18 თებერვალს რადიო ფორტუნას ვებგვერდმა ქსენოფობიის გამაღვივებელი ინფორმაცია გამოაქვეყნა. ამბავი შეეხება თბილისში, ერთ-ერთი დიზაინერული მაღაზიის, CO.MODE-ის არასრულწლოვნის მიერ გაქურდვას.

ვებგვერდმა ამბავი მაღაზიის დამფუძნებლისა და კრეატიული დირექტორის ნინი უგრეხელიძის მიერ ერთი კვირის წინ, 13 თებერვალს  Facebook-ში გამოქვეყნებულ პოსტზე დაყრდნობით გაავრცელა. მასალაში არასათანადოდ არის მითითებული სავარაუდო დამნაშავის ეთნიკური წარმომავლობა, რითაც ხელი შეუწყო ბოშათა ეთნიკური ჯგუფისადმი სტერეოტიპის გამყარებას, რომ ისინი არიან ქურდები. მიუხედავად იმისა, რომ არავითარ საჭიროებას არ წარმოადგენდა დანაშაულის სავარაუდო ჩამდენის ეთნიკურ წარმომავლობაზე ხაზგასმა, ხოლო ინფორმაციის წყარო მხოლოდ და მხოლოდ მაღაზიის მეპატრონეა, რადიოს ვებგვერდმა უაპელაციოდ და გადამოწმების გარეშე გაავრცელა ინფორმაცია არასრულწლოვნის ბრალეულობისა და ეთნიკურობის შესახებ. 

ნიუსში არ არის მითითებული შეეცადა თუ არა მედიასაშუალება ინფორმაციის ოფიციალურ უწყებებთან გადამოწმებას. გარდა ამისა, საინტერესოა, რომ რადიომ ეს ამბავი ფაქტის სავარაუდო ჩადენიდან ერთი კვირის შემდეგ გამოაქვეყნა ნიუსად.

აღსანიშნავია, რომ Facebook-პოსტის ავტორი დანაშაულის სავარაუდო ჩამდენის ეთნიკურობაზე ხაზგასასმელად იყენებს ტერმინს „ციგანი“ რომელსაც დამამცირებელი კონოტაცია აქვს ქართულ ენაში. რადიო ფორტუნამ აღნიშნული ტერმინი თავიდან აირიდა, და ნიუსი შემდეგი სათაურით გამოქვეყნდა „ბოშა ბავშვებმა აბაშიძეზე მდებარე ქართველი დიზაინერების მაღაზია გაქურდეს - „სახელმწიფო მათ ვერ სჯის, ეს ნორმალურია?“

რადიო ფორტუნას Facebook-ის ფეიჯზე ინფორმაციის მომხმარებელთა კომენტარები ცხადყოფს, რომ აღნიშნული ნიუსი ამგვარი ფორმით გამოქვეყნებამ წაახალისა ქსენოფობიური, დისკრიმინაციული და სტერეოტიპული მოსაზრებების გამოხატვა. „ისევ ხალხმა მოვიგერიეთ ეს ბოშა ნაბ....ები , მიდი და უხსენი იმ ტურისტებს, რომ ესენი ქართველები არ არიან“; „ამათ ქურდობა, უზრდელობას ზღვარი არა აქვს!! როგორ დავიცვათ თავი ამ ველური ყაჩაღებისგან??!! დაადეპორტეთ საქართველოდან..!!“ - წერს მომხმარებლების ნაწილი კომენტარებში.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტის მე-7 პრინციპი ცალსახად უსვამს ხაზს, რომ მედიამ უნდა გაითვალისწინოს მათ შორის ერთნიკური წარმომავლობის ნიშნით დისკრიმინაციის წახალისების საფრთხე: "ჟურნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრიმინაციის წახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირის დისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებების, ეროვნული ან სოციალური წარმოშობის საფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით.“

გარდა ამისა, ადგილობრივი თუ საერთაშორისო მედიაორგანიზაციები ცალსახად უსვამენ ხაზს, რომ პიროვნების ეთნიკურ და რელიგიურ კუთვნილებას მხოლოდ მაშინ შეიძლება გაესვას ხაზი, როდესაც ამბავი უშუალოდ არის დაკავშირებული ეთნიკურობასთან თუ რელიგიასთან. მედიის განვითარების ფონდის მიერ გამოცემულ „ეთნიკური და რელიგიური უმცირესობების თემატიკის გაშუქების საბაზისო პრინციპებში“ ვკითხულობთ, რომ მედიასაშუალებებმა არ უნდა „აღნიშნონ (ყურადღება არ გაამახვილონ) უმიზეზოდ, აუცილებლობის გარეშე, პირის (პირების) ეთნიკური და რელიგიური კუთვნილება. პირის ეთნიკური ან რელიგიური კუთვნილება აღნიშნონ მხოლოდ მაშინ, როდესაც ამას არსებითი მნიშვნელობა აქვს გასაშუქებელი ამბისთვის“.

14 თებერვალს alia.ge-მ უცვლელად და გადამოწმების გარეშე გამოაქვეყნა ერთ-ერთი ფეისბუკმომხმარებლის პოსტი, რომელსაც ქსეონოფობიური შინაარსი აქვს.

მომხმარებელი წერს, რომ ერთ-ერთ ქალს, რომელსაც სიმსივნის დიაგნოზი დაუსვეს, ძვირადღირებული მკურნალობა ესაჭიროება. მისივე პოსტიდან ირკვევა, რომ იგი სავარაუდოდ თბილისში არ ცხოვრობს, რადგან ადგილობრივ ბიუჯეტში არ არის მედიკამენტებით დახმარების პროგრამა, ის რაც არის გათვალისწინებული თბილისის ბიუჯეტში.

