აქცენტი იმაზე გაკეთდა, რომ ცერემონია ვიწრო წრეში მოეწყო, რომ ვერც ადგილობრივები დაესწრნენ და არც მედია შეუშვეს ახლოს.

“საქართველოს მეხუთე პრეზიდენტის ინაუგურაცია გაგრძელდა იმავე ტრადიციით, რომელიც ჯერ კიდევ მეორე ტურამდე დამკვიდრდა - "ქართულ ოცნებას" პრეზიდენტი მაქსიმალურ იზოლაციაში ჰყავს. ხალხის მიერ პირდაპირი წესით არჩეული უკანასკნელი პრეზიდენტის ფიცის დადება ყველაფერი იყო სახალხო დღესასწაულის გარდა”, - ამგვარი შესავლით წარადგინა სიუჟეტი გადაცემის წამყვანმა გიორგი გაბუნიამ.

წინა სიუჟეტის მსგავსად, ინაუგურაციის თემას შეეხებოდა ბოლო, მეხუთე სიუჟეტიც. ამ მასალაში ნაჩვენები იყო რა ხდებოდა ბატონისციხის გალავანში, იქ სადაც ინაუგურაცია მიმდინარეობდა და რა ხდებოდა გალავნის გარეთ, ვინ დაესწრო ინაუგურაციის ცერემონიალს და ვინ ვერ შეძლო დასწრება იმის გამო, რომ არ მიიწვიეს.

ვებსაიტებზე: kvirispalitra.ge, palitravideo.ge, qartuliazri.ge, kvira.ge, exclusivenews.ge, euronews.ge და evpatori.ge 10-დან 12 დეკემბერამდე პერიოდში, გავრცელდა იდენტური შინაარსის მასალები ე.წ. საშიშ ინტერნეტ თამაშებზე, სენსაციური სათაურებით. სტატიები, რომლებიც თითქოსდა მშობლებისთვის სიფრთხილისკენ მოწოდებას ისახავს მიზნად, თავად არის საფრთხის შემცველი, რადგან მათში დასახელებულია თამაშის სახელწოდება, აღწერილია გზა, როგორ უნდა ჩაერთო მასში, დართული აქვს ფოტო - სქრინი თამაშიდან და ერთ-ერთ საიტზე გავრცელებულია თამაშის ვიდეოც.

გარდა ამისა, პრობლემურია ისიც, რომ მასალები დაუდასტურებელ ინფორმაციას შეიცავს - მხოლოდ ერთ რესპონდენტზე, ერთ-ერთი მცირეწლოვნის მშობელზე დაყრდნობით არის მომზადებული. მათში არ ჩანს ინფორმაციის სხვა წყაროებთან გადამოწმების მცდელობა.

სტატიები ყველგან “კვირის პალიტრაზე” დაყრდნობით მომზადაა. შინაარსი იდენტურია - მასალაში ნათქვამია, რომ მცირეწლოვნების მშობლებმა კლასის ხელმძღვანელისგან მიიღეს გამაფრთხილებელი შეტყობინება. დამრიგებელი ბავშვების აგრესიულ ქცევას ერთ-ერთ საშიშ ინტერნეტ თამაშს უკავშირებს და ამბობს, რომ თამაშის ბოლოს ბავშვები ე.წ. „ლურჯი ვეშაპის“ მსგავს დავალებებს იღებენ. შემდეგ კი, ერთ-ერთი მშობელი თავისი შვილის ისტორიას ჰყვება და სიფრთხილისკენ მოუწოდებს სხვა მშობლებს.

ავტორი არაერთხელ იმეორებს, რომ თამაში ყველასთვის მარტივად ხელმისაწვდომია. გარდა ამისა, სახელწოდების დასახელებით და ტექნიკური აღწერით, ფაქტობრივად, აუდიტორას ე.წ. “შემზარავ ინტერნეტ თამაშებში” ჩართვის ინსტრუქციას აძლევს. palitravideo.ge აუდიტორიას ვიდეო რგოლსაც სთავაზობს, რომელშიც აღნიშნული თამაშებია ნაჩვენები. “კვირის პალიტრა” კი სტატიის ბოლოს ამბობს, რომ უცხოურმა მედიამ სამი თამაში დაასახელა ბავშვებისთვის ყველაზე საშიშად, წერს სამივე თამაშის დასახელებას და აღწერს შინაარსს.

