თბილისში, ახალგაზრდა ქალი ფეისბუკის პირდაპირი ეთერის რეჟიმში მეტეხის ხიდიდან მტკვარში გადახტა და თვითმკვლელობა სცადა. მედიასაშუალებების ნაწილმა თემაზე მომზადებულ ამბავს დაურთო Facebook Live-ს ვიდეომასალა, რომელშიც სრულად ჩანს თვითმკვლელობის მცდელობა, ნაწილმა ვიდეო არ გაავრცელა, მაგრამ ქალის ვინაობა დაასახელა და მისი ფოტოსურათი გამოაქვეყნა. მოგვიანებით კი რამდენიმე გამოცემამ გაავრცელა ყალბი ინფორმაცია იმის შესახებ, რომ ქალი, რომელმაც თვითმკვლელობა სცადა, 500 ლარით დააჯარიმეს.

შემთხვევა 17 დეკემბერს მოხდა. გადახტომამდე, დაახლოებით 15 წუთის განმავლობაში, Facebook Live-ში ქალი საუბრობდა ფინანსურ პრობლემებსა და უსამსახურობაზე, რამაც მისი მტკიცებით, ასეთი საქციელის ჩადენა აიძულა. 

სუიციდის მცდელობის ამსახველი ვიდეო ნაწილობრივ ან სრულად შემდეგმა გამოცემებმა გამოაქვეყნეს:

• Rustavi2.ge
• Newposts.ge
• Itv.ge
• Imedinews.ge
• Palitravideo.ge
• Digest.pia.ge
• Inforustavi.ge
• Dianews.ge
• Alia.ge
• Resonancedaily.ge
• Cyc.ge
• Sputnik-georgia.com
• Accentnews.ge
• Tbiliselebi.com
• Pirveliradio.ge
• Plus.kvira.ge
• Infonews.ge

Presa.ge-ს და Tv4.ge-ს ვიდეომასალა არ გაუვრცელებიათ, მაგრამ ქალის სახელი და გვარი დაასახელეს, რაც ასევე პრობლემაა - ქალი გადარჩა, მის შესახებ მასალა კი ინტერნეტში ყოველთვის მოიძებნადი იქნება.

შემთხვევის შემდეგ სოციალურ ქსელში გავრცელდა ინფორმაცია, რომ ქალი, რომელმაც თვითმკვლელობა სცადა, 500 ლარით დააჯარიმეს. რამდენიმე საიტმა ეს ინფორმაცია ჯერ გადამოწმების გარეშე გამოაქვეყნა, თუმცა, მას შემდეგ, რაც სხვადასხვა გამოცემამ გაავრცელა გადამოწმებული ინფორმაცია, რომ თვითმკვლელობის მცდელობა ქართული კანონმდებლობით დასჯადი ქმედება არ არის და შესაბამისად, ქალს ვერ დააჯარიმებდნენ, ტექსტები შეასწორეს.

მიუხედავად გადამოწმებული ინფორმაციის გავრცელებისა, presa.ge-ზე კვლავ იძებნება მასალა, რომ ქალი, რომელიც მტკვარში გადახტა თვითმკვლელობის მიზნით,500 ლარით დააჯარიმეს.


ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაციის სახელმძღვანელო პრინციპების მიხედვით, დაუშვებელია, როდესაც მედია ზედმიწევნით აღწერს ადამიანების თვითმკვლელობას, აქვეყნებს ინფორმაციას სუიციდის მეთოდის შესახებ, აჩვენებს დადგმულ სცენას (რეკონსტრუქციას), ან ამართლებს სუიციდს, როგორც კრიზისსა და უბედურებაზე მისაღებ რეაქციას.

იგივეს ამბობს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ მომზადებული სუიციდის გაშუქების სახელმძღვანელო დოკუმენტი. სახელმძღვაბელო წესებში აღნიშნულია, რომ „სუიციდის განხორციელების ადგილი და დეტალების გასაჯაროება საჭირო არ არის. ამგვარ დეტალებზე ყურადღების გამახვილებით შესაძლოა, უნებურად თავად ვასწავლოთ, თუ როგორ გააკეთონ ეს“.

გარდა ამისა, სუიციდის გაშუქების სახელმძღვანელო დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ სუიციდი როგორც პრობლემის გადაჭრის გზა, არ უნდა იყოს ნაჩვენები. რედაქცია განსაკუთრებით ყურადღებით უნდა მოეკიდოს ამგვარი ინფორმაციის გავრცელებას და დასვას კითხვა - რატომ ვაშუქებთ ამ კონკრეტულ შემთხვევას? რადგან, კვლევებმა დაადასტურა, რომ ცალკეული შემთხვევების ზედაპირულმა გაშუქებამ შეიძლება გამოიწვიოს თვითმკვლელობის ახალი შემთხვევები. ეს რისკები განსაკუთრებით იწევს ამგვარი მოვლენის პირდაპირ ეთერში გაშუქებისას.

მედიისთვის გასათვალისწინებელ რეკომენდაციებში ასევე ვკითხულობთ:

• თქვენი გაშუქება უნდა დაეხმაროს მომავალში სუიციდის შემთხვევების პრევენციას. დაამატეთ სტატიას ჩანართი “სუიციდის ნიშნების” ან მაგალითად, “სასარგებლო რჩევების” შესახებ. შეგიძლიათ ისტორიას ბოლოში ნდობის ტელეფონი და სხვა სასარგებლო ბმულები დაურთოთ.
• სუიციდისა და სუიციდისაგან გადარჩენილი ადამიანების გაშუქებისას ყურადღება გაამახვილეთ სუიციდის პრევენციაზე, ინფორმირებასა და მხარდაჭერაზე.

16 დეკემბერს, კახეთში, ახლადარჩეული პრეზიდენტის ინაუგურაცის პარალელურად, სოფელ ველისციხესთან ოპოზიციასა და სამართალდამცველებს შორის სიტყვიერი და ფიზიკური დაპირისპირება მოხდა. შეხლა-შემოხლა მას შემდეგ დაიწყო, რაც თელავისკენ მიმავალ ოპოზიციის კოლონას გზა გადაკეტილი დახვდა. მწვავე დაპირისპირება რამდენიმე საათს გაგრძელდა. ინციდენტის დროს დაშავდა რამდენიმე მოქალაქე და სამართალდამცველი, დაზიანდა მოქალაქეებისა და პოლიციის მანქანები.

ახალარჩეული პრეზიდენტის ინაუგურაცია და პარალელურად მიმდინარე საპროტესტო აქცია რუსთავი 2-ის, იმედისა და საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის კვირის გადაცემების მთავარი თემა იყო. მაუწყებლებმა ამ თემებს არაერთი სიუჟეტი მიუძღვნეს, თუმცა, განსხვავებული აქცენტებით. პირველი არხის მასალებს გამოკვეთილი ხაზი არ გასდევდა, მაყურებელს უამბეს ინაუგურაციის დეტალებზე და ასევე, უთხრეს ისიც, რა ხდებოდა ოპოზიციის აქციაზე. თუმცა, ამ სიუჟეტში ხაზგასმით თქვეს, რომ დაპირისპირების მიზეზი შსს-ს მითითებისადმი დაუმორჩილებლობა გახდა. “იმედის” სიუჟეტებს ოპოზიციის შესახებ ერთი მთავარი ხაზი და გზავნილი ჰქონდა - არშემდგარი პროვოკაცია. “რუსთავი 2” კი ყველა მასალაში აქცენტს იმაზე აკეთებდა, რომ ამ დღეს ოპოზიციას თავისუფალი გადაადგილების უფლება შეელახა.

რუსთავი 2-ის გადაცემა “პოსტსკრიპტუმი” მთლიანად ინაუგურაციისა და ოპოზიციის პროტესტის თემას დაეთმო. საზოგადოებრივი მაუწყებლისა და იმედის კვირის მთავარ გადაცემებში კი ამ თემებზე სამ-სამი სიუჟეტი გავიდა.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამი მასალიდან ორი ინაუგურაციას, ერთი კი ოპოზიციის პროტესტს შეეხებოდა; “იმედმა” ორი სიუჟეტი ოპოზიციის ქმედებებზე მოამზადა, ინაუგურაციას კი ერთი სიუჟეტი მიუძღვნა.

რაოდენობების მსგავსად, იმედსა და საზოგადოებრივ მაუწყებელზე მსგავსი იყო სიუჟეტების რიგითობაც. ორივე არხმა კვირის მთავარი გადაცემები ინაუგურაციის თემით გახსნა, მეორე სიუჟეტი ოპოზიციას დაუთმო, მესამე სიუჟეტად იმედმა ისევ ოპოზიციის ქმედება (მათი ჟურნალისტებისთვის ხელის შეშლა) გაუშვა, პირველმა არხმა კი კვლავ ინაუგურაციის თემა (დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში ჩატარებული ინაუგურაციები) აირჩია.

რუსთავი 2-ის მთავარ გადაცემაში პრეზიდენტის ინაუგურაციის ცერმონიალი ბოლოდან მეორე სიუჟეტად გავიდა. ამ მასალას გადაცემაში ჟურნალისტების ჩართვები (თბილისდან და თელავიდან) და სამი სიუჟეტი უსწრებდა.