“თბილისელი ირანელისთვის,თურქისთვის, არაბისთვის, ფინანსდება წამლის ფული, გორელიქართველისთვის, ხაშურელისთვის, სიღნაღელისთვის .....არა”, - წერს იგი.

მისი ეს პოსტი კი უცვლელად, გადამოწმების გარეშე აქვს გამოქვეყნებული ალიას და სათაურად ქსეონოფობიური შინაარსის ფრაზა აქვს შერჩეული.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მეშვიდე პრინციპის თანახმად: "ჟურნალისტს უნდა ესმოდეს მედიის მიერ დისკრიმინაციის წახალისების საფრთხე; ამიტომ ყველაფერი უნდა იღონოს ნებისმიერი პირის დისკრიმინაციის თავიდან ასაცილებლად რასის, სქესის, სექსუალური ორიენტაციის, ენის, რელიგიის, პოლიტიკური და სხვა შეხედულებების, ეროვნული ან სოციალური წარმოშობის საფუძველზე ან რაიმე სხვა ნიშნით.“

12 თებერვალს, Droni.ge-ზე გამოქვეყნდა ინფორმაცია არასრულწლოვნის სავარაუდო სუიციდის შესახებ. გამოცემა ანონიმურ წყაროზე დაყრდნობით წერს, რომ 17 წლის ბიჭმა თავი მოიკლა და მოტივად შეყვარებულთან დაშორებას ასახელებს. სტატიაში აღწერილია სუიციდის მეთოდი, შემთხვევა ერთ კონკრეტულ, ამავე დროს დაუდასტურებელ მიზეზამდეა დაყვანილი და არ ჩანს მცდელობა, მომხდარზე დამატებითი ინფორმაციის მოძიების, ან პრობლემაზე მსჯელობის.

Droni.ge-ზე დაყრდნობით, იდენტური ინფორმაცია გამოაქვეყნეს შემდეგმა გვერდებმაც: primetime.ge, dianews.ge, sarkenews.ge, newposts.ge, resonancedaily.com, paqtebi.ge, newsmakers.ge, alia.ge, night.ge, plus.kvira.ge, news.coa.ge.

თითქმის ყველა ამ გვერდზე პრობლემურია მასალების სათაურებიც. ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მედიებს ურჩევს, რომ მოერიდონ სათაურში სიტყვების "თვითმკვლელობა", "სუიციდი" გამოყენებას. მიუხედავად ამისა, გამოცემებს მასალა ძირითადად მსგავსი სათაურებით აქვთ გამოქვეყნებული: “ერთმანეთი ძალიან უყვარდათ” – თბილისში მოზარდმა თავი მოიკლა, „სუიციდი სიყვარულის გამო“, "შეყვარებულს დაშორდა და შემდეგ ეს უბედურება დატრიალდა" - 17 წლის მოზარდმა თავი მოიკლა“ და ა.შ.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მიერ შემუშავებული სუიციდის გაშუქების სახელმძღვანელო წესების თანახმად, ისეთი სენსიტიური თემის გაშუქებისას, როგორიც სუიციდია, მნიშვნელოვანია ფოკუსირება პრობლემაზე ზოგადად და არა კონკრეტულ შემთხვევაზე, თუ არ არსებობს მის მიმართ განსაკუთრებული საჯარო ინტერესი. ამ კონკრეტული შემთხვევის ასე გაშუქებისას კი ეს საზოგადოებრივი ინტერესი არ ჩანს.

ამავე დოკუმენტში ნათქვამია, რომ სუიციდის რომანტიზება და სენსაციურ ჭრილში გაშუქება დაუშვებელია. ასევე, არ უნდა დავიყვანოთ სუიციდი მხოლოდ ერთ მარტივ მიზეზამდე, მაგალითად, პირად ურთიერთობებში არსებული პრობლემები, ფინანსური მდგომარეობა, ნარკოტიკები და ა.შ. რადგან, “ამგვარი გაშუქება ფარულ მესიჯს ატარებს, რომ ამ მდგომარეობაში მყოფი ადამიანისთვის გამოსავალი სუიციდია”.


⇒   ამავე თემაზე:  რომანტიზებული სუიციდის ხიბლი
 

13 თებერვალს, გამოცემებმა On.ge-მ და ტაბულამ, ასევე, საიტმა esport.ge და ტელეკომპანია მაესტრომ, არასწორი ინფორმაცია გაავრცელეს მოჭიდავეთა ეროვნული ნაკრების წევრის ჯაბა ყველაშვილის შესახებ. თუმცა, მალევე On.ge-მ და ტაბულამ შეცდომა გაასწორეს და მკითხველს ბოდიში მოუხადეს, esport.ge-მ და მაესტრომ კი გავრცელებული მცდარი ინფორმაცია მკითხველისთვის ყოველგვარი განმარტების გარეშე წაშალეს.

⇒  უზუსტობა მასალებში

უფრო კონკრეტულად, 13 თებერვალს სოციალურ ქსელ ინსტაგრამში საქართველოს მოჭიდავეთა ეროვნული ნაკრების წევრების ბაკურიანში მიმდინარე წვრთნების ამსახველი ფოტოები გავრცელდა. ფოტოზე ჩანდა, რომ ნაკრების ერთ-ერთ წევრს ჯაბა ყველაშვილს ეხურა ქუდი, რომელზეც იკითხებოდა წარწერა RUSS, სიტყვის დაბოლოება კი არ ჩანდა.

