7 მაისს საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტი მიხეილ სააკაშვილი, ვოლოდიმირ ზელენსკის მიერ გამოცემული ბრძანებით, უკრაინაში რეფორმების აღმასრულებელი კომიტეტის თავმჯდომარედ დაინიშნა. მიხეილ სააკაშვილის თანამდებობაზე დანიშვნის ამბავი 10 მაისს ტელეკომპანია “იმედისა” და “მთავარი არხის” კვირის მთავარ გამოშვებებში გაშუქდა, თუმცა სხვადასხვა აქცენტებით.

თითოეული მაუწყებლის მაყურებელმა რადიკალურად განსხვავებული ინფორმაცია მიიღო. ეს განსხვავება მხოლოდ სიუჟეტების სათაურებიდანაც კი ცხადია - “იმედმა” მაყურებელს წარუდგინა სიუჟეტი - “სააკაშვილი და მისი პოლიტიკური კლასტერი - გაქცეული პრეზიდენტის ფორმალურ პოსტს ზეიმობს”, ხოლო “მთავარი არხმა” მაყურებელს “უკრაინის მთავარი რეფორმატორის” შესახებ მოუყვა.

რადიკალურად განსხვავდებოდა გადაცემის წამყვანების შესავალი ტექსტებიც.

“იმედის კვირის” წამყვანმა ირაკლი ჩიხლაძემ სააკაშვილის თანამდებობაზე დანიშვნით დაიწყო კვირის მთავარი გამოშვება და ამბავი შემდეგნაირად წარუდგინა მაყურებელს:

“სააკაშვილი და მისი პოლიტიკური კლასტერი გაქცეული პრეზიდენტის ფორმალურ პოსტს ზეიმობს, რეალურად კი, საზეიმო არაფერია. საქმე ძალიან მარტივად არის: პირველი - ზელენსკის ოფისის ხელმძღვანელი სააკაშვილის კურსელია და ახლო მეგობარი, და მეორე - სააკაშვილი ძალიან კარგად თანამშრომლობს უკრაინელი ოლიგარქების ერთ ჯგუფთან, ნაწილი დღეს კიევიდან რუსეთშია გაქცეული. ვინ დააშვებინა ზელენსკის შეცდომა, ეს ნაწილობრივ უკვე ვიცით, და რაში გამოიყენებს ის ექს პრეზიდენტს, რომელმაც საკუთარი ქვეყნის მოქალაქეობა დათმო, ამას ძალიან მალე დავინახავთ. შორენა ხვიჩია გიჩვენებთ სამუშაოს მაძიებელი ძებნილის უკრაინულ მეორედ მოსვლას და ე.წ. რეფორმატორის რეალურ სახეს - დესტრუქციულ მიშას.”

ირაკლი ჩიხლაძემ თუ “დესტუქციული მიშა” წარადგინა, “პოსტ ფაქტუმის” წამყვანმა გიორგი გაბუნიამ მაყურებელს სააკაშვილის, როგორც “ქართული ოცნების” თავის ტიკივილის” და “უკრაინის მთავარი რეფორმატორის” შესახებ უამბო:

“როგორც ჩანს, “ქართულ ოცნებას” დასავლეთის მხრიდან თავის ტკივილი კიდევ დიდი ხნის განმავლობაში არ მოაკლდება. ეს მათივე ბრალია. ჯერ იყო და წლის დასაწყისში ამერიკამ და ევროპამ, ფაქტობრივად, აიძულეს ივანიშვილის ხელისუფლება დათმობაზე წასულიყო და საარჩევნო სისტემა შეცვლილიყო, ბოლო დღეებია საჯარო ზეწოლა დასავლეთის მხრიდან ისევ განახლდა, განსაკუთრებით, პოლიტიკური ნიშნით გასამართლებულთა კონტექსტში, რომლებსაც ქართული ოცნება ასეთებად, უბრალოდ, არ აღიარებს. პარალელურად, ევროპის უდიდესმა ქვეყანამ, უკრაინამ, ქვეყანაში ძირეული რეფორმების გატარება მაინც და მაინც ბიძინა ივანიშვილის ანტიპოდს, პოლიტიკური ნიშნით კიდევ ერთ გასამართლებულს, მიხეილ სააკაშვილს ჩააბარა. “ქართულ ოცნებას” მაშინვე უმტყუნა ნერვებმა - დაიწყეს წერილების წერა, მუქარა, ტელევიზიებით ჩართვები, მაგრამ უკრაინის პრეზიდენტმა სააკაშვილი მაინც დანიშნა. ჩვენი ხელისუფლება თან ცდილობს გვაჩვენოს, რომ სულაც არ ადარდებს საქართველოს მესამე პრეზიდენტის ბედი და მომავალი, მაგრამ ამ დროს უკრაინიდან საქართველოს ელჩს იწვევს, მასთან თითქოსდა უბრალოდ კონსულტაცციების გასავლელად. ამას ჰქვია ზუსტად “ფიცი მწამს, ბოლო მაკვირვებსო”. თუ, როგორც თქვენი ერთ-ერთი ლიდერი ამბობს, მიხეილ სააკაშვილი ყავის მომდუღებელ მდივნადაც კი არ გამოდგება, მაშინ რაზე ნერვიულობთ ამდენს?!”

აღნიშნული შესავლების შემდეგ, “იმედისა” და “მთავარი არხის” მაყურებელმა, რადიკალურად განსხვავებული გზავნილებით, თუმცა ერთნაირად ცინიკური რიტორიკით გაჯერებული სიუჟეტები ნახა.

“იმედი” თავის მასალაში სააკაშვილის დანიშვნის ორ ვერსიაზე საუბრობს - პირველი ვერსიით, “საქართველოდან გაქცეული პრეზიდენტი ფორმალურ პოსტზე” დაინიშნა თავისი კურსელის ლობისტობით, რომელიც ზელენსკის ოფისის ხელმძღვანელია. მეორე ვერსიით კი, სააკაშვილი უკრაინელ ოლიგარქებთანაა შეკრული და პრეზიდენტმა იგი მათი მხარადჭერით დანიშნა. სიუჟეტიდან ისიც გავიგეთ, რომ სააკაშვილის თანამდებობაზე დანიშვნით, ვოლოდიმირ ზელენსი ისევე დაასრულებს “პოლიტიკურ ისტორიას”, როგორც მანამდე ყოფილმა პრეზიდენტმა პეტრო პოროშენკომ დაასრულა.

10 წუთის განმავლობაში, “იმედი” ირწმუნებოდა, რომ სააკაშვილი, თავისი ახალი თანამდებობით, საქართველოსა და უკრაინის სტრატეგიული ურთიერთობის გაფუჭებას შეეცდება, ამის საპირწონედ კი, საქართველოს პრემიერ მინისტრმა გიორგი გახარიამ უკრაინიდან საქარელოს ელჩი კონსულტაციებისთვის გამოიწვია, რათა უკრაინასთან სტრატეგიული და ძმური ურთიერთობები “ავანტიურისტი პოლიტიკოსისგან” დაიცვას.

“იმედის” მასალიდან რამენიმე მთავარი გზავნილი გამოიყოფა:

• სააკაშვილი “ფორმალურ პოსტზე” თავისი კურსელის ლობისტობით, ანდა უკრაინელი ოლიგარქების მხარადჭერით დაინიშნა
• უკრაინის პრეზიდენტს სააკაშვილი “განტევების ვაცად” სჭირდება
• გაქცეული პრეზიდენტი საქართველოსა და უკრაინის სტრატეგიული ურთიერთობის გაფუჭებას შეეცდება
• პრემიერმა საქარელოს ელჩი კონსულტაციებისთვის გამოიწვია, რათა უკრაინასთან სტრატეგიული და ძმური ურთიერთობები დაიცვას

ამ გზავნილების მაყურებლამდე მიტანას და მანიპულირებას ავტორი მუსიკის ფონზე, არქივიდან ამოღებული მასალებით, შეფასებითი და ირონიული ტექსტებით გაჯერებული და ამავდროულად დამაჯერებელი რიტორიკით ცდილობდა.

“იმედისგან” განსხვავებით, “მთავარი არხი” მაყურებელს არწმუნებდა, რომ უკრაინის პრეზიდენტმა მიხეილ სააკაშვილი მაღალ თანამდებობაზე დაინიშნა და იგი ქვეყნის მთავარი რეფორმატორი გახდა. სიუჟეტის ავტორი მთავრობის ანტიდასავლურ განწყობებზეც ამახვილებდა ყურადღებას და ამბობდა, რომ საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტის უკრაინაში თანამდებობაზე დანიშვნა ისევე აწუხებს ბიძინა ივანიშვილს, როგორც რუსეთის პრეზიდენტ ვლადიმერ პუტინს და ისიც ისევე ელოდება როდის გაუფუჭდება სააკაშვილს ურთიერთობა უკრაინასთან, როგორც საქართველოს მთავრობა.

თუ “იმედი” ამტკიცებდა, რომ სააკაშვილმა თანამდებობა ოლიგარქების მხარდაჭერით მოიპოვა, “მთავარი არხი” ცდილობდა მაყურებელი დაერწმუნებინა, რომ სააკაშვილის მიზანი სწორედ ოლიგარქებთან და კორუფციასთან ბრძოლაა.

“მთავარი არხის” მთავარი გზავნილები:

• სააკაშვილი უკრაინის “მთავარი რეფორმატორი” გახდა
• “ქართულ ოცნებას” სააკაშვილის ეშინია და მისი თანამდებობაზე დანიშვნით მთავრობას ახალი “თავის ტკივილი” გაუჩნდა
• საქართველოს მთავრობა ელჩის გამოწვევით დიპლომატიურ ომს უცხადებს უკრაინას
• სააკაშვილის თანამდებობაზე ყოფნა პუტინსა და ივანიშვილს ერთნაირად აშფოთებს

საარქივო მასალის გამოყენებით, ცინიზმითა და ირონიული ტექსტებით გაჯერებული რიტორიკით სცადა “მთავარმა არხმაც” ამ გზავნილების მაყურებლამდე მიტანა.

საბოლოო ჯამში, “მთავარი არხისა” და “იმედის” პოლიტიკური გემოვნების მიხედვით, მაყურებელმა ერთი და იმავე ამბავზე ორი სრულიად განხსვავებული რეალობა იხილა.

21 აპრილს, პანკისში, სოფელ ბირკიანთან სადაც ჰიდროელექტროსადგური უნდა აშენდეს, ადგილობრივებსა და პოლიციას შორის ფიზიკური დაპირისპირება მოხდა - პანკისის მცხოვრებლებმა სპეცრაზმს ქვები და ხელკეტები დაუშინეს, სპეცრაზმმა კი მათ წინააღმდეგ რეზინის ტყვიები და ცრემლსადენი გაზი გამოიყენა.

პანკისში მომხდარი დაპირისპირება მაუწყებლების კვირის შემაჯამებელი გადაცემების მთავარი თემა იყო. საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა, „იმედმა“ და „რუსთავი 2-მა“ თემაზე რამდენიმე სიუჟეტი მოამზადეს, შემთხვევის ადგილზე მთელი დღის განმავლობაში მუშაობდნენ მათი გადამღები ჯგუფები.

მიუხედავად იმისა, რომ ამბავი ერთი იყო, მაუწყებლების მიერ მომზადებული მასალების აქცენტები ერთმანეთისგან საგრძნობლად განსხვავდებოდა. ამას სიუჟეტებსა და ჟურნალისტების ჩართვებში გამოყენებულ კადრებსა და თემის კომენტირებისთვის შერჩეულ რესპონდენტებზე დაკვირვება ცხადყოფს.  რაც ყველას აერთიანებდა, ეს იყო ჩართვა საავადმყოფოდან დაშავებულების მდგომარეობის შესახებ და სამედიცინო პერსონალის კომენტარები. 

⇒  დრო

საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა კვირის შემაჯამებელ გადაცემაში  პანკისში მომხდარი ამბების გაშუქებას დაახლოებით 36 წუთი დაუთმო, "იმედმა" -25 , "რუსთავი 2-მა" კი ერთი საათი (აქედან პირველი 50 წუთი იყო სხვადასხვა სიუჟეტები პანკისის თემაზე და ამ თემას წამყვანი დაუბრუნდა გადაცემის ბოლოსაც, მაშინ როდესაც მესამე პრეზიდენტი, მიხეილ სააკაშვილი ჩართო პირდაპირ ეთერში.  ჩართვის პირველი 10 წუთი მიხეილ სააკაშვილი პანკისში მომხდარის შესახებ საუბრობდა).

⇒  კადრები

საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა ამბის თხრობა შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიერ გავრცელებული ვიდეოკადრებით დაიწყო. პირველივე კადრები, რაც თემის წარდგენისას წამყვანის შესავლის პარალელურად გადიოდა ეთერში, აჩვენებდა როგორ დაუშინეს ქვები ადგილობრივებმა სპეცრაზმს. ეს კადრები განმეორდა გადაცემაში მაშინაც, როდესაც ადგილზე მომუშავე ჟურნალისტი ყვებოდა, რა მოხდა ამ დღეს პანკისში, უფრო კონკრეტულად, საუბრობდა ადგილობრივებსა და მთავრობის წარმომადგენლებს შორის გამართული შეხვედრის დეტალებზე. მართალია წამყვანმა თქვა, რომ სპეცრაზმმა პროტესტის მონაწილეების წინააღმდეგ ცრემლსადენი გაზი და რეზინის ტყვიები გამოიყენა, თუმცა, ამის ამსახველი ვიდეომასალა სიუჟეტში არ გვინახავს. 

ყველა ის ვიდეომასალა, რაც „ახალმა კვირამ“ ამბის თხრობისთვის გამოიყენა, გვაჩვენებდა ადგილობრივების თავდასხმას სპეცრაზმზე და შსს-სა და სამშენებლო კომპანიის ცეცხლმოკიდებულ ტექნიკას. არც რეზინის ტყვიები, არც სპეცრაზმის მხრიდან სროლის ამსახველი კადრები, რისი გადაღების საშუალებაც ჰქონდათ ჟურნალისტებს, რადგან ჩანდა ამავე თემაზე სხვა მედიასაშუალებების პირდაპირ ეთერებში, „ახალი კვირის“ მაყურებლისთვის არ უჩვენებიათ.

ასევე ადგილობრივების მიერ სპეცრაზმისთვის ქვებისა და ჯოხების დაშენის კადრებით დაიწყო თემაზე საუბარი ტელეკომპანია „იმედის“ გადაცემაში.  განსხვავებით საზოგადოებრივი მაუწყებლისგან, „იმედმა“ სპეცრაზმის მხრიდან ადგილობრივების წინააღმდეგ რეზინის ტყვიებისა და ცრემლსადენი გაზის გამოყენებაზე გაცილებით მკვეთრი აქცენტი გააკეთა, კადრში ჩანდა ტელეკომპანიის ჟურნალისტიც, რომელსაც ცრელმსადენი გაზის გამო საუბარი უჭირდა. თუმცა, „ახალი კვირის“ [საზოგადოებრივი მაუწყებლის გადაცემა] მსგავსად, როგორ უშენდა სპეცრაზმი ადგილობრივებს რეზინის ტყვიებს, ეს კადრები არც „იმედის კვირაში“ ["იმედის" გადაცემა] გვინახავს.

