სანდო სამედიცინო წყაროების და კვლევების გამოყენება პანდემიის გაუქებისას - ინტერვიუ ცირა გვასალიასთან
რატომ არის მნიშვნელოვანი სანდო სამედიცინო და სამეცნიერო წყაროების
გამოყენება, განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც საქმე ადამიანების
ჯანმრთელობას ეხება; რა ართულებს საქართველოში სამედიცინო თემაზე
სიღრმისეული რეპორტაჟების მომზადებას; როგორ უნდა გამოვიყენოთ
კორონავირუსის თემაზე ჩატარებული კვლევები, მაშინ, როდესაც ამ
კვლევების მიგნებები ხანდახან ურთიერთსაწინააღმდეგოა - ამ და სხვა
საკითხებზე, „მედიაჩეკერს“ თავის გამოცდილებას ჯანდაცვის თემებზე
მომუშავე, "კაქტუს-მედიის" დამფუძნებელი ცირა გვასალია
უზიარებს.
- ცირა, თქვენ დიდი ხანია მუშაობთ ჯანდაცვის თემებზე და არაერთი მასალა მოამაზადეთ კორონავირუსის თემაზე. რამდენად რთულია ჯანდაცვის თემაზე მუშაობა და რა არის მთავარი პრობლემა?
იქიდან გამომდინარე, რომ ასეთი დიდი პანდემიები ხშრად არ ხდება - ზოგჯერ ასწლეულში ერთხელ, ის დაბნეულობა, რაც არსებობს მთელს მსოფლიოში, ერთი შეხედვით, გასაკვირი არ არის.
მე, როგორც ჯანდაცვის თემებით დაინტერესებული ჟურნალისტი, რაც დრო გადის, სულ უფრო ხშირად ვმუშაობ არაქართულ წყაროებთან. რა თქმა უნდა, არ ვსაუბრობ იმ შემთხვევაზე, როდესაც მაგალითად, ლოკალური მონაცემები მჭირდება.
საერთაშორისო წყარობთან მუშაობას, რამდენიმე მიზეზი აქვს. პირველი და ძალიან მნიშვნელოვანი არის ის, რომ საქართველოში, ზოგადად გვაქვს, მონაცემების შეგროვების პრობლემა. მონაცემები გარკვეული სახით არსებობს, მაგრამ არ არის ისეთი ხარისხიანი და სრულყოფილი, როგორც არის ევროპასა და ამერიკაში.
მაგალითად, მქონდა შემთხვევა, როდესაც მჭირდებოდა გარკვეული მონაცემები საქართველოს რეგნიოული ამბულატორიებიდან და მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ვალდებული არიან ინფორმაცია ელექტრონულად მოაგროვონ ერთიან ბაზაში, ეს მონაცემები არ არსებობდა. ამბულატორიებს არ ჰქონდა შესაბამისი ინფრასტრუქტურა, მათ შორის, რიგ შემთხვევებში, ელექტროენერგია და ინტერნეტი და ახალ ტექნოლოგიებთან მუშაობის გამოცდილება. ცუდი მონაცემები, ცხადია, მოქმედებს გაშუქების ხარისხზე.
როცა წყაროებთან მუშაობაზე ვსაუბრობ, ვგულისხმობ სხვა რამესაც. მაგალითად, დღეს გამოვაქვეყნე მასალა ახალი კორონავირუსის წინააღმდეგ იმუნიტეტის მუშაობაზე, რომლისთვისაც მონაცემი ავიღე ამერიკული გაზეთიდან. ამ გაზეთს ჰქონდა თავისი წყარო. ნებისმიერ ამერიკულ თუ ბრიტანულ გამოცემას ყოველთვის ახლავს მონაცემები და კვლევები, ახლავს სამეცნიერო წყარო, რომელიც ამყარებს იმ მიგნებას, რაც ამა თუ იმ პუბლიკაციაშია წამოწეული.
ჩვენ არ ვართ კვლევებით განებივრებული, იმიტომ რომ პატარა ქვეყანა ვართ, ამდენი ფული არ გვაქვს, შესაბამისად, ეს არის მეორე მიზეზი, რის გამოც ჩვენი მასალები ვერ იქნება ხარისხიანი. თუმცა, როდესაც საქმე ეხება პანდემიის გაშუქებას, აქ გამოსავალი არის საერთაშორისო წყაროების გამოყენება. რა თქმა უნდა, არის რამდენიმე საერთაშორისო სამედიცინო და არა ჟურნალისტურო წყარო, რომელსაც მე პირადად ყოველთვის ვადევნებ თვალყურს. დღეში ერთხელ მაინც შევდივარ მათ ფეიჯზე, ვამოწმებ რა აქვთ და თუ არის რაიმე საინტერესო, ვცდილობ, რომ ვთარგმნო და გამოვაქვეყნო “კაქტუსზე.” ესენია: JAMA Network, New England Journal of Medicine, Annals of Internal Medicine, Lancet და Nature.
- თქვენ ახსენეთ საერთაშორისო წყაროები, რომელსაც ეყრდნობით და ასევე, კვლევები, რომლითაც საქართველოში არ ვართ განებივრებული. თუმცა, რასაც ვუყურებთ, Covid-19-თან დაკავშირებული საერთაშორისო კვლევების მიგნებები, ძალიან ხშირად იცვლება და ხანდახან, ურთიერთგამომრიცხავია. ასეთ დროს როგორ იქცევით?
აქ მთავარია, როგორ ვიყენებთ კვლევის მიგნებებს. ნებისმიერ სამედიცინო ჟურნალში, ყველა კვლევას აქვს თავისი შეზღუდვა. მნიშვნელოვანია, რომ კვლევის შეზღუდვას დააკვირდე, - რამდენი ადამიანი მონაწილეობდა, რამდენად მასშტაბური იყო, ჰყავდა თუ არა საკონტროლო ჯგუფი და ასე შემდეგ.
კეთილსინდისიერმა ჟურნალისტმა, როგორც ეს ხდება კარგ გამოცემებში, ყოველთვის უნდა მიუთითოს კვლევის შეზღუდვა. ეს არის უმნიშვნელოვანესი, იმისათვის, რომ მკითხველი შეცდომაში არ შეიყვანო. მაგალითად, პატარა კვლევა, 50-კაციანი, არ წარმოუდგინო როგორც ჭეშმარიტება. აუცილებლად უნდა უთხრა, რომ არის ეს შედეგები, მაგრამ ეს კვლევა არის მცირემასშტაბიანი. მეტი არაფერი არ სჭირდება, ვინაიდან შენ არ ატყუებ მკითხველს.
ეს ერთი დეტალი, რაც აუცილებლად უნდა გვქონდეს სტატიაში. მეორე, ჩემი აზრით, ძალიან მნიშვნელოვანი დილემა, რაც დავინახე, არის დღევანდელი მკითხველის ქცევა, მაგალითად ის, რომ ხშირად ადამიანები მხოლოდ სათაურს კითხულობენ და სტატიას ისე აზიარებენ სოციალურ ქსელში. ამიტომ, ჩემი აზრით, სათაურის შერჩევა არის ძალიან მნიშვნელოვანი. მაღალკვალიფიციურ გამოცემებში, ესა თუ ის მიგნება სათაურში ჭეშმარიტებად არ არის გამოტანილი, აუცილებლად მითითებულია, რომ ეს მიგნება არის ამა და ამ კვლევის ფარგლებში, ყოველთვის არის მინიშნება წყაროზე და ჩემი აზრით, ეს არის ძალიან კარგი მიდგომა.
მაგალითად, ცოტა ხნის წინ, იყო შემთხვევა, როდესაც BBC-იმ გამოაქვეყნა სტატია, რომლის სათაურში ეწერა, რომ ნაპოვნია ახალი, სიცოცხლის გადამრჩენი მედიკამენტი. წარმოიდგინეთ ეს როგორი ხმაურიანი სათაურია, მაშინ, როდესაც მთელი მსოფლიო ელოდება მედიკამენტს და ვაქცინებს და BBC წერს ამას.
BBC-ს სტატია დექსამეტაზონზე,
როგორც შესაძლო სამკურნალო საშუალებაზე
იგივე ამბავზე, მეორე ჩემმა საყვარელმა გამოცემამ, The New York Times-მა თქვა, რომ ამას და ამას ამბობენ მეცნიერები, არ წარმოუდგენია ახალი კვლევა ჭეშმარიტებად; ტექსტში მიუთითა, რომ ეს კვლევა არსად, არცერთ სამედიცინო და სამეცნიერო ჟურნალში არ არის გამოქვეყნებული, მეცნიერებმა მხოლოდ პრესრელიზის სახით წარმოადგინეს გვერდნახევრიანი ინფორმაცია და peer review არ აქვს გავლილი. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, იმიტომ, რომ პიარ რევიურები კვლევას აკრიტიკებენ და მის ხარვეზებს წარმოაჩენენ.
ეს იყო ის შემთხვევა, როდესაც The New York Times-მა რამდენიმე საათით გვიან გამოაქვეყნა ეს ინფორმაცია, მაგრამ იყო უფრო ზუსტი, ვიდრე BBC-ის. და სხვათაშორის, მოგვიანებით BBC-ს მასალაში სათაური შეცვალეს, ბრჭყალებში გაიტანეს მიგნება.
ყოველთვის უნდა მიუთითო კვლევის შეზღუდვა და მასშტაბი; ვინაიდან მკითხველების უმეტესობა არ კითხულობს სტატიას, სათაურშივე სიზუსტე უნდა იყოს დაცული.
- ჯანდაცვის თემაზე წერას ალბათ ისიც ართულებს, რომ ძალიან სპეციფიკურია და თვითონ თემაა რთული. თუნდაც, კვლევის შეზღუდვა, რასაც თქვენ ახსენებთ, ყველასთვის გასაგები არ არის...
ამისთვის ძალიან კარგია, რომ როდესაც ვწერთ სტატიას ჯანდაცვის საკითხებზე, სულ წარმოვიდგინოთ, რომ ჩვენმა მკითხველმა არაფერი იცის: არა იმიტომ, რომ მათ პატივს არ ვცემთ. მაგალითად, როდესაც ვამბობთ, რომ საქართველოში ამდენი და ამდენია თანმხლები დაავადებების სტატისტიკა, მაგალითად, გულის დაავადებები, იქვე განვმარტოთ რა არის გულის დაავადება, 1-2 წინადადებით, ძალიან მარტივი ენით. სტატია, რომელშიც ეს ახსნილია მოვლენები და ტერმინები, არის მაღალი ხარისხის და ადვილად გასაგები. ეს ნიშნავს, რომ შენ პატივს სცემ შენს მკითხველს.
ალბათ, ძალიან სასარგებლოა ვიკითხოთ სანდო საერთაშორისო გამოცემები, განსაკუთრებით იმ სფეროში, რომელშიც ვმუშაობთ. ასევე ძალიან კარგი იქნება, რომ ჟურნალისტები კონკრეტულ მიმართულებებზე მუშაობდნენ. ეს იმიტომ, რომ ხანდახან ინფორმაცია იმდენად სწრაფად იცვლება, ვერ ეწევი.
მახსოვს, ერთ დღეს პრეპარატ რემდესივირზე იმდენი რამე გამოქვეყნდა, გამიჭირდა, რომ ყველაფრის წაკითხვა მომესწრო. ერთი მიმართულებით სპეციალიზაცია, ალბათ, ძალიან კარგი გამოსავალია. მესმის, რომ ეს ძალიან დიდი ფუფუნებაა და არ ვიცი, ამას ვინ როგორ შეძლებს, მაგრამ ეს იქნებოდა სასაურველი.
თუმცა, მთავარია რომ ჟურნალისტებმა დაიწყონ სანდო გამოცემების ძიება, კითხვა. ერთხელ რომ იწყებ ამას, შემდეგ უფრო და უფრო საინტერესო ხდება ეს პროცესი. მე დარწმუნებული ვარ, რომ ასეთ საინტერესო მასალებს ყოველთვის ეყოლება მკითხველი და მე ეს მაჩვენა პანდემიის პერიოდში მუშაობამ.
- ცირა, თქვენ დიდი ხანია მუშაობთ ჯანდაცვის თემებზე და არაერთი მასალა მოამაზადეთ კორონავირუსის თემაზე. რამდენად რთულია ჯანდაცვის თემაზე მუშაობა და რა არის მთავარი პრობლემა?
იქიდან გამომდინარე, რომ ასეთი დიდი პანდემიები ხშრად არ ხდება - ზოგჯერ ასწლეულში ერთხელ, ის დაბნეულობა, რაც არსებობს მთელს მსოფლიოში, ერთი შეხედვით, გასაკვირი არ არის.
მე, როგორც ჯანდაცვის თემებით დაინტერესებული ჟურნალისტი, რაც დრო გადის, სულ უფრო ხშირად ვმუშაობ არაქართულ წყაროებთან. რა თქმა უნდა, არ ვსაუბრობ იმ შემთხვევაზე, როდესაც მაგალითად, ლოკალური მონაცემები მჭირდება.
“კაქტუს-მედია” არის პლატფორმა, რომელიც აშუქებს საქართველოსა და მსოფლიოში მიმდინარე მოვლენებს გარემოს დაბინძურებასა და ჯანდაცვაზე, აგროვებს შესაბამის მონაცემებს კვალიფიციური წყაროებიდან, ეძებს ადამიანებს, რომლებსაც ეს მოვლენები შეეხოთ და მოგითხრობთ მათ ამბებს.
საერთაშორისო წყარობთან მუშაობას, რამდენიმე მიზეზი აქვს. პირველი და ძალიან მნიშვნელოვანი არის ის, რომ საქართველოში, ზოგადად გვაქვს, მონაცემების შეგროვების პრობლემა. მონაცემები გარკვეული სახით არსებობს, მაგრამ არ არის ისეთი ხარისხიანი და სრულყოფილი, როგორც არის ევროპასა და ამერიკაში.
მაგალითად, მქონდა შემთხვევა, როდესაც მჭირდებოდა გარკვეული მონაცემები საქართველოს რეგნიოული ამბულატორიებიდან და მიუხედავად იმისა, რომ ისინი ვალდებული არიან ინფორმაცია ელექტრონულად მოაგროვონ ერთიან ბაზაში, ეს მონაცემები არ არსებობდა. ამბულატორიებს არ ჰქონდა შესაბამისი ინფრასტრუქტურა, მათ შორის, რიგ შემთხვევებში, ელექტროენერგია და ინტერნეტი და ახალ ტექნოლოგიებთან მუშაობის გამოცდილება. ცუდი მონაცემები, ცხადია, მოქმედებს გაშუქების ხარისხზე.
როცა წყაროებთან მუშაობაზე ვსაუბრობ, ვგულისხმობ სხვა რამესაც. მაგალითად, დღეს გამოვაქვეყნე მასალა ახალი კორონავირუსის წინააღმდეგ იმუნიტეტის მუშაობაზე, რომლისთვისაც მონაცემი ავიღე ამერიკული გაზეთიდან. ამ გაზეთს ჰქონდა თავისი წყარო. ნებისმიერ ამერიკულ თუ ბრიტანულ გამოცემას ყოველთვის ახლავს მონაცემები და კვლევები, ახლავს სამეცნიერო წყარო, რომელიც ამყარებს იმ მიგნებას, რაც ამა თუ იმ პუბლიკაციაშია წამოწეული.
ჩვენ არ ვართ კვლევებით განებივრებული, იმიტომ რომ პატარა ქვეყანა ვართ, ამდენი ფული არ გვაქვს, შესაბამისად, ეს არის მეორე მიზეზი, რის გამოც ჩვენი მასალები ვერ იქნება ხარისხიანი. თუმცა, როდესაც საქმე ეხება პანდემიის გაშუქებას, აქ გამოსავალი არის საერთაშორისო წყაროების გამოყენება. რა თქმა უნდა, არის რამდენიმე საერთაშორისო სამედიცინო და არა ჟურნალისტურო წყარო, რომელსაც მე პირადად ყოველთვის ვადევნებ თვალყურს. დღეში ერთხელ მაინც შევდივარ მათ ფეიჯზე, ვამოწმებ რა აქვთ და თუ არის რაიმე საინტერესო, ვცდილობ, რომ ვთარგმნო და გამოვაქვეყნო “კაქტუსზე.” ესენია: JAMA Network, New England Journal of Medicine, Annals of Internal Medicine, Lancet და Nature.
- თქვენ ახსენეთ საერთაშორისო წყაროები, რომელსაც ეყრდნობით და ასევე, კვლევები, რომლითაც საქართველოში არ ვართ განებივრებული. თუმცა, რასაც ვუყურებთ, Covid-19-თან დაკავშირებული საერთაშორისო კვლევების მიგნებები, ძალიან ხშირად იცვლება და ხანდახან, ურთიერთგამომრიცხავია. ასეთ დროს როგორ იქცევით?
აქ მთავარია, როგორ ვიყენებთ კვლევის მიგნებებს. ნებისმიერ სამედიცინო ჟურნალში, ყველა კვლევას აქვს თავისი შეზღუდვა. მნიშვნელოვანია, რომ კვლევის შეზღუდვას დააკვირდე, - რამდენი ადამიანი მონაწილეობდა, რამდენად მასშტაბური იყო, ჰყავდა თუ არა საკონტროლო ჯგუფი და ასე შემდეგ.
კეთილსინდისიერმა ჟურნალისტმა, როგორც ეს ხდება კარგ გამოცემებში, ყოველთვის უნდა მიუთითოს კვლევის შეზღუდვა. ეს არის უმნიშვნელოვანესი, იმისათვის, რომ მკითხველი შეცდომაში არ შეიყვანო. მაგალითად, პატარა კვლევა, 50-კაციანი, არ წარმოუდგინო როგორც ჭეშმარიტება. აუცილებლად უნდა უთხრა, რომ არის ეს შედეგები, მაგრამ ეს კვლევა არის მცირემასშტაბიანი. მეტი არაფერი არ სჭირდება, ვინაიდან შენ არ ატყუებ მკითხველს.
ეს ერთი დეტალი, რაც აუცილებლად უნდა გვქონდეს სტატიაში. მეორე, ჩემი აზრით, ძალიან მნიშვნელოვანი დილემა, რაც დავინახე, არის დღევანდელი მკითხველის ქცევა, მაგალითად ის, რომ ხშირად ადამიანები მხოლოდ სათაურს კითხულობენ და სტატიას ისე აზიარებენ სოციალურ ქსელში. ამიტომ, ჩემი აზრით, სათაურის შერჩევა არის ძალიან მნიშვნელოვანი. მაღალკვალიფიციურ გამოცემებში, ესა თუ ის მიგნება სათაურში ჭეშმარიტებად არ არის გამოტანილი, აუცილებლად მითითებულია, რომ ეს მიგნება არის ამა და ამ კვლევის ფარგლებში, ყოველთვის არის მინიშნება წყაროზე და ჩემი აზრით, ეს არის ძალიან კარგი მიდგომა.
მაგალითად, ცოტა ხნის წინ, იყო შემთხვევა, როდესაც BBC-იმ გამოაქვეყნა სტატია, რომლის სათაურში ეწერა, რომ ნაპოვნია ახალი, სიცოცხლის გადამრჩენი მედიკამენტი. წარმოიდგინეთ ეს როგორი ხმაურიანი სათაურია, მაშინ, როდესაც მთელი მსოფლიო ელოდება მედიკამენტს და ვაქცინებს და BBC წერს ამას.
BBC-ს სტატია დექსამეტაზონზე,
როგორც შესაძლო სამკურნალო საშუალებაზე
ახალი
კორონავირუსის წინააღმდეგ
იგივე ამბავზე, მეორე ჩემმა საყვარელმა გამოცემამ, The New York Times-მა თქვა, რომ ამას და ამას ამბობენ მეცნიერები, არ წარმოუდგენია ახალი კვლევა ჭეშმარიტებად; ტექსტში მიუთითა, რომ ეს კვლევა არსად, არცერთ სამედიცინო და სამეცნიერო ჟურნალში არ არის გამოქვეყნებული, მეცნიერებმა მხოლოდ პრესრელიზის სახით წარმოადგინეს გვერდნახევრიანი ინფორმაცია და peer review არ აქვს გავლილი. ეს ძალიან მნიშვნელოვანია, იმიტომ, რომ პიარ რევიურები კვლევას აკრიტიკებენ და მის ხარვეზებს წარმოაჩენენ.
The New York Times-ის სტატიის სათაური დექსამეტაზონზე, როგორც ახალი კორონავირუსის შესაძლო სამკურნალო საშუალებაზე
ეს იყო ის შემთხვევა, როდესაც The New York Times-მა რამდენიმე საათით გვიან გამოაქვეყნა ეს ინფორმაცია, მაგრამ იყო უფრო ზუსტი, ვიდრე BBC-ის. და სხვათაშორის, მოგვიანებით BBC-ს მასალაში სათაური შეცვალეს, ბრჭყალებში გაიტანეს მიგნება.
ყოველთვის უნდა მიუთითო კვლევის შეზღუდვა და მასშტაბი; ვინაიდან მკითხველების უმეტესობა არ კითხულობს სტატიას, სათაურშივე სიზუსტე უნდა იყოს დაცული.
- ჯანდაცვის თემაზე წერას ალბათ ისიც ართულებს, რომ ძალიან სპეციფიკურია და თვითონ თემაა რთული. თუნდაც, კვლევის შეზღუდვა, რასაც თქვენ ახსენებთ, ყველასთვის გასაგები არ არის...