გამოცემებმა - ტაბულამ და On.ge-მ, ასევე, საიტმა esport.ge და ტელეკომპანია მაესტრომ სპორტსმენის ქუდზე ასახული წარწერა RUUSSIA-ად აღიქვეს და მასალები მოამზადეს.



 on.ge-ს მასალა შესწორებამდე



მაესტრო და esport.ge 

ტექსტებში ნათქვამი იყო, რომ მოჭიდავეთა ეროვნული ნაკრების წევრის წევრს ჯაბა ყველაშვილს, ვარჯიშის დროს ქუდი ეხურა წარწერით - RUSSIA. On.ge-ც და ტაბულაც წერდნენ, რომ ცდილობდნენ სპოერტსმენთან დაკავშირებას გადასამოწმებლად, რა ეწერა ქუდზე, თუმცა, მას ვერ დაუკავშირდნენ.

[ტაბულამ შეცდომა იქამდე გაასწორა, ვიდრე მედიაჩეკერი სტატიის პირველ ვერსიას შეინახავდა, ამიტომ მასალაში მისი  ფოტოასლი მოცემული არ არის. რედ.]


⇒ რა წერია ქუდზე

სინამდვილეში კი აღმოჩნდა, რომ მოჭიდავის ქუდზე ცნობილი სპორტული ბრენდის RUSSELL ATHLETIC-ის წარწერა RUSSELL იყო დატანილი. სოციალურ ქსელში გავრცელებული ფოტო კი ისეთი რაკურსით იყო გადაღებული, რომ ბრენდის სახელწოდების ბოლო სამი ასო არ იკითხებოდა. როგორც ჩანს, მედიის ნაწილის შეცდომაც სწორედ ამან განაპირობა.

მასალების გამოქვეყნებიდან მალევე მედიაში არასწორად გავრცელებულ ინფორმაციას Facebook-ის საშუალებით თავად სპორტსმენი ჯაბა ყველაშვილი გამოეხმაურა.

„გავრცელდა ინფორმაცია რომ მე ვარჯიშის დროს მეფარა რუსეთის ქუდი. მინდა ყველას ვთხოვო, ნუ გაავრცელებენ ცრუ ინფორმაციას. ქუდს, რომელიც ფოტოზეა, აწერია RUSSELL და არა RUSSIA. გთხოვთ გვაცალოთ მშვიდად ვარჯიში და ინტრიგების ნაცვლად დაინტერესდეთ სპორტის გაშუქებით...!!!!“ - დაწერა მან.

⇒  როგორ შეასწორეს მედიებმა შეცდომა

სპორტსმენის განმარტების შემდეგ, On.ge-მ და ტაბულამ დაშვებული შეცდომისთვის ბოდიში მოიხადეს. 

ტაბულამ მასალის პირველი ვერსია 12:26 საათზე გამოაქვეყნა. დაახლოებით სამი საათის შემდეგ,  [15:47სთ], მას შემდეგ, რაც მოჭიდავემ განმარტება გააკეთა, გამოცემამ ახალი ინფორმაცია გაავრცელა, რომელშიც მკითხველს განუმარტა, რომ ქართველ მოჭიდავეს ქუდზე RUSSELL აწერია და არა RUSSIA. იქვე აღნიშნა, რატომ მოუვიდა უზუსტობა და შეცდომისთვის ბოდიში მოიხადა. ამავე ტექსტში გამოცემამ მიუთითა, რომ როგორც საიტიდან, ასევე ფეისბუკის გვერდიდან ინფორმაცია აიღო. მოგვიანებით, ტაბულამ სტატიის თავდაპირველი ვერსიის ბმული აღადგინა და ახლა ამ ბმულზეც ახალი ტექსტია გამოქვეყნებული, -  რედაქციის განმარტება და ბოდიში.



ტაბულას ჩასწორებული მასალა


On.ge-მ ტექსტი იმავე ბმულზეც  ჩაასწორა და ახალი მასალაც დაწერა. ორივე მასალა იდენტურია და სათაურშივეა მითითებული, რომ ჯაბა ყველაშვილზე არასწორი ინფორმაციის გავრცელებისთვის ბოდიშს იხდის. ამავე ტექსტში გამოცემამ განმარტა, რატომ მოუვიდა შეცდომა და რა გზებით ცდილობდა ინფორმაციის გადამოწმებას მასალის თავდაპირველ ვერსიაში. 

 

On.ge-ს ჩასწორებული მასალა
 
ყველაშვილზე არაზუსტი ინფორმაცია აღარც მაესტროს ფეისბუკ გვერდსა და esport-ზე იძებნება, თუმცა, არცერთ მათგანს მკითხველისთვის არ აუხსნია, რომ შეცდომა მოუვიდა, მათ ტექსტი განმარტების გარეშე  წაშალეს.


ასე გამოიყურება esport.ge-ზე ის ბმული, სადაც ყველაშვილზე იყო ინფორმაცია  გამოქვეყნებული.

⇒   როგორ უნდა შესწორდეს არაზუსტი ინფორმაცია

შეცდომისგან მედია დაზღვეული არ არის. ეს შესაძლოა რამდენიმე ფაქტორით აიხსნას. მსგავსი შემთხვევები ხდება საერთაშორისო მედიაშიც.

