2019 წლის 9 ივნისს მთაწმინიდის მაჟორიტარულ ოლქში პარლამენტის შუალედური არჩევნების მეორე ტური გაიმართება. ერთმანეთს მმართველი გუნდის მიერ მხარდჭერილი კანდიდატი ვლადიმერ კახაძე და ევროპული საქართველო-თავისუფალი დემოკრატების კანდიდატი შალვა შავგულიძე დაუპირისპირდებიან.

არჩევნების მეორე ტურმა, პოლიტიკური სიმპატიების გათვალისწინებით, კონკრეტული მედიასაშუალებების დღის წესრიგიც შეცვალა. ეს მეორე ტურში გადასული მაჟორიტარობის კანდიდატების გაშუქების დისკურსში გამოიხატა. მაგალითად ტელეკომპანია “იმედმა”, პირველი ტურის შემდეგ, მაჟორიტარობის ოპოზიციურ კანდიდატს შალვა შავგულიძეს, მთავარ საინფორმაციო გამოშვებებში, 7 სიუჟეტი მიუძღვნა. ამ მასალებში მის ირგვლივ უარყოფითი კონტექსტის შექმნის მიზნით, შავგულიძე ყოფილ სახელისუფლებო პარტიასთან “ნაციონალურ მოძრაობასთან” არის გაიგივებული.

 

⇒    მიხეილ სააკაშვილის მხარდაჭერა

 

მაგალითად, 22 და 23 მაისს, ორი სიუჟეტი მიუძღვნა “იმედმა” საქართველოს ყოფილი პრეზიდენტის მიხეილ სააკაშვილის შავგულიძისადმი გამოხატულ მხარდაჭერას. მასალების მთავარი აქცენტი კი ისაა, რომ შავგულიძე ამ მხარდაჭერას იღებს და სააკაშვილს მადლობას უხდის.

“შალვა შავგულიძეს მხარს მეორე ტურში მიხეილ სააკაშვილი უჭერს. მხარდაჭერა კანდიდატს ყოფილმა პრეზიდენტმა მორიგი facebook ლაივით გამოუცხადა. შესაძლოა, ეს გირგვლიანის ოჯახის ყოფილი ადვოკატისთვის, რომელიც რიგგარეშე არჩევნების წინ ყოფილი ნაციონალების ბანაკში აღმოჩნდა, ერთადერთი მხარდაჭერა იყოს. ჯერჯერობით დამარცხებული კანდიდატები შალვა შავგულიძის სასარგებლოდ ნაბიჯის გადადგმას არ ჩქარობენ”, - ამ ტექსტით წარადგინა წამყვანმა ამ თემაზე მომზადებული ერთ-ერთი სიუჟეტი.

 

⇒  "შავგულიძემ მორალური ზღვარი გადაკვეთა"

 

27 და 28 მაისს, შავგულიძის შესახებ მომზადებული ორი სიუჟეტის მთავარი აქცენტი იყო ის, რომ “შავგულიძეს არ ახსოვს რაზე იხდის სასჯელს ბაჩო ახალაია და უჭირს კითხვაზე პასუხი არიან თუ არა ახალაია და ვანო მერაბიშვლი პოლიტპატიმრები”.

ამავე სიუჟეტებში მმართველი გუნდის წევრების კომენტარებით კიდევ ერთი მესიჯი ვრცელდება შალვა შავგულიძეზე: “მან მორალური ზღვარი გადაკვეთა”.

“შალვა შავგულიძის ადვოკატი, პასუხს ვერ გვცემს და ერიდება პასუხის გაცემა იმაზე, იყვნენ და არიან თუ არა, ვანო მერაბიშვილი და ბაჩო ახალაია პოლიტპატიმრები, ვერ ამბობს ამას. ანუ, იმასაც კი ვერ ბედავს, რომ განაცხადოს ღიად, რომ სანდრო გირგვლიანის ფაქტიურად მკვლელები, ადამიანები, რომლებმაც სისტემა შექმნეს, რომელმაც თავის მხრივ მოკლა სანდრო გირგვლიანი, პოლიტპატიმრები არ არიან. ამით ყველაფერი არის ნათქვამი”, - ამბობს ოცნების ერთ-ერთი დეპუტატი დავით მათიკაშვილი.

“ოცნების” კიდევ ერთი დეპუტატი კარლო კოპალიანი კი განმარტავს, რომ “შავგულიძე დადგა იმ ხალხის გვერდით, ვინც მოკლა მისი დაცვის ქვეშ მყოფი გირგვლიანი და მოლაშვილი, ამაზე მეტი ამაზრზენი რა უნდა იყოს?!”

 

⇒  შავგულიძე "იმედის კვირის" რაკურსით

 

შავგულიძის თემა აქტუალური იყო იმედის კვირის შემაჯამებელ გადაცემა “იმედის კვირაშიც”. მასზე ამ ფორმატში ასევე ორი ვრცელი სიუჟეტი მომზადდა. ამ მასალებშიც მთავარი ხაზი მიხეილ სააკაშვილის მხარდაჭერასა და “ნაციონალურ მოძრაობასთან” მის აფილაციაზე გადიოდა.

2011 წლის 26 მაისზე მომზადებული სიუჟეტის შემდეგ, წამყვანმა თემა ასე წარადგინა:

“ამ გუნდთან ერთად, ამ ყველაფრის შემოქმედთან ერთად აპირებს შალვა შავგულიძე ქვეყანაში სამართლიანობისთვის ბრძოლას უსამართლობის წინააღმდეგ. პოლიტიკური და სამართლებრივი პარადოქსი იქნება ჩვენი შემდეგი თემა. ძალადობრივი რეჟიმის შემოქმედი მიხეილ სააკაშვილი შალვა შავგულიძეს მხარდაჭერას უცხადებს. რა მიზანმა გააერთიანა გირგვლიანის ოჯახის ადვოკატი გირგვლიანის მკვლელ ყოფილ სახელისუფლებო გუნდთან? რა მოსულა და რა არა პოლიტიკაში?”

სანდრო გირგვლიანის მკვლელობის კონტექსტში განიხილა "იმედის კვირამ" შალვა შავგულიძის თემა 2 ივნისის გადაცემაში.

“კომფორტი და ძალაუფლება რომ არ ეთმობოდა მიხეილ სააკაშვლს ამის ნათელი მაგალითია ახალგაზრდა ბანკირის მკვლელობის საქმე, რომლის გასაყალბებლად ყველაფერზე წავიდა, მკვლელებს სასათბურე პირობები შეუქმნა და კანონმდებლებს კანონებიც კი შეაცვლევინა იმისთვის, რომ საკუთარი იმიჯი და ხელისუფლება გადაერჩინა. მკვლელობიდან 13 წლის შემდეგაც წარმოუდგენელია იმ სისასტიკეზე საუბარი, რომლის ავტორიც სააკაშვილის რეჟიმი იყო. როგორ გაანადგურეს ოჯახი, რომელიც უსამართლობის წინააღმდეგ ქუჩაში გამოვიდა. სამართლიანობისთვის ბრძოლას შვილმკვდარი დედაც შეეწირა,რომლის გვერდითაც სამართლებრივი ბრძლის გზაზე მაშინ შალვა შავგულიძე იდგა. დღეს კი იმ გუნდის წარმომადგენელია, რომელიც თავის დროზე, ადამიანის სიცოცხლის ხელყოფაში ამხილა”, - ამბობს წამყვანი.

შემდეგ თემა გირგვლიანის საქმეზე დაკავებულებისთვის განსაკუთრებული პირობების შექმნის მიზნით განხორციელებული საკნონმდებლო ცვლილელებების კუთხით გაიშალა. საუბარი იყო იმაზე, რა როლი ჰქონდა ამ საქმეში საკანონმდებლო ორგანოს. აღნიშნულით სიუჟეტში იმას გაესვა ხაზი, რომ მაშინდელი კანონშემმოქმედები მოცემული მომენტისთვის ევროპულ საქართველოს წარმოადგენენ, რომლებიც თავის მხრივ არჩევნებში მხარს შალვა შავგულიძეს უჭერენ.

“აი ასეთ ადამიანებთან ურთიერთობა შემოგვთავაზა ბატონმა შავგულიძემ, რაც იყო ამ ფილმის შექმნის მიზეზი და მიზანიც ის იყო, რომ ადამინებმა დაინახონ და ადამიანებმა გადაწყვიტონ შეიძლება თუ არა ასეთი ურთიერთობების დაშვება ჩვენს პოლიტიკურ ცხოვრებაში”, - ამბობს აღნიშნულ თემაზე მომზადებული საგამოძიებო ფილმის ავტორი ვახტანგ კომახიძე.

“მის [შავგულიძის] საქმეში ახლა არავინ ერევა ის, როგორც ნაციონალური რეჟიმის შემოქმედები… თანამოაზრეა იმ კანონშემოქმედების, ვინც გირგვლიანის მკვლელვებს კანონები მოარგო და ვისზეც სტრასბურგის საჩივარშიც ამბობდა, რომ ცვლილება სწორედ ამ საქმეს მოარგეს… ბრძოლა მანდატისთვის აერთიანებს მათთან, ვისაც წლების განმავლობაში ებრძოდა, მათთან ერთად აპირებს კანონშემოქმედებას ვინც კანონმდებლობა საკუთარ ინტერესებს და გირგვლიანის მკვლელობის საქმის გაყალბებას მოარგო”, - განმარტავს ჟურნალისტი. 

 

 ⇒  გირგვლიანისა და ხორავას ქუჩის საქმე

 

შავგულიძის თემაზე მომზადებული ერთ-ერთი ბოლო სიუჟეტი იმედის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში 5 ივნისს გავიდა. ამ მასალაში ხაზგასმულია, რომ მთაწმინდის მაჟორიტარობის კანდიდატი გირგვლიანის საქმეს ხორავას ქუჩაზე მომხდარ მკვლელობას ადარებს. ჟურნალისტის თქმით, ეს თავის მხრივ “ნაციონალური მოძრაობის” მანკიერ წარსულზე ხაზგასმაა, ეს კი იმ ფონზე, როდესაც შვგულიძე მთაწმინდაზე მაჟორიტარობისთვის სწორედ ყოფილი ხელისუფლების წარმომადგენლების სახელით იბრძვის.

აღსანიშნავია, რომ ყველა ზემოთდასახელებულ სიუჟეტში საპირისპირო მხარის კომენტარებსაც ვისმენთ. თუმცა, მასალების ყურებისას იქმნება შთაბეჭდილება, რომ ეს მხოლოდ ხელოვნური ბალანსის შექმნის მცდელობაა და სხვა არაფერი. სიუჟეტების აქცენტები, კონტექსტი, ტონი და ლექსიკა, ცალსახად, ერთი კონკრეტული კანდიდატის მიმართ უარყოფითი ფონის შექმნისა და ამომრჩევლის ემოციებით მანიპულირების შთაბეჭდილებას ტოვებს. აღსანიშნავია, რომ სანდრო გირგვლიანის თემა შავგულიძის კონტექსტში ტელეკომპანია იმედისთვის არჩევნების პირველი ტურის წინასაარჩევნო კამპანიის დროსაც აქტუალური იყო. მაშინ შალვა შავგულიძეს პასუხს იმაზე სთხოვდნენ, რატომ არ გაასაჩივრა გირგვლიანის საქმე სააპელაციო სასამართლოში.

⇒  შავგულიძის თემა არჩევნების პირველ ტურამდე

ამ თემაზე, ტელეკომპანია იმედმა გადაცემაში “პირისპირ” შავგულიძესა და გირგვლიანის საქმის მოსამართლეს ლევან მურუსიძეს შორის დებატიც მოაწყო. ამ გადაცემაში კამათი სწორედ იმაზე წარიმართა, რამდენად სწორი იყო ადვოკატის მხრიდან საქმის სააპელაციო სასამართლოში არგასაჩივრება. იმავე თემაზე, იმავე სტუდიაში დისკუსია შალვა შავგულიძესა და ფრაქცია ქართული ოცნების” ხელმძღვანელს მამუკა მდინარაძეს შორისაც შედგა.

შუალედური არჩევნების პირველი ტური 19 მაისს გაიმართა. არჩევნებში მოსახლეობის დაბალი აქტივობის გამო, პირველ ტურში გამარჯვება ვერცერთმა კანდიდატმა მოიპოვა. ქართუკი ოცნების კანდიდატმა ვლადიმერ კახაძმ ამომრჩევლების ხმების 41%, ხოლო ევროპული საქართველო-თავისუფალი დემოოკრატების კანდიდატმა 36.83% მიიღო.

19 მაისს საქართველოში რიგგარეშე არჩევნები იმართება.

გთავაზობთ რამდენიმე რჩევას იმისათვის, რომ ზუსტად იცოდეთ, რისი უფლება გაქვთ და რისი არა კენჭისყრის დღეს. 

2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების პირველი ტურის შედეგებმა, რომლის მიხედვითაც, ქართული ოცნებისა და ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის მხარდაჭერილმა კანდიდატებმა ამომრჩევლის თითქმის თანაბარი მხარდაჭერა მოიპოვეს, გავლენა არა მხოლოდ ქვეყნის ზოგად პოლიტიკურ კლიმატზე, არამედ მედიაგარემოზეც მოახდინა.

ისედაც პოლარიზებული და საპრეზიდენტო კანდიდატების ნეგატიურად წარმოჩენაზე ორიენტირებული წამყვანი მედიასაშუალებები კიდევ უფრო რადიკალურები გახდნენ. რადიკალიზაცია, რიგ შემთხვევაში, საეთერო ბადის შეცვლით, რიგ შემთხვევაში კი, კიდევ უფრო აგრესიული პოლიტიკური მესიჯების გაჟღერებით გამოიხატა.

არჩევნების მეორე ტურის წინ წამყვანი ტელეკომპანიების ეთერში ვიხილეთ პოლიტიკური სუბიექტების საწინააღმდეგოდ ვიზუალური მანიპულაციების გამოყენების პრაქტიკა. ასევე, მედიასაშუალებებმა აქტიურად განაგრძეს წინასწარ შერჩეული მესიჯბოქსების მეშვეობით მაყურებლებში მოწინააღმდეგე პოლიტიკური ბანაკის დისკრედიტაცია.


არჩევნების პირველი ტურის შედეგების გამოცხადებისთანავე, ხელისუფლებისადმი ლოიალურად განწყობილმა ტელეკომპანია „იმედმა“ საგანგებო რეჟიმში მაუწყებლობა დააანონსა. საგანგებო რეჟიმი საინფორმაციო-ანალიტიკურ გადაცემებში ოპოზიციური საპრეზიდენტო კანდიდატისა და მისი პოლიტიკური გუნდის მიმართ ნეგატიური შინაარსის მქონე მესიჯების უფრო ინტენსიურად გაჟღერებით და სათერო ბადეში ახალი სატელევიზიო ტოქშოუს „იმედი Live”-ის დამატებით გამოიხატა.

ტელეკომპანია „იმედის“ მთავარმა საინფორმაციო გამოშვებამ („ქრონიკა 20:00 საათზე“) არჩევნების მეორე ტურის გამოცხადებისთანავე, საგანგებო რეჟიმში, აქტიურად დაიწყო გრიგოლ ვაშაძისა და მისი გარემოცვის საქმიანობის, წარსული ცხოვრებისა და მათი გუნდის შესახებ სიუჟეტების მზადება.

საინფორმაციო გამოშვებებში გახშირდა 2003 წლიდან 2012 წლამდე მომხდარი მოვლენების გახსენება, იმ მოვლენების ხელახალი გაშუქება, რაც ნაციონალური მოძრაობის ხელისუფლების მიერ ძალაუფლების გადაჭარბებას და ადამიანის უფლებების დარღვევას უკავშირდებოდა. განსაკუთრებული აქცენტი კეთდებოდა: გრიგოლ ვაშაძის ბიოგრაფიაში რუსულ კვალზე; მისი გაპრეზიდენტების შემთხვევაში ყოფილი მაღალჩინოსნების შეწყალებაზე; მის გუნდში მყოფ პოლიტ-ტექნოლოგებსა და სავარაუდო რევოლუციურ სცენარზე, რომელიც ტელეკომპანიის რწმენით შესაძლოა ნაციონალურმა მოძრაობამ განახორციელოს საქართველოში.

ხშირად მზადდებოდა საპასუხო სიუჟეტები ინფორმაციაზე, რომელიც კონკურენტი ტელევიზიის რუსთავი 2-ის საინფორმაციო გამოშვებებით ჟღერდებოდა, ან ოპოზიის წარმომადგენლები ავრცელებდნენ.