ამისთვის ძალიან კარგია, რომ როდესაც ვწერთ სტატიას ჯანდაცვის საკითხებზე, სულ წარმოვიდგინოთ, რომ ჩვენმა მკითხველმა არაფერი იცის: არა იმიტომ, რომ მათ პატივს არ ვცემთ. მაგალითად, როდესაც ვამბობთ, რომ საქართველოში ამდენი და ამდენია თანმხლები დაავადებების სტატისტიკა, მაგალითად, გულის დაავადებები, იქვე განვმარტოთ რა არის გულის დაავადება, 1-2 წინადადებით, ძალიან მარტივი ენით. სტატია, რომელშიც ეს ახსნილია მოვლენები და ტერმინები, არის მაღალი ხარისხის და ადვილად გასაგები. ეს ნიშნავს, რომ შენ პატივს სცემ შენს მკითხველს.
ალბათ, ძალიან სასარგებლოა ვიკითხოთ სანდო საერთაშორისო გამოცემები, განსაკუთრებით იმ სფეროში, რომელშიც ვმუშაობთ. ასევე ძალიან კარგი იქნება, რომ ჟურნალისტები კონკრეტულ მიმართულებებზე მუშაობდნენ. ეს იმიტომ, რომ ხანდახან ინფორმაცია იმდენად სწრაფად იცვლება, ვერ ეწევი.
მახსოვს, ერთ დღეს პრეპარატ რემდესივირზე იმდენი რამე გამოქვეყნდა, გამიჭირდა, რომ ყველაფრის წაკითხვა მომესწრო. ერთი მიმართულებით სპეციალიზაცია, ალბათ, ძალიან კარგი გამოსავალია. მესმის, რომ ეს ძალიან დიდი ფუფუნებაა და არ ვიცი, ამას ვინ როგორ შეძლებს, მაგრამ ეს იქნებოდა სასაურველი.
თუმცა, მთავარია რომ ჟურნალისტებმა დაიწყონ სანდო გამოცემების ძიება, კითხვა. ერთხელ რომ იწყებ ამას, შემდეგ უფრო და უფრო საინტერესო ხდება ეს პროცესი. მე დარწმუნებული ვარ, რომ ასეთ საინტერესო მასალებს ყოველთვის ეყოლება მკითხველი და მე ეს მაჩვენა პანდემიის პერიოდში მუშაობამ.
- თემაზე - როგორ გამოვიყენოთ მონაცემები პანდემიის გაშუქებისას, წაიკითხეთ ქარტიის მიერ მომზადებული გზამკვლევი
“ყველა იმ ბავშვისთვის, ვინც იყო ამ პროცესში ჩართული, ჩანს იმ
კადრებში თუ არა, გაბლარულია თუ არა, არ აქვს ამას მნიშვნელობა,
თავისთავად ამ კადრების გამოჩენა რაიმე ფორმით, ასეთი დოზით ტრიალი,
ასეთი გადაცემების გაკეთება, პირველი - ზრდის
რეტრავმატიზაციის რისკებს, მეორე - მოდის ძალიან
დიდი აგრესია საზოგადოების მხრიდან მსხვერპლის მისამართით, ხდება მისი
დადანაშაულება, რასაც შეიძლება ძალიან მძიმე შედეგი მოჰყვეს და
მესამე, ეს არის მზა მასალა პედოფილებისთვის”, - ასე
აფასებს ფსიქოლოგი მაია ცირამუა იმ რისკებს, რაც შეიძლება მოჰყვეს
პორნოგრაფიის მსხვერპლი ბავშვების კადრების რაიმე ფორმით ჩვენებას
საზოგადოებისთვის.
მაია ცირამუას ეს შეფასება ეკუთვნის ბავშვთა პორნოგრაფიის საქმეზე მომზადებულ სიუჟეტს, რომელიც რამდენიმე დღის წინ, ტელეკომპანია “მთავარი არხის” კვირის შემაჯამებელ გადაცემაში გავიდა. სიუჟეტი ქართველი მოზარდების პორნოგრაფიული შინაარსის ფოტოებისა და ვიდეოების ღია სივრცეში ხელმისაწვდომობას ეხებოდა. სიუჟეტს თანდართული ჰქონდა ამ ფაქტის ამსახველი კადრები, რომელზეც ბავშვების სახეების დასაფარად ე.წ. “ბლარი” იყო გამოყენებული, თუმცა, გარკვეულ შემთხვევებში, მსხვეპლი არასრულწლოვნების ახლობლებისთვის მათი ამოცნობა შესაძლებელი იყო. ამასთან, კადრში ჩანდა სავარაუდო დანაშაულის ერთ-ერთი ადგილიც და აღწერილი იყო გარემო.
მასალის გასვლისთანავე სოციალურ ქსელში მომხდარს დიდი განხილვა მოჰყვა. კრიტიკის პასუხად, სიუჟეტის ავტორმა და გადაცემის პროდიუსერმა, სოციალურ ქსელშივე განაცხადეს, რომ მათი მიზანი იყო ამ მასალით დახმარებოდნენ ბავშვებს, რომელთა კადრები დიდი ხანია ასე ვრცელდება და ისედაც უკვე ბევრმა ნახა. მათ არც კი განუხილავთ ვერსია, რომ ასეთი კადრები საერთოდ არ უნდა ყოფილიყო სიუჟეტში, ირწმუნებოდნენ, რომ ბავშვები “კარგად იყვნენ დაბლარული და მათი ამოცნობა შეუძლებელი იყო”.
“თუ ჩვენი ამოცანაა, რომ სახელმწიფომ გამოიძიოს ეს საქმე და გაქრეს ეს საშინელი კადრები ინტერნეტ სივრციდან, მაშინ ჩვენ თვითონ რატომ ვუწყობთ ხელს ამ კადრების თუნდაც დაბლარული ფორმით გავრცელებას? 1%-იც რომ არსებობდეს რისკი იმისა, რომ ვიღაც ამ ბავშვს ამოიცნობს, და ყველაზე უფრო მტკივნეული, თავად ბავშვი ამოიცნობს თავის თავს, იქ უკვე ყველაფერი მთავრდება”, - ამბობს მაია ცირამუა.
მისივე თქმით, როდესაც ვიცით, რომ ბავშვთა პორნოგრაფიის კადრები ინტერნეტსივრცეში არსებობს და სახელმწიფო ამაზე არ რეაგირებს, მედიამ ამაზე უნდა ილაპარაკოს, მაგრამ, რა თქმა უნდა, ძალიან მნიშვნელოვანია, როგორ გააკეთებს ამას.
“როდესაც გვეკამათებიან [მასალის ავტორები], გვეუბნებიან, რომ სახეები დაბლარულია და არ ჩანს. რისკი რა არის?! ის თემი, სადაც ეს შემთხვევა მოხდა, არის პატარა, ამ ამბის შესახებ ყველა საქმის კურსშია და ამ ადამიანებისთვის ცხადი და გასაგებია ვისზეა საუბარი და რა პროცესში მიიღეს ამ ადამიანებმა მონაწილეობა. აქამდე შეიძლება ზედაპირული წარმოდგენა ჰქონდათ, მაგრამ ახლა დეტალურად არიან ინფორმირებული, იმიტომ რომ იქ იყო ასეთი კადრები. შეიძლებაა მე ვერ ვიცნო მსხვერპლი, მაგრამ მას აუცილებლად იცნობს თავისი თანაკლასელი, მეზობელი, ის ადამიანი, ვინც იცის, ვინ იყო ამ პროცესში ჩართული. ეს მათთვის ძალიან სერიოზულ პრობლემებთან შეიძლება იყოს დაკავშირებული და თვითონ ბავშვისთვის, ყველაზე მაღალი რისკი რაც არის, ეს არის რეტრავმატიზაციის რისკი”.
რეტრავმატიზაციის რისკი არ არის ერთადერთი, რაც მაია ცირამუას აზრით, ასეთ შემთხვევაში არსებობს. ცირამუა ამბობს, რომ ადევნებდა თვალს როგორი დისკუსია დაიწყო სოციალურ ქსელში და როგორ ამუშავდა მანქანა, რომელმაც მთავარ დამნაშავეებად ისევ მსხვერპლები აქცია:
“არაერთი მოსაზრება წავიკითხე ამასთან დაკავშირებით, რომ ეს ბავშვია ისევ დამნაშავე. არ იცოდა რას აკეთებდა?! შეიკრა მთელი ჯაჭვი და კიდევ სხვა ტიპის ძალადობის მსხვერპლებად გადავაქციეთ ეს ბავშვები”.
და ამას გარდა, ცირამუა კიდევ ერთ პრობლემაზე ამახვილებს ყურადღებას:
“მრავალმხრივ პრობლემურია ასეთი ჩვენება. რამდენად კარგად დაბლარულია ეს კადრები, ამას არ აქვს მნიშვნელობა, იმიტომ რომ ამით, ფაქტობრივად, მათ მასალა დადეს, მოდი ასე ვთქვათ, პედოფილებისთვის, აღარ სჭირდებათ მათ ძებნა. ყველა მხრიდან, რა მხრიდანაც არ უნდა შევხედოთ ამ ამბავს, ეს იყო ძალიან სერიოზული დარღვევა და ძალიან მაღალი რისკის შემცველი ამ ბავშვების ფსიქო-ემოციური მდგომარეობისთვის, მათდამი საზოგადოების დამოკიდებულების კუთხით. ამ ბავშვებს წავართვით შანსი, რომ ნდობა გაუჩნდეთ ადამიანების მიმართ. იმიტომ რომ ეს ტალღა, რისხვა, ისევ წავიდა ამ ბავშვების მისამართით და არა იქით, საითაც უნდა წასულიყო”.
სიუჟეტის გასვლისთანავე საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ არხს მოუწოდა ამოეღო აღნიშული სიუჟეტი გავრცელების ყველა შესაძლო პლატფორმიდან. ასევე მოუწოდა ყველა მედიასაშუალებას არ გაევრცელებინათ მსგავსი, ბავშვთა ინტერესების დამაზიანებელი ვიდეო კადრები.
“მედიის ვალდებულებაა, თავიდან აიცილოს ბავშვის რეტრავმირება და არ გაახსენოს მას ამბავი, რომელიც ნეგატიურ ემოციებთანაა დაკავშირებული. გამონაკლის შემთხვევად მიიჩნევა რედაქციის დასაბუთება და საჯარო ინტერესი, რასაც “მთავარი არხის” ეთერში გასული სიუჟეტის შემთხვევაში ადგილი არ ჰქონია”, - ვკითხულობთ ქარტიის განცხადებაში.
მიუხედავად ამ განცხადებისა და საზოგადოების კრიტიკისა, ამ შემთხვევიდან ორი დღის შემდეგ, ამავე არხზე დაანონსდა, რომ ბავშვთა პორნოგრაფიის საქმეზე იქნებოდა გადაცემა “ნანუკას შოუ”, რომელშიც საქმის დეტალებზე სტუმარი თავად ილაპარაკებდა. გადაცემის სტუმარი სრულწლოვანი უნდა ყოფილიყო, თუმცა, მაია ცირამუა ამბობს, რომ ამას არ აქვს მნიშვნელობა.
“ეს უარესია”, - ამბობს მაია ცირამუა, რომელიც ფიქრობს, რომ ადამიანის პირადი ტრაგედიიდან შოუს გაკეთება, სულ ცოტა ძალიან დაბალი სტანდარტია, - “საერთოდ გაუგებარია ჩემთვის, რატომ შეიძლება ამას ადამიანი აკეთებდეს. კიდევ ერთხელ, ასეთი ამბების გახსენება ნებისმიერი ფორმით, არის მაღალი რეტრავმატიზაციის რისკი მონაწილე პირებითვის და ხაზგასმით ვამბობ, ასეთი გადაცემებით, ასეთი სიუჟეტებით, ჩვენ ამ ადამიანებს ვწირავთ განკითხვისთვის, იმ საზოგადოებაში, სადაც მსხვერპლია ყოევლთვის დამნაშავე, ვაგდებთ ძალიან მძიმე სიტუაციაში და უნდა ვიფიქროთ შედეგზე - უნდა ვივარაუდოთ, რომ ეს კარგ შედეგზე ვერ გაგვიყვანს, იმიტომ, რომ რეტრავმატიზაციის გარდა, ეს ბავშვები ხდებიან ბულინგის, სექსტინგის მსხვერპლი”.
23 ივნისის გვიან საღამოს, სიუჟეტის გასვლიდან ორი დღის შემდეგ, მომხდარს არხის გენერალური დირექტორი ნიკა გვარამია გამოეხმაურა, ბოდიში მოიხადა და თქვა, რომ “მთავარმა არხმა” მძიმე შეცდომა დაუშვა.
იმავე დღეს, გვიან, მას შემდეგ, რაც კრიტიკა მიიღო “ნანუკას შოუს” ანონსმა, სოციალურ ქსელში გამოეხმაურა საქმეს გადაცემის ავტორიც და თქვა, რომ “მაყურებლის ნაწილმა ვერ გაიგო, რომ მათ სტუმარს კავშირი არ ჰქონდა ამავე არხზე გასულ რეპორტაჟთან”.
“არსებობს ორი ფოტოგრაფის საქმე. აქედან ერთის საქმეა არასრულწლოვნების თემა და მეორე საქმეზე დაკავებულია დედა-შვილი. სწორედ მეორე საქმის დეტალებზე დაავანონსეთ სტუმარი, რომელიც ფიქრობს რომ მის დას და დედას, ბრალი არასწორად წაუყენეს. გოგო სრულწლოვანია, თუმცა მის გამოჩენას ისედაც არ ვაპირებდით”.
ამავე სტატუსის თანახმად, მათ გვიან გაიგეს, რომ არასრულწლოვნების ფოტოები ჯერ კიდევ ხელმისაწვდომია. “გვითხრეს რომ ამ საქმის ნებისმიერი შინაარსით გაცოცხლება ფოტოების აქტუალურობას ისევ დღის წესრიგში დააყენებს. ამიტომ, გადავწყვიტე დროებით, ვიდრე მასალები არ წაიშლება გადავდო გადაცემა”.
24 ივნისის მდგომარეობით, არც კვირის შემაჯამებელ გადაცემაში გასული სიუჟეტი და არც ნანუკას შოუს ანონსი ინტერნეტ სივრცეში აღარ იძებნება.
მაია ცირამუას ეს შეფასება ეკუთვნის ბავშვთა პორნოგრაფიის საქმეზე მომზადებულ სიუჟეტს, რომელიც რამდენიმე დღის წინ, ტელეკომპანია “მთავარი არხის” კვირის შემაჯამებელ გადაცემაში გავიდა. სიუჟეტი ქართველი მოზარდების პორნოგრაფიული შინაარსის ფოტოებისა და ვიდეოების ღია სივრცეში ხელმისაწვდომობას ეხებოდა. სიუჟეტს თანდართული ჰქონდა ამ ფაქტის ამსახველი კადრები, რომელზეც ბავშვების სახეების დასაფარად ე.წ. “ბლარი” იყო გამოყენებული, თუმცა, გარკვეულ შემთხვევებში, მსხვეპლი არასრულწლოვნების ახლობლებისთვის მათი ამოცნობა შესაძლებელი იყო. ამასთან, კადრში ჩანდა სავარაუდო დანაშაულის ერთ-ერთი ადგილიც და აღწერილი იყო გარემო.
მასალის გასვლისთანავე სოციალურ ქსელში მომხდარს დიდი განხილვა მოჰყვა. კრიტიკის პასუხად, სიუჟეტის ავტორმა და გადაცემის პროდიუსერმა, სოციალურ ქსელშივე განაცხადეს, რომ მათი მიზანი იყო ამ მასალით დახმარებოდნენ ბავშვებს, რომელთა კადრები დიდი ხანია ასე ვრცელდება და ისედაც უკვე ბევრმა ნახა. მათ არც კი განუხილავთ ვერსია, რომ ასეთი კადრები საერთოდ არ უნდა ყოფილიყო სიუჟეტში, ირწმუნებოდნენ, რომ ბავშვები “კარგად იყვნენ დაბლარული და მათი ამოცნობა შეუძლებელი იყო”.
“თუ ჩვენი ამოცანაა, რომ სახელმწიფომ გამოიძიოს ეს საქმე და გაქრეს ეს საშინელი კადრები ინტერნეტ სივრციდან, მაშინ ჩვენ თვითონ რატომ ვუწყობთ ხელს ამ კადრების თუნდაც დაბლარული ფორმით გავრცელებას? 1%-იც რომ არსებობდეს რისკი იმისა, რომ ვიღაც ამ ბავშვს ამოიცნობს, და ყველაზე უფრო მტკივნეული, თავად ბავშვი ამოიცნობს თავის თავს, იქ უკვე ყველაფერი მთავრდება”, - ამბობს მაია ცირამუა.
მისივე თქმით, როდესაც ვიცით, რომ ბავშვთა პორნოგრაფიის კადრები ინტერნეტსივრცეში არსებობს და სახელმწიფო ამაზე არ რეაგირებს, მედიამ ამაზე უნდა ილაპარაკოს, მაგრამ, რა თქმა უნდა, ძალიან მნიშვნელოვანია, როგორ გააკეთებს ამას.
“როდესაც გვეკამათებიან [მასალის ავტორები], გვეუბნებიან, რომ სახეები დაბლარულია და არ ჩანს. რისკი რა არის?! ის თემი, სადაც ეს შემთხვევა მოხდა, არის პატარა, ამ ამბის შესახებ ყველა საქმის კურსშია და ამ ადამიანებისთვის ცხადი და გასაგებია ვისზეა საუბარი და რა პროცესში მიიღეს ამ ადამიანებმა მონაწილეობა. აქამდე შეიძლება ზედაპირული წარმოდგენა ჰქონდათ, მაგრამ ახლა დეტალურად არიან ინფორმირებული, იმიტომ რომ იქ იყო ასეთი კადრები. შეიძლებაა მე ვერ ვიცნო მსხვერპლი, მაგრამ მას აუცილებლად იცნობს თავისი თანაკლასელი, მეზობელი, ის ადამიანი, ვინც იცის, ვინ იყო ამ პროცესში ჩართული. ეს მათთვის ძალიან სერიოზულ პრობლემებთან შეიძლება იყოს დაკავშირებული და თვითონ ბავშვისთვის, ყველაზე მაღალი რისკი რაც არის, ეს არის რეტრავმატიზაციის რისკი”.
რეტრავმატიზაციის რისკი არ არის ერთადერთი, რაც მაია ცირამუას აზრით, ასეთ შემთხვევაში არსებობს. ცირამუა ამბობს, რომ ადევნებდა თვალს როგორი დისკუსია დაიწყო სოციალურ ქსელში და როგორ ამუშავდა მანქანა, რომელმაც მთავარ დამნაშავეებად ისევ მსხვერპლები აქცია:
“არაერთი მოსაზრება წავიკითხე ამასთან დაკავშირებით, რომ ეს ბავშვია ისევ დამნაშავე. არ იცოდა რას აკეთებდა?! შეიკრა მთელი ჯაჭვი და კიდევ სხვა ტიპის ძალადობის მსხვერპლებად გადავაქციეთ ეს ბავშვები”.
და ამას გარდა, ცირამუა კიდევ ერთ პრობლემაზე ამახვილებს ყურადღებას:
“მრავალმხრივ პრობლემურია ასეთი ჩვენება. რამდენად კარგად დაბლარულია ეს კადრები, ამას არ აქვს მნიშვნელობა, იმიტომ რომ ამით, ფაქტობრივად, მათ მასალა დადეს, მოდი ასე ვთქვათ, პედოფილებისთვის, აღარ სჭირდებათ მათ ძებნა. ყველა მხრიდან, რა მხრიდანაც არ უნდა შევხედოთ ამ ამბავს, ეს იყო ძალიან სერიოზული დარღვევა და ძალიან მაღალი რისკის შემცველი ამ ბავშვების ფსიქო-ემოციური მდგომარეობისთვის, მათდამი საზოგადოების დამოკიდებულების კუთხით. ამ ბავშვებს წავართვით შანსი, რომ ნდობა გაუჩნდეთ ადამიანების მიმართ. იმიტომ რომ ეს ტალღა, რისხვა, ისევ წავიდა ამ ბავშვების მისამართით და არა იქით, საითაც უნდა წასულიყო”.
სიუჟეტის გასვლისთანავე საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ არხს მოუწოდა ამოეღო აღნიშული სიუჟეტი გავრცელების ყველა შესაძლო პლატფორმიდან. ასევე მოუწოდა ყველა მედიასაშუალებას არ გაევრცელებინათ მსგავსი, ბავშვთა ინტერესების დამაზიანებელი ვიდეო კადრები.
“მედიის ვალდებულებაა, თავიდან აიცილოს ბავშვის რეტრავმირება და არ გაახსენოს მას ამბავი, რომელიც ნეგატიურ ემოციებთანაა დაკავშირებული. გამონაკლის შემთხვევად მიიჩნევა რედაქციის დასაბუთება და საჯარო ინტერესი, რასაც “მთავარი არხის” ეთერში გასული სიუჟეტის შემთხვევაში ადგილი არ ჰქონია”, - ვკითხულობთ ქარტიის განცხადებაში.
მიუხედავად ამ განცხადებისა და საზოგადოების კრიტიკისა, ამ შემთხვევიდან ორი დღის შემდეგ, ამავე არხზე დაანონსდა, რომ ბავშვთა პორნოგრაფიის საქმეზე იქნებოდა გადაცემა “ნანუკას შოუ”, რომელშიც საქმის დეტალებზე სტუმარი თავად ილაპარაკებდა. გადაცემის სტუმარი სრულწლოვანი უნდა ყოფილიყო, თუმცა, მაია ცირამუა ამბობს, რომ ამას არ აქვს მნიშვნელობა.
