რუსეთში დაბლოკეს ქართული ონლაინ მედიასაშუალებების - “ნეტგაზეთის” და „აქცენტის“ რუსულენოვანი გამოცემები.

---

დაბლოკვამდე რამდენიმე დღით ადრე ორივე გამოცემამ რუსეთის კომუნიკაციების მარეგულირებელი ორგანო „როსკომნადზორისგან“ გამაფრთხილებელი წერილები მიიღო.

რუსეთის მედიის მარეგულირებელი ითხოვდა, რომ გამოცემებს რუსულ ვერსიაში უკრაინის ომთან დაკავშირებით გამოქვეყნებული მასალები 24 საათში წაეშალათ. წინააღმდეგ შემთხვევაში, რუსეთის ტერიტორიაზე მათ ვებგვერდებზე წვდომას შეზღუდავდნენ.

---

ვრცლად ამ თემაზე: „როსკომნადზორი“ ქართულ მედიებზე რუსეთის კანონმდებლობის გავრცელებას ცდილობს - რატომ არის ხელისუფლების რეაგირება საჭირო

---

ru.netgazeti.ge და accentnews.ge ახლა უკვე “როსკომნადზორის” ოფიციალურ საიტზე, დაბლოკილი ვებგვერდების საძიებო სისტემაშიც იძებნება.

ქართული ონლაინ გამოცემების ხელმძღვანელებმა თავიდანვე განაცხადეს, რომ არ აპირებდნენ „როსკომნადზორის“ გაფრთხილებას დამორჩილებოდნენ.

• გამოცემების ხელმძღვანელები მიიჩნევენ, რომ როსკომნადზორის მიერ ქართული მედიის გაფრთხილებას სახელმწიფო უნდა გამოხმაურებოდა.
• საქართველოს მხრიდან ამ ამბავს ოფიციალური რეაქცია არ მოჰყოლია.

„როსკომნადზორი“ ქართული ონლაინ მედიასაშუალებების რუსულენოვანი გამოცემებიდან უკრაინის ომზე გამოქვეყნებული მასალების წაშლას ითხოვს. საქართველოს მთავრობა დუმს.

რა ხდება

9 აპრილს, ონლაინ მედია „ნეტგაზეთმა“ რუსეთის კომუნიკაციების მარეგულირებელი ორგანო “როსკომნადზორისგან“ გამაფრთხილებელი წერილი მიიღო, სადაც რუსეთის მარეგულირებელი ითხოვს, რომ გამოცემამ რუსულ ვერსიაში უკრაინის ომთან დაკავშირებით გამოქვეყნებული ერთ-ერთი მასალა წაშალოს.

გასული კვირის განმავლობაში, “როსკომნადზორისგან“ ორჯერ მიიღო მსგავსი ოფიციალური წერილი საინფორმაციო სააგენტო „აქცენტმაც“, რომელიც კონფლიქტებს, რეგიონალურ და საერთაშორისო თემებს 3 ენაზე - ქართულად, რუსულად და ინგლისურად აშუქებს.

მათ მიერ გავრცელებული მასალებიც უკრაინაში რუსეთის მიერ დაწყებულ სრულმასშტაბიან ომს ეხებოდა.

რას ითხოვს „როსკომნადზორი“

• რუსეთის მარეგულირებელი მიიჩნევს, რომ „ნეტგაზეთსა“ და „აქცენტზე“ ომთან დაკავშირებული სტატიები “კანონის დარღვევით” არის გავრცელებული.
• ითხოვს, რომ მედიებმა 24 საათში წაშალონ მასალები.
• წინააღმდეგ შემთხვევაში, რუსეთში ამ მედიასაშუალებებზე წვდომა შეიზღუდება.

„გვწერენ, რომ „აქცენტზე“ განთავსებულმა მასალებმა შესაძლოა გამოიწვიოს ვითარების დესტაბილიზაცია რუსეთშიო. თუ არ დავემორჩილებით მოთხოვნას და არ წავშლით მასალებს, ამ შემთხვევაში „როსკომნდაზორი“ გეგმავს თავის ტერიტორიაზე წვდომა შეზღუდოს „აქცენტზე“ - ამბობს სააგენტოს ხელმძღვანელი გვანცა ფიფია.

