Maisi.News ევროკავშირის, კონსტიტუციური უფლებებისა და ინსტიტუციების
შესახებ სტატიების მოსამზადებლად ჟურნალისტ-მკვლევარსა და ახალი
ამბების ჟურნალისტს იწვევს.
დაინტერესებულ პირს უნდა შეეძლოს საჯარო ინფორმაციის
მოპოვება, დამუშავება და ანალიზი. მას უნდა ჰქონდეს ამბის
თხრობის/წერის გამოცდილება და დაინტერესებული უნდა იყოს ისეთი
საკითხებით, როგორებიცაა: ევროკავშირი, ადამიანის უფლებები,
დემოკრატიული ინსტიტუციები, საქართველოს სხვადასხვა რეგიონები და
დაკავშირებული საკითხები.
განცხადების მიხედვით, მედია კანდიდატებს სთავაზობს:
დეტალური ინფორმაცია იხილეთ ბმულზე. შეკითხვების შემთხვევაში, შეგიძლიათ ორგანიზაციას დაუკავშირდეთ შემდეგ მისამართზე: editorial@maisi.news
როგორც „მედიაომბუდსმენი“
წერს, ოქტომბრის თვეში, წინასაარჩევნო
და საარჩევნო პერიოდის ფონზე, კომუნიკაციების კომისიის მიერ
დაფუძნებულმა „მედიაკრიტიკამ“ სულ სამი მასალა გამოაქვეყნა. ორი
მასალა: „არშემდგარი ინტერვიუ მელანია ტრამპთან“ და „მოულოდნელი
არჩევანი“ ამერიკის შეერთებულ შტატებში მიმდინარე არჩევნებს და
ამერიკული მედიის გამოწვევებს შეეხებოდა, ერთი მასალა კი -
„ინტერაქტიული თუ ინტერაქტიური?“ გრამატიკულ წესებს დაეთმო.
.......................................................................................................................................................
საქართველოში 26 ოქტომბერს
საპარლამენტო არჩევნები ჩატარდა. ცენტრალური საარჩევნო კომისიის მიერ
გამოქვეყნებულ შედეგებს საქართველოს პრეზიდენტი, ოპოზიციური პარტიები
და ამომრჩეველთა ნაწილი გაყალბებულად მიიჩნევს. საპარლამენტო
არჩევნების სავარაუდო გაყალბების ფაქტზე გამოძიება პროკურატურამ
ცესკოს მიმართვის საფუძველზე
დაიწყო.
.......................................................................................................................................................
„მედიაომბუდსმენმა“
კომუნიკაციების კომისიის
საქმიანობის მონიტორინგი
2024 წლის სექტემბერში დაიწყო, რომლის ფარგლებშიც ორგანიზაცია
„მედიაკრიტიკის“ აქტივობებსაც აკვირდება.
სექტემბრის თვის ანგარიშის მიხედვით, “მედიაკრიტიკის” პლატფორმაზე კვლავ ხელისუფლების პოლიტიკური ხედვების ანარეკლები იკვეთებოდა, მასალები კი, შიდა და საერთაშორისო პოლიტიკის თემებზე მმართველი პარტიის „ქართული ოცნებისეული“ დამოკიდებულებების გაგრძელებას ჰგავდა.
„საერთაშორისო ნაწილში, „მედიაკრიტიკის“ პლატფორმის მთავარი „სამიზნე“ ამერიკული დემოკრატია და მართვის სისტემის შესახებ შეთქმულების თეორიების გაძლიერება იყო, ეროვნულ დონეზე კი პლატფორმა აკრიტიკებდა ჟურნალისტებს ანტიკორუფციული სამსახურის მიერ არასამთავრობო ორგანიზაციის დასჯის და ლავროვის საპასუხოდ „ქართული ოცნების“ დადებითი განწყობების გაშუქების გამო“.
როგორც „მედიაომბუდსმენის“ სექტემბრის თვის ანგარიშში ვკითხულობთ, „მედიაკრიტიკის“ სოციალური გვერდის მეშვეობით კრიტიკული მედიასაშუალებების ჟურნალისტების მისამართით აგრესიისა და ნეგატიური განწყობების ტირაჟირებაც ხდება.
