საქართველო
კატეგორია - საქართველო


„სოციალური სამართლიანობის ცენტრი“ ეხმაურება ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს მიერ მიღებულ გადაწყვეტილებას საქმეზე - „ქობალია და სხვები რუსეთის წინააღმდეგ“. ორგანიზაციის შეფასებით, ამ საქმეში სასამართლოს განმარტება „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებისთვის კიდევ ერთი გზავნილი უნდა იყოს, რომ  საქართველოში მოქმედი რუსული კანონი ადამიანის ძირითად უფლებებს ანალოგიურად არღვევს. 

„შესაბამისად, ქართული არასამთავრობო და მედია ორგანიზაციების საქმეზე ევროპულ სასამართლოში იგივე შედეგი დადგება“.

სტრასბურგის სასამართლომ გადაწყვეტილება რუსეთში მოქმედ ე.წ. აგენტების კანონზე გუშინ, 22 ოქტომბერს გამოაქვეყნა. სასამართლოს შეფასებით, ეს კანონი არის მასტიგმატიზირებელი და უხეშად არღვევს გამოხატვის, გაერთიანების თავისუფლებებსა და პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებას.

„გუშინდელი გადაწყვეტილება არ არის პირველი, რომელიც ევროპულმა სასამართლომ რუსეთში „აგენტების“ კანონთან დაკავშირებით მიიღო. 2022 წელს “ეკო დიფენსის” საქმეზე სტრასბურგის სასამართლომ დაადგინა ევროპული კონვენციის მე-10 და მე-11 მუხლების (გამოხატვის და გაერთიანების თავისუფლება) დარღვევა. კანონის მიღების შემდეგ ეტაპობრივად რუსეთში მოქმედი კანონი სულ უფრო და უფრო მძიმდებოდა, ემატებოდა დამატებითი შეზღუდვები აგენტის სტატუსის მქონე სუბიექტებისთვის, აგრეთვე მკაცრდებოდა ადმინისტრაციული და სისხლისსამართლებრივი სანქციები კანონის მოთხოვნების შეუსრულებლობისთვის. შესაბამისად, სტრასბურგის სასამართლოს  კანონში განხორციელებულ ცვლილებებსა და დამატებით შეზღუდვებზეც დასჭირდა მსჯელობა“, - ვკითხულობთ SJC-ის განცხადებაში

„სოციალური სამართლიანობის ცენტრის“ შეფასებით, მიუხედავად იმისა, რომ 2022 წლის გადაწყვეტილებაში ევროპულ სასამართლოს უკვე ჰქონდა შეფასებული „აგენტების“ კანონის ძირითადი პრობლემები, ახალ გადაწყვეტილებაში განმეორებით ხაზი რამდენიმე საკითხს გაუსვა:

  • კანონის მასტიგმატიზირებელი ეფექტი - სასამართლომ განმარტა, რომ დამოუკიდებელი ორგანიზაციების „უცხოურ აგენტებად“ დასახელება არამარტო გაუმართლებელი და ხელისშემშლელი იყო მათი საქმიანობისთვის, არამედ, მნიშვნელოვანი შემაკავებელი და მასტიგმატიზირებელი ეფექტიც ჰქონდა.
  • აუდიტისა და ანგარიშგების მოთხოვნები - სასამართლოს განმარტებით, ანგარიშგებისა და ხშირი შემოწმების ვალდებულება განმცხადებელ ორგანიზაციებს არაპროპორციულ ფინანსურ და ორგანიზაციულ ვალდებულებას უწესებდა, რაც გამჭვირვალობის მომეტებული საჭიროებით ვერ აიხსნებოდა.
  • პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა - სასამართლოს შეფასებით, პირადი მონაცემების რეესტრში გასაჯაროება „უცხოური აგენტის“ მასტიგმატიზირებელ იარლიყთან ერთად, უნდა ჩაითვალოს 

განმცხადებლების პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის უფლებაში ჩარევად.

„კომისიას ქართული ოცნების მიერ მიღებული კანონიც პრობლემურად აქვს შეფასებული თანაზომიერების პრინციპის დარღვევის გამო. შესაბამისად, მაღალია შანსი იმისა, რომ სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილება ამ შემთხვევაშიც ვენეციის კომისიის დასკვნის სულისკვეთებას გაიზიარებს.

ევროპული სასამართლოს მიერ რუსეთის წინააღმდეგ მიღებული ორივე გადაწყვეტილება პირდაპირ მიუთითებს, რომ გამჭვირვალობის სახელით მიღებული ასეთი კანონები აღვივებს უნდობლობასა სამოქალაქო საზოგადოებისა და მედიის მიმართ, რისი მიზანიც თავისუფალი სივრცეების ჩახშობაა. ევროპული სასამართლოს გუშინდელი გადაწყვეტილება კიდევ ერთხელ აჩვენებს, რომ ევროპულ ინსტიტუციებს მკაფიო და თანმიმდევრული მიდგომა აქვთ ანტიდემოკრატიული ნორმატიული აქტების მიმართ და შესაბამისად, "ქართული ოცნების” მიერ მიღებული “რუსული კანონი” ცალსახად არის როგორც დემოკრატიის დამაზიანებელი, აგრეთვე გადაულახავი ბარიერი ქვეყნის ევროინტეგრაციის გზაზე“, - ვკითხულობთ განცხადებაში.  

რუსული კანონი გრანტის მიმღებ ორგანიზაციებს, მათ შორის მედიასაშუალებებს „უცხო ძალის ინტერესების გამტარებლის“ სტატუსს ანიჭებს და „უცხოური ძალის ინტერესების გამტარებელ ორგანიზაციათა რეესტრში“ რეგისტრაციას ავალდებულებს.

16 მედიაორგანიზაციის, 120 სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციისა და 4 ფიზიკური პირის სახელით რუსულ კანონსა და მის მიერ გამოწვეულ მძიმე შედეგებს ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში ასაჩივრებს „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია“. საკონსტიტუციო სასამართლომ კი, რუსული კანონის მოქმედება არ შეაჩერა, თუმცა მის წინააღმდეგ შეტანილ სარჩელებს ნაწილობრივ განიხილავს. 

 
კატეგორია - საქართველო


კომუნიკაციების კომისიამ „იმედს“ და „რუსთვი 2“-ს „ძლიერი საქართველოს“ და „გახარია საქართველოსთვის“ ფასიანი პოლიტიკური რეკლამის განუთავსებლობისთვის ადმინისტრაციული სამართალდარღვევათა ოქმები კიდევ შეუდგინა

როგორც კომისია წერს, ოპოზიციური პარტიების საჩივრების მიხედვით, მიუხედავად ტელევიზიებისთვის ფასიანი პოლიტიკური რეკლამის წარდგენისა და ამ საკითხზე ComCom-ისა და სასამართლოს გადაწყვეტილებებისა, რომლის ფარგლებშიც ორივე ტელევიზია ფასიანი პოლიტიკური რეკლამის განუთავსებლობისთვის კანონდამრღვევებად უკვე სცნეს, მაუწყებლები პარტიების მიერ მიწოდებულ ფასიან პოლიტიკურ რეკლამას არ ათავსებენ.

ComCom-ის განმარტებით, „საქართველოს „საარჩევნო კოდექსის“ თანახმად, მაუწყებელი ვალდებულია ცესკოს და კომუნიკაციების კომისიას, კენჭყისყრამდე არაუგვიანეს მე-60 დღიდან, 5 კალენდარული დღის ვადაში, გადასცეს ინფორმაცია ფასიანი წინასაარჩევნო რეკლამის განსათავსებლად საეთერო დროის ტარიფების შესახებ. ტარიფები ძალაში შედის 50-ე დღიდან. მაუწყებელი, რომელიც აქვეყნებს ტარიფს, ვალდებულია განათავსოს მისთვის წარდგენილი ფასიანი რეკლამა, ხოლო არ განთავსების შემთხვევაში, ის დაარღვევს კანონს. ამასთან, კომუნიკაციების კომისიის მიერ შემუშავებული გზამკვლევის თანახმად, მაუწყებელმა უნდა დაიცვას დისკრიმინაციის აკრძალვის მოთხოვნა და თანასწორად უზრუნველყოს ყველა მსურველი საარჩევნო სუბიექტის მიერ სათანადოდ წარდგენილი ფასიანი პოლიტიკური რეკლამის განთავსება“.