• რუსეთში, მარტში მიღებული ახალი კანონის თანახმად, უკრაინის ომის შესახებ ნებისმიერ ინფორმაციის გავრცელება იკრძალება, რომელიც მთავრობის ოფიციალურ ინფორმაციას ეწინააღმდეგება. 
• მაგალითად, რუსეთი მოითხოვს, რომ “სპეციალურ სამხედრო ოპერაცია” ეწოდოს რუსეთის ხელისუფლების უკრაინაში შეჭრას და წარმოებულ ომს. 
• „როსკომნადზორი“ ცდილობს ახლა უკვე თავისი კანონმდებლობა ქართული მედიასაშუალებებზეც გაავრცელოს და ითხოვს, რომ წაშალონ კონკრეტული მასალები, რომლებიც რუსეთ-უკრაინის ომს ეხება.

მოკლედ: რას ამბობს „ფეიკების“ შესახებ ახალი რუსული კანონი?

რა პრობლემაა

კოალიცია „მედია ადვოკატირებისთვის“ კორდინატორი ნათია კაპანაძე „როსკომნადზორის“ ქმედებას საფრთხედ აღიქვამს და ამბობს, რომ ეს საერთაშორისო სამართლის ნორმებს ეწინააღმდეგება:

• როსკომნადზორი, რომელიც რუსეთში ფუნქციონირებს, ვერ აღიქვამს საქართველოს სახელმწიფოს, როგორც დამოუკიდებელ სუვერენულ ქვეყანას. 
• მას არ აქვს უფლება, მედიასაშუალებას გაუკეთოს კონკრეტული დათქმა/მითითება მასალასთან დაკავშირებით. ეს საერთაშორისო სამართლის ნორმებს გამოხატვის თავისუფლებასთან დაკავშირებით, ეწინააღმდეგება.
• როდესაც ჩვენ ვსაუბრობთ ცენზურის დაშვებაზე და თვითცენზურის საფრთხეებზე, ეს კონკრეტული მცდელობა ნიშნავს კიდევ ერთი, ახალი საფრთხის წარმოქმნას. 

ნათია კაპანაძე მიიჩნევს, რომ ასეთ ვითარებაში, ხელისუფლების მხრიდან, საჭიროა მინიმუმ სწორი შეფასება და მედიის დამოუკიდებლობის საჯარო მხარდაჭერა:

„ამ საკითხის ყურადღების მიღმა დატოვება, იქნება დაშვება და შესაძლებლობის გაჩენა, რომ თითქოს, არის შანსი, რომ სხვა ქვეყანამ სცადოს გავლენის მოხდენა საქართველოში მედიასაშუალების მუშაობაზე“ - ამბობს ნათია კაპანაძე.

ამ თემაზე: რუსეთს ქართული მედიის დარეგულირებაც უნდა - თავისი კანონებით

რას აპირებენ „ნეტგაზეთი“ და „აქცენტი“

„აქცენტის“ და „ნეტგაზეთის“ ხელმძღვანელები არ აპირებენ, დაემორჩილონ როსკომნადზორის მოთხოვნას და მიიჩნევენ, რომ „როსკომნადზორის“ ქმედებაზე სახელმწიფოს რეაგირება უნდა ჰქონდეს

• „სახელმწიფომ უნდა დაგვიცვას და ცდილობდეს, რომ ქვეყნის ასეთმა მარეგულირებელმა ორგანოებმა თავს უფლება არ მისცენ, რომ სხვა სუვერენული ქვეყნის მედიასაშუალებას გაუგზავნონ ასეთი წერილი“ - გვეუბნება „ნეტგაზეთის“ მთავარი რედაქტორი ნესტან ცეცხლაძე
• „ცდილობენ, თავიანთი კანონი გაავრცელონ სხვა ქვეყანაში და ამის არანაირი უფლება არ აქვთ. ვფიქრობ, რომ ამაზე რეაგირება უნდა იყოს“ - ამბობს „აქცენტის“ ხელმძღვანელი გვანცა ფიფია

„ნეტგაზეთისა“ და „აქცენტის“ ხელმძღვანელებს სახელმწიფო უწყებებისთვის არ მიუმართავთ: ამბობენ, ამბის საჯაროდ გავრცელების შემდეგ, შესაბამისი ორგანოები თავად უნდა დაინტერესდნენ საკითხით.

