როგორ მოხვდა საქართველოს დროშა რუსთაველის გამზირის სავალ ნაწილზე?! 

დღეს, 29 აპრილს ტელეკომპანია „იმედმა“ ფეისბუქ გვერდზე 28 აპრილის რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციიდან ვიდეო გაავრცელა სათაურით: „დემონსტრანტის მიერ ძირს დაგდებული დროშა პოლიციელებმა სამხედრო პატივით აიღეს“.  

სინამდვილეში მაყურებელმა ტელეკომპანია "ფორმულას" პირდაპირ ეთერში 23:53 წუთზე იხილა, რომ საპროტესტო აქციის მონაწილე ქალმა სპეციალურად  დააფინა სპეციალური დანიშნულების რაზმის წინ სიმბოლურად დროშა, როგორც ერთგვარი წინაღობა.


 საბოლოოდ, ადგილზე მყოფმა შსს-ის წარმომადგენლებმა სიმბოლურად ძირს დაფენილი დროშა სიმბოლურადვე აკეცეს და აქციის მონაწილეებს დაუბრუნეს.

“ხანძარის შედეგად დაღუპული დედა და 4 შვილი. ოჯახს, რომელიც უკიდურეს გაჭირვებაში ცხოვრობდა, რამდენიმე თვის წინ სოციალური დახმარებაც მოუხსნეს” - ამ აღწერით გამოაქვეყნა "ტელეკომპანია პირველმა" ბაღდათში მომხდარი ტრაგედიის შემდეგ სოციალურ ქსელში ვიდეო, რომელიც ოჯახის მდგომარეობას აღწერდა და შემთხვევამდე 2 თვით ადრე იყო გადაღებული. ვიდეოს არ ერთვოდა განმარტება, რომ იყო საარქივო მასალა და არაზუსტი იყო ინფორმაცია დახმარების მოხსნის შესახებ. მომხდარიდან მალევე მასალის ამ ფორმით, განმარტების გარეშე გავრცელება მანიპულაციური იყო და აუდიტორია შეცდომაში შეიყვანა. ამგვარი გაშუქება ქმნიდა ირიბ მინიშნებას, თითქოს ხანძარი სიდუხჭირემ გამოიწვია, რაც ამ ეტაპზე დადგენილი არ არის. არაზუსტი და მანიპულაციური იყო დილის საინფორმაციო გამოშვებებში მაუწყებლის მიერ მაყურებლისთვის პირდაპირ ეთერში მიწვდილი ინფორმაციაც.

შემთხვევა ბაღდათში 3 თებერვალს მოხდა. ხანძრს 4 ბავშვი და 2 ქალი ემსხვერპლა. ამბავი მედიისთვის იმავე ღამეს, დაახლოებით, 23:00 საათისთვის გახდა ცნობილი და 4 თებერვალს ყველა მედიასაშუალებისთვის დღის ერთ-ერთი წამყვანი თემა იყო. “TV პირველმა” ტრაგედიის გაშუქება მომხდარიდან მალევე დაიწყო. თავდაპირველად, 23:50 საათზე, არხის ფეისბუკის გვერდზე გამოქვეყნდა ხანძრის ამსახველი ვიდეო, რომელსაც თან ერთვოდა შემდეგი ტექსტი: “ხანძარს 5 ადამიანის სიცოცხლე ემსხვერპლა, მათ შორის ოთხი ბავშვია. არსებული ინფორმაციით, მიტოვებულ სახლში სოციალურად დაუცველი ოჯახი თვითნებურად იყო შესახლებული.” (თავდაპირველად, ყველა მედიასაშუალებამ 5 გარდაცვლილის შესახებ მიაწოდა ინფორმაცია აუდიტორიას, რადგან მეექვსე ცხედარი მაშველებმა მოგვიანებით იპოვეს. მედიასაშუალებების ნაწილმა, მასალები შესწორების სტანდარტის შესაბამისად ჩაასწორა, ნაწილის გვერდზე (მათ შორის “TV პირველის“) კი არაზუსტი ინფორმაცია კვლავ იძებნება.)

მოგვიანებით, დაახლოებით, 03:00 საათისთვის არხის ფეისბუკის გვერდზე გავრცელდა ვიდეო “TV პირველის” არქივიდან, სათაურით “ტრაგედია!” ვიდეო ასახავდა სოციალურად დაუცველი ოჯახის ცხოვრების კადრებს, რომელიც 21 ნოემბერს გადაცემა “რეაქციაში” გავიდა. გამოქვეყნებულ ვიდეოფრაგმენტში გაჭირვებაში მცხოვრები ქალი სოციალური დახმარების შეჩერების შესახებ საუბრობდა. მაუწყებლის მიერ გავრცელებულ ვიდეოს შეცდომაში შემყვანი შინაარსის ტექსტი ერთვოდა თან: “ხანძარის შედეგად დაღუპული დედა და 4 შვილი. ოჯახს, რომელიც უკიდურეს გაჭირვებაში ცხოვრობდა, რამდენიმე თვის წინ სოციალური დახმარებაც მოუხსნეს ”.



მაუწყებელს თავისი აუდიტორიისთვის არ მიუწვდია ინფორმაცია, რომ ოჯახს სოციალური დახმარება გარკვეული მიზეზით (ჯანდაცვის სამინისტროს განმარტებით, კომუნალურ გადახდებზე აბონენტის ნომერის არქონის გამო), დროებით ჰქონდა შეჩერებული, არ განუმარტავს, რომ დეკემბერში ოჯახს კვლავ აღუდგა დახმარება და განაცდური თანხა ერთიანად ჩაერიცხა.

ფეისბუქგვერდზე ვიდეოს გამოქვეყნების შემდეგ, ბაღდათში მომხდარი ტრაგედია იგივე აქცენტით გაშუქდა 4 თებერვლის დღის პირველ ნახევარში მაუწყებლის ეთერში გასულ საინფორმაციო გამოშვებებში:

“TV პირველმა” 4 თებერვალს დილის 9 საათიანი საინფორმაციო გამოშვება 20 წუთით ადრე, 08:40-ზე სპეციალური გამოშვებით დაიწყო. ბაღდათიდან ჟურნალისტის პირდაპირი ჩართვის შემდეგ, წამყვანმა მაყურებელს ხანძრის შედეგად გარდაცვლილი ოჯახის არქივიდან ამოღებული ვიდეო წარუდგინა და განუმარტა, რომ “გაჭირვებულ ოჯახს სოციალური დახმარება მხოლოდ და მხოლოდ იმის გამო მოუხსენეს, რომ მას, დროებით, ელექტროენერგია მეზობლისგან ჰქონდა შემოყვანილი”.