საზოგადოებრივი მაუწყებლის გადაცემა “ახალი კვირის” პირველი სიუჟეტი სალომე ზურაბიშვილის ინაუგურაციის შესახებ დეტალებს დაეთმო. მასალა ძირითადად თელავში ჩატარებული ღონისძიების დეტალებსა და სალომე ზურაბიშვილის საპრეზიდენტო სიტყვას შეეხებოდა. სიუჟეტის გასვლის შემდეგ წამყვანმა იმედა დარსალიამ აღნიშნა: „ვერაფერს ვიტყვით საკმაოდ კარგი საპრეზიდენტო სიტყვა ჰქონდა.“

სიუჟეტის მეორე ნაწილში რამდენიმე წინადადებით თქვეს, რომ „წინა ინაუგურაციის მსგავსად, პროცესს ოპოზიციის აქციის გარეშე არც ამჯერად ჩაუვლია. უცვლელი დარჩა პრეტენზიები არჩევნების შედეგების აღიარებასთან დაკავშირებით, სამაგიეროდ შეიცვალა მოქმედი გმირები. თუ გიორგი მარგველაშვილის პრეზიდენტობას ლეიბორისტები აპროტესტებდნენ, სალომე ზურაბიშვილის არჩევას ამჯერად ნაციონალური მოძრაობის წევრები ეწინააღმდეგებიან.“

მეორე ამბავი დაეთმო “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის” აქტივისტებისა და მხარდამჭერების პროტესტს, მათსა და სამართალდამცავებს შორის დაპირისპირებასა და ოპოზიციის ქმედებებს მთელი დღის განმავლობაში. ამბავი გაშუქდა რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე აქციიდან ჩართვითა და სხვადასხვა სინქრონით.

აქციიდან პირდაპირ ეთერში მყოფი რეპორტიორის პარალელურად მუდმივად გადიოდა დრონით გადაღებული კადრები, რომელიც პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორიებს ასახავდა. ჟურნალისტი ძირითადად დღის მანძილზე მომხდარ ფაქტებს ყვებოდა. მათ შორის საუბრობდა ველისციხესთან სამართალდამცავებსა და ენმ-ის მხარდამჭერებს შორის მომხდარ დაპირისპირებაზე. რამდენჯერმე იყო ხაზგასმული, რომ ეს დაპირისპირება დაიწყო მას შემდეგ, რაც შეკრებილი ადამიანები არ დაემორჩილნენ პოლიციის მიერ მათთვის თელავამდე ჩასასვლელი ალტერნატიული გზით გადაადგილებისკენ მოწოდებას, რომ მათ დააზიანეს შსს-ის ქონება, მათ შორის მანქანები, ისინი ცდლობდნენ ავტობუსების გადაყირავებას და რამდენიმე ადამიანი, მათ შორის სამართალდამცავი მოხვდა საავადმყოფოში.

გადაცემის მესამე სიუჟეტი კი უფრო ისტორიულ-შემეცნებითი ხასიათის იყო და შეეხებოდა 27 წლის განმავლობაში დამოუკიდებელი საქართველოს ისტორიაში ჩატარებული ინაუგურაციების დეტალების მიმოხილვას, ზვიად გამსახურდიადან მოყოლებული გიორგი მარგველაშვილის ჩათვლით.


იმედის გადაცემა “იმედის კვირა” სალომე ზურაბიშვილის ფიცის დადების ტექსტით დაიწყო, წამყვანი მხოლოდ ამის შემდეგ შევიდა ეთერში, მან ამ დღეს ისტორიული 16 დეკემბერი უწოდა.

“ნაციონალურ მოძრაობას პროვოკაცია არ გამოუვიდა, რევანშისტული ძალის დღევანდელ სანახაობაზე ელენე ცინცაძე ისაუბრებს. დაშავებულია ათამდე პოლიციელი, დაზიანებულია ძალოვანი უწყების რამდენიმე ავტომობილი..ვარლამ წიკლაური ველისციხეში იმყოფება, სადაც ნაციონალური მოძრაობის წევრები იმედის მიმართ აგრესიულები იყვნენ”, - ეს არის ამონარიდი წამყვანის ვრცელი შესავლიდან.

იმედის პირველი სიუჟეტი სალომე ზურაბიშვილის ინუგურაციის ცერემონიალს შეეხებოდა. ყურადღება გამახვილდა პრეზიდენტობის გადაბარების ცივილურ წესსა და სალომე ზურაბიშვილის სიტყვის აქცენტებზე.

მეორე სიუჟეტის შესავალში წამყვანმა თქვა, რომ “ინაუგურაციის პარალელურად, საზოგადოება მთელი დღის განმავლობაში იმასაც ადევნებდა თვალს, როგორ ცდილობდა ოპოზიციური გაერთიანება, “ნაციონალური მოძრაობის” ხელმძღვანელობით ინაუგურაციის ჩაშლას და პროვოკაციის მოწყობას”. წარადგინა გრაფიკაც, რომელზეც ნაჩვენები იყო, რომ თბილისიდან გომბორისკენ მიმავალ გზაზე ინაუგურაციაზე მიმავალი სტუმრების მანქანები მოძრაობდნენ სპეციალური საშვებით, ხოლო სხვა მოქალაქეები შეუფერხებლად გადაადგილდებოდნენ თბილისი-გურჯაანი-ყვარელი-თელავის მიმართულებით. “საპროტესტო აქციის მონაწილეებისთვის უზრუნველყოფილი იყო სპეციალური ტრანსპორტი თელავში მშვიდობის ქუჩის გავლით, აქციისთვის გამოყოფილ ადგილზე მისასვლელად” - თქვა წამყვანმა.

შემდეგ იყო ჟურნალისტის ჩართვა, რომელიც ყვებოდა რა ხდებოდა დღის განმავლობაში და სიუჟეტი, რომელიც ძირითადად აწყობილი იყო იმაზე, რომ მთელი დღის განმავლობაში ნაციონალური მოძრაობა ცდილობდა პროვოკაციის მოწყობას.

“ნაციონალური მოძრაობის” ქმედებებს ეძღვნებოდა “იმედის” მესამე სიუჟეტიც. მასალაში იმედის ჟურნალისტები ყვებოდნენ როგორ უშლიდნენ ხელს მუშაობაში ოპოზიციის მხარდამჭერები.. “დიახ არ მოვერიდები და პირდაპირ ვიტყვი, რომ ეს ძალა რომ იყოს ხელისუფლებაში, სიამოვნებით დაარბევდა ტელეკომპანია იმედს, თუმცა, ეს რა თქმა უნდა ვერ მოხდება”, - ასე დაასრულა სიუჟეტის შემდეგ თემაზე საუბარი წამყვანმა.


რუსთავი 2-ის გადაცემა “პოსტსკრიპტუმი” თბილისში, პარლამენტის წინ მიმდინარე ამბებით დაიწყო.

“დედაქალაქი, რუსთაველის გამზირი, პოლიტიკურმა ეპიცენტრმა თელავიდან ისევ თბილისში გადმოინაცვლა. ამ წუთებში პარლამენტის შენობის წინ გაერთიანებული ოპოზიციის წევრებისა და მათი მომხრეების რაოდენობა სულ უფრო იზრდება. აქციის მონაწილეები, რომლებსაც თელავამდე ჩასვლის საშუალება არ მისცეს, დედაქალაქში იკრიბებიან პროტესტის გასაგრძელებლად. პრეზიდენტის ინაუგურაცია პროტესტის, დაპირისპირების, ჩხუბის და მძიმე ბრალდებების თანხლებით” - ასეთი შესავლით გაიხსნა გადაცემა.

ვიდრე სიუჟეტები დაიწყებოდა, P.S.-მა მაყურებელს შესთავაზა ჟურნალისტების ჩართვები თბილისში მიმდინარე აქციიდან. ამის შემდეგ კი “იმედის” მსგავსად “რუსთავი 2-ის” წამყვანმაც სცადა მაყურებლისთვის გრაფიკის დახმარებით აეხსნა რა გზებით იყო შესაძლებელი თელავში მისვლა და სად და როგორ იყო გზა ჩახერგილი. იგივე თემას შეეხებოდა გადაცემის პირველი სიუჟეტი - მასალაში საუბარი იყო იმაზე, რა ხდებოდა მთელი დღის განმავლობაში თბილისი-თელავის დამაკავშირებელ გზაზე.

მეორე სიუჟეტით გადაცემამ მაყურებელს აჩვენა რა დრო დასჭირდა გიორგი ბარამიძეს შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ შეთავაზებული გზით თელავში ჩასასვლელად. ამის შემდეგ სტუდიაში თელავიდან თეა ადეიშვილი ჩაერთო, რომელმაც მოყვა, როგორ ჩააღწია არასამანქანო, შემოვლითი გზით თელავამდე, თუმცა დაგვიანებით და რა დახვდა იქ.

გადაცემის მესამე სიუჟეტი ეხებოდა იმ თემას, რა ხდებოდა თელავში ინაუგურაციის მიღმა. ამ მასალაში ნაჩვენები იყო როგორ ჩააღწია თელავში ყოფილმა პრეზიდენტობის კანდიდატმა გრიგოლ ვაშაძემ და როგორ დახვდნენ მას ადგილობრივები. ასევე, როგორ დაიძაბა ვითარება მას შემდეგ, არც ინაუგურაცია დასრულდა და სტუმრები დედაქალაქში დაბრუნებას აპირებდნენ.

სალომე ზურაბიშვილის ინაუგურაციის თემას მეოთხე სიუჟეტი დაეთმო. მასალაში, სახელწოდებით - “ახდენილი ოცნება უივანიშვილოდ”, აქცენტი იმაზე გაკეთდა, რომ ცერემონია ვიწრო წრეში მოეწყო, რომ ვერც ადგილობრივები დაესწრნენ და არც მედია შეუშვეს ახლოს.