ეს პირველი შემთხვევა არ არის, როდესაც სხვადასხვა პორტალზე ე.წ. საშიშ ინტერნეტ თამაშებზე ვრცელდება დაუდასტურებელი ინფორმაცია. მასალები უმეტესად დადასტურებულ ფაქტად გვაწვდის იმას, რაც დაზუსტებული არ არის. მაგალითაც, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო ოფიციალურად უარყოფს საქართველოში ასეთი ტიპის თამაშების არსებობას. არც ისაა სადმე დადასტურებული, საქართველოში არასრულწოვნები არიან თუ არა ამგვარ თამაშებთან დაკავშირებული და უკავშირდება თუ არა მოზარდების უცნაური ქცევები და თვითმკვლელობები ინტერნეტს.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია ამბობს, რომ ისეთი მასალების მომზადების დროს, რომელიც არასრულწლოვნებს, ან სუიციდს ეხება, მედიამ განსაკუთრებული სიფრთხილე უნდა გამოიჩინიოს და უპირატესი ინტერესი ყოველთვის ბავშვის უფლებებს მიანიჭოს. “ არ მოამზადოთ ისეთი მასალა, რომელიც საზიანო იქნება მისთვის”, - ვკითხულობთ სახელმძღვანეო წესებში, რომელიც ქარტიას ბავშვთა საკითხების გაშუქებაზე აქვს მომზადებული.

17 დეკემბერს, მედიასაშუალებებში გავრცელდა ინფორმაცია გაერთიანებული ოპოზიციის „ძალა ერთობაშიას“ და „ნაციონალური მოძრაობის“ ერთ-ერთი ლიდერის, დავით კირკიტაძის სახლთან სამართალდამცველების მობილიზაციის შესახებ. აღნიშნული ინფორმაცია, Megatv.ge-მ შეცდომაში შემყვანი სათაურით გამოაქვეყნა - „დავით კირკიტაძის სახლთან სამართალდამცველები და სპეცრაზმი არიან მობილიზებული - ქვეყანაში ოპოზიციის ლიდერების მასიური დაკავებები იწყება“.

Megatv.ge-მ ინფორმაცია “ინტერპრესნიუსზე” დაყრდნობით გაავრცელა. ინტერპრესნიუსის მასალაში ვინმეს დაკავების შესახებ არაფერია ნათქვამი. უკვე მომხდარ, ან დაგეგმილ დაკავებებზე არც Megatv საუბრობს. მისი ტექსტი ინტერპრესნიუსის ტექსტის იდენტურია და მასში მხოლოდ ისაა ნათქვამი, რომ დავით კირკიტაძის სახლთან მობილიზებული იყვნენ სამართალდამცველები. აღნიშნულია ისიც, რომ სამართალდამცველების მობილიზების მიზეზი უცნობია და ამ დროისთვის არავინ არის დაკავებული.

ამ თემის კომენტირებისას, საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილემ ნათია მეზვრიშვილმა განაცხადა, რომ დაიწყო 16 დეკემბერს, ველისციხეში მომხდარი დაპირისპირებების ამსახველი მასალების შესწავლა, ამის გამო დაგეგმილია სხვადასხვა პირის დაბარება საგამოძიებო ორგანოში. მან თქვა, რომ “იქ სადაც სამართლებრივი საფუძველი იქნება, რა თქმა უნდა გამოყენებული იქნება იძულების ღონისძიებები”. თუმცა, ეს ინფორმაცია, რაც შეიძლებოდა გამხდარიყო სტატიის ამგვარი სათაურის საფუძველი, Megatv-ს მასალაში არ გვხვდება. ამავე დროს, სათაური მტკიცებით ფორმაშია - რაც მკითხველს დადასტურებულ ფაქტად, და ამავე დროს გაზვიადებულად (მასიური დაკავებები) აწვდის ამბავს, თითქოსდა ქვეყანაში დაკავებები იწყება, რაც ამ ეტაპზე არსად დასტურდება.