ერთი საათის შემდეგ, საინფორმაციო გადაცემის წამყვანი კვლავ რამდენიმე წუთით ადრე(09:50) სპეციალური გამოშვებით დაბრუნდა ეთერში და მაყურებელს “ევროპული საქართველოს” ლიდერის, გიგი უგულავას განცხადება შესთავაზა პირდაპირ ეთერში, რომელიც ბაღდათში მომხდარი ტრაგედიის გამო, პარლამენტის პიკეტირების გადადების შესახებ საუბრობდა. გიგი უგულავას განცხადების შემდეგ, საინფორმაციო გამოშვების წამყვანმა და თემაზე მომუშავე ჟურნალისტმა კვლავ შეახსენეს მაყურებელს, რომ ოჯახს სოციალური დახმარება ჰქონდა მოხსნილი.

11:00 საათიან გამოშვებაშიც, წამყვანი და ჟურნალისტი კვლავ იგივე აქცენტს აკეთებდნენ - არქივიდან ამოღებულ ვიდეოს და ახლობლების ნათქვამს ეყრდნობოდნენ და ამბობდნენ, რომ ოჯახს დახმარება მოუხსნეს. თუმცა ამჯერად მერის კომენტარიც გავიდა ეთერში, რომელიც ამბობდა, რომ ოჯახი სოციალურ დახმარებას იღებდა.

“TV პირველის” მაყურებელმა, ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილის გიორგი წოწკოლაურის მედიასთან გაკეთებული განცხადების შემდეგ, 12:00 საათიან გამოშვებაში გაიგო, რომ ოჯახს სოციალური დახმარება დროებით ჰქონდა შეწყვეტილი. ჯანდაცვის სამინისტროს აღნიშნული განცხადების მიუხედავად, 13:00 საათიან გამოშვებაშიც მაუწყებელმა აქცენტი კვლავ სოციალური დახმარების მოხსნაზე გააკეთა. საინფორმაციო გამოშვების ანონსში და აღწერაში კვლავ განმარტების გარეშე, ხაზგასმული იყო, რომ ოჯახს რამდენიმე თვის წინ სოციალური დახმარებაც მოუხსნეს. გარდა ამისა, სამინისტროს განცხადების შემდეგ, მაუწყებელი სოციალურ სააგენტოში არკვევდა, მოუხსენეს თუ არა დახმარება ოჯახს.





“TV პირველის” მაყურებელი შესაბამის წყაროებთან დაზუსტებულ ინფორმაციას მხოლოდ 14:00 საათიდან იღებდა. 4 თებერვალს ამავე ამბავს მიეძღვნა გადაცემა “რეაქციაც”.

თუმცა მანამდე გავრცელებული შეცდომაში შემყვანი ინფორმაცია კვლავ არ შეუსწორებია მაუწყებელს და ამ დრომდე იძებნება არხის ფეისბუკ გვერდზე. არც თავდაპირველად გამოქვეყნებული ვიდეოს აღწერაშია ცვლილება შესული. აღსანიშნავია, რომ ვიდეო კვლავ იგივე ტექსტით ვრცელდება და ამ დროისთვის “TV პირველის” ფეისბუკგვერდზე აღნიშნულ ვიდეოს 393 000-ზე მეტი ნახვა და 5 400-მდე გაზიარება აქვს. ასევე, “TV პირველს” დღის განმავლობაში არცერთხელ არ აუღნიშნავს, რომ თავდაპირველად მაუწყებელმა არაზუსტი ინფორმაცია გაავრცელა.

ბაღდათში მომხდარი ტრაგედია მედიის ფოკუსში ცხადია უნდა მომხვდარიყო და ასევე, ცხადია, რომ მედიას უნდა დაესვა ყველა კითხვა და დაეყენებინა ყველა შესაბამისი უწყების პასუხისმგებლობის საკითხი.

თუმცა, მასალის ამ დროს და ამ ფორმით გავრცელება, მინიშნების გარეშე - რომ ის იყო არქივის, ასევე ის, რომ ოჯახს სოციალური დახმარება მოხსნის შემდეგ ისევ აღუდგა, მანიპულაციური იყო და აუდიტორია შეცდომაში შეიყვანა. ამგვარი გაშუქება ქმნიდა ირიბ მინიშნებას, თითქოს ხანძარი სიდუხჭირემ გამოიწვია, რაც ამ ეტაპზე დადგენილი არ არის.

TV პირველის ეს ვიდეო გახდა ინსპირაცია სხვა ონლაინ გამოცემებისთვისაც, რომლებმაც ასევე შეცდომაში შეიყვანეს აუდიტორია.

“TV პირველზე” დაყრდნობით, ხანძარის შედეგად დაღუპული ოჯახისთვის სოციალური დახმარების მოხსნის შესახებ არაზუსტი ინფორმაცია გაავრცელეს შემდეგმა მედიასაშუალებებმა: პალიტრავიდეო, ფორტუნა, ნიუპოსტი, პროგრესნიუსი, სარკე ნიუსი, რეზონანსი, newsreport.ge, cyc.ge, paqtebi.ge, hotnews და სხვა.

აღნიშნულ გვერდებზე სოციალური დახმარების მოხსნის შესახებ არაზუსტი ინფორმაცია კვლავ დამატებითი განმარტებების გარეშე იძებნება და არ დრომდე არ არის შესწორებული. მიუხედავად იმისა, რომ გამოცემებმა ბაღდათში მომხდარ ტრაგედიაზე დღის განმავლობაში სხვა მასალებიც მოამზადეს, თავდაპირველად გამოქვეყნებული მასალები მაინც პრობლემურია, რადგან თუ მკითხველი მხოლოდ ზემოთჩამოთვლილ მასალებს ნახავს, არაზუსტ ინფორმაციას მიიღებს.