“საქართველოს მეხუთე პრეზიდენტის ინაუგურაცია გაგრძელდა იმავე ტრადიციით, რომელიც ჯერ კიდევ მეორე ტურამდე დამკვიდრდა - "ქართულ ოცნებას" პრეზიდენტი მაქსიმალურ იზოლაციაში ჰყავს. ხალხის მიერ პირდაპირი წესით არჩეული უკანასკნელი პრეზიდენტის ფიცის დადება ყველაფერი იყო სახალხო დღესასწაულის გარდა”, - ამგვარი შესავლით წარადგინა სიუჟეტი გადაცემის წამყვანმა გიორგი გაბუნიამ.

წინა სიუჟეტის მსგავსად, ინაუგურაციის თემას შეეხებოდა ბოლო, მეხუთე სიუჟეტიც. ამ მასალაში ნაჩვენები იყო რა ხდებოდა ბატონისციხის გალავანში, იქ სადაც ინაუგურაცია მიმდინარეობდა და რა ხდებოდა გალავნის გარეთ, ვინ დაესწრო ინაუგურაციის ცერემონიალს და ვინ ვერ შეძლო დასწრება იმის გამო, რომ არ მიიწვიეს.

ვებსაიტებზე: kvirispalitra.ge, palitravideo.ge, qartuliazri.ge, kvira.ge, exclusivenews.ge, euronews.ge და evpatori.ge 10-დან 12 დეკემბერამდე პერიოდში, გავრცელდა იდენტური შინაარსის მასალები ე.წ. საშიშ ინტერნეტ თამაშებზე, სენსაციური სათაურებით. სტატიები, რომლებიც თითქოსდა მშობლებისთვის სიფრთხილისკენ მოწოდებას ისახავს მიზნად, თავად არის საფრთხის შემცველი, რადგან მათში დასახელებულია თამაშის სახელწოდება, აღწერილია გზა, როგორ უნდა ჩაერთო მასში, დართული აქვს ფოტო - სქრინი თამაშიდან და ერთ-ერთ საიტზე გავრცელებულია თამაშის ვიდეოც.

გარდა ამისა, პრობლემურია ისიც, რომ მასალები დაუდასტურებელ ინფორმაციას შეიცავს - მხოლოდ ერთ რესპონდენტზე, ერთ-ერთი მცირეწლოვნის მშობელზე დაყრდნობით არის მომზადებული. მათში არ ჩანს ინფორმაციის სხვა წყაროებთან გადამოწმების მცდელობა.

სტატიები ყველგან “კვირის პალიტრაზე” დაყრდნობით მომზადაა. შინაარსი იდენტურია - მასალაში ნათქვამია, რომ მცირეწლოვნების მშობლებმა კლასის ხელმძღვანელისგან მიიღეს გამაფრთხილებელი შეტყობინება. დამრიგებელი ბავშვების აგრესიულ ქცევას ერთ-ერთ საშიშ ინტერნეტ თამაშს უკავშირებს და ამბობს, რომ თამაშის ბოლოს ბავშვები ე.წ. „ლურჯი ვეშაპის“ მსგავს დავალებებს იღებენ. შემდეგ კი, ერთ-ერთი მშობელი თავისი შვილის ისტორიას ჰყვება და სიფრთხილისკენ მოუწოდებს სხვა მშობლებს.

ავტორი არაერთხელ იმეორებს, რომ თამაში ყველასთვის მარტივად ხელმისაწვდომია. გარდა ამისა, სახელწოდების დასახელებით და ტექნიკური აღწერით, ფაქტობრივად, აუდიტორას ე.წ. “შემზარავ ინტერნეტ თამაშებში” ჩართვის ინსტრუქციას აძლევს. palitravideo.ge აუდიტორიას ვიდეო რგოლსაც სთავაზობს, რომელშიც აღნიშნული თამაშებია ნაჩვენები. “კვირის პალიტრა” კი სტატიის ბოლოს ამბობს, რომ უცხოურმა მედიამ სამი თამაში დაასახელა ბავშვებისთვის ყველაზე საშიშად, წერს სამივე თამაშის დასახელებას და აღწერს შინაარსს.

ეს პირველი შემთხვევა არ არის, როდესაც სხვადასხვა პორტალზე ე.წ. საშიშ ინტერნეტ თამაშებზე ვრცელდება დაუდასტურებელი ინფორმაცია. მასალები უმეტესად დადასტურებულ ფაქტად გვაწვდის იმას, რაც დაზუსტებული არ არის. მაგალითაც, საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო ოფიციალურად უარყოფს საქართველოში ასეთი ტიპის თამაშების არსებობას. არც ისაა სადმე დადასტურებული, საქართველოში არასრულწოვნები არიან თუ არა ამგვარ თამაშებთან დაკავშირებული და უკავშირდება თუ არა მოზარდების უცნაური ქცევები და თვითმკვლელობები ინტერნეტს.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია ამბობს, რომ ისეთი მასალების მომზადების დროს, რომელიც არასრულწლოვნებს, ან სუიციდს ეხება, მედიამ განსაკუთრებული სიფრთხილე უნდა გამოიჩინიოს და უპირატესი ინტერესი ყოველთვის ბავშვის უფლებებს მიანიჭოს. “ არ მოამზადოთ ისეთი მასალა, რომელიც საზიანო იქნება მისთვის”, - ვკითხულობთ სახელმძღვანეო წესებში, რომელიც ქარტიას ბავშვთა საკითხების გაშუქებაზე აქვს მომზადებული.

17 დეკემბერს, მედიასაშუალებებში გავრცელდა ინფორმაცია გაერთიანებული ოპოზიციის „ძალა ერთობაშიას“ და „ნაციონალური მოძრაობის“ ერთ-ერთი ლიდერის, დავით კირკიტაძის სახლთან სამართალდამცველების მობილიზაციის შესახებ. აღნიშნული ინფორმაცია, Megatv.ge-მ შეცდომაში შემყვანი სათაურით გამოაქვეყნა - „დავით კირკიტაძის სახლთან სამართალდამცველები და სპეცრაზმი არიან მობილიზებული - ქვეყანაში ოპოზიციის ლიდერების მასიური დაკავებები იწყება“.

Megatv.ge-მ ინფორმაცია “ინტერპრესნიუსზე” დაყრდნობით გაავრცელა. ინტერპრესნიუსის მასალაში ვინმეს დაკავების შესახებ არაფერია ნათქვამი. უკვე მომხდარ, ან დაგეგმილ დაკავებებზე არც Megatv საუბრობს. მისი ტექსტი ინტერპრესნიუსის ტექსტის იდენტურია და მასში მხოლოდ ისაა ნათქვამი, რომ დავით კირკიტაძის სახლთან მობილიზებული იყვნენ სამართალდამცველები. აღნიშნულია ისიც, რომ სამართალდამცველების მობილიზების მიზეზი უცნობია და ამ დროისთვის არავინ არის დაკავებული.

ამ თემის კომენტირებისას, საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრის მოადგილემ ნათია მეზვრიშვილმა განაცხადა, რომ დაიწყო 16 დეკემბერს, ველისციხეში მომხდარი დაპირისპირებების ამსახველი მასალების შესწავლა, ამის გამო დაგეგმილია სხვადასხვა პირის დაბარება საგამოძიებო ორგანოში. მან თქვა, რომ “იქ სადაც სამართლებრივი საფუძველი იქნება, რა თქმა უნდა გამოყენებული იქნება იძულების ღონისძიებები”. თუმცა, ეს ინფორმაცია, რაც შეიძლებოდა გამხდარიყო სტატიის ამგვარი სათაურის საფუძველი, Megatv-ს მასალაში არ გვხვდება. ამავე დროს, სათაური მტკიცებით ფორმაშია - რაც მკითხველს დადასტურებულ ფაქტად, და ამავე დროს გაზვიადებულად (მასიური დაკავებები) აწვდის ამბავს, თითქოსდა ქვეყანაში დაკავებები იწყება, რაც ამ ეტაპზე არსად დასტურდება.

ერთ-ერთი საქმე, რომელიც სათაურის მნიშვნელობას უსვამს ხაზს, საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საბჭომ მიმდინარე წლის 17 ნოემბერს განიხილა. საბჭოს გადაწყვეტილებაში ნათქვამია, რომ ინფორმაციის გავრცელების თანამედროვე პირობების და ფორმების გათვალისწინებით, მით უფრო, როცა საუბარია ონლაინ ფორმით მომზადებულ და სოციალურ ქსელებში გაზიარების [share] საშუალების მქონე სტატიებზე, სტატიის სათაურს განსაკუთრებული მნიშვნელობა ენიჭება.

“სოციალურ ქსელებში გავრცელებული სტატიის ძირითადი დატვირთვა მოდის მის სათაურზე, განსაკუთრებით მაშინ, როცა თავად სათაური იძლევა ინფორმაციას დადასტურებული სახით. საბჭო მიიჩნევს, რომ ძირითად შემთხვევებში სტატიის სათაური ცალკე ჟურნალისტური პროდუქტად უნდა განიხილებოდეს. მკითხველს აქვს მოლოდინი და ნდობა, რომ სათაური ზუსტად გადმოსცემს სტატიაში მოყვანილ ფაქტებსა და მოსაზრებებს. ზოგ შემთხვევაში შეიძლება არც ჩათვალოს საჭიროდ ტექსტის სრულად გაცნობა იმ დაშვებით, რომ სტატიის ძირითადი მიგნება მან უკვე წაიკითხა სათაურში”, - ნათქვამია გადაწყვეტილებაში.