“ეს უარესია”, - ამბობს მაია ცირამუა, რომელიც ფიქრობს, რომ ადამიანის პირადი ტრაგედიიდან შოუს გაკეთება, სულ ცოტა ძალიან დაბალი სტანდარტია, - “საერთოდ გაუგებარია ჩემთვის, რატომ შეიძლება ამას ადამიანი აკეთებდეს. კიდევ ერთხელ, ასეთი ამბების გახსენება ნებისმიერი ფორმით, არის მაღალი რეტრავმატიზაციის რისკი მონაწილე პირებითვის და ხაზგასმით ვამბობ, ასეთი გადაცემებით, ასეთი სიუჟეტებით, ჩვენ ამ ადამიანებს ვწირავთ განკითხვისთვის, იმ საზოგადოებაში, სადაც მსხვერპლია ყოევლთვის დამნაშავე, ვაგდებთ ძალიან მძიმე სიტუაციაში და უნდა ვიფიქროთ შედეგზე - უნდა ვივარაუდოთ, რომ ეს კარგ შედეგზე ვერ გაგვიყვანს, იმიტომ, რომ რეტრავმატიზაციის გარდა, ეს ბავშვები ხდებიან ბულინგის, სექსტინგის მსხვერპლი”.
23 ივნისის გვიან საღამოს, სიუჟეტის გასვლიდან ორი დღის შემდეგ, მომხდარს არხის გენერალური დირექტორი ნიკა გვარამია გამოეხმაურა, ბოდიში მოიხადა და თქვა, რომ “მთავარმა არხმა” მძიმე შეცდომა დაუშვა.
იმავე დღეს, გვიან, მას შემდეგ, რაც კრიტიკა მიიღო “ნანუკას შოუს” ანონსმა, სოციალურ ქსელში გამოეხმაურა საქმეს გადაცემის ავტორიც და თქვა, რომ “მაყურებლის ნაწილმა ვერ გაიგო, რომ მათ სტუმარს კავშირი არ ჰქონდა ამავე არხზე გასულ რეპორტაჟთან”.
“არსებობს ორი ფოტოგრაფის საქმე. აქედან ერთის საქმეა არასრულწლოვნების თემა და მეორე საქმეზე დაკავებულია დედა-შვილი. სწორედ მეორე საქმის დეტალებზე დაავანონსეთ სტუმარი, რომელიც ფიქრობს რომ მის დას და დედას, ბრალი არასწორად წაუყენეს. გოგო სრულწლოვანია, თუმცა მის გამოჩენას ისედაც არ ვაპირებდით”.
ამავე სტატუსის თანახმად, მათ გვიან გაიგეს, რომ არასრულწლოვნების ფოტოები ჯერ კიდევ ხელმისაწვდომია. “გვითხრეს რომ ამ საქმის ნებისმიერი შინაარსით გაცოცხლება ფოტოების აქტუალურობას ისევ დღის წესრიგში დააყენებს. ამიტომ, გადავწყვიტე დროებით, ვიდრე მასალები არ წაიშლება გადავდო გადაცემა”.
24 ივნისის მდგომარეობით, არც კვირის შემაჯამებელ გადაცემაში გასული სიუჟეტი და არც ნანუკას შოუს ანონსი ინტერნეტ სივრცეში აღარ იძებნება.
როგორ გაშუქდა ჩეჩნეთის პრეზიდენტის რამზან კადიროვის მიერ დე ფაქტო
სამხრეთ ოსეთში ფქვილის გაგზავნის ამბავი, რომელიც დროში დაემთხვა
სავარაუდოდ, კადიროვის დაკვეთით, ქართველი ჟურნალისტის, გიორგი
გაბუნიას ლიკვიდაციის მზადების შესახებ ინფორმაციის გასაჯაროებას; რა
უნდა ყოფილიყო ასეთ დროს, ასეთი ამბის გავრცელების მთავარი კონტექსტი
და როგორ უნდა აეხსნათ გამოცემებს ამგვარი ახალი ამბის
მნიშვნელობა.
19 ივნისს რამდენიმე ქართულ მედიასაშუალებაში გამოქვეყნდა ახალი ამბავი იმის შესახებ, რომ ჩეჩნეთის პრეზიდენტმა რამზან კადიროვმა, დე ფაქტო სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკაში, ჰუმანიტარული დახმარების სახით,100 ტონა ფქვილი გაგზავნა. ამ ამბავს რამზან კადიროვის შესახებ კიდევ ერთი ამბავი უსწრებდა წინ, რომელიც ერთი კვირით ადრე, 12 ივნისს გახდა ცნობილი. საუბარია ინფორმაციაზე, რომლის თანახმად, სავარაუდოდ, კადიროვის დაკვეთით, იგეგმებოდა ქართველი ჟურნალისტის, ტელეკომპანია “მთავარი არხის” წამყვანის, გიორგი გაბუნიას ლიკვიდაცია.
კადიროვის “ქველმოქმედების” შესახებ ახალი ამბავი გაავრცელეს გამოცემებმა: “რადიო თავისუფლებამ”, “იმედინიუსმა”, “ინტერპრესნიუსმა”, “რეზონანსმა”, “პრაიმატიმმა”, “კვირამ” და “კვირის პალიტრამ”. გუგლის საძიებო სისტემებით, იგივე შინაარსის მასალა იძებნება ონლაინგამოცემა “რეგინფოზეც”, თუმცა, ახლა აღნიშნული ბმული აღარ იხსნება. “რეგინფოს” რედაქციის განმარტებით, გამოქვეყნებიდან მალევე, იქამდე, ვიდრე მას მომხმარებლები ნახავდნენ, მასალა საიტიდან ჩახსნეს, რადგან რედაქტორმა მიიჩნია, რომ სტატია არ შეესაბამებოდა გამოცემის სარედაქციო პოლიტიკასა და ღირებულებებს.
ყველა იმ მედიასაშუალებაში, სადაც მასალა ამ დრომდე იძებნება, გარდა “რადიო თავისუფლებისა”, ამბავი თითქმის იდენტური ტექსტით გამოაქვეყნდა. მასალებში ნათქვამია, რომ რამზან კადიროვმა ოკუპირებულ ცხინვალს 100 ტონა ფქვილი გაუგზავნა და ეს ე.წ. “ჰუმანიტარული დახმარება” სოციალურად დაუცველ ოჯახებზე გადანაწილდება.
თითქმის იდენტური შინაარსის ტექსტი ჰქონდა გამოქვეყნებული თავდაპირველად “რადიო თავისუფლებასაც”, თუმცა, მოგვიანებით, გამოცემამ ამბავს ბოლოში ერთი აბზაცი დაამატა, რომელშიც ვკითხულობთ:
“ჩეჩნეთის რესპუბლიკის მეთაური რამზან კადიროვი ჯერ კიდევ 2010 წელს ამბობდა, რომ აგვისტოს ომი იყო ნაწილი დასავლეთის სახელმწიფოთა ანტირუსული შეთქმულებისა, რომელიც მიზნად მთელი კავკასიის დაპყრობას ისახავდა. სააგენტო როიტერს რამზან კადიროვმა ისიც უთხრა, რომ დასავლეთის ზეგავლენის ქვეშ მყოფი საქართველო და უკრაინა რუსეთისთვის ავადმყოფობაა, რომლის ლიკვიდირებას შეტევა სჭირდება და საამისოდ რუსეთს არმიაც ჰყავს და ტექნოლოგიებიც აქვს”.
გავრცელებულ ინფორმაციას სოციალურ ქსელში დიდი განხილვა მოჰყვა. მედიასაშუალებები მომხმარებელთა კრიტიკის სამიზნეებად იქცნენ, განსაკუთრებული კრიტიკა ისმოდა “იმედინიუსის” მისამართით. მომხმარებელთა უმეტესობამ ახალი ამბავი აღიქვა ისე, თითქოს გამოცემები ცდილობდნენ კადიროვი ქველმოქმედად წარმოეჩინათ.
ამ კრიტიკის პასუხად, “იმედინიუსმა” ვრცელი განცხადება გამოაქვეყნა, რომელშიც წერს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ეს ახალი ამბავი “მხოლოდ მშრალი ფაქტის პუბლიკაციაა”, მასში ადვილად იკითხება “მომხდარი ფაქტის მიმართ ჩვენი ვებ-გამოცემის მკაფიო სარედაქციო დამოკიდებულება” და ამას გამოცემა შემდეგით ხსნის - “მაგ.: ჰედლაინშივე ხაზგასმულია სიტყვები „ოკუპირებული ცხინვალი“, ხოლო სიტყვები „ჰუმანიტარული დახმარება“ ბრჭყალებშია ჩასმული”.
“მიუხედავად ამისა, სხვა ათამდე მედიასაშუალებას შორის, მხოლოდ „იმედინიუსი“ გახდა ფსევდოპატრიოტული ბულინგის სამიზნე და პოლიტიკურად მოტივირებული „ფეისბუქ იუზერების“ თავდასხმის ობიექტი”, - წერს “იმედინიუსი” და იქვე ხაზს უსვამს, რომ მათ გარდა ეს ამბავი სხვა გამოცემებსაც ჰქონდათ და ამავდროულად, მათზე ადრე -”ინფორმაციის ოპერატიულად გავრცელება (და, ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, დასანანია, რომ ჩვენ არ ვიყავით პირველები) არის ნებისმიერი საინფორმაციო სამსახურის ძირითადი ფუნქცია და, იმავდროულად - ერთ-ერთი ლეგიტიმური გზა, რომ ხალხმა ზუსტად გაიგოს ვინ და რა ხერხით ებრძვის საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას”.
მათზე ადრე გამავრცელებელში, “იმედინიუსი” სავარაუდოდ “რადიო თავისუფლებას” გულისხმობს, რომელმაც ერთ-ერთმა პირველმა გაავრცელა ეს ამბავი. კრიტიკა “რადიო თავისუფლების” მისამართითაც ისმოდა. “მედიაჩექერმა” სარედაქციო დასაბუთებისთვის, რამდენად მნიშვნელოვანი იყო ასეთ დროს ამ ახალი ამბის გამოქვეყნება და რატომ დაემატა მას კონტექსტი მოგვიანებით, “რადიო თავისუფლების” ქართულენოვანი სამსახურის მმართველ რედაქტორს, ნინო ჯაფიაშვილს მიმართა:
“კონტექსტი, ნამდვილად, ოდნავ გვიან დაემატა. ჩვენ გვაქვს დამატების პრაქტიკა. ჟურნალისტმა, რომელმაც დაწერა ამბავი, არ დაურთო კონტექსტი, ახალი ამბების რედაქტორმა კი ჩათვალა, რომ მნიშვნელოვანი იყო კონტექსტი და დაამატა. შესწორება არ წერია იმიტომ, რომ შესწორებას იმ შემთხვევაში ვწერთ, როდესაც მასალას ახალ გარემოებებსა და ფაქტებს ვამატებთ, ან ვასწორებთ შეცდომებს”, - ამბობს ნინო ჯაფიაშვილი.
რაც შეეხება ამბის მნიშვნელობას, “რადიო თავისუფლება” კადიროვის მიერ ცხინვალში 100 ტონა ფქვილის გაგზავნის ამბის გაშუქებას საჯარო ინტერესით ხსნის და ამბობს, რომ რადიო თავისუფლებას აქვს სპეციალური პროექტი, რომელიც უშუალოდ ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მომხდარ ამბებს აშუქებს.
“ერთი მხრივ, მნიშვნელოვანი იყო გვეთქვა რა სიახლეებია ოკუპირებულ ტერიტორიაზე, განსაკუთრებით პანდემიის დროს, ეს საჯარო ინტერესია, მეორე მხრივ, საინტერესოა კადიროვი რა გადაწყვეტილებებს და რა განცხადებებს აკეთებს საქართველოსთან მიმართებაში და განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ეს დროში ემთხვეოდა გაბუნიას საქმეს, რომელიც იყო მთავარი თემა ქვეყანაში, მესამე ის არის, რომ ჩვენ სისტემატურად და ხანგრძლივად ვაშუქებთ ამბებს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან, შეიძლება ითქვას, სხვა მედიებზე მეტი დოზითაც კი”, - ამბობს ნინო ჯაფიაშვილი.
სამხრეთ კავკასიის ამბები ერთ-ერთი მიმართულებაა ონლაინგამოცემა “ნეტგაზეთისთვის”, თუმცა ეს ამბავი მედიას არ გაუშუქებია. “მედიაჩექერი” “ნეტგაზეთის” სარედაქციო დასაბუთებითაც დაინტერესდა.
“კონტექსტის გათვალისწინებით, ჩავთვალეთ, რომ ამ შემთხვევაში არ უნდა გამოგვექვეყნებინა. დღეში რამდენიმე ნიუსს ვაქვეყნებთ რეგიონებიდან და სხვა უფრო მნიშვნელოვანი ამბები იყო იმ დროისთვის”, - ამბობს “ნეტგაზეთის” სამხრეთ კავკასიის ამბების რედაქტორი ნინო კახიშვილი.
“ამ ამბის გაშუქებისას მთავარი კონტექსტის სრულყოფილად ჩვენება უნდა ყოფილიყო”, - ამბობს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს წევრი და მედიაექსპერტი ზვიად ქორიძე, რომელიც ამატებს, რომ ქართულმა მედიასაშუალებებმა მკითხველს არ აუხსნეს რატომ იყო მნიშვნელოვანი კადიროვის მიერ ცხინვალში 100 ტონა ფქვილის გაგზავნის ამბავი:
“თუ ამ ამბავს აშუქებ, შენს მაყურებელს თუ მკითხველს უნდა აუხსნა სრულყოფილად, ვინ არის კადიროვი. ეს არის დარღვეული კონტექსტი, რომ იმასაც კი არ მეუბნები, ახლა რატომ არის მნიშვნელოვანი კადიროვზე ნიუსი.
ეს ამბავი უნდა გავრცელებულიყო ქართულ საინფორმაციო საშუალებებში კონტექსტით, რომ ეს არის ადამიანი, რომელიც აღიარებს არაღიარებულ რესპუბლიკებს და მათ მთავრობებს და ეს არის ადამიანი, რომელიც საქართველოს მოქალაქეებს ემუქრება სიკვდილით. ჩვენ, რეალურად, ვსაუბრობთ ადამიანზე, რომელიც საქართველოს საზოგადოებრივ, პოლიტიკურ სტაბილურობას ანგრევს და ამ კონტექსტით ინფორმაცია მკითხველისთვის არცერთ გამოცემას არ მიუწვდია”.
ზვიად ქორიძე ამბობს, რომ კადიროვის მიერ ოკუპირებულ სამხრეთ ოსეთში ჰუმანიტარული დახმარების გაგზავნის ამბავი თავიდან ბოლომდე მანიპულაციური ხასიათის იყო, ეს თავად კადიროვმა წამოიწყო და აღმოჩნდა, რომ ქართული მედიასივრცე ადვილად წამოეგო ამ მანიპულაციას.
“კადიროვმა მიზნობრივად გაავრცელა ეს ინფორმაცია, რომლის სავარაუდო სამიზნე აუდიტორია, მისი გათვლით, ქართული აუდიტორია იქნებოდა, რათა ეჩვენებინა, რომ, აი, რამდენად ჰუმანურია და რომ სისხლის მსმელი და სისხლის ამღები კი არ არის, არამედ, ჰუმანური ადამიანია - ეს კონტექსტი თვითონ კადიროვმა შექმნა. მე არ ვიცი კადიროვმა შარშან, შარშანწინ ან თუნდაც ბოლო ათი წლის განმავლობაში რამდენჯერ გააგზავნა ასეთი ტიპის ჰუმანიტარული დახმარება სამხრეთ ოსეთში. არც არასდროს გვიმსჯელია და დაგვიწერია ამაზე.
საბოლოო ჯამში, რატომ გავავრცელეთ ეს ინფორმაცია? მაგალითად, ვიცით რუსეთის ფედერაციის ცალკეული სუბიექტებიდან ან ფედერალური მთავრობიდან რა ტიპის დახმარება ჩავიდა ცხინვალში? ქართული მედია ამით დაინტერესებულა ოდესმე? ეს არის წმინდა პროპაგნდისტული სიახლე. პრაქტიკულად, ქართულმა მედიამ შეასრულა ის ფუნქცია, რაც უნდოდა რუსულ პროპაგანდისტულ მანქანას”, - ამბობს ზვიად ქორიძე.
19 ივნისს რამდენიმე ქართულ მედიასაშუალებაში გამოქვეყნდა ახალი ამბავი იმის შესახებ, რომ ჩეჩნეთის პრეზიდენტმა რამზან კადიროვმა, დე ფაქტო სამხრეთ ოსეთის რესპუბლიკაში, ჰუმანიტარული დახმარების სახით,100 ტონა ფქვილი გაგზავნა. ამ ამბავს რამზან კადიროვის შესახებ კიდევ ერთი ამბავი უსწრებდა წინ, რომელიც ერთი კვირით ადრე, 12 ივნისს გახდა ცნობილი. საუბარია ინფორმაციაზე, რომლის თანახმად, სავარაუდოდ, კადიროვის დაკვეთით, იგეგმებოდა ქართველი ჟურნალისტის, ტელეკომპანია “მთავარი არხის” წამყვანის, გიორგი გაბუნიას ლიკვიდაცია.
კადიროვის “ქველმოქმედების” შესახებ ახალი ამბავი გაავრცელეს გამოცემებმა: “რადიო თავისუფლებამ”, “იმედინიუსმა”, “ინტერპრესნიუსმა”, “რეზონანსმა”, “პრაიმატიმმა”, “კვირამ” და “კვირის პალიტრამ”. გუგლის საძიებო სისტემებით, იგივე შინაარსის მასალა იძებნება ონლაინგამოცემა “რეგინფოზეც”, თუმცა, ახლა აღნიშნული ბმული აღარ იხსნება. “რეგინფოს” რედაქციის განმარტებით, გამოქვეყნებიდან მალევე, იქამდე, ვიდრე მას მომხმარებლები ნახავდნენ, მასალა საიტიდან ჩახსნეს, რადგან რედაქტორმა მიიჩნია, რომ სტატია არ შეესაბამებოდა გამოცემის სარედაქციო პოლიტიკასა და ღირებულებებს.
ყველა იმ მედიასაშუალებაში, სადაც მასალა ამ დრომდე იძებნება, გარდა “რადიო თავისუფლებისა”, ამბავი თითქმის იდენტური ტექსტით გამოაქვეყნდა. მასალებში ნათქვამია, რომ რამზან კადიროვმა ოკუპირებულ ცხინვალს 100 ტონა ფქვილი გაუგზავნა და ეს ე.წ. “ჰუმანიტარული დახმარება” სოციალურად დაუცველ ოჯახებზე გადანაწილდება.
თითქმის იდენტური შინაარსის ტექსტი ჰქონდა გამოქვეყნებული თავდაპირველად “რადიო თავისუფლებასაც”, თუმცა, მოგვიანებით, გამოცემამ ამბავს ბოლოში ერთი აბზაცი დაამატა, რომელშიც ვკითხულობთ:
“ჩეჩნეთის რესპუბლიკის მეთაური რამზან კადიროვი ჯერ კიდევ 2010 წელს ამბობდა, რომ აგვისტოს ომი იყო ნაწილი დასავლეთის სახელმწიფოთა ანტირუსული შეთქმულებისა, რომელიც მიზნად მთელი კავკასიის დაპყრობას ისახავდა. სააგენტო როიტერს რამზან კადიროვმა ისიც უთხრა, რომ დასავლეთის ზეგავლენის ქვეშ მყოფი საქართველო და უკრაინა რუსეთისთვის ავადმყოფობაა, რომლის ლიკვიდირებას შეტევა სჭირდება და საამისოდ რუსეთს არმიაც ჰყავს და ტექნოლოგიებიც აქვს”.
გავრცელებულ ინფორმაციას სოციალურ ქსელში დიდი განხილვა მოჰყვა. მედიასაშუალებები მომხმარებელთა კრიტიკის სამიზნეებად იქცნენ, განსაკუთრებული კრიტიკა ისმოდა “იმედინიუსის” მისამართით. მომხმარებელთა უმეტესობამ ახალი ამბავი აღიქვა ისე, თითქოს გამოცემები ცდილობდნენ კადიროვი ქველმოქმედად წარმოეჩინათ.
ამ კრიტიკის პასუხად, “იმედინიუსმა” ვრცელი განცხადება გამოაქვეყნა, რომელშიც წერს, რომ მიუხედავად იმისა, რომ ეს ახალი ამბავი “მხოლოდ მშრალი ფაქტის პუბლიკაციაა”, მასში ადვილად იკითხება “მომხდარი ფაქტის მიმართ ჩვენი ვებ-გამოცემის მკაფიო სარედაქციო დამოკიდებულება” და ამას გამოცემა შემდეგით ხსნის - “მაგ.: ჰედლაინშივე ხაზგასმულია სიტყვები „ოკუპირებული ცხინვალი“, ხოლო სიტყვები „ჰუმანიტარული დახმარება“ ბრჭყალებშია ჩასმული”.
“მიუხედავად ამისა, სხვა ათამდე მედიასაშუალებას შორის, მხოლოდ „იმედინიუსი“ გახდა ფსევდოპატრიოტული ბულინგის სამიზნე და პოლიტიკურად მოტივირებული „ფეისბუქ იუზერების“ თავდასხმის ობიექტი”, - წერს “იმედინიუსი” და იქვე ხაზს უსვამს, რომ მათ გარდა ეს ამბავი სხვა გამოცემებსაც ჰქონდათ და ამავდროულად, მათზე ადრე -”ინფორმაციის ოპერატიულად გავრცელება (და, ამ კონკრეტულ შემთხვევაში, დასანანია, რომ ჩვენ არ ვიყავით პირველები) არის ნებისმიერი საინფორმაციო სამსახურის ძირითადი ფუნქცია და, იმავდროულად - ერთ-ერთი ლეგიტიმური გზა, რომ ხალხმა ზუსტად გაიგოს ვინ და რა ხერხით ებრძვის საქართველოს ტერიტორიულ მთლიანობას”.