24-27 იანვრის პერიოდში რამდენიმე ონლაინგამოცემამ და სხვადასხვა საიტებმა გაავრცელეს მანიპულაციური ინფორმაცია, თითქოს, თურქეთში გაუპატიურება ლეგალური გახდება. გამოცემები წერდნენ, რომ ახალი კანონი კაცებს არასრულწლოვანი გოგოების გაუპატიურების უფლებას მისცემს.

ინფორმაცია თავდაპირველად, 24 იანვარს, “ნიუპოსტმა” გაავრცელა შემდეგი სათაურით “ახალი კანონი თურქეთში მამაკაცებს არასრულწლოვანი გოგოების გაუპატიურების უფლებას მისცემს”. გამოცემა წერდა, რომ თურქეთში იანვრის ბოლოს წარადგენენ ახალ კანონს, რომლის მიხედვითაც მამაკაცს ახალგაზრდა გოგოს გაუპატიურება ლეგალურად შეეძლება, თუ შემდგომ მასზე იქორწინებს.

“თურქეთის ხალხთა დემოკრატიული პარტია აღნიშნავს, რომ ეს კანონმდებლობა ბავშვთა ქორწინებას ლეგალურს გახდის და გაუპატიურებას, როგორც კანონმდებლობით დაშვებულს. არსებობს ბავშვთა სექსუალური ექსპლუატაციის საფრთხეც”, - წერდა “ნიუპოსტი” და ინფორმაციის წყაროდ უცხოური გამოცემების“dailymail”, “dailystar” და “independent” სტატიების ბმულებს უთითებდა.

“ნიუპოსტზე” დაყრდნობით იდენტური მასალა სიტყვა-სიტყვით გამოაქვეყნეს შემდეგმა გამოცემებმა: “ალია”, tia.ge, emigrantebi.org და allmedia.news.  მოგვიანებით “ნიუპოსტმა” სტატია წაშალა, თუმცა ზემოთჩამოთვლილ გვერდებზე კვლავ იძებნება და მათ წყაროდ კვლავ "ნიუპოსტი" აქვთ მითითებული.

მსგავსი მანიპულაციური და შეცდომაში შემყვანი მასალა გამოაქვეყნა "hotnews-მა" შემდეგი სათაურით “მამაკაცებს არასრულწლოვანი გოგოების გაუპატიურების უფლებას მისცემენ”. საიტი ყოველგვარი არგუმენტების და წყაროების გარეშე, მტკიცებით ფორმაში წერდა, რომ “თურქეთის ახალი დემოკრატიული პარტია, იანვრის ბოლოს, წარადგენს კანონს, რომლის მიხედვითაც მამაკაცებს ახალგაზრდა გოგოების გაუპატიურება ლეგალურად შეეძლებათ. ეს კანონმდებლობა ბავშვთა ქორწინებას ლეგალურს გახდის”. 

აქცენტი იმაზე, რომ თურქეთის პარლამენტში ინიცირებული ახალი კანონპროექტი ბავშვების გაუპატიურებას ლეგალურს გახდის, არასწორია. სინამდვილეში, აღნიშნული კანონპროექტით, თურქეთში კაცებს არასრულწლოვანთან სექსისთვის გათვალისწინებული სასჯელის აცილება შეეძლებათ, თუკი მსხვერპლს ცოლად მოიყვანენ.

ოპოზიციური პარტიები და ქალთა უფლებადამცველები კანონპროექტს აპროტესტებენ. იგივე კანონპროექტი 2016 წელსაც იყო თურქეთის პარლამენტში ინიცირებული, თუმცა ეროვნული და მსოფლიო მასშტაბით გამოწვეული დიდი აღშფოთებისა და პროტესტის გამო, კანონპროექტი ჩავარდა.  აღსანიშნავია, რომ ეს ინფორმაცია არცერთ გამოცემას არ მოუძიებია და არ შეუთავაზებია მკითხველისთვის.

17-18 იანვარს “newsreport.ge-ს” და “ალიას” გვერდებზე გამოქვეყნდა პარლამენტის თავმჯდომარის არჩილ თალაკვაძისა და საქართველოს პრეზიდენტის სალომე ზურაბიშვილის ვიდეოდან ფრაგმენტი, მანიპულაციური სათაურით. 9 წამიან ვიდეოში ისმის რამდენიმე სიტყვიანი ამონარიდი პარლამენტის თავმჯდომარის ისტორიიდან, რომელსაც იგი საქართველოს პრეზიდენტს უყვება.

"შოკოლადებს მოგცემ, ოღონდ შენ ხმა არ ამოიღოო" - არჩილ თალაკვაძე სალომე ზურაბიშვილს” - newsreport.ge აღნიშნული სათაურით აქვეყნებს მასალას. იგივე ფრაგმენტი გამოცემა “ალიამაც” გამოაქვეყნა შემდეგი სათაურით - “შოკოლადებს მოგცემ, ოღონდ შენ ხმა არ ამოიღო“- რა მოუყვა თალაკვაძემ პრეზიდენტს”.

ორივე გამოცემა ვიდეოს თან ურთავს იდენტურ განმარტებას: “სოციალურ ქსელში არჩილ თალაკვაძის სახალისო ვიდეო გავრცელდა. პარლამენტის თავმჯდომარე არჩილ თალაკვაძე სალომე ზურაბიშვილს ბავშვობის ისტორიას უყვება, რომელიც მის მუსიკალურ ნიჭს ეხება.”

აღნიშნული სათაურებით გამოქვეყნებული ვიდეო ფრაგმენტი, რომელიც კონტექსტიდან ამოგლეჯილია, მკითხველისთვის შეცდომაში შემყვანია, რადგან არ იძლევა რეალურ ინფორმაციას და აღიქმება ისე, თითქოს ამგვარი თხოვნით პარლამენტის თავმჯდომარემ პრეზიდენტს მიმართა.