„რუსთავი 2-მა“ ამბის წარდგენისას დაპირისპირების ის კადრები გამოიყენა, სადაც ორივე მხარის მიერ გამოყენებული ძალის შესახებ ჩანდა - როგორ უშენდნენ ადგილობრივები სპეცრაზმს ქვებსა და ურტყამდნენ ხელკეტებს და როგორ ისროდა სპეცრაზმი რეზინის ტყვიებს. ჟურნალისტის ჩართვა კი იმ მასალის ჩვენებით დაიწყო, რაც ამ დაპირისპირებას ასახავდა - ცრემლსადენი გაზის ყუმბარები, გილზები, ქვები, ხელკეტები, რეზინის ტყვიები.

⇒  რესპონდენტები

იმ 36 წუთის განმავლობაში, რაც საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა პანკისში მომხდარი ამბების გაშუქებას დაუთმო, ეთერში 15 რესპონდენტის კომენტარი მოვისმინეთ. მათგან, 5 იყო მთავრობის წარმომადგენელი, 6 ადგილობრივი და 2 არასამთავრობო სექტორიდან (სახალხო დამცველი, EMC). სიუჟეტის დასაწყისში 2 რესპონდენტს მოვუსმინეთ დაშავებულების მდგომარეობის შესახებ (საგანგებო სიტუაციების სამსახური და საავადმყოფოს დირექტორი).

• გიორგი გახარია - საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი;
• მაია ცქიტიშვილი - ვიცე პრემიერი, ინფრასტრუქტურის მინისტრი;
• ლევან დავითაშვილი - გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრი;
• ქეთევან ციხელაშვილი - სახელმწიფო მინისტრი შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში;
• სოზარ სუბარი - მთავრობის ადმინისტრაციის რეგიონების მიმართულების ხელმძღვანელი.

სოზარ სუბარი სიუჟეტებში რამდენჯერმე გამოჩნდა. გადაცემის ბოლოს კი იგი დაახლოებით 10 წუთის განმავლობაში პასუხობდა წამყვანის კითხვებს. საუბარი ძირითადად ეხებოდა ადგილობრივებთან შეხვედრების დეტალებსა და ჰესების საჭიროებას.

პანკისის თემაზე „ახალ კვირაში“ საუბარი ისე დასრულდა, რომ არ მოგვისმენია არცერთი ექსპერტის მოსაზრება პანკისში ჰესის მშენებლობის შესახებ, ვერც ის გავიგეთ, რა ზიანი შეიძლება მიადგეს გარემოს და არ მოგვისმენია რა წერია გარემოზე ზემოქმედების შეფასების დოკუმენტში.

საქართველოს მთავრობიდან ზუსტად იგივე ჩინოვნიკების კომენტარები მოვისმინეთ „იმედის“ გადაცემაშიც, თითქმის იგივე თანამიმდევრობით.

• გიორგი გახარია - საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრი;
• სოზარ სუბარი - მთავრობის ადმინისტრაციის რეგიონების მიმართულების ხელმძღვანელი;
• ლევან დავითაშვილი - გარემოს დაცვისა და სოფლის მეურნეობის მინისტრი;
• ქეთევან ციხელაშვილი - სახელმწიფო მინისტრი შერიგებისა და სამოქალაქო თანასწორობის საკითხებში;
• მაია ცქიტიშვილი - ვიცე პრემიერი, ინფრასტრუქტურის მინისტრი.

„იმედის“ სიუჟეტიდან მოვისმინეთ შს მინისტრის მოადგილის კახა საბანაძის კომენტარიც, რომელიც პანკისში იმყოფებოდა. მასალაში ადგილობრივების კომენტარები არ ყოფილა.

პირველი სიუჟეტის შემდეგ, „იმედზე“ მეორე რეპორტაჟი დაიწყო თემაზე უსაფრთხოა თუ არა „ხადორი 3“, - ჰესი, რომლის მშენებლობის გამოც პანკისში დაპირისპირება მოხდა. ამ თემაზე ჰესის მშენებელი კომპანიის შპს „ფერის“ აღმასრულებელი დირექტორი ლაშა იორდანიშვილი, გეოლოგიის დეპარტამენტის უფროსი მერაბ გაფრინდაშვილი, ჰიდროლოგი - ლევან ვეფხვაძე და ენერგეტიკოსი გია არაბიძე საუბრობდნენ. ყველა მათგანი აქცენტს აკეთებდა იმაზე, რამდენად უსაფრთხო და საჭიროა ქვეყნისთვის პატარა ჰესების მშენებლობა.

ჯამში იმედმა 12 რესპონდენტის კომენტარი შემოგვთავაზა, მათგან, 6 -მთავრობის წარმომადგენელი იყო, 1- მშენებელი კომპანიის, 3 - სპეციალისტი (გეოლოგი, ჰიდროლოგი, ენერგეტიკოსი) და დირექტორი თელავის საავადმყოფოდან.

„რუსთავი 2-მა“ თემის განხილვა სახალხო დამცველისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლების კომენტარებით დაიწყო. განსხვავებით „იმედისა“ და საზოგადოებრივი მაუწყებლისგან, „რუსთავი 2-ზე“ ნაკლებად ჩანდნენ მთავრობის წარმომადგენლები, თუმცა, მოვისმინეთ 6 ოპოზიციური პოლიტიკური პარტიის ლიდერის შეფასება.

მთავრობიდან „რუსთავი 2-მა“ მაყურებელს გიორგი გახარიას, მისი მოადგილის (ეს იყო ფრაგმენტი ადგილობრივებთან საუბრიდან) და ენერგეტიკული ფონდის განვითარების ხელმძღვანელის გიორგი ჩიქოვანის მოსაზრება შესთავაზა.

„რუსთავი 2-დან“ ყველაზე ხშირად ადგილობრივების კომენტარები ისმოდა. პირველი 50 წუთის განმავლობაში, ვიდრე თემაზე მომზადებული სხვადასხვა სიუჟეტები გადიოდა, ეთერში 16-მდე ადგილობრივისა და აქტივისტის (ლუიზა მუთოშვილი, სულხან ბორძიკაშვილი, შენგელ ტოხოსაშვილი) პოზიცია მოვისმინეთ, რომლებიც ყვებოდნენ, რატომ დაუპირისპირდნენ სამართალდამცველებს და რატომ ეწინააღმდეგებიან ჰესის მშენებლობას.

მხოლოდ „რუსთავი 2-მა“ შესთავაზა მაყურებელს იმ არასამთავრობო ორგანიზაციების მოსაზრებები, რომლებიც გარემოს თემებზე მუშაობენ: მწვანე ალტერნატივა და მწვანეთა მოძრაობა.

რაც შეეხება ოპოზიციურ პარტიებს, რომელთა წარმომადგენლები ამ დღეს ბრიფინგებს მართავდნენ, „რუსთავი 2-ზე“ მოვუსმინეთ შემდეგ პოლიტიკოსებს:

• გრიგოლ ვაშაძე - ენმ;
• გიგი უგულავა - ევროპული საქართველო;
• ნინო გოგუაძე - თავისუფალი დემოკრატები;
• თაკო ჩარკვიანი -კანონი და სამართალი;
• ნინო ბურჯანაძე - დემოკრატიული მოძრაობა;
• შალვა ნათელაშვილი - ლეიბორისტული პარტია.
  
   

10 თებერვალს ბელგიის ქალაქ ლიეჟში საქართველოს მესამე პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის ემიგრანტებთან შეხვედრა გაიმართა. კონგრესზე მოქალაქეების ნაწილი არ შეუშვეს, რასაც შეხლა-შემოხლა მოჰყვა. გამოიყენეს სავარაუდოდ ე.წ. „წიწაკის სპრეი“. კონგრესის მიმდინარეობისას მოქალაქეთა ის ნაწილი, რომელიც შენობაში არ შეუშვეს, გარეთ აქციას მართავდა. მათ თან ჰქონდათ სხვადასხვა პლაკატები, მათ შორის ბანერი წარწერით - „არა ნაცებს“, რომელიც საპრეზიდენტო არჩევნების წინ საქართველოში, სხვადასხვა ქალაქში იყო გამოკრული. ისინი, ვინც შეხვედრაზე დასასწრებად არ შეუშვეს, ამბობდნენ, რომ სპრეი მიხეილ სააკაშვილის მომხრეებმა გამოიყენეს, ხოლო ექსპრეზიდენტის მომხრეები ირწმუნებოდნენ, რომ ლიეჟში პროვოკაცია „ქართულმა ოცნებამ“ მოაწყო.

საქართველოს მესამე პრეზიდენტისა და ემიგრანტების შეხვედრა მაუწყებელთა კვირის მთავარი გადაცემების ერთ-ერთი წამყვანი თემა იყო. ლიეჟში მიმდინარე შეხვედრის გაშუქებას „მედიაჩეკერი“ სამ არხზე, საზოგადოებრივ მაუწყებელზე, “იმედსა” და “რუსთავი 2-ზე” დააკვირდა. ბელგიაში თითო ტელევიზიიდან რამდენიმე გადამღები ჯგუფი მუშაობდა. განსაკუთრებული ყურადღება თემას „რუსთავი 2-მა“ და „იმედმა“ დაუთმეს. ლიეჟში განვითარებული მოვლენები მაუწყებელთა ღამის ეთერებში გვიანობამდე განიხილებოდა, თუმცა, სრულიად განსხვავებული აქცენტებით.

⇒   გაშუქების დრო

ემიგრანტებთან მიხეილ სააკაშვილის შეხვედრას საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა დაახლოებით - 11, „რუსთავი 2-მა“ - 55, "იმედმა" კი 25 წუთი დაუთმო.

"ახალ კვირაში" [საზოგადოებრივი მაუწყებელი] ლიეჟის თემა მესამე სიუჟეტად გავიდა. გადაცემის 10 მასალიდან, ამ თემას ეს ერთი ეძღვნებოდა.

„იმედმა“ და „რუსთავი 2-მა“ კი კვირის შემაჯამებელი გადაცემები ამ ამბით გახსნეს.

„იმედზე“ პირველი 14-წუთიანი მასალის შემდეგ, მეორე სიუჟეტიც სახელწოდებით - „გაქცეული მთავარსარდლის ლაშქარი - მიხეილ სააკაშვილი ვირტუალური რევოლუციისთვის ემზადება”, მიხეილ სააკაშვილს მიეძღვნა. ბელგიაში მიმდინარე მოვლენებს „იმედის კვირა“ გადაცემის ბოლოსაც დაუბრუნდა, ამჯერად ლიეჟიდან კადრები, ჟურნალისტის ჩართვები და რესპონდენტების კომენტარები 11 წუთს გაგრძელდა. ჯამში, კვირის მთავარი გადაცემის 9 მასალიდან სამი ყოფილ პრეზიდენტს მიხეილ სააკაშვილს შეეხებოდა. 

„რუსთავი 2-მა“ ლიეჟში მიმდინარე ამბებს გადაცემის პირველი ნაწილი, თითქმის მთელი ერთი საათი დაუთმო. ამ თემის გარდა გადაცემის ბოლოს  მხოლოდ 4 სხვა სიუჟეტი ვნახეთ.

⇒    მთავარი აქცენტები და გზავნილები

„იმედი“ და საზოგადოებრივი მაუწყებელი სიუჟეტებშიც და ჩართვებშიც განსაკუთრებულ ყურადღებას ამახვილებდნენ განსხვავებული აზრის მქონე ემიგრანტების დევნაზე, რომლებიც შეხვედრაზე არ დაუშვეს და რომლებსაც ყოფილმა პრეზიდენტმა არ მოუსმინა; ამ არხებზე ეს გზავნილი ჩანდა ჟურნალისტების ტექსტებიდანაც და იმ კადრებიდანაც, რასაც აჩვენებდნენ. გარდა ამისა, ორივე არხის ჟურნალისტები ჩართვებში ხაზგასმით იმეორებდნენ, რომ ექსპრეზიდენტმა მათ შეკითხვებს არ უპასუხა. „რუსთავი 2-ის“ მთავარი აქცენტი იყო ის, რომ ლიეჟში სუს-ის აგენტები და "ქართულ ოცნებასთან" დაახლოებული პირები  ჩავიდნენ და შეხვედრის ჩაშლა სცადეს. 

"იმედისა" და საზოგადოებრივი მაუწყებლის კადრებში ვნახეთ რომ სავარაუდო, ე.წ. წიწაკის სპრეით ის ემიგრანტები დაშავდნენ, რომლებიც დარბაზში არ შეუშვეს, "რუსთავი 2-ის" თქმით კი, სპრეი დარბაზის მიმართულებით გაუშვეს და დაზიანებები რეგისტრატორებმა მიიღეს. 

"რუსთავი 2-ის" ეთერიდან ისმოდა, რომ ლიეჟში, დარბაზში შეხვედრა მშვიდად მიმდინარეობს, "იმედის" ჟურნალისტი კი ჩართვაში ამბობდა, რომ "დარბაზშიც დაძაბული სიტუაციაა, რადგან (მათი ინფორმაციით) ისეთი განცხადებები კეთდებოდა, რაც მიუღებელი იყო თავად მიხეილ სააკაშვილისთვის". 

მთავარი გზავნილები მოკლედ ასე შეიძლება ჩამოყალიბდეს:

-    საზოგადოებრივი მაუწყებელი [ახალი კვირა] - სააკაშვილთან შეხვედრაზე არ დაუშვეს განსხვავებული აზრის მქონე ადამიანები, ისინი აღმოჩნდნენ ჩარაზულ კარს მიღმა, ექსპრეზიდენტ სააკაშვილის მხარდამჭერები ყველაფერს გაიზიარებენ და გააკეთებენ, რასაც მისგან მოისმენენ.

-    „იმედი“ [იმედის კვირა] - ექსპრეზიდენტი ემიგრანტების იმედად ვირტუალური რევულუციის მოწყობას გეგმავს; სააკაშვილის მოლოდინი არ გამართლდა, ბელგიაში „ნაციონალურ მოძრაობაზე“ განაწყენებული ემიგრანტებიც ჩავიდნენ და „ნაციონალური მოძრაობის“ საწინააღმდეგო აქცია გამართეს; განსხვავებული აზრის მქონე მოქალაქეები შეხვედრაზე არ დაუშვეს.

-   „რუსთავი 2“ [პოსტსკრიპტუმი] - „ქართული ოცნების“ მიერ წარგზავნილმა სუს-ის აგენტებმა ლიეჟში პროვოკაციების მოწყობა სცადეს, ლიეჟში მთელი მსოფლიოდან ჩავიდნენ ემიგრანტები, „ქართულმა ოცნებამ“ ბელგიაში შეხვედრის ჩაშლა სცადა.

⇒     წამყვანების ტექსტი

ერთმანეთისგან მკვეთრად განსხვავდებოდა კვირის მთავარი გადაცემების წამყვანების ტექსტების აქცენტებიც. ეს განსაკუთრებით თვალშისაცემი „იმედსა“ და „რუსთავი 2-ზე“ იყო.