არხზე ხშირად ჩნდებოდნენ ხელისუფლების წარმომადგენლები, რომელთანაც ტელეკომპანიის წამყვანებს ვრცელი ინტერვიუები ჰქონდათ, მაგალითად კახი კალაძესთან, დავით სერგეენკოსთან, მაია ცქიტიშვილთან, ბიძინა ივანიშვილთან, ივანე მაჭავარიანთან. ინტერვიუების მიმდინარეობისას მთავრობის წარმომადგენლებს ჰქონდათ საშუალება საუბარი იმ მიმართულებით წაეყვანათ, რომელიც მათთვის იქნებოდა მომგებიანი.

ჟურნალისტები არ გამოირჩეოდნენ მათდამი კრიტიკულობით და უმეტესწილად ღია ტრიბუნას აძლევდნენ პოლიტიკოსებს, რომ საკუთარი დღის წესრიგით ემოქმედათ, დაეფიქსირებინათ მათი პოზიციები და მათი საპრეზიდენტო კანდიდატის სასარგებლო ინფორმაცია გაეჟღერებინათ.

მაგალითად, გადაცემაში „პირისპირ“, 13 ნოემბერს, ორ მინისტრს დავით სერგეენკოსა და მაია ცქიტიშვილს, წამყვანი ძირითადად მხოლოდ ნაციონალური მოძრაობის სავარაუდო რევოლუციური სცენარის შეფასებასა და მთავრობის სამომავლო გეგმებზე ესაუბრა. გადაცემის დროს ნახსენები იყო არაერთი სოციალური პრობლემა, თუმცა აღნიშნულ პრობლემებზე საუბარი მხოლოდ პრობლემების ხსენებით შემოიფარგლებოდა, რის შემდგომაც მთავრობის წარმომადგენელს შეეძლო ინტერვიუ სასურველი მიმართულებით, სამომავლო ინიციატივებზე საუბრით გაეგრძელებინა.

10 ნოემბერს შაბათის ქრონიკის მთავარი სტუმარი თბილისის მერი კახი კალაძე იყო. ამ დღეს თბილისში, პარლამენტის შენობის წინ, ზაზა სარალიძისა და მალხაზ მაჩალიკაშვილის სოლიდარობის აქცია მიმდინარეობდა. ინტერვიუს პარალელურად, აქციაზე სიტუაცია რამდენჯერმე დაიძაბა, თუმცა გადაცემის წამყვანს ერთხელაც არ დაუსვამს შეკითხვა ქალაქის მერისათვის პარლამენტის წინ მიმდინარე მოვლენებზე. სამაგიეროდ კახი კალაძემ საკმაოდ ვრცლად ისაუბრა ნაციონალური მოძრაობისა და გრიგოლ ვაშაძის მისეულ შეფასებებსა თუ ქალაქის მერიისა და მმართველი გუნდის გეგმებზე.

მსგავსი პათოსის ინტერვიუ ჩაიწერა „ქართული ოცნების“ ხელმძღვანელთან ბიძინა ივანიშვილთან ტელეკომპანიის საგანგებოდ შექმნილ გადაცემაში „იმედი LIVE”, რომელსაც ჟურნალისტი თეონა გეგელია და ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობის ყოფილი პოლიტიკური მდივანი ნიკოლოზ ლალიაშვილი უძღვებიან. ინტერვიუს ძირითადი ნაწილი დაეთმო ივანიშვილის მოლოდინებს არჩევნების პირველ ტურზე; მის შეფასებებს - რა მოხდება თუ მეორე ტურში გაიმარჯვებს გრიგოლ ვაშაძე; არის თუ არა მოსალოდნელი არეულობა, თუ სალომე ზურაბიშვილი გაიმარჯვებს; გეგმავს თუ არა მთავრობა დამატებითი ნაბიჯების გადადგმას ჭარბვალიანობის შესამცირებლად და ა.შ.

„ნაციონალური მოძრაობისადმი“ კრიტიკული ტონი და „ქართული ოცნებისადმი“ ლოიალობა ცალკეული შემთხვევა არ ყოფილა და შეიძლება ითქვას, რომ ეს მოტივი „იმედი LIVE”-ის ეთერში გასვლას ლაიტმოტივად გასდევს. როგორც წამყვანმა თეონა გეგელიამ პირველ გადაცემაშივე აღნიშნა, კონკრეტული პოლიტიკური ძალის საწინააღმდეგოდ სატელევიზიო გადაცემის წაყვანა არც მისთვის იყო „კომფორტული მდგომარეობა“, თუმცა განმარტა, რომ „ამ ძალის [ნაციონალური მოძრაობის] ხელისუფლების რომელიმე შტოსთან მოახლოვების წინააღმდეგ პოზიციონირება არის ამ ტელეკომპანიის ღირებულებითი არჩევანი და ჩემი პირადი არჩევანიც.“

გადაცემის წამყვანები ძირითადად მიმდინარე კვირის აქტუალურ საკითხებს განიხილავენ ხოლმე და არ ერიდებიან შეფასებების გაკეთებას ნაციონალური მოძრაობისა და მისი საპრეზიდენტო კანდიდატის გრიგოლ ვაშაძის საწინააღმდეგოდ, თუმცა „იმედი LIVE”-დან ვერ მოისმენთ ხელისუფლებისადმი კრიტიკულ პოზიციას. ერთადერთი საყვედური რომელიც ხელისუფლების მისამართით ისმის, არის ის, რომ „ქართულმა ოცნებამ“ საკმარისი რაოდენობის ამომრჩევლის განაწყენება მოახერხა 2012 წლიდან დღემდე, საიმისოდ, რომ მათ მხარდაჭერილ კანდიდატს პირველ ტურში ვერ გაემარჯვა. ერთიანი ნაციონალური მოძრაობისა და გრიგოლ ვაშაძის შესახებ კი ძირითადად შემდეგი მესიჯები ტრიალებს - „მტერი“, „ტერორისტული ორგანიზაცია“, „რევოლუციური სექტა“ „რუსული პროექტი“ და ა.შ. გადაცემაში ასევე იყენებენ გრაფიკულ მანიპულაციებს, როგორიცაა ვაშაძის რუსეთის დროშის ფონზე გამოსახვა (სალომე ზურაბიშვილის კი საფრანგეთის დროში) და სისხლისფრად შეღებილი ნიაღვრის ნაკადით ნაციონალური მოძრაობის ხელისუფლებასთან დაკავშირებული ჩინოვნიკების გამოსახულებების გადაფარვა.





აუცილებლად უნდა ითქვას ისიც, რომ გადაცემაში დრო და დრო ისმის კრიტიკული მოსაზრებები ხელისუფლების მისამართით, თუმცა ამ მოსაზრებების ავტორები მხოლოდ გადაცემის სტუმრები არიან, მაგალითად: დავით უსუფაშვილი, პაატა ზაქარეიშვილი, კობა დავითაშვილი და ა.შ. აღნიშნული სტუმრები არ გამოირჩევიან ნაციონალური მორაობისადმი ლოიალურობით, თუმცა ისინი კრიტიკულად არიან განწყობილი ხელისუფლების მიმართაც. ასევე, გადაცემის წამყვანების თქმით, ისინი არაერთხელ შეეცადნენ, რომ ოპოზიციის საპრეზიდენტო კანდიდატი გადაცემაში მიეწვიათ, თუმცა გრიგოლ ვაშაძემ მათ შეთავაზებას ყველა ჯერზე უარით უპასუხა.

გადაცემა „იმედი LIVE” თავისი ფორმატითა და შინაარსით ტელეკომპანია „იმედზე“, ნაწილობრივ, რუსთავი 2-ის გადაცემა „კვირის აქცენტებს“ წააგავს, თუმცა საწინააღმდეგო პოლიტიკური პოლუსითა და ნაკლები უცენზურო გამონათქვამით. რუსთავი 2-ის აღნიშნული გადაცემის შესახებ, მედიაჩეკერმა რამდენიმე დღის წინაც მოამზადა მასალა, რომელშიც უფრო დეტალურად შეგიძლიათ იხილოთ, თუ რა თემებს და როგორ აშუქებენ არხის გენერალური დირექტორი და მისი თანაწამყვანი. თუმცა, ზოგადად უნდა ითქვას, რომ ეს გადაცემა არჩევნების მეორე ტურის მოახლოებასთან ერთად უფრო და უფრო ხშირად გადის ეთერში და უფრო და უფრო რადიკალური გახდა.

მაგალითად, ნიკა გვარამიამ, თავისივე თანაწამყვანის პროტესტის მიუხედავად, ტელევიზიის ეთერთი ისაუბრა მოარულ ჭორებზე ერთ-ერთი საპრეზიდენტო კანდიდატის პირადი ცხოვრების შესახებ, რასაც საზოგადოების არაერთგვაროვანი გამოხმაურება მოჰყვა.

იმავე წამყვანმა, რამდენიმე კვირით ადრე, ფოტოგრაფ იური მეჩითოვს Aljazeera-ს დოკუმენტურ ფილმში გამოთქმული მოსაზრებების გამო აგინა, შემდეგ კი მეჩითოვის თემა სალომე ზურაბიშვილის საარჩევნო კამპანიას დაუკავშირა, ვინაიდან ფოტოგრაფი სწორედ „ქართული ოცნების“ საპრეზიდენტო კანდიდატის მხარდამჭერია. გადაცემაში კვლავაც მხოლოდ ხელისუფლებისადმი ანტაგონისტურად განწყობილი პოლიტიკური სუბიექტები და საჯარო ფიგურები ხვდებიან ხოლმე სტუმრად და წამყვანების შეფასებებიც რადიკალურია როგორც სალომე ზურაბიშვილის, ისე „ქართული ოცნების“ მისამართით.



რადიკალური იყო გამოხატვის ფორმები გადაცემაში კურიერი P.S., სადაც 18 ნოემბერს ეთერში წამყვანის ნაცვლად მაყურებელი სხვადასხვა პოლიტიკოსის სხეულისაგან შემდგარ ფიგურებს უყურებდა. გადაცემის რედაქციის გადაწყვეტილება სალომე ზურაბიშვილის ტანზე მიერთებული ბიძინა ივანიშივლის, ირაკლი კობახიძისა თუ კახი კალაძის გამოსახულებებით წაეყვანათ პირდაპირი ეთერი, რამდენიმე დღით ადრე, ხელისუფლების მხარდაჭერილი კანდიდატის „ქართული ოცნების“ სხვადასხვა პოლიტიკური სახის პოსტერებით ჩანაცვლებას უკავშირდებოდა. ვიზუალური მანიპულაციით ტელეკომპანია შეეცადა, რომ კონკრეტული საპრეზიდენტო კანდიდატის დისკრედიტაცია მოეხდინა.

რუსთავი 2-ის მთავარი საინფორმაციო გამოშვება კი კვლავინდებურად მაქსიმალურად კრიტიკულია ხელისუფლებისა და მისი მხარდაჭერილი კანდიდატის მიმართ. არჩევნების მეორე ტურის გამოცხადებიდან მალევე, „კურიერმა“ სხვადასხვა წყაროზე დაყრდნობით, აქტიური დაიწყო, ხელისუფლების მიერ მთელი ქვეყნის მასშტაბით ამომრჩევლებზე ზეწოლის თუ მათ ნებაზე ზეგავლენის მცდელობების შესახებ ამბების მოძიება და გაშუქება. ასევე, საინფორმაციო გამოშვება განსაკუთრებულად უთმობდა ყურადღებას ხელისუფლებისადმი და სალომე ზურაბიშვილისადმი განსაკუთრებულად კრიტიკულად განწყობილი სუბიექტების გაშუქებას, იქნებოდა ეს არასამთავრობო სექტორი, ყოფილი სამხედრო მაღალჩინოსნები თუ ერთ დროს ქართული ოცნების აქტიური მხადამჭერები, რომლებიც ამჟამად ხელისუფლებას სხვადასხვა ბრალდებას უყენებენ.

რაც შეეხება რუსთავი 2-ის ტოქ შოუ „არჩევანს“, საპრეზიდენტო არჩევნების პირველი ტურიდან მეორე ტურამდე სულ 7 გადაცემა გავიდა. ამათგან ერთი გადაცემა დაეთმო „ხალხის ხმას“, სადაც როგორც წესი, საქართველოს სხვადასხვა რეგიონიდან მოსახლეობის კომენტარებია ხოლმე თავმოყრილი მიმდინარე აქტუალურ საკითხებზე. ერთი გადაცემა მთლიანად დაეთმო ოპოზიციურ გაერთიანებას „ძალა ერთობაშია“. არჩევნების მეორე ტურის წინა ღამეს კი გადაცემაში საზოგადოების სხვადასხვა სფეროს წარმომადგენლები იყვნენ გადაცემაში მიწვეულნი, თუმცა აღსანიშნავია რომ ამ ადამიანების უმეტესობა ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის კადიდატის მხარდამჭერები ან სახელისუფლებო კანდიდატისადმი უკიდურესად კრიტიკულად განწყობილები იყვნენ. დარჩენილი გადაცემების სათაურები („წართმეული არჩევანი; რატომ გვაშინებს ოცნება“, „ივანიშვილის ძველი გვარდია“, „მზადება გაყალბებისთვის“) კი თავისთავად მეტყველებს გადაცემების პათოსზე.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველ არხზე მთავარი ცვლილება საარჩევნო ტურებს შორის იყო ანალიტიკური გადაცემა „საპრეზიდენტო არჩევნები 2018“, რომელიც ყოველდღე გადიოდა ეთერში შაბათ-კვირის გარდა. გადაცემა მიჰყავდა ოთხ წამყვანს, საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჟურნალისტებსა და ანალიტიკოსებს. როგორც პირველი არხის ვებგვერდზეა მითითებული, სულ 16 გადაცემა გავიდა ეთერში, რომელთაგან ორი შედარებით დიდ აუდიტორიას მასპინძლობდა და სადაც ახალგაზრდებს ჰქონდათ საშუალება თავიანთი მოსაზრებები დაეფიქსირებინათ მიმდინარე სოციალურ-პოლიტიკურ მოვლენებსა და არჩევნებზე.

ზოგადად, გადაცემა „იმედისა“ და რუსთავი 2-ის ტოქ შოუებთან შედარებით, უფრო მრავალფეროვანი და ნაკლებად სენსაციური იყო. მაყურებელს ჰქონდა საშუალება, რომ მშვიდად მოესმინა თითოეული წამყვანისა თუ სტუმრის პოზიცია. თუმცა, გადაცემის სტუმრებს შორის ჭარბობდა ხელისუფლების მომხრე ან ნაციონალური მოძრაობისადმი მკვეთრად ანტაგონისტურად განწყობილი პოლიტიკოსები, სახელმწიფო მოხელეები ან საზოგადოების სხვადასხვა სფეროს წარმომადგენლები (რამდენიმე მინისტრი, პრემიერ-მინისტრი, გოგა ხაინდრავა, ხათუნა ხოფერია, ზაზა შათირიშვილი, ნაირა გელაშვილი და ა.შ.). გადაცემაში სტუმრად ასევე ჰყავდათ სალომე ზურაბიშვილისა და ქართული ოცნებისადმი კრიტიკულად განწყობილი პოლიტიკოსები (მაგ. რომან გოცირიძე, გიორგი ვაშაძე, თამარ ჩერგოლეიშვილი) ანდა საჯარო ფიგურები, რომლებიც კრიტიკულად არიან განწყობილნი როგორც სახელისუფლო, ისე ოპოზიციური საპრეზიდენტო კანდიდატებისადმი (დავით უსუფაშვილი, ნინო ბურჯანაძე, ზურაბ ჯაფარიძე).



გადაცემა არ გამოირჩეოდა სიმწვავით სახელმწიფო მოხელეების ინტერვიუირებისას. განსაკუთრებით უნდა გამოიყოს პრემიერ-მინისტრის მამუკა ბახტაძის სტუმრობა, რომელთან ჩატარებული ინტერვიუც ძირითადად შეეხებოდა მთავრობის ინიციატივას, საბანკო ვალდებულებებზე დაწესებული შეღავათების შესახებ. გადაცემის წამყვანებს არ დაუსვამთ მწვავე შეკითხვები პრემიერ-მინისტრისათვის და ნაცვლად ოპონირების რეჟიმისა, ბახტაძეს საშუალება ჰქონდა, რომ ერთსაათიანი ეთერის განმავლობაში უბრალოდ საკუთარი საქმიანობისა და მთავრობის პრომოუშენით დაკავებულიყო.