კომუნიკაციების კომისიამ “მედიააკადემია” 2018 წელს დააფუძნა. “მედიაკრიტიკა” კი მისი ერთ-ერთი პლატფორმაა.
მთავარი, რაც პოსტსაარჩევნო კონტექსტში მნიშვნელოვნად მეჩვენება, ეს
არის სახელისუფლებო მედიის და განსაკუთრებით, „იმედის“ კარგად
დაზეთილი პროპაგანდისტული მანქანის არსებობა, რომელიც წლების
განმავლობაში გამართულად სწორედ ხელისუფლების მესიჯებითა და
იდეოლოგიით მუშაობს. ტელეკომპანია „იმედის“ მფლობელი და ასევე
„ლიბერთი ბანკის“ ერთ-ერთი მესაკუთრე, ირაკლი რუხაძე არც მალავს
კავშირს ხელისუფლებასთან და „იმედის კვირის“ ბოლო გადაცემაში გასულ
ინტერვიუში პირდაპირ ამბობს:
„სანამ სააკაშვილი და სანამ ეს ოპოზიცია არსებობს (და იმედი მაქვს, ოპოზიცია და მათი ქართველი დამფინანსებლები და უცხოელი „წყემსები“ ვერ დაბრუნდებიან), ჩვენ არა გვაქვს უფლება მოვდუნდეთ. იმიტომ, რომ ეს ხალხი თუ მობრუნდა, ისევ მოაწყობენ ახალ 7 ნოემბერს და ისევ ტელევიზიებს დახურავენ. ეს არის „იმედის“ აბსოლუტური ამოცანა - არ მოვდუნდეთ და ეს ხალხი არ მოუშვათ ტელევიზიაში და ხელისუფლებაში“.
ბატონ რუხაძის იდეოლოგიურ გზავნილს, შესაშური სინქრონულობითა და გაფუჭებულ-ჩახვეული მაგნიტოფონივით ეხმაურება პრემიერი ირაკლი კობახიძეც: „ცხადია, რომ „ახალი“, „ნაცმოძრაობა“, „ლელო“ და გახარიას პარტია, სინამდვილეში ერთიანი კოლექტიური ნაცმოძრაობის შემადგენელი ნაწილებია. ოთხივე მათგანი ერთია. ისინი გაკოტრების შიშით ეძებენ უცხოელ პატრონებს, რომელთაც პარტნიორებს უწოდებენ. მხოლოდ მაშინ შეიძლება შედგეს ჯანსაღი პოლიტიკური სისტემა, თუ ეს ოთხი, ვითომ დამოუკიდებელი პოლიტიკური პარტია ოპოზიციის ფლანგზე ჯანსაღი ძალებით ჩანაცვლდება. მაგრამ ეს ხანგრძლივი პროცესი იქნება“...
და იქვე პარლამენტის თავმჯდომარე, შალვა პაპუშვილი, რომელიც თავისი შინნასწავლი ცინიზმით „იმედთან“ ამბობს: „დაველოდოთ მოვლენების განვითარებას. შეიძლება ოპოზიციამ თავად აიკრძალოს თავი და ჩვენი გადაწყვეტილება სულაც არ დასჭირდეთ. ერთი დაპირება უკვე შევუსრულეთ ამომრჩეველს - ნაციონალური მოძრაობის დასუსტება. რაც შეეხება გაუქმებას, დაველოდოთ, შეიძლება თავი თვითონ გაიუქმონ“.
„იმედის“ მთელი პროპაგანდისტული და კარგად აწყობილი საინფორმაციო ველი - სუბიექტური და დამახინჯებული ნიუსებით, „იმედის კვირის“ მოზრდილი სიუჟეტებითა და „შესატყვისი“ სათაურებით („რადიკალების ტრაგიკომედია“, „დამარცხებულების აგონია“, „რადიკალების საბოტაჟი“, „ინსტრუქცია მარცხისათვის“), სინამდვილეში დიდი ხანია ემსახურება სწორედ ირაკლი რუხაძისა და სახელისუფლებო პარტიის ერთიან იდეოლოგიას - გააქრონ საკუთარი საინფორმაციო სივრციდან ამბები მრავალპოლუსიანი ოპოზიციური პარტიების შესახებ. თან რაც შეიძლება ხშირად გაიმეორონ, რომ ყველა პარტია სინამდვილეში ერთია, რომ ყველა „კოლექტიური ნაცია“!.. ცხადია, გამორიცხულია მათი დაშვება და მონაწილეობა „იმედის“ გადაცემებში, თოკ-შოუებსა და რაიმე ფორმით დებატებში.