ქართული მხარის შეფასებები

რუსეთის კომუნიკაციების მარეგულირებელი ორგანოს მხრიდან ქართულ მედიასაშუალებებზე თავისი კანონმდებლობის გავრცელების მცდელობას ამ დრომდე არ გამოხმაურებია არც ერთი სახელმწიფო ორგანო.

მთავრობის პრესსამსახურში გვითხრეს, რომ საკითხს გაარკვევენ და დაგვიკავშირდებიან, თუმცა მას შემდეგ მთელი დღის განმავლობაში ზარებსა და ტექსტურ შეტყობინებებზე აღარ გვპასუხობენ.

ამ საკითხს ოფიციალურად არ გამოხმაურებია არც კომუნიკაციების კომისია. კომისიაში მხოლოდ ის გვითხრეს, რომ „არც ნეტგაზეთზე და არც სხვა ნებისმიერ ქართულ მედიაზე რუსული მარეგულირებელი კომისიის უფლებამოსილება და კომპეტენცია არ ვრცელდება“.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს ახალი წევრების შესარჩევად საკონკურსო კომისია თერთმეტ კანდიდატს შორის არხის ორ ყოფილ დირექტორს გაესაუბრა.

---

მიუხედავად იმისა, რომ ორივე ყოფილი დირექტორის მიმართ მწვავე კითხვები წლებია არსებობს, ბორდის წევრების ნაწილი მხოლოდ გია ჭანტურიას აკრიტიკებდა.

მოკლედ, ამ ორი კანდიდატის შესახებ

ვასილ მაღლაფერიძე:

ვასილ მაღლაფერიძე საზოგადოებრივ მაუწყებელს "ქართული ოცნების" ხელისუფლების დროს ხელმძღვანელობდა 2017-2020 წლებში.

• მისი მმართველობისას მედიის საკითხებზე მომუშავე ორგანიზაციები მაუწყებლის მიკერძოებულ სარედაქციო პოლიტიკაზე ამახვილებდნენ ყურადღებას.
• სხვადასხვა ორგანიზაცია საუბრობდა მაღლაფერიძეს ნეპოტისტური საკადრო გადაწყვეტილებების გამო აკრიტიკებდნენ. მაგალითად, ბიძინა ივანიშვილის შვილის ტელევიზიის თანამშრომლების საზოგადოებრივ მაუწყებელში კონკურსის გარეშე დასაქმების გამო.
• ტელევიზიის მოქმედი თანამშრომლები ღიად საუბრობენ ვასილ მაღლაფერიძის დირექტორობისას ხელმძღვანელობის მხრიდან ცენზურის მცდელობებზე, ხელისუფლების მიმართ კრიტიკული თემების დაბლოკვასა და რესპოდენტების „შავი სიების“ არსებობის შესახებ.

გია ჭანტურია:

გია ჭანტურია საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორი „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლების პერიოდში, 2009-2011 წლებში იყო.

• ის მაშინდელი ხელისუფლების სასურველ კანდიდატად ითვლებოდა.
• 2012 წლის სექტემბერში ტელევიზიამ სასჯელაღსრულების დაწესებულებებში ადამიანის უფლებების მასობრივი დარღვევის ამსახველი მასალები დაგვიანებით გააშუქა;
• იმავე წლის მარტში სამმა ნაციონალურმა ტელევიზიამ, „რუსთავი 2-მა“, „იმედმა“ და საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა, პოლიციის განყოფილებაში მოქალაქის გარდაცვალების ფაქტი სრულიად იდენტურად გააშუქა. ეს მიანიშნებდა, რომ ინფორმაციას საინფორმაციო სამსახურები, სავარაუდოდ, შეთანხმებულად ავრცელებდნენ.

კომისიის კითხვები ორ ყოფილ დირექტორს

ბორდის წევრობის კანდიდარების შესარჩევი კომისია ორივე კანდიდატს გაესაუბრა, მაგრამ აშკარა იყო ერთი და იმავე ადამიანების განსხვავებული დამოკიდებულება ამ ორი კანდიდატის მიმართ, განსაკუთრებით კომისიის სამი წევრის, ნინო მეუნარგიას, ეკა მელქაძისა და ბაკურ ბაკურაძის მხრიდან.