ერთ-ერთი საქმე, რომელიც სათაურის მნიშვნელობას უსვამს ხაზს, საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭომ მიმდინარე წლის 17 ნოემბერს განიხილა. საბჭოს გადაწყვეტილებაში ნათქვამია, რომ ინფორმაციის გავრცელების თანამედროვე პირობების და ფორმების გათვალისწინებით, მით უფრო, როცა საუბარია ონლაინ ფორმით მომზადებულ და სოციალურ ქსელებში გაზიარების [share] საშუალების მქონე სტატიებზე, სტატიის სათაურს განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება.

“სოციალურ ქსელებში გავრცელებული სტატიის ძირითადი დატვირთვა მოდის მის სათაურზე, განსაკუთრებით მაშინ, როცა თავად სათაური იძლევა ინფორმაციას დადასტურებული სახით. საბჭო მიიჩნევს, რომ ძირითად შემთხვევებში სტატიის სათაური ცალკე ჟურნალისტური პროდუქტად უნდა განიხილებოდეს. მკითხველს აქვს მოლოდინი და ნდობა, რომ სათაური ზუსტად გადმოსცემს სტატიაში მოყვანილ ფაქტებსა და მოსაზრებებს. ზოგ შემთხვევაში შეიძლება არც ჩათვალოს საჭიროდ ტექსტის სრულად გაცნობა იმ დაშვებით, რომ სტატიის ძირითადი მიგნება მან უკვე წაიკითხა სათაურში”, - ნათქვამია გადაწყვეტილებაში.

საშიშ ინტერნეტ თამაშზე და მოზარდების სუიციდისა  თუ სხეულის დაზიანების ამ თამაშთან დაკავშირების თემაზე, გადაუმოწმებელი და სენსაციური მასალები მედიაში კვლავ პრობლემად რჩება. დღეს, 7 დეკემბერს, ორმა გამოცემამ, "ალიამ" და "რეზონანასმა" ისევ გაავრცელეს ამ თემაზე მასალები, არაზუსტი და სენსაციური სათაურით.

ამბავი 11 წლის გოგოს ეხება, რომელიც მაკრატლით სხეულზე დაზიანებას იყენებს. ალია წერს, რომ "გოგომ სუიციდის მცდელობა გადაიღო ვიდეოზე", რეზონანსი კი ამბობს, რომ გოგო "სასიკვდილო თამაშების მსხვერპლია". ორივე პლატფორმამ ამბავი "რადიო ფორტუნას" მიერ გავრცელებულ ვიდეოზე დაყრდნობით გაავრცელა.

"რადიო ფორტუნას" ვიდეო 1-ელ ნოემბერს აქვს გავრცელებული. აღსანიშნავია, რომ იგივე მასალა "რეზონანსმა" პირველ ნოემბერსაც გამოაქვეყნა, მაშინ გამოცემამ მხოლოდ ვიდეო გამოაქვეყნა, დღეს კი ეს ამბავი თავიდან გაავრცელა, ტექსტად, ვიდეოს გარეშე.

ორივე გამოცემის მიერ გამოქვეყნებული მასალა მხოლოდ ერთ რესპონდენტზე - გოგოს კლასელის მშობელზე დაყრდნობით არის მომზადებული. არასრულწლოვნის დედა ამბობს, რომ ეს ამბავი მან მშობელთა კრებაზე გაიგო, ვიდეო კი ერთ-ერთმა მშობელმა აჩვენა. მისივე თქმით, ეს პირველი შემთხვევა არ არის და იმავე სკოლაში ორი მსგავსი შემთხვევა მოსწავლეების სუიციდით დასრულდა. თუმცა ამის დამადასტურებელ ფაქტს არც მშობელი ასახელებს და, როგორც მასალიდან ჩანს, არც ჟურნალისტს უცდია ამბის გადამოწმება და დაზუსტება.

გარდა ამისა, მშობელი ამბობს, რომ არასრულწლოვანი, რომელიც მაკრატლით თვითდაზიანებებს იყენებდა, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლია და მან ამის შესახებ მასწავლებლისგან გაიგო. აღნიშნული ინფორმაციაც გადაუმოწმებელი და დაუზუსტებებელია.