“ახალი ჩინური ვირუსით ასობით ადამიანი დაავადდება - მეცნიერები” - ამ სენსაციური სათაურით გამოქვეყნდა სტატია 18 იანვარს პრტაიმტაიმის გვერდზე. მიუხედავად იმისა, რომ ჩინეთში ახალი ტიპის ვირუსი ნამდვილად გავრცელდა, მტკიცებით ფორმაში იმის თქმა, რომ ასობით ადამიანი დაავადდება, მაინც უსაფუძვლოა და მანიპულაციურად აღიქმება, ვინაიდან სტატიაში ამ საფრთხეზე არაფერია ნათქვამი და არ ჩანს, რას ეფუძნება ამგვარი დასკვნა.

“უცნობი კორონავირუსით ჩინეთის ოფიციალური ინფორმაციით, ორი ადამიანი გარდაიცვალა... ჩინეთში უცნობი ვირუსის აფეთქება დეკემბერში მოხდა. მთლიანად ვირუსი 41 ადამიანს აღმოუჩინეს, მათგან 7 კრიტიკულ მდგომარეობაშია. აღსანიშნავია, რომ ვირუსის მქონე ბევრი ადამიანი ზღვის პროდუქტების ბაზარში გამყიდველები და მყიდველები იყვნენ”, - წერს ავტორი.

მიუხედავად იმისა, რომ სათანადო არგუმენტები მასალაში არ მოიძებნება, სათაური მკითხველს არწმუნებს, რომ ასობით ადამიანის ვირუსით დაავადდების საშიშროება არსებობს. უფრო მეტიც, სტატიაში საპირისპირო ინფორმაციასაც ვკითხულობთ - ბოლოში განმარტებულია, რომ არ არსებობს იმის მტკიცებულება, რომ ვირუსი ადამიანიდან ადამიანზე გადადის და მის საშიშროებაზე საუბარი ნაადრევია:

“ლაბორატორიულმა ტესტებმა აჩვენა, რომ საქმე შეიძლება ეხებოდეს კორონოვირუსის ახალ ტიპს. პეკინში აცხადებენ, რომ ჯერჯერობით ადრეა იმაზე საუბარი, რომ ეს ვირუსი საშიშია, რადგან არ არსებობს მის მტკიცებულება, რომ ვირუსი ადამიანიდან ადამიანზე გადადის”.

ჩინეთში ახალი ვირუსის გავრცელების შესახებ უკვე იწერება საერთაშორისო მედიაშიც. ვირუსის არსებობას ადასტურებენ ჩინეთის ოფიციალური უწყებებიც. თუმცა, ეს ყველაფერი მაინც არ იძლევა იმის საფუძველს, რომ ამგვარი, მტკიცებით ფორმაში მოცემული სათაურით გამოქვეყნდეს მასალა. შესაბამისად, აღნიშნული სტატიის სათაური მანიპულაციად აღიქმება და ტოვებს შთაბეჭდილებას, რომ მკითხველის განზრახ შეცდომაში შეყვანას ისახავს მიზნად.

“ვინ დაიწყო დაპირისპირება, რომელსაც გამსახურდიას დაჭრა მოჰყვა?! - "კურიერმა" სისხლიანი გარჩევის ყველა დეტალი გაარკვია” - ამ სათაურით, 24 დეკემბერს “რუსთავი 2-ის” მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში, ცოტნე გამსახურდიას დაჭრის საქმეზე, მანიპულაციური სიუჟეტი გავიდა. მასალის ავტორი და გადაცემის წამყვანი მთავარ აქცენტს აკეთებდნენ იმაზე, რომ “ცოტნე გამსახურდია იმ დღეს აგრესიით გამოირჩეოდა და თავად იყო დაპირისპირების ინიციატორი”.

“ვინ დაიწყო დაპირისპირება, რომლის შემდეგაც ცოტნე გამსახურდია უკვე რამდენიმე დღეა სიკვდილს ებრძვის”, - ამ კითხვით იწყებს წამყვანი სიუჟეტის წარდგენას და თავისივე ტექსტში, თვითონვე პასუხობს კითხვას - მოწმეთა ჩვენებებზე დაყრდნობით, წამყვანი ამბობს, რომ საქმის გარჩევა თავად ცოტნე გამსახურდიამ დაიწყო.

“კურიერმა” მოიპოვა საქმეში არსებული ჩვენებები, სადაც დეტალურად არის აღწერილი გალის ქუჩაზე მომხდარი სისხლიანი დაპირისპირების დეტალები. საქმეში ფიგურირებს სუფრის დანა და ყავარჯენი. მოწმეთა აბსოლუტური უმრავლესობა კი ამბობს, რომ საქმის გარჩევა პირველად თავად ცოტნე გამსახურდიამ დაიწო. ასევე, ირკვევა, რომ მკვლელობის მცდელობაში ბრალდებული პირები ქვეყნის დატოვებას ცდილობდნენ. მათ შორის არის გიორგი სოლოღაშვილი, რომლის დაკითხვის ოქმი ასევე მოიპოვა სალომე ბოკუჩავამ. სწორედ ის ისაუბრებს ყველა დეტალზე. სალომე, რა ირკვევა ჩვენებებიდან, რას მოყვა ჩხუბი და რატომ დაიწყო უთანხმოება” - ამ კითხვით წამყვანი გადადის ჟურნალისტთან, რის შემდეგაც, ჟურნალისტი აგრძელებს წამყანის ნარატივს და მაყურებელს არწმუნებს, რომ გამსახურდიას მკვლელობის მცდელობაში ბრალდებულები სიტუაციის განეიტრალებას ცდილობდნენ, ცოტნე გამსახურდიამ კი კონფლიქტი თავად გაამწვავა.

სიუჟეტის შესავალ ნაწილში, ჟურნალისტი მტკიცებით ფორმაში ყვება, რომ “სწორედ ცოტნე გამსახურდია გამოირჩეოდა აგრესიით” და მას “კონფლიქტის გამწვავებაში” ადანაშაულებს:

“ჩვენებების მიხედვით ირკვევა, რომ ყოფით საკითხზე დაიწყო დაპირისპირება. თუმცა, შეიძლება თავისუფლად ითქვას, რომ ცოტნე გამსახურდია, ახლა უკვე დაკავებული პირების მიმართ, მთელი დღის განმავლობაში იყო საკმაოდ აგრესიული. ისინი ერთად იმყოფებოდნენ გარდაცვლილი მეგობრის დაბადების დღეზე და პირებმა, რომლებიც ახლა უკვე ბრალდებულები არიან, სცადეს ტერიტორიიდან წამოსვლა ვითარების გასანეიტრალებლად. თუმცა, მათ ქუჩაში დაეწია ცოტნე გამსახურდია, რა დროსაც უკვე გამწვავდა კონფლიქტი და, ჩვენებების მიხედვით, სწორედ ცოტნე გამსახურდია გამოირჩეოდა თავიდან აგრესიით”, - ამბობს ჟურნალისტი სიუჟეტის წარდგენისას.