ამ თემაზე:   2018 წლის 15 მთავარი შესწორება მსოფლიო მედიაში  

თუმცა, ყველა ასეთ შემთხვევაში მნიშვნელოვანი ის არის, როგორ რეაგირებს მედია დაშვებულ შეცდომებზე.

საქართველოს “ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის” მე-5 პრინციპის მიხედვით, “მედია ვალდებულია შეასწოროს გამოქვეყნებული არსებითად არასწორი ინფორმაცია, რომელსაც შეცდომაში შეჰყავს საზოგადოება. ამ პრინციპის განმარტების თანახმად, მიუღებელია შესწორება იმგვარად, რომ თავიდან გაკეთდეს სიუჟეტი ან სტატია, რა დროსაც არაზუსტ ინფორმაციას ჩაენაცვლება ზუსტი ინფორმაცია, მაგრამ არ იქნება გაცხადებული უკვე დაშვებული შეცდომის შესახებ.

 ონლაინმედიის თვითრეგულირების გზამკვლევში, რომელიც 2013 წელსაა გამოცემული, ვკითხულობთ:

• მედიამ არასწორი ინფორმაცია არ უნდა წაშალოს ან არ უნდა ჩაანაცვლოს ის ახლით;  
• მედიამ უნდა ჩაასწოროს მასალა და მკაფიოდ განმარტოს, რომ მასალის წინა ვერსია შეიცავდა უზუსტობებს;
• მედიამ ერთმანეთთან უნდა დააკავშიროს ძველი და შესწორებული მასალები.

შესწორების სახელმძღვანელო წესები შემუშავებული აქვს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიასაც. ამ დოკუმენტშიც ხაზგასმულია, რომ არასწორად გამოქვეყნებული მასალა ისე უნდა შესწორდეს, რომ აუდიტორიისთვის ცნობილი გახდეს რა გასწორდა. 

„მასალა სრულად მხოლოდ უკიდურეს შემთხვევაში შეიძლება წაიშალოს. მაგალითად მაშინ, როდესაც საჯარო ინტერესის არარსებობის შემთხვევაში ის ზიანს აყენებს, ლახავს სხვათა უფლებებს და განსაკუთრებით უხეშად არღვევს ეთიკურ სტანდარტებს“, - ვკითხულობთ სახელმძღვანელო წესებში.

ამ თემაზე ვრცლად  ნახეთ: დაშვებული შეცდომის შესწორების წესები მედიაში

მიუხედავად იმისა, რომ ყველა გაიდლაინი და რეკომენდაცია მედიას აფრთხილებს მოერიდოს აუდიტორიას თვითმკვლელობის ხერხები, 5 თებერვალს palitravideo.ge-მ და intermedia.ge-მ მაინც გამოაქვეყნეს ვიდეო, რომელზეც ახალგაზრდა კაცის თვითმკვლელობის მცდელობაა ასახული.

ვიდეოს მხოლოდ რამდენიმე წინადადება ახლავს, რომელიც გვამცნობს, რომ კაცმა თვითმკვლელობა მას შემდეგ სცადა, რაც მეგობარი გოგო და მისი 5 წლის შვილი მოკლა. სად მოხდა შემთხვევა, მასალაში მითითებული არ არის. ვიდეოს გახსნის შემდეგ ვხვდებით, რომ ფაქტი საქართველოში არ მომხდარა, ხმა ცუდად ისმის და ძნელი გასარჩევია რას ამბობს ახალგაზრდა კაცი, რომელსაც თვითმკვლელობის მცდელობა აქვს.

გაფრთხილება, რომ ვიდეო შესაძლოა მძიმე სანახავი იყოს, ტექსტურად მასალას არ ახლავს. Intermedia.ge-ზე გამოქვეყნებულ ვიდეოს დასაწყისში აქვს ტექსტი, რომელიც გვაფრთხილებს, რომ კადრები შესაძლოა ზოგისთვის მძიმე სანახავი აღმოჩნდეს, palitravideo.ge-ს კი ვიდეომასალის ეს ნაწილი არ აქვს.

მასალებიდან არც იმის გარკვევაა შესაძლებელი, რა ინფორმაციული ღირებულება ჰქონდა და რატომ იყო საჭირო ამ ვიდეოს გამოქვეყნება. ასევე, არ არის მითითებული მასალის პირველწყარო.

“მედიაჩეკერმა” ვიდეომასალის შესახებ ინფორმაცია მოიკვლია და აღმოჩნდა, რომ შემთხვევა 3 თებერვალს, ამერიკაში, ოჰაიოს შტატში მოხდა. Dailymail-ისა და TheSun-ის ინფორმაციით, 33 წლის კაცმა, ყოფილმა სამხედრო მოსამსახურემ, ფეისბუკის პირდაპირ ეთერში თავი მას შემდეგ მოიკლა, რაც მეგობარი გოგო მძიმედ დაჭრა, მისი შვილი კი მოკლა (შეგახსენებთ, ქართული საიტები წერენ, რომ კაცმა გოგოც და მისი შვილიც მოკლა).

ვიდეომასალას ახლავს ვრცელი ტექსტი, რომლიდანაც ირკვევა, რომ გარდაცვლილს (იგი გარდაიცვალა თავში მიყენებული მძიმე ჭრილობის შემდეგ), მძიმე პოსტ ტრავმული სტრესული აშლილობა ჰქონდა. ასევე, ცნობილია მისი ერთ-ერთი მიმართვა, რომელშიც ამბობდა, რომ 3.5 წელიწადი მსახურობდა საღვარგარეთ და “უბრალოდ დაიღალა”.