ComCom-ის მიერ შედგენილი ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ოქმები წინასაარჩევნო პერიოდში სასამართლოში იგზავნება და საბოლოო გადაწყვეტილებას სასამართლო შემჭიდროვებულ ვადაში (2 დღე) იღებს.

გუშინ, 22 ოქტომბერს თბილისის საქალაქო სასამართლომ „რუსთავი 2“ 5 000 ლარით დააჯარიმა „ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ უფასო პოლიტიკური რეკლამის განუთავსებლობისთვის.

„ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ უფასო პოლიტიკური რეკლამის განუთავსებლობისთვის სასამართლომ 5-5 ათასი ლარით დააჯარიმა „იმედი“, POSTV და „მაესტროც“.  

თბილისის საქალაქო სასამართლომ „იმედი“ და „რუსთავი 2“ 5-5 ათასი ლარით ორჯერ დააჯარიმა კოალიცია „ძლიერი საქართველოს“ ფასიანი პოლიტიკური რეკლამის განუთავსებლობისთვისაც. 

„გახარია საქართველოსთვის“ კომუნიკაციების კომისიას უჩივლა სასამართლოშიც. 


10 ოქტომბერს „იმედმა“ გამოაქვეყნა განცხადება, რომ სანამ „მთავარი“, „ტვ პირველი“ და „ფორმულა“ „ქართული ოცნების“ ვიდეოებს ეთერში არ გაუშვებდა, „კოლექტიური ნაცმოძრაობის“ რეკლამებს ისიც აღარ განათავსებდა. „იმედის“ გადაწყვეტილება გაიზიარა „პოსტვ“-მაც.
კატეგორია - საქართველო


„საქართველოს დემოკრატიულმა ინიციატივამ“ გამოაქვეყნა ანგარიში - „საქართველოს კომუნიკაციების კომისია და მედია გარემო 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებამდე“. დოკუმენტში შეფასებულია კომუნიკაციების კომისიის მიერ არაწინასაარჩევნო და წინასაარჩევნო პერიოდში განხილული საქმეები 2024 წლის 20 ივნისიდან 11 ოქტომბრის ჩათვლით. 

GDI-ის შეფასებით, კომისიის საქმიანობის მონიტორინგი აჩვენებს, რომ მის მიერ მიღებული გადაწყვეტილებები ხშირად მიკერძოებულია მმართველი პოლიტიკური ძალის სასარგებლოდ, რის ხარჯზეც უკანონოდ იზღუდება არასახელისუფლებო მედიების სარედაქციო პოლიტიკა და გამოხატვის თავისუფლება. 

„ამგვარი მოცემულობა საგანგაშოა, ვინაიდან კიდევ ერთხელ ადასტურებს საქართველოში სახელმწიფო ინსტიტუტების მიტაცების პრაქტიკას და ავტორიტარიზმის გამყარების მცდელობებს“. 

საანგარიშო პერიოდის განმავლობაში კომუნიკაციების კომისიის მიერ განხილულ საქმეებში გამოიკვეთა შემდეგი ტენდენციები:

● საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია მაუწყებლებს სთავაზობს წინასაარჩევნო/პოლიტიკური რეკლამის ზედმეტად ფართო განმარტებას და შედეგად ქმნის ცენზურის საფრთხეს მედიისთვის; 
● საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ მაუწყებლებისათვის ბუნდოვნად დატოვა თუ, კონკრეტულად რას გულისხმობს საზოგადოებრივი აზრის კვლევის კანონმდებლობასთან შესაბამისობის გადამოწმება; 
● საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია გამოირჩევა მმართველი პარტიის საჩივრების დაკმაყოფილების მაღალი მაჩვენებლით; 
● კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ მიღებული გადაწყვეტილებები დაუსაბუთებელია და მაუწყებლებისათვის გაუგებარს ტოვებს თუ რა შეიძლება ჩაითვალოს კომისიისათვის სამართალდარღვევად; 
● კომუნიკაციების კომისიის, ასევე საერთო სასამართლოების მიერ შექმნილი ბუნდოვანი პრაქტიკა თუ რა შემთხვევაში უნდა განათავსოს/არ განათავსოს მაუწყებელმა პოლიტიკური რეკლამა ეთერში მაუწყებლებს აყენებს მსუსხავი ეფექტის წინაშე და არღვევს სამართლებრივი განჭვრეტადობის პრინციპს, რადგან მათთვის წინასწარ განსაზღვრული არ არის როგორი იქნება კომისიის ან სასამართლოს პრაქტიკა კონკრეტული პოლიტიკური რეკლამის ეთერში განთავსების/არ განთავსების შემთხვევაში, რასაც შედეგად მათი დაჯარიმება მოჰყვება.
● კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ და საერთო სასამართლოებმა მედიებს დააკისრეს ვალდებულება, ისეთ კრიტიკულ დროს, როგორიც წინასაარჩევნო პერიოდია, აქტიურად ადევნონ თვალი სატელევიზიო და ინტერნეტ სივრცეში გაკეთებულ ყველა განცხადებას რომელიმე პარტიის რომელიმე კოალიციასთან სავარაუდო გაერთიანების და რომელიმე კოალიციიდან სავარაუდო გამოსვლის შესახებ. შედეგად, მედიას ეკისრება ვალდებულება რეკლამის განთავსების შესახებ გადაწყვეტილება მიიღოს უფლებამოსილი ორგანოების მიერ მოწოდებული ინფორმაციის უგულებელყოფითაც კი; 
● კომუნიკაციების ეროვნულმა კომისიამ სამართალდარღვევის ოქმები მაუწყებლებს შეუდგინა იმის მიუხედავად, რომ წინასაარჩევნო პერიოდში არსებული წინარე პრაქტიკა და კანონმდებლობა ამის საშუალებას არ იძლეოდა;
● როგორც საქალაქო, ასევე სააპელაციო სასამართლოები ხშირ შემთხვევაში კომუნიკაციების კომისიის მიერ შედგენილ სამართალდარღვევის ოქმის კანონიერების შესწავლისას იღებდნენ დაუსაბუთებელ და კანონთან შეუსაბამო გადაწყვეტილებებს; 
● კომუნიკაციების ეროვნული კომისიისა და საერთო სასამართლოების მიერ მაუწყებლებისათვის დაკისრებული ჯარიმები კიდევ უფრო ამძიმებს მედიების ფინანსურ მდგომარეობას. 

„საქართველოს დემოკრატიულმა ინიციატივის“ დასკვნის მიხედვით, გამოვლენილი ტენდენციები მიუთითებს, რომ საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის საქმიანობა მნიშვნელოვნად ზრდის მედიაზე ზეწოლის და ცენზურის საფრთხეებს, რაც განსაკუთრებით თვალსაჩინო ხდება წინასაარჩევნო პერიოდის მოახლოვებასთან ერთად. 

„ამასთან, კომისიის ბოლოდროინდელი მიდგომა, ზედმეტად ფართო ინტერპრეტაცია მისცეს და ღიად დატოვოს გარკვეული საკითხები, მედიებს ურთულებს მათი საქმიანობის კანონმდებლობასთან შესაბამისობის უზრუნველყოფას, რაც იწვევს გაურკვევლობასა და მოულოდნელ სამართლებრივ შედეგებს.

კომუნიკაციების კომისიის მიერ არჩევნების წინა პერიოდში მიღებული გადაწყვეტილებების ტენდენცია აჩენს საფუძვლიან განცდას, რომ კომისია ხელისუფლების მიერ შესაძლოა გამოიყენებოდეს მედიისა და პოლიტიკური სიტყვის წინასაარჩევნო ცენზორად. კომისიის ფართო და რიგ შემთხვევაში ბუნდოვანი პრაქტიკა მნიშვნელოვნად აზიანებს, როგორც მედიის, ასევე პოლიტიკური სიტყვის თავისუფლებას, ხელს უშლის თავისუფალი და სამართლიანი წინასაარჩევნო გარემოს არსებობას“

ორგანიზაციას მიაჩნია, რომ კომუნიკაციების კომისიის, ხშირ შემთხვევაში მმართველი პარტიის პოლიტიკურ დღის წესრიგთან დაახლოებული პრაქტიკა, კიდევ უფრო მეტი საფრთხის შემცველია კრიტიკული მედიის წინააღმდეგ არსებული ისეთი გამოწვევების ფონზე, როგორიც არის: რუსული კანონის ამოქმედება, ჟურნალისტებზე ფიზიკური/სიტყვიერი თავდასხმები, SLAPP სარჩელების მზარდი ტენდენცია, ხელისუფლების წარმომადგენლების მხრიდან დისკრედიტაციული განცხადებები და სხვა. 