ეს თავისთავად ნიშნავს პოლარიზებული ტელემედიის არსებობას და ხელშეწყობას ისეთ პატარა ქვეყანაში, როგორიც საქართველოა. ბატონი რუხაძე ამის გამო არანაირ პასუხისმგებლობას არ გრძნობს, მთავარია „ის ხალხი არ მოუშვათ ტელევიზიაში“! და ბუნებრივია, როცა სატელევიზიო სივრცეები ისეა დანაწილებული, რომ ყველა არხმა თუ ტელეკომპანიამ ზეპირად იცის არამხოლოდ პოლიტიკური პარტიების პოზიციები, მათი განწყობები თუ მხარდამჭერები, არამედ სამოქალაქო სექტორისა და უბრალოდ, აქტიური მოქალაქის პოზიციაც.
ხელისუფლების წარმომადგენლები უკვე წლებია არც მიდიან ოპოზიციურ ტელევიზიებში, ხოლო ოპოზიციას უბრალოდ, არ უშვებენ სახელისუფლებო მედიაში. სამწუხაროდ, საზოგადოებრივი მაუწყებელი, რომლის პირდაპირი მოვალეობაა საზოგადოებაში პოლარიზაციის შემცირება, ასევე მოქცეულია იდეოლოგიური წნეხის ქვეშ, რაც აისახება მის საინფორმაციო პოლიტიკასა და გადაცემებში. თუმცა საზოგადოებრივი მაუწყებელის „ტრავმები და ფანტომები“ პოლიტიკურ კონტექსტში, ცალკე და საფუძვლიანი საუბრის თემაა...
ტოტალიტარიზმისკენ მიდრეკილ სისტემაში, სადაც უფლებები და თავისუფლება შეზღუდულია, ხელისუფლების მიერ კონტროლირებადი მედიის პასუხისმგებლობაც გამქრალია; თითქოს ის ბუნებრივადაც არ არსებობს. ხელისუფლებამ ინსტიქტურად უკვე იცის, რომ ტოტალიტარიზმი მედიის კონტროლისა და პროპაგანდის განუყოფელი ნაწილია და ამიტომ ცდილობს ოპოზიციის დისკურსი, მისი არსებობა საინფორმაციო სივრცის მიღმა დატოვოს, გაანადგუროს, ან „ჭორ-ნიუსებს“ მიუგდოს საჯიჯგნად. ამიტომაა, რომ ამ სიტუაციაში ოპოზიცია ვერ აიღებს პასუხისმბგებლობას საკუთარ შეცდომასა და ჩავარდნებზე...
7 ნოემბერს შესრულდა 17 წელი „იმედის“ დარბევიდან და ცხადია, ტელეკომპანიამ „იმედის კვირაში“ ვრცელი სიუჟეტი მიუძღვნა სააკაშვილის ხელისუფლების მიერ ჩადენილ, ამ მართლაც გამოუსწორებელი ზიანის მქონე აქციას. თავის დროზე ბადრი პატარკაციშვილის დაარსებულმა და როგორღაც დამოუკიდებელი გზით მავალმა მედიამ ბოლოს დროს ისეთი ტრანსფორმაცია განიცადა, რომ ალბათ „მკვდარასაც კი გაეცინება“. მაგრამ როდესაც ბატონი რუხაძე პათეტიკურად ყვებოდა „იმედის“, როგორც დამოუკიდებელი მედიის ისტორიის შესახებ, დაავიწყდა ისიც ეთქვა, რომ როცა 2018 წელს მისი მფლობელი გახდა, იმ დროიდან „იმედი“ უბრალოდ სახელისუფლებო პროპაგანდის მთავარ მედროშედ იქცა.