TheSun -ს ამ თემაზე მომზადებულ ტექსტში მითითებული აქვს ფსიქიკური ჯანმრთელობის ცენტრის საკონტაქტო ინფორმაცია მათთვის, ვისაც შესძლოა ასეთი დახმარება სჭირდებოდეს.

ქართულ საიტებზე კი ვიდეო ამ ყოველგვარი კონტექსტის გარეშეა გამოქვეყნებული. მიუხედავად სახელმძღვანელო წესებისა, რომელშიც ხაზგასმითაა აღნიშნული, რომ მედიამ უნდა უპასუხოს კითხვებს, რატომ აშუქებს თვითმკვლელობის ამ კონკრეტულ შემთხვევას და რატომ ასახელებს გარდაცვალების მიზეზს. ასევე, გვაფრთხილებს, რომ დაუშვებელია სუიციდის რომანტიზება ან სუიციდის, როგორც პრობლემის გადაჭრის გზის ჩვენება. და ცალსახად ამბობს, რომ “სუიციდის განხორციელების ადგილი და დეტალების გასაჯაროვება საჭირო არ არის. ამგვარ დეტალებზე ყურადღების გამახვილებით შესაძლოა, უნებურად თავად ვასწავლოთ, თუ როგორ გააკეთონ ეს [სუიციდისადმი მიდრეკილმა ადამაინებმა]”

კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მონაცემებით, 2018 წელს, 2017 წელთან შედარებით, ტელემაუწყებელთა შემოსავლები 7%-თ შემცირდა. თუკი მაუწყებლებმა 2017 წელს 146,628, 371 ლარი მიიღეს, 2018 წელს შემოსავლებმა 135, 961, 492 ლარი შეადგინა. 9.52%-ით კლება დაფიქსირდა რადიო მაუწყებლებშიც, სადაც შემოსავლები 11,001,040-დან 9,953,993 ლარამდე შემცირდა.

შემოსავლების ტიპების ანალიზი აჩვენებს, რომ 2018 წელს ტელემაუწყებლებში ძირითადად სარეკლამო და სასპონსორო შემოსავლები შემცირდა. თუკი ამგვარი კომერციული შემოსავლები 2017 წელს 69 მილიონზე მეტი იყო, 2018 წელს ამ მონაცემმა 66 მილიონს მცირედით გადააჭარბა.

არამხოლოდ სარეკლამო, არამედ ყველა ტიპის შემოსავლების მიხედვით, ყველაზე მნიშვნელოვანი კლება იმ კომპანიებმა განიცადეს, რომელთა შემოსავლებიც წელიწადში 50 ათასიდან 1 მილიონ ლარამდე მერყეობს. მაგალითად 40-დან 66%-მდე მერყეობს შემცირების მაჩვენებელი ისეთ არხებზე, როგორიცაა: ბორჯომი, ოდიში, ხარისხის არხი, ერთსულოვნება, არტარეა, პალიტრა TV, რიონი. 2017 წელთან შედარებით 35%-ით ნაკლები შემოსავალი მიიღო მაესტრომ, კავკასიას კი 23%-ით შეუმცირდა შემოსავალი.

2018 წელს შემოსავლების 25%-ით ზრდა მოახერხა ტვ პირველმა, რომლის შემოსავალი რეკლამიდან და სპონსორობიდან მიღებულ თანხას შეადგენს. 23%-ით გაიზარდა ობიექტივის შემოსავალი, თუმცა ამ კომპანიაში შესული თანხის 70% დამფუძნებლებისა და სხვა პირთა შემოწირულებაა.

თუ 2017 წელს მიღებულ შემოსავლებს კვარტლების მიხედვით შევადარებთ, ვნახავთ, რომ მკვეთრი ვარდნაა განსაკუთრებით მეოთხე კვარტალში, რომელიც მაუწყებლებში ყველაზე აქტიური პერიოდია, ემთხვევა არჩევნებს, განახლებულ სეზონს. თუკი 2017 წელს ბოლო კვარტალში ტელემაუწყებელთა შემოსავლებმა 57 მილიონს გადააჭარბა, 2018 წლის მეოთხე კვარტალში ამ მაჩვენებელმა 41 მილიონ 566 ათასს მიაღწია.

საქართველოში არსებობს მაუწყებლობაზე ავტორიზებული 15 პირი, რომელსაც ორი წელია შემოსავალი საერთოდ არ აქვს. მათ შორისაა, მაგალითად, ტელეკომპანია ”I სტერეო”, ჟურნალისტები და იურისტები დემოკრატიისა და ადამიანის უფლებებისათვის, ონლაინ მიუზიკ, მედ ეფემი, თბილისი 24, ევრიკა ტელერადიოკომპანია, რადიო-ტელევიზიის საზოგადოებრივი ორგანიზაცია კავშირი ევრიკა, საბავშვო ტელევიზია ცისარტყელა და ა.შ.

ამ ფონზე გამორჩეულად გამოიყურება საზოგადოებრივი მაუწყებელი. 2017 წელს მაუწყებლობის შესახებ კანონში განხორციელებული ცვლილებების შემდეგ მას საბიუჯეტოსთან ერთად კომერციული შემოსავლების ზრდის საშუალება მიეცა, რაც გამოიყენა კიდეც - 2018 წელს საერთო ჯამში საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა სარეკლამო შემოსავლები 70%-ით გაზარდა. თბილისში ბაზირებულმა და აჭარის საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა რეკლამიდან, სპონსორობიდან და პროდუქტის განთავსებიდან (Product Placement) 2,898,365 ლარი მიიღო, მაშინ, როდესაც 2018 წელს ეს მაჩვენებელი მხოლოდ 858,336.84 ლარი იყო.