სამივე მათგანი „იმედის“ ჰოლდინგშია დასაქმებული.

ვრცლად: საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს სამი ახალი წევრის შესარჩევად საქართველოს პარლამენტმა საკონკურსო კომისია დაამტკიცა. კომისიის 9 წევრიდან 3 – „იმედის“ ჰოლდინგშია დასაქმებული.

კომისიის ეს წევრები სხვა კანდიდატებთან კრიტიკული კითხვების დასმით და აქტიურობით არ გამოირჩეოდნენ. სამაგიეროდ, ღიად გამოხატავდნენ უარყოფით განწყობებს გია ჭანტურიას მისამართით.

• ისინი გია ჭანტურიასგან შინაარსობრივი საკითხებით არ დაინტერესებულან.
• არ უკითხავთ მისი, როგორც მეურვის კანდიდატის ხედვების და არც მაუწყებლის განვითარების კონცეფციის შესახებ.

კითხვები გია ჭანტურიას:

• ნინო მეუნარგია - მახსოვს თქვენი დირექტორობის ბოლო წელი, როდესაც საზოგადოებრივ მაუწყებელს ჰქონდა დავალიანება. მახსოვს ჩემს ყოფილ თანამშრომლებს, კოლეგებს თქვენ განუცხადეთ, რომ მათ ხელფასიდან მოეჭრებოდათ ეს თანხა. მაინტერესებს, ზოგადად, როდესაც, დაუშვათ, დავალიანებაზეა საუბარი, პასუხისმგებელია მენეჯერი, თუ თანამშრომლები არიან? და ზოგადად, რაც შეეხება ამ გამოცდილებას, აპირებთ თუ არა ამ გამოცდილებით მუშაობას?
• ეკა მელქაძე - მე კითხვა არ მაქვს. უბრალოდ, ხელფასებთან დაკავშირებით, მაშინ ერთად ვმუშაობდით და ძალიან გაიზარდა ხელფასიო. კი, ძალიან გაიზარდა, 457 ლარი მქონდა ხელფასი და გამიხდა 460.
• ბაკურ ბაკურაძე - მე ვფიქრობ, რომ რაც ეთერში გადის, ის უნდა იყოს სიმართლე და, თქვენი ხელმძღვანელობის დროს, სიმართლე არ გადიოდა საზოგადოებრივ მაუწყებელზე. მე ვიდექი 2011 წელს გარეთ და არ მაშუქებით. ჩემს თავზე გადავიტანე ტყუილები, რაც გადიოდა „მოამბეში“.

ბორდის წევრობის შემთხვევაში მისი გეგმების შესახებ ჭანტურიას ორი კითხვა დაუსვეს IDFI-ის მედიისა და გამოხატვის თავისუფლების მიმართულების ხელმძღვანელმა გიორგი დავითურმა და საქართველოს უნივერსიტეტის საერთაშორისო ურთიერთობების სამსახურის უფროსმა გიორგი იმედაშვილმა.

კითხვები ვასილ მაღლაფერიძეს

საკონკურსო კომისიის წევრებს, რომლებიც ჭანტურიას მიმართ უარყოფით განწყობებს არ მალავდნენ, ვასილ მაღლაფერიძისთვის არც ერთი კრიტიკული კითხვა არ დაუსვამთ.

მაგალითად, ნინო მეუნარგია მაღლაფერიძისგან მხოლოდ იმით დაინტერესდა, თუ როგორ ხედავდა იგი საკუთარ თავს არხის მეურვის ამპლუაში.

• ნინო მეუნარგია: თქვენ წლების განმავლობაში ბრძანდებოდით საზოგადოებრივი მაუწყებლის გენერალური დირექტორი. მენეჯმენტში მუშაობის ძალიან დიდი გამოცდილება გაქვთ. მაინტერესებს პირუკუ - როგორ ხედავთ თქვენ თავს მაკონტროლებლის როლში?

აღმოჩნდა, რომ მან ეს კითხვა კომისიის რამდენიმე წევრის ნაცვლადაც დასვა, რადგან მას ბაკურ ბაკურაძე, მაკო ჯაოშვილი და ერმილე მესხიაც შეუერთდნენ. ბაკურაძემ განმარტა, რომ მათაც ზუსტად იმავეს კითხვა უნდოდათ.