რუხაძე ხშირად ახსენებდა სააკაშვილის, ადეიშვილის, ახალაიას თუ ბოკერიას გვარებს; სულ უნდა გვახსოვდეს 7 ნოემბერიო... მაგრამ არ გახსენებია სად იყვნენ და რომელ ხელისუფლებას ემსახურებოდნენ სწორედ მაშინ მამუკა მდინარაძე, შალვა პაპუაშვილი, ანრი ოხანაშვილი, გივი მიქანაძე, რომელიც მთლად ადეიშვილის მოადგილე იყო. არც ის უხსენებია, ვისი ფულით ნაყიდი ფორმები ეცვათ სპეცრაზმს, რომელიც დარბევაში მონაწილეობდა...არც იმ მიზეზების შესახებ უთქვამს, რატომ უჭერდნენ მხარს ბიძინა ივანიშვილი და კახი კალაძე მხარს 2008 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში მიხეილ სააკაშვილს!..კიდევ ბევრი რამე არ თქვა, ან დაავიწყდა.
„ეს უკვე გადაშლილი ფურცელია, მაგრამ ისტორიის გამეორების საფრთხე ყოველთვის არსებობს“ - დაამატა სიუჟეტის ავტორმა ჟურნალისტმა. ჰო, ნამდვილად არსებობს, თუ ხელისუფლება გაყალბებულ არჩევნებს დაიკანონებს, ერთპარტიულ პარლამენტს საკუთარ გასართობ კლუბად აქცევს, ხოლო ივანიშვილი „კოლექტიურ ნაცმოძრაობას“, ანუ ყველა ოპოზიციურ პარტიებს მოაშთობს და მერე მათ ხურდაში ოპოზიციურ მედიებსაც მიაყოლებს. თუმცა იმედია „იმედის“ ჟურნალისტის გაფრთხილება მხოლოდ ამ პროპაგანდის საარქივიო მასალად იქცევა და არა რეალობად.
ჩაროზად, მწერალ ელზა გურგენიძის „მარწყვის ტორტის“ შესახებ, რამაც ისე შეაძრწუნა „იმედის“ საინფორამციო სამსახური, რომ უნებლიედ ისტორიული ქარდი გამოაცხვეს: „მოსამართლე ვლადიმერ ხუჭუას, რომელმაც თეთრიწყაროს რამდენიმე უბნის შედეგები გააბათილა, ცოლი მარწყვის ტორტის გამოცხობას შეჰპირდა. მოსამართლის ცოლი, ელზა გურგენიძე რადიკალური ოპოზიციის აქტივისტია“.
აი, ხო ნამდვილად დაუჯერებელია თავად ნიუსის შინაარსი და ლამის პაროდიას ჰგავს... არადა, თბილისის სააპელაციო სასამართლომ 24-საათიანი განხილვის შემდეგ, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის საჩივარი ხმის მიცემის ფარულობის სავარაუდო დარღვევასთან დაკავშირებით არ დააკმაყოფილა. სასამართლომ 26 ოქტომბრის არჩევნების შედეგები სადავო უბანზე, ძალაში დატოვა.
მოკლედ, შესანიშნავი რომანის, „ზაოდის“ ავტორმა და „ოპოზიციის ატივისტმა“, ელზა გურგენიძემ (რომელსაც სხვათა შორის, „იმედმა“ ლაზარე გრიგორიადისის გათავისუფლების აქციაზე ყოფნაც გაუხსენა), მარწყვის ტორტი ტყუილად გამოუცხო მოსამართლე ქმარს. სამაგიეროდ, ამ ტორტის სამართლებრივი და პროპაგანდისტული „გემოც“ და მოსამართლე ვლადიმერ ხუჭუას საქმეც, ისტორიაში ნამდვილად შევა.
ნათია კაპანაძე ორგანიზაცია „მედიაომბუდსმენის“ დამფუძნებელი და
დირექტორია. მისი გუნდი 26 ოქტომბერს დაგეგმილი არჩევნების გაშუქების
მხარდასაჭერად ჟურნალისტებსა და ოპერატორებს სამართლებრივ დახმარებას
უწევს, მუშაობს რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციების გაშუქებისას
დაშავებული მედიის წარმომადგენლების დასაცავად და საკონსტიტუციო
სასამართლოში ასაჩივრებს საქართველოს პარლამენტში მედიის სამუშაო
პირობების არაკონსტიტუციურობას.