სარეკლამო შემოსავლების გარდა, 2018 წელს საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა 2017 წელთან შედარებით დაახლოებით 7 მილიონი ლარით მეტი მიიღო ბიუჯეტიდან. საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჯამური შემოსავალი მნიშვნელოვნად აჭარბებს სხვა მაუწყებლების შემოსავალს, უფრო მეტიც, ყველა ტელემაუწყებლის ჯამური შემოსავლის 36%-ს შეადგენს. 2017 წელს ეს მაჩვენებელი 26% იყო.




საზოგადოებრივი მაუწყებლის დაფინანსება 2019 წელსაც იზრდება, მხოლოდ სახელმწიფო ბიუჯეტიდან ის დაახლოებით 7 მილიონით მეტს, 58 მილიონს მიიღებს  (თბილისში ბაზირებული და აჭარის საზოგადოებრივმა მაუწყებელი ერთად) , რასაც კომერციული შემოსავლებიც დაემატება. სხვა მსხვილი კომერიციული მაუწყებლები, რომლებიც რეიტინგის თუ საინფორმაციო დღის წესრიგის შექმნის თვალსაზრისით მნიშვნელოვნად უსწრებენ საზოგადოებრივ მაუწყებელს, დაფინანსების თვალსაზრისით სულ უფრო შორდებიან და მკვეთრად ჩამორჩებიან მას.

დღეს, 29 იანვარს, ევროკავშირის წარმომადგენლობამ საქართველოში და ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიამ (EUMM) “ევროკავშირის პრიზი ჟურნალისტიკაში 2018-ის" გამარჯვებულები გამოავლინა.

• ნომინაციაში საუკეთესო სტატია ბეჭდურ ან ელექტრონულ მედიაში გამარჯვებულია ჟურნალი "ინდიგო", მარიამ აბესაძის და ნინო ლომაძის მასალისთვის „ანა, ელენე, ირინა და სხვები“.  
  
  
• ნომინაციაში საუკეთესო სიუჟეტი სამაუწყებლო ან ელექტრონულ მედიაში გამარჯვება მოიპოვა რადიო თავისუფლებამ, ლელა კუნჭულიას სიუჟეტისთვის „პანკისის სტიგმა“.  
  
  
• ნომინაციაში საუკეთესო საგამოძიებო სტატია ან სიუჟეტი ბეჭდურ, ელექტრონულ ან სამაუწყებლო მედიაში პრიზი ერგო სოფო ზურაბიანს, ტელეკომპანია „რუსთავი 2“.   
  
  
• ნომინაციაში ბლოგი/თვალსაზრისი /სვეტი ბეჭდურ, ელექტრონულ ან სამაუწყებლო მედიაში გამარჯვებულია ნანა თაკვარელია, OC Media.  
  
  
• ნომინაციაში ორიგინალური და ინოვაციური ნაშრომი ბეჭდურ, ელექტრონულ ან სამაუწყებლო მედიაში გამარჯვებულია ჟურნალი „ინდიგო“, ნინო ლომაძის, ნინო ბაქრაძისა და ნინო ჯაფიაშვილის მულტიმედია პროექტისთვის „როგორ გაქრა ცა ქალაქის თავზე“.  
  
  
• ნომინაციაში დოკუმენტური ფოტო, რომელიც ევროკავშირის ფასეულობებს (ადამიანის უფლებები, მათ შორის უმცირესობათა უფლებები, სოციალური სამართლიანობა, ადამიანის ღირსების პატივისცემა, სიტყვის თავისუფლება, დემოკრატია, თანასწორობა და კანონის უზენაესობა) ასახავს და გამოქვეყნებულია ბეჭდურ ან ელექტრონულ მედიაში გამარჯვებულია - ნინო ბაიდაური, "მრავალფეროვნების სახეები", TDI. 
  
  
• ნომინაციაში კონფლიქტების მიმართ სენსიტიური საუკეთესო ჟურნალისტური ნაშრომი, რომელიც ხელს უწყობს საქართველოში მომხდარი სამხედრო კონფლიქტების მხარეებს შორის ნდობისა და მშვიდობის აღდგენას, ეყრდნობა ჟურნალისტური ეთიკისა და პროფესიონალიზმის მაღალ სტანდარტებს (ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიის სპეციალური პრიზი სამშვიდობო ჟურნალისტიკაში) გამარჯვებულია ნიკოლოზ გაბლიშვილი, ტელეკომპანია "დია".

პპირველ ექვს კატეგორიაში თითოეულმა გამარჯვებულმა მიიღო ფულადი ჯილდო დაახლოებით 3800 ლარი, ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიის პრიზის მფლობელი კი მიიღებს ლონდონში ,,ომისა და მშვიდობის გაშუქების ინსტიტუტში“ ერთთვიან სტაჟირებას.

ნაშრომები განიხილა სამი წევრისგან შემდგარმა ჟიურიმ: ზვიად ქორიძე - ქართველ ჟურნალისტთა საზოგადოების თანათავმჯდომარე, მამუკა ანდღულაძე - საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველოს“ მედია პროგრამის მენეჯერი და სილვია შტობერი - სამხრეთ კავლასიის რეგიონში მოღვაწე საერთაშორისო ჟურნალისტი.