მათზე ადრე გამავრცელებელში, “იმედინიუსი” სავარაუდოდ “რადიო თავისუფლებას” გულისხმობს, რომელმაც ერთ-ერთმა პირველმა გაავრცელა ეს ამბავი. კრიტიკა “რადიო თავისუფლების” მისამართითაც ისმოდა. “მედიაჩექერმა” სარედაქციო დასაბუთებისთვის, რამდენად მნიშვნელოვანი იყო ასეთ დროს ამ ახალი ამბის გამოქვეყნება და რატომ დაემატა მას კონტექსტი მოგვიანებით, “რადიო თავისუფლების” ქართულენოვანი სამსახურის მმართველ რედაქტორს, ნინო ჯაფიაშვილს მიმართა:
“კონტექსტი, ნამდვილად, ოდნავ გვიან დაემატა. ჩვენ გვაქვს დამატების პრაქტიკა. ჟურნალისტმა, რომელმაც დაწერა ამბავი, არ დაურთო კონტექსტი, ახალი ამბების რედაქტორმა კი ჩათვალა, რომ მნიშვნელოვანი იყო კონტექსტი და დაამატა. შესწორება არ წერია იმიტომ, რომ შესწორებას იმ შემთხვევაში ვწერთ, როდესაც მასალას ახალ გარემოებებსა და ფაქტებს ვამატებთ, ან ვასწორებთ შეცდომებს”, - ამბობს ნინო ჯაფიაშვილი.
რაც შეეხება ამბის მნიშვნელობას, “რადიო თავისუფლება” კადიროვის მიერ ცხინვალში 100 ტონა ფქვილის გაგზავნის ამბის გაშუქებას საჯარო ინტერესით ხსნის და ამბობს, რომ რადიო თავისუფლებას აქვს სპეციალური პროექტი, რომელიც უშუალოდ ოკუპირებულ ტერიტორიებზე მომხდარ ამბებს აშუქებს.
“ერთი მხრივ, მნიშვნელოვანი იყო გვეთქვა რა სიახლეებია ოკუპირებულ ტერიტორიაზე, განსაკუთრებით პანდემიის დროს, ეს საჯარო ინტერესია, მეორე მხრივ, საინტერესოა კადიროვი რა გადაწყვეტილებებს და რა განცხადებებს აკეთებს საქართველოსთან მიმართებაში და განსაკუთრებით მაშინ, როდესაც ეს დროში ემთხვეოდა გაბუნიას საქმეს, რომელიც იყო მთავარი თემა ქვეყანაში, მესამე ის არის, რომ ჩვენ სისტემატურად და ხანგრძლივად ვაშუქებთ ამბებს ოკუპირებული ტერიტორიებიდან, შეიძლება ითქვას, სხვა მედიებზე მეტი დოზითაც კი”, - ამბობს ნინო ჯაფიაშვილი.
სამხრეთ კავკასიის ამბები ერთ-ერთი მიმართულებაა ონლაინგამოცემა “ნეტგაზეთისთვის”, თუმცა ეს ამბავი მედიას არ გაუშუქებია. “მედიაჩექერი” “ნეტგაზეთის” სარედაქციო დასაბუთებითაც დაინტერესდა.
“კონტექსტის გათვალისწინებით, ჩავთვალეთ, რომ ამ შემთხვევაში არ უნდა გამოგვექვეყნებინა. დღეში რამდენიმე ნიუსს ვაქვეყნებთ რეგიონებიდან და სხვა უფრო მნიშვნელოვანი ამბები იყო იმ დროისთვის”, - ამბობს “ნეტგაზეთის” სამხრეთ კავკასიის ამბების რედაქტორი ნინო კახიშვილი.
“ამ ამბის გაშუქებისას მთავარი კონტექსტის სრულყოფილად ჩვენება უნდა ყოფილიყო”, - ამბობს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭოს წევრი და მედიაექსპერტი ზვიად ქორიძე, რომელიც ამატებს, რომ ქართულმა მედიასაშუალებებმა მკითხველს არ აუხსნეს რატომ იყო მნიშვნელოვანი კადიროვის მიერ ცხინვალში 100 ტონა ფქვილის გაგზავნის ამბავი:
“თუ ამ ამბავს აშუქებ, შენს მაყურებელს თუ მკითხველს უნდა აუხსნა სრულყოფილად, ვინ არის კადიროვი. ეს არის დარღვეული კონტექსტი, რომ იმასაც კი არ მეუბნები, ახლა რატომ არის მნიშვნელოვანი კადიროვზე ნიუსი.
ეს ამბავი უნდა გავრცელებულიყო ქართულ საინფორმაციო საშუალებებში კონტექსტით, რომ ეს არის ადამიანი, რომელიც აღიარებს არაღიარებულ რესპუბლიკებს და მათ მთავრობებს და ეს არის ადამიანი, რომელიც საქართველოს მოქალაქეებს ემუქრება სიკვდილით. ჩვენ, რეალურად, ვსაუბრობთ ადამიანზე, რომელიც საქართველოს საზოგადოებრივ, პოლიტიკურ სტაბილურობას ანგრევს და ამ კონტექსტით ინფორმაცია მკითხველისთვის არცერთ გამოცემას არ მიუწვდია”.
ზვიად ქორიძე ამბობს, რომ კადიროვის მიერ ოკუპირებულ სამხრეთ ოსეთში ჰუმანიტარული დახმარების გაგზავნის ამბავი თავიდან ბოლომდე მანიპულაციური ხასიათის იყო, ეს თავად კადიროვმა წამოიწყო და აღმოჩნდა, რომ ქართული მედიასივრცე ადვილად წამოეგო ამ მანიპულაციას.
“კადიროვმა მიზნობრივად გაავრცელა ეს ინფორმაცია, რომლის სავარაუდო სამიზნე აუდიტორია, მისი გათვლით, ქართული აუდიტორია იქნებოდა, რათა ეჩვენებინა, რომ, აი, რამდენად ჰუმანურია და რომ სისხლის მსმელი და სისხლის ამღები კი არ არის, არამედ, ჰუმანური ადამიანია - ეს კონტექსტი თვითონ კადიროვმა შექმნა. მე არ ვიცი კადიროვმა შარშან, შარშანწინ ან თუნდაც ბოლო ათი წლის განმავლობაში რამდენჯერ გააგზავნა ასეთი ტიპის ჰუმანიტარული დახმარება სამხრეთ ოსეთში. არც არასდროს გვიმსჯელია და დაგვიწერია ამაზე.
საბოლოო ჯამში, რატომ გავავრცელეთ ეს ინფორმაცია? მაგალითად, ვიცით რუსეთის ფედერაციის ცალკეული სუბიექტებიდან ან ფედერალური მთავრობიდან რა ტიპის დახმარება ჩავიდა ცხინვალში? ქართული მედია ამით დაინტერესებულა ოდესმე? ეს არის წმინდა პროპაგნდისტული სიახლე. პრაქტიკულად, ქართულმა მედიამ შეასრულა ის ფუნქცია, რაც უნდოდა რუსულ პროპაგანდისტულ მანქანას”, - ამბობს ზვიად ქორიძე.
დღეს, 1 ივლისს, 95 ხმით, პარლამენტის დეპუტატებმა, მედიაკავშირ
„ობიექტივის“ წამყვანი ბონდო მძინარაშვილი საქართველოს საზოგადოებრივი
მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრად აირჩიეს. ბონდო მძინარაშვილის
მხარდამჭერ დეპუტატებს შორის არიან: გია ვოლსკი, არჩილ თალაკვაძე,
სოფიო კილაძე, ირაკლი კობახიძე, დავით მათიკაშვილი და უმრავლესობის
სხვა წევრები.
მასთან ერთად, მეურვეებად შეირჩნენ: ზაზა აბაშიძე — „მმართველობის მონიტორინგის ცენტრის“ დამფუძნებელი (98 ხმით) და გია მურღულია - ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების ავტორიზაციის საბჭოს წევრი (92 ხმით);
ბონდო მძინარაშვილი და ზაზა აბაშიძე ბორდში უმცირესობის კვოტით მოხვნენ, გია მურღულია კი უმრავლესობის.
იხილეთ სია, ვინ დაუჭირა მხარი ბონდო მძინარაშვილს:
1. აბუსერიძე ირაკლი
2. არველაძე რევაზ
3. ბენაშვილი გია
4. ბეჟანიძე ლევან
5. ბერაია ირაკლი
6. ბერაია ირაკლი [დაჩი]
7. ბოლქვაძე ანზორ
8. გაბუნია ზაზა
9. გაჩეჩილაძე გიორგი
10. გაჯიევი რუსლან
11. გელაშვილი ვალერი
12. გოგიხია პაატა
13. გოცირიძე ელგუჯა
14. გოცირიძე თემური
15. გულორდავა გოგა
16. დაზიევი მახირ
17. დასენი ისკო
18. ენუქიძე გოჩა
19. ვახტანგაძე მუხრან
20. ვოლსკი გია
21. ზურაბიანი ცოტნე
22. თალაკვაძე არჩილ
23. თოთლაძე გიორგი
24. თოლორაია ედიშერ
25. იზორია ჯუმბერი
26. ინაშვილი ირმა
27. იონათამაშვილი რატი
28. კაკულია რომან
29. კახაძე ვლადიმერი
30. კახიანი გიორგი
31. კვიჟინაძე პაატა
32. კიკნაველიძე შალვა
33. კილაძე სოფიო
34. კობალაძე კობა
35. კობახიძე ირაკლი
36. კობიაშივლი ლევან
37. კოვზანაძე ირაკლი
38. კოპაძე გიორგი
39. კუდბა სვეტლანა
40. კუჭავა კახაბერ
41. ლომია გიორგი
42. ლურსმანაშვილი კობა
43. მათიკაშვილი დავით
44. მაკრახიძე იოსებ
45. მანუკიანი სამველ
46. მარგველაშვილი გენადი
47. მარშანია ადა
48. მაღარაძე გუგული
49. მანჭავარიანი ენძელა
50. მაჭავარიანი გურამ
51. მახათაძე სულხან
52. მგალობლიშვილი ლევან
53. მდინარაძე მამუკა
54. მეზურნიშვილი ირაკლი
55. მეშველიანი გოგი
56. მირზოევი სავალან
57. მკოიანი ეზელ
58. მუჩიაშვილი რომან
59. მხეიძე დიმიტრი
60. მხეიძე პაატა
61. ნავერიანი თამაზ
62. კობაიძე კობა
63. ნაკაშიძე ილია
64. ნოზაძე სიამონ
65. ოდიშარია ბექა
66. ოქრიაშვილი კახაბერ
67. ოხანაშვილი ანრი
68. პაპუაშვილი ზაზა
69. პოღოსიანი რუსლან
70. ჟორჟოლიანი გია
71. სამხარაული გელა
72. სამხარაძე დიმიტრი
73. სესიაშვილი ირაკლი
74. სონღულაშვილი დავით
75. ტრიპოლსკი ერეკლე
76. ქანთარაია ალქესანდრე
77. ქვარაია მერაბ
78. ყაველაშვილი მიხეილ
79. შიოლაშვილი ირაკლი
80. ჩანქსელიანი გოდერძი
81. წიკლაური მირიან
82. წილოსანი ნინო
83. წულაია ივლიანე
84. ჭიჭინაძე გივი
85. ჭკუასელი თეიმურაზ
86. ხაბერელი შოთა
87. ხაბაძე არჩილ
88. ხაბელოვი ლერი
89. ხალვაში ფატი
90. ხატიძე გიორგი
91. ხაჩიძე მერაბ
92. ხახუბია ირაკლი
93. ხუბულური თენგიზი
94. ხუნდაძე დიმიტრი
95. ჯაფარიძე ვიქტორ
იხილეთ ამ თემაზე: გია მურღულია, ზაზა აბაშიძე, ბონდო მძინარაშვილი - პარლამენტმა საზმაუს მეურვეები შეარჩია
მასთან ერთად, მეურვეებად შეირჩნენ: ზაზა აბაშიძე — „მმართველობის მონიტორინგის ცენტრის“ დამფუძნებელი (98 ხმით) და გია მურღულია - ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების ავტორიზაციის საბჭოს წევრი (92 ხმით);
ბონდო მძინარაშვილი და ზაზა აბაშიძე ბორდში უმცირესობის კვოტით მოხვნენ, გია მურღულია კი უმრავლესობის.
იხილეთ სია, ვინ დაუჭირა მხარი ბონდო მძინარაშვილს:
1. აბუსერიძე ირაკლი
2. არველაძე რევაზ
3. ბენაშვილი გია
4. ბეჟანიძე ლევან
5. ბერაია ირაკლი
6. ბერაია ირაკლი [დაჩი]
7. ბოლქვაძე ანზორ
8. გაბუნია ზაზა
9. გაჩეჩილაძე გიორგი
10. გაჯიევი რუსლან
11. გელაშვილი ვალერი
12. გოგიხია პაატა
13. გოცირიძე ელგუჯა
14. გოცირიძე თემური
15. გულორდავა გოგა
16. დაზიევი მახირ
17. დასენი ისკო
18. ენუქიძე გოჩა
19. ვახტანგაძე მუხრან
20. ვოლსკი გია
21. ზურაბიანი ცოტნე
22. თალაკვაძე არჩილ
23. თოთლაძე გიორგი
24. თოლორაია ედიშერ
25. იზორია ჯუმბერი
26. ინაშვილი ირმა
27. იონათამაშვილი რატი
28. კაკულია რომან
29. კახაძე ვლადიმერი
30. კახიანი გიორგი
31. კვიჟინაძე პაატა
32. კიკნაველიძე შალვა
33. კილაძე სოფიო
34. კობალაძე კობა
35. კობახიძე ირაკლი
36. კობიაშივლი ლევან
37. კოვზანაძე ირაკლი
38. კოპაძე გიორგი
39. კუდბა სვეტლანა
40. კუჭავა კახაბერ
41. ლომია გიორგი
42. ლურსმანაშვილი კობა
43. მათიკაშვილი დავით
44. მაკრახიძე იოსებ
45. მანუკიანი სამველ
46. მარგველაშვილი გენადი
47. მარშანია ადა
48. მაღარაძე გუგული
49. მანჭავარიანი ენძელა
50. მაჭავარიანი გურამ
51. მახათაძე სულხან
52. მგალობლიშვილი ლევან
53. მდინარაძე მამუკა
54. მეზურნიშვილი ირაკლი
55. მეშველიანი გოგი
56. მირზოევი სავალან
57. მკოიანი ეზელ
58. მუჩიაშვილი რომან
59. მხეიძე დიმიტრი
60. მხეიძე პაატა
61. ნავერიანი თამაზ
62. კობაიძე კობა
63. ნაკაშიძე ილია
64. ნოზაძე სიამონ
65. ოდიშარია ბექა
66. ოქრიაშვილი კახაბერ
67. ოხანაშვილი ანრი
68. პაპუაშვილი ზაზა
69. პოღოსიანი რუსლან
70. ჟორჟოლიანი გია
71. სამხარაული გელა
72. სამხარაძე დიმიტრი
73. სესიაშვილი ირაკლი
74. სონღულაშვილი დავით
75. ტრიპოლსკი ერეკლე
76. ქანთარაია ალქესანდრე
77. ქვარაია მერაბ
78. ყაველაშვილი მიხეილ
79. შიოლაშვილი ირაკლი
80. ჩანქსელიანი გოდერძი
81. წიკლაური მირიან
82. წილოსანი ნინო
83. წულაია ივლიანე
84. ჭიჭინაძე გივი
85. ჭკუასელი თეიმურაზ
86. ხაბერელი შოთა
87. ხაბაძე არჩილ
88. ხაბელოვი ლერი
89. ხალვაში ფატი
90. ხატიძე გიორგი
91. ხაჩიძე მერაბ
92. ხახუბია ირაკლი
93. ხუბულური თენგიზი
94. ხუნდაძე დიმიტრი
95. ჯაფარიძე ვიქტორ
იხილეთ ამ თემაზე: გია მურღულია, ზაზა აბაშიძე, ბონდო მძინარაშვილი - პარლამენტმა საზმაუს მეურვეები შეარჩია
გია მურღულია უმრავლესობის კვოტით, ზაზა აბაშიძე და ბონდო
მძინარაშვილი - უმცირესობის კვოტით, საქართველოს პარლამენტმა პლენარულ
სხდომაზე საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს 3 ახალი წევრი
აირჩია.
ზაზა აბაშიძე — „მმართველობის მონიტორინგის ცენტრის“ დამფუძნებელია, გია მურღულია ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების ავტორიზაციის საბჭოს წევრი, ბონდო მძინარაშვილი კი მედიაკავშირ „ობიექტივის“ წამყვანი.
ზაზა აბაშიძემ 98 ხმა მიიღო (არცერთი წინააღმდეგი), ბონდო მძინარაშვილმა 95 ხმა (13 წინააღმდეგი), გია მურღულიამ კი 92 ხმა (1 წინააღმდეგი). მეოთხე კანდიდატმა, დოდო შონავამ, რომელსაც ასევე უყარეს კენჭი, მხოლოდ 44 ხმა მიიღო და მისი კანდიდატურა არ დამტკიცდა, რადგან ქვორუმი 76 ხმა იყო.
საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭო სამი წევრის ადგილი მას შემდეგ გახდა ვაკანტური, რაც ქეთევან მსხილაძეს, ნინია კაკაბაძეს და გია იაკობაშვილს უფლებამოსილების ვადა ამოეწურა.
3 წევრის ვაკანტურ ადგილზე გამოცხადებულ ღია კონკურსში 10 კანდიდატი მონაწილეობდა, მათგან პროცესს ორი კანდიდატი გამოეთიშა - ოთარ შაორშაძე, რომელმაც საწყის ეტაპზე ხარვეზიანი დოკუმენტი წარადგინა და შემდეგ ეს დოკუმენტი არ შეასწორა და ნინო ჭალაგანიძე, რომელიც გასაუბრებაზე არ გამოცხადდა.
პლენარულ სხდომამდე ორი დღით ადრე, 29 ივნისს, საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველომ გაავრცელა განცხადება, რომელშიც ნათქვამი იყო, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრების შესარჩევი კონკურსი პროცედურული დარღვევებით მიმდინარეობს.
"მოვუწოდებთ პარლამენტს, შეაჩეროს სამეურვეო საბჭოს წევრების შერჩევა და კანონთან შესაბამისობაში მოიყვანოს კონკურსის მიმდინარეობა", - ვკითხულობთ საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს განცხადებაში.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს განცხადებით, მეურვეების შესარჩევმა კომისიამ პარლამენტს 3 ვაკანტურ ადგილზე 8 კანდიდატურა წარუდგინა მაშინ, როცა პარლამენტის რეგლამენტის თანახმად, პარლამენტს „ასარჩევზე, სულ ცოტა, სამჯერ მეტი კანდიდატურა“ უნდა წარედგინა, ანუ, ამ შემთხვევაში, არანაკლებ 9.
ზაზა აბაშიძე — „მმართველობის მონიტორინგის ცენტრის“ დამფუძნებელია, გია მურღულია ზოგადსაგანმანათლებლო დაწესებულებების ავტორიზაციის საბჭოს წევრი, ბონდო მძინარაშვილი კი მედიაკავშირ „ობიექტივის“ წამყვანი.
ზაზა აბაშიძემ 98 ხმა მიიღო (არცერთი წინააღმდეგი), ბონდო მძინარაშვილმა 95 ხმა (13 წინააღმდეგი), გია მურღულიამ კი 92 ხმა (1 წინააღმდეგი). მეოთხე კანდიდატმა, დოდო შონავამ, რომელსაც ასევე უყარეს კენჭი, მხოლოდ 44 ხმა მიიღო და მისი კანდიდატურა არ დამტკიცდა, რადგან ქვორუმი 76 ხმა იყო.
საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭო სამი წევრის ადგილი მას შემდეგ გახდა ვაკანტური, რაც ქეთევან მსხილაძეს, ნინია კაკაბაძეს და გია იაკობაშვილს უფლებამოსილების ვადა ამოეწურა.
3 წევრის ვაკანტურ ადგილზე გამოცხადებულ ღია კონკურსში 10 კანდიდატი მონაწილეობდა, მათგან პროცესს ორი კანდიდატი გამოეთიშა - ოთარ შაორშაძე, რომელმაც საწყის ეტაპზე ხარვეზიანი დოკუმენტი წარადგინა და შემდეგ ეს დოკუმენტი არ შეასწორა და ნინო ჭალაგანიძე, რომელიც გასაუბრებაზე არ გამოცხადდა.
პლენარულ სხდომამდე ორი დღით ადრე, 29 ივნისს, საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველომ გაავრცელა განცხადება, რომელშიც ნათქვამი იყო, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრების შესარჩევი კონკურსი პროცედურული დარღვევებით მიმდინარეობს.
"მოვუწოდებთ პარლამენტს, შეაჩეროს სამეურვეო საბჭოს წევრების შერჩევა და კანონთან შესაბამისობაში მოიყვანოს კონკურსის მიმდინარეობა", - ვკითხულობთ საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს განცხადებაში.
საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს განცხადებით, მეურვეების შესარჩევმა კომისიამ პარლამენტს 3 ვაკანტურ ადგილზე 8 კანდიდატურა წარუდგინა მაშინ, როცა პარლამენტის რეგლამენტის თანახმად, პარლამენტს „ასარჩევზე, სულ ცოტა, სამჯერ მეტი კანდიდატურა“ უნდა წარედგინა, ანუ, ამ შემთხვევაში, არანაკლებ 9.