ნათიას საქმიანობა 2003 წლიდან „საქართველოს ახალგაზრდა
იურისტთა ასოციაციას“ უკავშირდება. ის ხელმძღვანელობდა საიას „მედიის
სამართლებრივი დაცვის ცენტრსაც“. 2011 წლიდან აკვირდება
კომუნიკაციების კომისიას. 2016 - 2019 წლებში იყო საზოგადობრივი
მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის და რადიოს დირექტორი, როდესაც „ეუთოს“
შეფასებით, ის ერთადერთი მიუკერძოებელი ტელეარხი გახდა საქართველოში.
ნათია კაპანაძე 2020 - 2022 წლებში იყო მედიის ადვოკატირების
კოალიციის კოორდინატორი. ამჟამად კი კოალიციის წევრია. კითხულობს
ლექციებსა და ტრენინგებს მედიასამართალში ჟურნალისტებისა და
იურისტებისათვის.
როდის ან რა იყო თქვენთვის პირველი სიგნალი, რომ „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებასაც დემოკრატიის პრობლემები ექნებოდა?
მე მგონი, ყველა ძალაუფლებასჩაბღაუჭებული ხელისუფლების აგონია ბოლო ჟამის დღეებში ჟურნალისტების მიმართ აგრესიაში ითარგმნება. 2012 წელს მთავარ სამიზნედ მედია იქცა. დღესაც იდენტურად იგრძნობა მედიის დევნის ჟინიც.
მახსოვს, საპარლამენტო არჩევნებმა ეს სიტუაცია განმუხტა. ახალმოსული ხელისუფლება არ ემალებოდა კამერებს, ჯერ კიდევ არ იტაცებდნენ მიკროფონებს. თუმცა, 2012 წელსვე, ხელისუფლების გადაბარების პროცესში, ბევრი სახიფათო სიგნალი გამოჩნდა. ყველაზე მარტივ მაგალითად სტინგის და კრის ბოტის კონცერტების დაფინანსების შესახებ კვლევას გავიხსენებ. „სტუდია მონიტორს“ ვეხმარებოდი საჯარო ინფორმაციის შეგროვებაში. ფინანსთა სამინისტრო ინფორმაციას გვიმალავდა. გვეუბნებოდნენ, რომ ეს იყო პირადი მონაცემები და არ იყო საჯარო. ხელისუფლების ცვლილებისთანავე დამირეკა იმავე ადვოკატმა და აღმოჩნდა, რომ „მოულოდნელად“ ღია გახდა ის, რასაც არჩევნებამდე მალავდა. ამ ამბავს მოჰყვა ერთგვარი ტალღა სხვა მსგავს საქმეებზე. სხვისი შეგროვებული მონაცემებისთვის იმდენად ფართოდ გააღო ახალმა ხელისუფლებამ კარი, ვხვდებოდი, ეს სივრცე მაშინვე დაიხურებოდა, როგორც კი მათი საქმიანობის შესწავლასა და შეფასებას დავიწყებდით. ცხადად მახსოვს, ძალიან დამაფიქრა ადვოკატების ქცევის ცვლილებამ და მასთან დაკავშირებულმა ამბებმა.
საფრთხეების გამოვლენის ამბავი აქ არ შეწყვეტილა, ხელისუფლების ცვლილებიდან ორ თვეში, 2012 წლის 22 ნოემბერს ცნობილი გახდა, რომ „მე-9 არხი“ დაიხურებოდა და მისი ქონება გადაეცემოდა საზოგადოებრივ მაუწყებელს. ასეთი საჩუქრის ჩუქება ძალაუფლების სათავეში მყოფი მდიდარი პოლიტიკოსისგან საზოგადოებრივი მაუწყებლის მიზანში ამოიღებას ჰგავდა. ასე საკუთარი ქონებით და გავლენით ვიღაცას შეეძლო შეეცვალა საზოგადოებრივი მაუწყებელის შინაარსი. ძალიან, ძალიან საეჭვო და საზოგადოებრივი მაუწყებლის იდეის შემარყეველი ნაბიჯი იყო.
ცოტა ხნის წინ, ახალი შენობის გახსნისას, ვასილ მაღლაფერიძის მიერ ისევ ბიძინა ივანიშვილისთვის გადახდილი მადლობით, ჩემთვის ეს ორი ამბავი გაერთიანდა. პოლიტიკური წარსულის მქონე მაღლაფერიძე 2012 წელში „მე-9 არხის“ დირექტორის მოადგილე იყო.