GDI-ის შეფასება ვრცლად კომუნიკაციების კომისიის მიერ არაწინასაარჩევნო  და წინასაარჩევნო პერიოდში პოლიტიკური რეკლამის განთავსებასთან დაკავშირებულ საქმეებზე იხილეთ აქ: 

 
კატეგორია - საქართველო


„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ ჩეხი/ბრიტანელი ჟურნალისტის საქართველოში არ შემოშვების ფაქტს ეხმაურება და შინაგან საქმეთა სამინისტროს გადაწყვეტილებას აპროტესტებს. 

გუშინ, 22 ოქტომბერს ჩეხმა ჟურნალისტმა, რეი ბეისლიმ სოციალურ პლატფორმა X-ზე დაწერა, რომ იგი ქვეყანაშო ყოველგვარი ახსნა-განმარტების გარეშე არ შემოუშვეს. „სტუდია მონიტორის“ ინფორმაციით, ბოლოს ბეისლიმ მათ შეატყობინა, რომ ტელეფონის ჩამორთმევას უპირებდნენ. ამის შემდეგ კი, მასთან კონტაქტი შეწყდა. ჩეხი ჟურნალისტის მიერ „სტუდია მონიტორისთვის“ გამოგზავნილ დოკუმენტში შინაგან საქმეთა სამინისტროს საქართველოში შემოსვლაზე უარის საფუძვლად მითითებული აქვს: „არ აკმაყოფილებს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ სხვა მოთხოვნებს“.

როგორც „სტუდია მონიტორი“ წერს, ინფორმაციის გადამოწმება ყველა უწყებაში სცადეს, თუმცა პასუხი ვერ მიიღეს. შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიმართა „მედიაჩეკერმაც“. უწყების პრესსამსახურის წარმომადგენელმა რედაქციას განუმარტა, რომ ინფორმაციას  ელოდებიან და თავად დაგვიკავშირდებიან.

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ ინფორმაციით კი, ჩეხი ჟურნალისტი სასაზღვრო ზონაში იმყოფება. [განცხადების გამოქვეყნების მომენტისთვის].

„აღსანიშნავია, რომ ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როცა უცხოელი ჟურნალისტი საქართველოში არ შემოუშვეს. მხოლოდ სექტემბერში მსგავსი საფუძვლით საზღვრის კვეთაზე უარი მიიღო ორმა უცხოელმა ჟურნალისტმა.

რეი ბეისლი საქართველოში ბოლოს გაზაფხულზე იმყოფებოდა, რა დროსაც აქტიურად აშუქებდა რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციებს.

რუსული კანონის შემობრუნების შემდგომ ქვეყანაში დემოკრატიის ხარისხის სწრაფი ტემპით გაუარესებამ საქართველო მსოფლიო მედიის ყურადღების ცენტრში მოაქცია. ინტერესი გამორჩეულად მაღალია 26 ოქტომბერს დანიშნული საპარლამენტო არჩევნების მიმართაც, რომელიც იმავდროულად წარმოადგენს რეფერენდუმს საქართველოს გეოპოლიტიკურ ორიენტაციის თაობაზე.

საქართველოს ხელისუფლების პირდაპირი მოვალეობაა, კანონის ფარგლებში უზრუნველყოს ყველა ადგილობრივი და უცხოელი ჟურნალისტის წვდომა იმ ტერიტორიებსა და ინფორმაციაზე, რაც მათ საქართველოში მიმდინარე არჩევნების გასაშუქებლად სჭირდებათ. ის, თუ როგორ მოექცევა საქართველოს ხელისუფლება უცხოელ ჟურნალისტებს, აუცილებლად მოახდენს გავლენას არჩევნების ხარისხზე და საერთაშორისო ორგანზაციების შეფასებებშიც აირეკლება“, - ვკითხულობთ „ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ განცხადებაში.

ორგანიზაცია შინაგან საქმეთა სამინისტროს მოუწოდებს, დაუყოვნებლივ შემოუშვას ჩეხი/ბრიტანელი ჟურნალისტი რეი ბეისლი საქართველოში, რომ მან პროფესიული მოვალეობის შესრულება შეძლოს.

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ წევრობაზე დაფუძნებული დამოუკიდებელი ორგანიზაციაა, რომლის ხელმომწერიც 300-ზე მეტი ჟურნალისტია.

აღსანიშნავია, რომ 17 სექტემბერს საზღვრის კვეთის უფლება არ მისცეს ქართულ-სომხური მედიაგამოცემა Aliq Media-ს დამფუძნებელსა და ერთ-ერთ რედაქტორს არსენ ხარატიანს, რომელიც ლუქსემბურგიდან თბილისში მოფრინავდა და მეორე დღეს სომხეთში უნდა წასულიყო. ერთი დღით ადრე კი, ქვეყანაში არ შემოუშვეს საქართველოში მცხოვრები ბელარუსი ჟურნალისტი და აქტივისტი, ანდრეი მიალეშკა. ამ შემთხვევებშიც ჟურნალისტებს ქვეყანაში შემოსვლაზე უარი იდენტური: „არ აკმაყოფილებს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ სხვა მოთხოვნებს“  საფუძვლით ეთქვათ.

„პრესის საერთაშორისო ინსტიტუტის“ (IPI) 19 სექტემბრის ინფორმაციით, 2022 წლიდან სულ მცირე 12 შემთხვევა დაფიქსირდა, როცა ქვეყანაში შემოსვლაზე უცხოელ ჟურნალისტებს უარი ეთქვათ.
კატეგორია - საქართველო


პრემია „ლექსო — უფლებადამცველი მედია პროფესიონალებისთვის“ გამარჯვებულები გამოვლინდნენ. პირველი ადგილი OC Media-ს თანადამფუძნებელმა, ჟურნალისტმა მარიამ ნიკურაძემ დაიკავა, ხოლო მეორე ადგილი „ბათუმელების“ ჟურნალისტს, მანანა ქველიაშვილს ერგო.

კანდიდატები წარდგენილები იყვნენ ნომინაციაზე - განსაკუთრებული წვლილი მშვიდობიანი მანიფესტაციებისა და საპროტესტო აქციების დოკუმენტირება/გაშუქებისთვის. სამოქალაქო საზოგადოების და მედია ორგანიზაციების გადაწყვეტილებით, პრემიაზე ასევე ნომინირებულები იყვნენ: ,,რადიო თავისუფლების“, ,,პუბლიკას“, ,,სტუდია მონიტორის’’ ჟურნალისტები. 

,,თბილისის ადამიანის უფლებათა სახლმა“ პრემია, რომელიც ოპერატორის, ლექსო ლაშქარავას სახელს ატარებს,  2021 წელს დააარსა. ლაშქარავა მედიის იმ 50-ზე მეტ წარმომადგენელს შორის ერთ-ერთი იყო, რომელსაც  2021 წლის 5 ივლისს „ღირსების მარშის“ საწინააღმდეგოდ გამართულ  დემონსტრაციაზე თავს დაესხნენ. ამ შემთხვევიდან 6 დღის შემდეგ „TV პირველის“ ოპერატორი გარდაიცვალა

 
კატეგორია - საქართველო


ჩეხმა ჟურნალისტმა, რეი ბეისლიმ სოციალურ პლატფორმა X-ზე დაწერა, რომ იგი საქართველოში ყოველგვარი ახსნა-განმარტების გარეშე არ შემოუშვეს. 

 

„სტუდია მონიტორის“ მიერ გავრცელებული ინფორმაციით, ბოლოს ბეისლიმ მათ შეატყობინა, რომ ტელეფონის ჩამორთმევას უპირებდნენ. ამის შემდეგ კი, მასთან კონტაქტი შეწყდა. ჩეხი ჟურნალისტის მიერ „სტუდია მონიტორისთვის“ გამოგზავნილ დოკუმენტში შინაგან საქმეთა სამინისტროს ქვეყანაში შემოსვლაზე უარის საფუძვლად მითითებული აქვს: „არ აკმაყოფილებს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ სხვა მოთხოვნებს“.