სიუჟეტის ძირითადი ნაწილი აგებული იყო მოწმეთა ჩვენებებზე. ავტორმა, აღნიშნულ ჩვენებებზე დაყრდნობით, საზოგადოებას ქრონოლოგიის მიხედვით მოუყვა 19 დეკემბერს მომხდარის შესახებ. რის შემდეგაც მაყურებელმა მოისმინა ბრალდებულების ადვოკატების შეფასებები. სიუჟეტის დასკვნით ნაწილში კი, ცოტნე გამსახურდიას ადვოკატის და ოჯახის წევრების კომენტარები გავიდა, რომლებიც მომხდარის სავარაუდო ვერსიაზე და გამოძიებასთან დაკავშირებით არსებული კითხვების შესახებ საუბრობდნენ.

და მიუხედავად იმის, რომ მასალა ცოტნე გამსახურდიას ახლობლების კომენტარებსაც შეიცავდა და ერთი შეხედვით, მასალას მხარეების თანაბრად წარმოჩენის მცდელობა არ აკლდა, წამყვანისა და ჟურნალისტის ტექსტებმა მას იმგვარი ელფერი შესძინა, რომ თითქოს საქმეში მთავარი დამნაშავე ცოტნე გამსახურდიაა. რისი მტკიცება ანდა უარყოფა, ცხადია, არ არის მართებული, რადგან ოფიციალურად დადასტურებული ინფორმაცია და გამოძიების შედეგები ამ დრომდე უცნობია.

“ამერიკის ხმა” აცხადებს, რომ ტელეკომპანია “იმედმა” კვირის მთავარი გადაცემისთვის მომზადებულ სიუჟეტში “ანტიტრამპისტების პოლიტიკა”, მათი ჟურნალისტის ჯიმ მალონის კომენტარი არასწორ კონტექსტში წარმოაჩინა, რაც შემაშფოთებელია.

განცხადება “ამერიკის ხმამ” 17 სექტემბერს გამოაქვეყნა. განცხადების მიხედვით, ტელეკომპანია “იმედმა” ჯიმ მალონს ინტერვიუ აშშ-ს 2020 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებთან დაკავშირებით სასაუბროდ სთხოვა. ინტერვიუს დროს კი ჟურნალისტმა მალონს ამერიკის საგარეო პოლიტიკაზე დაუწყო შეკითხვების დასმა, რაც მისთვის მოულოდნელი აღმოჩნდა.

"ბატონი მალონი „ამერიკის ხმის“ გამოცდილი ჟურნალისტია, რომელიც ამერიკულ პოლიტიკას წლებია აშუქებს. ნებისმიერი მცდელობა, ამ ინტერვიუში მისი პასუხები ამოღებულ იქნას კონტექსტიდან იმ მიზნით, რომ ზიანი მიადგეს „ამერიკის ხმის“ ჟურნალისტების კალიბრს და კვალიფიკაციას, ან იმისთვის, რომ არასწორად იქნას გადაცემული „ამერიკის ხმის“ საქმიანობა საქართველოში ნებისმიერ სიახლესთან დაკავშირებით, ღრმად შემაშფოთებელია", - ნათქვამია განცხადებაში.

---

„ამერიკის ხმა“ შეერთებული შტატების ყველაზე დიდი საერთაშორისო სამაუწყებლო ორგანიზაციაა. ის მულტიმედიურ პროგრამებს 45 ენაზე ავრცელებს სხვადასხვა აუდიტორიისთვის, რომელსაც თავისუფალ მედიაზე ხელი შეზღუდულად, ან საერთოდ არ მიუწვდება.

---

სიუჟეტი, რომელსაც “ამერიკის ხმა” გამოეხმაურა, გადაცემა “იმედის კვირაში” 15 სექტემბერს გავიდა. მასალა 10 სექტემბერს საქართველოში გამართულ საერთაშორისო კონფერენციაზე მომხდარ არეულობას ეხებოდა. გადაცემის წამყვანი, ისევე როგორც სიუჟეტის ავტორი, თითქმის 9 წუთის განმავლობაში ცდილობდნენ მაყურებელი დაერწმუნებინათ, რომ საერთაშორისო კონფერენციის ორგანიზატორები პირდაპირ ასოცირდებიან ისეთ ოპოზიციურ პარტიებთან, როგორიცაა “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა” და “ევროპული საქართველო” და “მაკკეინის ინსტიტუტის” წარმომადგენლების უარყოფით გავლენებზე უყვებოდნენ საზოგადოებას.

---

---

სიუჟეტის ავტორი მაყურებელს არწმუნებდა, რომ მაკკეინთან ასოცირებულ ფიგურებს ამერიკულ პოლიტიკურ ცხოვრებაზე გავლენა არ აქვთ. ამ სიტყვების დასტურად კი, ამერიკელი პოლიტიკური კომენტატორის სტატუსით, მაყურებელს ჯიმ მალონის კომენტარს სთავაზობდა:

“მეთიუ ბრაიზა, დევიდ კრამერი, მაიკლ კარპენტერი, კურტ ვოლკერი - პირველად მესმის ეს გვარები. ვერ ვიხსენებ ვერცერთ მათგანს. არ ვფიქრობ, რომ ისინი გავლენიანები არიან. წინააღმდეგ შემთხვევაში, აუცილებლად მეცოდინებოდა მათ შესახებ”, - ამბობდა სიუჟეტში მალონი.

 

კადრი "იმედის" სიუჟეტიდან, რომელშიც მალონის კომენტარი გავიდა.
 სიუჟეტში არასწორად არის მითითებული მალონის გვარიც. 