„ერთსაათიანი დაგვიანებით იწყება საქართველოს პრეზიდენტის - ორგზის მოქალაქეობა დაკარგული მიხეილ სააკაშვილის შეხვედრა ქართველ ემიგრანტებთან ქალაქ ლიეჟში. მოლოდინი არ გამართლდა, სააკაშვილთან შესახვედრად მხოლოდ მხარდამჭერი ემიგრანტები არ მივიდნენ. ბელგიაში იმყოფებიან ადამიანები, რომლებმაც ქვეყანა სააკაშვილის რეპრესიული მმართველობის დროს დატოვეს. ლიეჟში ჩავიდნენ ნაციონალური მოძრაობის დროს მოკლული და ნაწამები ადამიანების მეგობრები და ოჯახის წევრებიც. როგორც უკვე იცით, ლიეჟში სააკაშვილთან შეხვედრის მიზანი ყოფილი პრეზიდენტის სამშობლოში დაბრუნებაა“, - ასეთი იყო „იმედის კვირის“ წამყვანის შესავალი სიტყვა. 

„სულ რამდენიმე წამში ჩვენ შემოგთავაზებთ ექსკლუზიურ კადრებს ლიეჟიდან, სადაც სავარაუდოდ სუს-ის თანამშრომლები გამოჩნდნენ. ამ ადამიანების მისია არის პროვოკაციების მოწყობა და შესაძლოა შეკრების საერთოდ ჩაშლაც კი. შეგახსენებთ, ლიეჟში ქართველი ემიგრანტები მთელი მსოფლიოდან არიან ჩასულები და იქვე არიან ეს პროვოკატორები. ტიტუშკები ლიეჟის კონგრესის სასახლის მიმდებარე ტერიტორიას აკონტროლებენ, თუმცა „კურიერის“ კამერის გამოჩენისთანავე უკანმოუხედავად გარბიან. რა მისიით იმყოფებიან ისინი იქ, რამდენიმე წამში თამარ ნუცუბიძე მოგვიყვება ამას უშუალოდ, მანამდე კი გადავინაცვლოთ ლიეჟის კონგრესის შენობაში, სადაც რამდენიმე ინციდენტს უკვე ჰქონდა ადგილი. დაუდგენელმა პროვოკატორებმა დარბაზის შესასვლელში ცრემლსადენი გაზი გაუშვეს, ადგილი ჰქონდა ფიზიკურ დაპირისპირებასაც, ასევე სიტყვიერ შელაპარაკებას. აგრესიული ადამიანების ჯგუფი სხდომათა დარბაზში შესვლას ცდილობს“, - ასეთი შესავლით დაიწყო გადაცემა "პოსტსკრიპტუმი".  

"ახალი კვირის" მასალას ლიეჟის თემაზე კი ასეთი შესავალი ჰქონდა: “ერთად სახლში ბელგიაში, ქალაქ ლიეჟში, მიხეილ სააკაშვილის და მისი მხარდამჭერების შეხვედრაზე ცოტა ხნის წინ დაპირისპირება მოხდა. ემიგრანტებისა და ჟურნალისტების წინააღმდეგ, რომლებსაც შეხვედრაზე არ უშვებდნენ, წიწაკის სპრეი გამოიყენეს. ლიეჟში, სადაც ნაციონალური მოძრაობის მხარდამჭერების შეკრება მიმდინარეობს, დარბაზში შესვლისას სიტყვიერ და ფიზიკურ დაპირისპირებას ჰქონდა ადგილი“.  

3 სექტემბერს მედიაში ერთ-ერთი მთავარი თემა ექსპრეზიდენტ მიხეილ სააკაშვილის მიერ ტელეკომპანია CNN-ისთვის მიცემული ინტერვიუ და ამერიკელი ლობისტის სემ პატენის საქართველოსთან კავშირები იყო.  

ეს თემა ტელეკომპანია "რუსთავი 2-ისა" და "იმედის" მთავარ საინფორმაციო გამოშვებებშიც მოხვდა, თუმცა აბსოლუტურად განსხვავებული ფოკუსით. ამერიკული მართლმსაჯულების მიერ აშშ-ის საპრეზიდენტო არჩევნებში რუსეთის სასარგებლოდ ჩარევაში ბრლდებული პატენი ტელეკომპანია "იმედმა" დიდი დოზით მხოლოდ "ნაციონალურ მოძრაობასთან" დააკავშირა, "რუსთავი 2-ის" აქცენტი კი პირიქით, პატენის "ქართულ ოცნებასთან" თანაშრომლობა იყო.



"იმედის" სიუჟეტიდან გავიგეთ, რომ ამერიკელი ლობისტი სემ პატენი, რომელსაც დონალდ ტრამპის საარჩევნო კამპანიასთან დაკავშირებით ამერიკულ მართლმსაჯულებასთან პრობლემები აქვს, 2008 წელს "ნაციონალური მოძრაობის" ლობისტი იყო. "ეს არ იყო "ნაციონალურ მოძრაობასა” და ამერიკელ ლობისტს შორის რიგითი თანამშრომლობა, რადგან სხვადასხვა გამოცემის ინფორმაციით, სემ პატენი საკუთარ თავს უფლებას აძლევდა და საკუთარ თავს მოიხსენიებდა, როგორც მიხეილ სააკაშვილის ჩრდილში მყოფი მენეჯერი", - განმარტა ჟურნალისტმა. მანვე აღნიშნა, რომ 2008 წელს საპრეზიდენტო არჩევნებთან დაკავშირებით, პატენი "ნაციონალური მოძრაობის" სახელით აშშ-ის მაშინდელ ელჩს ჯონ ტეფსაც შეხვდა და მასთან წინასაარჩევნო განწყობები განიხილა. "თუმცა, ეს ყველაფერი არც მიხეილ სააკაშვილს უთქვამს CNN-ისთვის და არც "ნაციონალური მოძრაობის" ერთ-ერთ ლიდერს "იმედისთვის", - დასძინა ჟურნალისტმა.

აღნიშნულის დასადტურებლად მასალის ავტორმა გამომძიებელ ჟურნალისტთა ჯგუფის, ifact-ის მიერ მომზადებული მასალა დაიმოწმა, რომელშიც “ნაციონალური მოძრაობისა” და სემ პატენის თანამშრომლობაზეა საუბარი. სიუჟეტში ifact-ის წარმომადგენლის ნინო ბაქრაძის კომენტარიც მოვისმინეთ. ბაქრაძე სააკაშვილის ჩრდილოვანი მენეჯერობის შესახებ პატენის ნათქვამზე საუბრობს. ჟურნალისტი იმასაც განმარტავს, რომ “ნაციონალური მოძრაობისა” და პატენის თანამშრომლობაზე ვიკილიქსის მასალებშიცაა საუბარი.

ifact-ის მასალაში სემ პატენის მიერ "ქართული ოცნების" ლობირების სანაცვლოდ რამდენემე ათეული ათასი დოლარის მიღებაზეც ვკითხულობთ, თუმცა აღნიშნული ინფორმაცია "იმედის" სიუჟეტში ვერ მოხვდა.

"იმედს" პატენის "ქართულ ოცნებასთან" კავშირი არ დაუმალავს, თუმცა, თქვა, რომ ეს მოკლევადიანი კავშირი იყო: "პატენთან ხანმოკლე თანამშრომლობის გახსენება არ უჭირთ და არც მალავენ პოლიტიკოსებს ქართული ოცნებიდან", ამავე დროს, დააზუსტა, რომ "ოცნებაში" ლობისტი ირაკლი ალასანიამ მიიყვანა".

ჟურნალისტი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ “სემ პატენს მიხეილ სააკაშვილი, ალბათ არც არასდროს გაიხსენებდა, რომ არა ამერიკული სასამართლოს გადაწყვეტილება, რომელმაც ლობისტი ტრამპის საარჩევნო კამპანიის საქმეში დამნაშავედ ცნო”: “ამერიკული საქმე სააკაშვილმა ქართულ პოლიტიკურ რეალობას ოპერატიულად დაუკავშირა და მას შემდეგ პატენთან ივანიშვილის კავშირებსა და 2012 წლის სახელისუფლებო ცვლილებაში რუსულ კვალზე ალაპარაკდა”.



რადიკალურად განსხვავებული სურათი დახატა “რუსთავი 2-მა” , რომლის მთავარი გზავნილი იყო, რომ “საქართველოს მესამე პრეზიდენტს აშანტაჟებენ და კომპრომატების გამოქვეყნებით ემუქრებიან”. სიუჟეტი სემ პატენის მხრიდან მიხეილ სააკაშვილის შანტაჟის მცდელობით დაიწყო და ამერიკელი ლობისტისა და “ქართული ოცნების” თანამშრომლობის თემით განვითარდა. წამყვანმა განმარტა, რომ მიხეილ სააკაშვილის ინტერვიუდან ფაქტობრივად დადასტურდა, რომ აშშ-ის არჩევნებში რუსეთის ჩარევის მსგავსი სცენარი “ამერიკელი ლობისტების ხელით რუსეთმა საქართელოშიც განახორციელა”.

სიუჟეტიდან ვიგებთ, რომ 2008 წელს “ნაციონალურ მოძრაობასთან” ხანმოკლე თანამშრომლობის შემდეგ, პატენი “ქართული ოცნების” ინტერესების დამცველი ხდება. ამის შემდეგ პატენის რუსული კავშირების თემა იშლება. ჟურნალისტი განმარტავს, რომ პატენის რუსული კავშირები 2001 წლიდან იწყება, როდესაც ის მოსკოვში IRI-ის ოფისს ხელმძღვანელობდა. ამ დროის განმავლობაში მან საქართველოს ხელისუფლებებს არაერთი კონსულტაცია გაუწია, თუმცა “საკმაოდ სოლიდურ თანხას - 45 000 დოლარს მას ბიძინა ივანიშვილი უხდიდა”. აღნიშნულის დასადასტურებლად კი, ჟურნალისტს ifact-ის მასალის უკვე ის ნაწილი მოჰყავს, სადაც “ქართული ოცნების” მიერ მისთვის მომსახურების სანაცვლოდ გადახდილ თანხაზეა საუბარი. თუმცა, არაფერს ამბობს იმ ნაწილზე, სადაც სააკაშვილის ჩრდილოვან მენეჯერობაზეა საუბარი.

“პატენმა კონტრაქტები გააფორმა ივანიშვილთან და ალასანიასთან, რომლის მეშვეობითაც ათი ათასობით დოლარს იღებდა ყოველთვიურად, იმის სანაცვლოდ, რომ ივანიშვილის ხელისუფლებაში მოსვლამდე მისი ინტერესების დამცველი და წარმომადგენელი ყოფილიყო აშშ-ში. საერთო ჯამში, ეს ადამიანი თვეში, მხოლოდ ივანიშვილის ლობირებისთვის, 45 000 დოლარს იღებდა”, - განმარტავს ifact-ის წარმომადგენელი ნინო ბაქრაძე.

სიუჟეტში სემ პატენის რუსულ კავშირებზე და მის “ქართულ ოცნებასთან” თანამშრომლობაზე მითითებით, 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებში რუსეთის ჩარევაზეა აქცენტი გადატანილი. ამაზე მიუთითებენ “ნაციონალური მოძრაობის” წარმომადგენლებიც.

იდენტურ თემაზე მომზადებული ეს ორი სრულიად განსხვავებული სიუჟეტი, კარგი მაგალითია იმისა, როგორ ფუთავს მედია ამბავს საკუთარი პოლიტიკური გემოვნების მიხედვით.  რაც, საბოლოო ჯამში, ერთი კონკრეტული ამბის შესახებ ერთმანეთთან აცდენილ, სრულიად განსხვავებულ რეალობას ქმნის.

თბილისში, ხორავას ქუჩაზე მომხდარი მკვლელობა და მოკლული არასრულწლოვნის, დავით სარალიძის მამის, ზაზა სარალიძის პროტესტი 31 მაისიდან დღემდე მაუწყებლების ერთ-ერთი მთავარი თემაა. “იმედის”, “რუსთავი 2-სა” და საზოგადოებრივი მაუწყებლის გადაცემები კვირის ბოლოსაც ამ საკითხს დაეთმო, თუმცა განსხვავებული გზავნილებით.

“იმედი” და საზოგადოებრივი მაუწყებელი როგორც შაბათს, ასევე კვირას, ამ თემაზე მომზადებულ სიუჟეტებსა და გადაცემებში მთავარ აქცენტს აკეთებდნენ აქციის პოლიტიზებაზე - სოლიდარობის მიზნით დაწყებული პროტესტი გადაიქცა პოლიტიკურ აქციად. მაშინ, როდესაც “რუსთავი 2” ხაზგასმით ამბობდა, რომ ეს იყო მოკლული არასრულწლოვნის მამის სოლიდარობის აქცია.

სამივე არხი განსხვავებული რაკურსებით გვთავაზობდა რუსთაველის გამზირსა და ვაკის პარკში მიმდინარე აქციების კადრებს. ასევე, რადიკალურად განსხვავდებოდნენ საქმის ის მთავარი ფიგურები, რომლებზეც მაუწყებლებმა ვრცელი სიუჟეტები მოამზადეს. “იმედმა” ასეთ რესპონდენტად აქციების ერთ-ერთი ლიდერი ზვიად კუპრავა, “რუსთავი 2-მა” კი ყოფილი მაღალჩინოსანი, მირზა სუბელიანი შეარჩია.

შაბათი, 2 ივნისი

შაბათის გადაცემები სამივე არხმა ხორავას ქუჩაზე მომხდარი მკვლელობის გამოძიების დეტალებით დაიწყო. “იმედმა” გამოშვება შსს-ს მაღალჩინოსნების დაკითხვის თემით გახსნა, საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა - მომხდარის თვითმხილველი არასრულწლოვნების, “რუსთავი 2-მა” კი აუდიტორიას საქმეში არსებული ერთ-ერთი არასრულწლოვნის შესახებ მიაწოდა ინფორმაცია, რომელიც სასულიერო პირის შვილია და სავარაუდოდ მას გამოძიება ხელს აფარებს.

• გამოძიება გამოწვევის წინაშე დგას, რადგან მასთან მოწმეები არ თანამშრომლობენ - ეს გზავნილი ცენტრალური კრიმინალური პოლიციის დეპარტამენტის დირექტორისგან ვლადიმერ ბორცვაძისგან მოვისმინეთ, რომლის ჩართვა სტუდიაში გადაცემის დასრულებამდე სამჯერ შემოგვთავაზეს განმეორებით.
  
  
• აქცია გუშინდელთან შედარებით გაცილებით პოლიტიკურია - “მოამბემ” ამის დასადასტურებლად საპროტესტო აქციაზე რამდენიმე გამომსვლელის განცხადება მოგვასმენინა.
  
  
• “პარლამენტმა მიიღო უპრეცენდენტო გადაწყვეტილება და პირველად ასეთ საქმეში, შექმნა საგამოძიებო კომისია”, - დეპუტატმა ეკა ბესელიამ საგამოძიებო კომისიის შემქნის მნიშვნელობაზე ისაუბრა. ბორცვაძის მსგავსად, ეკა ბესელიას ჩართვაც გადაცემის დასრულებამდე განმეორებითაც გვაჩვენეს.