“კრიტიკა ხელისუფლების მისამართით ჭარბად არის (აჭარის ტელევიზიაში).
გაცილებით მეტად არის წარმოჩენილი კრიტიკული და ოპოზიციური აზრი,
ვიდრე სახელისუფლებო პოზიციის გამომხატველი”, - ამბობს
“მედიაჩეკერთან” აკაკი გოგიჩაიშვილი, რომელიც პირველი ივლისიდან
საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის მთავარი საინფორმაციო
გამოშვების მთავარი რედაქტორი იქნება.
აკაკი გოგიჩაიშვილი ამბობს, რომ შეთავაზება დაახლოებით ერთი კვირის წინ, მაუწყებლის საინფორმაციო სამსახურის უფროსისგან, ვახო ხუზმიაშვილისგან მიიღო.
“ვაპირებ ჩემი სამუშაო შევასრულო პირნათლად და კეთილსინდისიერად, ჩემი ცოდნა და გამოცდილება მოვახმარო. ერთი კვირის განმავლობაში ვუყურებდი აჭარის ტელევიზიას, ვერ გეტყვით რომ მანამდე დიდი “ფანი” ვიყავი და ვადევნებდი თვალს, მაგრამ ძალიან ბევრი ისეთი რამ დავინახე, რაც არასწორი და პროფესიულად გაუმართავია და, ვფიქრობ, რომ ჩემი აზრი გამოვთქვა ამასთან დაკავშირებით”, - უთხრა გოგიჩაიშვილმა “მედიაჩეკერს”.
შეკითხვაზე, კონკრეტულად რას გულისხმობს, გვიპასუხა, რომ მისი დაკვირვებით, მაუწყებელში საზოგადოების ხმა არასაკმარისად ისმის და კრიტიკული და ოპოზიციური აზრი გაცილებით მეტად არის წარმოჩენილი, ვიდრე სახელისუფლებო:
“პირველ რიგში, ყველაზე მნიშვნელოვანია, ჩემი აზრით, რომ საზოგადოების ხმა არასაკმარისად ისმის. თუ ვინმე პროტესტს გამოთქვამს, ქუჩაში დაწვება თუ ბანერს გამოიტანს საპროტესტოს, მაშინ მოხვდება, სხვა მხრივ, ძირითადად ოპოზიციონერები ლაპარაკობენ. მათი აზრი ისმის და ჩვეულებრივი ადამიანების აზრი, მათ შორის, ვთქვათ, აჭარის მცხოვრებლების, რომლებსაც გარკვეული დაფასება და მიღწევები აქვთ თავის სფეროში, არ ჩანს. ჩემი აზრით, საზოგადოებრივი მაუწყებელი სწორედ იმას ნიშნავს, რომ საზოგადოების აზრი უნდა ისმოდეს.
კრიტიკა ხელისუფლების მისამართით ჭარბად არის. გაცილებით მეტად არის წარმოჩენილი კრიტიკული და ოპოზიციური აზრი, ვიდრე სახელისუფლებო პოზიციის გამომხატველი. ოპოზიციის, ოპოზიციური პარტიების, ოპოზიციურად განწყობილი არასამთავრობო ორგანიზაციების, ცალკეული ექსპერტების აზრი უფრო ფართოდ არის წარმოჩენილი და მრავლად, ვიდრე ხელისუფლების წარმომადგენლების”, - ამბობს აკაკი გოგიჩაიშვილი და აზუსტებს, რომ მისი აზრით, მაუწყებლის საინფორმაციო პოლიტიკას სჭირდება დაბალანსება: “დაბალანსებული არა ხელისუფლების ქების კუთხით, არამედ ადამიანების კუთხით, ჩვეულებრივი ადამიანების აზრი არასაკმარისად ჩანს. გავიგე, რომ ოპოზიციას ეს აზრი აქვს და იმიტომ აქვს, რომ ოპოზიციაა, გავიგე რომ ხელისუფლებას ეს აზრი აქვს, იმიტომ რომ ხელისუფლებაა, მაგრამ საზოგადოება როგორ ხედავს ამ ყველაფერს, ეს არასაკმარისადაა წარმოჩენილი. შესაბამისად, ბალანსზე როცა ვსაუბრობ, აი, ამ ნაწილის გაძლიერების საჭიროებას ვხედავ, ვიდრე ვთქვათ, ის, რომ ოპოზიციური აზრი აკლია ან სახელისუფლებო აზრი არასაკმარისადაა წარმოჩენილი”.
შეკითხვაზე, როგორ აფასებს იმ პროცესებს, რაც ბოლო პერიოდში მაუწყებელში ხდება, მათ შორის, კრიტიკულად განწყობილი თანამშრომლების ჩამოცილებას სარედაქციო პოლიტიკიდან, გოგიჩაიშვილი გვპასუხობს, რომ ბოლო პერიოდში მაუწყებელში მიმდინარე მოვლენებმა არასწორი და მახინჯი ფორმა მიიღო. არხიდან ჟურნალისტების გათავისუფლებას გოგიჩაიშვილი სარედაქციო დისციპლინის დარღვევის შედეგად აფასებს:
“30 წელი მიმუშავია მედიაში, მათ შორის უცხოურ მედიაში და ყველგან არსებობს შიდა სარედაქციო დისციპლინა. შეიძლება შენ გადაწყვეტილებას არ ეთანხმები, მათ შორის ყოველდღიურ დონეზე, კამათობ, ცდილობ დაუმტკიცო, მაგრამ საბოლოო ჯამში, გადაწყვეტილებას მაინც შენი ზემდგომი, რედაქტორი იღებს. თუ ვთქვათ, ჟურნალისტი არ დაემორჩილა რედაქტორის გადაწყვეტილებას და ყველამ ისე გააკეთა, როგორც სურს და მიაჩნია საჭიროდ, სრული ანარქია იქნება. ამდენად, მე ვფიქრობ, რომ ძალიან ჯანსაღი იყო, თუ იყო ის კრიტიკული შეფასებები, გარჩევები და ა.შ., მაგრამ, როდესაც ქუჩაში გამოვიდა და მიიღო სრულიად უხეში და არასწორი ფორმა, მაშინ უკვე მიუღებელი გახდა ჩემთვის. არც ერთ მხარეს უნდა დაეშვა ეს და არც მეორეს, რომ ვთქვათ, გუშინ კოლეგები ერთმანეთს ხელებს უქნევდნენ და ყველას დასანახად რაღაცებს ამბობდნენ. მაგალითად მე, როგორც გვერდით მდგომს, ხშირად არ მესმოდა რა ხდებოდა. ურთიერთობების გარჩევამდე მივიდა საქმე და ეს იყო, ჩემი აზრით, მახინჯი ფორმა”.
მთავარი საინფორმაციო გამოშვების რედაქტორის პოზიციაზე აკაკი გოგიჩაიშვილი ფირუზ ბოლქვაძეს ანაცვლებს. გოგოჩაიშვილისთვის რედაქტორობის შეთავაზება დროში ემთხვევა აჭრის მაუწყებლის მიერ „მთავარი არხის“ ჟურნალისტის გიორგი გაბუნიას ლიკვიდაციის მზადების საქმის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში არგაშუქებას. კავშირშია თუ არა ეს ფაქტი მთავარი საინფორმაციო გამოშვების რედაქტორის გათავისუფლებასთან, გადამოწმება თავად ფირუზ ბოლქვაძესთან ვცადეთ, თუმცა მან რედაქტორის პოზიციიდან გათავისუფლებაზე საუბარი საერთოდ არ ისურვა და გვითხრა, რომ “ეს არის შიდა სამუშაო გადაწყვეტილებები და ამ თემაზე კომენტარს არ გააკეთებს”.
ფირუზ ბოლქვაძის დანიშვნამდე აჭარის მაუწყებლის მთავარი საინფორმაციო გამოშვების რედაქტორად აკაკი გოგიჩაიშვილის ცოლი ნინო ხაჟომია დაინიშნა. მან ამ პოზიციაზე მაია მერკვილაძე ჩაანაცვლა, რომელიც, მაუწყებლის დირექტორმა გიორგი კოხრეიძემ რადიოში არსებითად განსხვავებულ პოზიციაზე გადაიყვანა. ნინო ხაჟომიამ დანიშვნიდან ოთხ დღეში პირადი განცხადების საფუძველზე დაკავებული პოზიცია დატოვა. მოგვიანებით, ხაჟომია აჭარის მაუწყებელში ახალი ამბების რედაქციის ხელმძღვანელად დაინიშნა.
გიორგი კოხრეიძის დირექტორად დანიშვნის შემდეგ აჭარის ტელევიზიის არაერთ თანამშრომელს შეეხო ცვლილებები. ბოლო ერთი წლის განმავლობაში მაუწყებლის ჟურნალისტების მხარდასაჭერად და დირექტორის გადადგომის მოთხოვნით არაერთი აქცია გაიმართა. მაუწყებელში მიმდინარე მოვლენებს კრიტიკულად აფასებენ გავლენიანი ორგანიზაციებიც. თითქმის ერთი თვეა დირექტორის იმპიჩმენტს ითხოვს აჭარის სამეურვეო საბჭოს წევრი გია ქარცივაძე.
აკაკი გოგიჩაიშვილი ამბობს, რომ შეთავაზება დაახლოებით ერთი კვირის წინ, მაუწყებლის საინფორმაციო სამსახურის უფროსისგან, ვახო ხუზმიაშვილისგან მიიღო.
“ვაპირებ ჩემი სამუშაო შევასრულო პირნათლად და კეთილსინდისიერად, ჩემი ცოდნა და გამოცდილება მოვახმარო. ერთი კვირის განმავლობაში ვუყურებდი აჭარის ტელევიზიას, ვერ გეტყვით რომ მანამდე დიდი “ფანი” ვიყავი და ვადევნებდი თვალს, მაგრამ ძალიან ბევრი ისეთი რამ დავინახე, რაც არასწორი და პროფესიულად გაუმართავია და, ვფიქრობ, რომ ჩემი აზრი გამოვთქვა ამასთან დაკავშირებით”, - უთხრა გოგიჩაიშვილმა “მედიაჩეკერს”.
შეკითხვაზე, კონკრეტულად რას გულისხმობს, გვიპასუხა, რომ მისი დაკვირვებით, მაუწყებელში საზოგადოების ხმა არასაკმარისად ისმის და კრიტიკული და ოპოზიციური აზრი გაცილებით მეტად არის წარმოჩენილი, ვიდრე სახელისუფლებო:
“პირველ რიგში, ყველაზე მნიშვნელოვანია, ჩემი აზრით, რომ საზოგადოების ხმა არასაკმარისად ისმის. თუ ვინმე პროტესტს გამოთქვამს, ქუჩაში დაწვება თუ ბანერს გამოიტანს საპროტესტოს, მაშინ მოხვდება, სხვა მხრივ, ძირითადად ოპოზიციონერები ლაპარაკობენ. მათი აზრი ისმის და ჩვეულებრივი ადამიანების აზრი, მათ შორის, ვთქვათ, აჭარის მცხოვრებლების, რომლებსაც გარკვეული დაფასება და მიღწევები აქვთ თავის სფეროში, არ ჩანს. ჩემი აზრით, საზოგადოებრივი მაუწყებელი სწორედ იმას ნიშნავს, რომ საზოგადოების აზრი უნდა ისმოდეს.
კრიტიკა ხელისუფლების მისამართით ჭარბად არის. გაცილებით მეტად არის წარმოჩენილი კრიტიკული და ოპოზიციური აზრი, ვიდრე სახელისუფლებო პოზიციის გამომხატველი. ოპოზიციის, ოპოზიციური პარტიების, ოპოზიციურად განწყობილი არასამთავრობო ორგანიზაციების, ცალკეული ექსპერტების აზრი უფრო ფართოდ არის წარმოჩენილი და მრავლად, ვიდრე ხელისუფლების წარმომადგენლების”, - ამბობს აკაკი გოგიჩაიშვილი და აზუსტებს, რომ მისი აზრით, მაუწყებლის საინფორმაციო პოლიტიკას სჭირდება დაბალანსება: “დაბალანსებული არა ხელისუფლების ქების კუთხით, არამედ ადამიანების კუთხით, ჩვეულებრივი ადამიანების აზრი არასაკმარისად ჩანს. გავიგე, რომ ოპოზიციას ეს აზრი აქვს და იმიტომ აქვს, რომ ოპოზიციაა, გავიგე რომ ხელისუფლებას ეს აზრი აქვს, იმიტომ რომ ხელისუფლებაა, მაგრამ საზოგადოება როგორ ხედავს ამ ყველაფერს, ეს არასაკმარისადაა წარმოჩენილი. შესაბამისად, ბალანსზე როცა ვსაუბრობ, აი, ამ ნაწილის გაძლიერების საჭიროებას ვხედავ, ვიდრე ვთქვათ, ის, რომ ოპოზიციური აზრი აკლია ან სახელისუფლებო აზრი არასაკმარისადაა წარმოჩენილი”.
შეკითხვაზე, როგორ აფასებს იმ პროცესებს, რაც ბოლო პერიოდში მაუწყებელში ხდება, მათ შორის, კრიტიკულად განწყობილი თანამშრომლების ჩამოცილებას სარედაქციო პოლიტიკიდან, გოგიჩაიშვილი გვპასუხობს, რომ ბოლო პერიოდში მაუწყებელში მიმდინარე მოვლენებმა არასწორი და მახინჯი ფორმა მიიღო. არხიდან ჟურნალისტების გათავისუფლებას გოგიჩაიშვილი სარედაქციო დისციპლინის დარღვევის შედეგად აფასებს:
“30 წელი მიმუშავია მედიაში, მათ შორის უცხოურ მედიაში და ყველგან არსებობს შიდა სარედაქციო დისციპლინა. შეიძლება შენ გადაწყვეტილებას არ ეთანხმები, მათ შორის ყოველდღიურ დონეზე, კამათობ, ცდილობ დაუმტკიცო, მაგრამ საბოლოო ჯამში, გადაწყვეტილებას მაინც შენი ზემდგომი, რედაქტორი იღებს. თუ ვთქვათ, ჟურნალისტი არ დაემორჩილა რედაქტორის გადაწყვეტილებას და ყველამ ისე გააკეთა, როგორც სურს და მიაჩნია საჭიროდ, სრული ანარქია იქნება. ამდენად, მე ვფიქრობ, რომ ძალიან ჯანსაღი იყო, თუ იყო ის კრიტიკული შეფასებები, გარჩევები და ა.შ., მაგრამ, როდესაც ქუჩაში გამოვიდა და მიიღო სრულიად უხეში და არასწორი ფორმა, მაშინ უკვე მიუღებელი გახდა ჩემთვის. არც ერთ მხარეს უნდა დაეშვა ეს და არც მეორეს, რომ ვთქვათ, გუშინ კოლეგები ერთმანეთს ხელებს უქნევდნენ და ყველას დასანახად რაღაცებს ამბობდნენ. მაგალითად მე, როგორც გვერდით მდგომს, ხშირად არ მესმოდა რა ხდებოდა. ურთიერთობების გარჩევამდე მივიდა საქმე და ეს იყო, ჩემი აზრით, მახინჯი ფორმა”.
მთავარი საინფორმაციო გამოშვების რედაქტორის პოზიციაზე აკაკი გოგიჩაიშვილი ფირუზ ბოლქვაძეს ანაცვლებს. გოგოჩაიშვილისთვის რედაქტორობის შეთავაზება დროში ემთხვევა აჭრის მაუწყებლის მიერ „მთავარი არხის“ ჟურნალისტის გიორგი გაბუნიას ლიკვიდაციის მზადების საქმის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში არგაშუქებას. კავშირშია თუ არა ეს ფაქტი მთავარი საინფორმაციო გამოშვების რედაქტორის გათავისუფლებასთან, გადამოწმება თავად ფირუზ ბოლქვაძესთან ვცადეთ, თუმცა მან რედაქტორის პოზიციიდან გათავისუფლებაზე საუბარი საერთოდ არ ისურვა და გვითხრა, რომ “ეს არის შიდა სამუშაო გადაწყვეტილებები და ამ თემაზე კომენტარს არ გააკეთებს”.
ფირუზ ბოლქვაძის დანიშვნამდე აჭარის მაუწყებლის მთავარი საინფორმაციო გამოშვების რედაქტორად აკაკი გოგიჩაიშვილის ცოლი ნინო ხაჟომია დაინიშნა. მან ამ პოზიციაზე მაია მერკვილაძე ჩაანაცვლა, რომელიც, მაუწყებლის დირექტორმა გიორგი კოხრეიძემ რადიოში არსებითად განსხვავებულ პოზიციაზე გადაიყვანა. ნინო ხაჟომიამ დანიშვნიდან ოთხ დღეში პირადი განცხადების საფუძველზე დაკავებული პოზიცია დატოვა. მოგვიანებით, ხაჟომია აჭარის მაუწყებელში ახალი ამბების რედაქციის ხელმძღვანელად დაინიშნა.
გიორგი კოხრეიძის დირექტორად დანიშვნის შემდეგ აჭარის ტელევიზიის არაერთ თანამშრომელს შეეხო ცვლილებები. ბოლო ერთი წლის განმავლობაში მაუწყებლის ჟურნალისტების მხარდასაჭერად და დირექტორის გადადგომის მოთხოვნით არაერთი აქცია გაიმართა. მაუწყებელში მიმდინარე მოვლენებს კრიტიკულად აფასებენ გავლენიანი ორგანიზაციებიც. თითქმის ერთი თვეა დირექტორის იმპიჩმენტს ითხოვს აჭარის სამეურვეო საბჭოს წევრი გია ქარცივაძე.
ლატვიამ რუსეთის ხელისუფლების მიერ კონტროლირებადი ტელევიზიის - RT-ის
(Rossiya Segodnya) მაუწყებლობა აკრძალა და მიზეზად ტელევიზიის
მმართველობაში ევროკავშირის სანქციების ქვეშ მყოფი პირის, რუსი
ჟურნალისტისა და ტელეწამყვანის დიმიტრი კისილიოვს არსებობა
დაასახელა.
ჯამში, ლატვიაში 7 მაუწყებლის (RT, RT HD, RT Arabic, RT Spanish, RT Documentary HD, RT Documentary და RT TV) ოპერირება აიკრძალა, რომელიც RT-ის მრავალენოვან ქსელში შედიოდა და ლატვიაში მაუწყებლობდა. ოფიციალური ლატვიის განმარტებით, მაუწყებლები ცდილობდნენ, რომ ლატვია წარმოეჩინათ, როგორც შეუმდგარი სახელმწიფო.
გადაწყვეტილების მიღება ლატვიის ელექტრონული მედიის შესახებ კანონში ერთი თვის წინ შეტანილი ცვილებების შემდეგ გახდა შესაძლებელი და იგი ვალიდური იქნება იქამდე, ვიდრე ევროკაშირის მიერ კისილიოვის წინააღმდეგ დაწესებული სანქციები იქნება ძალაში.
RT ლატვიაში, ლიეტუვასა და ბალტიისპირეთში, კრემლის პროპაგანდისტულ ინსტრუმენტად აღიქმება, რომელიც რეგიონში მცხოვრებ ეთნიკურად რუს მოქალაქეებზე გავლენის მოსახდენად გამოიყენება.
გასულ წლებში ლატვიამ და ლიეტუვამ რუსეთის ხელისუფლების მიერ კონტროლირებადი კიდევ რამდენიმე ტელევიზიის მაუწყებლობა აკრძალეს.
თავად დიმიტრი კისილიოვმა ლატვიის გადაწყვეტილება სასაცილოდ მიიჩნია და თქვა, რომ იგი RT-ზე პასუხისმგებელი არასდროს ყოფილა. კისილიოვი მიიჩნევს, რომ ლატვიამ ტელეკომპანიას ბოდიში უნდა მოუხადოს და მისი მაუწყებლობა აღადგინოს.
ევროკავშირმა კისილიოვის წინააღმდეგ სანქციები 2014 წელს, რუსეთის მიერ ყირიმის ანექსიის დროს კრემლის პროპაგანდის წახალისების გამო აამოქმედა.
წყარო: apnews.com
ჯამში, ლატვიაში 7 მაუწყებლის (RT, RT HD, RT Arabic, RT Spanish, RT Documentary HD, RT Documentary და RT TV) ოპერირება აიკრძალა, რომელიც RT-ის მრავალენოვან ქსელში შედიოდა და ლატვიაში მაუწყებლობდა. ოფიციალური ლატვიის განმარტებით, მაუწყებლები ცდილობდნენ, რომ ლატვია წარმოეჩინათ, როგორც შეუმდგარი სახელმწიფო.
გადაწყვეტილების მიღება ლატვიის ელექტრონული მედიის შესახებ კანონში ერთი თვის წინ შეტანილი ცვილებების შემდეგ გახდა შესაძლებელი და იგი ვალიდური იქნება იქამდე, ვიდრე ევროკაშირის მიერ კისილიოვის წინააღმდეგ დაწესებული სანქციები იქნება ძალაში.
RT ლატვიაში, ლიეტუვასა და ბალტიისპირეთში, კრემლის პროპაგანდისტულ ინსტრუმენტად აღიქმება, რომელიც რეგიონში მცხოვრებ ეთნიკურად რუს მოქალაქეებზე გავლენის მოსახდენად გამოიყენება.
გასულ წლებში ლატვიამ და ლიეტუვამ რუსეთის ხელისუფლების მიერ კონტროლირებადი კიდევ რამდენიმე ტელევიზიის მაუწყებლობა აკრძალეს.