“ამერიკის ხმის” განცხადების მიხედვით, ჯიმ მალონი "ამერიკის ხმაში" წლების განმავლობაში შეერთებული შტატების შიდა პოლიტიკას, საარჩევნო პროცესებს, კონგრესში მიმდინარე საკანონმდებლო პროცესებს აშუქებს. ამერიკის საგარეო პოლიტიკა მისი პროფესიული საქმიანობის ძირითადი მიმართულება არ არის.

"ამერიკის ხმის" განცხადებას 18 სექტემბერს "იმედის კვირამ" უპასუხა.   

"15 სექტემბერს ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში „იმედის კვირა“ გასული სიუჟეტის მომზადებისას ავტორები (რუსუდან შელია და „იმედის“ კორესპონდენტი ვაშინგტონში დემნა დევდარიანი) მოქმედებდნენ პროფესიული სტანდარტის სრული დაცვით და ხელმძღვანელობდნენ ჟურნალისტური ეთიკის ნორმებით. შესაბამისად, ვერ დავეთანხმებით ავტორიტეტული მედიასაშუალების „ამერიკის ხმის“ ხელმძღვანელობის პოზიციას, რომ ჯიმ მალონის კომენტარი არასწორ კონტექსტში იყო წარმოჩენილი. სურვილის შემთხვევაში, ჩვენ მზად ვართ, დაინტერესებულ მხარეს მივაწოდოთ აღნიშნული ინტერვიუს სრული (დაუმონტაჟებელი) ვიდეოჩანაწერი. კიდევ ერთხელ ვადასტურებთ პატივისცემას „ამერიკის ხმის“ მიმართ და ვიმედოვნებთ, რომ მსგავს გაუგებრობებს მომავალში ადგილი არ ექნება", - ნათქვამია ტელეკომპანია "იმედის" განცხადებაში.

აგვისტოს ომი მიხეილ სააკაშვილისა და ნაციონალური მოძრაობის მიერ როგორც ძალაუფლების „ყველაფრის ფასად“ შენარჩუნებისა და საზოგადოების თვალში „დაკარგული ლეგიტიმაციის“ ხელახლა მოპოვების გზა - ამ კონტექსტში წარმოჩინდა ყოფილი ხელისუფლება ტელეკომპანია „იმედის“ ეთერში 11 აგვისტოს გასულ ფილმში - „ჩვენ მშვიდობით მოვიგებთ სხვის დაწყებულ ომს“, რომლის ავტორიც და მასზე მომუშავე გუნდიც მითითებული არ არის.

მნიშვნელოვანი ფაქტების მიჩქმალვა, მანიპულაცია და არაზუსტი ინფორმაცია ფონად გასდევს 40 წუთიან ფილმს, სახელწოდებით “ჩვენ მშვიდობით მოვიგებთ სხვის დაწყებულ ომს!”

 სიუჟეტი 2008 წლის რუსეთ-საქართველოს ომში ნაციონალური მოძრაობისა და იმდროინდელი პრეზიდენტის ბრალეულობაზეა აგებული ისე, რომ განვითარებულ მოვლენებში რუსეთის ფედერაციის პასუხისმგებლობა მინიმუმამდეა დაყვანილი. აგვისტოს ომი წარმოჩენილია როგორც “მაშველი რგოლი” სააკაშვილისთვის, რამაც შესაძლებლობა მისცა “ოპოზიციის წნეხისგან” გათავისუფლებულიყო და დაებრუნებინა “დაკარგული ლეგიტიმაცია”.

ფილმში ავტორი რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების მიმოხილვას 2004 წელს, ქვეყნის სათავეში ახალი ხელისუფლების მოსვლიდან იწყებს და იმ შეცდომებსა თუ ქმედებებს აღწერს, რაც მისივე შეფასებით, ყოფილმა ხელისუფლებამ ოკუპირებულ რეგიონებთან მიმართებით და ჩრდილოელ მეზობელთან ურთიერთობის კონტექსტში მიზანმიმართულად განახორციელა. ასე მაგალითად, ფილმიდან ვიგებთ, რომ 2004 წელს ახალმა ხელისუფლებამ პრაქტიკულად მოგვარებული, ან უფრო ზუსტად, მოგვარების გზაზე დამდგარი კონფლიქტები ჩაიბარა, მაშინდელმა მთავრობამ კი, სახალხო დიპლომატიის ერთ-ერთი მექანიზმი და ადგილობრივ მოსახლეობასთან ურთიერთობების დათბობა-გაღრმავების ერთადერთი საშუალება ერგნეთის ბაზრობა გააუქმა, რითაც სააკაშვილი-ოქრუაშვილის [ირაკლი ოქრუაშვილი იმ დროისთვის თავდაცვის მინისტრის თანამდებობას იკავებდა] ტანდემმა „კონფრონტაციის გზა“ აირჩია და ოსურ მხარეს პირდაპირ ანიშნა, რომ „ოფიციალური თბილისის არჩევანი შერიგების და დაახლოების პოლიტიკა აღარ არის“.

ერგნეთის ბაზრობის გაუქმების კომპონენტი ფილმში აპრიორი უარყოფითად ისეა განხილული, რომ საპირისპირო მხარე - კორუფცია, კონტრაბანდა, დაუფიქსირებელი გადასახადები და ა.შ. განხილული არ არის და არც ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლების პოზიცია ჩანს იმის შესახებ, თუ რატომ მიიღეს მათ აღნიშნული გადაწყვეტილება და რა იყო ამის მთავარი მოტივატორი.

 ამასთან, ავტორი 2004-2008 წლების შუალედში ცხინვალის რეგიონში მომხდარ არაერთ შეტაკებასა და დაპირისპირებაზე იმგვარად საუბრობს, რომ ყველა კონტექსტში ყოფილი ხელისუფლების ბრალზე, განზრახ პროვოკაციულობასა და კონფრონტაციულობაზე მიუთითებს. იქვე დასძენს, რომ სააკაშვილი “წარმატებით ახერხებდა კრემლის პროვოცირებას”.