საშიშ ინტერნეტ თამაშზე და მოზარდების სუიციდისა  თუ სხეულის დაზიანების ამ თამაშთან დაკავშირების თემაზე, გადაუმოწმებელი და სენსაციური მასალები მედიაში კვლავ პრობლემად რჩება. დღეს, 7 დეკემბერს, ორმა გამოცემამ, "ალიამ" და "რეზონანასმა" ისევ გაავრცელეს ამ თემაზე მასალები, არაზუსტი და სენსაციური სათაურით.

ამბავი 11 წლის გოგოს ეხება, რომელიც მაკრატლით სხეულზე დაზიანებას იყენებს. ალია წერს, რომ "გოგომ სუიციდის მცდელობა გადაიღო ვიდეოზე", რეზონანსი კი ამბობს, რომ გოგო "სასიკვდილო თამაშების მსხვერპლია". ორივე პლატფორმამ ამბავი "რადიო ფორტუნას" მიერ გავრცელებულ ვიდეოზე დაყრდნობით გაავრცელა.

"რადიო ფორტუნას" ვიდეო 1-ელ ნოემბერს აქვს გავრცელებული. აღსანიშნავია, რომ იგივე მასალა "რეზონანსმა" პირველ ნოემბერსაც გამოაქვეყნა, მაშინ გამოცემამ მხოლოდ ვიდეო გამოაქვეყნა, დღეს კი ეს ამბავი თავიდან გაავრცელა, ტექსტად, ვიდეოს გარეშე.

ორივე გამოცემის მიერ გამოქვეყნებული მასალა მხოლოდ ერთ რესპონდენტზე - გოგოს კლასელის მშობელზე დაყრდნობით არის მომზადებული. არასრულწლოვნის დედა ამბობს, რომ ეს ამბავი მან მშობელთა კრებაზე გაიგო, ვიდეო კი ერთ-ერთმა მშობელმა აჩვენა. მისივე თქმით, ეს პირველი შემთხვევა არ არის და იმავე სკოლაში ორი მსგავსი შემთხვევა მოსწავლეების სუიციდით დასრულდა. თუმცა ამის დამადასტურებელ ფაქტს არც მშობელი ასახელებს და, როგორც მასალიდან ჩანს, არც ჟურნალისტს უცდია ამბის გადამოწმება და დაზუსტება.

გარდა ამისა, მშობელი ამბობს, რომ არასრულწლოვანი, რომელიც მაკრატლით თვითდაზიანებებს იყენებდა, ოჯახში ძალადობის მსხვერპლია და მან ამის შესახებ მასწავლებლისგან გაიგო. აღნიშნული ინფორმაციაც გადაუმოწმებელი და დაუზუსტებებელია.

იგივე ამბავი, 1-ელ ნოემბერს არაერთი გამოცემის გვერდზე მოხვდა. "rustavi 2-მა" ამბავს ვრცელი სიუჟეტი მიუძღვნა, ასევე სენსაციური სათაურით - "შოკისმომგვრელი ვიდეო -11 წლის მოზარდმა ბასრი იარაღით ხელები დაისერა, ოჯახი ბავშვის ქმედებას ე.წ. ლურჯ ვეშაპს უკავშირებს". "rustavi 2-ზე" ან "რადიო ფორტუნაზე" დაყრდნობით, ინფორმაცია 1-ელ და 2 ნოემბერს გაავრცელეს სხვა პლატფორმებმაც: newposts.ge, primetime.ge, presa.ge, newsport.ge, akhalitaoba.ge, palitravideo.ge, timenews.ge, dianews.ge და bulvar.ge. მაშინ გამოცემების ნაწილი წერდა, რომ გოგოს ფსიქიკური პრობლემებიც აქვს.

საშიშ ინტერნეტთამაშზე, ე.წ ლურჯ ვეშაპსა და არასრულწლოვნების სუიციდის თემაზე "მედიაჩეკერს" არაერთი მასალა აქვს მომზადებული.

• იხილეთ: მოზარდების სუიციდი, ქართველი მენტორები, დიდი ფული - სიუჟეტი "პოსტ სკრიპტუმში"
• ასევე: დაუდასტურებელი ინფორმაცია საშიშ ინტერნეტ თამაშზე სენსაციური სათაურებით

ყველა ამგვარ მასალაში ცალსახადაა ნათქვამი, რომ ისეთი თემის გაშუქებისას, როგორიცაა: მოზარდების პრობლემები, სუიციდი, თვითდაზიანებები და ა.შ. მედიამ განსაკუთრებული სიფრთხილე უნდა გამოიჩინოს.

საქართველოს ურნალისტური ეთიკის ქარტიის ვებგვერდზე რამდენიმე სახელმძღვანელო იძებნება, რომელიც ჟურნალისტს ამგვარ თემებზე მუშაობისას დაეხმარება. ასეთებია მაგალითად: ბავშვთა საკითხების გაშუქების სახელმძღვანელო წესები და ასევე, გაიდლაინი სუიციდის გაშუქების შესახებ. ბავშვთა საკითხების გაშუქების გაიდლაინში ნათქვამია, რომ მედიამ უპირატესი ინტერესი ყოველთვის ბავშვს უნდა მიანიჭოს.

"ეცადეთ, არ გამოიყენოთ სოციალური ქსელში არასრულწლოვნის მიერ/შესახებ განთავსებული ფოტოები ან ინფორმაცია, თუ ეს რედაქციულად არ არის დასაბუთებული. სოციალურ ქსელში გავრცელებულ ინფორმაციას ორმაგი გადამოწმება სჭირდება, რადგან მცდარი ინფორმაციის გავრცელების რისკი უფრო მაღალია", - ვკითხულობთ სახელმძღვანელოში. (შეგახსენებთ, 11 წლის გოგოს შესახებ ვიდეო მედიებმა სოციალური ქსელიდან მოიპოვეს).

ამავე დოკუმენტში, არასრულწლოვანთა სუიციდის ქვეთავში კი ნათქვამია, რომ მედიამ არ უნდა აღწეროს პროცესი: "ზედმეტად დეტალურ აღწერასა და სენსაციაზე ორიენტირებულმა სტატიებმა, რომლებიც ფოკუსირდებიან სუიციდის მსხვერპლთა მიერ გამოყენებულ მეთოდებზე, შესაძლოა სხვებს, ვინც რაიმე ფორმით, საკუთარი თავის იდენტიფიცირებას მოახდენს მსხვერპლთან, ასწავლოს თუ როგორ უნდა გაიმეორონ იგივე ქმედება. არასოდეს მოყვეთ დეტალები და ნუ აჩვენებთ იმ გარემოს, სადაც სუიციდი მოხდა".

2018 წლის მთავარი საპრეზიდენტო კანდიდატების, სალომე ზურაბიშვილისა და გრიგოლ ვაშაძის მიერ წინასაარჩევნო პერიოდში გაწეულ ხარჯებს შორის სარეკლამო ხარჯები მნიშვნელოვან წილს (79%) იკავებს. კანდიდატების მიერ აუდიტის სამსახურისთვის მიწოდებული დეკლარაციების ანალიზიდან ჩანს, რომ სარეკლამო ხარჯების 52% (7,503,503 ლარი) სხვადასხვა ტიპის მედიასაშუალებებში სარეკლამო მასალების განთავსებას მოხმარდა.

მედიაჩეკერმა სალომე ზურაბიშვილისა და "ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის" მიერ აუდიტისთვის მიწოდებული დეკლარაციები შეისწავლა. აღმოჩნდა, რომ  ორივე კანდიდატმა პლატფორმებს შორის უპირატესობა ტელევიზიას მიანიჭა და აქ ჯამურად 6,601,235 ლარი დახარჯა საარჩევნო რეკლამის განთავსებისთვის, შემდეგ მოდის ონლაინ მედია 595,056 ლარით, ამას კი მოყვებიან რადიო - 215,511 ლარით და პრესა, რომელმაც 2018 წლის არჩევნებზე 91,700 ლარი მიიღო ამ ორი კანდიდატის რეკლამის განთავსების სანაცვლოდ.

ტელევიზიებში წასული ხარჯებიდან 91% (6,601,235 ლარი) ცენტრალურ არხებზე გასულ რეკლამას მოხმარდა. გრიგოლ ვაშაძემ სატელევიზიო რეკლამისთვის დახარჯული თანხის მხოლოდ 1.25% (21,166 ლარი) მოახმარა რეგიონულ არხებზე რეკლამის განთავსებას, სალომე ზურაბიშვილმა კი - 11% (534,274 ლარი). საერთო ჯამში მედიაში განთავსებული რეკლამის ხარჯებიდან რეგიონულ ტელემედიაში მხოლოდ 4% წავიდა.

ცენტრალური არხებიდან სალომე ზურაბიშვილმა უპირატესობა „იმედს“ მიანიჭა, გრიგოლ ვაშაძემ კი - „რუსთავი 2-ს“. ზოგადად „რუსთავი 2-მა“ ყველაზე მეტი შემოსავალი (მთლიანი სარეკლამო ხარჯების 26%) მიიღო, რადგანაც ამ არხზე რეკლამა ორივე კანდიდატმა განათავსა, განსხვავებით „იმედისგან“, სადაც გრიგოლ ვაშაძეს ფასიანი სატელევიზიო რეკლამა არ განუთავსებია.

ჯამში ამ ორმა არხმა „რუსთავი 2-მა“ და “იმედმა” სალომე ზურაბიშვილისა და გრიგოლ ვაშაძის მიერ მედიაში დახარჯული თანხის 43% (4 907 524 ლარი) მიიღო.

