ამბის თხრობის ახალი გზების ძიებაში
04.03.2016
თანამედროვე ჟურნალისტიკა უფრო და უფრო მეტად ცდილობს თვითგამოხატვის ახალ–ახალი საშუალებები იპოვოს. გაცილებით მნიშვნელოვანი ხდება ამბის თხრობის (ე.წ „სთორითელინგის“) სტილი, რაც გულისხმობს არა მხოლოდ ტექსტის ორიგინალურობასა და თავისთავად აუცილებელ გამართულობას, არამედ სხვადასხვა გამომსახველობითი საშუალების – ვიზუალიზაციების, აუდიო სლაიდშოუებისა და ა.შ. - ოსტატურად გამოყენებას. მსგავსი სიახლეებისაკენ საერთაშორისო მედიის სწრაფვის ფონზე ქართულენოვანი ონლაინ მედიასაშუალებების უმრავლესობა ამბის თხრობის განვითარების ჯერ კიდევ საწყის ეტაპზეა გაჩერებული.

2013 წელს „ნიუ-იორკ ტაიმზის“ ჟურნალისტმა ჯონ ბრენჩმა პულიტცერის პრემია მიიღო მხატვრული წერის (feature writing) ნომინაციაში სტატიისათვის „დიდთოვლობა: ზვავი კრიკის გვირაბში“ (Snow Fall: The avalanche at Tunnel Creek). სტატია (უფრო სწორად, შერეული მედიის ტიპის ამბავი) კასკადოვანი მთების ერთ–ერთ მონაკვეთზე ჩამოწოლილი ზვავის შედეგად დაღუპულ მოთხილამურეებზეა და ხსნის კატასტროფის გამომწვევ მიზეზებს „ყველა ჟურნალისტური იარაღის გამოყენებით“.

ჯონ ბრენჩის ამბავი ექვსი ნაწილისაგან შედგება და ყოველი მათგანი მოიცავს ტექსტს, ვიდეოს, აუდიოს, ფოტოსა და ანიმაციებს. ამბავზე, ჟურნალისტის გარდა, გრაფიკოსების, დიზაინერებისა და რედაქტორების დიდი ჯგუფი მუშაობდა. მთლიანი ამბავი, როგორც სტატიის ბოლოსაა მითითებული, 6 თვის განმავლობაში მზადდებოდა. შრომატევადი პროცესი მოიცავდა ინტერვიუებს ყველა გადარჩენილ მოთხილამურესთან, გარდაცვლილთა ოჯახის წევრებთან, „ტანელ კრიკის“ პარკის უსაფრთხოებაზე პასუხისმგებელ პირებთან, ექსპერტებთან; პოლიციისა და სამედიცინო ანგარიშების, სტივენსის უღელტეხილის სათხილამურო პატრულის ანგარიშებისა და ზვავის ჩამოწოლის საღამოს 911–ში შესული 40 ზარის ანალიზს;

„გუგლის ახალი ამბების ლაბორატორიის“ (Google News Lab) ეს გრაფიკა გვიჩვენებს, რას ეძებდა ინტერნეტმომხმარებელი მსოფლიოს 12 დიდ ქალაქში გასული წლის პარიზის (13 ნოემბერი) ტერაქტის შემდეგ;

„ნიუ-იორკ ტაიმზის“ კიდევ ერთ გრაფიკაზე მონიშნულია აშშ-ში სიღარიბის ზღვარს მიღმა მყოფი ადამიანების რაოდენობა და მათი განაწილება შტატების მიხედვით. ამ ინტერაქტიული გრაფიკის გამოყენებით აშშ-ს ნებისმიერ მოქალაქეს შეუძლია გაარკვიოს, რამდენი ადამიანია მის სამეზობლოში სიღარიბის ზღვარს მიღმა;

მაგალითების ჩამოთვლა შორს წაგვიყვანს, აქ მთავარი პრინციპია - ჟურნალისტურ პროდუქტში მკითხველის ჩართულობის გაზრდის, აუდიტორიასთან ინტერაქციის სურვილი.