პარალელურად ერთი ამბავიც განვითარდა - ასე თითქმის საჩუქრად გამზადებული „მე-9 არხი“ ვასილ მაღლაფერიძესთან და ჟურნალისტებთან ერთად კახა ბექაურმა დატოვა. მახსოვს, სამოქალაქო საზოგადოების წევრები ვღელავდით იქ მომუშავე ყველა ადამიანზე. საგანგებოდ ჩანიშნულ მხარდამჭერ შეხვედრაზე სწორედ ბექაურს დავუსვით კითხვები, რატომ იხურებოდა არხი, რა ბედი ეწეოდათ ჟურნალისტებს, ოპერატორებს და ა.შ. მან ძალიან მშვიდად შეგვატყობინა მისი კარიერის მარეგულირებელ კომისიაში გაგრძელების შესაძლებლობაზე. მახსოვს ის შოკი და იმედგაცრუებაც. ჩემთვის ნათელი იყო მეორე სამიზნე - კომუნიკაციების კომისია. კომისიას წლების მანძილზე ვაკვირდებოდი, არასდროს იყო ხელისუფლებისგან თავისუფალი და 2012 წელს ყველას თვალწინ ერთი ხელიდან მეორეში გადაინაცვლა. ბექაური კი დღეს კომუნიკაციების კომისიის მესამედ არჩეული თავმჯდომარეა.
კიდევ ერთი საგანგაშო სიგნალი 2016 წლიდან, აჭარის ტელევიზიის არჩეული დირექტორი რომ ვიყავი, იმ პერიოდიდანაა. თავიდანვე მჭიდრო კომუნიკაცია მქონდა საზოგადოებრივ მაუწყებელთან, ძალიან ბევრი საერთო გეგმაც გვქონდა, სამომავლო თანამშრომლობის იდეები…მოულოდნელად 21 ნოემბერს გავიგე, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორმა, გიორგი ბარათაშვილმა თანამდებობა დატოვა. უცნაური იყო. ადამიანს, რომელსაც წინა კვირას სრულიად განსხვავებული გეგმები ჰქონდა, ეს ყველაფერი გაურკვეველი მიზეზით შეეცვალა. უარი თქვა საჯარო პასუხისმგებლობაზე. თანაც ვიცოდი მისი დამოკიდებულებები. გიორგი ბარათაშვილს ადვოკატი ვიყავი, როდესაც იმპიჩმენტს უპირებდნენ. 2012-2016 წლებში ძალიან ბევრი პოზიტიური ცვლილება დაეტყო არხს. შეიძლება ითქვას, ძალიან კარგად მუშაობდა, ვითარდებოდა. ბარათაშვილის უეცარი გადადგომა უკვე პირდაპირი ნიშანი იყო - საზოგადოებრივი მაუწყებლის საიმედოდ მისაკუთრების გეგმა არსებობდა.
2016 წელს აჭარის ტელევიზიის დირექტორად აგირჩიეს. როგორ მოხდა ეს ან
როგორ დაუშვეს?
აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორის კონკურსში მონაწილეობა, ალბათ, ყველაზე რთული გადაწყვეტილებაა, რაც კი ოდესმე მიმიღია. პროცესი შედგებოდა უამრავი ფრაგმენტისგან, ამბებისგან, რომელსაც ვერც დაადასტურებ და ვერც უარყოფ - იყო საუბარი ხმების გაყიდვაზეც, ერთი ხმის ნაცვლად ოთხი ახლობლის დანიშვნის შეთანხმებაზე, პოლიტიკურ დაპირებებზე, ნეპოტიზმზე, ისე როგორც ჩვენ პოლიტიკურ ყოფას შეეფერებოდა 2016 წელს… ეს და სხვა მსგავსი ამბავი რაღაცნაირი ბიძგი გახდა, მინდოდა, პროცესი გამჭვირვალე ყოფილიყო.