ვასილ მაღლაფერიძის კონკრეტული ხედვებზე ბორდის წევრის ამპლუაში, მის დირექტორობის პერიოდზე, შეუსრულებელ დაპირებებზე და „ქართულ ოცნებასთან“ კავშირზე კითხვებით მხოლოდ ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის დირექტორი მარიამ გოგოსაშვილი, IDFI-ის მედიისა და გამოხატვის თავისუფლების მიმართულების ხელმძღვანელი გიორგი დავითური და საქართველოს უნივერსიტეტის საერთაშორისო ურთიერთობების სამსახურის უფროსი გიორგი იმედაშვილი დაინტერესდნენ.

ვრცლად: ვასილ მაღლაფერიძე ამბობს, რომ საზმაუში ე.წ. შავი სიების არსებობაზე გამოთქმული ბრალდებები აბსურდია

კონტექსტი

ბორდის სამ წევრს - ირინა ფუტკარაძეს, გიორგი ნიჟარაძეს და ირაკლი პაპავას, რომლებიც 2016 წლიდან არიან სამეურვეო საბჭოში, ვადა 18 აპრილიდან ეწურებათ. ბორდის წევრობის ვაკანტურ 3 ადგილზე კონკურსი მარტში გამოცხადდა.

თავდაპირველად ბორდის წევრობა 12 ადამიანს სურდა, თუმცა, მოგვიანებით ერთმა მათგანმა - ყოფილმა დეპუტატმა გუგული მაღრაძემ თავისი კანდიდატურა მოხსნა.

7 აპრილს, საკონკურსო კომისიამ შეარჩია საზოგადოებრივი მაუწყებლის მეურვეობის 10 კანდიდატი. მათგან 3 ბორდის წევრი პარლამენტმა უნდა აირჩიოს.

ამ თემაზე: შერჩეულია საზმაუს ბორდის წევრობის 10 კანდიდატი

ზუგდიდიში, 17 მარტს „მთავარი არხის“ გადამღებ ჯგუფზე თავდასხმის გამო, „ალტ-ინფოს“ მიერ დაფუძნებული პოლიტიკური პარტია „კონსერვატიული მოძრაობის“ ზუგდიდის ოფისის ხელმძღვანელი და მისი თანამზრახველი დააკავეს. 

ინფორმაციას სპეციალური საგამოძიებო სამსახური ავრცელებს.

საგამოძიებო სამსახურის უფროსის განცხადებით, გაომძიებამ დაადგინა, რომ:

• ბრალდებულები შეურაცხმყოფელი შეძახილებით და გინებით, ჟურნალისტს და მის ოპერატორს ინტერვიუს ჩაწერის შეწყვეტას და მიმდებარე ტერიტორიის დატოვებას სთხოვდნენ.
• განხორციელებული დევნის დროს, ბრალდებულებმა ჟურნალისტს და მის ოპერატორს სხეულის სხვადასხვა არეში მრავლობითი დაზიანებები მიაყენეს.

რა მოხდა

17 მარტს “მთავარი არხის” ჟურნალისტ ემა გოგოხიასა და ოპერატორ ზვიად აბლოთიას ზუგდიდში, ძალადობრივი ჯგუფის “ალტ-ინფოს” პარტიის ოფისთან თავს დაესხნენ.

ემა გოგოხიას თქმით, ჟურნალისტები ქალაქის მერიის დაქვემდებარებაში მყოფი აიპის თანამშრომლების მიერ “ალტ-ინფოს” ოფისის შენობაზე უკრაინის მხარდამჭერი წარწერების წაშლას იღებდნენ. ჟურნალისტი ცდილობდა ოფისის ერთ-ერთი წარმომადგენლის ჩაწერას. გადაღების დროს ოფისთან რამდენიმე ერთდროულად გაჩერდა და იქიდან გადმოსული “კასტეტებით” შეიარაღებული პირები მათ თავს დაესხნენ.