შაბათის “ქრონიკა” შინაგან საქმეთა სამინისტროში ხორავას ქუჩაზე მომხდარის თვითმხილველი არასრუწლოვნების დაკითხვის თემით დაიწყო. მეორე სიუჟეტად “იმედმა” პატრიარქთან ზაზა სარალიძის შეხვედრის შესახებ მოუთხრო მაყურებელს, შემდეგ კი პირდაპირ ეთერში აქცია ჩართო. ჩართვისას “იმედის” ჟურნალისტმა განაცხადა, რომ მას მუშაობაში ხელს უშლიდნენ, შეეცადნენ ტრიბუნასთან ახლოს მისვლას, თუმცა იქ მდგომი პირები ამბობდნენ, რომ ზაზა სარალიძეს იცავდნენ და ახლოს მისვლის საშუალებას არ აძლევდნენ, ასევე მთელი დღის განმავლობაში ცდილობდნენ ზაზა სარალიძისგან ინტერვიუს აღებას, თუმცა მათ ამის საშუალება არ მიეცათ.

შაბათის "ქრონიკაში" ცალკე სიუჟეტი მიეძღვნა იმას, ვინ არის ზვიად კუპრავა. მასალის თანახმად, კუპრავა -”ნაციონალური მოძრაობის” მხარდამჭერია, წინა ხელისუფების პერიოდში მუშაობდა შსს-ში, აქციაზე ავრცელებს ცრუ ინფორმაციებს, მის გამო ხალხის ნაწილმა დატოვა აქცია (გვაჩვენეს აქციის ერთ-ერთი მონაწილის სტატუსი ფეისბუქზე, სადაც იგი ამბობს, რომ კუპრავა არის მკვლელი, მონაწილეობდა 26 მაისის აქციის დარბევაში), არასდროს ტოვებს მარტო ზაზა სარალიძეს, მისი წარსულით დაინტერესდა დეპუტატი სალომე ზურაბიშვილიც, ხელისუფლება კი “ნაციონალურ მოძრაობას” ტრაგედიით მანიპულირებაში ადანაშაულებს (თბილისის მერის კახა კალაძის კომენტარი).

ამ სიუჟეტის შემდეგ “იმედმა” მიმდინარე მოვლენების შეფასებები შემოგვთავაზა. სტუმრებთან (დავით ბაქრაძე, მამუკა მდინარაძე, ნინო ლომჯარია) კითხვების ფოკუსი იყო: არ ფიქრობთ, რომ პოლიტიკოსები აზარალებენ პროცესს, რომელიც შეიძლება აქციებიდან საქმეზე გადავიდეს? პოლიტიკოსების ერთი ჯგუფის წახალისებით აქციაზე ვადამდელი არჩევნების ჩატარების მოთხოვნა ადექვატურია? ხომ არ შეჰყავს, გარკვეულ პოლიტიკურ სპექტრს მოქალაქეები შეცდომაში? და ა.შ.


შაბათის “კურიერმა” მაყურებელს რამდენიმე ახალი ინფორმაცია მიაწოდა. გადაცემა ექსკლუზივით დაიწყო, რომელშიც მაყურებელმა გაიგო, რომ საქმეს კიდევ ერთი სავარაუდო დამნაშვე ჰყავს, ასევე არასრულწლოვანი, სასულიერო პირის შვილი, რომელსაც გამოძიება ხელს აფარებს; მიუხედავად იმისა, რომ ეთიკური სტანდარტები მედიას არასრულწლოვანი სავარაუდო ბრალდებულის ვინაობის დაფარვას ავალდებულებს, გადაცემის წამყვანმა მისი სახელისა და გვარის გამჟღავნება მაღალი საჯარო ინტერესით ახსნა. მასალაში არ ჩანდა სრული კონტექსტი, რატომ შეიძლება აფარებდეს ხელს ხელისუფლება ამ არასრულწლოვანს, რა გავლენა აქვს სასულიერო პირს, მაყურებელს არ უნახავს არასრულწლოვნის ოჯახთან დაკავშირების მცდელობა.

არხმა აუდიტორიას შესთავაზა სიუჟეტი მირზა სუბელიანზე, რომლის დაკავებასაც ზაზა სარალიძე დიდი ხანია ითხოვს. მოგვიანებით კი აუდიტორიას ის ახალგაზრდები გააცნო, რომლებიც სარალიძის მხარდამჭერ მოძრაობას - “ნუ მომკლავ” უდგანან სათავეში.


განსხვავებით იმედისა და საზოგადოებრივი მაუწყებლისგან, “შაბათის კურიერში” როგორც წამყვანის, ასევე ჟურნალისტის ტექსტში ხაზგასმული იყო, რომ აქციაზე დგანან რიგითი მოქალაქეები: “ბოლო დროის ყველაზე მასშტაბურ აქციებზე სიტყვით მხოლოდ ხალხი გამოდის - ხელისუფლების პოლიტიკას აპროტესტებს და ამბობს, რომ ქვეყნის ათობით მოქალაქე სამართლის გარეშე დარჩა”, - თქვა წამყვანმა ნოდარ მელაძემ და იგივე აქცენტებით გააგრძელა საუბარი ჩართვისას ჟურნალისტმა თეონა ცხომელიძემ.

კვირა, 3 ივნისი

კვირის გადაცემებში რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე აქციას ვაკის პარკში მიმდინარე აქციის თემაც დაემატა. განსხვავებებიც ამჯერად ამ აქციის გაშუქებისას გამოიკვეთა. სხვადასხვა იყო ვაკის აქციის გაშუქების ხანგრძლივობა, კადრები ამ ორი აქციიდან და აქცენტები. საზოგადოებრივ მაუწყებელს ეთერში არ გაუშვია ინცინდენტები, რა დროსაც სახალხო დამცველს ნინო ლომჯარიას აგინეს.

კვირის გადაცემაში, “ახალი კვირა” საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა უკვე პირდაპირ თქვა, რომ საპროტესტო აქციაზე მართვის სადავეები ხელში ოპოზიციურმა პარტიებმა აიღეს და მიკროფონი პოლიტიკოსების ხელშია. ტელევიზიამ მაყურებელს სიუჟეტიც შესთავაზა, სახეწოდებით, - სოლიდარობიდან პოლიტიკამდე, რომელშიც დეტალურად მოუთხრო “როგორც იქცა სოლიდარობის გამომტახველი აქცია პოლიტიკურ პროტესტად”.

განსხვავებით რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე აქციისა, რომლის კადრებს აღნიშნული მაუწყებელი შორი ხედით აჩვენებდა, ვაკის აქციიდან კადრებს გვთავაზობდა ახლო ხედით, შესაბამისად, აქციას უფრო ხალხმრავალს ხედავდა აუდიტორია. ამ სიუჟეტს კი წინ უძღოდა ამბავი იმის შესახებ, რომ ახალგაზრდების ნაწილი გაემიჯნა რუსთაველზე მიმდინარე პროცესებს მისი პოლიტიზებულობის გამო.

ჩართვაში ჟურნალისტი ყვებოდა, რომ აქ არიან ადამიანები, ვინც წინა ხელისუფლების დროს განიცდიდნენ რეპრესიებს, შვილმკვდარი მშობლები და სხვადასხვა აქციაზე დაზარალებლები. ისინი ამბობენ, რომ რუსთაველზე იმის გამო არ გადიოდნენ და დღესაც არ გავიდნენ, რომ იქ კონკრეტულმა პარტიამ ჩაიგდო მართვის სადავეები ხელში.

“წარმოუდგენელია იმათთან ერთად დგომა რუსთაველზე. რა უნდა ამ კაცს ვერ ჩამოყალიბდა, თუ თავისი შვილის მკვლელობის გამოძიება უნდა, გადადგა მთავარი პროკურორი, შეიქმნა საგამოძიებო კომისია და უნდა ვაცადოთ, რაღაც დრო მივცეთ”, - თქვა აქციის ერთ-ერთმა მონაწილემ ჩართვისას.

ვაკის აქციას საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა 13 წუთი დაუთმო და აქციიდან ექვსი მონაწილე ჩართო ექვსივე ერთი და იმავე ტექსტით - რუსთაველზე მიმდინარე აქცია პოლიტიკურია.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის კვირის გადაცემის სტუმრები იყვნენ: კახა კალაძე, რომელმაც თქვა, რომ მასაც აქვს გამოცდილი, როგორ ცდილობენ პოლიტიკოსები ოჯახის ტრაგედიის გამოყენებას. ასევე, არხს ჰქონდა ექსკლუზიური ინტერვიუ მირზა სუბელიანთან, რომელიც ამბობდა, რომ მზადაა გასცეს პასუხი ყველა კითხვას, არსად არ წასულა და არც შვილს აფარებს ხელს, პირიქით, თავად მიიყვანა საგამოძიებო ორგანოში.

გადაცემა “ახალ კვირაში”, რამდენჯერმე გაუსვეს ხაზი იმას, რომ ზაზა სარალიძე, რომელიც ვაკის აქციიდან სახლში წავიდა, რუსთაველის გამზირზე იქ მიმდინარე აქციის მონაწილეებმა მიიყვანეს.

“ახლა კადრში შეგიძლიათ ნახოთ აქციის მონაწილეები, რომლებმაც ზაზა სარალიძეს სახლში მიაკითხეს და სავარაუდოდ ის აქციაზე დააბრუნეს”... “მე შეგახსენებთ, რომ მას სახლში მიაკითხეს აქციის მონაწილეებმა და წაიყვანეს”... “სარალიძე აქციაზე არ იმყოფებოდა მთელი დღის განმავლობაში, ის ვაკის პარკში მიმდინარე აქციას შეუერთდა, რომელსაც ახალგაზრდები მართავდნენ, რომ პოლიტიკოსები არ შეერთებოდნენ ამ აქციას და ყოფილიყო სუფთა სამართლის აქცია სუფთა ხელებით, პოლიტიკოსების გარეშე…ეს აქცია დატოვა ზაზა სარალიძემ და სახლში წავიდა, თუმცა მას სახლში მიაკითხეს, ეს ჩვენ გადავიღეთ. რუსთაველის აქციის ორგანიზატორებმა მას სახლშ მიაკითხეს და ის აქციაზე დააბრუნეს” (და კადრები კიდევ ერთხელ გაიმეორეს).


“ოპოზიციური პარტიების წინასწარ შემუშვებულმა გეგმამ და აქტივობამ სამწუხაროდ ზაზა სარალიძის მიერ ორგანიზებული, სრულიად ლეგიტიმური პროტესტი რუსთაველზე პრაქტიკულად ჩაახშო და სხვა მიმართულებით წაიყვანა” - ამ სიტყვებით დაიწყო “იმედის კვირის” წამყვანმა კვირის მთავარი გადაცემა და ეს აქცენტი გაჰყვა ბოლომდე.

კვირის გადაცემაში გაგრძელდა წინა დღის ნარატივი ზვიად კუპრავას შესახებ. ამჯერად კუპრავა პირდაპირ ეთერში ჩართეს და კითხვებს გადაცემის წამყვანი უსვამდა.

“იმედის კვირა”, იგივე აქცენტით დასრულდა, როგორც დაიწყო. სიუჟეტის ავტორი მოჰყვა როდის და რა ვითარებაში მოუწოდეს პოლიტიკოსებს უკვე აშკარად და პირდაპირ აქციაში ჩართვის შესახებ, რა პოზიცია ჰქონდა ამაზე ზაზა სარალიძეს, გაგვაცნო კარავში კუპრავასა და სარალიძეს შორის თათბირის შესახებ პოლიტიკოსების თემაზე და კუპრავას შეძახილი ამ თათბირის შემდეგ, - “ჩვენ გავიმარჯვეთ”, - კადრში ხელებჩაჭიდული კუპრავა, სარალიძე და მაჩალიკაშვილი.

“2 ივნისის აქცია სრულდება ისე, როგორც ზოგი ვარაუდობდა, ზოგი იმედოვნებდა, ზოგიც იმას იმედოვნებდა, რომ ასეთ ფინალს არ იხილავდა. საპროტესტო აქციის ტრიბუნას პოლიტიკოები იკავებენ”, - თქვა ჟურნალისტმა და შემდეგ ეთერში აქციიდან პოლიტიკოსების გამოსვლები გაუშვა.

კვირას ღამით “იმედის კვირამ” გადაცემაში ჩართო: ალეკო ელისაშვილი, იაგო ხვიჩია, (ორივე მათგანი ემიჯნება რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე აქციას), ნიკა მელია, ოთარ კახიძე და არჩილ თალაკვაძე.


გადაცემა “პოსტკრიპტუმი” მთლიანად ხორავას ქუჩის საქმეს მიეძღვნა. გამოშვება რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე აქციით დაიწყო, სადაც იმ პერიოდში ზაზა სარალიძის ადგილსამყოფელს იკვლევდნენ. “იმედისა” და საზოგადოებრივი მაუწყებლისგან განსხვავებით, “რუსთავი 2-მა” მაყურებელს უთხრა და აჩვენა ვინ იდგა ვაკის პარკში მიმდინარე აქციაზე: “ქართული ოცნების” მხარდამჭერები, სუს-თან და ქართულ მარშთან დაკავშირებული პირები და ასევე მართლმადიდებელ მშობელთა კავშირის წევრები.

კვირის გადაცემაში “რუსთავი 2-მა” ბოლო პერიოდის ტენდენციებიც გააცნო მაყურებელს - რა გზებით ცდილობს ხელისუფლება საპროტესტო განწყობების ჩახშობას და იმ თემების მარგინალიზებას, რაზეც საზოგადოების პროტესტი იწყება.

“რუსთავი 2-მა” კვლავ გააგრძელა საქმეში გამოჩენილი ახალი არასრულწლოვნის შესახებ თხრობა, თუმცა, ამჯერად სიუჟეტი გაცილებით მრავალმხრივი და დაბალანსებული იყო.

“პოსტკრიპტუმის” დასრულების შემდეგ  “კვირის აქცენტები” დაიწყო. წამყვანებმა ნიკა გვარამიამ და ეკა კვესიტაძემ, რომელსაც ამ გადაცემაში შედარებით პასიური როლი აქვს, სტუმრებთან ერთად ხორავას ქუჩის მკვლელობის საქმეზე გააგრძელეს საუბარი. გადაცემა დღის შეჯამებით დაიწყო, რა დროსაც ნიკა გვარამიამ ვაკის აქციასთან მიმართებით ასეთი ფრაზები გამოიყენა: “ძირითადი ნაწილი იქ იყო სუსის კონიუნქტურა, “ქართული ოცნების” შლეიფი, ასე ვთქვათ სეფექალები და სეფეკაცები, რომლებიც უბრალოდ აი პირდაპირ ხელიდან კენკავენ დღევანდელი ხელისუფლების”... “ღმერთო მეტეორი გვესროლეო რომ ამბობენ, თუ გვესროდა ღმერთი მეტეორს, იქვე ჩავარდნილიყო იქნებოდა არაჩვეულებრივი”.