მახსოვს, არჩევნების დღეს სუსის თანამშრომელი იდგა აჭარის რადიოს შენობასთან და სიტუაციას პირადად აკონტროლებდა.პირველ ჯერზე ხმების არასაკმარისი რაოდენობა მივიღე. ნელ-ნელა იკვეთებოდა სხვა ქვეტექსტები, სხვა ამბების კონტურებიც. გასაუბრებები პირდაპირ ეთერში გადაიცემოდა, კონკურსი ჩაშლის პირას იყო, დიდი გამოხმაურება მოჰყვა, როგორც სამოქალაქო სექტორისგან, ასევე ჟურნალისტებისგან. ამან გარკვეულწილად იმოქმედა გადაწყვეტილების მიმღებებზე და მათთან დაკავშირებულ ადამიანებზეც. იმ დროისათვის სამოქალაქო სექტორიდან გადასული ადამიანების ნიღბად და შირმად გამოყენება ხელისუფლებისთვის მომგებიანი პრაქტიკა იყო. ალბათ, 31 წლის უფლებადამცველის გამოცდილების იურისტი გოგო არ ჩანდა საგანგაშო ვერსია ხელისუფლებისთვის. წლების შემდეგ ვფიქრობ, ქალი რომ არ ვყოფილიყავი, ისე მონდომებით არ გამისწორდებოდნენ ჯოგის ინსტინქტებით. თუმცა, მეორე მხრივ, ვიცი, ქალი რომ არ ვყოფილიყავი, ემოციურად ვერ გაუძლებდი იმას, რაც ჩემთან მიმართებაში დაგეგმეს დასაშინებლად, დევნისთვის. ბოლოს, იმპიჩმენტიც სამაგალითოდ დასჯის სპექტაკლად დადგეს.
მე ვიცოდი, რაც წერია “მაუწყებლობის შესახებ” კანონში აჭარის ტელევიზიის და რადიოს ფუნქციების შესახებ. „ოცნების“ მოსვლის შემდეგ შეიქმნა საკანონმდებლო ჩარჩო და ნორმების ნაწილი ჩემი აკრეფილიც კია. მაშინ ამ საკითხზე „მედიის ადვოკატირების კოალიციაში“ ვმუშაობდით. მაგრამ კანონების ცოდნასთან ერთად, საზოგადოებრივი მაუწყებლის იდეის ერთგულებამ გადამარჩინა. ახლაც ასე მჯერა, კრიტიკული საზოგადოებრივი მაუწყებელის პირობებში ცუდი ხელისუფლება ვერ გვეყოლება.
ის რომ მომავალში ბევრი არეულობა იქნებოდა, ბევრი კოცონი
დაინთებოდა ჩემ გარშემო, იქნებოდა შერყევის მცდელობები, ინტუიციურად
ყოველთვის ვგრძნობდი და ველოდი. ყველა შემოტევა ბოლოს ერთი
წინადადებით მთავრდებოდა - ყველაფერი გასაგებია, მესმის, მაგრამ
კანონში სხვაგვარად წერია. იმპიჩმენტის დღესაც ამასვე ვამბობდი,
უბრალოდ სხვა დავალება ჰქონდათ და ჩემს არგუმენტებსაც კი არ
მოუსმინეს.
რას უკავშირებთ თქვენს იმპიჩმენტს დღევანდელი გადმოსახედიდან?
ძალიან ბევრი ფაქტორი იყო. სულ იგრძნობოდა, რომ ხელისუფლება ცდილობდა კონტროლის ქვეშ ჰყოლოდა მაუწყებელი. ეს ბევრად უხეშად იგრძნობოდა 2018 წლიდან, როცა აჭარის მთავრობას ახალი თავმჯდომარე ჰყავდა.
მე, ალბათ, კანონი სარედაქციო თავისუფლებისთვის ბრძოლაში იმაზე კარგად ვიცოდი, ვიდრე მათ წარმოედგინათ. იმპიჩმენტს 2016-2019 წლებში მიუკერძოებლად გაშუქებულ არჩევნებს უფრო ვუკავშირებ. ყველა საერთაშორისო ორგანიზაციების დასკვნაში ჩანდა, რომ აჭარის ტელევიზია ყველაზე ობიექტური და მიუკერძოებელი ტელეარხი იყო. „ეუთოს“ ოფიციალური დასკვნის შემდეგ, ვფიქრობ, როგორც უფლებადამცველი მედიაში ამაზე დიდს ვეღარაფერს გავაკეთებ. სარედაქციო დამოუკიდებლობის შექმნის ნაწილში ზედა ზღვარი ეს იყო. დღემდე შენახული მაქვს ოფიციალური წერილის კონვერტიც კი. ცხადია, ვხვდებოდი, ეს აღიარება იყო, მიღწევაც და დამოკლეს მახვილიც ჩემს თავზე. 2018 წელს ტოლერანტობის ქომაგის წოდებაც მომანიჭა სახალხო დამცველთან არსებულმა საბჭომ. ეს ფაქტიც იყო გამოწვევა. აჭარის რელიგიური მრავალფეროვნების მიუხედავად, მომისმენია, რომ მხოლოდ მართლმადიდებლებისთვის უნდა ემუშავა არხის დირექტორს.