საკონკურსო განაცხადები უნდა ყოფილიყო გამოქვეყნებული ან გაშუქებული 2017 წლის 2 ნოემბრიდან 2018 წლის 15 ოქტომბრის ჩათვლით ქართულ, ინგლისურ ან რუსულ ენებზე. კონკურსისთვის ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიის პრიზი მშვიდობის ჟურნალისტიკაში, განაცხადები ასევე მიღებულ იქნა აფხაზურ და ოსურ ენებზე.

ევროკავშირის პრიზი ჟურინალისტიკაში-საქართველოში ევროკავშირის წარმომადგენლობის ინიციატივაა. ის მიზნად ისახავს ქართულ მედიაში იმ ნაშრომების წარმოჩენასა და აღიარებას, რომლებიც პროფესიონალურ ჟურნალისტურ ეთიკასა და პრინციპებს იზიარებენ. 

ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტის (NDI) კვლევის მიხედვით, გამოკითხული მოსახლეობის ნახევარზე მეტი იმედსა და რუსთავი 2-ს უყურებს; თუმცა, ასეთივე მაღალი არ არის ამ არხებისადმი ნდობის მაჩვენებელი. ასევე გამოკითხულთა ნახევარზე მეტი ფიქრობს, რომ ტელეარხები ხშირად დეზინფორმაციას ავრცელებენ.

ეროვნულ დემოკრატიული ინსტიტუტის (NDI) საზოგადოებრივი აზრის კვლევის 2018 წლის დეკემბრის  შედეგები დღეს, 28 იანვარს გამოქვეყნდა. კვლევის მიხედვით, ყველაზე მაღალი ყურებადობა ორ არხს აქვს - ტელეკომპანია “იმედსა” - 66% და “რუსთავი 2-ს” - 61%. 39%-ით მესამე ადგილზე „TV პირველია”. რაც შეეხება საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველ არხს, მას გამოკითხულთა 34% უყურებს.

რაც შეეხება ტელეარხებისადმი ნდობას, კვლევის მიხედვით, მიმდინარე მოვლენებისა და ახალი ამბების გაშუქების კუთხით, „იმედს“ გამოკითხულთა 26% ენდობა, 20% კი - არა. „რუსთავი 2-ის” შემთხვევაში, 20% აცხადებს, რომ ენდობა და 27% ამბობს, რომ არ ენდობა. 12% ენდობა, 13% კი არა საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველ არხს. „TV პირველს“ კი ენდობა 15% და არ ენდობა 11%.




ამავე კვლევის მიხედვით, მოსახლეობის 64% ფიქრობს, რომ ქართული ტელევიზიები ხშირად ავრცელებენ დეზინფორმაციებს. საზოგადოების 25% მიიჩნევს, რომ დეზინფორმაციას მეტწილად „რუსთავი 2“ ავრცელებს, 10%-ის აზრით კი - „იმედი“.




NDI-ს კვლევის თანახმად, გამოკითხულთა 54% ინტერნეტს ყოველდღიურად იყენებს, 29% კი არასდროს.  ბოლო 5 წელიწადში 22%-ით გაიზარდა იმ ადამიანების რიცხვი, რომლებიც ინტერნეტს კვირაში ერთხელ მაინც მოიხმარენ და დაახლოებით ამდენივეთი (23%) შემცირდა მათი რიცხვი, ვინც ინტერნეტს არასდროს იყენებს.



NDI-ის 2018 წლის დეკემბრის კვლევის შედეგები 28 იანვარს გამოქვეყნდა. ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტისა და CRRC - ს საზოგადოებრივი აზრის კვლევა 6 - 20 დეკემბრის პერიოდში ჩატარდა. საქართველოს მასშტაბით (ოკუპირებული ტერიტორიების გამოკლებით), პირისპირ ინტერვიუს წარმომადგელობითი შერჩევის საფუძველზე, 2,205 რესპონდენტი გამოიკითხა. კვლევაში მინიმალური ცდომილების ზღვარი 2.1%-ია.

„ევროკავშირის პრიზი ჟურნალისტიკაში“ 2018 წლის გამარჯვებულები 29 იანვარს გამოვლინდებიან.  პრიზი შვიდ კატეგორიაში გაიცემა.

საპრიზო კატეგორიებია:

1. სტატია ბეჭდურ ან ელექტრონულ მედიაში;
   
   
2. სიუჟეტი სამაუწყებლო ან ელექტრონულ მედიაში;
   
   
3. საგამოძიებო სტატია ან სიუჟეტი ბეჭდურ ან ელექტრონულ მედიაში;
   
   
4. ბლოგი/თვალსაზრისი /სვეტი ბეჭდურ, ელექტრონულ ან სამაუწყებლო მედიაში;
   
   
5. ორიგინალური და ინოვაციური ნაშრომი ბეჭდურ, ელექტრონულ ან სამაუწყებლო მედიაში;
   
   
6. დოკუმენტური ფოტო, რომელიც ევროკავშირის ფასეულობებს (ადამიანის უფლებები, მათ შორის უმცირესობათა უფლებები, სოციალური სამართლიანობა, ადამიანის ღირსების პატივისცემა, სიტყვის თავისუფლება, დემოკრატია, თანასწორობა და კანონის უზენაესობა) ასახავს და გამოქვეყნებულია ბეჭდურ ან ელექტრონულ მედიაში;
   
   
7. კონფლიქტების მიმართ სენსიტიური საუკეთესო ჟურნალისტური ნაშრომი, რომელიც ხელს უწყობს საქართველოში მომხდარი სამხედრო კონფლიქტების მხარეებს შორის ნდობისა და მშვიდობის აღდგენას, ეყრდნობა ჟურნალისტური ეთიკისა და პროფესიონალიზმის მაღალ სტანდარტებს (ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიის სპეციალური პრიზი სამშვიდობო ჟურნალისტიკაში).
   