„მედიაჩეკერი“ დამატებითი ინფორმაციის მისაღებად შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაუკავშირდა. უწყების პრესსამსახურის განცხადებით, ინფორმაციას ელოდებიან და თავად შეგვეხმიანებიან.

რეი ბეისლი საქართველოში რამდენიმე თვის წინ იმყოფებოდა და რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციებს აშუქებდა.

აღსანიშნავია, რომ ბოლო პერიოდში საქართველოში სხვა უცხოუელი ჟურნალისტებიც არ შემოუშვეს. 17 სექტემბერს საზღვრის კვეთის უფლება არ მისცეს ქართულ-სომხური მედიაგამოცემა Aliq Media-ს დამფუძნებელსა და ერთ-ერთ რედაქტორს არსენ ხარატიანს, რომელიც ლუქსემბურგიდან თბილისში მოფრინავდა და მეორე დღეს სომხეთში უნდა წასულიყო. ერთი დღით ადრე კი, საქართველოში მცხოვრები ბელარუსი ჟურნალისტი და აქტივისტი, ანდრეი მიალეშკა არ შემოუშვეს. სამივე შემთხვევაში ჟურნალისტს ქვეყანაში შემოსვლაზე უარი ერთი საფუძვლით ეთქვა.

„პრესის საერთაშორისო ინსტიტუტის“ (IPI) 19 სექტემბრის ინფორმაციით, 2022 წლიდან სულ მცირე 12 შემთხვევა დაფიქსირდა, როცა ქვეყანაში შემოსვლაზე უცხოელ ჟურნალისტებს უარი ეთქვათ.

კატეგორია - საქართველო


დღეს, 22 ოქტომბერს თბილისის საქალაქო სასამართლომ „რუსთავი 2“ „ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ უფასო პოლიტიკური რეკლამის განუთავსებლობისთვის 5 000 ლარით დააჯარიმა და ვიდერგოლის ეთერში განთავსება დაავალა. კომუნიკაციების კომისიამ ტელეკომპანიას ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ოქმი 20 ოქტომბერს შეუდგინა.

ComCom-ის მიერ შედგენილი ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ოქმები წინასაარჩევნო პერიოდში სასამართლოში იგზავნება და საბოლოო გადაწყვეტილებას სასამართლო შემჭიდროვებულ ვადაში (2 დღე) იღებს.

კომისიის განცხადებით, ComCom-ში პოლიტიკური გაერთიანება „ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ საჩივარი შევიდა, რომლის თანახმადაც, 10 ოქტომბრიდან „რუსთავი 2“-ის ეთერში მათ მიერ მიწოდებული უფასო პოლიტიკური რეკლამები აღარ გადის. 

10 ოქტომბერს „იმედმა“ გამოაქვეყნა განცხადება, რომ სანამ „მთავარი“, „ტვ პირველი“ და „ფორმულა“ „ქართული ოცნების“ ვიდეოებს ეთერში არ გაუშვებდა, „კოლექტიური ნაცმოძრაობის“ რეკლამებს ისიც აღარ განათავსებდა. „იმედის“ გადაწყვეტილება გაიზიარა „პოსტვ“-მაც. 

„საჩივრის ავტორის აზრით, მიუხედავად იმისა, რომ ასეთი განცხადება არ გაუვრცელებია „რუსთავი 2“-ს, სწორედ იმავე პერიოდიდან, მათ ეთერში „ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ ვიდეორგოლი აღარ გადის“, - ვკითხულობთ ComCom-ის განცხადებაში. 

„ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ უფასო პოლიტიკური რეკლამის განუთავსებლობისთვის სასამართლომ 5-5 ათასი ლარით უკვე დააჯარიმა „იმედი“, POSTV და „მაესტრო“.  

თბილისის საქალაქო სასამართლომ „იმედი“ და „რუსთავი 2“ 5-5 ათასი ლარით ორჯერ დააჯარიმა კოალიცია „ძლიერი საქართველოს“ ფასიანი პოლიტიკური რეკლამის განუთავსებლობისთვისაც.

 
კატეგორია - საქართველო



„საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველომ“ გამოაქვეყნა ანგარიში - „დემოკრატიის მდგომარეობა 2020-2024 წლებში: კორუფცია, სასამართლო, პარლამენტი და მედია“. ანგარიში ბოლო 4 წლის განმავლობაში არსებულ მედიის მდგომარეობასაც მიმოიხილავს:

  • მედიაგარემოს გაუარესების კვალდაკვალ, გამოვლინდა ისეთი საგანგაშო შემთხვევები, როგორებიცაა - ჟურნალისტებზე მასობრივი თავდასხმები და ძალადობა, რასაც „ტელეკომპანია პირველის“ ოპერატორის გარდაცვალებაც მოჰყვა. ასევე, სამართლებრივი საქმეების აღძვრა კრიტიკული მაუწყებლების მფლობელებისა და დამფუძნებლების მიმართ და მათი დაკავება.
  • საგანგაშოა მართლმსაჯულების სისტემის, კომუნიკაციის კომისიისა და ხელისუფლების დაქვემდებარებაში არსებული სხვა სტრუქტურების კრიტიკული მედიის წინააღმდეგ გამოყენება; 
  • განსაკუთრებით სახიფათოა მმართველი უმრავლესობის ინიცირებით მიღებული არაერთი კანონი და ნორმა, რომლითაც კიდევ უფრო შეიზღუდა და გართულდა ჟურნალისტური საქმიანობა.


საქართველოს მედიაგარემო 2020-2024 წლებში

„საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს“ ანგარიშის მიხედვით, მედიაგარემო საქართველოში წლიდან-წლამდე სისტემურად უარესდება და მიუხედავად იმისა, რომ ის ჯერ კიდევ პლურალისტურია, მნიშვნელოვან გამოწვევად მკვეთრი პოლარიზება რჩება. 

„ეს განსაკუთრებით შეიმჩნევა სამაუწყებლო მედიის კონტექსტში, რადგანაც უკვე წლებია, პოლიტიკური აქტორების მხრიდან ტელევიზია პოლიტიკური ბრძოლისა და ვიწრო პარტიული ინტერესების გატარების მთავარ ინსტრუმენტად არის აღქმული. ამდენად, პოლიტიკურ კლასს შორის არსებული მწვავე დაპირისპირება პირდაპირ გავლენას ახდენსმედიაგარემოზე. საქართველოში მედიაგარემოს გაუარესება აღნიშნულია საერთაშორისო ანგარიშებშიც. მაგალითად, მედიის უფლებადამცველი საერთაშორისო ორგანიზაციის „რეპორტიორები საზღვრებს გარეშეს“ (Reporters Sans Frontières - RSF) ბოლო, 2024 წლის კვლევით, საქართველომ მედიის თავისუფლების ინდექსი 26 ქულით გააუარესა და 180 ქვეყანას შორის 10-ე ადგილი დაიკავა".


TI-ის შეფასებით, ბოლო ოთხი წლის განმავლობაში, კვლავაც მნიშვნელოვან გამოწვევად რჩებოდა:

  • ჟურნალისტებზე როგორც სიტყვიერი ისე ფიზიკური თავდასხმების, მუქარისა და პროფესიულ საქმიანობაში ხელშეშლის შემთხვევები, მათ შორის, მმართველი უმრავლესობის წევრებისა და სამართალდამცველი უწყებების წარმომადგენლების მხრიდან.
  • კვლავაც საგანგაშო ტენდენციად შენარჩუნდა მმართველი გუნდის მხრიდან მართლმსაჯულების სისტემის, ასევე სამართალდამცველი და მისი გავლენების ქვეშ მყოფი სხვა სტრუქტურების, მათ შორის, კომუნიკაციების კომისიის კრიტიკული მედიის შევიწროებისა და ზეწოლის იარაღად გამოყენება.
  • განსაკუთრებით საგანგაშოა მმართველი უმრავლესობის ინიცირებით მიღებული არაერთი კანონი და ნორმა, რომელთაც კიდევ უფრო შეზღუდეს და გაართულეს ჟურნალისტური საქმიანობა. ნათელია, რომ ამგვარი ინიციატივების საბოლოო მიზანი ხელისუფლებისადმი კრიტიკული არხების შესუსტება, შეზღუდვა და საბოლოო გაქრობაა.
  • გამოწვევად რჩება დეზინფორმაცია და რუსული პროპაგანდაც, რომლის წინააღმდეგ ბრძოლისთვის ხელისუფლებას მწყობრი, ქმედითი გეგმა არ გააჩნია. მეტიც, ხშირ შემთხვევაში, ის თავად გვევლინება დეზინფორმაციის გავრცელების მთავარ წყაროდ, რასაც იგი ოპონენტებისა და მისი კრიტიკოსების დისკრედიტაციისთვის აქტიურად იყენებს. ამას მოწმობს ბოლო წლებში Facebook-ის მიერ საკუთარი პლატფორმებიდან ათობით გვერდისა თუ მომხმარებლის წაშლაც, რომლებიც ქართულ ოცნებასთან იყვნენ დაკავშირებულნი. ამგვარ აქტივობებში ჩართულნი იყვნენ ოპოზიციის წარმომადგენლებიც.
  • ერთ-ერთ გადაულახავ წინაღობად რჩება საგნობრივი და თემატური პოლიტიკური დებატების გაქრობა სატელევიზიო სივრციდან. მმართველი გუნდის წარმომადგენლები კვლავაც ბოიკოტის რეჟიმში რჩებიან კრიტიკულ ტელევიზიებთან და უარს ამბობენ მათთან გადაცემებში სტუმრობაზე. მეორე მხრივ კი, თითქმის არ ისმის ოპოზიციური ხმა პროსამთავრობო ტელევიზიების ტოქ-შოუებში, რაც მაყურებელს მისთვის მნიშვნელოვანი საკითხების გარშემო ერთმანეთისგან განსხვავებული, არგუმენტირებული მსჯელობის მოსმენის შესაძლებლობას მისცემდა. სამწუხაროდ, ჯეროვანი პოლიტიკური დებატების გამართვას არც „საზოგადოებრივი მაუწყებელი“ უზრუნველყოფს, რაც მისი პირდაპირი ვალდებულებაა. ეს განსაკუთრებით პრობლემურია წინასაარჩევნო პერიოდში, რადგანაც ამგვარი მანკიერი პრაქტიკა ამომრჩეველს ინფორმირებული არჩევნის გაკეთების შესაძლებლობის გარეშე ტოვებს.

თავდასხმები ჟურნალისტებზე და პროფესიულ საქმიანობაში ხელშეშლა

TI-ის ინფორმაციით, საქართველოში ჟურნალისტური საქმიანობა სულ უფრო საშიში და სიცოცხლისთვის საფრთხის შემცველი ხდება, რასაც წლიდან-წლამდე ჟურნალისტების წინააღმდეგ ჩადენილი სხვადასხვა ტიპის დანაშაულების მზარდი სტატისტიკა მოწმობს. მხოლოდ 2023 წელს „საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველომ“ 45-მდე საჯაროდ დაფიქსირებული ასეთი შემთხვევა დათვალა.

ორგანიზაციის განცხადებით, ვითარებას კიდევ უფრო ამწვავებს ასეთ დანაშაულებზე არასაკმარისი რეაგირება, ჟურნალისტების მიმართ ძალადობის საქმეებზე წარმოებული გამოძიების დროში გაჭიანურება და დამნაშავე პირთა არასათანადოდ დასჯა, რაც ამგვარ დანაშაულებს კიდევ უფრო ახალისებს და მთლიანობაში, ჟურნალისტური საქმიანობისადმი მტრულ გარემოს აყალიბებს. 

„ამ მხრივ განსაკუთრებით დრამატული იყო 2021 წლის ივლისი, როდესაც ხელისუფლების მიერ წახალისებული ძალადობრივი ჯგუფების მხრიდან ჟურნალისტებზე ჰომოფობიური თავდასხმისას, მედიის 50-ზე მეტი წარმომადგენელი დაშავდა, „ტელეკომპანია პირველის“ ოპერატორი, ლექსო ლაშქარავა კი - მასზე ძალადობიდან ერთ კვირაში გარდაიცვალა. საგულისხმოა, რომ ჟურნალისტებზე მასობრივი ძალადობის ორგანიზატორები ამ დრომდე არ დასჯილან“.

როგორც „საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს“ ანგარიშშია აღნიშნული, საქართველო უსაფრთხო არც საკუთარი მთავრობების მხრიდან დევნილი უცხოელი ჟურნალისტებისთვის არის. დოკუმენტში საუბარია იმ რუს, ბელარუს და აზერბაიჯანელ ჟურნალისტებზე, რომლებიც საკუთარ ქვეყნებში მმართველი ელიტების მიმართ კრიტიკულად არიან განწყობილნი, იდევნებიან და ბოლო წლების განმავლობაში საქართველოში შემოსვლაზე უარი უთხრეს. 

ყურადღება განსაკუთრებით გამახვილებულია თბილისში დაკავებულ აზერბაიჯანელ ჟურნალისტზე, აფგან სადიგოვზე. ის 3 აგვისტოს დააკავეს და 4 აგვისტოს საქალაქო სასამართლომ 3-თვიანი საექსტრადიციო პატიმრობა შეუფარდა. სადიგოვი 21 სექტემბრიდან შიმშილობს და მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობა დამძიმებულია.


სამართლებრივი დავები კრიტიკული მაუწყებლების მფლობელებისა და ჟურნალისტების წინააღმდეგ

„საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს“ ანგარიშის მიხედვით, ბოლო ოთხ წელს წითელ ხაზად გასდევდა ხელისუფლებისადმი კრიტიკული ტელეკომპანიების – მთავარი არხის“, „ფორმულასა“ და „ტელეკომპანია პირველის მფლობელებისა და დამფუძნებლების წინააღმდეგ წარმოებული სამართლებრივი დავები. 

ორგანიზაციის შეფასებით, საგანგაშო ტენდენციის ხასიათი ჰქონდა ხელისუფლებისადმი კრიტიკული ტელევიზიებისა და ჟურნალისტების წინააღმდეგ დაწყებულმა ცილისწამების, ე.წ. SLAPP-ების (საჯარო ჩართულობის წინააღმდეგ სტრატეგიული სარჩელები) სარჩელების გააქტიურებასაც, რომლებსაც ხელისუფლება კრიტიკული მედიის შევიწროების დამატებით ბერკეტად იყენებს. 

„ამგვარი სამართლებრივი დავები საქართველოში 2021 წლიდან დაიწყო და ბოლო 3 წელიწადში უკვე 40-მდე ასეთი სარჩელი აღირიცხა. მომჩივნები ძირითადად მმართველი გუნდის წარმომადგენლები ან მათთან დაახლოებული პირები არიან და მაუწყებლებისგან „ზიანის ასანაზღაურებლად“ სოლიდურ კომპენსაციას ითხოვენ, რაც ისედაც ფინანსური კრიზისის პირობებში მყოფ მაუწყებლებს დამატებით წნეხად აწვებათ“.

გაუარესებული კანონმდებლობა


როგორც „საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს“ ანგარიშში ვკითხულობთ, ბოლო ოთხი წლის განმავლობაში, დრამატულად გაუარესდა საკანონმდებლო ბაზაც, რამაც მედიის საქმიანობა კიდევ უფრო შეზღუდა და შეაფერხა. 

„ამ კონტექსტში, განსაკუთრებით საგანგაშოა მიმდინარე წლის გაზაფხულზე, ქართული ოცნების მიერ ე.წ. რუსული კანონის შემობრუნება, რომელიც დამოუკიდებელ მედიასაშუალებებსა და არასამთავრობო ორგანიზაციებს, რომლებიც დასავლური ფონდებიდან ფინანსდებიან, უცხოური გავლენის გამტარ ორგანიზაციებად რეგისტრაციას აიძულებს.

ამასთან, გასული წლის ოქტომბერში, პარლამენტმა დაჩქარებული წესით, ფართო საზოგადოებრივი დისკუსიის გარეშე განიხილა და მიიღო „მაუწყებლობის შესახებ” კანონში უმრავლესობის დეპუტატების მიერ წარდგენილი სადავო ცვლილებები, რომლითაც სიძულვილის ენა და უხამსობა თვითრეგულირების სფეროდან რეგულირების სფეროში გადავიდა. ამ ორის საკითხის განხილვისა და შესაბამისი სანქციების დაწესების უფლებამოსილება კომუნიკაციების კომისიას მიენიჭა, რომელიც, თავის მხრივ, ხელისუფლებისადმი მიკერძოებულობაშია მხილებული“.