კიდევ ბევრი რამ იყო, რის გამოც უკვე მიზანში ვიყავი ამოღებული. დიდი გაღიზიანების მიზეზი იყო რუსული გავლენებისა და პროპაგანდის შემოუღწევლობაც აჭარის ტელევიზიაში. ჩემი იმპიჩმენტის დღეს პირველი განცხადება რუსულმა გაერთიანებამ, „უკვდავმა პოლკმა“ გაავრცელა. ამბობდნენ, ადამიანი, რომელიც ებრძოდა „უკვდავ პოლკს“ გათავისუფლებულია და ჩვენ გავიმარჯვეთო. გაუგებარია, რას ზეიმობდნენ. მე ბრძოლა არ შემიწყვეტია. მართალია, ქვეყნის შიგნით კლანის სასამართლოს პირობებში სამართლიანობა არ აღდგა, მაგრამ ჩემი საქმე ახლა სტრასბურგშია.
რას საქმიანობს ამჟამად თქვენი ორგანიზაცია - „მედიაომბუდსმენი“?
არც კი მჯერა, რომ 21 წელია გამოხატვის თავისუფლების დასაცავად უფლებადამცველებთან ერთად ვმუშაობ. ახლა ვცდილობ, ჩემი მძიმე წარსული გამოცდილება მედიის სამართლებრივი დახმარების კარგ რესურსებად გადაქცევაში გამოვიყენო. როგორც ყოველთვის, ახლაც ჟურნალისტებსა და ოპერატორებს ვიცავ. ინფორმაციის ხელმისაწვდომობის გარეშე დემოკრატია ვერ იცოცხლებს. ვცდილობ დავეხმარო მედიას, ადამიანებამდე მრავალფეროვანი ინფორმაციის მიტანა შეძლონ.
ჯერ ძალიან პატარა გუნდი ვართ, მე, ილონა დიასამაძე და ჯანო ჭკადუა. ჩვენ ვახერხებთ, რომ საკმაოდ ბევრ გამოწვევას გავუმკლავდეთ. სულ ახლახანს სასამართლომ წარმოებაში მიიღო ჩვენი საქმეები, სადაც ე.წ. რუსული კანონის საქმეზე მორალური ზიანის ანაზღაურებას ვითხოვთ. ასევე, ვმუშაობთ 2023 და 2024 წელს დაშავებული ჟურნალისტებისა და ოპერატორების საქმეებზე. აგრეთვე ვაკვირდებით კომუნიკაციების კომისიის მუშაობას.
ჩვენი მთავარი საქმე ახლა არჩევნებია. გვაქვს წინასაარჩევნო ცხელი ხაზი, ჩავატარეთ ტრენინგები ჟურნალისტებისა და ოპერატორებისთვის, გავავრცელეთ დეტალური გაიდლაინი რომ ნებისმიერი გამოცდილების მედიის წარმომადგენელს ჰქონდეს განახლებული ინფორმაცია გადაღების რეგულაციებზე. არჩევნების დღეს ჟურნალისტებისა და ოპერატორებისთვის ხელმისაწვდომი იქნება საკონსულტაციო ცხელი ხაზი: 577 070 592
ზუსტად ვიცი, ამ არჩევნებით განახლდება ხელისუფლების სამი შტო და მედიაც დაიბრუნებს თავის საპატიო ადგილს ხელისუფლების დანაწილების დამკვიდრებული პრაქტიკის შესაბამისად - იქნება გავლენიანი მაკონტროლებელი მეოთხე ხელისუფლება. მე პირადად ამისთვის გავაგრძელებ მუშაობას.