გოგოხია ჰყვებოდა, რომ ოპერატორს დაახლოებით 8 კაცი სცემდა, საპატრულო პოლიცია კი ფაქტს შორიდან უყურებდა, პოლიციის ეკიპაჟი მხოლოდ მას შემდეგ ჩაერთო, რაც ხმაური მოქალაქეებმა გაიგეს და დახმარება სცადეს.

გამოძიება ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლის ფაქტზე, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 154-ე და 156-ე მუხლის მეორე ნაწილით მიმდინარეობდა

ამავე თემაზე: ღამით 5 ჟურნალისტს თავს დაესხნენ - რა მოხდა?

პარლამენტის დამტკიცებულმა საკონკურსო კომისიამ საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს 12 მსურველიდან მეურვეობის 10 კანდიდატი შეარჩია. ახლა მათგან 3 პარლამენტმა უნდა აირჩიოს.

---

7 აპრილს, საკონკურსო კომისიამ შეარჩია საზოგადოებრივი მაუწყებლის მეურვეობის 10 კანდიდატი, რომელთა სიაც განსახილველად პარლამენტს წარედგინება. მათ შორის მაუწყებლის დირექტორი 2017-2020 წლებში - ვასილ მაღლაფერიძე. 

• საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრობის სურვილი თავდაპირველად 12 პირმა გამოთქვა, მოგვიანებით კანდიდატურა მოხსნა ყოფილმა დეპუტატმა გუგული მაღრაძემ ბორდის “მის ერთ-ერთ სამსახურთან ინტერესთა კონფლიქტის” გამო.
• დარჩენილი კანდიდატებიდან კომისიამ არ შეარჩია მხოლოდ ერთი, გიორგი ჭანტურია, რომელიც 2009-2012 წლებში საზოგადოებრივი მაუწყებლის გენერალური დირექტორი იყო. 

შერჩეული კანდიდატების სია

1. ალექსი ნონიაძე - საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფი „რეფორმების ჯგუფის“ აპარატის თანამშრომელი, საქართველოს ავტო იმპორტიორთა ასოციაციის თავმჯდომარის მოადგილე.
2. ბელა კოპალიანი - აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრის მოადგილე.
3. გიორგი იასაშვილი - საზოგადოებრივი მაუწყებლის პროფკავშირების იურისტი.
4. დონარა შონავა - სხვადასხვა წლებში იყო საზოგადოებრივი მაუწყებლის ახალი და მიმდინარე ამბების ბლოკის კონსულტანტი,საზოგადოებრივ-პოლიტიკური მიმართულების სამსახურის უფროსი, მაუწყებლის მე-2 არხის გენერალური პროდიუსერი.
5. ვასილ მაღლაფერიძე - საზოგადოებრივ მაუწყებელზე პროექტის “ჩვენი საქართველოს” წამყვან-პროდიუსერი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის ყოფილი გენერალური დირექტორი 2017-2020 წლებში.
6. ზაზა ხუციშვილი - მომღერალი, ყოფილი დეპუტატი “ქართული ოცნებიდან”.
7. ლაშა ტუღუში - თსუ-ის პროფესორი, აღმოსავლეთ პარტნიორობის სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმის საქართველოს ეროვნული პლატფორმის თავმჯდომარე.
8. ლია შავგულიძე - ჟურნალისტი, კვლევითი ჟურბალისტიკის და ეკონომიკური ანალიზის ცენტრის დირექტორი. 2014-დან 2018 წლამდე იყო ვებპორტალის eugeorgia.info-ს მთავარი რედაქტორი.
9. მარინა გიორგაძე - პარლამენტის პრესცენტრის სპეციალისტი.
10. არინა თავაქარაშვილი - სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტის ასისტენტ-პროფესორი, 2018 წელს იყო საზოგადოებრივი მაუწყებლის რეგიონალური საბჭოს წევრი.

სამეურვეო საბჭოს ფუნქციებში მაუწყებლის პროგრამული პრიორიტეტების განსაზღვრა, დებულების მიღებას, ბიუჯეტის მიღებას და სხვა ფუნქციებს მოიცავს.

9-წევრიანი სამეურვეო საბჭოს ამჟამინდელ სამ წევრს - ირინა ფუტკარაძეს, გიორგი ნიჟარაძეს და ირაკლი პაპავას, რომლებიც 2016 წლიდან არიან სამეურვეო საბჭოში, ვადა 18 აპრილიდან ეწურებათ. სწორედ მათ ჩაანაცვლებენ ბორდის ახალი წევრები.