ორგანიზაცია ყურადღებას ამახვილებს გასული წლის დასაწყისში, საქართველოს პარლამენტის მიერ ამოქმედებულ აკრედიტაციის ახალ წესზეც, „რითაც საკანონმდებლო ორგანო კრიტიკული მედიისთვის კიდევ უფრო დახურული და გაუმჭვირვალე გახდა“. 

TI-ის შეფასებით,აკრედიტაციის წესი ერთგვარ სადამსჯელო მექანიზმადაც იქცა, რომლის საფუძველზეც პარლამენტში შესვლის უფლება კრიტიკული მედიის არაერთ წარმომადგენელს შეუჩერეს. 

„ამასთან, ახალმა წესმა კიდევ უფრო გააუარესა ინფორმაციაზე ხელმისაწვდომობის ისედაც გაუარესებული პრაქტიკა და შესაბამისად, საზოგადოების ინფორმირების ხარისხიც“.

ორგანიზაციის ანგარიშის მიხედვით, კრიტიკული მაუწყებლების ისედაც რთულ ფინანსურ მდგომარეობაზე მკვეთრად უარყოფითი გავლენა იქონია 2022 წლის მარტში „მაუწყებლობის შესახებ“ კანონში ამოქმედებულმა ცვლილებებმაც, რომლითაც აიკრძალა აზარტული თამაშების რეკლამა, რასაც მაუწყებლები მოუმზადებლები შეხვდნენ და შედეგად 2022 წელს სატელევიზიო და რადიო მაუწყებლების ჯამური კომერციული სარეკლამო შემოსავალი 7.6%-ით შემცირდა.


კომუნიკაციების კომისია

„საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო“ წერს კომუნიკაციების კომისიის მკვეთრად უარყოფით როლზეც, რომელიც მან ბოლო ოთხი წლის განმავლობაში ხელისუფლებისადმი კრიტიკულ მედიებთან მიმართებით ითამაშა. 

„მიუხედავად იმისა, რომ კანონმდებლობით ის ხელისუფლების ყველა შტოსგან დამოუკიდებელი ორგანოა, უკვე წლებია, რაც კომისიის საქმიანობის მიმართ კითხვის ნიშნები არსებობს ხელისუფლებისათვის სასარგებლო გადაწყვეტილებების მიღებისა და არაერთი სადავო ინიციატივის გამო, რომელიც ქვეყანაში კრიტიკული აზრის შეზღუდვისაკენ არის მიმართული. საანგარიშო პერიოდში, კომისიამ არაერთი სადავო გადაწყვეტილება მიიღო და მმართველი გუნდის საჩივრების საფუძველზე კრიტიკული მაუწყებლები სოლიდური თანხებით არაერთხელ დააჯარიმა“.

TI-ის ანგარიშის მიხედვით, კომისია განსაკუთრებით გააქტიურდა მიმდინარე წინასაარჩევნო პერიოდში: „მმართველი პარტია „ქართული ოცნების“ საჩივრების საფუძველზე ხელისუფლებისადმი კრიტიკულ ტელევიზიებს არაეთიკური საარჩევნო რეკლამების გაშვებაზე უარისთვის სამართალდარღვევის უკვე არაერთი სადავო ოქმი შეუდგინა, რომელთა საფუძველზეც, სასამართლომ ისინი დააჯარიმა“.

კომუნიკაციების კომისიამ რამდენიმე სამართალდარღვევის ოქმი პროსამთავრობო მაუწყებლებსაც შეუდგინა, თუმცა, ორგანიზაციის შეფასებით, „მთლიანობაში, ეს ვერ დააბალანსებს იმ გამოუსწორებელ ზიანს, რაც კომუნიკაციების კომისიის გადაწყვეტილებებით კრიტიკულ ტელევიზიებსა და ზოგადად წინასაარჩევნო გარემოს უკვე მიადგათ“.


პროსამთავრობო მედია

„მათ შორის გამორჩეულია „იმედი ჰოლდინგი“, რომელიც ტელეკომპანიებს – „იმედს“, „მაესტროსა“ და GDS-ს აერთიანებს და სადაც ყველაზე დიდი ფინანსური რესურსია თავმოყრილი. ტელეკომპანია „იმედი“ სატელევიზიო რეიტინგების სათავეშია. „იმედის“ ერთმა-ერთმა მფლობელმა, ირაკლი რუხაძემ, რომელიც „ქართულ ოცნებასთან“ დაახლოებული ბიზნესმენია, მიმდინარე წინასაარჩევნო კამპანიის ფარგლებში ისიც თქვა, რომ „მისია“, რომელიც მას და მის ტელეკომპანიას აქვთ, არის ის, რომ „ნაციონალური მოძრაობა“ და „მასთან აფილირებული პირები არასდროს დაბრუნდნენ ქვეყნის სათავეში““.

ორგანიზაციის ინფორმაციით, სამთავრობო პროპაგანდის გავრცელებასა და ხელისუფლების კრიტიკოსთა დისკრედიტაციის კამპანიაში აქტიურ როლს თამაშობს კიდევ ერთი პროსამთავრობო ტელევიზია „პოსტვ“, რომლის 52%-იან წილსაც მმართველი უმრავლესობის დეპუტატი, ვიქტორ ჯაფარიძე ფლობს.

“„იმედთან“ და „პოსტვ-სთან“ ერთად, პროსამთავრობო ხაზს ატარებს ტელეკომპანია „რუსთავი 2-ც“, რომლის მფლობელი, ქიბარ ხალვაში ასევე „ქართულ ოცნებასთან“ დაახლოებული ბიზნესმენია“.



საზოგადოებრივი მაუწყებელი

როგორც „საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველო“ აღნიშნავს, პოლიტიკური და მედიაპოლარიზაციის პირობებში, მოვლენების დაბალანსებული, მიუკერძოებელი გაშუქებისთვის კიდევ უფრო დიდია „საზოგადოებრივი მაუწყებლის“ როლი და მნიშვნელობა. 

„თუმცა, სამწუხაროდ, საქართველოს „საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა“ ამ დრომდე ვერ შეძლო ფართო საზოგადოების ნდობის მქონე მედიად ჩამოყალიბება. უკვე წლებია, რაც კითხვის ნიშნები არსებობს მისის ხელისუფლებისადმი მიკერძოებულობასთან დაკავშირებით. სკეპტიციზმს კიდევ უფრო ამძაფრებს მაუწყებლის მმართველი რგოლის ხელისუფლებასთან აფილირებული პირებით დაკომპლექტება. 

მოცემული მომენტისთვის „საზოგადოებრივი მაუწყებლის“ სამეურვეო საბჭოს ვასილ მაღლაფერიძე თავმჯდომარეობს, რომელიც „ქართული ოცნების“ საპატიო თავმჯდომარესთან, ბიძინა ივანიშვილთან დაახლოებული პირია. მაღლაფერიძეს მანამდე, 2017-2020 წლებში მაუწყებლის დირექტორის თანამდებობა ეკავა, საიდანაც გადადგომის შემდეგ, 2021 წელს „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილის პოსტზე მსახურობდა. 16 ოქტომბერს ვასილ მაღლაფერიძემ „საზოგადოებრივი მაუწყებლის“ ახალი შენობის გახსნაზე ბიძინა ივანიშვილს პერსონალური მადლობაც გადაუხადა“.

ვასილ მაღლაფერიძის გადადგომის შემდეგ, საზოგადოებრივი მაუწყებლის ახალი დირექტორი თინათინ ბერძენიშვილი გახდა, რომელიც წლების განმავლობაში მაუწყებელში სხვადასხვა წამყვან პოზიციებზე მუშაობდა.

ორგანიზაცია ხაზს უსვამს იმასაც, რომ 2022 წელს მაუწყებლის უკვე ყოფილმა თანამშრომლებმა არხის ხელმძღვანელობა ცენზურის მცდელობაში დაადანაშაულეს. გასულ წელს კი „საზოგადოებრივ მაუწყებელზე“ დაიხურა რამდენიმე ისეთი გადაცემა, რომელთა წამყვანებიც აქტიურად აკრიტიკებდნენ ე.წ. “რუსული კანონის” ინიცირებას. მათ შორის იყო გორგილაძის აუტანელი სიმსუბუქე“ და „კაცები“. 