საპრეზიდენტო არჩევნების მოახლოებასთან ერთად თითოეულმა მაუწყებელმა საპრეზიდენტო კანდიდატების საზოგადოებისთვის უკეთ გაცნობისთვის სხვადასხვა ხერხი, ფორმა და საშუალება აირჩია. ამ მხრივ გამონაკლისი არც ტელეკომპანია “რუსთავი 2” ყოფილა. 30 სექტემბრიდან 21 ოქტომბრის ჩათვლით, კვირის მთავარ ანალიტიკურ გადაცემაში P.S. არხმა, როგორც ეს თავად განმარტა, ოთხი “ძირითადი კანდიდატი” - სალომე ზურაბიშვილი, გრიგოლ ვაშაძე, დავით ბაქრაძე და შალვა ნათელაშვილი გაგვაცნო.

საპრეზიდენტო კანდიდატების წარდგენა ლეიბორისტული პარტიის ლიდერის შალვა ნათელაშვილის პორტრეტით დაიწყო და გაერთიანებული ოპოზიციის - “ძალა ერთობაშიას” საპრეზიდენტო კანდიდატით გრიგოლ ვაშაძით დასრულდა. ტელეკომპანიამ ყველაზე მეტი დრო - 18 წუთი, სწორედ ამ უკანასკნელს დაუთმო. დანარჩენ კანდიდატებზე საეთერო დროის მონაკვეთი (12-14 წუთი) თითქმის თანაბრად გადანაწილდა.

საპრეზიდენტო კანდიდატების მიმართ არხის პოზიცია და პოლიტიკა წამყვანის შესავალ ტექსტებშიც მკაფიოდ გამოიკვეთა. თუკი დანარჩენი სამი კანდიდატისადმი, როგორც ტონის ისე ტექსტების თვალსაზრისით, აშკარა დადებითი დამოკიდებულება ვლინდებოდა, სალომე ზურაბიშვილის შესახებ ტექსტი ცინიზმითა და უარყოფით კონტექსტით იყო გაჯერებული.

შალვა ნათელაშვილი: "ვიწყებთ შალვა ნათელაშვილით. ჩვენ ის კახეთში გადავიღეთ, ქვეყნის პირველმა ლეიბორისტმა ილაპარაკა ვენახებზე, რომლებსაც კანაფის პლანტაციებით ჩანაცვლება ემუქრება, ილაპარაკა სალომე ზურაბიშვილზე, რომელსაც ვერავინ ჩაანაცვლებს, ილაპარაკა ივანიშვილზე და საკუთარ გამარჯვებაზე. შალვა ნათელაშვილი თვლის, რომ ბოლოს და ბოლოს დადგა დრო, როდესაც მოსახლეობას არც ქართული ოცნების გაგონება უნდა, არც ნაციონალების, არც ყოფილი ნაციონალების, ამიტომ ერთადერთი რეალური არჩევანი ლეიბორისტების თავმჯდომარეა. სოციალური კვლევის შედეგების არ სჯერა და შალვა ნათელაშვილი პრეზიდენტობისთვის ემზადება".

დავით ბაქრაძე: “დღევანდელი სიუჟეტის გმირსაც თქვენ ძალიან კარგად იცნობთ და თქვენგან ის ყოველთვის დადებით შეფასებას იმსახურებდა. საერთაშორისო სოციოლოგიურ კვლევებში ის არაერთხელ ლიდერობდა იმ პოლიტიკოსებს შორის, რომლებიც მოსახლეობის მხრიდან ყველაზე დიდი სიმპატიით სარგებლობენ. წლების განმავლობაში პარლამენტის თავმჯდომარე იყო, დღეს კი ოპოზიციაშია. საპრეზიდენტო არჩევნები მისთვის თავისთავად ახალი ხილი არ არის, მან 2013-შიც იყარა კენჭი, ოღონდ მაშინ ძველი გუნდის სახელით. ამჯერად, ის უკვე ევროპულ საქართველოს წარმოადგენს”.

სალომე ზურაბიშვილი: “[სალომე ზურაბიშვილი] სწორედ ვანო მერაბიშვილს ასახელებს მთავარ დამდგმელ სცენარისტად 2008 წლის აგვისტოს ომში. თავის ფრანგულენოვან წიგნში ზურაბიშვილი ამბობს, რომ ომის დაწყება მიხეილ სააკაშვილმა რუსეთთან ერთად დაგეგმა, საიდუმლო მოლაპარაკებების წარმმართველი კი ვანო მერაბიშვლი იყო. მე უბრალოდ არ ვიცი სადამდე შეიძლება წავიდეს ამ ადამიანის ფანტაზია მსოფლიოსთვის იმის დასამტკიცებლად, რომ საომარი მოქმედებები სწორედ საქართველომ დაიწყო. ეს ის წიგნია, რომელსაც რუსეთი ჩვენი ქვეყნის წინააღმდეგ გამოიყენებს ჰააგის სასამართლოში და ამ წიგნის ავტორი ქართველია და ამ ქართველს პრეზიდენტობა და მთავარსარდლობა უნდა. უნდა არა, დარწმუნებულია, რომ იქნება”.

გრიგოლ ვაშაძე: “საგარეო საქმეთა ყოფილმა მინისტრმა სალომე ზურაბიშვილმა მემკვიდრეობაში დაგვიტოვა ოცნება ქართველებისა და აფხაზების ცხენების დახმარებით შერიგებაზე და განცხადებები, რომელსაც რუსეთი ახლა ჰააგის სასამრთლოში საქართველოს წინააღმდეგ იყენებს. საგარეო საქმეთა ყოფილმა მინისტრმა გრიგოლ ვაშაძემ მემკვიდრეობაში დაგვიტოვა ოკუპირებული ტერიტორიების საერთაშორისო არაღიარება, რისთვისაც მთელი პლანეტის ლამის კარდაკარ შემოვლა მოუხდა. დღეს ვაშაძე გაერთიანებული ოპოზიციის 11 პარტიის საპრეზიდენტო კანდიდატია, არა ოკუპირებული ტერიტორიებივით არაღიარებული “ფსიქოპროექტის”, არამედ საერთაშორისო გიგანტის “ედისონ რისერჩის” კვლევის მიხედვით, კანდიდატებს შორის სტაბილური ლიდერია. დღეს გრიგოლ ვაშაძე საკუთარ თავზე ცოტას თვითონაც ილაპარაკებს, მაგრამ უფრო მეტს მის შესახებ მისი ოჯახის წევრები მოგიყვებიან”.

აქცენტები სიუჟეტებში

საპრეზიდენტო კანდიდატების წადგენისას აქცენტები ძირითადად მათ განათლებაზე, კარიერაზე, პოლიტიკურ გამოცდილებასა და განათლებაზე გაკეთდა. ეს ერთადერთი საერთო ხაზია, რაც სიუჟეტებში ოთხივე საპრეზიდენტო კანდიდატის მიმართ გამოიკვეთა, რასაც ვერ ვიტყვით მათ მიმართ გამოყენებულ ტონსა და დამოკიდებულებაზე.




მშრომელთა პარტიის ლიდერის შესახებ შევიტყვეთ, რომ პარლამენტში ყოფნის დროს, მან ბევრ მნიშვნელოვან კანონპროექტზე მოასწრო ხელის მოწერა, რომლის შედეგად მიღებულ სიკეთესაც საქართველოს თითოეული მოქალაქე დღემდე იყენებს. ასევე, გავიგეთ, რომ ის “გულწრფელი”, “კრეატიული პოლიტიკური დუელების მოყვარული”, “სულით პოეტი” და “ფაქიზი ადამიანია”. “პოეზია ბელას [მეუღლის] თავშესაფარია შალვას მიერ არჩეული დაუნდობელი პოლიტიკიდან. ის გვარწმუნებს, რომ შალვაც პოეტია და მისი პოლიტიკური კალამბურების მიღმა ღრმა და ფაქიზი ადამიანი იმალება”, - გვამცნო სიუჟეტის ავტორმა.


სიუჟეტიდან გავიგეთ, რომ ის პოლიტიკაში 2004 წელს ნინო ბურჯანაძის გუნდის შემადგენლობით მოვიდა და 5 წელში მენტორთან მისი გზა გაიყარა. “ბაქრაძემ ხალხის ყურადღება საქართველოში და პარტნიორებისა უცხოეთში, ბრწყინვალე ბრიტანული ინგლისურით მიიპყრო, რომელსაც, სხვათა შორის, თბილისში დაეუფლა”, - ამბობს ჟურნალისტი. მისივე თქმით, “ის იყო პირველი თავისი გუნდიდან და ბოლო პოლიტიკური ისტებლიშმენტიდან, ვინც აფხაზებს სოხუმში აფხაზურად მიესალმა”.



ჟურნალისტი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ საგარეო საქმეთა მინისტრის პოსტზე მუშაობისას დავით ბაქრაძეს “მიღწეული შედეგი პერსონალურ კრედიტად არ მიაჩნია. საუბარია, ნატოს ბუქარესტის სამიტზე მოპოვებულ პირობაზე, რომლის მიხედვით, საქართველო ერთ დღეს ნატოს წევრი გახდება”. “ერთი რაშიც თანაგუნდელები ვერ შეედავებიან, მისი პერსონალური რეიტინგია, ის ყველაზე ნაკლებად ხვდებოდა მოწინააღმდეგეთა რისხვის ობიექტი და ერთადერთი კომპრომატი, რაც პერსონალურად მის მიმართ ახსენდებოდათ იყო მიმართვა 2008 წლის ომის დროს. ევროპული საქართველოს პრეზიდენტობის კანდიდატი ამბობს, რომ მას მოქალაქეებისთვის არასდროს მოუწოდებია, რომ თავი დანებითა და ჩანგლებით დაეცვათ, ეს მხოლოდ ჟირაფის ეფექტია, რომელიც გგონია, რომ გინახავთ, ამით ხსნის დავით ბაქრაძე რატომ არ იძებნება ციტატა ინტერნეტ და ტელეარქივში”, - განმარტავს ჟურნალისტი.


ყველაზე პოზიტიური აქცენტები სწორედ მის მიმართ გამოიკვეთა. სიუჟეტი კანდიდატის 89 წლის სიმამრის გაცნობით დაიწყო, რომელიც სიძის დადებით მხარეებს უსვამს ხაზს. მისგან შევიტყეთ, რომ აფხაზეთის დაცემიდან მალევე, გრიგოლ ვაშაძემ რუსეთის საელჩოში აფხაზეთიდან დევნილების დასახმარებლად 40 000 დოლარი მიიტანა. რომ მისი შიში, თითქოს სხვა “პატივმოყვარე ქართველი კაცების მსგავსად”, მის შვილს ნინო ანანიაშვილს გრიგოლ ვაშაძეც სახლში დასვამდა, უსაფუძვლო აღმოჩნდა. საპრეზიდენტო კანდიდატის სიმამრი ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ ის იშვიათად განათლებული ადამიანია, რომელიც ნებისმიერ თემაზე საუბრის დროს ჯობნის. მისივე განმარტებით, მას ე.წ. KGB-ის აგენტობა მხოლოდ იმიტომ დაბრალდა, რომ მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტის საერთაშორისო ურთიერთობათა ფაკულტეტი აქვს დამთავრებული.

შემდეგ, ამავე თემას ჟურნალისტი კიდევ უფრო მეტად ავითარებს და ამბობს: “მიმოს დამთავრების შემდეგ მან მუშაობა საბჭოთა კავშირის საგარეო საქმეთა სამინისტროში დაიწყო, ჯერ სართაშორისო ორგონიზაციების შემდეგ, კოსმოსური და ბირთვული იარაღის განყოფილებაში, მიმოს გარდა სწორედ ეს უკანასკნელია ქართული ოცნების პიარსამსახურის ნუგეში, როდესაც გრიგოლ ვაშაძეს კაგებესთან თანამშრომლობა ადვილად დაბრალდება. თავად კი ამ თემაზე სერიოზულად არც კი საუბრობს, სერიოზულად როგორ მიიღოს, რომ მისი ბნელი წარსული ვთქვათ არჩილ თალაკვაძემ გაშიფრა და ჰილარი კლინტონმა ვერა”.

ამის შემდეგ ასპარეზი უკვე საპრეზიდენტო კანდიდატის მეუღლეს ნინო ანანიაშვილს ეთმობა, რომელიც ყვება, თუ როგორ დატოვა მისმა ქმარმა რუსეთის საგარეო საქმეთა სამინისტრო და მომდევნო 20 წელი მისი სოლო კარიერის შენებას მიუძღვნა.

ჟურნალისტი გვახსენებს, რომ ოჯახი საქართველოში სწორედ იმ დროს დაბრუნდა, როდესაც “ოპერის კაზინოდ გადაკეთება არავის გაუვკირდებოდა და ბალერინები პუანტების გარეშე ცეკვავდნენ”. გრიგოლ ვაშაძის კულტურის მინისტრად დანიშვნის შესახებ კი ის ხაზგასმით აღნიშნავს: “პრეზიდენტის ყველაზე რადიკალურ ოპოზიციასაც კი ეს რ გაკვირვებია, რადგან საყოველთაოდ ცნობილი იყო, რომ ხელოვნების სხვადასხვა დარგებს ექსპერტის დონეზე იცნობდა.



სიუჟეტიდან ასევე შევიტყეთ, რომ სწორედ გრიგოლ ვაშაძის დამსახურებით, 2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ, რა დროსაც მას საგარეო საქმეთა მინისტრის პოსტი ეკავა, საქართველოს ტერიტორიული მთლიანობა 58-მა აღაიარა, რაც დიდი მიღწევა იყო.

“აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის არაღაიარების კამპანიის ფარგლებში გრიგოლ ვშაძემ 900 000 კილომეტირ იფრინა და ილაპარაკა მათთანაც კი ვისთანაც იქამდე არანაირი ურთიერთობა გვქონდა, მაგალითად კუბას, რომლის საგარეო საქმეთა მინისტრს გაეროში შეხვდა. არც კუბიდან, არც ლათინური ამერიკიდან, აფრიკიდან, ოკეანეთიდან, ახლო აღმოსავლეთის ქვეყნებიდან გრიგოლ ვაშაძე უარით არცერთი ქვეყნიდან დაბრუნებულა”, - აღნიშნავს ჟურნალისტი და განმარტავს, რომ სწორედ ამიტომ რუსეთის დუმის დეპუტატებმა გრიგოლ ვაშაძისთვის მოქალაქეობის ჩამორთმევა მოითხოვეს.

“დუმის დეპუტატებმა მალევე გაარკვიეს, რომ რუსული კონსტიტუციით მოქალაქეობის ჩამორთმევა შეუძლებელი იყო, ამასობაში წარამტებული მსოფლიო ტურნებდან დაბრუნებულმა საგარეო საქმეთა მინისტრმა, რუსული პასპორტი კონვერტში ჩადო და რუსეთში ფოსტით გააგზავნა”, - ამბობს ის.

სიუჟეტში აქცენტი მასზე, როგორც ოჯახის საყრდენსა და მოყვარულ მამაზე კეთდება. დასასრულს კი, ვიგებთ, რომ ის 7 ენას თავისუფლად ფლობს და 60 წლის ასაკში მე-8 ენას ეუფლება.

ზემოთ ხსენებული კანდიდატებისგან განსხვავებით, რადიკალურად სხვა აქცენტები დაისვა მაყურებლისთვის სალომე ზურაბიშვილის პორტრეტის წარდგენისას. მაგალითად, გავიგეთ, რომ ზურაბიშვილის ძმას ყოველთვის დისგან განსხვავებული შეხედულებები ჰქონდა. შეივტყვეთ, ისიც, რომ “პრინცესა სალომე [როგორც მას მეგობრები ეძახდნენ] თავს დაჩაგრულად არასოდეს გრძნობდა, მეტიც თავისი ფრანგი ამხანაგებისადი უპირატესობას განიცდიდა. თუ ტვინს საკმარისად გავანძრევთ, მისი აროგანტული დამოკიდებულება უკვე საპრეზიდენტო ანდიდატის რანგში უცნაურად აღარ მოგვეჩვენება”.

პრეზიდენტობის კანდიდატი არც ზედმეტად პირადული კითხვებისგან დაინდეს და პირდაპირ ჰკითხეს, მართლაც მისთხოვდა თუ არა საკუთარი შვილის ნათლიას.



ზურაბიშვილს არც რუსეთის საგარეო საქმეთ მინისტრისადმი წლების წინ გამოთქმული სიმპატია დაუვიწყეს, არც ქაჯებზე და მრწამსზე მისი ცნობილი გამონათქვამები დატოვეს უყურადღებოდ და არც მისი “დიალოგზე” ნამღერი. მეტიც, მას საგარეო საქმეთა მინისტრის პოსტიდან მისი გათავისუფლების მიზეზებიც გაუხსენეს, რაც როგორც სიუჟეტიდან შევიტყეთ, იყო “პროფესიონალიზმის ნაკლებობა, ნეპოტიზმი და შედეგის უქონლობა საგარეო პოლიტიკაში “.