საბჭოს წევრები ასევე არიან: მიხეილ ჩიკვილაძე, გრიგოლ მურღულია, ზაზა აბაშიძე, ბონდო მძინარაშვილი, იზაბელა ოსიპოვა, ბესიკ ლილუაშვილი.

• 30 მარტს საქართველოს პარლამენტმა 89 ხმით მხარი დაუჭირა საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს მეურვეობის კანდიდატთა შესარჩევ საკონკურსო კომისიის შემადგენლობას.
• შერჩეული 9 წევრიდან სამი - ბაკურ ბაკურაძე, ეკა მელქაძე და ნინო მეუნარგია - ტელეკომპანია „იმედის“ ჰოლდინგში მუშაობს.

როგორ ირჩევს კომისია კანდიდატებს

საკონკურსო კომისიამ 3 მეურვე კანდიდატურების წარდგენის ვადის ამოწურვიდან 10 კალენდარული დღის ვადაში, ორ ეტაპად უნდა შეარჩიოს:

პირველ ეტაპზე

კანდიდატები შეირჩევიან „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი საკვალიფიკაციო მოთხოვნების შესაბამისად. კანდიდატთა შეფასების დამატებითი კრიტერიუმები განისაზღვრება საკონკურსო კომისიის დებულებით.

მეორე ეტაპზე

კანდიდატები შეირჩევიან მათ მიერ წარდგენილი საზოგადოებრივი მაუწყებლის განვითარების კონცეფციების განხილვის და მათთან გასაუბრების შედეგად.

კანდიდატთა შერჩევის შემდეგ

საკონკურსო კომისია უმრავლესობას, უმრავლესობის გარეთ დარჩენილ პარლამენტის წევრებს, საქართველოს სახალხო დამცველსა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლეს საბჭოს წარუდგენს ასარჩევზე სულ ცოტა სამჯერ მეტ კანდიდატურას.

სამეურვეო საბჭოს დაკომპლექტების წესი

• საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭო სულ 9 წევრისგან შედგება.
• მეურვის უფლებამოსილების ვადა არაუმეტეს 6 წელია.
• სამეურვეო საბჭოს შემადგენლობის ერთი მესამედი როტაციის წესით 2 წელიწადში ერთხელ იცვლება.
• არ შეიძლება, ერთი და იგივე ადამიანი კი მეურვედ ერთ ვადაზე მეტი ხნით აირჩეს.

მეურვეობის კანდიდატებიდან:

• ორ მეურვეს საქართველოს პარლამენტი სიითი შემადგენლობის უმრავლესობით ირჩევს საქართველოს სახალხო დამცველის წარდგენით.
• სამს – საპარლამენტო უმრავლესობის წარდგინებით.
• სამს – საპარლამენტო უმრავლესობის გარეთ დარჩენილ პარლამენტის წევრთა არანაკლებ ერთი მეოთხედის წარდგინებით.
• ერთს – აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს წარდგინებით.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის ყოფილმა ვასილ მაღლაფერიძემ ბორდის სამეურვეო საბჭოს სამი ახალი წევრის შესარჩევად, საკონკურსო კომისიის კითხვებს უპასუხა - მათ შორის „შავ სიების“, ცენზურისა და შრომის უფლებების დარღვევის საკითხებზე.

---

საზოგადოებრივი მაუწყებლის ყოფილი დირექტორი და „ქართული ოცნების“ პოლიტსაბჭოს ყოფილი წევრი ვასილ მაღლაფერიძე, ბორდის წევრობისთვის იყრის კენჭს.

მაღლაფერიძეს, საზოგადოებრივი მაუწყებლის გენერალური დირექტორი 2017-დან 2020 წლის აგვისტომდე იყო. სწორედ ამ პერიოდს უკავშირდება ტელევიზიიდან ათობით თანამშრომლის უკანონოდ გათავისუფლება და სხვადასხვა ორგანიზაციის მიერ პირველი არხის სარედაქციო პოლიტიკის კრიტიკა.