იგივე ამბავი, 1-ელ ნოემბერს არაერთი გამოცემის გვერდზე მოხვდა. "rustavi 2-მა" ამბავს ვრცელი სიუჟეტი მიუძღვნა, ასევე სენსაციური სათაურით - "შოკისმომგვრელი ვიდეო -11 წლის მოზარდმა ბასრი იარაღით ხელები დაისერა, ოჯახი ბავშვის ქმედებას ე.წ. ლურჯ ვეშაპს უკავშირებს". "rustavi 2-ზე" ან "რადიო ფორტუნაზე" დაყრდნობით, ინფორმაცია 1-ელ და 2 ნოემბერს გაავრცელეს სხვა პლატფორმებმაც: newposts.ge, primetime.ge, presa.ge, newsport.ge, akhalitaoba.ge, palitravideo.ge, timenews.ge, dianews.ge და bulvar.ge. მაშინ გამოცემების ნაწილი წერდა, რომ გოგოს ფსიქიკური პრობლემებიც აქვს.

საშიშ ინტერნეტთამაშზე, ე.წ ლურჯ ვეშაპსა და არასრულწლოვნების სუიციდის თემაზე "მედიაჩეკერს" არაერთი მასალა აქვს მომზადებული.

• იხილეთ: მოზარდების სუიციდი, ქართველი მენტორები, დიდი ფული - სიუჟეტი "პოსტ სკრიპტუმში"
• ასევე: დაუდასტურებელი ინფორმაცია საშიშ ინტერნეტ თამაშზე სენსაციური სათაურებით

ყველა ამგვარ მასალაში ცალსახადაა ნათქვამი, რომ ისეთი თემის გაშუქებისას, როგორიცაა: მოზარდების პრობლემები, სუიციდი, თვითდაზიანებები და ა.შ. მედიამ განსაკუთრებული სიფრთხილე უნდა გამოიჩინოს.

საქართველოს ურნალისტური ეთიკის ქარტიის ვებგვერდზე რამდენიმე სახელმძღვანელო იძებნება, რომელიც ჟურნალისტს ამგვარ თემებზე მუშაობისას დაეხმარება. ასეთებია მაგალითად: ბავშვთა საკითხების გაშუქების სახელმძღვანელო წესები და ასევე, გაიდლაინი სუიციდის გაშუქების შესახებ. ბავშვთა საკითხების გაშუქების გაიდლაინში ნათქვამია, რომ მედიამ უპირატესი ინტერესი ყოველთვის ბავშვს უნდა მიანიჭოს.

"ეცადეთ, არ გამოიყენოთ სოციალური ქსელში არასრულწლოვნის მიერ/შესახებ განთავსებული ფოტოები ან ინფორმაცია, თუ ეს რედაქციულად არ არის დასაბუთებული. სოციალურ ქსელში გავრცელებულ ინფორმაციას ორმაგი გადამოწმება სჭირდება, რადგან მცდარი ინფორმაციის გავრცელების რისკი უფრო მაღალია", - ვკითხულობთ სახელმძღვანელოში. (შეგახსენებთ, 11 წლის გოგოს შესახებ ვიდეო მედიებმა სოციალური ქსელიდან მოიპოვეს).

ამავე დოკუმენტში, არასრულწლოვანთა სუიციდის ქვეთავში კი ნათქვამია, რომ მედიამ არ უნდა აღწეროს პროცესი: "ზედმეტად დეტალურ აღწერასა და სენსაციაზე ორიენტირებულმა სტატიებმა, რომლებიც ფოკუსირდებიან სუიციდის მსხვერპლთა მიერ გამოყენებულ მეთოდებზე, შესაძლოა სხვებს, ვინც რაიმე ფორმით, საკუთარი თავის იდენტიფიცირებას მოახდენს მსხვერპლთან, ასწავლოს თუ როგორ უნდა გაიმეორონ იგივე ქმედება. არასოდეს მოყვეთ დეტალები და ნუ აჩვენებთ იმ გარემოს, სადაც სუიციდი მოხდა".