„კანონის ხელახლა შემობრუნებას აპროტესტებდნენ გადაცემა „აკუსტიკის“ წამყვანებიც, რომლებიც მაუწყებლიდან მიმდინარე წლის ივლისში გაათავისუფლეს“.

 
კატეგორია - საქართველო


თბილისის საქალაქო სასამართლომ ტელეკომპანია „იმედი“ და „რუსთავი 2“ კოალიცია „ძლიერი საქართველოს“ ფასიანი პოლიტიკური რეკლამის  განუთავსებლობისთვის გუშინ, 20 ოქტომბერს 5-5 ათასი ლარით მეორედ დააჯარიმა. კომუნიკაციების კომისიამ ტელეკომპანიებს „ძლიერი საქართველოს“ ვიდეორგოლის განუთავსებლობისთვის ადმინისტრაციული სამართალდარღვევათა ოქმები მეორედ 18 ოქტომბერს შეუდგინა.

ComCom-ის მიერ შედგენილი ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ოქმები წინასაარჩევნო პერიოდში სასამართლოში იგზავნება და საბოლოო გადაწყვეტილებას სასამართლო შემჭიდროვებულ ვადაში (2 დღე) იღებს.

ComCom-მა „იმედსა“ და „რუსთავი 2“-ს „ძლიერი საქართველოს“ რეკლამის განუთავსებლობისთვის ოქმები პირველად 13 ოქტომბერს შეუდგინა. სასამართლომ კი, მეორე დღეს ისინი 5-5 ათასი ლარით დააჯარიმა და ვიდეორგოლების ტელეეთერში განთავსებაც დაავალა. 

კოალიციის იურისტის, თორნიკე ართქმელაძის განმარტებით, პირველ ჯერზე სასამართლომ გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ აღსრულების შუამდგომლობა არ დააკმაყოფილა. ტელეკომპანიების ინტერესების დამცველების თქმით კი, მათ სასამართლოს გადაწყვეტილების გასაჩივრებისთვის 10-დღიანი ვადა აქვთ. 

ComCom-ის განცხადებით, კომისიაში შევიდა პოლიტიკური გაერთიანება „ძლიერი საქართველო - ლელო, ხალხისთვის, თავისუფლებისთვის“ საჩივარი, რომლის თანახმადაც, მიუხედავად ფასიანი პოლიტიკური რეკლამის განთავსების თაობაზე ტელევიზიასთან გაფორმებული ხელშეკრულებისა და ამ საკითხზე ComCom-ისა და სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილებებისა, მაუწყებლები „ძლიერი საქართველო“ რეკლამას კვლავ არ ათავსებენ. 

გუშინ, 20 ოქტომბერს კომუნიკაციების კომისიამ „რუსთავი 2“ სამართალდამრღვევად სცნო „ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ უფასო პოლიტიკური რეკლამის განუთავსებლობისთვისაც. როგორც ComCom-ი წერს, კომისიაში პოლიტიკური გაერთიანება „ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ საჩივარი შევიდა, რომლის თანახმადაც, 10 ოქტომბრიდან „რუსთავი 2“-ის ეთერში აღარ გადის მათ მიერ მიწოდებული უფასო პოლიტიკური რეკლამები. 

10 ოქტომბერს „იმედმა“ გამოაქვეყნა განცხადება, რომ სანამ „მთავარი“, „ტვ პირველი“და „ფორმულა“ „ქართული ოცნების“ ვიდეოებს ეთერში არ გაუშვებს, „კოლექტიური ნაცმოძრაობის“ რეკლამებს ისიც აღარ განათავსებს. „იმედის“ გადაწყვეტილება გაიზიარა „პოსტვ“-მაც. 

„საჩივრის ავტორის აზრით, მიუხედავად იმისა, რომ ასეთი განცხადება არ გაუვრცელებია „რუსთავი 2“-ს, სწორედ იმავე პერიოდიდან, მათ ეთერში „ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ ვიდეორგოლი აღარ გადის“, - ვკითხულობთ ComCom-ის განცხადებაში. 

„ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“  უფასო პოლიტიკური რეკლამის განუთავსებლობისთვის სასამართლომ 5-5 ათასი ლარით უკვე დააჯარიმა „იმედი“, POSTV და „მაესტრო“.  
კატეგორია - საქართველო

შენიშვნა: ქავერზე გამოყენებულია Ezz Gaber-ის 20 ოქტომბრის აქციის ამსახველი ფოტო.


ტელეკომპანია „იმედი“ ავრცელებს ყალბ ინფორმაციას, თითქოს „მთის ამბები“ და „ტვ პირველი“ მარშს - „საქართველო ირჩევს ევროკავშირს“ ძველი აქციების კადრებით აშუქებს. 

სამთავრობო მედიამ დღეს, 21 ოქტომბერს საკუთარ ვებგვერდზე გამოაქვეყნა მასალა სათაურით - „„მთის ამბები“ და „ტვ პირველი“ ოპოზიციის პრაიდზე მისული ხალხის სიმცირის გამო, ძველი აქციების კადრებს იყენებენ“. როგორც „იმედი“ წერს, „იმ მიზეზით, რომ 20 ოქტომბერს, ოპოზიციის და არასამთავრობოების მიერ დაგეგმილ მარშს მოსახლეობის მცირე რაოდენობა შეუერთდა, აღნიშნულ მედიასაშუალებებს, ხალხის სიმრავლის წარმოსაჩენად ძველი კადრების გამოყენება მოუხდათ“. 

იდენტური შინაარსით მასალა გამოაქვეყნა Postv-მაც. „იმედზე“ დაყრდნობით კი, ინფორმაცია გაავრცელეს newshub-მა, kvira.ge-მ და digest.ge-მ.  სამთავრობო მედიასაშუალებებმა შესაბამისი ინფორმაციის ამსახველი იდენტური ქარდები გამოაქვეყნეს ფეისბუკის საკუთარ გვერდებზეც. 



აღსანიშნავია, რომ ტელეკომპანია „იმედმა“ მოგვიანებით სოციალურ ქსელში გამოქვეყნებული ქარდი შეცვალა, კოლაჟიდან „მთის ამბების“ ფოტო წაშალა და „ტვ პირველის“ საარქივო მასალის ე.წ. სქრინით ჩაანაცვლა. 



„ტვ პირველს“ მასალის - „პროტესტის გზა“ აღწერაში თავად აქვს მითითებული, რომ მაყურებელი ვიდეოში სხვადასხვა აქციის კადრებს ნახავს. ეს საკუთარ მასალაში „იმედმაც“ აღნიშნა. სამთავრობო მედიის მიერ გავრცელებულ ყალბ ინფორმაციას, თითქოს „მთის ამბები” „კადრებს ძველი აქციებიდან 20 ოქტომბრის პრაიდის კადრებად ასაღებს“ გამოეხმაურა „მთის ამბებიც“.

„აუდიტორიისადმი პატივისცემის გამო, გვინდა, განვმარტოთ, რომ ვიდეომასალა, რომელიც ასახავს 20 ოქტომბერს, საქართველოს ევროპული მომავლისთვის, თბილისში, თავისუფლების მოედანზე გამართულ აქციას, გადაღებულია „მთის ამბების“ მიერ, 20:10 – 20:30 მონაკვეთში და მასში არცერთი ძველი კადრი არ არის გამოყენებული“, - ვკითხულობთ განცხადებაში.

20 ოქტომბრის მარშის - „საქართველო ირჩევს ევროკავშირს“ ამსახველი  ფოტოების ნახვა შესაძლებელია დამოუკიდებელი ფოტოგრაფის Ezz Gaber-ი ფეისბუკის პირად გვერდზე.

აქციის მონაწილეთა რაოდენობის შეფასება შესაძლებელია სხვა მედიების მიერ გავრცელებული კადრებითაც. მაგალითად, "რადიო თავისუფლების" ფეისბუკის გვერდზე გამოქვეყნებული მასალით. Visioner-ის ინფორმაციით კი, აქციას 90 ათასიდან 100 ათასამდე ადამიანი ესწრებოდა.