ნაციონალური მოძრაობის მხრიდან აგვისტოს ომის ინსპირირების დასტურად 2007-2008 წლებში მაშინდელი ხელისუფლების მხრიდან ბიზნესის, მედიის, ოპონენტების და მშვიდობიანი მოქალაქეების მიმართ ჩადენილ დანაშაულებებსაც გვახსენებს. სააკაშვილი მოხსენიებულია დიქტატორად. 2008 წლის საპრეზიდენტო არჩევნები კი აპრიორი გაყალბებულად არის წარმოჩენილი. არადა, მიუხედავად დაფიქსირებული ხარვეზებისა, მაშინ რომელიმე საერთაშორისო სადამკვირვებლო ორგანიზაციას საყოველთაო გაყალბების ნიშნებზე არ უსაუბრია და არც მისი შედეგები დაუყენებია ეჭვქვეშ. 2004-2008 წლების მიმოხილვის დასასრულს ავტორი ამტკიცებს, რომ სააკაშვილმა მიზანმიმართულად ჩაითრია ქვეყანა სისხლიან ავანტურაში.

ფილმის მიწურულს დრო უკვე უშუალოდ აგვისტოს ომის დეტალების განხილვას ეთმობა, საიდანაც ვიგებთ, რომ სააკაშვილისთვის შექმნილი პოლიტიკური კრიზისის ფონზე, „გარე მტრის საქართველოში შემოჭრა“ იყო საჭირო, რისთვისაც ისეთი სამხედრო ოპერაცია უნდა დაგეგმილიყო, რომელზე რეაგირებაც რუსეთის მხრიდან გარდაუვალი იქნებოდა, რისთვისაც „სააკაშვილის ხელისუფლებამ დემონსტრაციული, ფართომასშტაბიანი ოპერაცია განიზრახა“.

 „ყველას გვახსოვს, როგორც ვუყურებდით ტელეეკრანებს, გვიკვირდა ჩვენი მედიის, რომელიც ამ ყველაფერს იღებდა და მსოფლიოს გადასცემდა, ვამბობდით, მტრები ხომ არ არიან, რას აკეთებენ, მოწინააღმდეგეს აწვდიან ინფორმაციასო. დიახ, გეგმის შემადგენელი ნაწილი ზუსტად ეს პროპაგანდა იყო. მთელ მსოფლიოს უნდა ენახა ქართველების დიდი სამხედრო ძალის მოქმედება რეგიონში. საჯაროდ სილაგაწნული რუსეთი კი იძულებული უნდა ყოფილიყო, სამხედრო ძალებით შემოსულიყო საქართველოში“, - ვისმენთ ფილმში.

მასალაში 8 აგვისტოს რუსთაველის გამზირზე საქართველოს მხარდამჭერი აქცია-კონცერტი, რომელსაც მეგობარი ქვეყნების პრეზიდენტებიც ესწრებოდნენ, ომში გამარჯვების ზეიმად არის გამოცხადებული. არადა, ღონისძიების მიზანი მსოფლიოსთვის სწორედ რუსეთის მიერ საქართველოში განხორციელეული აგრესიისა და მეგობარი ქვეყნების მხარდაჭერის ჩვენება იყო. ფილმში ყოფილ პრეზიდენტს საერთაშორისო თანამეგობრობის სათანადო არაინფორმირებულობაშიც სდებენ ბრალს. არადა, სწორედ საერთაშორისო პარტნიორების ჩართულობით გამართული მოლაპარაკებების შედეგად გახდა რუსეთის ფედერაცია იძულებული, რომ რეგიონში საბრძოლო მოქმედებები შეეჩერებინა და ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ შეთანხმებისთვის მოეწერა ხელი. აღსანიშნავია, რომ აღნიშნული შეთანხმების პირობებს რუსეთი დღემდე უხეშად არღვევს, რის გამოც, ის დასავლელი პარტნიორების მხრიდან კრიტიკის ობიექტი არაერთხელ გამხდარა.

 „რუსეთის იმპერატორმა ალექსანდრე მესამემ თავის დროზე თქვა - რუსეთს ჰყავს ორი ჰყავს ორი მოკავშირე, არმია და ფლოტია. 21-ე საუკუნეში ამ მოკავშირეებს შეიძლება თავისუფლად დაემატოს სააკაშვილიც. კრემლისთვის ძნელად თუ მოიძებნება სააკაშვილზე ხელსაყრელი პოლიტიკოსი რუსული ჩექმის სამხრეთ კავკასიაში კვლავ შემოსადგმელად. ამ დიდ ტრაგედიაში გაიმარჯვა მხოლოდ მიხეილ სააკაშვილმა და მისი დანაშაულებრივი რეჟიმის შემოქმედებმა. მათ მიაღწიეს უპირველეს მიზანს - მოიპოვეს ლეგიტიმაციის საჭირო ხარისხი და შეინარჩუნეს ძალაუფლება“, - სწორედ ასე იხსნება ფილმში აგვისტოს ომის ანთოლოგია - სრული პასუხისმგებლობის ყოფილ ხელისუფლებაზე გადატანა და რუსეთის ფაქტორის შემცირება.

 ფილმში რუსეთი არა კონფლიქტის მხარედ, არამედ მესამე, განყენებულ აქტორად არის წარმოჩენილი, რომელიც იძულებული გახდა, რომ ერთი აგრესიული აქტორის მხრიდან მეორეს მიმართ განხორციელებულ ოპერაციაში მშვიდობისმყოფელის სტატუსით ჩართულიყო. ასევე, არ არის გაანალიზებული ისტორიული კონტექსტი. არც უკრაინასთან პარალელებია გავლებული, რაც ჩრდილოელი მეზობლის რეგიონში განზრახვებსა და მიზნებს თავის სახელს დაარქმევდა. პირიქით, საპირწონედ, რუსეთის პრეზიდენტის განცხადებას ვისმენთ, სადაც ის ამბობს, რომ „რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობების დაძაბვის მიზეზი არის საქართველოს გეგმები ძალით აღადგინოს კონტროლი აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის თვითგამოცხადებულ რეგიონებზე და არა საქართველოს მისწრაფება ნატოსკენ“.

 გარდა ამისა, აგვისტოს ომის შემდეგ, თავად ვლადიმირ პუტინმა აღიარა, რომ ის საქართველოში ფართომასშტაბიანი სამხედრო ინტერვენციისთვის ჯერ კიდევ 2006 წლიდან ემზადებოდა და მისი ქმედებები საქართველოს მხრიდან „კონფრონტაციაზე“ მყისიერი პასუხი ვერ იქნებოდა.