ჩვეულებრივ, მსჯელობა იმაზე, თუ რატომ ვერ ვახერხებთ ქართულენოვანი მედიაკონტენტის ვიზუალურად გამდიდრებას, ფინანსური საკითხის ხსენებით სრულდება. სამართლიანია არგუმენტი, რომ ზოგიერთი მედიასაშუალებისთვის რთული იქნება დამატებითი რესურსების მოძიება სპეციალური რეპორტიორების (გრაფიკოსების, ანალიტიკოსების და სხვების) დასაქირავებლად. ფინანსურად უკეთეს მდგომარეობაში მყოფი მეინსტრიმ მედიები კი მაინცდამაინც არ იწუხებენ თავს, რაიმე განსხვავებული შესთავაზონ მომხმარებელს. თუმცა ვფიქრობ, ამბის თხრობის ახალი ხერხების ძებნა ყოველთვის ფინანსებთან არ არის დაკავშირებული.

2014 წლიდან ქართულ ინტერნეტსივრცეში გამოჩნდა ახალი ჟურნალისტური „იარაღი“ – „სთორიბილდერი“ – არაკომერციული პლატფორმა, რომლის საშუალებითაც შესაძლებელია ტექსტი, აუდიო, სურათი და/ან ვიდეო საინტერესო ვებამბად გარდაიქმნას (ამ პლატფორმაზე შექმნილი ერთ-ერთი სანიმუშო მიქს-მედია ამბავი არის „ბავშვები შავშვებიდან“ - ამბავი, რომელიც ლიახვის ხეობიდან დევნილი, ამჟამად სოფელ შავშვებში მცხოვრები ბავშვების ბედზე მოგვითხრობს).

„სთორიბილდერი“ ღია კოდით მუშაობს (open source), რაც ნიშნავს, რომ ამბის ავტორს შეუძლია მის მიერ შეთხზული მიქს-მედია ამბავი საკუთარ სერვერზე განათავსოს. სწორედ ამ პლატფორმას იყენებს სამხრეთ კავკასიური გამოცემა „ჩაი ხანა“;

2016 წლის დასაწყისში ცნობილი ინგლისელი მუსიკოსისა და მსახიობის, დევიდ ბოუის, სიკვდილის შემდეგ ბოუის ცხოვრების ცნობილი ეპიზოდების უბრალო, მაგრამ საინტერესო ქრონოლოგია შემოგვთავაზა „ნეტგაზეთმაც“; საზოგადოებრივი მაუწყებლის გადაცემა „რეალური სივრცის“ მომზადებული მულტიმედია პროექტი მძიმე ინდუსტრიული ქალაქების პრობლემების შესახებ კი კიდევ ერთი დამამტკიცებელი საბუთია იმ უდავო ჭეშმარიტებისა, რომ იყო ტრადიციული ტელევიზია - სულაც არ ნიშნავს, რომ არ უნდა გაინტერესებდეს ონლაინ სივრცე...

შესაძლებელია, მხოლოდ ენთუზიაზმით მუშაობისას, საწყის ეტაპზე, ვერ შევქმნათ ის სრულყოფილი ამბავი, რითიც სფეროში გამოცდილი ხალხის გაოცებას მოვახერხებთ; შესაძლებელია, გვქონდეს მწირი ფონტები, ფერები, ტექსტის ბექგრაუნდი, გარდამავალი ეფექტები, დაბალი ხარისხისა და ზომის ვიდეოგამოსახულება და მრავალი სხვა დეტალი. თუმცა ნაბიჯ-ნაბიჯ, ამბის თხრობის ორიგინალური ხერხების წახალისებით გაცილებით მნიშვნელოვანი შედეგის მიღწევაა შესაძლებელი.

ავტორი : ლუკა პერტაია;
კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ

ასევე იხილეთ