რეგიონული არხებიდან წინასაარჩევნო რეკლამის განთავსებისთვის ყველაზე მეტი შემოსავალი მიიღო „რიონმა“, შემდეგ მოდის „თრიალეთი“, „დია“, „ტვ25“ და „ოდიში“. ამ არხებზე ფასიანი რეკლამა განათავსა როგორც სალომე ზურაბიშვილმა, ისე გრიგოლ ვაშაძემ.

საერთო ჯამში მმართველი პარტიის მიერ მხარდაჭერილმა დამოუკიდებელმა კანდიდატმა რეგიონულ 13 სატელევიზიო არხზე 534,274 ლარი დახარჯა, გრიგოლ ვაშაძემ კი 13 არხზე - 21,166 ლარი.

ონლაინ მედიაში გადახდილი სარეკლამო ხარჯების 16% Facebook-ში განთავსებულ (დასპონსორებულ) რეკლამას მოიცავს. თუკი სალომე ზურაბიშვილმა ინტერნეტ რეკლამაში განთავსებული თანხის 11% (60,793 ლარი) დახარჯა Facebook-ში, გრიგოლ ვაშაძემ უფრო დიდი უპირატესობა მიანიჭა ამ პლატფორმას და ინტერნეტრეკლამაში დახარჯული თანხის 70% (36,888 ლარი) სწორედ Facebook-ში რეკლამის განთავსებას მოახმარა.

ინტერნეტ რეკლამაში გადახდილი თანხის ოდენობით Facebook-ს მოჰყვებიან შუამავალი სარეკლამო კომპანიები „რედბერი“ და „ედლაინი“. ორივე „პალიტრის“ ჰოლდინგში შემავალ ვებსაიტებზე ათავსებდა რეკლამას. „რედბერი“ ძირთადად ვიდეოების განთავსებაზე უწევდა მომსახურებას, „ედლაინი“ კი ბანერების განთავსებაზე. სარეკლამო შემოსავლების მიღების თვალსაზრისით მეოთხე ადგილზეა „მოზაიკ დიჯითალი“, რომელიც რეკლამას ათავსებდა ემიგრანტებზე ორიენტირებულ ისეთ ვებსაიტებზე, როგორიცაა georgians.gr და diaspora.ge. ამ ვებსაიტებზე სალომე ზურაბიშვილმა რეკლამა პირველი და მეორე ტურის შუალედში განათავსა.

შუამავალ სარეკლამო კომპანიებს თუ არ მივიღებთ მხედველობაში, ონლაინ გამოცემებიდან ყველაზე მეტი (24552 ლარი) ღირებულების რეკლამა საარჩევნო კანდიდატებიდან შპს „ბათუმელებმა“ მიიღო, რომელიც ორ ვებსაიტს ფლობს - www.netgazeti.ge და www.batumelebi.ge . ეს გამოცემა „პირველ რადიოსა“ და „ნიუპოსტთან“ ერთად გამონაკლისია, სადაც როგორც სალომე ზურაბიშვილის, ისე გრიგოლ ვაშაძის სარეკლამო მასალები განთავსდა.

რადიოსა და პრესაში რეკლამა მხოლოდ სალომე ზურაბიშვილმა გამოაქვეყნა. გრიგოლ ვაშაძეს ეს პლატფორმები არ გამოუყენებია. რადიოებიდან ყველაზე მეტი ოდენობის (79, 670 ლარი) ფასიანი პოლიტიკური რეკლამა „ფორტუნას“ ჰოლდინგში შემავალ რადიოებში განთავსდა, შემდეგ ადგილზე კი რადიო „ჰერეთია“ 23,382 ლარით.

სალომე ზურაბიშვილმა ჯამში 17 ბეჭდურ გამოცემაში განათავსა რეკლამა წინასაარჩევნო პერიოდში. მათგან ყველაზე მეტი, 19,500 ლარის ღირებულების სარეკლამო მასალა „კვირის პალიტრაში“ დაიბეჭდა. შემდეგ მოდის გურიანიუსი და მისი გამოცემა „21-ს ქვემოთ“.

მედიამონიტორინგის სამწლიანი (2016-2018წწ) ანგარიში აჩვენებს, რომ ქართულ ონლაინ მედიაში ყოველწლიურად იკლებს პოლარიზაცია და ვებსაიტების დიდი უმრავლესობა ახერხებს მკითხველისთვის მეტ‐ნაკლებად ობიექტური ინფორმაციის მიწოდებას საარჩევნო პერიოდში. ასევე, ონლაინ მედიაში ყოველწლიურად მცირდება ჟურნალისტური სტანდარტებისა და ეთიკის ნორმების უხეში დარღვევის შემთხვევები. თუმცა, კვლავ პრობლემად რჩება სარეკლამო და სარედაქციო მასალების გამიჯვნა, საკითხების ზედაპირული გაშუქება და კრიტიკული ანალიზის ნაკლებობა.

• პოლარიზაციის კლება

ანგარიშის მიხედვით, 2016 წლის მონიტორინგის პერიოდში, ცალსახა პოლარიზაცია და ვებსაიტების დადებითი თუ უარყოფითი განწყობები სხვადასხვა პოლიტიკური ძალების მიმართ ვლინდებოდა ძირითადად ხანგრძლივი დაკვირვების შედეგად და არა ცალკეულ სტატიებში. 2017 და 2018 წლების მონიტორინგის პერიოდში ეს ტენდენციაც გამოსწორდა: „რამდენიმე გამონაკლისის გარდა, 2017 და 2018 წლებში ქართულ ონლაინ მედიაში საერთოდ აღარ შეინიშნებოდა დადებითი თუ უარყოფითი განწყობები რომელიმე პოლიტიკური ძალის მიმართ“, - ნათქვამია დოკუმენტში.

გამონაკლისს ორი ვებსაიტი წარმოადგენს: reportiori.ge და marshalpress.ge, სადაც, მონიტორინგის შედეგად გამოვლინდა, რომ ცხადად შეინიშნებოდა ერთი მხრივ უაღრესად დადებითი განწყობა სალომე ზურაბიშვილის, ხოლო, მეორე მხრივ, უკიდურესად უარყოფითი განწყობა გრიგოლ ვაშაძის მიმართ.

• ჟურნალისტური სტანდარტები

სამწლიანი დაკვირვება აჩვენებს, რომ ქართულ ონლაინ მედიაში ყოველწლიურად უმჯობესდება მდგომარეობა ჟურნალისტური სტანდარტებისა და ეთიკის ნორმების დაცვის კუთხით: „პრაქტიკულად აღარ გვხვდება შეურაცხმყოფელი და დისკრიმინაციული ტერმინოლოგია ჟურნალისტთა ტექსტებში. უფრო და უფრო მცირდება გადაუმოწმებელი ინფორმაციის გამოქვეყნების შემთხვევები“.

გამონაკლისს, 2018 წლის მონიტორინგის პერიოდშიც, reportiori.ge და marshalpress.ge წარმოადგენს, სადაც ვლინდებოდა ჟურნალისტური ეთიკის ნორმების უხეში დარღვევები. ანგარიშის მიხედვით, 2018 წლის მონიტორინგის პერიოდში reportiori.ge‐ზე იყო კლასიკური ყალბი ცნობის (Fake News) გამოქვეყნების შემთხვევაც. (საუბარია10 აგვისტოს გამოქვეყნებული სტატიაზე - „აშშ‐ში ვიზიტისას საქართველოს პრეზიდენტი სასტუმროს ნომერში მარიხუანის მოწევის გამო დააჯარიმეს“).

ამ თემაზე იხილეთ „მედიაჩეკერის“ მასალა: ყალბი ინფორმაცია პრეზიდენტის დაჯარიმების შესახებ

• სარეკლამო სტატიები

მონიტორინგის ანგარიშის მიხედვით, ქართული ონლაინ მედიის უმწვავეს გამოწვევას წარმოადგენს კომერციული ხელშეკრულების ფარგლებში მომზადებული სტატიების არასათანადო გამიჯვნა სარედაქციო მასალებისგან. შესაბამისი მითითების გარეშე გამოქვეყნებული სტატიები სისტემატურად ფიქსირდებოდა მონიტორინგის სამივე წლის განმავლობაში.

ანგარიშის მიხედვით, ზოგი ვებსაიტი უთითებს კომერციული ხელშეკრულების ფარგლებში მომზადებულ სტატიებს, თუმცა არასათანადოდ. საუბარია მასალაზე NS ან R ნიშნის დართვაზე, რაც მკითხველისთვის მარტივად გასაგები არ არის.

• არჩევნების გაშუქება

სამწლიანი დაკვირვება აჩვენებს, რომ არჩევნებთან დაკავშირებული პროცესები ქართულ ონლაინ მედიაში საკმაოდ აქტიურად და უმეტეს შემთხვევებში, ობიექტურად შუქდება. არაერთ მედიაში გვხვდება არჩევნებთან დაკავშირებული საკითხების მეტად მიუკერძოებელი და სიღრმისეული გაშუქება. ასევე, ვებსაიტების ნაწილი ცდილობს და ახერხებს მკითხველისთვის საკითხების მრავალმხრივი და სიღმისეული ანალიზის მიწოდებას. თუმცა, საკითხების ზედაპირული გაშუქება და კრიტიკული ანალიზის ნაკლებობა ონლაინ მედიის ნაწილში ისევ გამოწვევად რჩება.