ფილმში მოვლენების მსგავსი ცალმხრივი განხილვა, კონტექსტისა და ფაქტების არასწორად წარმოჩენა პირდაპირ იმეორებს აგვისტოს ომის შესახებ უკვე კარგად ცნობილი რუსული პროპაგანდის ნარატივს, ხელს უწყობს 2008 წლის მოვლენებში რუსეთის როლის გამოცლის პოლიტიკას და ანტისახელმწიფოებრივი რიტორიკის გაძლიერებას.

 მიუხედავად იმისა, რომ მთელი ფილმი პირადად სააკაშვილს და ზოგადად მის გარემოცვას სდებს ბრალს 2008 წლის ომის დაწყებაში, საერთოდ არ ჩანს მისი ან მისი გუნდის პოზიციის წარმოჩენის მცდელობა. მოვლენების შემფასებლად საუბრობენ მხოლოდ დავით უსუფაშვილი (შენების მოძრაობა), ირაკლი სესიაშვილი (ქართული ოცნება), რიჩარდ მაილსი (აშშ-ს ყოფილი ელჩი), გოგა ხაინდრავა (რეჟისორი), პაატა ზაქარეიშვილი (ანალიტიკოსი) და მამუკა არეშიძე (ანალიტიკოსი). არც ერთი რესპონდენტი არ არის წარმოდგენილი ფორმალური ბალანსისთვის მაინც. სიუჟეტი ცალმხრივად, მანიპულაციურად აჩვენებს განვითარებულ მოვლენებს, რაც ქმნის შთაბეჭდილებას, რომ ფილმი შეიქმნა არა აგვისტოს ომის და მანამდე განვითარებული მოვლენების გამოსარკვევად, არამედ მხოლოდ მიხეილ სააკაშვილის, იმდროინდელი პრეზიდენტის ბრალეულობის წარმოსაჩენად.

9 აგვისტოს სხვადასხვა მედიასაშუალებებმა გაავრცელეს ინფორმაცია, თითქოს, თბილისის საქალაქო სასამართლომ საჯარო რეესტრის სააგენტოს ყოფილი უფროსი პაპუნა უგრეხელიძე ძალადობასა და სექსუალურ შევიწროვებაში უდანაშაულოდ ცნო. სინამდვილეში, სასამართლოს პაპუნა უგრეხელიძის მიერ ეკა მესხიძის სექსუალური შევიწროების საკითხზე საერთოდ არ უმსჯელია.

მცდარი ინფორმაცია, გადამოწმების გარეშე გაავრცელა ტელეკომპანია „იმედმა“ და გამოცემებმა: „ინტერპრესნიუსი“, „აიპრესი“, "ლიბერალი" „კვირის პალიტრა“, „ამბები.ჯი“, „პირველი რადიო“, „გურიანიუსი“, „მარშალპრესი“, „ნიუსპოსტი“, „ფორტუნა“, „ინფოფოსტალიონი“, 2020news,  ექსკლუზივნიუსი. 

ზემოთჩამოთვლილი მედიასაშუალებები, პაპუნა უგრეხელიძეზე და მის ადვოკატზე დაყრდნობით აცხადებენ, რომ სასამართლომ პაპუნა უგრეხელიძე უდანაშაულოდ ცნო და დაადგინა, რომ მისი საჯარო რეესტრის თავმჯდომარეობის პერიოდში არანაირ ძალადობასა და სექსუალურ შევიწროებას ადგილი არ ჰქონია, რაც სიმართლეს არ შეესაბამება.

სინამდვილეში, თბილისის საქალაქო სასამართლომ მხოლოდ პაპუნა უგრეხელიძის მოთხოვნებზე იმსჯელა და დააკმაყოფილა მისი მოთხოვნების ნაწილი, რომლის თანახმადაც, მოსამართლემ ეკა მესხიძეს დაავალა, რომ სხვადასხვა ტელეეთერით გავრცელებული ცნობები უარყოს. გარდა ამისა, სასამართლოს ჯერ დასაბუთებული გადაწყვეტილება არ გამოუცხადებია და დღეს მხოლოდ სარეზულუციო ნაწილი გამოაცხადა.

ეკა მესხიძის ადვოკატი მარიკა დუმბაძე „ნეტგაზეთთან“ საუბრისას ამბობს, რომ საია აღნიშნული გადაწყვეტილების სააპელაციო სასამართლოში გაასაჩივრებას გეგმავს.

„დღეს სასამართლოს არ უმსჯელია სექსუალურ შევიწროებაზე და გენდერული ნიშნით დისკრიმინაციაზე. შესაბამისად, სასამართლო ვერ იტყოდა, რომ ადგილი არ ჰქონია ეკატერინე მესხიძის მიმართ განხორციელებულ შევიწროებას და სქესის ნიშნით დისკრიმინაციას. სასამართლომ იმსჯელა მხოლოდ იმ მოთხოვნებზე, რომელიც დააყენა პაპუნა უგრეხელიძემ. პაპუნა უგრეხელიძეს ჰქონდა დაყენებული სასარჩელო მოთხოვნა ცნობების უარყოფასთან დაკავშირებით. მას ჰქონდა სასარჩელო მოთხოვნა, რომელშიც რამდენიმე გარემოების უარყოფას ითხოვდა, უბრალოდ. აქედან სასამართლომ ნაწილზე ჩათვალა, რომ უნდა მოეთხოვა უარყოფა ეკატერინე მესხიძისგან, ნაწილზე – არა”, – უთხრა ნეტგაზეთს მარიკა დუმბაძემ.

2018 წლის მარტში, საჯარო რეესტრის თავმჯდომარეს პაპუნა უგრეხელიძეს ყოფილმა თანამშრომელმა ეკა მესხიძემ სექსუალურ შევიწროებაში დასდო ბრალი. პაპუნა უგრეხელემ ბრალდება უარყო და თანამდებობა დატოვა. თუმცა, მისი მხრიდან სექსუალური შევიწროება სახალხო დამცველმა დაადასტურა.