"პოსტკრიპტუმისგან" განსხვავებით, "კვირის აქცენტების" წამყვანები არ ერიდებოდნენ სუბიექტური მოსაზრებების გახმოვანებას აქციებთან, თუ სხვადასხვა, ამ საქმესთან დაკავშირებულ პირებთან დაკავშირებით. ეთერიდან ისმოდა ერთგვარი მითითებებიც, როგორ უნდა მოიქცეს ოპოზიცია, იმისათვის რომ არ განელდეს ის საპროტესტო მუხტი რაც ახლა რუსთაველის გამზირზეა. 

ორი დღის განმავლობაში, 12-და 13 მაისს, საქართველოს დედაქალაქში, თბილისში რუსთაველის გამზირზე საპროტესტო აქციები მიმდინარეობდა. აქცია გზავნილით „ჩვენი თავისუფლებისთვის“ „თეთრი ხმაურის მოძრაობამ“ და სხვა ორგანიზაციებმა მას შემდეგ დაიწყეს, რაც 12 მაისს ღამის კლუბებში სპეცოპერაცია ჩატარდა. პროცესი შინაგან საქმეთა სამინისტრომ ნარკოტიკების რეალიზატორებთან ბრძოლით ახსნა. აქციის მეორე დღეს ნეონაცისტების კონტრაქცია დაიწყო.


ეს მოვლენები კვირას, 13 მაისს, მაუწყებლების კვირის გადაცემების მთავარი თემა იყო. თუმცა, გადაცემებში „P.S.-სა“ და „იმედის კვირაში“ ამბები განსხვავებული აქცენტებით გაშუქდა. „რუსთავი 2-ის“ მთავარი ფოკუსი „თეთრი ხმაურის მოძრაობის“ აქცია და მონაწილეთა მოთხოვნები იყო, ტელეკომპანია „იმედი“ კი კვირის გადაცემაში მეტწილად კონტრაქციასა და აქციების ტერიტორიაზე დაცულ უსაფრთხოების ზომებზე აკეთებდა აქცენტს.

გადაცემის მსვლელობისას „P.S-ი.“ პირველ ჩართვას ახალგაზრდების აქციიდან იწყებდა, „იმედის კვირა“ კი კონტრაქციიდან და ხაზს მოსალოდნელ საფრთხეებს უსვამდა. გარდა ამისა, „რუსთავი 2-ის“ კვირის გადაცემაში გაცილებით ხშირად ისმოდა აქციის ორგანიზატორებისა და მონაწილეების განცხადებები და მოთხოვნები, ვიდრე ტელეკომპანია „იმედის“ კვირის ეთერში. აქ უფრო მეტად უკომენტაროდ აჩვენებდნენ აქციიდან კადრებს.

განსხვავებული აქცენტებით დაიწყეს გადაცემები წამყვანებმაც. „რუსთავი 2-ის“ გადაცემა „P.S.-ის“ წამყვანმა გიორგი გაბუნიამ გადაცემის დასაწყისში განმარტა, რომ მას საღამოს წაყვანა რუსთაველის გამზირიდან სურდა, თუმცა, სამართალდამცველებმა ამის საშუალება არ მისცეს. ამის შემდეგ, გადაცემის შესავალშივე, წამყვანმა მაყურებელს მოუთხრო რა ხდებოდა აქციებზე, ამცნო, რომ პოლიცია ზღუდავდა ძირითად აქციაზე მოქალაქეების შესვლას და ჟურნალისტების ჩართვებით დეტალურად გააცნო, რა მოთხოვნები ჰქონდათ მონაწილეებს. გადაცემის პირველ ნახევარ საათში „P.S.-მა“ აუდიტორიას კონტრაქციის მონაწილეთა მოთხოვნების შესახებაც მოუთხრო.

„P.S.-ისგან“ განსხვავებით, „იმედის კვირის“ წამყვანს ირაკლი ჩიხლაძეს, გადაცემის შესავალში არ უხსენებია ის ფაქტი, რომ სამართალდამცველების ალყის გამო აქციის მონაწილეებს უჭირდათ პარლამენტის მიმდებარე ტერიტორიაზე შესვლა. „იმედის კვირამ“ მთავარი აქცენტი იმაზე გააკეთა, რომ ღამის კლუბებში ჩატარებული სპეცოპერაციის შემდეგ პირდაპირ ეთერში, პირველ კომენტარს გააკეთებდა შინაგან საქმეთა მინისტრი გიორგი გახარია. წამყვანის ანონსის მიხედვით, მინისტრი ახსნიდა სპეცოპერაციის საჭიროებას.

„იმედმა“ კვირის გადაცემაში ამბის თხრობა კონტრაქციით დაიწყო და მაყურებელს პირველ რიგში ის უთხრა, რომ რუსთაველის გამზირზე უსაფრთხოების უპრეცენდენტო ზომები იყო მიღებული. სიუჟეტშიც მოვლენების ეპიცენტრიდან „იმედის კვირამ“ ჯერ კონტრაქციის მონაწილეები ჩართო, რომლებიც ყვებოდნენ „რომ არიან ნარკობარიგებისა და მამათმავლების წინააღმდეგ გამოსული და აპროტესტებენ 9 აპრილის მემორიალის შეურაცხყოფას“. ამის შემდეგ აჩვენა რა ხდებოდა პარლამენტის წინ მიმდინარე ძირითად აქციაზე და თქვა ისიც, რომ სამართალდამცველების ალყის გამო აქციის მონაწილეები ვერც გადიოდნენ და ვერც შედიოდნენ.

„იმედის კვირის“ ჟურნალისტები, რომლებიც აქციების ეპიცენტრიდან ერთვებოდნენ, ხაზგასმით აღნიშნავდნენ, რომ მიღებული იყო უსაფრთხოების უპრეცენდენტო ზომები, ამას ისინი ჩართვებში არაერთხელ იმეორებდნენ. ასევე, გადაცემის წამყვანმა მაყურებელს უთხრა, რომ პარლამენტის შენობასთან „აქციებს მართავდნენ კლუბების ხელმძღვანელები, მათი მხარდამჭერები და უბრალოდ ქლაბერები“.

გადაცემის მსვლელობისას, „იმედის კვირამ“ არაერთხელ გაიმეორა საქართველოს პრემიერ მინისტრისა და შინაგან საქმეთა მინისტრის კომენტარები.


შს მინისტრის, გიორგი გახარიას ბოდიში იყო კიდევ ერთი დეტალი, რაც ამ ორმა მაუწყებელმა განსხვავებული ფოკუსით მიაწოდა მაყურებელს.

„უახლესი საქართველოს ისტორიაში, მე არ მახსენდება ყოველ შემთხვევაში, შინაგან საქმეთა მინისტრი, რომელიც გასულიყო ხალხში და მოეხადა ბოდიში“, - აღნიშნა „იმედის კვირის“ წამყვანმა მას შემდეგ, რაც მინისტრმა ბოდიში მოიხადა და აქციის მონაწილეებმა დაშლა დაიწყეს. ეს ფრაზა გადაცემის წამყვანმა გადაცემის დასასრულს, მაშინ, როდესაც საღამოს აჯამებდა, კიდევ ერთხელ გაიმეორა.

„იმედი კვირის“ წამყვანმა მაყურებელს რამდენჯერმე უთხრა, რომ დღე მშვიდობიანად და კონკრეტული შედეგით დასრულდა და ეს იყო სამართალდამცველების ეფექტური მუშაობისა და პირველ რიგში შს მინისტრის დამსახურება: „დღე მშვიდობიანად დასრულდა და ამის მთავარი ავტორი არის შს მინისტრი“.

განსხვავებულ რიტორიკას ისმენდა „რუსთავი 2-ის“ მაყურებელი, რომელმაც აუდიტორიას არხის დირექტორის ნიკა გვარამიასა და ჟურნალისტის ეკა კვესიტაძის პირადი შეფასება შესთავაზა.

„ეს აქცია დღეს დამარცხდა“, - ასე შეაფასა მოლაპარაკებების შედეგი „რუსთავი 2-მა“. ნიკა გვარამიას შეფასებით, კონტრაქცია იყო ხელისუფლებისგან მართული და ეს კარგად გამოიყენა შინაგან საქმეთა სამინისტრომ, რომელმაც მოახერხა მთავარი აქცენტების გადატანა. „შეუძლებელ სისულელეზე დათანხმდნენ [აქციის მონაწილეები]“... „ისინი დაამარცხეს, რუტინით შეჭამენ“ ... „10:0 ხელისუფლების სასარგებლოდ“– ისმოდა მოლაპარაკებების შედეგის შეფასებისას „რუსთავი 2-ის“ ეთერში.

გვარამია და კვესიტაძე მკვეთრად აკრიტიკებდნენ აქციის ორგანიზატორებს, რომლებმაც მინისტრის ბოდიშის შემდეგ აქციის დაშლის გადაწყვეტილება მიიღეს. ისინი დაადანაშაულეს არაორგანიზებულობასა და გამოუცდელობაში და არაერთხელ აღნიშნეს, რომ ეს დამარცხება პროცესებისგან პოლიტიკური პარტიების ჩამოშორების შედეგი იყო: „ძალიან წარუმატებელი რამ მოხდა. მძიმე შეცდომები გაახმოვანეს და მათი სოციალურ აქტივიზმს დიდ მომავალს ვერ ვუწინასწარმეტყველებდი“, - განაცხადა ნიკა გვარამიამ და კიდევ ერთხელ დასძინა, რომ ორგანიზატორების გადაწყვეტილება იყო სამარცხვინო.


13 მაისს განვითარებული მოვლენების შესახებ „იმედისა“ და „რუსთავი 2-ის“ ეთერი ორი განსხვავებული დასკვნის გაკეთების შესაძლებლობას იძლეოდა „იმედის“ მაყურებელს დარჩებოდა შთაბეჭდილება, რომ საქართველოს შინაგან საქმეთა მინისტრმა და სამართალდამცველებმა ეფექტური მუშაობის შედეგად ქვეყანას თავიდან ააცილეს სამოქალაქო დაპირისპირება, შეძლეს შეეკავებინათ კონტრაქციის მონაწილეები, რომელთა დიდი ნაწილი „ალკოჰოლის ზემოქმედების ქვეშ იყო“, იქცეოდა აგრესიულად და მზად იყო თავდასხმისთვის. რაც შეეხება მთავარ აქციას, ეს იყო მშვიდობიანი პროტესტის მონაწილეთა გამარჯვება, რადგან, საქართველოს უახლეს ისტორიაში პირველად, შს მინისტრი მივიდა აქციაზე, მოიხადა ბოდიში და დაიგეგმა მოლაპარაკება.

მძიმე ღამე ასეთ ოპტიმისტურ განწყობაზე ვერ დაასრულა „რუსთავი 2-ის“ მაყურებელმა, რომელსაც უთხრეს, რომ აქცია დამარცხდა. „რუსთავი 2-მა“ დღის შეჯამებისას აუდიტორიას მოუთხრო, რომ რეალურად ხელისუფლებამ ოსტატურად დაგეგმილი სცენარით ვითარება სათავისოდ შეატრიალა. მშვიდობიანი პროტესტის მონაწილეებს აგრესიული მამაკაცების ჯგუფი მიუგზავნა, აქციის მონაწილეები შეაშინა, შემდეგ თვითონ არბიტრის როლში მოგვევლინა, არც მიგზავნილი ხალხის დარბევა დასჭირდა და აქციის მონაწილეების მადლიერებაც დაიმსახურა დღის მშვიდობიანად დამთავრებისთვის. „რუსთავი 2-ის“ წამყვანების თქმით, რეალურად ამით ხელისუფლებამ მოახერხა საკუთარი თავიდან აქცენტის გადატანა და ამით მხოლოდ და მხოლოდ მან მოიგო. აქცია დამარცხდა და დიდი ალბათობით, „აღარ იარსებებს ეს მოძრაობა“.

საერთაშორისო ორგანიზაცია Freedom House-ის 2018 წლის ანგარიში ის თემა აღმოჩნდა, რომელიც მედიამ სხვადასხვა ჭრილში გააშუქა. ანგარიში 11 აპრილს გამოქვეყნდა. დოკუმენტში ნათქვამია, რომ საქართველოში დემოკრატიის საერთო ინდიკატორთან ერთად მედიის დამოუკიდებლობის მაჩვენებელი გაუარესდა და 2009 წლის მდგომარეობას დაუბრუნდა. ანგარიშის მიხედვით მედიის თავისუფლების კუთხით არსებული მაჩვენებლის შემცირება რამდენიმე მიზეზმა განაპირობა. ესენია: ხელისუფლების მიმართ კრიტიკული ტელევიზიის "რუსთავი 2"-ის საქმე, პროსახელისუფლებო კერძო ტელევიზიების - იმედის, GDS-ისა და მაესტროს გაერთიანება, საზოგადოებრივი მაუწყებლის პოლიტიზებული სარედაქციო პოლიტიკა ახალი ხელმძღვანელობის პირობებში და აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის აფგან მუხტარლის გატაცება.

Freedom House-ის ამ შეფასებით განაწყენებული დარჩა როგორც მმართველი გუნდი, ისე მედიის კრიტიკულ კონტექსტში განხილული ნაწილიც. ეს, განსაკუთრებით ანგარიშის გამოქვეყნებიდან მეორე დღეს დოკუმენტის  შეფასებების შესახებ მომზადებულ მასალებში გამოჩნდა. 12 აპრილის სიუჟეტებში მთავარი აქცენტი სწორედ ანგარიშის შეფასებები იყო.

პირველი არხი

12 აპრილის საინფორმაციო გამოშვებაში საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა, რომლის მენეჯმენტის მუშაობა მედიის დამოუკიდებლობის მაჩვენებელის შემცირების ერთ-ერთ მიზეზად არის დასახელებული, Freedom House-ის ანგარიშს უნდობლობა გამოუცხადა და შეცდომების ძებნა დაიწყო.

“ამერიკული საერთაშორისო ორგანიზაციის ბოლო ანგარიშის ობიექტურობა საქართველოში კითხვის ნიშნის ქვეშ დგება. მმართველი გუნდის ლიდერები Freedom House-ის კვლევის ავტორებს მიკერძოებულობაში ადანაშაულებენ. მწვავე კრიტიკის საგანია დოკუმენტის ის ნაწილი, რომლის მიხედვითაც 2017 წელს ქართული მედიისა და სასამართლოს დამოუკიდებელი მაჩვენებლი გაუარესდა და 2009-2012 წლების მონაცემებს გაუტოლდა. დოკუმენტში უზუსტობები მედიაორგანიზაციების ნაწილმაც იპოვა”, - ამ ტექსტით წარადგინა თემა მოამბის მთავარი გამოშების წამყვანმა.

საზოგდოებრივი მაუწყებლის მიერ დოკუმენტში აღმოჩენილ უზუსტობაზე საუბრით დაიწყო სიუჟეტი ჟურნალისტმაც. მან განმარტა, რომ Freedom House - ის ანგარიშში მეორე არხის დახურვასთან დაკავშირებით არსებული ჩანაწერი არაზუსტია. თქვა, რომ არხი მაუწყებლობას დღესაც განაგრძობს და სპორტულ ღონისძიებებთან ერთად პარლამენტის სხდომებისა და საკომიტეტო მოსმენების ტრანსლირებას უზრუნველყოფს.