თავად დიმიტრი კისილიოვმა ლატვიის გადაწყვეტილება სასაცილოდ მიიჩნია და თქვა, რომ იგი RT-ზე პასუხისმგებელი არასდროს ყოფილა. კისილიოვი მიიჩნევს, რომ ლატვიამ ტელეკომპანიას ბოდიში უნდა მოუხადოს და მისი მაუწყებლობა აღადგინოს.
ევროკავშირმა კისილიოვის წინააღმდეგ სანქციები 2014 წელს, რუსეთის მიერ ყირიმის ანექსიის დროს კრემლის პროპაგანდის წახალისების გამო აამოქმედა.
წყარო: apnews.com
მიუხედავად გამომწერების რეკორდულად მაღალი მაჩვენებლისა, The New
York Times-ის ციფრულ და ბეჭდურ ვერსიებში რეკლამის დამკვეთებისგან
მიღებულმა შემოსავალმა მნიშვნელოვნად იკლო. ამის გამო, გამოცემამ
სარეკლამო ბიზნესის გადახალისების გადაწყვტილება მიიღო.
The New York Times-ის ინფორმაციით, მიმდინარე წლის პირველ კვარტალში რეკლამიდან მიღებული შემოსავალი, წინა წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით, 15%-ით - 125 მლნ აშშ დოლარიდან 106 მლნ აშშ დოლარამდე შემცირდა. ციფრულმა რეკლამამ იმავე პერიოდში 8%-ით, ბეჭდვურმა შემოსავლება კი - 21%-ით იკლო.
Times-მა აღნიშნა, რომ რეკლამაზე მოთხოვნა ყველაზე მეტად ფუფუნების, მედიის, გასართობ და ფინანსურ კატეგორიებში შემცირდა. განსაკუთრებული დარტყმა კი პირველი კვარტლის ბოლო კვირაზე მოვიდა, როდესაც კორონავირუსის პანდემიის ფონზე, რეკლამის დამკვეთებმა ხარჯები საერთოდ შეწყვიტეს ან შეაჩერეს.
გასული თვის ტრენდზე დაყრდნობით, The New York Times Company-ს აღმასრულებებლი დირექტორი მარკ ტომპსონი ვარაუდობს, რომ მომდევნო კვარტალში, წინა წლის იმავე პერიოდთან შედარებით, სარეკლამო შემოსავლები დაახლოებით 50-55%-ით შემცირდება.
სარეკლამო ბიზნესიდან შემოსავლების სწრაფმა კლებამ კომპანიის საოპერაციო განყოფილების დირექტორს მერედიტ კოპიტ ლევიენს სარეკლამო ბიზნესის გაუმჯობესების მრავალწლიანი სტრატეგიული გეგმის დაჩქარებისკენ უბიძგა. ამიერიდან, საერთაშორისო მედიასაშუალების ქსელი რეკლამის დამკვეთების დიდი კონცენტრაციის ისეთ შედარებით მცირე კატეგორიებზე გაამახვილებს ყურადღებას, როგორებიცაა - ტექნიკური, სატელეკომო და ფინანსური მომსახურება და დიდ დროს ციფრული პლატფორმის განვითარებას დაუთმობს.
კომპანიაში აცხადებენ, რომ პოდკასტიდან მიღებულმა შემოსავლებმა 30%-ით მოიმატა, რაც უპირველს ყოვლისა, The Daily-ს წარმატებამ განაპირობა, რომელიც, როგორც კომპანიის სოპერაციო დირექტორმა თქვა, რეკლამის დამკვეთებისთვის კიდევ უფრო სასურველი გახდა.
მიუხედავად სარეკლამო შემოსავლების შემცირებისა, მკითხველებისა და გამომწერების რაოდენობის სოლიდურმა მაჩვენებელმა ინვესტორებისთვის დადებითი სურათი შექმნა. კომპანიამ თებერვალი-აპრილის პერიოდში 587 000 ახალი ციფრული გამომწერი შეიძინა, რითაც მიმდინარე წლის პირველი კვარტალი გამომწერების ისტორიაში საუკეთოსო კვარტლად აქცია.
მოცემული მომენტისთვის, კომპანია ციფრულ და ბეჭდურ პლატფორმებზე ჯამში 6 მილიონზე მეტ გადამხდელ/ფასიან გამომწერს ითვლის. აქედან უდიდესი წილი სწორედ ციფრულ პლატფორმაზე მოდის.
„Times-ის ბიზნესმოდელი, რომელიც ციფრული გამომწერების რიცხვის ზრდას სულ უფრო დიდ დროს უთმობს და სარეკლამო შემოსავლებზე დამოკიდებულების შემცირებას გულისხმობს, ამ „ქარიშხლიდან“ გამოსვლისა და პოსტპანდემიურ სამყაროში განვითარების საუკეთესო გზაა“, - თქვა კომპანიის აღმასრულებელმა დირექტორმა მარკ ტომპსონმა.
„გვჯერა, რომ კომპანია ამ კრიზისს მაინც სათანადო სარეკლამო შემოსავლებით დაძლევს, რათა შეავსოს ციფრული პლატფორმის გამომწერების ბიზნესი, რომელიც ამჟამად მსოფლიოში ყველაზე დიდი და წარმატებულია. გამომწერებისგან მიღებული შემოსავალი და ჩვენი ძლიერი ბალანსი თავდაჯერებულობის საბაბს გვაძლევს, რომ არა მარტო ფინანსურად სტაბილურები დავრჩეთ პანდემიის შედეგად, არამედ გვექნება შესაძლებლობა, რომ ციფრული სტრატეგიის გაძლიერებისთვის სათანადო ინვესტიციები განვახორციელოთ და, ამის სისრულეში მოსაყვანად, ახალი ნიჭიერი ადამიანების დაქირავება განვაგრძოთ“, - აღნიშნა მარკ ტომპსონმა.
წყარო: thedrum.com
The New York Times-ის ინფორმაციით, მიმდინარე წლის პირველ კვარტალში რეკლამიდან მიღებული შემოსავალი, წინა წლის შესაბამის პერიოდთან შედარებით, 15%-ით - 125 მლნ აშშ დოლარიდან 106 მლნ აშშ დოლარამდე შემცირდა. ციფრულმა რეკლამამ იმავე პერიოდში 8%-ით, ბეჭდვურმა შემოსავლება კი - 21%-ით იკლო.
Times-მა აღნიშნა, რომ რეკლამაზე მოთხოვნა ყველაზე მეტად ფუფუნების, მედიის, გასართობ და ფინანსურ კატეგორიებში შემცირდა. განსაკუთრებული დარტყმა კი პირველი კვარტლის ბოლო კვირაზე მოვიდა, როდესაც კორონავირუსის პანდემიის ფონზე, რეკლამის დამკვეთებმა ხარჯები საერთოდ შეწყვიტეს ან შეაჩერეს.
გასული თვის ტრენდზე დაყრდნობით, The New York Times Company-ს აღმასრულებებლი დირექტორი მარკ ტომპსონი ვარაუდობს, რომ მომდევნო კვარტალში, წინა წლის იმავე პერიოდთან შედარებით, სარეკლამო შემოსავლები დაახლოებით 50-55%-ით შემცირდება.
სარეკლამო ბიზნესიდან შემოსავლების სწრაფმა კლებამ კომპანიის საოპერაციო განყოფილების დირექტორს მერედიტ კოპიტ ლევიენს სარეკლამო ბიზნესის გაუმჯობესების მრავალწლიანი სტრატეგიული გეგმის დაჩქარებისკენ უბიძგა. ამიერიდან, საერთაშორისო მედიასაშუალების ქსელი რეკლამის დამკვეთების დიდი კონცენტრაციის ისეთ შედარებით მცირე კატეგორიებზე გაამახვილებს ყურადღებას, როგორებიცაა - ტექნიკური, სატელეკომო და ფინანსური მომსახურება და დიდ დროს ციფრული პლატფორმის განვითარებას დაუთმობს.
კომპანიაში აცხადებენ, რომ პოდკასტიდან მიღებულმა შემოსავლებმა 30%-ით მოიმატა, რაც უპირველს ყოვლისა, The Daily-ს წარმატებამ განაპირობა, რომელიც, როგორც კომპანიის სოპერაციო დირექტორმა თქვა, რეკლამის დამკვეთებისთვის კიდევ უფრო სასურველი გახდა.
მიუხედავად სარეკლამო შემოსავლების შემცირებისა, მკითხველებისა და გამომწერების რაოდენობის სოლიდურმა მაჩვენებელმა ინვესტორებისთვის დადებითი სურათი შექმნა. კომპანიამ თებერვალი-აპრილის პერიოდში 587 000 ახალი ციფრული გამომწერი შეიძინა, რითაც მიმდინარე წლის პირველი კვარტალი გამომწერების ისტორიაში საუკეთოსო კვარტლად აქცია.
მოცემული მომენტისთვის, კომპანია ციფრულ და ბეჭდურ პლატფორმებზე ჯამში 6 მილიონზე მეტ გადამხდელ/ფასიან გამომწერს ითვლის. აქედან უდიდესი წილი სწორედ ციფრულ პლატფორმაზე მოდის.
„Times-ის ბიზნესმოდელი, რომელიც ციფრული გამომწერების რიცხვის ზრდას სულ უფრო დიდ დროს უთმობს და სარეკლამო შემოსავლებზე დამოკიდებულების შემცირებას გულისხმობს, ამ „ქარიშხლიდან“ გამოსვლისა და პოსტპანდემიურ სამყაროში განვითარების საუკეთესო გზაა“, - თქვა კომპანიის აღმასრულებელმა დირექტორმა მარკ ტომპსონმა.
„გვჯერა, რომ კომპანია ამ კრიზისს მაინც სათანადო სარეკლამო შემოსავლებით დაძლევს, რათა შეავსოს ციფრული პლატფორმის გამომწერების ბიზნესი, რომელიც ამჟამად მსოფლიოში ყველაზე დიდი და წარმატებულია. გამომწერებისგან მიღებული შემოსავალი და ჩვენი ძლიერი ბალანსი თავდაჯერებულობის საბაბს გვაძლევს, რომ არა მარტო ფინანსურად სტაბილურები დავრჩეთ პანდემიის შედეგად, არამედ გვექნება შესაძლებლობა, რომ ციფრული სტრატეგიის გაძლიერებისთვის სათანადო ინვესტიციები განვახორციელოთ და, ამის სისრულეში მოსაყვანად, ახალი ნიჭიერი ადამიანების დაქირავება განვაგრძოთ“, - აღნიშნა მარკ ტომპსონმა.
წყარო: thedrum.com
კორონავირუსის პანდემიიდან დღემდე, ვირუსთან დაკავშირებით არაერთი დეზინფორმაცია გავრცელდა, ისევე სწრაფად, როგორც თავად ვირუსი. მოგიყვებით, სამ ფართოდ გავრცელებულ მითზე Covid-19 შესახებ, რომლებმაც მსოფლიო მოიცვა და ადამიანების სიცოცხლესაც შეუქმნა საფრთხე.
საშიში მითები
1. მითია, რომ სუნთქვის შეკავებით გაიგებთ გაქვთ თუ არა კორონავირუსი
ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ თითქოს სუნთქვის შეკავებით კორონავირუსის დიაგნოსტირებაა შესაძლებელი, ჯერ კიდევ მარტში გავრცელდა. სოციალურ ქსელში ასეთი ინფორმაციის წყაროდ ძირითადად იაპონელი ან ტაივანელი ექიმები, ზოგ შემთხვევაში სტენფორდის უნივერსიტეტის მკვლევრები არიან დასახელებული.
მითის თანახმად, თუ ადამიანი ღრმად ჩასუნთქვის შემდეგ სუნთქვას 10 და მეტი წამის განმავლობაში ისე შეიკავებს, რომ არ დაახველებს, მაშინ მას Covid-19 არ აქვს. ხშირად ამ მითს თან ახლავს რეკომენდაცია, რომ დასახელებული მეთოდით თავი ყოველ დილით სუფთა ჰაერზე უნდა შეიმოწმოთ.
დეზინფორმაცია ისე სწრაფად გავრცელდა, რომ სოციალურ ქსელ TikTok-ზე გამოწვევად იქცა, - მომხმარებლები ჰეშთეგებით #Corona10secchallenge და #NoCoronaTestChallenge ვიდეოებს ტვირთავენ, რომელშიც სუნთქვას 10 წამის განმავლობაში იკავებენ. ასეთ ვიდეოებს საერთო ჯამში 10 მილიონზე მეტი ნახვა აქვს.
სინამდვილეში, სუნთქვის შეკავებით კორონავირუსის დიაგნოსტირება შეუძლებელია.
- Reuters-თან საუბრისას ინფექციური
დაავადებების სპეციალისტი ტომას ნაში "სუნთქვის ტესტს"
გამოგონილს უწოდებს.
- მერილენდის უნივერიტეტში ინფექციური დაავადებების მიმართულების
ხელმძღვანელის ფაჰიმ იუნესის განმარტებით, Covid-19-ის მქონე
ახალგაზრდა პაციენტების უმრავლესობას სუნთქვის შეკავება 10 წამზე მეტ
ხანს შეუძლია, ხოლო მოხუცები, რომელთაც ვირუსი არ აქვთ, დიდი
ალბათობით, ვერ შეძლებენ სუნთქვა დიდხანს შეიკავონ, შესაბამისად
ვირუსის დადგენა ამ მეთოდით არასწორია.
- გავრცელებულ მითს Twitter-ზე გამოეხმაურა სტენფორდის უნივერსიტეტიც და გავრცელებულ დეზინფორმაციასთან უნივერსიტეტის კავშირი უარყო.
2. მითია, რომ ცხელი წყლის
დალევა კორონავირუსისგან დაგიცავთ
Covid -19-ის გამომწვევი ვირუსის Sars-CoV-2-ის პრევენციისა
და მისი დამარცხების მიზნით ცხელი წყლის დალევა რეკომენდებული არ
არის. "ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის" ინფორმაციით, SARS კორონავირუსი
(Sars-CoV-2-ის მსგავსი ვირუსი) მინიმუმ 56C-ზე კვდება.
საკვების მაღალ ტემპერატურაზე მომზადებით, ვირუსი მოკვდება,
თუმცა ეს ტემპერატურა იმდენად მაღალია ადამიანის ორგანიზმისთვის, რომ
მისი პირდაპირ მიღება დამწვრობას გამოიწვევს.
მითი, საქართველოს შემთხვევაში, სოციალურ ქსელსაც გასცდა და
მედიასაშუალებები მოიცვა. მაგალითად, 22 მარტს “მთავარი არხის”
გადაცემა “მთავარ აქცენტებში” წამყვანმა მაყურებელს ცხელი სითხის 20
წუთში ერთხელ დალევა ურჩია.
გავრცელებული დეზინფორმაციის დაჯერების გამო რამდენიმე
ადამიანი დამწვრობის ცენტრშიც მოხვდა. 16 აპრილს თბილისის
დამწვრობის ცენტრის დირექტორი გუგა ქაშიბაძე "ნეტგაზეთთან" აცხადებდა, რომ კორონავირუსის
წინააღმდეგ პროფილაკტიკის მიზნით რამდენიმე მოქალაქემ ადუღებული წყალი
დალია, რის შედეგადაც მათი ნაწილს პირის ღრუს დამწვრობის გამო
ამბულატორიული მკურნალობა დასჭირდა.
ექიმ-ინფექციონისტის მაია ბუწაშვილის განმარტებით, არ არსებობს
სამეცნიერო მტკიცებულებები, რომ დიდი რაოდენობით თბილი წყლის დალევა
ვირუსით ინფიცირებით რისკს ამცირებს.
3. სახიფათო მითია, რომ
მეთილის სპირტის გამოყენება კორონავირუსის პრევენციის ან/და
მკურნალობის საშუალებაა
მეთილის სპირტის იგივე მეთანოლის შესახებ გავრცელებულმა
დეზინფორმაციამ ადამიანების სიცოცხლე იმსხვერპლა. გამოცემა
Time-ის ინფორმაციით, Covid-19-ის
მკურნალობის მიზნით მეთილის სპირტის მიღების გამო ირანში 700-ზე მეტი
ადამიანი დაიღუპა. ალკოჰოლური ინტოქსიკაციის გამო
100-მდე პირმა კი მხედველობა დაკარგა.
"ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის" განმარტებით, მეთანოლი
სიცოცხლისთვის საშიში ნივთიერებაა, მას არ შეუძლია კორონავირუსის
დაავადების განკურნება და მისი მიღება საფრთხეს უქმნის ადამიანის
სიცოცხლეს.
cc: stopcov.ge
Covid-19-ის „ინფოდემია“ -
როგორ დავიცვათ თავი დეზინფორმაციისგან
პანდემიის პარალელურად ადამიანებისთვის საფრთხეს Covid-19-ის
"ინფოდემიაც" წარმოადგენს. დეზინფორმაცია კლავს და ამის ნათელი
მაგალითი ირანის ზემოთხსენებული შემთხვევაა. სწორედ ამ
"ინფოდემიისგან" თავის დასაცავად Poynter-ი ახალი ამბების
აუდიტორიას რამდენიმე მარტივ რჩევას სთავაზობს.
1. ნუ გააზიარებთ Covid-19-ის შესახებ ინფორმაციას მაშინვე,
როგორც კი ნახავთ, განსაკუთრებით თუ ის სკანდალურია.
აუცილებელად გადაამოწმეთ რამდენად რეალურია ამბავი.
2. შეამოწმეთ წყარო
მნიშვნელოვანია რაზე დაყრდნობით ვრცელდება ინფორმაცია. კორონავირუსის
შესახებ სანდო წყაროებია "ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია", აშშ-ის
დაავადებათა კონტროლისა და პრევენციის ცენტრი, ასევე ჯანდაცვის
ადგილობრივი ოფიციალური ორგანოები.
3. უფრო მეტად ენდეთ მეცნიერებს, ვიდრე
პოლიტიკოსებს
უკვე არაერთი შემთხვევა დაგროვდა, როდესაც პოლიტიკოსებმა
კორონავირუსთან დაკავშირებით შეცდომაში შემყვანი განცხადებები
გაავრცელეს. ამის მიზეზი შესაძლოა პოლიტიკური მიზნები ან უბრალოდ ამ
საკითხთან დაკავშირებით არაკომპეტენტურობა იყოს. თუ ინფორმაციის წყარო
პოლიტიკოსია, იყავით სკეპტიკურები და გადაამოწმეთ მათი ნათქვამი.
4. დააკვირდით თქვენს ემოციებს
თუ ინფორმაციის მიღებისას გაქვთ ძლიერი ემოცია, ეს კიდევ ერთი ნიშანია
იმისა, რომ სხვებისთვის გაზიარებამდე, ეს ინფორმაცია უნდა
გადაამოწმოთ.
5. შეამოწმეთ ფოტოები და ვიდეოები
დეზინფორმაცია ხშირად ვიზუალური მასალით ვრცელდება. ფოტოებისა და
ვიდეოების გადასამოწმებლად შეგიძლიათ გამოიყენოთ First Draft-ის
რესურსები, InVid-ი და RevEye. ფაქტების გადამმოწმებელი ქსელის
Vishvas News-ის ამ ფაილში კი დეტალურადაა აღწერილი
ფოტოებისა და ვიდეოების შემოწმების გზები.
6. ვირუსთან დაკავშირებით განახლებული ინფორმაცია სანდო
წყაროებიდან მიიღეთ.
კორონავირუსთან დაკავშირებით სხვა მითებისა და არსებული გამოწვევების
შესახებ მასალებს შეგიძლიათ ამ ბმულზე გაეცნოთ.
სტატია მოამზადა "მედიაჩეკერმა" აღმოსავლეთ-დასავლეთის მართვის ინსტიტუტის (EWMI) ACCESS-ის პროექტის მხარდაჭერით ამერიკის შეერთებული შტატების საერთაშორისო განვითარების სააგენტოს (USAID) დაფინანსებით. სტატიის შინაარსზე პასუხისმგებელია "მედიაჩეკერი". ის შესაძლოა არ გამოხატავდეს USAID-ის, ამერიკის შეერთებული შტატების მთავრობის ან/და EWMI-ს შეხედულებებს.
რას მივიღებთ, თუ მიზოგინიას1 ეპატაჟის2
წარუმატებელ მცდელობას დავამატებთ და კარგად გავაზავებთ? რიგით 33-ე
გაბულოგს, რომელიც “მთავარი არხის” ეთერში 2020 წლის 17 მაისს, 21:00
საათზე გავიდა.
გიორგი გაბუნიას მონოლოგები ე.წ გაბულოგები გადაცემა “პოსტ ფაქტუმში” მეტაფორული ენითა და “განთქმული” ენამახვილობით გადმოცემული კიჩური ჩანართებია, რომლებიც სხვადასხვა თემას ეძღვნება.
17 მაისის გაბულოგი “ქართულ ოცნებას” და მისი “მშობიარობის” უნაყოფო მცდელობებს ეძღვნებოდა. ერთი შეხედვით, შეუძლებელია, მშობიარობის სრულიად ბუნებრივი და ბევრი ადამიანისთვის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი პროცესი შეურაცხმყოფელ და უარყოფით ამბად წარმოაჩინო, თუმცა, უნდა ვაღიარო, გიორგი გაბუნიამ ეს შესანიშნავად შეძლო, როდესაც მშობიარობის პროცესი და მისი თანმდევი მოვლენები პოლიტიკური პარტიის დასაკნინებელ ანალოგიად გამოიყენა.
ტელეწამყვანს “ქართული ოცნების” მეტი სიმკვეთრით გასაკრიტიკებლად არც კიდევ უფრო “შეურაცხმყოფელი” ეპითეტის “ბერწის” მოშველიება დავიწყებია.