ანგარიშის მიხედვით, ვებსაიტები: netgazeti.ge, civil.ge, on.ge, liberali.ge და ხშირ შემთხვევებში tabula.ge ახერხებდნენ მკითხველისთვის სიღრმისეული ანალიზის მიწოდებას როგორც საარჩევნო პროცესებთან, ასევე კანდიდატების საარჩევნო პროგრამებთან, მათი დაფინანსების წყაროებთან და არჩევნების შედეგებთან დაკავშირებით; ასევე, საკითხების სიღრმისეულ და მრავალმხრივ გაშუქებას, ცალკეულ სტატიებში განსხვავებული მოსაზრებების წარმოდგენასა და ორიგინალური სარედაქციო მასალების შექმნას. სხვა ვებსაიტების დიდი ნაწილი კი საკითხებს უმეტესად მხოლოდ ზედაპირულად აშუქებდა. უმეტესობაში იშვიათად გვხვდება ინფორმაციის წყაროთა მრავალფეროვნება და განსხვავებული მოსაზრებების წარმოდგენა ცალკეულ სტატიებში. იშვიათია ჟურნალისტთა მხრიდან ექსკლუზიური თემების მოძიება და შეიძლება ითქვას, რომ ონლაინ მედიის დიდი ნაწილი ავტომატურ რეჟიმში, უკომენტაროდ აშუქებს ქვეყანაში მიმდინარე ყოველდღიურ მოვლენებს

„მაგალითად, არაერთი ვებსაიტი ძირითადად აშუქებდა საარჩევნო კანდიდატთა განცხადებებსა და ყოველდღიურ საქმიანობას და ნაკლებ ყურადღებას უთმობდა აღნიშნულ კანდიდატთა საარჩევნო პროგრამებს. ონლაინ მედიაში მწვავე პრობლემას წარმოადგენდა კრიტიკული ანალიზის ნაკლებობა საარჩევნო სუბიექტთა დაპირებების გაშუქებისას. ვებსაიტების უმეტესობა წინასაარჩევნო, ხშირ შემთხვევებში, საკმაოდ საეჭვო, დაპირებებს აშუქებდა უკომენტაროდ და მკითხველს არ სთავაზობდა დამატებით ანალიზს აღნიშნული დაპირებების შესახებ“, - ნათქვამია მედიამონიტორინგის საბოლოო დასკვნაში.

• რეგიონული ონლაინ მედია

2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების პერიოდში დაკვირვება ხდებოდა 11 რეგიონულ ვებსაიტზე. მონიტორინგის შედეგად გამოვლინდა, რომ სხვადასხვა სახის ხარვეზების მიუხედავად, რეგიონული გამოცემების დიდი ნაწილი ახერხებდა მკითხველისთვის ობიექტური ინფორმაციის მიწოდებას საარჩევნო პერიოდში. ამავე ანგარიშის მიხედვით, რეგიონულ გამოცემებში სარეკლამო სტატიები მკაფიოდ იყო გამიჯნული სარედაქციო მასალებისგან.

სამწლიანი დაკვირვება აჩვენებს, რომ რეგიონული ონლაინ მედია არ იყო პოლარიზებული და მონიტორინგისთვის შერჩეულ არც ერთ რეგიონულ გამოცემაში არ შეინიშნებოდა ცალსახად დადებითი ან უარყოფითი განწყობა რომელიმე პოლიტიკური ძალის მიმართ.

„აღსანიშნავია, რომ რეგიონული ვებსაიტების დიდი ნაწილი საკმაოდ აქტიურად და მიუკერძოებლად აშუქებდა რეგიონებში არსებულ სოციალურ, ეკონომიკურ თუ სხვა სახის პრობლემებს. ასევე, წინასაარჩევნო პერიოდში საკმაოდ ობიექტურად შუქდებოდნენ სხვადასხვა პარტიის მერობის კანდიდატები. განსაკუთრებით შეიძლება გამოიყოს batumelebi.ge, reginfo.ge და sknews.ge, რომლებიც მკითხველს ხშირად სთავაზობდნენ ექსკლუზიურ მასალებსა და საკითხების მრავალმხრივ და კრიტიკულ ანალიზს“, - ნათქვამია საარჩევნო მედიამონიტორინგის საბოლოო ანგარიშში.

დასკვნის სახით, დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ „ ქართული ონლაინ მედია ახერხებს მკითხველის ინფორმირებას ქვეყანაში მიმდინარე პოლიტიკური და საარჩევნო პროცესების შესახებ. თუმცა, სასურველია, რომ მეტი ყურადღება ეთმობოდეს საკითხების სიღრმისეულ და კრიტიკულ ანალიზს“.

****************

მედიამონიტორინგი 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნების, 2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებისა და 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების პერიოდში, გაეროს განვითარების პროგრამისა და ევროკავშირის მხარდაჭერით ხორციელდებოდა. ქართული ონლაინ მედიის საარჩევნო მონიტორინგი „სამოქალაქო განვითარების ისტიტუტმა“ განახორციელა.

მონიტორინგისთვის შერჩეული ვებსაიტები:

2016 წლის საპარლამენტო არჩევნების პერიოდი (20 მაისი ‐ 2 ნოემბერი): allnews.ge, ambebi.ge, droni.ge, etanews.ge, info9.ge, interpressnews.ge, marshalpress.ge, netgazeti.ge, newposts.ge, news.ge, palitratv.ge, pirveli.com.ge, presa.ge, reportiori.ge, tabula.ge, civil.ge, dfwatch.net.

2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების პერიოდი (19 ივნისი ‐ 19 ნომბერი): adjaraps.com, ambebi.ge, batumelebi.ge, chemikharagauli.com, for.ge, inforustavi.ge, interpessnews.ge, knews.ge, kutaisipost.ge, livepress.ge, medianews.ge, netgazeti.ge, news.ge, on.ge, presa.ge, qartli.ge, reginfo.ge, sknews.ge, tabula.ge, telegraph.ge.

2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების პერიოდი (18 ივნისი ‐ 27 ნოემბერი): ambebi.ge, interpessnews.ge, ipress.ge, liberali.ge, marshalpress.ge, netgazeti.ge, news.ge, on.ge, palitravideo.ge, reportiori.ge, tabula.ge.

მონიტორინგის პერიოდში დაკვირვება ხდებოდა მონიტორინგისთვის შერჩეული ვებსაიტების ყველა სტატიაზე.

წლების განმავლობაში რადიოარხების მთავარ პრობლემად მოვლენების ზედაპირული გაშუქება რჩება. საინფორმაციო გამოშვებებში შეიმჩნევა სიღრმისეული, ანალიტიკური სიუჟეტებისა და კრიტიკული კითხვების ნაკლებობა ჟურნალისტები, ძირითადად, პოლიტიკოსების მიერ განსაზღვრულ დღის წესრიგს მიჰყვებიან, მოვლენებს ანალიზისა და დამატებითი ინფორმაციის მოძიების გარეშე აშუქებენ. შესაბამისად, თემების ირგვლივ ბევრი პასუხგაუცემელი კითხვა რჩება - ასეთია მედიამონიტორინგის საბოლოო დასკვნა ბოლო სამი წლის განმავლობაში, რადიოების წინასაარჩევნო პერიოდების გაშუქებაზე.

მედიამონიტორინგის დასკვნითი ანგარიშის მიხედვით, 2016‐2018 წლებში რადიომაუწყებლები საინფორმაციო გამოშვებებში პოლიტიკურ მოვლენებს აქტიურად აშუქებდნენ და წინასაარჩევნო კამპანიასაც დიდი ყურადღება ექცეოდა. თუმცა წინასაარჩევნო პროგრამები სიღრმისეულად არ შუქდებოდა და მსმენელი მხოლოდ პოლიტიკოსების ზოგად დაპირებებს ისმენდა, ჟურნალისტები საარჩევნო პროგრამებთან დაკავშირებით კითხვებს ნაკლებად სვამდნენ.

კვლევებმა ცხადყო, რომ რადიო არ არის პოლარიზებული მედიასეგმენტი და მოვლენების მიუკერძოებელი გაშუქებით გამოირჩევა, თუმცა 2018 წელს, ზოგ შემთხვევაში, სხვადასხვა მაუწყებელზე გარკვეული მოვლენები სხვადასხვა კუთხით შუქდებოდა.

„მთლიანობაში, 2017‐2018 წლებში, 2016 წელთან შედარებით, საინფორმაციო გამოშვებებში ბალანსი უფრო დაცული იყო. მაგრამ, მიუხედავად იმისა, რომ რადიომაუწყებლები მიუკერძოებლად მუშაობდნენ, სიღრმისეული, ანალიტიკური სიუჟეტების და კრიტიკული კითხვების ნაკლებობა მსმენელს არგუმენტირებული დასკვნების გამოტანის საშუალებას ვერ აძლევდა. ჟურნალისტები, ძირითადად, პოლიტიკოსების მიერ განსაზღვრულ დღის წესრიგს მიჰყვებოდნენ, მოვლენებს ანალიზისა და დამატებითი ინფორმაციის მოძიების გარეშე აშუქებდნენ. შესაბამისად, თემების ირგვლივ ბევრი პასუხგაუცემელი კითხვა რჩებოდა, რაც ამომრჩეველს ინფორმირებული არჩევანის გაკეთებაში ვერ დაეხმარებოდა“, - ვკითხულობთ ანგარიშში.

ამავე ანგარიშში ნათქვამია, რომ წლების განმავლობაში რადიოარხების მთავარ პრობლემად მოვლენების ზედაპირული გაშუქება რჩება: „2016‐2018 წლებში მხოლოდ რამდენიმე რადიომაუწყებელმა მოახერხა საინფორმაციო გამოშვებებში მოვლენების სიღრმისეული გაშუქება, ექსკლუზიური მასალების მომზადება და რეგიონების პრობლემებზე ყურადღების გამახვილება“.