ამის შემდეგ, ჟურნალისტმა ანგარიშში აღმოჩენილ იმ უზუსტობაზე ისაუბრა, რომელიც მისივე თქმით, ტელეკომპანია “იმედმა” აღმოაჩინა და მაყურებელს ტელეკომპანიის განცხადების ნაწილი გააცნო, რომელიც ასე იკითხება:

“შევახსენებთ Freedom House” - ს, რომ 2007 წლის ნოემბრიდან 2012 წლის ბოლომდე იმედი არათუ კონტროლდებოდა და შესაბამისად, არ იყო კრიტიკული მმართველი პარტიის “ნაციონალური მოძრაობის” მიმართ, არამედ უშუალოდ მათ მფლობელობაში იმყოფებოდა”.

სიტყვა “უზუსტობა” სიუჟეტში რამდენჯერმე გაჟღერდა. ასევე, ხაზი გაესვა იმას, რომ დოკუმენტი საზოგადოებასა და პოლიტიკურ წრეებში კამათისა და დაპირისპირების საგნად იქცა, რაც ქმნიდა შთაბეჭილებას, რომ ჟურნალისტი მსგავსი ჩანართებით საკუთარი ნათქვამის გამყარებას ცდილობდა და ხაზს უსვამდა, რომ ანგარიშს უნდობლობა არა მხოლოდ “საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა”, არამედ საზოგადოებისა და პოლიტიკურ სპექტრის ნაწილმაც გამოუცხადა. რაც დოკუმენტში მათ მიერ აღმოჩენილი “უზუსტობების” აქცენტს უფრო მეტ სიმყარეს მატებდა.

სიუჟეტში Freedom House - ის ანგარიშის შესახებ საკანონმდებლო და აღმასრულებელი ხელისუფლების წარმომადგენლების არაერთი კრიტიკული შეფასებაც მოვისმინეთ.

იმედი

Freedom House -ის ანგარიშს თითქმის იდენტური პათოსით გაჯერებული მასალა მიუძღვნა ტელეკომპანია “იმედმაც”. მთავარი აქცენტი აქაც დოკუმენტში აღმოჩენილ უზუსტობებზე გაკეთდა.

“დასკვნას, რომლის მიხედვითაც საქართველოში დემოკრატიის ხარისხი გაუარესდა, პრემიერი უკიდურესად არაობიექტურს და დაუბალანსებელს უწოდებს. ორგანიზაციის არგუმენტების გაბათილება საგანგებო ბრიფინგით სცადა ირაკლი კობახიძემაც, პარლამენტის თავმჯდომარე მიკერძოებაზე საუბრობს და ანგარიშში არსებულ ფაქტობრივ შეცდომებზე მიუთითებს. ანგარიშში, რომელიც აზრთა სხვადასხვაობის მიზეზი გახდა, მოხვდა ტელეიმედიც, თუმცა საკმაოდ უცნაური შინაარსით და არასწორი კონტექსტით” - ამ ტექსტით წარადგინეს თემა დღის მთავარი საინფორმაციო გამოშვების წამყვანებმა და ასპარეზი ჟურნალისტს დაუთმეს, რომელმაც თემა ასევე ტელეკომპანიის მიერ გაკეთებული განცხადებით გახსნა, სადაც აღნიშნული იყოს რომ

“გამაოგნებელია მაღალი რეპუტაციის მქონე ორგანიზაციისთვის ასეთი ტიპის არასწორი ინფორმაციის გავრცელება”, შემდეგ Freedom House-ს შეახსენეს ის, რომ “იმედი” “ნაციონალური მოძრაობის” მფლობელობაში იმყოფებოდა. რასაც წინ უძღვოდა “შეიარაღებული თავდასხმა და ფიზიკური ტერორი ტელეკომპანიის ჟურნალისტებზე...ჩვენ არ ვართ პარტიულ-ოპოზიციური ტელევიზია, ჩვენ უბრალოდ ვაშუქებთ მოვლენებს, ისე, როგორც ეს არის და ვაძლევთ ტრიბუნას ყველას, ვინც მოვლენებში მოაწილეობს…”

ტელეკომპანიამ საერთაშორისო ორგანიზაციის მისამართით არც რჩევები დაიშურა: “იმედს ვიტოვებთ, რომ ორგანიზაცია გამონახავს უფრო მაღალი კომპეტენციის თანამშრომლებს და კვლავ იქნება მედიათავისუფლების სადარაჯოზე…”

Freedom House - ის ანგარიშის გარშემო გაკეთებული პოლიტიკური შეფასებები ყურადღების მიღმა არც “იმედმა” დატოვა და საზოგადოებას ანგარიშით განაწყენებულებისა და კმაყოფილების საპირისპირო შეფასებები გააცნო.

რუსთავი 2

თემის აბსოლუტურად განსხვავებული კონტექსტი შემოგვთავაზა ტელეკომპანია “რუსთავი 2- მა”. ზემოთ განხილული მაგალითებიგან განსხვავებით, აქ დოკუმენტებში შეცდომების ძებნა არავინ დაიწყო. მასალაში ხელისუფლების წარმომადგენლების მხრიდან Freedom House - ის ანგარიშის მიმართ გამოთქმული უკმაყოფილება საერთაშორისო ორგანიზაციაზე შეტევად შეფასდა და მთავარი ფოკუსი არაფორმალურ მმართველობასა და ყოფილ პრემიერზე ბიძინა ივანიშვილზე გაკეთდა.

“მმართველი პარტიის ლიდერები შიდა დაპირისპირების შემდეგ, საერთაშორისო კონფლიქტში ერთვებიან, მთავრობისა და პარლამენტის მეთაურები მსოფლიოში ერთ-ერთ ყელაზე გავლენიან ორგანიზაციას მკაცრად და უხეშად აკრიტიკებენ. გიორგი კვირიკაშვილისა და ირაკლი კობახიძის გაღიზიანება საქართველოს დემოკრატიის ინდექსის დაწევამ და ამ გადაწყვეტილების მიზეზებმა გამოიწვია, მაგრამ, მათი განცხადებების შემდეგ გაუგებარი დარჩა ვის იცავენ პოლიტიკური ლიდერები, ქვეყნის იმიჯს, ხელისუფლებას, თუ არაფორმალურ მმართველს, ბიძინა ივანიშვილს, რომელიც საერთაშორისო ორგანიზაციის კრიტიკის პირდაპირი ადრესატი იყო”, - ამ ტექსტით გახსნა თემა საინფორმაციო გამოშვების წამყვანმა.

ბიძინა ივანიშვილის კონტექსტი შეინარჩუნა ჟურნალისტმაც, რომელმაც განმარტა, რომ პოლიტიკური ლიდერები Freedom House - ს ერთმანეთის მიყოლებით და იდენტური სიტყვებით იმის გამო აკრიტიკებდნენ, რომ ბიძინა ივანიშვილის ეპოქის დემოკრატიის ხარისხით ისეთივე კმაყოფილები არ არიან, როგორც ოცნების ლიდერები. ხაზი გაესვა ანგარიშის იმ ნაწილსაც, სადაც ივანიშვილის მხრიდან პოლიტიკურ ვენდეტაზე და მის მიერ წამოწყებულ და დაგეგმილ პროექტებზეა საუბარი.

მმართველი გუნდის განცხადებების პარალელურად, წარმოდგენილი იყო ოპოზიციური სპექტრის ის განცხადებები, სადაც აქცენტი კვლავ ბიძინა ივანიშვილზე იყო გადატანილი. მათი შეფასებით, მმართველი პოლიტიკური ძალის გაღიზიანება, Freedom House - ის ანგარიშში პანორამა თბილისისა და ბიძინა ივანიშვილის ხსენებამ გამოიწვია. სიუჟეტში ასევე წარმოდგენილი იყო ტელეკომპანია “იმედის” მიერ გავრცელებული განცხადებაც.

ტელეკომპანია პირველი

“ხელისუფლება Freedom House - ის წინააღმდეგ” - სწორედ ასე დაასათაურა ტელეკოპმანია “პირველმა” სიუჟეტი, რომელიც ამავე თემას ეხებოდა. აქ მთავარი აქცენტი ხელისუფლების მხრიდან გავლენიან საერთაშორისო ორგანიზაციაზე მმართველი გუნდის თავდასხმა იყო. მთავარი საინფორმაციო გამოშვების წამყვანმა განმარტა, რომ დემოკრატიის ხარისხის გაუარესებას და “Freedom House” - ის შეფასებას არ ეთანხმება ქვეყნის პრემიერი. მანვე თქვა, რომ კრიტიკას კრიტიკითვე უპასუხეს მთავრობის ხვა წარმომადგენლებმაც. პარლამენტის თავმჯდომარე კი დოკუმენტს ღიმილისმომგვრელი უწოდა.

ტელეკომაპნია “პირველის” სიუჟეტიდან გავიგეთ, რომ “Freedom House” - მა გამოქვეყნებული ანგარიშის გამო ხელისუფლებისგან თავდასხმების უპრეცედენტო კასკადი დაიმსახურა. მასალაში ანგარიშის შესახებ წარმოდგენილი იყო როგორც მმართველი გუნდის კრიტიკული შეფასებები, ისე ოპოზიციური ფლანგის კომენტარები, რომლებიც ხელისუფლების პოზიციას სირაქლემის პოზაში ყოფნას ადარებდნენ.

განხილული მაგალითები აჩვენებს, თუ როგორ როგორ ქმნის მედია ერთი და იმავე თემის გარშემო რადიკალურად განსხვავებულ პერსპექტივებს და საკუთარი დღის წესრიგის გათვალისწინებით, როგორ სთავაზობს მაყურებელს ერთმანეთისგან რადიკალურად განსხვავებულ კონტექსტს და რეალობის აღქმის პარალელურ “სინამდვილეს”.

27 ივლისს არასამთავრობო ორგანიზაცია „ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტმა“ (IDFI) გამოაქვეყნა 2011-2016 წლებში ეკონომიკისა და მდგრადი განვითარების სამინისტროს ადმინისტრაციული ხარჯების შესახებ კვლევა, რასაც „რუსთავი 2-მა“ და „იმედმა“ სიუჟეტები მიუძღვნეს, თუმცა, მკვეთრად განსხვავებული კუთხით წარმოაჩინეს.

კვლევაში მოყვანილი მონაცემები IDFI-მ 2015 წლის მარტში გამოითხოვა, მაგრამ მისი მიღება 2017 წლის ივნისში მხოლოდ სასამართლოს სამი ინსტანციის გავლის შემდეგ აღსრულების ეროვნული ბიუროს ჩართვით შეძლო. კვლევაში მიმოხილული იყო ეკონომიკის სამინისტროს მიერ გაწეული ხარჯები, მათ შორის ხელფასების, პრემიებისა და დანამატების, წარმომადგენლობითი და ავტოპარკის განახლებისთვის საჭირო თანხები. კვლევაში ერთი ნაწილი საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, გიორგი კვირიკაშვილის თანამდებობრივ სარგოსაც ეხებოდა.

რა გააშუქა რუსთავი 2-მა?

IDFI-ს კვლევით „რუსთავი 2“ გამოქვეყნების დღესვე დაინტერესდა და საკითხი მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში გააშუქა. ჟურნალისტმა საუბარი სამინისტროს მხრიდან ინფორმაციის გაცემისას წარმოქმნილ დარღვევებზე საუბრით დაიწყო. ამის მაგალითად კი 2014 წელს ეკონომიკის მინისტრის (ამჟამად პრემიერ მინისტრის, გიორგი კვირიკაშვილის) სახელფასო ანაზღაურების შესახებ IDFI-სთვის მიწოდებულ ინფორმაციასა და დეკლარაციას შორის უზუსტობა დაასახელა.

სიუჟეტიდან მაყურებელი იგებდა, რომ სამინისტროს ხარჯებზე ინფორმაციის მისაღებად IDFI-ს სამი წელი და სამი ინსტანციის სასამართლო დავა დასჭირდა. აქვე განმარტებული იყო, რომ ამის მიუხედავად უწყება ფაქტებს მაინც მალავდა.

მასალიდან ცნობილი ხდებოდა, რომ კვირიკაშვილის მინისტრობის დროს ეკონომიკის სამინისტროს ჩინოვნიკებზე გაცემული პრემია-დანამატები ბიუჯეტს 2 მილიონ ლარზე მეტი დაუჯდა. სიუჟეტში ასევე ნათქვამი იყო, რომ სამინისტროს მიერ გაცემული პრემია-დანამატების შესახებ მანამდე გასაჯაროებულ ინფორმაციასა და უწყების მიერ IDFI-ისთვის მიწოდებულ მონაცემებს შორის სხვაობა 300 000 ლარია. კვლევაში კი აღნიშნულია, რომ სხვაობა 205 ათასი ლარი იყო.

კიდევ ერთი საკითხი, რაზეც სიუჟეტში ყურადღება გამახვილდა ეკონომიკის სამინისტრო მიერ რესტორნებსა და საჩუქრებში დახარჯული თანხებია. გარდა ამისა, მასალაში ჟურნალისტი აღნიშნავდა, რომ კვირიკაშვილის მინისტრობის დროს „რეკორდი მოიხსნა“ და 2011 წლიდან დღემდე ყველა წინა და მომდევნო მინისტრზე მეტი დაიხარჯა მივლინებაში.

რა გააშუქა იმედმა?

„რუსთავი 2-სგან“ განსხვავებით, რომელმაც აქცენტი ეკონომიკის სამინისტროს მიერ გაზრდილ ხარჯებზე გააკეთა, ტელეკომპანია „იმედმა“ IDFI-ს კვლევა განსხვავებული კუთხით გამოიყენა და შეეცადა აუდიტორიისთვის ეჩვენებინა ეკონომიკის სამინისტროს ხარჯვის მიზნობრიობა.

30 ივლისს გადაცემა „იმედის კვირაში“ ამ თემაზე მომზადებულ სიუჟეტის დასაწყისშივე საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტის, მიხეილ სააკაშვილის მიერ გაწეული ხარჯებიც გაიხსენეს, რომელიც IDFI-ს კვლევაში საერთოდ არ ფიგურირებდა.

„მისთვის [მიხეილ სააკაშვილისთვის] ხალხზე უფრო მნიშვნელოვანი პირადი კომფორტი იყო. მასაჟი, საუნა, ბოტოქსი, პიჯაკი და მსოფლიოს ძვირადღირებულ კურორტებზე დასვენება სახელმწიფოს ხარჯზე, სააკაშვილისთვის კანონდარღვევა არ იყო“, - აღინიშნა სიუჟეტის წარდგენისას .

იმ დროს, როდესაც წამყვანი მიხეილ სააკავშვილის ხარჯების არამიზნობრიობაზე საუბრობდა, ეკონომიკის სამინისტროს ხარჯებს „ქამრების შემოჭერის შთამბეჭდავ ეფექტს“ უწოდებდა. სიუჟეტში კი საუბრობდნენ ხარჯების პოზიტიურ ტენდენციებზე, შემცირებული სახელფასო, სამივლინებო, სატელეფონო, საწვავის, როუმინგის და ავტოპარკის განახლების ხარჯებზე.