“... ბავშვი იქ არ არის, “ქართულ ოცნებას” ცრუ ორსულობა სჭირს, თან უკვე მერამდენედ. რაც სულაც არ არის გასაკვირი, ბერწი ადამიანის დაფეხმძიმება შეუძლებელია და რამდენიც არ უნდა ეძახო შობე, დარეჯან, შობე” მაინც ვერაფერს გააჩენს” - ვუსმენდი გაბუნიას პათეტიკური თეატრალობით წარმოთქმულ ამ სიტყვებს და ყველა იმ ქალზე მეფიქრებოდა, ვისაც ქვეყნის ერთ-ერთი ყველზე მაღალრეიტინგული ტელეარხის პრაიმტაიმიდან კიდევ ერთხელ შეახსენეს, რომ თუ შთამომავლობას ვერ და არ ტოვებს, უფუნქციო, არასრულყოფილი ადამიანია და მისი ადგილი აქ არ არის.
დარწმუნებული ვარ, ამ ბლოგის წაკითხვის შემდეგ, ვინმე აუცილებლად მიმითითებს გაბულოგის მეტაფორულ ენაზე და მეტყვის, რომ ვაჭარბებ, ვინმე კი, სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების პრინციპების გადაკითხვისკენ მომიწოდებს, თუმცა, მე მჯერა, რომ მედიას მშვიდობიანი, ტოლერნატული, გენდერულად მგრძნობიარე, არადისკრიმინაციული გარემოს ჩამოყალიბებასა და სტერეოტიპების შემცირებაში უნიკალური და ძალიან მნიშვნელოვანი როლი აქვს. “ბერწი ქალების” წუნდებულად წარმოჩენა “პოსტ ფაქტუმში” კი ამ როლს, სრულიად არ შეესაბამება.
მიზოგინური ენით გაბულოგის მხოლოდ დასაწყისი როდი გამოირჩეოდა, არა და არა, ტრიუმფალური ფრაზა გიორგი გაბუნიამ ბოლოსკენ შემოგვინახა, როცა დაასკვნა, რომ “ქართულმა ოცნებამ” გაითვალისწინა პოპულარული რჩევა და გაუპატიურების გარდაუვალობის გააზრებისას, უბრალოდ მოეშვა და პროცესისგან სიამოვნებას იღებს. არხის სოციალური მედიის გუნდმა ეს ფრაზა ისეთ საინტერესო მოვლენად ჩათვალა, რომ “მთავარი არხის” ოფიციალურ ფეისბუქზე, რომელსაც ნახევარ მილიონზე მეტი მომწონებელი ჰყავს, ვიდეოს ატვირთვისას, აღწერაშიც კი გამოიყენა.
სექსუალური ძალადობის მსხვერპლების მიმართ ქართული მედიის უგულო და არაეთიკური დამოკიდებულება არახალია. ეროვნული მედიის დიდი ნაწილი მუხლჩაუხრელად ცდილობს გააძლიეროს საზოგადოებაში გავრცელებულ სტერეოტიპი იმის შესახებ, რომ გაუპატიურება, სექსუალური ძალადობა ან/და შევიწროვება მსხვერპლის ბრალი იყო, მონდომებით ამოწმებს, მსხვერპლს “შარვალი ეცვა თუ კაბა” და მისი “საეჭვო რეპუტაციით” გულწრფელად შეწუხებული მეზობლების კომენტარებსაც არ გვაკლებს.
ამჯერად გიორგი გაბუნიას ემპათიისგან დაცლილმა, მიზოგინურმა ფრაზამ მოახდინა მსხვერპლების გრძნობების უგულვებელყოფა, მათი ტრამვების გაუბრალოება და ისე წარმოჩენა, თითქოს ადამიანის ნების საწინააღმდეგო, ძალადობრივი ქმედება, რომელიც ფსიქიკას მძიმე დაღს ასვამს, სასიამოვნო შეიძლება იყოს.
ხელმძღვანელობის მიერ გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობა; სამსახურში ყველა ქალისა და კაცის მიმართ თანასწორი მოპყრობა, პატივისცემა, ადამიანის უფლებების დაცვისა და არა-დისკრიმინაციული მიდგომის პატივისცემა და ხელშეწყობა; ყველა ქალი და კაცი თანამშრომლის ჯანმრთელობის, უსაფრთხოებისა და კეთილდღეობის უზრუნველყოფა; ქალების განათლების, პროფესიული მომზადებისა და განვითარების ხელშეწყობა; საწარმოს განვითარება, მიწოდების ჯაჭვები და მარკეტინგის პრაქტიკა, რომლებიც ხელს უწყობს ქალთა გაძლიერებას;თანასწორობის ხელშეწყობა სათემო ინიციატივებისა და ადვოკატირების მეშვეობით; გენდერული თანასწორობის მიღწევაში პროგრესის გაზომვა და საზოგადოებისთვის გაცნობა - ასეთია გაეროს ქალთა გაძლიერების პრინციპები, ის პრინციპები, რომლებსაც ცოტა ხნის წინ “მთავარმა არხმა” ხელი პომპეზურად მოაწერა, რითაც რეგიონში პირველი ხელმომწერი მედია გახდა და განაცხადა, რომ არხის თანამშრომლობა გაეროს ქალთა ორგანიზაციასთან უკვე აქტიურ ფაზაში გადავიდა, რომ, არხის ჟურნალისტები სპეციალურ ტრენინგს გაივლიან, როგორც საქართველოში, ასევე ქვეყნის ფარგლებს გარეთ და რომ, თავის მხრივ, ორგანიზაცია “მთავარი არხის” სხვადასხვა გადაცემაში ქალთა უფლებების დაცვის საკითხების გაშუქებას მონიტორინგს გაუწევს.
მართალია, მე მეეჭვება, რომ არხი, რომლის ეთერიდანაც მიზოგინური მესიჯები აქტიურად ისმის, ამ პრინციპებით ხელმძღვანელობს, თუმცა, ვინ იცის, იქნებ, ჯერ, უბრალოდ, დატრენინგება ვერ მოასწრეს?
გიორგი გაბუნიას მონოლოგები ე.წ გაბულოგები გადაცემა “პოსტ ფაქტუმში” მეტაფორული ენითა და “განთქმული” ენამახვილობით გადმოცემული კიჩური ჩანართებია, რომლებიც სხვადასხვა თემას ეძღვნება.
17 მაისის გაბულოგი “ქართულ ოცნებას” და მისი “მშობიარობის” უნაყოფო მცდელობებს ეძღვნებოდა. ერთი შეხედვით, შეუძლებელია, მშობიარობის სრულიად ბუნებრივი და ბევრი ადამიანისთვის ერთ-ერთი უმნიშვნელოვანესი პროცესი შეურაცხმყოფელ და უარყოფით ამბად წარმოაჩინო, თუმცა, უნდა ვაღიარო, გიორგი გაბუნიამ ეს შესანიშნავად შეძლო, როდესაც მშობიარობის პროცესი და მისი თანმდევი მოვლენები პოლიტიკური პარტიის დასაკნინებელ ანალოგიად გამოიყენა.
ტელეწამყვანს “ქართული ოცნების” მეტი სიმკვეთრით გასაკრიტიკებლად არც კიდევ უფრო “შეურაცხმყოფელი” ეპითეტის “ბერწის” მოშველიება დავიწყებია.
“... ბავშვი იქ არ არის, “ქართულ ოცნებას” ცრუ ორსულობა სჭირს, თან უკვე მერამდენედ. რაც სულაც არ არის გასაკვირი, ბერწი ადამიანის დაფეხმძიმება შეუძლებელია და რამდენიც არ უნდა ეძახო შობე, დარეჯან, შობე” მაინც ვერაფერს გააჩენს” - ვუსმენდი გაბუნიას პათეტიკური თეატრალობით წარმოთქმულ ამ სიტყვებს და ყველა იმ ქალზე მეფიქრებოდა, ვისაც ქვეყნის ერთ-ერთი ყველზე მაღალრეიტინგული ტელეარხის პრაიმტაიმიდან კიდევ ერთხელ შეახსენეს, რომ თუ შთამომავლობას ვერ და არ ტოვებს, უფუნქციო, არასრულყოფილი ადამიანია და მისი ადგილი აქ არ არის.
დარწმუნებული ვარ, ამ ბლოგის წაკითხვის შემდეგ, ვინმე აუცილებლად მიმითითებს გაბულოგის მეტაფორულ ენაზე და მეტყვის, რომ ვაჭარბებ, ვინმე კი, სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების პრინციპების გადაკითხვისკენ მომიწოდებს, თუმცა, მე მჯერა, რომ მედიას მშვიდობიანი, ტოლერნატული, გენდერულად მგრძნობიარე, არადისკრიმინაციული გარემოს ჩამოყალიბებასა და სტერეოტიპების შემცირებაში უნიკალური და ძალიან მნიშვნელოვანი როლი აქვს. “ბერწი ქალების” წუნდებულად წარმოჩენა “პოსტ ფაქტუმში” კი ამ როლს, სრულიად არ შეესაბამება.
მიზოგინური ენით გაბულოგის მხოლოდ დასაწყისი როდი გამოირჩეოდა, არა და არა, ტრიუმფალური ფრაზა გიორგი გაბუნიამ ბოლოსკენ შემოგვინახა, როცა დაასკვნა, რომ “ქართულმა ოცნებამ” გაითვალისწინა პოპულარული რჩევა და გაუპატიურების გარდაუვალობის გააზრებისას, უბრალოდ მოეშვა და პროცესისგან სიამოვნებას იღებს. არხის სოციალური მედიის გუნდმა ეს ფრაზა ისეთ საინტერესო მოვლენად ჩათვალა, რომ “მთავარი არხის” ოფიციალურ ფეისბუქზე, რომელსაც ნახევარ მილიონზე მეტი მომწონებელი ჰყავს, ვიდეოს ატვირთვისას, აღწერაშიც კი გამოიყენა.
სექსუალური ძალადობის მსხვერპლების მიმართ ქართული მედიის უგულო და არაეთიკური დამოკიდებულება არახალია. ეროვნული მედიის დიდი ნაწილი მუხლჩაუხრელად ცდილობს გააძლიეროს საზოგადოებაში გავრცელებულ სტერეოტიპი იმის შესახებ, რომ გაუპატიურება, სექსუალური ძალადობა ან/და შევიწროვება მსხვერპლის ბრალი იყო, მონდომებით ამოწმებს, მსხვერპლს “შარვალი ეცვა თუ კაბა” და მისი “საეჭვო რეპუტაციით” გულწრფელად შეწუხებული მეზობლების კომენტარებსაც არ გვაკლებს.
ამჯერად გიორგი გაბუნიას ემპათიისგან დაცლილმა, მიზოგინურმა ფრაზამ მოახდინა მსხვერპლების გრძნობების უგულვებელყოფა, მათი ტრამვების გაუბრალოება და ისე წარმოჩენა, თითქოს ადამიანის ნების საწინააღმდეგო, ძალადობრივი ქმედება, რომელიც ფსიქიკას მძიმე დაღს ასვამს, სასიამოვნო შეიძლება იყოს.
ხელმძღვანელობის მიერ გენდერული თანასწორობის ხელშეწყობა; სამსახურში ყველა ქალისა და კაცის მიმართ თანასწორი მოპყრობა, პატივისცემა, ადამიანის უფლებების დაცვისა და არა-დისკრიმინაციული მიდგომის პატივისცემა და ხელშეწყობა; ყველა ქალი და კაცი თანამშრომლის ჯანმრთელობის, უსაფრთხოებისა და კეთილდღეობის უზრუნველყოფა; ქალების განათლების, პროფესიული მომზადებისა და განვითარების ხელშეწყობა; საწარმოს განვითარება, მიწოდების ჯაჭვები და მარკეტინგის პრაქტიკა, რომლებიც ხელს უწყობს ქალთა გაძლიერებას;თანასწორობის ხელშეწყობა სათემო ინიციატივებისა და ადვოკატირების მეშვეობით; გენდერული თანასწორობის მიღწევაში პროგრესის გაზომვა და საზოგადოებისთვის გაცნობა - ასეთია გაეროს ქალთა გაძლიერების პრინციპები, ის პრინციპები, რომლებსაც ცოტა ხნის წინ “მთავარმა არხმა” ხელი პომპეზურად მოაწერა, რითაც რეგიონში პირველი ხელმომწერი მედია გახდა და განაცხადა, რომ არხის თანამშრომლობა გაეროს ქალთა ორგანიზაციასთან უკვე აქტიურ ფაზაში გადავიდა, რომ, არხის ჟურნალისტები სპეციალურ ტრენინგს გაივლიან, როგორც საქართველოში, ასევე ქვეყნის ფარგლებს გარეთ და რომ, თავის მხრივ, ორგანიზაცია “მთავარი არხის” სხვადასხვა გადაცემაში ქალთა უფლებების დაცვის საკითხების გაშუქებას მონიტორინგს გაუწევს.
მართალია, მე მეეჭვება, რომ არხი, რომლის ეთერიდანაც მიზოგინური მესიჯები აქტიურად ისმის, ამ პრინციპებით ხელმძღვანელობს, თუმცა, ვინ იცის, იქნებ, ჯერ, უბრალოდ, დატრენინგება ვერ მოასწრეს?
[1]მიზოგინია (ბერძ. misos — სიძულვილი, და gyne — ქალი) — ქალთმოძულეობა, ქალთა და გოგონათა მიმართ უნდობლობა, პათოლოგიური ანტიპათია.
[2]ეპატაჟი (Fr. épatage) სკანდალური გამოხდომა; საქციელი, რომელიც არღვევს საერთოდ მიღებულ ნორმებსა და წესებს.
ციანიდის სკანდალის შემდეგ, ნაციონალური მედიაორგანიზაციების ნაწილმა გაჭირვებით დაძლია რელიგიის ჟურნალისტიკის პირველი კლასის პროგრამა და თითქოს ეპისკოპოსისა და მღვდლის გარჩევა ისწავლა, თითქოს დაიზუთხა კიდეც სხვაობა პანაშვიდსა და პარაკლისს შორის, აღარც ბოლომდე მიწასგართხმული შემეოხებდა სრულიად საქართველოს მამებსა და დედებს, დროდადრო კი გვიგდებდა სახელგანთქმულ “ერორს”, როცა სინოდის სხდომიდან გამოვარდნილი ჭყონდიდელი მიტროპოლიტის კათოლიკოს-პატრიარქისადმი წაყენებული ბრალდების გადმოცემა უწევდა, ფიზიკის კანონებსაც კი აყენებდა ეჭვქვეშ დიდი შაბათის ცეცხლის დღესასწაულზე, მაგრამ კაცი მაინც იფიქრებდა, პანდემია რომ დაიწყოს, რაღაცას მოახერხებენო.
ო, წმიდაო გულუბრყვილობავ!
ჩვენ დაგვავიწყდა, რომ ვინც სასწაულების ფაქტად გასაღებით ფიზიკას აუქმებს, არც ვირუსოლოგიას დაინდობს და არც ეპიდემიოლოგიას.
მრავალგზის გვინახავს, როგორ მარცხდება მედია ფანატიზმთან, სიძულვილთან, ანტიმეცნიერებასთან თუ ფიზიკურ ძალადობასთან. ჟურნალისტებს მრავალგზის უმტყუნიათ საზოგადოებისთვის და უღალატიათ პროფესიული ეთიკისთვის, მაგრამ ის არასდროს ყოფილა ასე სასიკვდილოდ და მასშტაბურად არაადეკვატური.
და კი, რთულ დროს, სამოსნობაც ვერაფერი შეღავათია. საკმარისი არ არის, უბრალოდ აღარ იწვე, აღარ თვინიერებდე და ოდნავ გაკადნიერებას ბედავდე. საკმარისი არ არის შორენას მუქარანარევ ზარებს აღარ პასუხობდე, ან შენი სიუჟეტები კათოლიკოს-პატრიარქისადმი აღვლენილ ონლაინწირვას აღარ ჰგავდეს.
საკმარისი არ არის, ქალბატონ ეზუგბაიას, ბატონ გამყრელიძეს, იმნაძეს ან ცერცვაძეს ეკლესიის თავგასულობაზე კითხვებს უსვამდე, როცა ისინი დიდი უპასუხისმგებლობით იჩლექენ ენას, ან შეშინებულები ძლივს და უკვე დაგვიანებით ახერხებენ არტიკულაციას - წირვაზე არ წახვიდეთო. საკმარისი არ არის ხელისუფლებას, ჯანდაცვისა თუ იუსტიციის მინისტრებს ეკითხებოდე - მერე კანონი რომ ირღვევაო?
საკმარისი არ არის, რადგან მედია თავის მოვალეობას კითხვის დასმით არ ამოწურავს. ხანდახან მისი მოვალეობა პასუხის არმიღებაა.
პასუხის არმიღებაა საჭირო, როცა მეცნიერი - მეცნიერებას ჰყიდის, ხელისუფლება - ხელისუფლებას, ხოლო ეკლესია - რწმენას.
სხვა შემთხვევაში, ჟურნალისტებიც გავყიდით ფაქტებს.
ჩვენ არ უნდა ვიღებდეთ პასუხისმგებელი პირების არაადეკვატურ კომენტარებსა და აშკარა ტყუილებს, ზოგჯერ გონიერების გამაუქმებელთ.
ჩვენ არ უნდა ვჯერდებოდეთ მხოლოდ წინასწარ დაწერილი ნელთბილი გზავნილების ფოსტალიონობას.
ანგარიშვალდებული პირები უნდა უფრთხოდნენ მედიის რისხვას. უნდა უფრთხოდნენ პასუხისმგებლობით აღვსილი პროფესიონალების უმწვავეს კრიტიკასა და უკიდურესად, რეალობასთან ადეკვატურობაში გამწვავებულ და, მე თუ მკითხავთ, განრისხებულ ტონს.
ჩვენ უნდა ვასხვავებდეთ ფაქტებსა და ინტერპრეტაციებს.
რა არის ფაქტი?
ფაქტი ის არის, რომ პანდემიის კრიზისის დროს, ხელისუფლება და მედიცინა პრაქტიკულად ჩამოემხო გავლენიანი რელიგიური ფანატიკოსების ფერხთით და მხოლოდ კოსმეტიკური ჩარევითღა ცდილობს ჩვენს გამოსარჩლებას, საბოლოოდ კი მომავალ არჩევნებზე საკუთარი ბედის გამოსარჩლება სურს.
ფაქტი ის არის, რომ დღისით-მზისით თუ შუაღამით-კომენდანტით კანონი ირღვევა. ფანატიზმი კი მასზე აღზევდა.
ფაქტი ის არის, რომ ადამიანთა სიცოცხლე საფრთხეშია. ჩვენი ჯანმრთელობა მედიცინის პროფესიონალების ხელიდან გამოსტაცეს და ჭკუიდან შემცდარი ფანატიკოსებს გადაულოცეს.
ფაქტი ის არის, რომ ეპიდემიოლოგებმა თუ ინფექციონისტებმა ამ პოლიტიკურად მოტივირებულ უკანონობას უკიდურესად ყრუდ უპასუხეს და ჩვენს ჯანმრთელობას ზოგი ენამოჩლექით გამოესარჩლა - ზოგმაც, იმას ვიზამ, რასაც ფანატიკოსთა გავლენიანი ლიდერი მიბრძანებსო.
მედიამ ეს ფაქტები ვერ გადმოსცა. ვერ დაგვანახა. ვერ შემოგვთავაზა სურათი, სადაც თავსდამტყდარი უბედურება არსებითად იქნებოდა გადმოცემული, იმდენად, რომ უბედურების კატასტროფულობა აღგვექვა.
ამის პარალელურად, მან აირჩია ებალანსებინა სიკეთესა და ბოროტებას შორის.
ნაციონალური მედიაორგანიზაციები რელიგიურ ფანატიკოსებსა და მათ აპოლოგეტებს სასიკვდილოდ დიდ დროს უთმობდნენ, ეს მაშინ, როცა ადეკვატურად კრიტიკულ აზრს ზოგჯერ ეთერიდან აძევებდნენ.
უნდა გვესმოდეს, რომ მომაკვდინებელი ფანატიზმის სტერილური გაშუქება ჟურნალისტიკა არ არის, ჟურნალისტიკა ფაქტების ხელოვნებაა.
ჩვენ არ მოგვეთხოვება ვაბალანსოთ კანონსა და უკანონობას შორის.
ჩვენ არ მოგვეთხოვება პატივისცემა დავუდასტუროთ გავლენიან კრიმინალებს (“დიდი პატივისცემით, მამა ანდრია, მე თქვენ არ გებრძვით, მაგრამ რომ გვწამლავთ, მაინც მიწევს გაფხაკუნება”).
ჩვენ არ მოგვეთხოვება ამ კრიმინალებს საზოგადოების საღი აზრისგან გადარწმუნების შესაძლებლობა მივცეთ.
აბა, არ გავაშუქოთო?! გვკითხავენ ხოლმე კრიტიკოსებს კოლეგები. როცა ეს კითხვა უკვე ჩამოთვლილი არგუმენტების შემდეგ დაისმის, პასუხის ხასიათზე აღარ ხარ, მაგრამ პასუხი საჭიროა.
რაღა თქმა უნდა, გაშუქება აუცილებელია!
საქართველოს ეკლესია ამ ქვეყნის უმსხვილესი პოლიტიკური მოთამაშეა, მისი არგაშუქება, ან დისპროპორციულად მცირე გაშუქება მხოლოდ ბრიყვული, სტერილური და ელიტისტური გადაწყვეტილებაა, რომელსაც, როგორც იქნა, ჩვენი ლიბერალური მედიაც დაეხსნა.
გაშუქება აუცილებელია, მაგრამ აქ თავს იჩენს ცენზურის, სურვილისა და კომპეტენციის პრობლემები.