სიუჟეტში ასევე დიდი ადგილი დაეთმო სალომე ზურაბიშვილის კრიტიკას მის მიერ აგვისტოს ომთან დაკავშირებული განცხადებების გამო. “უნდა იდგეს თუ არა საქართველოს მთავარსარდლობამდე ერთ ნაბიჯში ადამიანი, რომელსაც რუსეთ-საქართველოს ომზე ჩვენთვის ცნობილ პოზიცია აქვს, რომელმაც არააერთხელ დააბრალა ეს ომი თავის ქვეყნას და ეს არაერთხელ გადათქვა, თან ისე, რომ პრინციპების დათმობად არ ჩათვლოდა. თავის კიდევ ერთ წიგნში “ქართული ტრაგედია”, ამ საკითხზე საკმარისად წერს. ავტორი ამბობს, რომ ეს ომი სააკაშვილს დაკარგული პოპულარობის აღსადგენად სჭირდებოდა და ეჭვს გამოთქვამს, რომ მისი იმიჯის რეანიმაციის გეგმა ვანო მერაბიშვილმა შეადგინა”, - ამბობს ჟურნალისტი.

სიუჟეტში მას, როგორც მთაწიმინდის მაჟორიტარ დეპუტატს, მთაწმინდაზე მიმდინარე არაერთ სადავო მშენებლობებზეც მოსთხოვეს პასუხი და ხაზგასმით აღნიშნეს, რომ, “როგორც პრეზიდენტობის კანდიდატს ასევე არ აქვს თავისი პროგრამა, აქვს ხედვა”.

სიუჟეტში ხაზგასმით ითქვა, რომ მას დაუპირისპირდნენ მღვდელმთავრები, რომ მან ხორავას ქუჩის საქმეზე შექმნილი საპარალმენტო კომისია საპრეზიდენტო კამპანიის დაწყებამდე დატოვა, რომ მისი წინასაარჩევნო შეხვედრები მოსახლეობის პროტესტის ფონზე მიმდინარეობდა და ის მოქალაქეებს ძირითადად დახურულ შენობებში ხვდებოდა.

შეჯამება

სალომე ზურაბიშვილისგან განსხვავებით სხვა საპრეზიდენტო კანდიდატისთვის არც საარჩევნო პროგრამა უკითხავთ, არც არ თუ ვერ გაკეთებული საქმეები და არც წარსულში მათი გუნდის საქმიანობის დროს არსებული არაერთი პრეტენზია შეუხსენებიათ.

უფრო მეტიც, დანარჩენ სამ კანდიდატთან მიმართებით არც მიმდინარე საპრეზიდენტო კამპანიის დროს დაფიქსირებულ ხარვეზებზე გაუკეთებია ვინმეს მინიშნება და აქცენტი. არადა, შალვა ნათელაშვილს საარჩევნო კამპანიის ფარგლებში არაერთი ქსენოფობიური განცხადება აქვს გაკეთებული. გაპრეზიდენტების შემთხვევაში, სწორედ ის აპირებს ბოლო მოუღოს “თურქულ ექსპანსიას” საქართველოში და ირანთან უვიზო მიმოსვლა გააუქმოს. გრიგოლ ვაშაძისთვის არც ცნობილი “შტაბ-კვარწირა” შეუხსენებია ვინმეს და არც ის გამონათქვამი, სადაც მარიხუანის მოხმარებასა და პედოფილიას შორის პარალელს ავლებს. ერთ-ერთ გადაცემაში არც ჟურნალისტის მიმართ მისი არაკორექტული მიმართვა გახსენებია ვინმეს. მიუხედავად იმისა, რომ “ევროპული საქართველოს” პრეზიდენტობის კანდიდატი საარჩევნო კამპანიის ფარგლებში კორექტულობითა და დიპლომატიური ტონით გამოირჩევა, თუკი საარჩევნო პროგრამებზე მიდგება საქმე, კითხვა მისთვისაც არავის დაუსვამს, თუ როგორ აპირებს იმ საარჩევნო დაპირებების შესრულებას, რომელიც არც პრეზიდენტის პრეროგატივაა და საპარლამენტო და სამთავრობო გუნდის მხარდაჭერის გარეშე, ალბათ, არც აღსრულების პერსპექტივა უწერია.

მსგავსი მკაფიო ნეგატიური კონტექსტი, მხოლოდ ერთი კანდიდატის მიმართ, არხის მხრიდან საპრეზიდენტო კანდიდატების არათანაბარ პირობებში ჩაყენებაზე მიუთითებს, ეს კი საარჩევნო სუბიექტებისთვის სრულიად განსხვავებულ, უთანასწორო გარემოს ქმნის.

პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამა - ისეთი შინაარსის რეკლამა, რომელიც მიზნად ისახავს საარჩევნო სუბიექტის არჩევისთვის ხელის შეწყობას/ხელის შეშლას, რომელშიც ნაჩვენებია საარჩევნო სუბიექტი ან/და მისი არჩევნებში მონაწილეობის რიგითი ნომერი…

პოლიტიკური რეკლამა საარჩევნო კამპანიის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი ელემენტია. საზოგადოებაში დებატებსა და ამომრჩეველზე ზეგავლენისათვის პოლიტიკური რეკლამის გამოყენებას დიდი ხნის ისტორია აქვს. მათ შორის, საქართველოშიც, როდესაც საქართველოს პირველი დემოკრატიული რესპუბლიკის 1921 წლის 21 თებერვალს კონსტიტუციის მიხედვით, წინასაარჩევნო აგიტაცია შესაბამის ჩარჩოებში იყო ჩასმული და მისი დამრღვევის მიმართ გამოიყენებოდა სხვადასხვა სადამსჯელო ღონისძიება.

რა დრო ეთმობა სატელევიზიო პოლიტიკურ რეკლამას და რა ღირს ეროვნულ და რეგიონულ მაუწყებლებში? რომელმა პოლიტიკურმა პარტიამ დახარჯა ყველაზე მეტი სატელევიზიო პოლიტიკურ რეკლამაში და რომელმა ტელეკომპანიამ მიიღო აქედან ყველაზე დიდი შემოსავალი?

წინასაარჩევნო პერიოდში საერთო ეროვნული მაუწყებლების საეთერო დროის თითქმის ნახევარი შესაძლოა მხოლოდ რეკლამას დაეთმოს. ასეთი მაუწყებლები არიან ისინი, რომლებიც მთელი საქართველოს მასშტაბით ვრცელდებიან და აუდიტორიას სხვადასხვა თემაზე მომზადებულ გადაცემებს სთავაზობენ.

საქართველოს კანონმდებლობით, ასეთ მაუწყებლებზე თითოეულ კვალიფიციურ სუბიექტს ეკუთვნის უფასო პოლიტიკური რეკლამა 3 საათაში არაუმეტეს 90 წამისა. 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში 17 კვალიფიციური სუბიექტი მონაწილეობს, შესაბამისად, მაუწყებელს შეუძლია მთლიანი საეთერო დროის 14% უფასო პოლიტიკურ რეკლამას დაუთმოს. ამას ემატება ფასიანი პოლიტიკური რეკლამისთვის გამოყოფილი 15% და კომერციული რეკლამის განთავსებისთვის გამოყოფილი 20%. საერთო ჯამში, მაუწყებლის მთლიანი ეთერის 49%-მდე შესაძლოა დაეთმოს რეკლამას. და, ასევე, ამას ემატება სოციალური რეკლამის ვალდებულებაც - 3 საათში არანაკლებ 90 წამისა შესაძლოა დაეთმოს სოციალურ რეკლამას.

მაუწყებლების მიერ გამოქვეყნებული ყოველკვირეული ინფორმაციის თანახმად, წინასაარჩევნო პერიოდის ბოლო კვირას პოლიტიკური რეკლამის განთავსება ყველაზე ძვირი ტელეკომპანია რუსთავი 2-ის ეთერში ღირდა. ფასიანი პოლიტიკური რეკლამის ერთი წუთი მინიმუმ 1 350 ლარი იყო, მაქსიმუმ კი - 11 450 ლარი. რეკლამის განსათავსებლად ყველაზე ძვირიან გადაცემებში ვანოს შოუ ლიდერობს; მეორე ადგილზე 11 000 ლარით სერიალი ჩემი ცოლის დაქალებია; სამეულში ბოლო ადგილს კი საზოგადოებრივ-პოლიტიკური გადაცემა არჩევანი იკავებს 10 850 ლარით.

ტელეიმედში ფასიანი პოლიტიკური რეკლამის ერთი წუთი მინიმუმ 1 134 ლარი ღირდა. იმედის ეთერში ყველაზე მაღალი ფასი პოლიტიკურ რეკლამას შოუში ცეკვავენ ვარსკვლავები ჰქონდა და 9 618 ლარი ღირდა. მას მოჰყვება ტოქშოუ პირისპირ, სხვა რაკურსი, სიცრუის დეტექტორი და ღამის შოუ 8 232 ლარით. იმედის კვირაში კი რეკლამის ერთი წუთი 6 252 ლარი ღირდა.




საზოგადოებრივ მაუწყებელზე პოლიტიკური რეკლამის ერთი წუთი 550 ლარიდან 3 000 ლარამდეა.



ტვ პირველზე პოლიტიკური რეკლამის ფასი 650-დან 3 250 ლარამდე მერყეობს. რეკლამის განთავსება ყველაზე მეტი ინგა გრიგოლიას რეაქციაში ღირს. გადაცემაში პირველები - 2 250 ლარი, ხალხის პოლიტიკასა და დღის ამბებში - 2 000 ლარი. GDS-ზე - 400-1200 ლარამდე,  კავკასიაზე - 300-900, ხოლო ობიექტივზე - 300 ლარია.

რეგიონული ტელეკომპანიების ტარიფები მნიშვნელოვნად ნაკლებია ნაციოანლური მაუწყებლების ფასებზე. 

• ტვ თრიალეთი - 750 ლარი;
• მარნეულის ტელევიზია - 100-500;
• ტელეკომპანია დია - 800 ლარი, მორბენალი სტრიქონი - 10;
• რიონი TV - 300-944 ლარი;
• ოდიში TV - 920 ლარი;
• ეგრისი - 350-450 ლარი;
• TOK TV - 150-250 ლარი.

ცენტრალურ საარჩევნო კომისიაში წარდგენილი დოკუმენტები აჩვენებს, რომ , ნაციონალურმა მოძრაობამ 2018 წელს, წინასაარჩევნოდ, რუსთავი 2-ის ეთერში ჯამში140 ათასი ლარის რეკლამა განათავსა. ; ტვ პირველში - 30 ათასის; კავკასიაში - 10 200; რეგიონულ მედიაში (13 მაუწყებელი) პარტიამ 20 ათასზე მეტი ლარის სარეკლამო დრო შეიძინა.

ნაციონალურ მიძრაობაზე მცირედ მეტი, 200 ათასამდე ლარის სარეკლამო დრო შეიძინა ევროპულმა საქართველომ რუსთავი 2-ში. ამ პარტიამ 7 რეგიონულ მაუწყებელში 24 ათასამდე ლარის სარეკლამო დრო იყიდა; ხოლო ტელეკომპანია კავკასიაზე - 10 ათასამდე ლარის.

ლეიბორისტებმა 12 რეგიონულ არხზე 23 ათასამდე ლარის სარეკლამო დრო შეიძინეს; ტვ პირველსა და იბერიაზე - 30-30 ათასი; რუსთავი 2-ზე - 60 000.

ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია (ედპ) სარეკლამო ხარჯი: 13 რეგიონული მაუწყებელი 25 ათას ლარზე მეტი; რუსთავი 2 - 170 000; კავკასია - 5 000 ლარამდე.

ქრისტიან კონსერვატიული პარტიის სარეკლამო ხარჯი: 13 რეგიონული მაუწყებელი - 20 ათასამდე ლარი; რუსთავი 2 - 160 000; კავკასია და იბერია 10-10 ათასამდე ლარი. მოძრაობა თავისუფალი საქართველოსთვის სარეკლამო ხარჯი: 36 ათასამდე ლარი - 15 რეგიონული მაუწყებელი; ტვ პირველი - 33 ათას ლარზე მეტი, რუსთავი 2 - 46 000-მდე, ხოლო ტელეიმედი - 120 ათასი.

მნიშვნელოვანია, რომ ტელეკომპანია იმედთან სარეკლამო დროის შეძენაზე ხელშეკრულება ცესკოსთვის გადაგზავნილი დოკუმენტების მიხედვით, ჩამოთვლილთაგან მხოლოდ პარტიამ მოძრაობა თავისუფალი საქართველოსთვის გააფორმა.

“საარჩევნო კოდექსის” თანახმად, საარჩევნო წელს სატელევიზიო რეკლამის განთავსების ხარჯების დასაფარავად კვალლიფიციური პოლიტიკური პარტიები სახელმწიფო ბიუჯეტიდან დამატებით დაფინანსებას იღებენ. ბიუჯეტიდან ამ მიზნისთვის მიღებული თანხა თითოეული სუბიექტისთვის არ უნდა აღემატებოდეს 600 000 ლარს. ამ თანხიდან არანაკლებ 15%-ისა უნდა დაიხარჯოს სულ ცოტა 7 არაეროვნულ მაუწყებელში, ანუ იმ მაუწყებლებში, რომლებიც მთელი საქართველოს მასშტაბით არ ვრცელდებიან. მაუწყებელს ამ სარეკლამო ხარჯებს უნაზღაურებს ცესკო მაუწყებელსა და საარჩევნო სუბიექტს შორის დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია წინასაარჩევნო პერიოდში აკვირდებოდა საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის პოლიტიკურ ტოკშოუსა და დღის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში არჩევნების გაშუქებას. მონიტორინგის ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ პირველი არხის საინფორმაციო გამოშვება, ტელეკომპანია „იმედთან“ ერთად, „ხელისუფლების მიმართ რბილი, არამოდარაჯე პოზიციით ხასიათდება”.


რაოდენობრივი მონაცემების მიხედვით, მონიტორინგის პერიოდის განმავლობაში მოამბეში ყველაზე მეტი დრო მთავრობას დაეთმო. ყველაზე დადებითად პრემიერ-მინისტრი გაშუქდა, მისთვის დათმობილი დროის 14% პოზიტიური იყო. ყველაზე უარყოფითად კი მიხეილ სააკაშვილი შუქდებოდა, რადგან მისთვის დათმობილი 35 წუთიდან 22% ნეგატიური იყო.

მონიტორინგის შედეგების ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ იშვიათობაა 8 საათიან „მოამბეში“ მწვავე, ექსკლუზიური სიუჟეტები: „მაუწყებელი თითქმის ვერ ავლენს კორუფციულ ფაქტებს, იშვიათად აშუქებს ადამიანის უფლებების დარღვევის ექსკლუზიურ შემთხვევებს, თუმცა აშუქებს თითქმის ყველაფერს და უმეტესწილად, დაბალანსებულად, ”- აღნიშნულია ანგარიშში.

კვლევის მიხედვით, ხელისუფლებისადმი ლოიალური სარედაქციო პოლიტიკა კონკრეტულ სიუჟეტებშიც ფიქსირდება. მაგალითად, ანგარიშში მოყვანილია 6 ივლისის დღის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში გასული სიუჟეტი კალაძის ბოლო სამუშაო დღეზე, ენერგეტიკის სამინისტროში. ჟურნალისტმა ჩამოთვალა მისი მიღწევები. კალაძეს აქებდა პრემიერიც: „ჟურნალისტს ადვილად შეეძლო რამდენიმე რესპონდენტის (სფეროს ექსპერტის) პოვნა, რომლებიც კონკრეტულ პრეტენზიებს გამოთქვამდნენ კალაძის მინისტრობისას განხორციელებულ კონკრეტულ პროექტებზე. მაყურებელს შეექმნებოდა უფრო რეალისტური, რამდენიმე წყაროს ინფორმაციაზე დაყრდნობილი წარმოდგენა კალაძის საქმიანობაზე. თუმცა ამ შემთხვევაში ჟურნალისტი მეტწილად შემოიფარგლა კალაძის, როგორც მერობის მომავალი კანდიდატის დადებითად წარმოჩენით, რაც არ არის მედიის ფუნქცია, მით უფრო საზოგადოებრივი მაუწყებლის“- აღნიშნულია მონიტორინგის ანგარიშში.