გარდა ამისა, სიუჟეტში ყურადღება გამახვილდა სამინისტროს მიერ 2014 წელს გაღებულ წარმომადგენლობით ხარჯებზე. ეკონომიკის მინისტრის მოადგილე სიუჟეტში ხარჯებს წარმატებული მოლაპარაკებებით ასაბუთებდა. ამავე მიზეზით ხსნიდა მინისტრის მოადგილე პრემია-დანამატების „უმნიშვნელო ზრდას“ 95 ათასი ლარით. რეალურად კვლევაში ნათქვამია, რომ 2014 წელს პრემია-დანამატები 2011 წელთან შედარებით გაიზარდა 994 162 ლარით.

სიუჟეტის ბოლოს აქცენტი კვლავ ეკონომიკის სამინისტროს მიერ ხარჯების ოპტიმიზაციაზე გაკეთდა.

ამ თემაზე საუბარი ისე დასრულდა, არ უხსენებიათ რომ კანონით გათვალისწინებული 10 დღის ნაცვლად IDFI-მ ინფორმაცია 3 წლის შემდეგ მიიღო.

26 ივნისს ნაციონალურმა მოძრაობამ მერობის კანდიდატად „კურიერის“ ყოფილი წამყვანი, ზაალ უდუმაშვილი წარადგინა. თემა 26 ივნისის დღის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებებშიც მოხვდა, თუმცა განსხვავებული ფოკუსით.



წამყვანმა სიუჟეტის შესავალ ტექსტში ზაალ უდუმაშვილი მერობის მთავარ პრეტენდენტად მოიხსენია, ასეთივე შეფასება დაიმსახურა „ნაციონალურმა მოძრაობამ“ წამყვანისგან, ის „მთავარ ოპოზიციურ პარტიად“ შეფასდა.

წამყვანის შესავალი ტექსტი: "თბილისის მერობის მთავარი პრეტენდეტი წინასაარჩევნო კამპანიას იწყებს. ზაალ უდუმაშვილი დღეს ოფიციალურად წარადგინა მთავარმა ოპოზიციურმა პარტიამ. თავის პირველივე გამოსვლაში ცნობილი ტელეწამყვანი ამბობს - "მე შევძლებ" და თბილისის მთავარ გამოწვევებზე საუბრობს. პოლიტიკურ კონკურენტად ნაციონალური მოძრაობის კანდიდატი მმართველი პარტიის კანდიდატს ასახელებს".

სიუჟეტს, რომელიც ამ შესავალ ტექსტს მოსდევდა, ერქვა „ზალიკო თბილისის მერად“. ეს სიტყვები, როგორც ჩანს, კანდიდატის საარჩევნო სლოგანიცაა, რადგანაც მისი წარდგენისას ტრიბუნას სწორედ ეს წინადადება ეწერა. თავად სიუჟეტი კი წარდგენისას გადაღებული კადრით - ზაალ უდუმაშვილისა და ბავშვის ჩახუტებით იწყება.

ზაალ უდუმაშვილის სამომავლო გეგმებზე საუბრის შემდეგ, მისი მხარდამჭერი ცნობილი სახეების, ლექსენის, დავით დეფის, გიული ალასანიას, მარინა ბერიძის კომენტარებიც შემოგვთავაზეს, სადაც ისინი მერობის კანდიდატის პოზიტიურ მხარეებზე აკეთებდნენ აქცენტს და მას მხარდაჭერას უცხადებდნენ.

სიუჟეტის ბოლოს კი ჟურნალისტმა აღნიშნა, რომ ზალიკო უდუმაშვილი „მოქალაქეებთან ერთად გეგმავს თბილისში ოლიგარქიული მმართველობის დამარცხებას.“

ამავე სიუჟეტიდან ვიგებთ, რომ ნიკა მელია პარლამენტს დატოვებს და საკრებულოს თავმჯდომარეობისთვის იბრძოლებს.


"ქრონიკის" სიუჟეტი ეხებოდა არა უშუალოდ ზაალ უდუმაშვილის წარდგენას, არამედ ზოგადად, თბილისის მერობის კანდიდატებს. „თბილისის მერობის კანდიდატები“ - სიუჟეტსაც სწორედ ასე ერქვა, მასალა კი უდუმაშვილის წარდგენაზე საუბრით დაიწყო.

წამყვანის შესავალი ტექსტი: "მარათონი დაიწყო, ერთიანმა ნაციონალურმა მოძრაობამ, თბილისის მერობის კანდიდატად ყოფილი ტელეწამყვანი ზაალ უდუმაშვილი, ამომრჩევლისთვის უკვე ზალიკო წარადგინა. გამარჯვებული ხალხის ტელევიზიიდან ზალიკო დღეს გაბრაზებული თბილისელების მერობის კანდიდატი გახდა. გაბრაზებულები დღეს ვახტანგ გორგასლის ძეგლთან შეიკრიბნენ და იქიდან უსმენდნენ ნაციონალების მერობის და საკრებულოს თავმჯდომარეობის კანდიდატების ემოციურ გამოსვლებს. ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა, როგორც ჩანს, მორიგ არჩევნებზეც ისტორიული პარალელების ერთგული რჩება. სოფო ბერიძე ესწრებოდა დღეს გაბრაზებულების კანდიდატების პრეზენტაციას და ის ახლა პირდაპირ ეთერში გვერთვება“.

ჩართვისას, ჟურნალისტმა ზაალ უდუმაშვილის წარდგენაზე საუბრის შემდეგ, გვითხრა, რომ „თბილისის მერობა სურს კანადის ქალაქ კალგარის პოლიციის შერიფს მერაბ მარკ ტაბიძეს. ეს მან ექსკლუზიურად რადიო თავისუფლებას უთხრა“.

ზაალ უდუმაშვილის სამომავლო გეგმებზე საუბრის შემდეგ კი ჟურნალისტი ხაზს უსვამს წარდგენაზე დამსწრეთა რაოდენობას, მათ გაბრაზებულებად მოიხსენებს და ამბობს: „გაბრაზებული თბილისელები დღეს მეტეხის ტაძრის ეზომ დაიტია“.

თბილისის მერობის კანდიდატად წარდგენის დღეს, ზაალ უდუმაშვილს, ქრონიკის დღის მთავარი გამოშვების 6 წუთიანი სიუჟეტიდან მხოლოდ 2 წუთი დაეთმო. ამავე სიუჟეტში მერობის სხვა კანდიდატებზე - ელენე ხოშტარიაზე, კახი კალაძესა და მერაბ მარკ ტაბიძეზეც ისაუბრეს.

ნიკა მელიას საკრებულოს თავმჯდომარეობის კანდიდატად დასახელება, "რუსთავი 2-ის" გან განსხვავებით, „ქრონიკაში“, ისევე, როგორც „მოამბეში“ ნეგატიურ კონტექსტში გაშუქდა: „პარლამენტიდან მიდის ნიკა მელია, ანუ უარს ამბობს მანდატზე, რომელიც საქართველოს ამომრჩეველმა მის პარტიას მისცა“ - აღნიშნა ჟურნალისტმა.

სიუჟეტში ვისმენთ საპარლამენტო უმრავლესობის წევრის ანრი ოხანაშვილის კომენტარს, სადაც ის ამბობს, რომ მელიას თავი, როგორც კარგ კანონმდებელს, არავისთვის დაუმახსოვრებია.

„ქართულ ოცნებაში ამბობენ, რომ სავარაუდოდ ნიკა მელია უმუშევარი რჩება“ - ამ წინადადებით ასრულებს ჟურნალისტი მელიაზე საუბარს.


"მოამბის" სიუჟეტი, "ქრონიკისგან" განსხვავებით, ეხებოდა არა ზოგადად, თბილისის მერობის კანდიდატებს, არამედ უშუალოდ ზაალ უდუმაშვილის კანდიდატად წარდგენას. "კურიერთან" და "ქრონიკასთან" შედარებით, ნეიტრალური იყო საზოგადოებრივი მაუწყებლის დღის მთავარი საინფორმაციო გამოშვების შესავალი ტექსტი:

"ჟურნალისტიკიდან პოლიტიკაში - ნაციონალური მოძრაობის თბილისის მერობის კანდიდატმა წინასაარჩევნო კამპანია დაიწყო. რუსთავი 2-ის გენერალური დირექტორის ყოფილი მოადგილე, ზაალ უდუმაშვილი მთავარ კონკურენტად მმართველი პარტიის კანდიდატს მიიჩნევს, პრიორიტეტებს შორის კი ქალაქის საცობებისგან განტვირთვას, კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლას და ეკოლოგიური მდგომარეობის გაუმჯობესებას ასახელებს. საარჩევნო მარათონში ერთვება დეპუტატი ნიკა მელიაც, რომელიც პარლამენტის დატოვებას და დედაქალაქის საკრებულოს თავმჯდომარეობისთვის ბრძოლას გეგმავს".

„ქრონიკის“ მსგავსად, მელიას მიერ პარლამენტის დატოვება და არჩევნებში საკრებულოს თავმჯდომარეობისთვის ბრძოლა ნეგატიურ კონტექსტში გაშუქდა „მოამბეშიც“. ამ საკითხზე, გამოშვებაში საპარლამენტო უმრავლესობის წევრის ანრი ოხანაშვილის ზუსტად ის სინქრონი მოვისმინეთ, რაც „ქრონიკაში“:

„ბატონ მელიას არაფრით არ დაუმახსოვრებია თავი საპარლამენტო ცხოვრებაში, როგორც კანონმდებელს, ასე რომ თუ მან ეს გადაწყვეტილება მიიღო, მიმაჩნია, რომ ფაქტობრივად, უსამსახუროდ დარჩენილა, იმიტომ რომ შანსიც არ აქვს მას საკრებულოში“ - აღნიშნა ოხანაშვილმა. მისი ეს კომენტარი „კურიერში“ არ ყოფილა.

„მოამბეში“ აღინიშნა, რომ მელია პარლამენტის დატოვებას აპირებს, მიუხედავად ამისა, როგორც ჟურნალისტი ამბობს, „მოამბე“ დაინტერესდა, „რამდენად შეიძლება მას დეპუტატის საქმიანობის პარალელურად, გარკვეულწილად, დარჩეს დრო წინასაარჩევნო კამპანიის წარმოებისთვის“, იმ შემთხვევაში თუ პარლამენტარის უფლებამოსილებას არ შეიჩერებს. ამ კითხვაზე პასუხის მისაღებად, „მოამბემ“ პარლამენტიდან გამოითხოვა ინფორმაცია, დეპუტატთა დასწრების შესახებ , საიდანაც გაირკვა, რომ ნოემბრიდან მაისის შუა რიცხვებამდე სულ 30 რიგგარეშე და პლენარული სხდომა გამართა, აქედან 25 ნიკა მელიამ გააცდინა. შესაბამისად, საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჟურნალისტი ასკვნის, რომ „მას (ნიკა მელიას) ალბათ ექნება დრო წინასაარჩევნო კამპანიისთვის, თუ ის არ შეიჩერებს უფლებამოსილებას“.

27 აპრილს მედიის ყურადღების ცენტრში კიდევ ერთხელ მოექცა "ნაციონალური მოძრაობის" მიერ გავრცელებული ინფორმაცია, რომ საპარლამენტო უმრავლესობის წევრის, ირაკლი სესიაშვილის შვილი, დავით სესიაშვილი სუსში დაასაქმეს და მის მიერ ჩადენილი ქურდობის ფაქტი მიჩქმალეს. "ნაციონალური მოძრაობის" ინფორმაციით, საგამოძიებო უწყებამ დავით სესიაშვილის თითის ანაბეჭდები თბილისში მომხდარი ქურდობის ადგილიდან ამოიღო. როგორც 27 აპრილს გაირკვა, მანქანა, რომელიც გაიქურდა და რომელშიც დავით სესიაშვილის ანაბეჭდები აღმოჩნდა, ეკუთვნოდა მის მეგობარს. მედიაში მისი კომენტარიც გავრცელდა, საიდანაც ირკვეოდა, რომ იგი დავით სესიაშვილის მონაწილეობას ქურდობის საქმეში კატეგორიულად გამორიცხავს. რაც შეეხება თითის ანაბეჭდებს, მანქანის მეპატრონე ამბობს, რომ სესიაშვილი ხშირად ჯდებოდა ხოლმე მის მანქანაში და ლოგიკურია, რომ მისი თითის ანაბეჭდები შემთხვევის ადგილზე აღმოჩნდა.

რუსთავი 2-ის დღის მთავარმა საინფორმაციო გამოშვება „კურიერმა“ და იმედის 8 საათიანმა „ქრონიკამ“ მაყურებელს თემაზე პარალელური რეალობა შესთავაზა.

რადიკალურად განსხვავებული აქცენტები გაკეთდა წამყვანების შესავალ ტექსტებში.

შესავალი ტექსტები

კურიერი: „თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარის შვილთან დაკავშირებული სკანდალი დღეს კიდევ უფრო ხმაურიანი გახდა. მას შემდეგ, რაც ნაციონალურმა მოძრაობამ ორი წლის წინ მომხდარი ქურდობის საქმეში დავით სესიაშვილის თითის ანაბეჭდების არსებობის შესახებ გააკეთა განცხადება, დღეს უკვე ურთიერთგამომრიცხავი ვერსიები ვრცელდება. განცხადებების შინაარსი შეცვალა თავად უმრავლესობის დეპუტატმაც. შინაგან საქმეთა სამინისტრო აღარ უარყოფს, რომ ქურდობის ფაქტზე თავის დროზე გამოძიება დაიწყო და საქმეში დავით სესიაშვილიც ფიგურირებს, ოღონდ არა ბრალდებულის სტატუსით. დღეს განსხვავებული იყო დაზარალებულების პოზიციაც, გუშინდელი უარყოფის შემდეგ, მათ აღირეს, რომ დეპუტატის შვილს კარგად იცნობენ“.

ქრონიკა: "ნაციონალური მოძრაობის მორიგი ფუჭი პრესკონფერენცია, რომელიც, საბოლოოდ, მხოლოდ ჭორაობა აღმოჩნდა. ოპოზიციურმა პარტიამ გუშინ საგანგებო ბრიფინგი გამართა და თქვა, რომ პარლამენტის თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარის შვილი, რომელიც სუსის თანამშრომელია, სკანდალშია გახვეული. უფრო ზუსტად მისი თითების ანაბეჭდები ქურდობის საქმეში ფიგურირებს და ეს გამოძიებამ დამალა. დღეს კი ირკვევა, რომ თითის ანაბეჭდები ნამდვილად აღმოჩნდა, ოღონდ ავტომანქანა ირაკლი სესიაშვილის შვილის მეგობრის იყო და ამას ეჭვი თავად გაქურდული ავტომობილის პატრონში არ გამოუწვევია. ყველას გვახსოვს ბათუმის მოვლენების დროს ნაციონალების მიერ გაკეთებული მხარდამჭერი განცხადებები, რომლის უარყოფაც მათ მეორე დღესვე მოუხდათ, იგივე განმეორდა ახლაც. ოპოზიციური პარტია გუშინდელი სკანდალური ბრიფინგს შემდეგ, დღეს იძულებული გახდა ტონი შეერბილებინა".