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ პირველივე პრინციპის მიხედვით, ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია. მე-11 პრინციპის მიხედვით კი, ფაქტის განზრახ დამახინჯება ჟურნალისტმა უმძიმეს პროფესიულ დანაშაულად უნდა მიიჩნიოს. 

მედიაში შესწორების სტანდარტის სახელმძღვანელო წესებით: „გამოქვეყნებული მასალა უნდა შესწორდეს ისე, რომ აუდიტორიისთვის ცნობილი გახდეს თუ რა გასწორდა. ყველგან, სადაც ეს შესაძლებელია და არ უწყობს ხელს ვინმესთვის საზიანო ინფორმაციის გავრცელებას, მასალის ბოლოს შენიშვნის სახით უნდა მიეთითოს რა ეწერა მცდარ ვერსიაში“. „საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ მე-5 პრინციპის მიხედვით კი, მედია ვალდებულია, შეასწოროს გამოქვეყნებული არსებითად არაზუსტი ინფორმაცია, რომელსაც შეცდომაში შეჰყავს საზოგადოება. 

გუშინ, 20 ოქრტომბერს თბილისში გამართული პროევროპული მარშის - „საქართველო ირჩევს ევროკავშირს“ მონაწილეები 5 სხვადასხვა ლოკაციიდან დაიძრნენ და თავისუფლების მოედანზე შეიკრიბნენ. მსვლელობას, მოქალაქეებთან ერთად, პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლებიც შეუერთდნენ. 

იხილეთ „მედიაჩეკერის“ მასალები არქივიდან:

 

 
კატეგორია - საქართველო



ფოტო - „მედიაჩეკერი"/ ბაჩანა საჯაია


გუშინ, 20 ოქტომბერს გამართულ პროევროპულ მარშს - „საქართველო ირჩევს ევროკავშირს“ არაერთი უცხოური მედიასაშუალება გამოეხმაურა.

„თბილისში პროევროპულ მარშზე მნიშვნელოვანი არჩევნების წინ ათიათასობით მოქალაქე გამოვიდა“, - ამ სათაურით გამოაქვეყნა სტატია France 24 -მა. როგორც France 24-ი წერს, შაბათს [26 ოქტომბერს] პროდასავლური ოპოზიციური ძალების უპრეცედენტო ალიანსს დაუპირისპირდება „ქართული ოცნება“, რომელსაც ბრიუსელი ავტორიტარიზმსა და ევროპული გზიდან გადახვევაში ადანაშაულებს.

„ათიათასობით დემონსტრანტი აფრიალებდა ევროკავშირისა და საქართველოს დროშებს და ეჭირათ ბანერები, რომლებზეც ეწერა „საქართველო ირჩევს ევროკავშირს“, - აღნიშნულია სტატიაში.

Aljazeera-მ გუშინ გამართულ აქციაზე სტატია გამოაქვეყნა სათაურით - „ქართველები, არჩევნების წინ, ევროკავშირში გაწევრიანების მხარდასაჭერად გამოდიან“. Aljazeera მოახლოებულ არჩევნებს განიხილავს როგორც გადამწყვეტ გამოცდას, ქვეყნის დემოკრატიისა და მისი ევროკავშირში გაწევრიანების მცდელობისთვის.

პროევროპულ მარშს გამოეხმაურა Reuters-იც. „ევროკავშირმა გასულ წელს საქართველოს კანდიდატის სტატუსი მიანიჭა, რაც საბოლოო წევრობისკენ პირველი ნაბიჯია, მაგრამ ურთიერთობები მკვეთრად გაუარესდა მას შემდეგ, რაც „ქართულმა ოცნებამ“ მაისში მიიღო კანონი „უცხოელი აგენტების“ შესახებ, რომელიც კრიტიკოსების თქმით, იმის მტკიცებულებაა, რომ გეზი რუსეთისკენ არის აღებული“, - ვკითხულობთ სტატიაში.

მარშზე სტატია მოამზადა Voice Of Americam-მაც. როგორც VOA წერს, საპარლამენტო არჩევნებამდე რამდენიმე დღით ადრე, რომელიც განიხილება, როგორც გადამწყვეტი გამოცდა, ქვეყნის დემოკრატიისა და მისი ევროკავშირში გაწევრიანების მცდელობისთვის, ათიათასობით ქართველმა პროევროპული მიტინგი გამართა.  

გუშინ თბილისში გამართული პროევროპული მარშის - „საქართველო ირჩევს ევროკავშირს“ მონაწილეები 5 სხვადასხვა ლოკაციიდან დაიძრნენ და თავისუფლების მოედანზე შეიკრიბნენ. მსვლელობას, მოქალაქეებთან ერთად, პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლებიც შეუერთდნენ. აქციას Visioner-ის ინფორმაციით, 90 ათასიდან 100 ათასამდე ადამიანი ესწრებოდა. 

 
კატეგორია - საქართველო


დღეს, 18 ოქტომბერს თბილისის საქალაქო სასამართლომ „ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ უფასო პოლიტიკური რეკლამის განუთავსებლობისთვის „იმედი“, „POSTV“ და „მაესტრო“ 5-5 000 ლარით დააჯარიმა და ვიდეორგოლის ეთერში განთავსება დაავალა. კომუნიკაციების კომისიამ ტელეკომპანიებს სამართალდარღვევის ოქმები  გუშინ შეუდგინა. ComCom-მა „პოსტვ“ დამატებით სამართალდამრღვევად სცნო საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვის შედეგების კანონდარღვევით გავრცელებისთვის. 

ComCom-ის განცხადების მიხედვით, კომუნიკაციების კომისიაში პოლიტიკური გაერთიანება „ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ საჩივარი შევიდა, რომლის თანახმადაც, 10 ოქტომბრიდან „ტელეიმედის“, „პოსტვ“-ისა და „სტუდია მაესტროს“ ეთერში მათი უფასო პოლიტიკური წინასაარჩევნო რეკლამები აღარ გადის. ვიდეორგოლები 10 ოქტომბრამდე სამივე ტელევიზიის ეთერში გადიოდა.

10 ოქტომბერს „იმედმა“ გამოაქვეყნა განცხადება, რომ სანამ „მთავარი“, „TV პირველი“და „ფორმულა“ „ქართული ოცნების“ ვიდეოებს ეთერში არ გაუშვებს, „კოლექტიური ნაცმოძრაობის“ რეკლამებს ისიც აღარ განათავსებს. „იმედის“ გადაწყვეტილება გაიზიარა „პოსტვ“-მაც.

როგორც ComCom-ი წერს, განცხადება არ გაუვრცელებია „სტუდია მაესტროს“, თუმცა, იმავე პერიოდიდან „ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის“ ვიდეორგოლი მის ეთერშიც აღარ გადის.

გარდა ამისა, კომუნიკაციების კომისიის განცხადებით, „პოსტვ“-იმ, 9 ოქტომბერს, საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვის შედეგების შესახებ ინფორმაციის გავრცელებისას, არ მიუთითა გამოკითხვის დამკვეთი და ამასთან, არ იყო დაკონკრეტებული გამოკითხვა უფასო იყო თუ ფასიანი. 

ComCom-ის მიერ შედგენილი ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ოქმები წინასაარჩევნო პერიოდში სასამართლოში იგზავნება და საბოლოო გადაწყვეტილებას სასამართლო შემჭიდროვებულ ვადაში (2 დღე) იღებს.

14 ოქტომბერს სასამართლომ „იმედი“ და  „რუსთავი 2“ 5-5 ათასი ლარით დააჯარიმა კოალიცია „ძლიერი საქართველოს“ ფასიანი პოლიტიკური რეკლამის განუთავსებლობისთვისაც. დღეს კი, ComCom-მა „იმედს“ და „რუსთავი 2“-ს „ძლიერი საქართველოს“ რეკლამის განუთავსებლობისთვის ოქმები მეორედ შეუდგინა.

მთავარ არხს“, „TV პირველსა“ და „ფორმულას“ კი, „ქართული ოცნების“ საჩივრების საფუძველზე, კომუნიკაციების კომისიამ 4-4 სამართალდარღვევის ოქმი შეუდგინა. საქალაქო სასამართლომ ეს ტელევიზიები ჯამში 15-15 000 ლარით დააჯარიმა.