   
   პირველ ექვს კატეგორიაში გამარჯვებულები 1,250 ევროს მიიღებენ. ევროკავშირის სადამკვირვებლო მისიის პრიზი მშვიდობის ჟურნალისტიკაში კი ითვალისწინებს ლონდონში, “ომისა და მშვიდობის გაშუქების ინსტიტუტში” ერთთვიან სტაჟირებას.

2018 წლის ჯიპა-ფრიდმანის პრიზი რუსთავის 2-ის ჟურნალისტმა ლაშა კვესელაძემ მიიღო მასალისთვის - "აფგან მუხთარლის გაუჩინარების დღე - სათვალთვალო კამერის ჩანაწერები და ვიდეომასალის საეჭვო გარემოებები". გამოძიება გადაცემა "პოსტსკრიპტუმში" გავიდა.

ჯიპა - ფრიდმანის პრიზის მფლობელები 21 იანვარს გამოვლინდნენ. გამარჯვებულები ჟიურიმ 57 ნამუშევრიდან შეარჩია. საპრიზო ფონდი 1500 ევრო ხუთ კონკურსანტზე განაწილდა. გარდა ამისა, ჟიურიმ წამახალისებელი პრიზი გადასცა ორ ნამუშევარს.

1. ჯიპა-ფრიდმანის ფულადი ჯილდო საუკეთესო სატელევიზიო ჟურნალისტური გამოძიებისთვის, ვერცხლის პრიზი და სიგელი ერგო ლაშა კვესელაძეს ნამუშევრისთვის , - "პოსტსკრიპტუმი", რუსთავი 2; 
   
   
2. საუკეთესო ტელე-გამოძიებისთვის ფულადი პრიზითა და სიგელით დაჯილდოვდნენ ლია ტოკლიკიშვილი და მაია გოგოლაძე, ნამუშევრისთვის - "სისხლში მოსვრილი ბიჭები ხორავას ქუჩიდან", გამომძიებელი რეპორტიორი, საზოგადოებრივი მაუწყებელი; 
   
   
3. საუკეთესო ტელე-გამოძიებისთვის ფულადი პრიზითა და სიგელით დაჯილდოვდა ნათია ტრაპაიძე, ნამუშევრისთვის, - "როგორ გაანადგურეს მტკიცებულებები ორი მეთერთმეტეკლასელის მკვლელობის საქმეში - კურიერის ექსკლუზიური კადრები", რუსთავი 2
   
   
4. ჯიპა-ფრიდმანის პრიზით საუკეთესო სიღრმისეული ნამუშევრისთვის დაჯილდოვდა მულტიმედიური პროექტი "საზიარო წყლები", ჩაიხანა. ფოტო: ანუშ ბაბაჯანიანი, დარო სულაკაური და ილქინ ჰუსეინოვი. ტექსტის ავტორი მონიკა ელენა; კურატორი კეროლაინ სატკლიფი;
   
   
5. ჯიპა-ფრიდმანის პრიზით საუკეთესო სიღრმისეული ნამუშევრისთვის დაჯილდოვდა ხატია ღოღობერიძე ნაშრომისთვის - "სექსის თხოვნა დასაქმებისთვის, შევიწროება სამსახურში - რას ჰყვებიან ქალები ზვიად დევდარიანზე", ტაბულა. 
   
   
6.  ჯიპა-ფრიდმანის წამახალისებელი სიგელით საუკეთესო სიღრმისეული ნამუშევრისთვის დაჯილდოვდა ზურაბ ბალანჩივაძე ნაშრომისთვის - "1992-1993 წლების აფხაზეთის ომის დაკარგული ისტორია", ჩაიხანა.
   
   
7. ჯიპა-ფრიდმანის წამახალისებელი სიგელით საუკეთესო სიღრმისეული ნამუშევრისთვის დაჯილდოვდა გიორგი გირკელიძე ნამუშევრისთვის - "შავაძეების საქმე - რატომ არ დადის ოთხი და-ძმა სკოლაში", გურია ნიუსი.
   
   

ჯოშუა ფრიდმანისა და GIPA-ს სახელობის კონკურსი საუკეთესო ჟურნალისტური ნამუშევრების გამოსავლენად საქართველოში 2012 წელს დაარსდა.

ჯოშ ფრიდმანი არის Carey Institute for Global Good ვიცე თავდჯომარე, Protect Journalists - ის კომიტეტის წევრი, Dart Center on Journalism and Trauma - ის მრჩეველთა საბჭოს წევრი. ფრიდმანს მიღებული აქვს მრავალი ჯილდო ჟურნალისტიკაში, მათ შორის პულიცერის პრემია 1985 წელს ეთიოპიის შიმშილობის საერთაშორისო რეპორტინგისთვის. ჯოშ ფრიდმანი ასწავლიდა საერთაშორისო რეპორტინგს, იყო საერთაშორისო პროგრამების და კოლუმბიის უნივერსიტეტის ჟურნალისტიკის სკოლის Cabot Prizes - ის ხელმძღვანელი. მთავარი რედაქტორი Soho Weekly News -ში, ნიუ იორკში, და Philadelphia Inquirer - ის რეპორტიორი.