ხანდახან ცენზურა გავალებს, შენი კომპანიისა თუ ამ კომპანიის მფლობელთა უსაფრთხოებას მოუფრთხილდე, ხანდახან თვითცენზურას იწესებ, რომ ქუჩაში არ გცემონ, ხანდახან სურვილი კი გაქვს - მაგრამ კომპეტენცია არა.
კომპეტენცია კი მოითხოვს შემოქმედებითობასა და სიფხიზლეს. ვერც ერთი პროფესიონალი, ფუნდამენტური პრინციპების მიღმა ვერ დაწერს სტანდარტების სრულ ჩამონათვალს, რადგან სტანდარტები გარემოებებისა და მიზნების კომბინაციით ყალიბდება. გარემოებები კი მუდმივად იცლვება. კონტექსტი ხან ამას მოგვთხოვს, ხან იმას - დანარჩენები კი შედეგებით იზომება. თუ შედეგი საზოგადოების ინტერესებს აცდენილია, ჩვენ უარი უნდა ვთქვათ წარუმატებელ ფორმატებზე.
წარუმატებელი ფორმატები და წარუმატებელი გაშუქება პანდემიის დროს - აღარ არის პროფესიული ღირსებისა თუ საზოგადოების ინფორმირებული არჩევნის საკითხი - ჯანმრთელობის საკითხია.
კი ვხუმრობდით, მაგრამ ხანდახან მედია ჯანმრთელობისთვის საზიანოა.
ჩვენ უნდა ვცნოთ ახალი სინამდვილე, გადავაფასოთ საკუთარი თავი და მივხვდეთ, რომ გვჭირდება რელიგიის პროფესიონალი ჟურნალისტები.
ეს კრიზისი მხოლოდ საქართველოში არ დგას, დასავლური, რესპექტაბელური მედიებისთვის თვალის გადავლებაც კმარა, ერთ ნიუსში ათი შეცდომის საპოვნელად.
სწორედ ამ კრიზისის შედეგია ისიც, რომ მრავალი არაკომპეტენტური და გამოუცდელი კრიტიკოსი, ხანდახან იმგვარი სტანდარტების სასრულ ჩამონათვალს წარმოგვიდგენს, რომლებიც არაფრით პასუხობს მუდმივ ცვლადს - გარემოებას. ხანდახან ეს კრიტიკა ჩაშენებულია სიზარმაცეში - სჯობს ამტკიცო, რომ რაღაც არ უნდა გაშუქდეს, იმისთვის, რომ ოდნავ მეტი არ წაიკითხო, ხანდახან - განუსწავლელობაში.
პროფესიული სტანდარტების ფორმირება არ დასრულებულა, ის მიმდინარეობს აქ და ახლა - სტანდარტებიცა და ეთიკაც, საბოლოოდ პროცესია - მთავარია, არ იცვლებოდეს მიზნები.
გარდა ამისა, მნიშვნელოვანი კომპონენტია მედიის რეპუტაცია და ცნობადობა. ჰედლაინი, რომელსაც ერთი მედია ერთ აუდიტორიას აწვდის, შესაძლოა, სრულიად სხვაგვარად იკითხებოდეს, ვიდრე მეორის მიერ შერჩეული იგივე. სხვაა მედიაა, სხვაა აუდიტორია. ჩვენ უნდა ვიცნობდეთ საკუთარ აუდიტორიას, უსწრაფესი უკუგებით მუშაობაში ვაკორექტირებდეთ პოლიტიკას - საჭიროა ყოველდღიური გადაწყვეტილებების აქტიური მიღება და არა გამზადებული სტანდარტებით გაზარმაცება - “ტრენინგზე მოვისმინე და საკმარისია” ან “ნაცნობმა მედიაექსპერტმა გამობრძნა” - სავალალო შეცდომაა.
რა თქმა უნდა, არსებობს ლეგიტიმური დისკუსია და ლეგიტიმური განსხვავებები, მათ შორის, იმის შესახებ, რა არის სწორი და რა არასწორი მიზნის მისაღწევად და ეს დებატი კვლავ გაგრძელდება - მთავარია გადაწყვეტილებებს პროფესიონალები იღებდნენ და არა რეალობას მოწყვეტილი ზარმაცები, მთავარია მიზნები გვქონდეს საერთო.
ჩვენ არ უნდა ვიქცეთ არც კრიტიკოსთა ტყვეებად და არც მხოლოდ საკუთარ ნაბადს დანდობილ შეუვალ თავკერძებად. ჟურნალისტის მოვალეობაა ყოველდღიურად ვითარდებოდეს ახალ დისკუსიებსა და კონტექსტებში.
მოვიდა დრო, მედიამ აღიაროს თეოლოგიური და კანონიკური რწმენა-წარმოდგენების პოლიტიკურობა. კანონიკა ისეთივე პოლიტიკური შეიძლება იყოს, როგორც კანონი. უძველესი დოკუმენტებიც კი, დღემდე ახდენენ გავლენას გეოპოლიტიკაზე.
მაგალითად, აღარარსებული ქალაქის - კონსტანტინოპოლის საპატრიარქომ 1686 წელს, მის მიერვე გამოცემული სიგელი გააუქმა, 451 წლის ქალკედონის კრების მიერ მისთვის მინიჭებული უფლებამოსილებით, რომ 2019 წელს, უკრაინის ეკლესიისთვის ავტოკეფალია მიეცა. ყოფილა კანონიკა პოლიტიკის კომპონენტი?
როცა შენი მედია ამ თემატიკას დროს არ უთმობს, საზოგადოებრივ იმუნიტეტს აჩლუნგებ, შედეგად კი საზოგადოება ადვილად მოწყვლადია გავლენიანი რელიგიური ინსტიტუტების მავნებლური თუ მკვლელი ფანატიზმის წინაშე.
რელიგია გაშუქების მიღმა არ უნდა დაგვრჩეს.
ჩვენ სასიცოცხლოდ გვჭირდება რელიგიის პროფესიონალი ჟურნალისტები. ჟურნალისტები რომლებიც ამ პროფილს ცხოვრებას მიუძღვნიან.
სხვანაირად, არაფერი გამოვა.
ფოტო: ბოლნისის მუნიციპალიტეტი
ორშაბათი კარანტინშიც კი რჩება ორშაბათად, მძიმე და რთულ დღედ, მთელი ქვეყნის მასშტაბით საგანგებო მდგომარეობის გამოცხადებიდან ლამის 10 დღის თავზე, შთაბეჭდილება მრჩება, რომ ვერც ერის ნაწილი მიხვდა ეპიდემიის მოახლოების სიმწვავეს და ვერც ბერის.
ეკლესია და მთავრობა ზუსტად ისე ევაჭრებიან ერთმანეთს, როგორც ბაზარში 30 ლარიანი ნივრის გამყიდველი მყიდველს, რომელიც ფასით უფროა გაოგნებული, ვიდრე ნივრის ყიდვის საჭიროებით.
დღეს ბლოკნოტში დღიურისთვის ჩანიშვნების გასაკეთებლად ბევრად ნაკლები დრო მაქვს, მაგრამ უკვე ვიცი, რომ ამ კვირის ყველა დღეს თავის სახელს დავარქმევ, რადგან რაც არ უნდა მოხდეს ხვალ, ისეთი ვეღარ იქნება ეს სამყარო, როგორიც იყო გუშინ.
30 მარტი, კარანტინის მერვე
დღე - „გამორჩეული“ ზონა
გაორმაგებული შფოთი მაწუხებს, რამდენადაც არ უნდა გადავეწყო საქმის კეთებისკენ, შეუძლებელია ამ დახურულ სივრცეში, სადაც მთავრი საინფორმაციო წყარო მაინც ტელევიზორია, სიმშვიდე შეინარჩუნო და იმედიანად იყო.
მოქმედებს ისიც, რომ წინა კვირასთან შედარებით, კორონავირუსით ინფიცირებულთა რაოდენობა უკვე ყოველდღიურად კი არა ყოველწუთიერად იზრდება. დღეს ყველაზე მეტად რაც მიღრღნის ტვინს, დამოკიდებულებებია. უკვე ჩანს, რომ მარნეულის მუნიციპალიტეტი, რომელიც 22 მარტს ბოლნისთან ერთად გამოცხადდა წითელ ზონად, განსაკუთრებული ყურადღების ქვეშაა. გონებაში ვალაგებ არგუმენტებს, მომეჩვენა თუ კარანტინის ზონებიც კი მეტი და ნაკლები ყურადღების განაწილების კლასტერებად დაიყო.
სტატიებს, ნიუსებს, კომენტარებს, ლაივჩართვებს და რეპორტაჟებს ერთ ფაილში ვაგროვებ და ვცდილობ, არგუმენტირებულად დავრწმუნდე საკუთარ წარმოდგენაში.
მაგალითად:
1. მარნეულიც და ბოლნისიც ორივე მრავალეთნიკურია, ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობის პრობლემა, წესით, ორივე მუნიციპალიტეტის სოფლების მოქალაქეებს ერთნაირად აქვთ, თუმცა, ბოლნისისგან განსხვავებით, მარნეულში ყოველი ფეხის ნაბიჯზე პოლიცია პატრულირებს და ირგვლივ ქელეხის სუფრების გაშლა-ალაგებასაც კი აკონტროლებს - ბოლნისში, სოფელ ნახიდურში, კილომეტრიან დაკრძალვის ცერემონიას შენიშვნის მიმცემიც კი არ გამოსჩენია.
2. ყველა საინფორმაციო საშუალება საუბრობს მარნეულში მთავრობის წევრების სპეციალურ ვიზიტებზე. თავდაცვის მინისტრი, პრეზიდენტი, პარლამენტის წევრები, საგანგებო შტაბის წევრები, ოპოზიციაც კი - ბოლნისამდე „არავინ მოდის“, მარნეული ისმის ყველა არხზე, ყველა ბრუნვაში, ბოლნისზე მხოლოდ მერი და დეპუტატი საუბრობს.
3. თერმოსკრინინგის დისტანციურ თერმომეტრებსაც კი მხოლოდ მარნეულელ ექიმებს ურიგებენ, ბოლნისი კი იმ ათი თერმომეტრის იმედზეა, რომელიც მარნეულის მაჟორიტარს მოეზედმეტა და ბოლნისელ კოლეგას საჩუქრად გადასცა.
4. მარნეულში სრული მობილიზებაა რეანომობილების, საველე ჰოსპიტალიც იქვე ეწყობა, ბოლნისი მხოლოდ ადგილობრივი სასწრაფო დახმარების ორი ბრიგადის იმედზეა. აღარ დავკონკრეტდები სასურსათო პროგრამებზე.
5. ინფიცირებულთა რაოდენობა, მარნეულთან შედარებით, ბოლნისში უფრო მეტია, თუმცა, რატომღაც ცხელ წერტილად მაინც მარნეული ითვლება.
რატომ? ვსვამ კითხვას და პასუხსაც, ვცდილობ, თავად ვუპასუხო - მოსახლეობის რაოდენობის გამო, თუმცა, კაცმა არ იცის: „მწიფეს ესროდნენ და მკუხე ცვიოდაო“.
მოკლედ, ორშაბათს ჩანს , რომ კორონასთან ბრძოლას მარნეული „ბევრის“ დახმარებით გაუმკლავდა, კარანტინს უმკლავდება ბოლნისიც, ოღონდ, როგორც ჩემი ლეპტოპიდან, საინფორმაციო პორტალებიდან , არხებიდან, ჯგუფებიდან და ბევრი წაკითხული სტატიიდან ჩანს - ჯერჯერობით მარტო. ამიტომ, ინფორმაციაც ბოლნისზე ბევრად ნაკლებია, მარნეულზე კი მეტი.
დილაზე არანაკლებ მძიმე აღმოჩნდა ორშაბათი საღამო. პრემიერმა მთელ ქვეყანაში კარანტინი გამოაცხადა და კომენდანტის საათი შემოიღო.
31 მარტი - 1 აპრილი,
კარანტინის მეცხრე და მეათე დღეები
ორმაგი კარანტინის
ეფექტი
დღეს აფთიაქში ერთმეტრიანი დისტანციით მდგარი ადამიანები საუბრობდნენ პენსიებზე, რომელსაც ქეშად ვეღარ აიღებენ. ანტიბაქტერიული ხელსახოცების ძებნაში მესმოდა ტექსტები: „ფულითაც გადადის კორონა“, „უნდა დააუთოვო ფული, სახლში რომ მიხვალ“, „ლარიანები და ორლარიანები სპირტში ჩაყარეთ“, „ბოსტნეული და ხილი სარეცხის საპნით გარეცხეთ“, ან „ადუღებულ წყალში ჩაყარეთ სოდა და ბოსტნეულს გადაავლეთ“. მოკლედ, ამ ტექსტების მოსმენისას მეგონა ალქიმიის სესიას ვისმენდი. ანტიბაქტერიული ხელსახოცი არ იყო, ერთმეტრიანი დისტანცია დავარღვიე და აფთიაქიდან გავედი.
არასერიოზულად მიჩნეული დიალოგების რეალობაში მალევე დავრწმუნდი. საინფორმაციო საშუალებები დღეს ეროვნული ბანკის თანამშრომლების დაინფიცირების შესახებ საუბრობდნენ. ინფიცირების წყაროდ ფული სახელდება.
იგივე საინფორმაციო საშუალებებიდან კიდევ ერთი შოკის ატანა ცოტა მოგვიანებით მომიწია. ბოლნისის ცხელ წერტილს, ირკვევა, რომ კიდევ ერთი სოფელი - ქვემო ბოლნისი დაემატა, სადაც დაინფიცირებული ქალი სრულიად შემთხვევით აღმოაჩინა სოფლის ექიმმა. პაციენტის კონტაქტების კლასტერში კიდევ ერთი და უკვე მეორე ორსული გოგოა. ქვემო ბოლნისი გარემოსგან სრულად ჩაიკეტა.
ორმაგ კარანტინს აქვს ორმაგი გამძლეობის ეფექტი, შიშს და შფოთს ვხედავ და მესმის ირგვლივ როგორ ორმაგდება, მაგრამ ჩატშიც, ფეისბუკის ვოლზეც, ტვიტერშიც, ვებ სემინარებზეც და დისტანციურ საუბრებშიც, ორმაგი გამხნევების ტექსტს ვიშველიებ.
მარტოდ დარჩენილ საკუთარ თავში ამ ეფექტის ძალას სწორი ინფორმაციების მიღებაში ვპოულობ - აღარ ვუყურებ ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის სტატისტიკას, რომელიც ყოველწუთიერად მზარდია და კიდევ უფრო მთრგუნავს. არ ვუყურებ გარკვეულ არხებს და აღარ ვკითხულობ კორონავირუსის გარშემო ატეხილ შეთქმულების თეორიებს.
ცერცვაძის ბლიც ინტერვიუ უკვე ოთხჯერ გადავახვიე და ყველაზე იმედიანი მაინც ბოლოს, დაფაზე დაწერილი სლოგანი მომეჩვენა : „შევინარჩუნოთ სიმშვიდე და ერთად დავამარცხებთ კორონავირუსს“.
ვამარცხებ ჩემებურად. აქამდე ვნახე ყველა ფილმი, რომელიც მსოფლიოს განადგურებით ემუქრებოდა, დღეს ჟანრების რადიკალურ შეცვლაზე დავფიქრდი და „ტოსკანას ცის ქვეშ“ მომინდა თუნდაც ერთი საათით ყოფნა.
2 -3 აპრილი, კარანტინის
მეთერთმეტე და მეთორმეტე დღე
მიყრუებული
პასუხისმგებლობა
დილიდან წვიმს და ყველანაირ პირობას ქმნის იმისთვის, რომ დავრჩე სახლში, თუმცა გარეთ გასვლის აუცილებლობა მაინც იქმნება.
მთავარი, რაც გასვლისთანავე თვალში მხვდება, ასფალტზე გაწოლილი მამაკაცია. მაშინვე 112-ს ვუკავშირდები და პარალელურად ვცდილობ ყველას მივაწოდო ინფორმაცია, ვინც პირდაპირ ან ირიბად შეძლებს დახმარებას. სასწრაფოს ექიმი მალევე მოდის. ირკვევა, რომ ასფალტზე მყოფი მამაკაცი ალკოჰოლური თრობის ზემოქმედების ქვეშაა და ექიმიც რეანომობილს აღარ იძახებს , - „ნასვამია და ამისთვის ბრიგადას ვერ მოვაცდენ“. პაციენტს იქვე ერთ-ერთ ჭიშკართან სკამზე ტოვებს და მიდის.
ვრჩები გაოგნებული. ვფიქრობ, რატომ არ იყო ექიმი კოორდინაციაში პატრულთან, რატომ არ გადაიყვანეს მამაკაცი, თუნდაც გამოფხიზლებამდე კლინიკაში და რატომ დატოვეს „პანიკის შესაქმნელად“ ქუჩაში? რა გარანტია აქვს ექიმს, რომ ასფალტზე მძინარე მოქალაქე არ გახდება ვირუსის ინფექციის ჯერ მატარებელი და მერე გამავრცელებელი? რა გარანტია აქვს იმავე ექიმს, რომ მამაკაცი, რომელიც საკუთარ სახელს ვერ იხსენებდა, საკუთარი სახლის გზას გაიკვლევდა იოლად და, ჩემი უბნის მსგავსად, კიდევ სადმე, რომელიმე ქვაფენილზე არ მიიძინებდა? ჯერ კიდევ გუშინ მადლობებს ვარიგებდი ექიმების მისამართით, დღეს ჩუმად ვარ.
პირველი, რაც ასფალტზე დაწოლილმა მამაკაცმა გამახსენა, ის კადრები იყო, სოციალურ ქსელში უჰანიდან რომ ვრცელდებოდა, ვითომ დაინფიცირებული მოქალაქეები შუა ქუჩაში ეცემოდნენ და გონებას კარგავდნენ. უჰანისგან განსხვავებით, ეს ის შემთხვევა იყო, როცა სიტყვა „ნასვამიას“ გაგონება ყველაზე მეტად გამიხარდა.
4-5 აპრილი, კარანტინის
მეცამეტე და მეთოთხმეტე დღე
სოციალური პასუხისმგებლობის
პრობლემა
შაბათი და კვირა კარანტინის ზონაში ყველაზე ნაკლებადაა დახურული,
ჩაკეტილი და წყნარი. ყველაზე ნაკლები ადამიანი რჩება სახლში და
ყველაზე ნაკლებად ახსოვთ კორონა. აქამდე რასაც მეგობრები, მეზობლები
და ახლობლები მწერდნენ, უბრალოდ, არ მჯეროდა.
ქალაქის ბაზართან დილიდანვე ხალხმრავლობაა. ამდენი ხალხი
კარანტინამდე, ალბათ, მარტო ახალი წლის დღეებში თუ მინახავს. ამ დროს
კი ირგვლივ ვერცერთ პატრულს ვერ მოკრავთ თვალს. მიკროავტობუსები,
ავტომობილები,ხელდატვირთული საზოგადოება, სურსათი, ბოსტნეული...
მოკლედ, ყველა და ყველაფერი ერთმანეთში ირევა.
ვისაც აქამდე 30 ლარიანი ნივრის
ნახვა უნდოდა, დღეს 32 ლარად დახვდათ. უკმაყოფილო სახეებს პირბადე
ფარავს, დაუთოვებულ ფულის ბანკნოტებს ერთმანეთში ცვლიან და მიჩნდება
განცდა, რომ ერთხელ კი არა ათჯერ გამოდიან სახლიდან, ერთი ქორწილის
სუფრის პროდუქტსაც ყიდულობენ და რიგში დისტანციის დაცვაზე შენიშვნას
თუ მისცემ, კარგა გემრიელედაც გაგლანძღავენ. ბოლოს, თუ ნერვები
გიმტყუნებს და მთავრობას მოკითხავ - რატომ არ კონტროლდება წითელ
ზონაში წესრიგი - სართულებიან წყევლასაც მოგაყოლებენ, უმადურსაც
გამოგიყვანენ და მადლობის სათქმელადაც დაგინიშნავენ საათობრივ
განრიგს... ასეთია საზოგადოების ერთ ნაწილის კარანტინის წესების
აღქმის ფორმა.
მეორე ნაწილი კი სხვა განზომილებაშია. ონლაინ სივრცე არის გარემო,
სადაც აზრის გამოხატვას ყველა ვერ ბედავს, კარანტინის ზონაში ცხოვრება
კიდევ უფრო მეტი პრობლემის გაჩენას არ გამორიცხავს. ისედაც დაყოფილი
საზოგადოება, არც ამისთვის აღმოჩნდა მზად.
ბოლნისში არ არსებობს დამოუკიდებელი მედია და, ვფიქრობ, რომ ეს
გარემოება გარკვეულ ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობას მუნიციპალიტეტის
შიგნითაც და გარეთაც ბევრად უშლის ხელს. ასეთ სიტუაციაში, ერთადერთი
სივრცე, გამოხატო კმაყოფილება, უკმაყოფილება ან უბრალოდ დააფიქსირო
აზრი, არის სოციალური ქსელი.
ვაკვირდები და ერთი პრობლემის შემცველ პოსტს, შესაძლოა, უამრავი
ადამიანის დამაბულინგებელი კომენტარი მოჰყვეს. საზოგადოების ერთ
ნაწილს აქვს განცდა, რომ ყველაფრის მადლიერი უნდა ვიყოთ - მათ შორის
იმისაც, რომ ნიორი 32 ლარი ღირს.
ჩაკეტილ ზონაში, 10 დღის თავზეც კი, სოციალური პასუხისმგებლობის
პრობლემაა.
დღიურების დასაწყისი