ქარტიის ანგარიშის მიხედვით, 3 ოქტომბერს, ეთიკური სტანდარტების დარღვევით მომზადდა სიუჟეტი თბილისის მერობის დამოუკიდებელ კანდიდატზე, ალეკო ელისაშვილზე. სიუჟეტში მაყურებელს საშუალება ჰქონდა ელისაშვილის ხედვების შესახებ მიეღო ინფორმაცია, თუმცა ერთ მონაკვეთში ჟურნალისტმა შემდეგი წინადადება თქვა: „იმაზე, რისი მოგვარებაც სურს, საუბრობს ყველგან, ყველაზე მეტს კი პოტენციურ ამომრჩევლებთან შეხვედრისას, თუმცა სტაჟიანმა ჟურნალისტმა და უკვე პოლიტიკოსმა იცის, რომ წინასაარჩევნო შეხვედრების მედალს ორი მხარე აქვს, ერთი, როცა კონკურენტების უფრო სჯერათ, ვიდრე შენი და მეორე, როცა პირიქით, მეტად გენდობიან“. ამ ტექსტის ფონზე კადრებში ჩანდა ორი აქტიური ადამიანი. ჟურნალისტის ტექსტის მიხედვით რჩებოდა შთაბეჭდილება, რომ ისინი იყვნენ ელისაშვილით უკმაყოფილო ამომრჩევლები, რომლებსაც მასთან გარკვეული პრეტენზიები ჰქონდათ და ტყუილში ადანაშაულებდნენ.


მოგვიანებით, ალეკო ელისაშვილის საარჩევნო შტაბმა გაავრცელა 8 წუთიანი ვიდეო ჩანაწერი სადაც ჩანს, რომ პირველი არხის სიუჟეტში რიგით, უკმაყოფილო ამომრჩევლებად წარმოჩენილი ადამიანებიდან ერთი დიდუბის გამგებლის მოადგილე, მეორე კი ქართული ოცნების დიდუბის საარჩევნო შტაბის წევრი იყო.

„სახეზეა არაზუსტი ინფორმაციის მაყურებლამდე მიტანა. მოხდა ისეთი ნიუანსის მიჩქმალვა, რაც მთლიანად ცვლიდა სიუჟეტში გაჟღერებულ აზრს - ელისაშვილს უმაყოფილო ამომრჩევლები კი არ დახვდნენ (როგორც ეს სიუჟეტიდან ჩანს) არამედ ხელისუფლების მხარდამჭერები, რომელთა ქმედებებშიც საარჩევნო კამპანიაში ხელშეშლის ნიშნებიც იკვეთებოდა. ეს კი პირველი არხის ჟურნალისტის ყურადღების მიღმა დარჩა”, ვკითხულობთ ანგარიშში.


2016 წლისგან განსხვავებით, როდესაც საზოგადოებრივი მაუწყებლის ეთერში სამი გადაცემა მუშაობდა საარჩევნო თემებზე, მათ შორის, მონიტორინგისას ყველაზე დადებითად შეფასებული გადაცემა „ინტერვიუ“, წელს ამგვარი ე.წ. Hard Talk-ის ფორმატის გადაცემა, სადაც მწვავე კითხვები დაისმებოდა, ეთერში არ გასულა. მაუწყებლის პირველმა არხმა მაყურებელს შესთავაზა „თვითმმართველობა 2017“, რომლის მიზანიც აუდიტორიისთვის კანდიდატების გაცნობა იყო. გადაცემის გუნდი ჩადიოდა ქვეყნის სხვადასხვა რეგინში და ღია ცის ქვეშ მოწყობილი სტუდიიდან სთავაზობდა მაყურებელს საარჩევნო სუბიექტების ხედვებს. ქარტიის ანგარიშის მიხედვით, თითოეულ მათგანს მიეცა აზრის გამოხატვის და დისკუსიისთვის შერჩეულ საკითხებზე მოსაზრებების დაფიქსირების თანაბარი შესაძლებლობა.

თუმცა, კრიტიკა დაიმსახურა გადაცემის ფორმატმა. ქარტიის ანგარიშში ვკითხლობთ, რომ ფორმატიდან გამომდინარე, არ გამართულა კანდიდატებს შორის დებატები და არც წამყვანი სვამდა კრიტიკულ კითხვებს: “ ფორმატიდან გამომდინარე, წამყვანს არ ჰქონდა შესაძლებლობა კონტრკითხვები დაესვა მაშინაც კი, როდესაც არარელევანტურ პასუხს იღებდა სტუმრებისგან. მაგალითად, 2 ოქტომბერს „დემოკრატიული მოძრაობის“ წარმომადგენელს წამყვანმა ჰკითხა რაჭაში გაზიფიცირების პრობლემის მოგვარების შესახებ, რესპონდენტის პასუხი კი გირჩის შეგროვება–მოპოვებას შეეხებოდა”.

მონიტორინგის შედეგად გამოიკვეთა, რომ გადაცემაში დასმული შეკითხვები ყველა ქალაქში იდენტური იყო და არ ისმოდა კითხვები იმ სპეციფიკური საკითხების მიმართ, რაც ამა თუ იმ რეგიონს აწუხებს: „არსებობს ისეთი წყება საკითხებისა, რომლებიც ყველაზე მწვავედ გვხვდება მხოლოდ ამ მუნიციპალიტეტში: მაგალითად, ზუგდიდში აზიური ფაროსანას პრობლემა; ქუთაისში - მისი ფუქნციონალური დატვირთვის მნიშვნელობა - საპარლამენტო, საუნივერსიტეტო ქალაქი, თუ საერთაშორისო აეროპორტზე მიბმული ტურისტული ცენტრი და ა.შ. ადგილობრივი სპეციფიკა არ ყოფილა გათვალისწინებული არც ერთ გადაცემაში”, ვკითხულობთ ანგარიშში.

კვლევის მიხედვით გამოვლინდა, რომ კანდიდატები თავისუფლად ავრცელებდნენ სასუსრველ მოსაზრებებს, პირდებოდნენ საზოგადოებას პრობლემების მოგვარებას, თუმცა რამდენად რეალური იყო მათი დაპირება, დამაზუსტებელი კითხვების არარსებობის გამო, გაურკვეველი რჩებოდა. მაყურებელს არ ჰქონდა საშუალება გაეანალიზებინა, თუ რამდენად შეუძლიათ კანდიდატებს დაპირების შესრულება.

ანგარიშში ასევე აღნიშნულია, რომ რადგან გადაცემის სტუდია ღია ცის ქვეშ იყო მოწყობილი, მეტეოროლოგიური პირობებიდან გამომდინარე, დამატებითი პრობლემები იქმნებოდა: „მაგალითად, 29 სექტემბერს ძლიერ ქარში მოუხდათ ქუთაისის მერობის კანდიდატებსა და ჟურნალისტს რამდენიმესაათიანი საუბრის წარმართვა. ეს იწვევდა ტექნიკურ პრობლემასაც – წყდებოდა ხმა, ყანყალებდა კადრი და ა.შ. ერთ-ერთმა რესპონდენტმა, გრიგოლ ვაშაძემ აღნიშნა კიდეც, რომ გაუსაძლისი იყო ასეთ პირობებში დებატები. შესაბამისად, იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ რესპონდენტებს ერთი სული ჰქონდათ ჩაემთავრებინათ სათქმელი და დროულად დაესრულებინათ გადაცემა, რამაც, ფაქტობრივად, მოვალეობის მოხდის მიზნით საუბრად აქცია მთელი ტოქშოუ“.

15 სექტემბერს „ვანოს შოუს“ სტუმარი „ნაციონალური მოძრაობის“ სიის პირველი ნომერი, ნიკა მელია, იყო. ვანო ჯავახიშვილის ფრაზას - „მიშას პიარში არ ჩაგვეთვალოს,“ ხელი არ შეუშლია მელიასთვის, მთელი გადაცემის განმავლობაში სააკაშვილის პოლიტიკურ გეგმებზე, ნარმანიას მერობის პერიოდზე, ოპონენტებსა და მისი გუნდის პოლიტიკურ ხედვებზე ესაუბრა. მელია ცდილობდა თბილისის მერობის კანდიდატის, ზაალ უდუმაშვილის, პოზიტიურად წარმოჩენასაც, რაშიც წამყვანიც დაეხმარა და ასეთი „საარჩევნო სლოგანებიც“ შესთავაზა: „აირჩიე ზაალი, გაითენე ხვაალი;“ „-რატომ ზალიკო? - უკეთესი არ იყო...“

„თქვენ რომ გაიმარჯვებთ, მე მაგაში ეჭვიც არ მეპარება... ამხელა ორი ულამაზესი ეიფელის კოშკი [ნიკა მელია და ზაალ უდუმაშვილი] რომ მოგიკაკუნებს კარზე, როგორ უნდა გაძლო, რომ არ შემოხაზო ორივე ერთად,“ - ეს ფრაზა კი მელიას „კომედი შოუს“ იმ მსახიობმა უთხრა, რომელიც წამყვანმა მას „ამომრჩევლად“ წარუდგინა.

22 სექტემბერს „ვანოს შოუს“ ალეკო ელისაშვილი ესტუმრა. თბილისის მერობის დამოუკიდებელმა კანდიდატმა და წამყვანმა, ტრადიციულად, პოლიტიკურ თემებზე ისაუბრეს, მათ შორის, პარტიების შემოწირულობებზე, „ოცნების“ მმართველობაზე, თბილისის სატრანსპორტო პოლიტიკასა და დაგეგმილ პროექტებზე.

„რუსთავი 2-ის“ კიდევ ერთი გადაცემა, რომელშიც საარჩევნო პერიოდში მერობის კანდიდატები ვიხილეთ, „ნანუკა ჟორჟოლიანის შოუ“ იყო. 20 სექტემბერს წამყვანი თბილისის მერობის დამოუკიდებელ კანდიდატს, ალეკო ელისაშვილს, ჯერ - საკუთარ, შემდეგ კი მშობლების სახლში ესტუმრა და მათთან ინტერვიუები ჩაწერა.

„დღევანდელ გადაცემაში თქვენ გაიგებთ, სად ცხოვრობს ალეკო ელისაშვილი, როგორი სახლი აქვს, როგორი მეუღლე ჰყავს, როგორი მშობლები ჰყავს, რას აკეთებს თავისუფალ დროს, ბოლოს რისი გაკეთება მოახერხა თავისი მეუღლისთვის,“ - ასე დაანონსა ჟორჟოლიანმა გადაცემა.

შემდეგ კი ვნახეთ, როგორ შეხვდათ წამყვანსა და მერობის კანდიდატს სახლისკენ მიმავალ გზაზე პოტენციური ამომრჩეველი, რომელიც ელისაშვილის მხარდაჭერისკენ მოგვიწოდებდა: „ამნაირი კაცური კაცი ქალაქში არ დადის, ქალაქელებო და მიეცით სულ ყველამ ხმა,“ - თქვა მან.

„გარეთ რომ ქვეყნის და ქალაქის მოგვარებას გვპირდები, გვაინტერესებს, ოჯახში რა გაქვს მოგვარებული,“ - ეუბნებოდა წამყვანი ელისაშვილს.

„რამდდენოთახიანია სახლი,“ „რამდენი კვადრატულია მისაღები,“ „დახურეს თუ არა სახლის კრედიტი,“ - მსგავსი კითხვებით წამყვანი ცდილობდა, ხაზი გაესვა, რომ ელისაშვილი მოკრძალებულად ცხოვრობს.

ნანუკა ჟორჟოლიანი დაინტერესდა, სად გაიცნო მეუღლე თბილისის მერობის კანდიდატმა, რამდენ ხანში მოიყვანა ცოლად, სად შედგა პირველი პაემანი და ახერხებს თუ არა სიურპრიზებს: „სად მოახერხა ბოლოს, რომ იგრძენით, რომ ქალი ხართ,“ „მესამეს[შვილს] ხომ არ აპირებთ?“ - ეს კითხვები წამყვანა ელისაშვილის მეუღლეს დაუსვა.

შემდეგ გადაცემამ მერობის კანდიდატის მშობლების სახლში გადაინაცვლა, სადაც ელისაშვილის ბავშვობასა და ხასიათზე მისმა დედ-მამამ ისაუბრა.

იმავე დღეს „ნანუკა ჟორჟოლიანის შოუს“ კიდევ ერთი ნაწილი „ევროპული საქართველოს“ თბილისის მერობის კანიდატს, ელენე ხოშტარიას, დაეთმო. ამ შემთხვევაშიც პოლიტიკოსზე მისმა მეუღლემ, მეგობრებმა და მშობლებმა ისაუბრეს. წამყვანი ცდილობდა, გაერკვია, რატომ არ ატარებს მაკიაჟს ხოშტარია, როგორი ხასიათი აქვს, როგორი ბავშვი იყო...

4 ოქტომბერს „ნანუკას შოუ“ მასთან სახლში აღარ მისულა, თუმცა მას შემდეგ რაც სტუდიაში შუქი „ჩაქრა,“ თვითონ მოვიდა გიორგი გუგავა. „ლეიბორისტული პარტიის“ თბილისის მერობის კანდიდატი „ნანუკას შოუს“ მეუღლესთან და შვილებთან ერთად სტუმრობდა.

„ნანუკას შოუ“ არჩევნების კვირაშიც, 18 ოქტომბერს, საარჩევნო კანდიდატებს დაეთმო. გადაცემის პირველ ბლოკში ბავშვობაზე, პოლიტიკური ცხოვრების დაწყებასა თუ მშობლების ავადმყოფობის ისტორიებზე, სენტიმენტალური მუსიკის ფონზე, ზაალ უდუმაშვილმა ისაუბრა. „შენი გულშემატკივარი ვარ ყოველთვის,“ - ასე დაემშვიდობა წამყვანი თბილისის მერობის „ნაციონალური მოძრაობის“ კანდიდატს. ამავე გადაცემის მეორე ბლოკში კი „ნანუკას შოუ“ ქუთაისის მერობის კანდიდატს, გრიგოლ ვაშაძეს, ესტუმრა.

საარჩევნო სუბიექტების ხილვა არაპოლიტიკურ გადაცემებში ტელეკომპანია „იმედის“ მაყურებლებსაც შეეძლოთ. 17 სექტემბერს კომედიურ შოუ „მეგობრებს“ გიორგი ვაშაძე, 24 სექტემბერს კი ალეკო ელისაშვილი სტუმრობდნენ. გადაცემის ფორმატიდან გამომდინარე, აქ კანდიდატებთან ინტერვიუები არ გამართულა, მხოლოდ გადაცემის დასაწყისში ისინი წამყვანებმა წარადგინეს და რამდენიმე სიტყვით გაეხუმრნენ.

თუმცა მერობის კანდიდატებთან ინტერვიუები შედგა „იმედის“ კიდევ ერთ არაპოლიტიკურ გადაცემაში - „რა დროს ძილია,“ რომელსაც 7 ოქტობერს ელენე ხოშტარია ეწვია. მან წამყვანთან ერთად სტუდიაში ივახშმა და თავის პოლიტიკურ ხედვებზე ისაუბრა. „დღეს დადიოდი კარდაკარ მთელი დღე. რაღაცა მიირთვი,“ - ეუბნებოდა წამყვანი ხოშტარიას, რომელმაც ინტერვიუს ბოლოს საკუთარი ძალები კრივშიც მოსინჯა.

14 ოქტომბერს იმავე გადაცემის სტუმარი კახი კალაძე იყო, თუმცა ამჯერად გადაცემა მხოლოდ სტუდიაში ჩაწერილი ინტერვიუთი არ შემოიფარგლა და მას სახლშიც ესტუმრა. გადაცემის განმავლობაში ვნახეთ, როგორ თამაშობდა კალაძე შვილებთან ერთად, როგორ ეფერებოდა ძაღლს, როგორ პოზიტიურად ახასიათებდნენ მას ოჯახის წევრები.

წამყვანი დაინტერესდა, როგორ დაიწყო კალაძემ სპორტული და შემდეგ უკვე პოლიტიკური კარიერა. მერობის კანდიდატმა დაგეგმილ პროექტებსა და იმ პოზიტიურ ცვლილებებზეც ისაუბრა, რაც მის ენერგეტიკის მინისტრობას მოჰყვა, დაგვპირდა, რომ ასეთივე წარმატებული იქნება მისი მერობის პერიოდიც.

„ყველა რაიონმა, ყველა უბანმა დედაქალაქი უნდა იგრძნოს საკუთარ ქუჩაზე, საკუთარ უბანში,“ - მსგავს პოლიტიკურ განცხადებებს გადაცემიდან არაერთხელ მოისმენდით.

„მცირე და საშუალო ბიზნესის განვითარების თვალაზრისით, ჩემი მხრიდან იქნება მაქსიმალური თანადგომა;“ „პროექტები და რეფორმები, რომლებსაც ჩვენ განვახორციელებთ, იქნება თვალშისაცემი და ხელშესახები,“ - ამბობდა კალაძე.