სამწლიანი დაკვირვება აჩვენებს, რომ მათ მიმართ არსებულ მოლოდინებს ვერც საზოგადოებრივი მაუწყებლები ამართლებენ: „მათი გადაცემების კონტენტი მშრალი და ზედაპირული იყო, ჟურნალისტები ექსკლუზიურ სიუჟეტებს არ ამზადებდნენ. ამავე დროს, 2018 წელს, ზოგ შემთხვევებში, ეთერში გასული ინფორმაცია აჩენდა ეჭვს, რომ ჟურნალისტები ხელისუფლების კრიტიკას ერიდებოდნენ“.

მედიამონიტორინგის დასკვნითი ანგარიშის თანბახმად, 2018 წელს რადიომაუწყებლების ნაწილი ხელისუფლების მწვავე კრიტიკას არ ერიდებოდა და სიუჟეტებში სხვადასხვა მხარის პოზიციებიც გვხვდებოდა, მაგრამ მათი უმეტესობა რესპონდენტთა განცხადებების გადამოწმებას არ ცდილობდა. ეთერში მხოლოდ პოლიტიკოსთა ურთიერთსაპირისპირო კომენტარები ისმოდა.

„მედიის თავისუფლებისთვის კარგია, რომ რადიომაუწყებლები ხელისუფლების კრიტიკას არ ერიდებიან და ეთერში ოპოზიციის ხმა ისმის, რომ ჟურნალისტები სუბიექტურ შეფასებებს არ აკეთებენ და არც ხმით/მუსიკით მანიპულაციის ან სიძულვილის ენის გამოყენების შემთხვევები დაფიქსირებულა, თუმცა, ამასთან, აუცილებელია, რომ ჟურნალისტების როლი კიდევ უფრო გამოიკვეთოს: გამოჩნდეს, რომ ისინი მხოლოდ ოპოზიციონერთა განცხადებებს არეფუძნებიან დაფაქტების გადამოწმებას, ახალი თემების მიგნებასა და მასალების გამდიდრებას ცდილობენ“, - ვკითხულობთ ანგარიშში.

დასკვნის სახით, მონიტორინგის საბოლოო ანგარიშში წერია, რომ 2016‐2018 წლების რადიომაუწყებლების საინფორმაციო გამოშვებების მონიტორინგის შედეგების თანახმად, მსმენელს დაბალანსებული და მრავალმხრივი ინფორმაციის მისაღებად ჯერ კიდევ სხვადასხვა რადიომაუწყებლის მოსმენა მოუწევს.

********

მედიამონიტორინგი 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნების, 2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებისა და 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების პერიოდში, გაეროს განვითარების პროგრამისა და ევროკავშირის მხარდაჭერით ხორციელდებოდა. პროექტების ფარგლებში რადიომაუწყებლების მთავარ საინფორმაციო გამოშვებებს „ინტერნიუსი ‐ საქართველო“ აკვირდებოდა.

2016 წელს (20 მაისი ‐ 2 ნოემბერი) 12 რადიოარხის მონიტორინგი განხორციელდა: „რადიო 1“ (საზოგადოებრივი მაუწყებელი), „იმედი“, „ფორტუნა“, „თავისუფლება“, „პალიტრა“, „პირველი რადიო“, „ქალაქი“, „მაესტრო“, „ჰერეთი“ (ქ. თბილისი/ლაგოდეხი), „რიონი“ (ქ. ქუთაისი), „ათინათი“ (ქ. ზუგდიდი) და „აჭარა“(ქ. ბათუმი, აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებელი);

2017 წელს (19 ივნისი ‐ 19 ნოემბერი) - 14 რადიომაუწყებლს ამონიტორინგებდნენ: „რადიო 1“ (საზოგადოებრივი მაუწყებელი), „იმედი“, „ფორტუნა“, „თავისუფლება“, „პალიტრა“, „პირველი რადიო“, „მაესტრო“, „აფხაზეთის ხმა“, „ძველი ქალაქი“ (ქ. ქუთაისი), „რიონი“ (ქ. ქუთაისი), „ათინათი“ (ქ. ზუგდიდი), „ჰერეთი“ (ქ. თბილისი/ლაგოდეხი), „მარნეული“ და „აჭარა“ (ქ. ბათუმი, აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებელი).

2018 წელს (18 ივნისი ‐ 28 ნოემბერი) - მონიტორები აკვირდებოდნენ 11 რადიომაუწყებელს: „რადიო 1“ (საზოგადოებრივი მაუწყებელი), „აჭარა“ (აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებელი, ქ. ბათუმი), „თავისუფლება”, „იმედი“, „მაესტრო“, „პალიტრა“, „პირველი რადიო“, „ფორტუნა“, „აფხაზეთის ხმა“, „ათინათი“ (ქ. ზუგდიდი), „ჰერეთი“ (ქ. თბილისი/ლაგოდეხი).

2016-2017 წლებთან შედარებით ტელესივრცე გახდა მკვეთრად პოლარიზებული და ორპოლუსიანი, თუ გასულ წლებში იკვეთებოდა მაუწყებლების ლოიალური დამოკიდებულება ხელისუფლების, ან რომელიმე პოლიტიკური პარტიისადმი, 2018 წელს სარედაქციო პოლიტიკა კონკრეტული სუბიექტის დისკრედიტაციიაზე ორიენტირებული გახდა - ასეთი დასკვნის გაკეთების საშუალებას იძლევა ბოლო სამი წლის წინასაარჩევნო პერიოდის მედიამონიტორინგის ანგარიში, რომელიც დღეს, 13 დეკემბერს გამოქვეყნდა.

სამწლიანი მონიტორინგი აჩვენებს მაუწყებლების სარედაქციო პოლიტიკა როგორ ყალიბდებოდა განსხვავებული მიმართულებით და მკაფიოდ იკვეთებოდა ორი პოლუსი - ხელისუფლებისა და ოპოზიციის სასარგებლოდ.

ანგარიშის მიხედვით, მაუწყებელთა არჩევანი 2016 წელს უკვე ცალსახა იყო. ერთ მხარეს, მსგავსი სარედაქციო პოლიტიკით იყვნენ „იმედი“, „მაესტრო“ და „GDS“: “ისინი საინფორმაციო გამოშვებებში ზოგჯერ უპირატეს მდგომარეობაში მთავრობას, პრემიერ-მინისტრსა და მმართველ პარტია „ქართულ ოცნებას“ აყენებდნენ და გამორჩეულად აკრიტიკებდნენ „ნაციონალურ მოძრაობას“.

ამის საწინააღმდეგოდ, 2016 წელს „რუსთავი 2“ კრიტიკული იყო როგორც მთავრობის, ისე მმართველი პარტიის მიმართ, პარალელურად ამ არხზე იკვეთებოდა „ნაციონალური მოძრაობის“ დადებითი გაშუქება.

ამ ფონზე, 2016 წელს, საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხი ჯერ კიდევ მიუკერძოებლად გამოიყურებოდ, “თუმცა, რამდენიმე შემთხვევაში, უპირატეს მდგომარეობაში ჩააყენეს „ქართული ოცნება“.

2016 წლის არჩევნების შემდეგ მედიაგარემოში მნიშვნელოვანი ცვლილებები მოხდა: „იმედი,“ GDS და „მაესტრო“ გაერთიანდა. GDS გასართობ მაუწყებლად იქცა. საზოგადოებრივი მაუწყებლის გენერალური დირექტორის პოსტზე გიორგი ბარათაშვილი GDS-ის ყოფილმა მთავარმა პროდიუსერმა, ვასილ მაღლაფერიძემ შეცვალა. მან შეაჩერა გადაცემები და არხზე ღია კონკურსის გარეშე დაასაქმა GDS-ის ყოფილი თანამშრომლები. ეს ცვლილება კი მყისიერად აისახა სამაუწყებლო ბადესა და სარედაქციო პოლიტიკაზე, რასაც 2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების გაშუქებაზე დაკვირვება ადასტურებს - საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა 2017 წელი ისე დაასრულა, კანდიდატებისთვის სადისკუსიო სივრცე არ შეუთავაზებია. ეთერში მხოლოდ ერთი გადაცემა გავიდა, სადაც კანდიდატები მკაცრად განსაზღვრულ დროში ფორმალურ კითხვებს პასუხობდნენ. ხელისუფლებისადმი მიკერძოება უფრო მეტად ჩანდა ახალ ამბებში: „მოამბე“ მაყურებელს თითქმის არასდროს სთავაზობდა მწვავე ექსკლუზიური მასალებს, გადაცემა ვერ ავლენდა კორუფციულ ფაქტებს, ადამიანის უფლებების დარღვევის შემთხვევებს“.

2017 წელს, მთელი წინასაარჩევნო პერიოდის განმავლობაში, პირველ არხთან ერთად ხელისუფლებისადმი არამოდარაჯე პოზიციით გამოირჩეოდა “იმედიც”. არჩევნების შემდგომ კი ამ ორი არხის სარედაქციო პრიორიტეტები მაქსიმალურად დაახლოვდა: „ისინი, ზოგიერთ შემთხვევაში ხელისუფლების მიმართ მომზადებული ლოიალური სიუჟეტებით განსაკუთრებით ჰგავდნენ ერთმანეთს“.