სიუჟეტების მთავარი აქცენტები

კურიერის სიუჟეტში მთავარი აქცენტი გაკეთდა იმაზე, რომ ირაკლი სესიაშვილი და გაქურდული მანქანის საქმეში დაზარალებულები ურთიერთგამომრიცხავ განცხადებებს აკეთებენ.

ქრონიკის სიუჟეტში ძირითადი აქცენტი იმაზე გაკეთდა, რომ ნაციონალურმა მოძრაობამ ცრუ ინფორმაცია გაავრცელა.

კურიერის სიუჟეტში მოვისმინეთ, რომ „თავდაცვისა და უშიშროების კომიტეტის თავმჯდომარე, რომელიც ინფორმაციის გასაჯაროებიდან მალევე საერთოდ უარყოფდა 2015 წელს ჩადენილ ქურდობის საქმეში მისი შვილის კვალის არსებობას, დღეს აცხადებს, რომ ამ საქმეში დავით სესიაშვილის ანაბეჭდებიც არის და ამას მანქანის სავარაუდო მეპარტონესთან მეგობრობით ხსნის“. სიუჟეტში ვერ მოვისმინეთ, რამ გამოწვია განსხვავებული განცხადებების გაკეთება, ეს სესიაშვილისთვის ჟურნალისტს არ უკითხავს.

ქრონიკის სიუჟეტში მოვისმინეთ, რომ ირაკლი სესიაშვილი პროკურატურას მიმართავს, საქმის გამოძიებასა და სიმართლის დადგენას ითხოვს, მისივე თქმით, ნაციონალური მოძრაობის მიერ გავრცელებული ინფორმაცია ყალბია. სიუჟეტში, კურიერის მასალისგან განსხვავებით, აქცენტი არ გაკეთებულა იმაზე, რომ სესიაშვილის განცხადებები ურთიერთგამომრიცხავია.

კურიერის სიუჟეტში ისიც ითქვა, რომ მანქანის ქურდობის საქმეში დაზარალებულები გუშინ „კატეგორიულად გამორიცხავდნენ დავით სესიაშვლთან მეგობრობას“, დღეს კი ამბობენ რომ მას ახლოს იცნობენ.

ქრონიკის სიუჟეტის მიხედვით კი, „ნიკოლოზ სანაია 2015 წელს მომხდარ ქურდობაში მეგობრის, დავით სესიაშვილის მონაწილეობას კატეგორიულად გამორიცხავს“. “პოლიტიკაში გადატანილი საქმის მთავარი გმირი“ - ასე გაგვაცნეს მანქანის მფლობელი ნიკოლოზ სანაია ქრონიკის სიუჟეტში, აღინიშნა, რომ ის სესიაშვილის შვილის უახლესი მეგობარია. შემოგვთავაზეს სანაიას კომენტარები, რომელიც იმავეს იმეორებდა, რაც ჟურნალისტმა პერიფრაზის სახით თქვა.

კურიერის სიუჟეტში ჟურნალისტი ამბობს: “ირაკლი სესიაშვილის მხრიდან ურთეირთგამომრიცხავი განცხადებების გაკეთების შესახებ საუბრობენ ნაციონალურ მოძრაობაში“, მის ამ ტექსტს მოსდევს ნაციონალური მოძრაობის წევრის, კოტე იოსელიანის, კომენტარი, რომელშიც ის კიდევ ერთხელ უსვამს ხაზს, რომ ირაკლი სესიაშვილი ურთიერთგამომრიცხავ განცხადებებს აკეთებს.

ქრონიკის სიუჟეტში ჟურნალისტი ამბობს: „კოტე იოსელიანმა გუშინ საგანგებო ბრიფინგზე ნათქვამი დღეს შედარებით შეარბილა, აქამდე ქურდობასთან დავით სესიაშვილის კავშირს დარწმუნებით ამტკიცებდა, დღეს კი აცხადებს, რომ კავშირი ნაწილობრივ დადასტურდა". ჟურნალისტის ტექსტს იოსელიანის სინქრონი მოსდევს, სადაც ამბობს, რომ "სესიაშვილი აღიარებს, რომ მისი შვილი საქემში რაღაც დოზით ფიგურირებს".

კურიერში ცალკე სიუჟეტში მიეძღვნა დავით სესიაშვილის სუს-ში დასაქმების საკითხს და განიხილეს, იკვეთებოდა თუ არა ამ საქმეში ნეპოტიზმის ნიშნები.

ქრონიკაში დავით სესიაშვილის სუს-ში დასაქმებას არ შეხებიან.

მედიაში გავრცელებული ინფორმაციით, მამისონის უღელტეხლზე ახალი ხიდი შენდება. ამის შესახებ სიუჟეტები 10 აგვისტოს რუსთავი 2 - ის დღის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში, ხოლო 11 აგვისტოს GDS - ის 2030 -ში გავიდა. ტელეკომპანიების მიერ ერთ თემაზე მომზადებული სიუჟეტები ურთიერთგამომრიცხავი იყო და გვიჩვენებდა პარალელურ რეალობას.

3 თუ 25?

რუსთავი 2: სიუჟეტის მიხედვით, მამისონის უღელტეხილზე, რუსეთ-საქართველოს საზღვრიდან 2-3 კილომეტრში ახალი ხიდი შენდება.

GDS: სიუჟეტის მიხედვით, “რუსეთ- საქართველოს საზღვართან ახლოს, მამისონის უღელტეხილიდან დაახლოებით 25 კმ- შიახალი ხიდი შენდება“.

ეს ის ხიდია/ ეს ის ხიდი არ არის

რუსთავი 2: სიუჟეტში მოვისმინეთ, რომ ხიდი, რომლის რეაბილიტაციაც ახლა მიმდინარეობს, ის ხიდია, რომელიც ქართულმა მხარემ რუსეთიდან მომავალი სამხედრო საფრთხის გამო ააფეთქა. „გზა, რომელიც საქართველოს რუსეთთან დააკავშირებს... ამ ეტაპზე მხოლოდ იმ ხიდის აღდგენა მიმდინარეობს, რომელიც თავის დროზე ქართულმა მხარემ შეგნებულად ააფეთქა, რათა რუსული არმიის შესაძლო ინტერვენცია, ამ მიმართულებიდან, აეცილებინა. ახლა კი სამუშაოები ინტენსიურად მიმდინარეობს, რაც სავარაუდოდ, რუსულ მაგისტრალთან მიერთებით დასრულდება. თავად რუსეთის მხრიდან, სქართველოს საზღვრებამდე გზა, უკვე მოყვანილია“ - ასეთი იყო წამყვანის შესავალი ტექსტი, იგივე აზრი, ჟურნალისტის მიერ, გამეორდა სიუჟეტშიც, რომ „ეს ხიდი 2008 წელს ქართულმა მხარემ ააფეთქა, რადგან საზღვრიდან რუსი სამხედროების და მძიმე ტექნიკის გადმოსვლის საფრთხე არსებობდა“.

GDS: წამყვანის შესავალ ტექსტში მოვისმინეთ: „ხიდი, რომლის მშენებლობაც ახლა მიმდინარეობს,ის ხიდი არ არის, რომელიც 2009 წელს საქართველოს ხელისუფლებამ ააფეთქა. ხიდის რეაბილიტაცია მაშინდელი პრემიერის ნიკა გილაურის ბრძანებით 2009 წელსვე განხორციელდა“.

მოგვიანებით, სიუჟეტში საავტომობილო გზების დეპარტამენტის თავმჯდომარე რუკაზე გვიჩვენებს, რომ ის ხიდი, რომელიც აფეთქდა და 2009 წელს აღადგინეს და ის ხიდი, რომლის რეაბილიტაციაც ახლა მიმდინარეობს, სხვადასხვაა. ჩაწერილი ადგილობრივიც ადასტურებს, რომ ეს ორი სხვადასხვა ხიდია.

2030-ს, საკითხში მეტი სიცხადის შეტანის მიზნით, არ უჩვენებია ხიდი, რომელიც ააფეთქეს და 2009 წელს აღადგინეს და ახლადმშენებარე ხიდი.

ხიდი 2009 -ში აღადგინეს?

/media/1001663/2018/03/05/ae9d7e6426c10746fdb6757f239a00b3.jpg

რუსთავი 2: სიუჟეტში ნათქვამი იყო, რომ ხიდი ქართულმა მხარემ აგვისტოს ომის დროს დაანგრია, რუსეთიდან მომავალი საფრთხის გამო, მაგრამ 2009 წელს მისი რეაბილიტაციის შესახებ აღნიშნული არ ყოფილა.

GDS: სიუჟეტის მიხედვით, კი "აგვისტოს ომის შემდეგ, ქართული მხარის მიერ აფეთქებული ხიდის რეაბილიტაცია მაშინდელი პრემიერის ნიკა გილაურის ბრძანებით 2009 წელსვე განხორციელდა“.

შეუერთდება თუ არა გზა, რუსეთის მიერ გაყვანილ გზას?

რუსთავი 2: სიუჟეტში ჟურნალისტების მხრიდან გამოთქმულია ვარაუდი, რომ ხიდთან ერთად მშენებარე გზაც საბოლოოდ, „სავარაუდოდ, რუსეთის მიერ საზღვრამდე მოყვანილი გზის გაგრძელება იქნება“. რა წყაროს ეყრდნობა ჟურნალისტი, ან რითი მტკიცდება მისი ვარაუდი, სიუჟეტში არ ჩანს, ის მხოლოდ პირად მოსაზრებას გვიზიარებს. არ ჩანს მცდელობა, ინფორმაციის ოფიციალურ წყაროებთან გადამოწმების.

GDS: წამყვანი შესავალ ტექსტში ამბობს: „ინფრასტურქტურის სამინისტროს განცხადებით, ხიდის მეორე მხარეს, რუსეთისკენ მიმავალი გზის მშენებლობა არ იგეგმება“. საავტომობილო გზების დეპარტამენტის თავმჯდომარე იმავეს, სინქრონშიც იმეორებს.

მოსახლეობა კმაყოფილი/ მოსახლეობა უკმაყოფილოა

რუსთავი 2: სიუჟეტში მოსახლეობის პოზიციაცაა წარმოჩენილი, ჟურნალისტი რესპონდენტების პერიფრაზირებისას ამბობს, რომ მოსახლეობა შიშობს,თუკი ეს ხიდი გაიხსნება, რუსები ქვეყნის ტერიტორიაზე გადმოსვლას უპრობლემოდ შეძლებენ. თავად ადგილობრივები კი, რომელთა კომენტარებიც ჟურნალისტის პერიფრაზს მოსდევს, ამბობენ:

„ხიდი კეთდება კი, ხიდი კეთდება“

ჟურნალისტი : რა ხიდი კეთდება?

„რა არის და მესაზღვრეები არიან ზემოთ და სათიბებია და საძოვრებია“

„სათიბების გულისთვის ამხელა ხიდს არ გაგვიკეთებდნენ, ზოგი ამბობს ჭორად, რომ ტუნელი იხსნებაო, ჩრ. ოსეთთან დამაკავშირებელი“

„ვიცი რომ გზა კეთდებაო და ხიდიო და რა დანიშნულება აქვს არ ვიცი.....თუ გაკეთდება გადმოვლენ, აბა რას იზამენ. საშიშროება იქნება?"

სხვა რესპონდენტი, რომელიც გზის აშენებით კმაყოფილია და მის დადებით მხარებზე საუბრობს, სიუჟეტში არ ჩანს.

GDS: წამყვანი: „ახალი ხიდი შენდება, რასაც მოსახლეობა მიესალმება. მათი განმარტებით, შესაძლებლობა ექნებათ, სახნავ-სათეს მიწებზე გადავიდნენ".

ადგილობრივი მოქალაქე:

„ყველაფერში გვჭირდება შვილო, იქიდან ჩვენ ვეზიდებით, თივას“.... სიუჟეტის ავტორი: „რუსეთ-საქართველოს საზღვრიდან, კერძოდ, მამისონის უღელტეხილიდან 25 კილომეტრში ხიდის მშენებლობას ადგილობრივები მხარს უჭერენ. მოსახლეობა ამბობს, რომ ხიდი მათ შესაძლებლობას მისცემს, სახნავ-სათეს მიწებზე გადავიდნენ, რასაც ადრე ვერ ახერხებდნენ. მათივე განმარტებით ხიდის მშენებლობას ტურისტული მნიშვნელობაც გააჩნია“. ამის შემდეგ, კიდევ ერთხელ ვისმენთ „კმაყოფილი მოსახლეობის“ პოზიციებს. არცერთი რესპონდენტი, რომელიც საფრთხეებზე საუბრობს, წარმოჩენილი არ არის.

საფრთხე არის/ საფრთხე არ არის

რუსთავი 2: სიუჟეტში ჩაწერილი ორივე ექსპერტი (ბათუ ქუთელია, ზურაბ აგლაძე) ამბობს, რომ გზა ქვეყნის უსაფრთხოებას ეჭვქვეშ აყენებს, რომ „არასწორი პოლიტიკით მთავრობა ქვეყანაში ოკუპანტის ინტერესებს ატარებს".

GDS: სიუჟეტში ორივე ტიპის მოსაზრებაა წარმოჩნელილი, ჯერ შოთა მალაშხიას პოზიცია მოვისმენთ, რომ ამგვარი ინფრასტრუქტურული პროექტებით ფაქტობრივად, რუსეთისთვის პლაცდარმი მზადდება, რომ ეს ყველაფერი ქვეყანას საფრთხეს უქმნის, შემდეგ კი, მამუკა არეშიძის აზრს ვისმენთ, რომ ამ ინფრასტრუქტურულ პროექტში სახიფათო არაფერია, თუკი რუსეთს ისევ მოუნდება ქვეყანაში შემოსვლა, ამას სხვა, უფრო მარტივი გზებითაც მოახერხებს.

საბოლოოდ, მამისონის უღელტეხილზე, ან მამისონის უღელტეხილთან (გააჩნია, რომელ არხს უყურებთ) მიმდინარე ინფრასტრუქტურულ სამუშაოებზე, ორი არხის მიერ ურთიერთგამომრიცხავი სიუჟეტების ნახვის შემდეგ მაყურებელმა ვერ მიიღო სრული და ამომწურავი ინფორმაცია.

დამატებითი ინფორმაციის მოძიების გარეშე, მხოლოდ ამ ორი სიუჟეტის ყურებით, კვალავ გაუგებარი დარჩა:

1.ახლა სად მიმდინარეობს რეაბილიტაცია, მამისონის უღელტეხილზე, თუ მამისონის უღელტეხილთან? რუსეთ-სქართველოს საზღრიდან 3 კილომეტრში თუ 25 კილომეტრში?

2.არის თუ არა ახლა მშენებარე ხიდი, ის ხიდი, რომელიც 2009 წელს აფეთქდა და რომლის რეაბილიტაციაც 2009 წელსვე მოხდა...

3. შეუერთდება თუ არა გზა, რუსეთის მიერ საქართველოს საზღვრამდე მოყვანილ გზას?

რუსთავი 2 - ის სიუჟეტი

2030-ის სიუჟეტი