პოლიტიკურ თემებზე საუბრისა და საკუთარი კანდიდატურის რეკლამირების შანსი არაპოლიტიკურ გადაცემაში „TV პირველზე“ მხოლოდ „ევროპული საქართველოს“ თბილისის მერობის კანიდატს, ელენე ხოშტარიას, 13 სექტემბერს, გადაცემა „ქალების ნარატივში“ ჰქონდა. ხოშტარიამ პოლიტიკური კარიერის დასაწყისზე ისაუბრა: როგორ გაუცრუა ბებიას იმედები, არ გახდა ექიმი და პოლიტიკოსობა არჩია. გადაცემიდან მოვისმინეთ მისი პოლიტიკური გეგმების შესახებაც.

მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის 23-ე მუხლში ვკითხულობთ, რომ „საარჩევნო პერიოდში კანდიდატის ან პარტიის წარმომადგენლის იმ პროგრამებში მონაწილეობა, რომლებიც არ არის პოლიტიკასთან პირდაპირ კავშირში, დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მოლაპარაკება პროგრამაში მონაწილოების შესახებ შედგა საარჩევნო პერიოდის დაწყებამდე“, რაც იმას ნიშნავს, რომ თუ რესპონდენტის სტუმრობაზე შეთანხმება საარჩევნო პერიოდის დადგომამდე შედგა, შემდეგ კი აღმოჩნდა, რომ რესპონდენტი არჩევნებში იღებს მონაწილეობას, მხოლოდ იმიტომ, რომ ის კანდიდატია, მისი ეთერში სტუმრობა არ უნდა ჩაიშალოს, ან გადაიდოს, მიუხედავად იმისა, რომ ქცევის კოდექსის მიხედვით, საარჩევნო სუბიექტის არაპოლიტიკურ გადაცემაში სტუმრობა დაუშვებელია.გარდა ამისა, 23-ე მუხლის თანახმად, კანდიდატს არ უნდა მიეცეს საშუალება, გამოთქვას პოლიტიკური მოსაზრებები ან სხვა გზით მოახდინოს საკუთარი კანდიდატურის რეკლამირება“. არაპოლიტიკურ გადაცემებში კანდიდატების მოწვევის და მათთან პოლიტიკურ თემებზე საუბრის ტენდენცია 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნების დროსაც გამოიკვეთა.

8 საათიანი „მოამბე“ აუდიტორიას მერობის კანდიდატების ხედვებს პერიოდულად აცნობს. 3 ოქტომბერს ამგვარი სიუჟეტი თბილისის მერობის დამოუკიდებელი კანდიდატის, ალეკო ელისაშვილის შესახებ გავიდა.

„იმაზე, რისი მოგვარებაც სურს, საუბრობს ყველგან, ყველაზე მეტს კი პოტენციურ ამომრჩევლებთან შეხვედრისას, თუმცა სტაჟიანმა ჟურნალისტმა და უკვე პოლიტიკოსმა იცის, რომ წინასაარჩევნო შეხვედრების მედალს ორი მხარე აქვს, ერთი, როცა კონკურენტების უფრო სჯერათ, ვიდრე შენი და მეორე, როცა პირიქით, მეტად გენდობიან“ - ჟურნალისტის ამ ტექსტს ადევს კადრები 19 სექტემბრის შეხვედრიდან, სადაც ქართული ოცნების“ შტაბის წევრები მაშინ მივიდნენ, როცა კანდიდატი ჟურნალისტს ინტერვიუს აძლევდა. „ქართული ოცნების“ შტაბის წევრმა და დიდუბის გამგებლის მოადგილემ ელისაშვილს ტყუილების გავრცელებაში დასდეს ბრალი.

„ველოდები, რომ ჩემმა შვილებმა ირბინონ და ითამაშონ, აი ეს მამაკაცი (ელისაშვილი) ტყუილს ამბობს, რომ კორპუსი შენდებაო“ - ისმის 3 ოქტომბრის სიუჟეტში „ქართული ოცნების“ შტაბის წევრის ხმაც.


საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჟურნალისტის ტექსტიდან ისე იკვეთებოდა, თითქოს ელისაშვილს რიგითი ამომრჩევლები შეხვდნენ და მათ დასდეს ბრალი ტყუილების ტირაჟირებაში. მასალაში ჟურნალისტს არ აღუნიშნავს, რომ ისინი „ქართული ოცნების“ შტაბის წევრები იყვნენ.

ის, რომ 19 სექტემბრის ინციდენტის მონაწილეები არა რიგითი, უპარტიო ამომრჩევლები, არამედ თავად მმართველი გუნდის შტაბის წევრები და გამგებლის მოადგილე იყვნენ, დასტურდება ვიდეოდან, რომელიც ელისაშვილის შტაბმა გაავრცელა.

20 ოქტომბრის „რუსთავი 2-ის“ დღის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში IDFI-ს მიერ, თბილისის მერიასა და საკრებულოში გაწეული ხარჯების შესახებ ჩატარებული კვლევის შედეგები გაგვაცნეს. მონაცემები გრაფიკულად იყო წარმოდგენილი. ერთ-ერთ მათგანზე საკრებულოს მიერ საწვავის მოხმარების ხარჯები არასწორად იყო ასახული. მიუხედავად იმისა, რომ 2015 და 2016 წელს დახარჯული თანხა უფრო ნაკლებია, ვიდრე 2011 და 2012 წლებში, გრაფიკაზე ისეა მოცემული, თითქოს, ბოლო წლების განმავლობაში ხარჯებმა იმატა.

IDFI-ს კვლევის ანგარიშში ეს მონაცემი ასე გამოიყურება:


ტელეკომპანიას ინფორმაცია არ შეუსწორებია. არაზუსტი გრაფიკის შემცველი მასალა ახლაც იძებნება „რუსთავი 2-ის“ საიტზე. იყო თუ არა გარფიკის აწყობისას დაშვებული შეცდომა ტექნიკური ხასიათის, ეს აუდიტორიისთვის არ განუმარტავთ.

შესწორების სტანდარტის მიხედვით, მედიამ ინფორმაცია ისე უნდა შეასწოროს, რომ ძველი, არაზუსტი მასალა აღარ უნდა იძებნებოდეს მის ვებსაიტზე, ან იმავე მასალას უნდა ჰქონდეს მინიშნება, რომ არაზუსტია.

4 ოქტომბერს, სტუდია „მონიტორის“ მიერ მომზადებული ჟურნალისტური გამოძიებით გაირკვა, რომ თბილისის 170-მდე საბავშვო ბაღის დირექტორს, თითოეულს 100-დან 200-მდე მხარდამჭერთა სიის შედგენა და სააგენტოში მიტანა დაევალა. 5 ოქტომბერს, გამოძიების გამოქვეყნებიდან მეორე დღეს, თემა საინფორმაციო გამოშვებების დღის წესრიგში პირველივე ბლოკში მოხვდა. გამონაკლისი მხოლოდ 8 საათიანი „მოამბე“ იყო, რომელშიც საკითხი არ გაშუქებულა. 5 ოქტომბერს, საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის დღის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებებში შემდეგი თემები მოხვდა:

თითოეულმა პოლიტიკოსმა ზუსტად იცის შედეგი, რასაც ბავშვთან მომღიმარი სახით გადაღებული ფოტო მოუტანს. გათვლები შესაბამისი მიზნობრივი აუდიტორიისთვის ზუსტად არის გაკეთებული, კარგად აპრობირებული მეთოდი ჭრის, კადრს მედია იტაცებს, ის ვირუსულად ვრცელდება ინტერნეტში, მთელი დღის განმავლობაში აქტიურად ტრიალებს ტელესივრცეშიც და შედეგიც მიღწეულია - პოლიტიკოსის პოზიტიური იმიჯი შექმნილია.

პოლიტიკოსები ბავშვებს განსაკუთრებით ხშირად წინსაარჩევნო კამპანიისას იყენებენ. ამის ერთ-ერთი მკაფიო მაგალითი 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნები იყო, როცა პროგრამის პრეზენტაციაზე პატარა გოგონა პრემიერ-მინისტრ გიორგი კვირიკაშვილის გვერდით აღმოჩნდა, ერთობლივმა ფოტომ კი მოიცვა როგორც სოციალური ქსელები, ისე ინტერნეტგამოცემები. მათი შეხვედრის კადრები სატელევიზიო სიუჟეტებშიც არაერთხელ ვიხილეთ.

ტენდეცნია 2017 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის არჩევნების დროსაც გრძელდება. ამ მხრივ განსაკუთრებით “ქართული ოცნება” აქტიურობს, პარტიამ საკუთარი პარტიისა და კანდიდატების რეკლამირებისთვის ბავშვები არაერთხელ გამოიყენა. ინტერნეტში გავრცელდა ფოტო, რომელზეც მოსახლეობასთან შეხვედრის დროს “ქართული ოცნების” მერობის კანდიდატი მესამე კლასის მოსწავლესთან ერთად არის გადაღებული.


ბავშვით ხელში ისაუბრა კახი კალაძემ მოსახლეობასთან კიდევ ერთ შეხვედრაზე, სადაც ის ჯანდაცვის პროგრამების განვითარებაზე მსჯელობდა.

ბავშვებს იყენებენ კამპანიაში “ნაციონალური მოძრაობა" და "ევროპული საქართველოც".

დღესდღეობით, საქართველოში ბავშვის წინასაარჩევნო კამპანიაში გამოყენება კანონით აკრძალული არ არის და ის ეთიკის ჭრილში განსახილება. რატომ არის პრობლემა, ბავშვის წინასაარჩევნო კამპანიაში გამოყენება - ეს კითხვა ბავშვთა და მოზარდთა ფსიქოთერაპევტ მაია ცირამუას დავუსვით. იგი ფიქრობს, რომ ბავშვის საუკეთესო ინტერესში არ შედის, მონაწილეობდეს პოლიტიკოსის პიარ აქტივობაში: “ეს არ არის ბავშვის გაცნობიერებული არჩევანი, ბავშვმა არ შეიძლება იცოდეს, რომელი პარტიისკენ იხრება მისი პოლიტიკური სიმპატიები, ეს ყველაფერი ემსგავსება ბავშვებით მანიპულირებას”, - ამბობს მედიაჩეკერთან საუბარში მაია ცირამუა.

ვიზუალური მასალა ბავშვისა და პოლიტიკოსის მონაწილეობით, მედიის ყურადღების ცენტრში ექცევა, ხშირად, ამ შეხვედრების შესახებ მომზადებულ სიახლეებს ონლაინმედიაში სწორედ ბავშვებთან ერთად გადაღებული ფოტოები ერთვის. მედია ცალკე მასალებსაც კი უძღვნის იმის გარკვევას, თუ ვინაა ესა თუ ის ბავშვი, რომელიც პოლიტიკოსის გვერდით “შემთხვევით” გამოჩნდა.

რა პასუხისმგებლობა ეკისრება მედიას, რომელიც პოლიტიკოსის ამგვარ ფოტოებს თუ ვიდეომასალას აზიარებს, ან ურთავს სიახლეს? მაია ცირამუას აზრით, მედია მსგავსი საკითხების გაშუქებისას სწორედ ბავშვის უფლებების პრინციპიდან უნდა ამოდიოდეს. მაგალითად, როდესაც პოლიტიკოსი ნახავს, რომ ბავშვით მანიპულაციის მცდელობა კადრს მიღმა დარჩა და მედიასივრცეში ვერ მოხვდა, მიხვდება, რომ მისმა ქცევამ შედეგი ვერ გამოიღო და მომავლში აღარ ეცდება წინასაარჩევნო კამპანია ბავშვების გამოყენებით აწარმოოს: “მედიას აქვს დიდი რესურსი და შესაძლებლობა იმისათვის, რომ ასე ვთქვათ, დაეხმაროს პოლიტიკოსებს დაისწავლონ სხვა ტიპის ქცევები”, - ამბობს მაია ცირამუა.

მასალა მომზადებულია UNICEF- ის მიერ დაფინანსებული პროექტის ფარგლებში - "ბავშვთა საკითხების ეთიკური გაშუქება მედიაში". პუბლიკაციაში გამოხატული მოსაზრებანი ეკუთვნის ავტორს და არ ასახავს გაეროს ბავშვთა ფონდის ოფიციალურ თვალსაზრისს .

19 ივნისს რუსთავი 2-ის ეთერში 9-საათიანი "კურიერი" ზაალ უდუმაშვილმა ბოლოჯერ წაიყვანა. ის აუდიტორიას, მთელი გადაცემის განმავლობაში, დღის მთავარ პოლიტიკურ ამბებს ამცნობდა, გადაცემის მიწურულს კი მაყურებელს დაემშვიდობა და განაცხადა, რომ თბილისის მერობის კანდიდატი იქნება. "კურიერის" ეს ნაწილი, პოლიტიკაში გადასულმა წამყვანმა ფაქტობრივად, საარჩევნო მიმართვისთვის გამოიყენა. მაყურებელს უდუმაშვილის მხარდაჭერისკენ მოუწოდა მეორე წამყვანმა, დიანა ჯოჯუამაც.

“ახლა ვთვლი, რომ დადგა დრო, როდესაც თავად უნდა გავხდე პოლიტიკური პროცესების აქტიური მონაწილე და ჩემი წვლილი შევიტანო იმ ბრძოლაში, რომელიც ქვეყანაში ტოტალურ განუკითხაობას და ერთი კაცის მმართველობას დაასრულებს. ბრძოლის გამოცდილება კი ნამდვილად მაქვს, გავიარე ძალიან საინტერესო წლები, როგორც ჟურნალისტმა, და ამავე დროს, შევიძინე უზარმაზარი გამოცდილება თუ როგორ უნდა ებრძოლო უსამართლობას. მე რუსთავი 2-ის გუნდთან და თქვენთან ერთად ერთხელ უკვე გავიმარჯვე ამ ხელისუფლებასთან სრულიად უთანასწორო ბრძოლაში. თუმცა, ქვეყანას მთავარი ბრძოლა წინ აქვს და მე ვაპირებ თქვენთან ერთად და თქვენი სახელით შევიდე ამ ბრძოლაში და კიდევ ერთხელ გავიმარჯვო და ამჯერად თბილისის მერის არჩევნებში დავამარცხო [ბიძინა] ივანიშვილის კორუმპირებული და ანტიდემოკრატიული რეჟიმი,” - თქვა უდუმაშვილმა.

არც მეორე წამყვანის, დიანა ჯოჯუას ტექსტი იყო აპოლიტიკური, მან მაყურებელს მოუწოდა, თბილისის მერის არჩევნებში ზაალ უდუმაშვილისთვის დაეჭირათ მხარი.

“წარმატებას გისურვებ შენი ქალაქის, საყვარელი ქალაქის მერად გახდომაში და ნამდვილად მგონია, რომ ყველა ის თვისება გაქვს, რომელიც ქალაქის ხელმძღვანელს უნდა ჰქონდეს. ჩვენს მაყურებელს კი მოვუწოდებ მხარი დაგიჭირონ ამ საქმეში,” - ამ სიტყვებით დაემშვიდობა უდუმაშვილს დიანა ჯოჯუა.

“მაუწყებელთა ქცევის კოდექსში" ვკითხულობთ:

მუხლი 15: ახალი ამბების გადაცემისას, მაუწყებელი ვალდებულია უზრუნველყოს მიუკერძოებლობის პრინციპის განუხრელი დაცვა.

მუხლი 16: ახალი ამბებისა გადაცემისას მაუწყებლისადმი წაყენებული მოთხოვნები: დაუშვებელია პროგრამაში რომელიმე პოლიტიკური პარტიის, საზოგადოებრივი, რელიგიური გაერთიანების ან სხვა ინტერესთა ჯგუფის მხარდამჭერი პოზიციის გამოხატვა

მუხლი 29: მაუწყებლის თანამშრომელმა, რომელიც წარმოადგენს მაუწყებელს, არ შეიძლება საჯაროდ გამოხატოს მხარდაჭერა რომელიმე კანდიდატის ან პოლიტიკური პარტიის მიმარ

„უარი უნდა ვუთხრათ შეუზღუდავ ძალაუფლებას, რაც ნიშნავს საკონსტიტუციო უმრავლესობას. ყველანი მოვიდეთ არჩევნებზე და დავიცვათ ჩვენი ის გარემო, სადაც სიცილიც გაგვიხარდება, შრომაც შეგვეძლება და პერსპექტივაც იქნება წინსვლისა“- მსგავსი ტიპის პოლიტიკური განცხადებების გასართობი გადაცემის სტუმრისაგან მოსმენა „THE ვანო’ს შოუს“ მაყურებელს 21 ოქტომბერს შეეძლო. გადაცემას „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის“ მთაწმინდის მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატი, ნიკა რურუა, სტუმრობდა. წამყვანი და რესპონდენტი მთელი გადაცემის განმავლობაში პოლიტიკურ თემებზე, საპარლამენტო არჩევნების მეორე ტურზე, პირველი ტურის შედეგებზე, გაბათილებულ ბიულეტენებზე, კარდაკარის პრინციპზე, საკონსტიტუციო უმრავლესობის უარყოფით მხარეებსა და საარჩევნო „კარუსელებზე“ საუბრობდნენ.