2017 წელს „იმედზეც“ მიკერძოება საინფორმაციო გამოშვებებში უფრო მეტად ჩანდა, ვიდრე ტოქშოუებში. საბოლოო ჯამში, თუკი 2016 წელს „იმედის“ და GDS-ის სარედაქციო პოლიტიკა იყო მსგავსი, 2017 წელს გასართობ არხად გადაკეთებულ GDS-ის ნაცვლად „იმედის“ სარედაქციო პოლიტიკა საზოგადოებრივი მაუწყებლისას დაუახლოვდა.

„რუსთავი 2“, 2016 წლის მსგავსად, 2017 წელსაც ხელისუფლებისადმი კრიტიკული რჩებოდა. თუმცა, კიდევ უფრო გამოიკვეთა მისი ლოიალური დამოკიდებულება „ნაციონალური მოძრაობის“ მიმართ. ეს გამოიხატებოდა ტოქშოუშიც „არჩევანი“.

ანგარიშის მიხედვით, ამ გადაცემამ 2018 წელს მნიშვნელოვანი ცვლილება განიცადა და ფაქტობრივად „რუსთავი 2-ის“ სარედაქციო პოლიტიკის გამომხატველი გახდა. ამ ტოქშოუმ გახადა ნათელი, რომ „რუსთავი 2-ის“ სარედაქციო პოლიტიკა საპრეზიდენტო არჩევნებზე მიმართული იყო უმეტესად ხელისუფლების მიერ მხარდაჭერილი დამოუკიდებელი კანდიდატის, სალომე ზურაბიშვილის უარყოფითად წარმოჩენაზე.

სწორედ არასასურველი კანდიდატის ნეგატიური გაშუქება იყო 2018 წლის არჩევნების მთავარი დამახასიათებელი ნიშანი.

“თუკი 2016-2017 წლებში მიკერძოება გამოიხატებოდა დადებითად წარმოჩენაში, 2018 წელს არხების სარედაქციო პოლიტიკის მთავარი ინდიკატორი უარყოფითი გაშუქება გახდა, რაც არა მხოლოდ ტოქშოუებსა თუ საავტორო გადაცემებში, არამედ საინფორმაციო გამოშვებებშიც ცალსახად ჩანდა”, - ვკითხულობთ მონიტორინგის საბოლოო ანგარიშში.

დოკუმენტის მიხედვით, 2018 წელს პოლარიზაციამ ფაქტობრივად პიკს მიაღწია: „იმედი“ და „რუსთავი 2“ საარჩევნო კამპანიების მთავარი ფიგურანტები გახდნენ. „ამ ფონზე კი საზოგადოებრივი მაუწყებელი კვლავაც „იმედის“ ფლანგზე აღმოჩნდა და ამჯერადაც ვერ შეძლო კანონით დაკისრებული მიუკერძოებელი და საზოგადოების ინტერესებზე მორგებული სარედაქციო პოლიტიკის შექმნა“.

მონიტორინგი აჩვენებს, რომ პოლარიზაცია კიდევ უფრო მკაფიოდ გამოჩნდა მეორე ტურის წინ. “იმედი” მუშაობის საგანგებო რეჟიმზე გადავიდა, რაც ტოქშოუების რაოდენობის გაზრდასა და საინფორმაციო გამოშვებაში „ნაციონალური მოძრაობის“ უარყოფითად გაშუქების მატებაში გამოიხატა. „რუსთავი 2“-ს არ განუცხადებია საგანგებო მდგომარეობის შესახებ, თუმცა, მთელი საარჩევნო პერიოდის განმავლობაში განსაკუთრებული სიმძაფრით აკრიტიკებდა სალომე ზურაბიშვილს და „ქართულ ოცნებას.“ “ორივე არხმა დაივიწყა ეთიკური პრინციპების უმრავლესობა და ჟურნალისტიკა მეტწილად პროპაგანდით ჩაანაცვლა”, - ვკითხულობთ ანგარიშში.

ამავე დოკუმენტის მიხედვით, ცვლილება განიცადა საზოგადოებრივი მაუწყებლის ბადემაც: “მეორე ტურამდე ეთერიდან გაქრა პირველი ტურის წინ შექმნილი გადაცემა „დღის თემა“, ასევე „კვირის ინტერვიუ“ და „აქტუალური თემა“. მის ნაცვლად ეთერში გადიოდა ტოქშოუს ფორმატის გადაცემა „არჩევნები 2018“, რომელიც უმეტესად ხელისუფლების ნარატივს ატარებდა”.

მეორე ტურის წინ „ნაციონალური მოძრაობის“ და „ძალა ერთობაშიას“ კანდიდატის, გრიგოლ ვაშაძის წინააღმდეგ კამპანიაში აქტიურად ჩაერთო ტელეკომპანია „ობიექტივიც,“ ვინაიდან „პატრიოტთა ალიანსმა“ გადაწყვიტა მხარი დაეჭირა სალომე ზურაბიშვილისათვის და ებრძოლა ვაშაძის წინააღმდეგ.

“ტელესივრცე ფაქტობრივად ორპოლუსიანი გახდა, სადაც „რუსთავი 2“ ერთ მხარეს, „იმედი“, „ობიექტივი“ და საზოგადოებრივი მაუწყებელი კი მეორე მხარეს აღმოჩნდნენ. „რუსთავი 2“-ზე ძირითადად განიხილავდნენ იმას, თუ რატომ იქნება ცუდი სალომე ზურაბიშვილის გაპრეზიდენტება, „ობიექტივი“, „იმედი“ და საზოგადოებრივი მაუწყებელი კი გრიგოლ ვაშაძის გამარჯვებას „ნაციონალური მოძრაობის“, როგორც მოძალადე ძალის ხელისუფლებაში დაბრუნების შესაძლებლობად წარმოაჩენდნენ”, - ნათქვამია სამწლიანი მონიტორინგის შემაჯამებელ ანგარიშში.

2016 წლის საპარლამენტო არჩევნების, 2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების და 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების პერიოდში, მაუწყებლების მედიამონიტორინგს ევროკავშირისა და გაეროს განვითარების პროგრამის მიერ დაფინანსებული პროექტის ფარგლებში, „საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ ატარებდა. მონიტორები აკვირდებოდნენ მაუწყებლების საუკეთესო საეთერო დროს (პრაიმ ტაიმში) გასულ მთავარ საინფორმაციო გამოშვებებსა და საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ ტოქშოუებს. ანგარიში ერთიანებს 2016-2018 წლებში ჩატარებული კვლევების შედეგებს. მასში წარმოდგენილია როგორ იცვლებოდა საარჩევნო პროცესების გაშუქება სხვადასხვა ტიპის მედიასაშულებებში ამ სამი წლის განმავლობაში და გამოვლენილია მედიისთვის ამ დრომდე არსებული ძირითადი გამოწვევები.

ტელესივრცის ცვლილება მკვეთრი პოლარიზაციისკენ, გაუარესებული სადისკუსიო სივრცე, სიღრმისეული მასალების ნაკლებობა, მომატებული შეურაცხმყოფელი გამოთქმები - ეს არასრული ჩამონათვალია იმ ტენდენციებისა, რაც ბოლო სამი წლის წინასაარჩევნო პერიოდების მედიამონიტორინგმა აჩვენა. ერთადერთი დადებითი, რაც ამავე ანგარიშის მიხედვით, ბოლო სამ წელიწადში, წინასაარჩევნო პერიოდების გაშუქებაში შეიმჩნევა, სიძულვილის ენის შემცირებაა.

2016 წლის საპარლამენტო არჩევნების, 2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნებისა და 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების პერიოდში, მაუწყებლების მედიამონიტორინგს ევროკავშირისა და გაეროს განვითარების პროგრამის მიერ დაფინანსებული პროექტის ფარგლებში, „საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ ატარებდა. მონიტორები აკვირდებოდნენ მაუწყებლების საუკეთესო საეთერო დროს (პრაიმ ტაიმში) გასულ მთავარ საინფორმაციო გამოშვებებსა და საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ ტოქშოუებს. ანგარიში, რომელიც აერთიანებს 2016-2018 წლებში ჩატარებული კვლევების შედეგებს, დღეს, 13 დეკემბერს გამოქვეყნდა.

• უკიდურესი პოლარიზაცია

ანგარიშის თანახმად, წლების მანძილზე სადისკუსიო გადაცემებსა და საინფორმაციო გამოშვებებზე დაკვირვებამ ცხადყო, რომ 2016 წლის შემდეგ სულ უფრო იზრდებოდა მაუწყებელთა პოლარიზაცია - ტელესივრცე ორპოლუსიანი ხდებოდა, მაუწყებლთა ერთი ნაწილი ხელისუფლების სასარგებლოდ იყო მიკერძოებული, მეორე კი - ოპოზიციისადმი. 2018 წელს კი ამ პოლარიზაციამ პიკს მიაღწია.

ამავე დოკუმენტის მიხედვით, თუ 2016, 2017 წლებში მიკერძოება ამა თუ იმ კანდიდატის პოზიტიურად გაშუქებაში გამოიხატებოდა, 2018 წელს მიკერძოება ჩანდა არასასურველი კანდიდატების ნეგატიურ გაშუქებაში, რასაც თან ახლდა პროფესიული ეთიკის დარღვევისა და მანიპულაციის შემთხვევები. მმართველი პარტიის მიერ მხარდაჭერილი კანდიდატის, სალომე ზურაბიშვილის ნეგატიური გაშუქებით ერთ მხარეს აღმოჩნდა „რუსთავი 2“, მეორე მხარეს კი გრიგოლ ვაშაძის უარყოფითად წარმოჩენით - „იმედი“, საზოგადოებრივი მაუწყებელი და „ობიექტივი“.