ნიკა რურუამ ირონიულ და დამაკნინებელ კონტექსტში ისაუბრა მეორე ტურში მის კოკურენტ სალომე ზურაბიშვილზეც („ეს არის პერსონა, რომელიც სხვაგან ცხოვრობს, სხვაგან გაიზარდა და ძირითადად არჩევნებზე, „პოლიტიკურ შოპინგზე,“ ჩამოდის ხოლმე საქართველოში“) და პოლიტიკურ ოპონენტს ქართული ენის ცოდნაც დაუწუნა: „ეს ადამიანი მაინცდამაინც კარგად ქართულ ენას ვერ ფლობს, ძირითადად იცის, ერთი ლიტერატურული ნაწარმოების გმირივით, სამი სიტყვა: ძიალოგი, ქადჟებო და მაშვინ“.

მეორე ტურში გასული მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატი „ილო ბეროშვილის შოუშიც“ იყო მიწვეული. გადაცემის სტუმრებად 23 ოქტომბერს „ქართული ოცნების“ კრწანისის რაიონის მაჟორიტარობის კანდიდატი, ბექა ოდიშარია და მისი მეუღლე, მაკუნა გამცემლიძე, შეირჩნენ. შოუს განმავლობაში რესპონდენტმა მეორე ტურზე, პირველი ტურის შედეგებსა და მეუღლესთან ოჯახურ თანაცხოვრებაზე ისაუბრა, დასასრულ კი იმღერა კიდეც.

ტელეკომპანია „იმედის“ კიდევ ერთ გადაცემაში, „იმედის დილაში,“ ბექა ოდიშარია 26 სექტემბერსაც ვიხილეთ, ამჯერად შვილებთან ერთად. პოლიტიკოსის ვოკალური შესაძლებლობებით აღნიშნული გადაცემაც დაინტერესდა: მაყურებელმა სპეციალურად პოლიტიკოსის დაბადების დღისთვის მომზადებული ვიდეოკლიპი იხილა, რომელშიც მაჟორიტარობის კანდიდატი ბევრ ცნობილ შემსრულებელთან ერთად მღეროდა.

შემდეგ, წამყვანი რესპონდენტის კვების რაციონით, საყვარელი სამზარეულოთი, პირველი სიყვარულით, პირველი ორიანით, ტელეფონში ბოლო სმს შეტყობინებით, ჩვევებით, ძილის გრაფიკითა და იმ ნივთებითაც დაინტერესდა, რომელთა გარეშეც ბექა ოდიშარია სახლს არასდროს ტოვებს. რესპონდენტი გადაცემის განმავლობაში „ქართული ოცნების“ მმართველობის პერიოდს პოზიტიურად წარმოაჩენდა: „დადებითისკენ შეიცვალა თავად გარემო, გათავისუფლდა აბსოლუტურად წნეხებისაგან“.

„ქართული ოცნების“ კიდევ ერთი მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატის, მარიამ ჯაშის ბლიც-ინტერვიუ „იმედის დილაში“ 28 ოქტომბერსაც ვნახეთ. „რისთვის არ ენანება თანხა მარიამ ჯაშს,“ „სად იცხოვრებდა თბილისის გარდა,“ ბოლოს რაზე გაეცინა?“ - ეს მოკლე ჩამონათვალია იმ შეკითხვებისა, რომლებიც წამყვანმა დასვა და რესპონდენტის „სხვა კუთხით“ წარმოჩენას შეეცადა.

2016 წლის საპარლამენტო არჩევნები და ამდენად, საარჩევნო პერიოდი, ჯერ არ დასრულებულა. ქვეყნის 50 ოლქში არჩევნების მეორე ტურია ჩანიშნული. სწორედ მეორე ტურში გასული მაჟორიტარი დეპუტატობის კანდიდატები არიან ზემოთ ჩამოთვლილი რესპონდენტები მიუხედავად იმისა, რომ მათ მონაწილეობას გასართობ გადაცემებში „მაუწყებელთა ქცევის კოდექსი“ კრძალავს: „საარჩევნო პერიოდში კანდიდატის ან პარტიის წარმომადგენლის იმ პროგრამებში მონაწილეობა, რომლებიც არ არის პოლიტიკასთან პირდაპირ კავშირში, დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მოლაპარაკება პროგრამაში მონაწილოების შესახებ შედგა საარჩევნო პერიოდის დაწყებამდე. კანდიდატს არ უნდა მიეცეს საშუალება გამოთქვას პოლიტიკური მოსაზრებები ან სხვა გზით მოახდინოს საკუთარი კანდიდატურის რეკლამირება („მაუწყებელთა ქცევის კოდექსი,“ 23-ე მუხლის მე-5 პუნქტი).

8 სექტემბერს “ექსპო ჯორჯიას” საგამოფენო სივრცეში გამართულ ღონისძიებაზე გიორგი კვირკაშვილმა საარჩევნო პროგრამა წარადგინა. რამდენიმე ტელეკომპანიამ პროგრამის წარდგენა პირდაპირ ეთერში სრულად აჩვენა. ტაბულას, რუსთავი 2-სა და კავკასიას წარდგენა პირდაპირ ეთერში არ გაუშვიათ, ხოლო TV პირველზე ჩართვის ხანგრძლივობა 7 წუთი იყო. დანარჩენმა ტელევიზიებმა პროგრამის წარდგენა სრულად, საათზე მეტი ქრონომეტრაჟით გვიჩვენეს.

7 სექტემბრის „ნანუკას შოუში“, წამყვანი ყოფილ პრეზიდენტს, ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის დამფუძნებელს მიხეილ სააკაშვილს ოდესაში ესტუმრა და მასთან ინტერვიუ ჩაწერა. იქამდე კი საქართველოს სხვადასხვა კუთხეში, მათ შორის რესპონდენტის მშობლიურ სოფელში ჩავიდა და მოკლე ინტერვიუები მოსახლეობისგან აიღო.

სხვადასხვა კუთხეში გადაღებული კადრები ინტერვიუს განმავლობაში გვიჩვენეს. მოსახლეობა ყოფილ პრეზიდენტს მიმართავს თხოვნით, რომ დაბრუნდეს საქართველოში, ისინი ამბობენ, რომ „საქართველო მიშას გარეშე იღუპება“, რომ „ეს ხელისუფლება ნელ-ნელა გვკლავს“, რომ "მიშა ყველას ენატრება".

თავისმხრივ, რესპონდენტმა გაიხსენა სოფელ ცხრუკვეთში გატარებული ბავშვობა, როგორ თამაშობდა ფეხბურთს, როგორ დღესაც ახსოვს იმერული ხაჭაპურისა და ნაკვერჩხალზე შემწვარი სიმინდის გემო.

სააკაშვილმა ისაუბრა მისი მეუღლის, სანდრა რულოვსის პოლიტიკაში წასვლის შესახებაც. (ის კენჭს ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის სახელით იყრის). მან აღნიშნა, რომ „სანდრას აქვს წარმოუდგენელი კაცთმოყვარეობა და ადამიანების სიყვარული“ , რომ მას აქვს მტკიცე, მებრძოლი და მდგრადი ხასიათი. შვილებზე საუბრისას კი აღნიშნა, რომ მისი შვილებიც კაცთმოყვარეები არიან, ეს კი სწორედ სანდრას დამსახურებაა.

რესპონდენტი ფაქტობრივად, მთელი გადაცემის განმავლობაში საუბრობდა იმაზე, რა პროექტები ხორციელდებოდა ნაციონალური მოძრაობის ხელისუფლებაში ყოფნის დროს, წუხილი გამოთქვა, რომ ახლა ეს პროექტები გაჩერებულია.

სტუმარი ყვება, როგორ გრძნობდა, რომ არჩევნებს წააგებდა და როგორ გადაუფრინა საქართველოს ვერტმფრენით, მივიდა სხვადასხვა რეგიონში და დაემშვიდობა სამშობლოს.

სარჩევნო კოდექსის მიხედვით, უცხო ქვეყნის მოქალაქის მიერ წინასაარჩევნო აგიტაციაში მონაწილეობა იკრძალება. წინასაარჩევნო აგიტაციად ითვლება ამომრჩეველთა მოწოდება საარჩევნო სუბიექტის/საარჩევნო სუბიექტობის კანდიდატის მხარდასაჭერად ან საწინააღმდეგოდ, აგრეთვე ნებისმიერი საჯარო მოქმედება, რომელიც ხელს უწყობს ან ხელს უშლის მის არჩევას, ან/და რომელიც შეიცავს წინასაარჩევნო კამპანიის ნიშნებს, მათ შორის, წინასაარჩევნო ღონისძიების ორგანიზებაში/ჩატარებაში მონაწილეობა, საარჩევნო მასალების შენახვა ან გავრცელება, მხარდამჭერთა სიებზე მუშაობა, პოლიტიკური პარტიების წარმომადგენლობებში ყოფნა.

მაუწყებელთა ქცევის კოდექსში ვკითხულობთ: „საარჩევნო პერიოდში კანდიდატის ან პარტიის წარმომადგენლის იმ პროგრამებში მონაწილეობა, რომლებიც არ არის პოლიტიკასთან პირდაპირ კავშირში, დასაშვებია მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ მოლაპარაკება პროგრამაში მონაწილოების შესახებ შედგა საარჩევნო პერიოდის დაწყებამდე“. მართალია, მიხეილ სააკაშვილი ოფიციალურად არ არის ნაციონალური მოძრაობის წევრი, თუმცა აუდიტორიისთვის ის სწორედ ამ პარტიასთანაა ასოცირებული, არის დამფუძნებელი, მისი მეუღლე კი სწორედ ნაციონალური მოძრაობის სახელით იყრის კენჭს.

გარდა ამისა, მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის მიხედვით, მედიასაშუალებებმა საარჩევნო პროცესი მიუკერძოებლად უნდა გააშუქონ. ამ კონკრეტულ გადაცემაში კი მხოლოდ ერთი პოლიტიკური ძალა იყო პოზიტიურად გაშუქებული.

ტელეკომპანია GDS-ზე პირველი სექტემბრიდან კვირაში ორჯერ, ორშაბათს და ხუთშაბათს გადის გადაცემა “შეხვედრა რეგიონულ მედიასთან“ და მისი ერთადერთი სტუმარი საქართველოს ყოფილი პრემიერმინისტრი და პოლიტიკური გაერთიანება „ქართული ოცნების“ დამფუძნებელი, ბიძინა ივანიშვილია. ფორმატის მიხედვით, ივანიშვილი პირდაპირ ეთერში ხვდება რეგიონის ჟურნალისტებს და პასუხობს მათ შეკითხვებს.

გადაცემებში ივანიშვილი საუბრობს, რა პოზიტიური ცვლილებები მოიტანა „ქართულმა ოცნებამ“, როგორ გაიზარდა ინვესტიციები, გაძლიერდა ტურიზმი, აშენდა საწარმოები, როგორ უსისხლოდ გადაიბარეს ხელისუფლება. სტუმარი იძლევა საარჩევნო დაპირებებსაც: „კიდევ ერთჯერ შევახსენებ კვირიკაშვილის დაპირებას ჩვენს ტელემაყურებელს, რომ 4 წელიწადში, და ჩემი აზრით, ამ მთავრობას ხელეწიფება, რომ საქართველოში ძირითადი ინფრასტრუქტურული მშენებლობა, ძირითადი მაგისტრალები უნდა დასრულდეს“.

მიწვეული ჟურნალისტები, როგორც წესი, სტუმარს ისე უსვამენ შეკითხვებს, როგორც ქართული ოცნების წევრს. ეკითხებიან, როდის დაიგება ესა თუ ის გზა, როდის დაიწყება ესა თუ ის ინფრასტრუქტურული პროექტები. მთელი გადაცემათა ციკლის განმავლობაში ბიძინა ივანიშვილი ფაქტობრივად, პოზიციონირებულია, როგორც „ქართული ოცნების“ წევრი.

ასევე, ხშირად ისმის მისი მხრიდან კრიტიკა სხვადასხვა საარჩევნო სუბიექტის მიმართ, მაგრამ ფორმატიდან გამომდინარე, მათ არ ეძლევათ ბიძინა ივანიშვილის ბრალდებებზე რეაგირების ან პასუხის გაცემის საშუალება.

მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის მიხედვით, საარჩევნო პროცესი მაუწყებლებმა მიუკერძოებლად უნდა გააშუქონ, „არჩევნებთან დაკავშირებული პროგრამის მონაწილის შერჩევა უნდა ეფუძნებოდეს სამართლიან და გამჭვირვალე კრიტერიუმებს“.

გარდა ამისა, გაუგებარია, რა საჯარო ინტერესი არსებობს იმისა, რომ ტელეკომპანიამ კვირაში ორჯერ, საარჩევნო პერიოდში საათ-ნახევრიანი ქრონომეტრაჟის გადაცემა მხოლოდ ერთ რესპონდენტს, ბიძინა ივანიშვილს დაუთმოს.

პარტია „ნეიტრალური საქართველოს“ თავმჯდომარეს ვალარი კვარაცხელია ტელეკომპანია „ობიექტივის“ ეთერში გადაცემა მიჰყავს. მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის მიხედვით, პოლიტიკური პარტიის წევრი გადაცემის წამყვანი არ შეიძლება იყოს.

ცესკოს მონაცემებით, პარტიამ უკვე მიმართა კომისიას 2016 წლის საპარლამენტო არჩევნებში მონაწილეობის მისაღებად, ამჯერად, განაცხადი რეგისტრაციის პროცესშია.



ვალერი კვარაცხელია გადაცემის მსვლელობისას აუდიტორიას ესაუბრება, როგორც პოლიტიკური პარტიის წევრი და ფაქტობრივად, ატარებს საარჩევნო კაპმპანიას, აკრიტიკებს ხელისუფლების საგარეო კურსს და მიმოიხილავს, რა პოზიტიური მხარეები აქვს თავად მის პარტიას საგარეო ურთიერთობების მიმართულებით. მაგალითად 25 ივნისის გადაცემაში წამყვანი აღნიშნავს:

„რომელიღაცა პოლიტიკოსად წოდებულმა ადამიანმა ჩემ შესახებ თქვა, რომ მას მხარდამჭერები არ ჰყავსო, მაშინ იმ დღეს, გორში სრულიად საწინააღმდეგო რამ გამოჩნდა“- ამბობს წამყვანი და მაყურებელი რომ დაარწმუნოს, რამდენად ბევრია მისი მხარდამჭერი, ეთერში გვიჩვენებს გორის შეხვედრის ჩანაწერებს, სადაც პარტიის სიკეთეებზე მათი მხარდამჭერები საუბრობენ.

მაუწყებელთა ქცევის კოდექსში (მუხლი 16) აღნიშნულია: „დაუშვებელია პოლიტიკური თანამდებობის პირის ან პოლიტიკური პარტიის წევრის მონაწილეობა ახალი ამბების ან საინფორმაციო პროგრამებში წამყვანის, ინტერვიუერის ან ჟურნალისტის სახით“.

საარჩევნო კოდექსის (მუხლი 51) მიხედვით კი, წინასაარჩევნო კამპანიის მიმდინარეობისას საზოგადოებრივ-პოლიტიკური პროგრამების გადაცემებისა და არჩევნების გაშუქების დროს მაუწყებელმა უნდა დაიცვას მიუკერძოებლობისა და სამართლიანობის პრინციპი „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის, მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის და ამ კანონის შესაბამისად.

კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიაში განმარტავენ, რომ საკითხი მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის სფეროა, ის მაუწყებლობის შესახებ კანონით არ რეგულირდება და შესაბამისად, მისი განხილვა და რეაგირება კომისიის საქმიანობის სფეროში არ შედის. თუკი მსგავსი შემთხვევები კომისიის მედიამონიტორინგისას დაფიქსირდა, GNCC შენიშვნის სახით მიუთითებს ქცევის კოდექსის ნორმებს.

„ობიექტივის“ გადაცემა „სკანდალის“ წამყვანი, ვახტანგ ბეგიაშვილი პარტია „პატრიოტთა ალიანსის“ შემომწირველია. სახელმწიფო აუდიტის სამსახურის ვებსაიტზე განთავსებული ინფორმაციის თანახმად, ბეგიაშილმა პარტიას 2016 წლის თებერვალში, 13,200 ლარი შესწირა.

ერთიან საარჩევნო სიაში გადამოწმების შედეგად დასტურდება, რომ პირი, რომელიც შემომწირველთა სიაში პატრიოტთა ალიანსის შემომწირველად ფიქსირდება, "ობიექტივის" წამყვანი ვახტანგ ბეგიაშვილია. თავად ბეგიაშვილი მედიაჩეკერთან საუბარში ამბობს, რომ შემომწირველი სავარაუდოდ ის არის: „ობიეტივში ვმუშაობ წამყვანად, თუმცა ხელფასს არ ვიღებ. ამავე გადაცემას ჰყავს 126 წამყვანი და მათ შორის ერთ-ერთი ვარ მე“ - განაცხადა ბგიაშვილმა.

მაუწყებლის მიერ პოლიტიკური პარტიის დაფინასნების შესახებ მაუწყებელთა ქცევის კოდექსში აღნიშნულია:

29.8.მაუწყებლის თანამშრომელმა, რომელიც წარმოადგენს მაუწყებელს, არ შეიძლება საჯაროდ გამოხატოს მხარდაჭერა რომელიმე კანდიდატის ან პოლიტიკური პარტიის მიმართ. მაუწყებელი არ შეიძლება მონაწილეობდეს რომელიმე პოლიტიკური პარტიისთვის თანხის შეგროვებაში ან სხვა ქმედებაში, რომელიც გამიზნულია რომელიმე კანდიდატის, პოლიტიკური პარტიის ან ამომრჩეველთა საინიციატივო ჯგუფის მხარდასაჭერად.

რაჭის ულამაზესი ხედები, სასიამოვნო მუსიკალური ფონი, დასაქმების ახალი პერსპექტივებით კმაყოფილი რაჭველები, მთაზე შეყვარებული კვირიკაშვილი, მისი ბავშვობის ისტორიები, საარჩევნო დაპირებები და ხელისუფლების მიერ უკვე გაკეთებული წარმატებული პროექტები - ეს ყველაფერი „იმედის დორში“, პრემიერის რაჭაში სტუმრობის შესახებ გასულ 15 წუთიან სიუჟეტში ვნახეთ.

წამყვანმა სიუჟეტი "იმედის დროს" ექსკლუზივად დააანონსა. შესავალი ტექსტი:

„ახლა კი "იმედის დროს" ექსკლუზივი...ქვეყნის პრემირ-მინისტრი რაჭაში. გიორგი კვირიკაშვილის აზრით, მეცხოველეობის ფერმა „ბლაუენშტაინი“ , რომელიც ონის რაიონში მდებარეობს, კარგი მაგალითია იმისა, თუ როგორ უნდა დასაქმდეს ხალხი მაღალმთიან რაიონში, როგორ უნდა დაიწყონ ადგილობრივებმა საკუთარი მცირე ბიზნესი და აღარ იყვნენ იძულებულები დასაქმების საძიებლად სახლები მიატოვონ. მარიამ ოშხნელის სიუჟეტიდან გაიგებთ, როგორია მთის განვითარების გეგმა და რა აკავშირებს თავად გიორგი კვირიკაშვილს საქართველოს მთიანეთთან“.

სიუჟეტის პირველ ნაწილში ვხედავთ, როგორ გაატარა კვირიკაშვილმა ერთი სამუშაო დღე ფერმაში.

„როგორც გიორგი კვირიკაშვილი ამბობს, გვერდში დგომა ადგილობრივებსთვის მნიშვნელოვანია. ერთი სამუშაო დღის ფერმაში გატარება კი, სტიმული ფერმერებისთვის“ - ამბობს სიუჟეტის ავტორი.

ფერმის დათვალიერებისას პრემიერი თან სამომავლო გეგმებზეც საუბრობს, ამბობს, რომ ამ ტიპის ფერმები სხვა მთიან რეგიონებშიც აშენდება:

კვირიკაშვილი: „თუ ჩვენს სხვა მთიან რეგიონში გავამრავლებთ ასეთი ტიპის საწარმოებს, მე დარწმუნებული ვარ რომ 5-7 წელიწადში მთლიანად შეგვიძლია, რომ მოვაგვაროთ სოციალური პრობლემები მთიან რეგიონში“.

ჟურნალისტი: „ბატონო გიორგი, მე ვიცი რო თქვენ მაშინ ეკონომიკის მინისტრი ბრძანდებოდით, როცა თქვენთან ამ ინიციატივით მოვიდნენ. მაშინვე მიხვდით, რომ ეს იქნებოდა წარმატებული პროექტი?“

ამ კითხვის შემდეგ, პრემიერი იხსენებს, როგორ მივიდნენ მასთან პროექტის ავტორები, როგორ აღტაცებით უსმენდა მათ და როგორ გადაწყვიტა, რომ მსგავსი პროექტები სხვა მთიან რეგიონებშიც უნდა განეხორციელებინათ. აქვე, პრემიერი პროექტის განხორციელებაში მთავრობის მიერ შეტანილ წვლილზეც საუბრობს:

„დავუსაკუთრეთ მიწები აქ ფერმერებს, საძოვრები მივეცით, სწორედ ამიტომ შეძლეს, რომ აეღოთ სესხები და, სახელმწიფოს სპეციალურ პროგრამებში მიიღეს მონაწილეობა, გაიმართა მათი ბიზნესი“.

ჟურნალისტი: კიდევ თუ შეიძლება, ასეთი ტიპის ბიზნესის ხელშეწყობისთვის, დაინერგოს ახალი პროგრამები სახელმწიფოს მხრიდან?

ჟურნალისტის კითხვის პასუხად, კვირიკაშვილი სამომავლო გეგმებს გვიზიარებს: „რა თქმა უნდა, ეს იქნება ჩვენი უმთავრესი პრიორიტეტი. მთიანი რეგიონები არის საქართველოს უდიდესი სიმდიდრე

მოგვიანებით, სიუჟეტში ჟურნალისტის მხრიდან მსგავსი ტიპის შეკითხვა კიდევ ერთხელ ისმის: „სახელმწიფო როგორ შეუწყობს ხელს, რომ თუნდაც მსგავსი ინიციატივები გაჩნდეს სხვა რეგიონებშიც?“

პრემიერი: „სახელმწიფომ ინფრასტრუქტურა უნდა გაუკეთოს, მთიან რეგიონებში გზები უნდა გავიყვანოთ და ეს ჩვენი პირდაპირი გეგმებია, გვაქვს გაწერილი ნაბიჯ-ნაბიჯ, სად, რა, როდის, უნდა გაკეთდეს და რა თქმა უნდა, გრძელვადიანი სესხები გაგრძელდება. მეცხოველეობას წავახალისებთ“.

მთავრობის წვლილს ჟურნალისტიც უსვამს ხაზს:

„როსტომ გელოვანის ოჯახიც მთიან რაჭაში სახლმწიფოს მხრიდან ფერმერებისთვის შეღავათების დაწესებამ გააჩერა. ვიდრე საქონელს საძოვრებიდან ჩამორეკავს, იაფი აგროსესხით ფერმის მოწყობასაც დაასრულებს. შემდეგ, ოჯახის წვერებთან ერთად, მეზობლებსაც დაასაქმებს და ასე გადარჩება სოფელი თლუხი დაცარიელებას“.

ამავე სიუჟეტში, ფერმერები ამბობენ, რომ თივის დასამუშავებელი ტექნიკა არ აქვთ, თუმცა პრემიერი პირობას დებს, რომ მათ ეს ტექნიკა ექნებათ:

„მცირე მექანიზაციის მიმართულებით, გვაქვს სპეციალური გეგმა, რომელიც განხორციელდება მაღალმთიან რეგიონებში . რასაც თქვენ ახლა ბრძანებთ, ეს არის ზუსტად გათვალისწინებული, რომ ის ტექნიკა რომელიც მთიანი რეგიონებისთვის არის, უფრო გამოსადეგი იყოს, იყოს მიწოდებული აი თქვენნაირი ფერმერებისთვის. საქართველოს სიმდიდრე არის მთა. განსაკუთრებული ყურადღება იქნება მთისკენ მიმართული“.

სიუჟეტის კიდევ ერთი ხაზი, პრემიერის მთასთან დაკავშირებული მოგონებები და გრძნობებია.

ჟურნალისტის კითხვა: თქვენ რამე გაკავშირებთ ან მთასთან, ან სოფელთან?

პრემიერი: ნუ, მთასთან როგორ შეიძლება ქართველ კაცს არ აკავშირებდეს არაფერი? ჩვენ გვქონდა ტრადიცია ოჯახში, ბავშვობაში, რომ ზაფხულში აუცილებლად 2 კვირა უნდა გაგვეტარებინა მთაში. ყოველ ზაფხულს, როგორც წესი, ჩვენ მივდიოდით მთაში. ამიტომ მოვლილი მაქვს პრაქტიკულად ყველა მთიანი რეგიონი. ბავშვობიდანვე მაქვს შეთვისებული ეს მთის სიყვარული.

ჟურნალისტი: თქვენი ოჯახის მიმართებაშიც თუ არის ეს ტრადიცია?

პრემიერი: ჩემი შვილები ყოველ შაბათ-კვირას სადღაც არიან, კარავში ათენებენ და ჩემზე მეტი აქვთ უკვე ნანახი, მე რაც მახარებს. მე მინდა, რომ ეს სიყვარული მათაც ისეთივე ჰქონდეთ, როგორც მე მაქვს.

სიუჟეტი პრემიერის მიერ რაჭული ხვანჭკარას დაგემოვნებით გრძელდება.

„მას შემდეგ, რაც ფერმებმა მთის მოყვარული პრემიერისგან მთის პრობლემის მოგვარების პირობა მიიღეს, სოფელში რაჭული ხვანჭკარას დასაგემოვნებლად დაპატიჟეს“ - ამბობს ჟურნალისტი და კადრში პრემიერს ფიალით ხელში ვხედავთ.

პრემიერის სადღეგრძელო:

„ჩემს სიხარულს საზღვარი არ აქვს, როცა ვხედავ დაცლილი სოფელი როგორ ივსება და როცა დასაქმებულ ადამიანებს ვხედავ , ღმერთმა ბევრი ასეთი ოჯახი მანახოს, რაჭა უნდა გაივსოს ისე, როგორც იყო და რაჭას უნდა დაუბრუნდეს, და საერთოდ მთას უნდა დაუბრუნდეს ჩვენი მოსახლეობა. გაგიმარჯოთ, ღმერთმა ხელი მოგიმართოთ“.

სიუჟეტის კულმინაცია ამბროლაურის მშენებარე აეროპორტია.

კადრში ჩანს პრემიერი, რომელიც თავისი სმარტფონით ფოტოს მშენებარე აეროპორტს უღებს, ჟურნალისტის საკადრო ტექსტი: „ახლა პრემიერის ფოტოობიექტივში ამბროლაურის მომავალი აეროპორტია. სამუშაო პროცესი ათი დღის წინ დაიწყო და თვის ბოლოს აქ უკვე 1100 მეტრიანი ასაფრენი ბილიკი უნდა იყოს, ამიტომ სამუშაო პროცესს თვალყურს თვითონ ადევნებს. გეგმას არ უნდა გადაუხვიონ“.

სიუჟეტი კვლავაც რაჭის პეიზაჟების კადრებით დასრულდა. ჟურნალისტი: „ასე დასრულდა ერთი სამუშაო დღე რაჭაში, მზის ჩასვლის ულამაზესი პეიზაჟით და იმ მთების პანორამული ხედით, რომელიც პრემიერის დაპირებით , სულ მალე ხალხით გაივსება“.

მთელი სიუჟეტის განმავლობაში პრემიერი პოზიტიურადაა გაშუქებული. გაუგებარი დარჩა, რა საინფორმაციო ღირებულება ჰქონდა ამ სიუჟეტს და რატომ გადაწყვიტა „იმედის დრომ,“ რომ 15 წუთის განმავლობაში მაყურებლისთვის ეჩვენებინა რაჭაში უკვე აშენებული და მშენებარე პროექტები, ბედნიერი რაჭველები და „მთაზე შეყვარებული პრემიერის“ წინასაარჩევნო დაპირებები, მისი ბავშვობის მოგონებები. ამ სიუჟეტში მხოლოდ პოზიტივი გვიჩვენეს, რაჭაში არსებულ პრობლემებზე არაფერი თქმულა.

კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას მიაჩნია, რომ არაწინასაარჩევნო პერიოდში გასული პოლიტიკური შინაარსის რეკლამები უნდა რეგულირდებოდეს, რაც “საკანონმდებლო აქტებში ცვლილებების განხორციელებას მოითხოვს”. პოლიტიკური რეკლამა დღეისათვის მხოლოდ წინასაარჩევნო პერიოდში რეგულირდება. ეს განმარტება კომისიამ მას შემდეგ გააკეთა, რაც მედიაჩეკერმა არაწინასაარჩევნო პერიოდში “რუსთავი 2-ის” ეთერში გასული პოლიტიკური შინაარსის რეკლამებთან დაკავშირებით შეკითხვებით მიმართა. მედიაჩეკერმა ამ თემაზე სტატია უკვე მოამზადა. მასალაში ტელეკომპანიის გაყიდვების განყოფილების უფროსი აღნიშნავდა, რომ რგოლები ეთერში კომერციული რეკლამის სტატუსით გავიდა.

საარჩევნო კოდექსის მიხედვით, გარდა იმისა, რომ პოლიტიკურ რეკლამას უნდა ეწეროს კონკრეტულად რომელი პოლიტიკური პარტიის რეკლამაა, ამასთანავე, “პოლიტიკური/წინასაარჩევნო რეკლამის გამოქვეყნებისას კადრის კუთხეში უნდა იყოს წარწერა „ფასიანი პოლიტიკური რეკლამა“ ან „უფასო პოლიტიკური რეკლამა“. ასეთ რეკლამას უნდა ჰქონდეს სურდოთარგმანი, რომლის უზრუნველყოფაც რეკლამის წარმდგენი საარჩევნო სუბიექტის ვალდებულებაა”. ზემოხსენებულ რეკლამებში ეს მოთხოვნები დაცული არ იყო.

კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიაში განგვიმარტეს, რომ საარჩევნო კოდექსში გაწერილი მოთხოვნები წინასაარჩევნო პერიოდში გასულ რეკლამებს ეხება, „რუსთავი 2-ის“ ეთერში კი, ზემოხსენებული რეკლამები არაწინასაარჩევნო პერიოდში გავიდა, შესაბამისად, მათზე მარეგულირებელი ნორმები არ გავრცელდება.

„ამასთან, კომისიას მიაჩნია, რომ ასეთი ტიპის რეკლამა უნდა ექვემდებარებოდეს გარკვეულ რეგულაციას, რაც საკანონმდებლო აქტებში ცვლილებების განხორციელებას მოითხოვს“ - აღნიშნულია კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ მედიაჩეკერისთვის გამოგზავნილ ოფიციალურ წერილში.

მედიაჩეკერზე გამოქვეყნებულ სტატიაში “საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველოს” წარმომადგენელი ლევან ნატროშვილიც აღნიშნავდა, რომ ეს საკანონმდებლო ხარვეზია და აუცილებელია აღნიშნული საკითხის დარეგულირება: “პირველ რიგში ეს აუცილებელია იმისთვის, რომ ამომრჩეველმა იცოდეს, ინფორმირებული იყოს რა სახის კლიპს უყურებს. კიდევ ერთი პრობლემა ისაა, რომ პოლიტიკური პარტიები ამ ხვრელს იყენებენ იმისთვის, რომ პოლიტიკური შინაარსის რეკლამას კომერციული რეკლამის ფასად უშვებენ ეთერში მაშინ, როცა პოლიტიკური რეკლამის ფასს კანონი ცალკე ადგენს და შესაძლოა ეს თანხა კომერციული რეკლამის ფასს აღემატებოდეს”.

“რუსთავი 2-ის“ ეთერში არასაარჩევნო პერიოდში, (2015 წლის ნოემბერი-დეკემბერი) პოლიტიკური შინაარსის რეკლამები გადიოდა. ერთ-ერთ მათგანში ნაციონალური მოძრაობის წარმომადგენელი დავით ბაქრაძე მოსახლეობას ასე მიმართავდა: “ჩვენ, ნაციონალურ მოძრაობას, გვაქვს კონკრეტული გეგმა. იმ მილიონებით, რომელიც ჩინოვნიკების გაზრდილ პრემიების, დანამატებს და ხელფასებს ხმარდება, შესაძლებელია ყველა პენსიონერისთვის პენსიის გაზრდა 50 ლარით... “