მოკლედ: რა ირკვევა მისი პასუხებიდან:

ვასილ მაღლაფერიძე ფიქრობს, რომ:

• მაუწყებლის მიმართ ე.წ. შავი სიების არსებობაზე გამოთქმული ბრალდებები “აბსურდია“.
• წარსულში “ქართული ოცნების” თავმჯდომარის მოადგილეობა მას ობიექტურობაში ხელს არ უშლის და ამას „პირველ არხში“ მისი განვლილი პერიოდი ადასტურებს“.
• კანონით განსაზღვრული საშტატო ნუსხის საჭიროება საზოგადოებრივ მაუწყებელში არ არსებობს.

ვასილ მაღლაფერიძის ხედვა

• თავის კონცეფციაში მაღლაფერიძემ მხოლოდ საზოგადოებრივი მაუწყებლის ახალ შენობაში გადასვლაზე და ბორდის მხრიდან არხის მიუკერძოებლობის კონტროლზე ისაუბრა.
• იგივე საკითხები წამოწია გასაუბრებაზეც, და თქვა, რომ “უმთავრესი ამოცანა არის ახალ შენობაში უმტკივნეულოდ გადასვლა”.
• მისი თქმით, გადასვლის პერიოდში ბორდს ბევრი გადაწყვეტილების მიღება მოუწევს და მზად უნდა იყოს ამისთვის.
• მან ასევე ყურადღება გაამახვილა მაუწყებლის მიუკერძოებლობაზე - მის კონტროლსა და მეთვალყურეობაზე, რა მიმართულებაც, მისი თქმით, სამაურვეო საბჭოს გასაძლიერებელი აქვს.

ბრალდებები ე.წ. შავი სიებსა და ცენზურაზე

გასაუბრებაზე, ვასილ მაღლაფერიძემ „აბსურდი“ უწოდა საზოგადოებრივ მაუწყებელში ე.წ. „შავი სიებისა“ და ცენზურის არსებობის შესახებ ბრალდებებს და თქვა, რომ ბორდის წევრად არჩევის შემთხვევაში ამ საკითხის გამოკვლევას არ აპირებს.

„შეუძლებელია რაიმის განხილვა, რადგან საბუთები არ არსებობს“ - თქვა მან.

ვრცლად ამ თამაზე: საზ.მაუს “შავი სია” და დაბლოკილი სიუჟეტები - ჟურნალისტები სახელებს ასაჯაროვებენ

კითხვები მის მიუკერძოებლობაზე

2021 წლის 16 იანვარს, ვასილ მაღლაფერიძე პარტია „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის მოადგილე გახდა და ეს თანამდებობა ორ თვეში დატოვა.

ბორდის კანდიდატებთან გასაუბრებაზე მაღლაფერიძე ამბობს, რომ ეს მის პოლიტიკურ მიუკერძოებლებზე არ იმოქმედებს.

• „მე მაქვს პრეტენზია, რომ სადაც ვმუშაობ, იქ ვარ ობიექტური და იქ ამას არ გამოვხატავ და ასეთ ფაქტს ვერ ნახავთ. მაგრამ, რა თქმა უნდა, სტერილური ადამიანი არ არსებობს და მე ამას არ ვმალავ. მე მქონდა პოზიცია და გამჭვირვალე ვარ საზოგადოების წინაშე. ნათელია, სადაც ვიყავი და რასაც ვუჭერდი (მხარს) პოლიტიკურად“- უპასუხა IDFI-ის მედიისა და გამოხატვის თავისუფლების მიმართულების ხელმძღვანელს, გიორგი დავითურს მაღლაფერიძემ.
• მაღლაფერიძის თქმით, მისი ობიექტურობის გარანტია ის პერიოდია, როდესაც საზოგადოებრივ მაუწყებელში დირექტორად მუშაობდა და ის დასკვნები, რაც არხზე იმ დროს გაკეთდა.
• „ჩემი წვლილიც არის იმაში, როდესაც, საერთაშორისო ორგანიზაციებმა თქვეს, რომ ეს არის მიუკერძოებელი და დამოუკიდებელი ტელევიზია“ - განმარტა მან.

დირექტორობისას შეუსრულებელი დაპირებები და ხედვა საშტატო განრიგზე

„რატომ უნდა დაგიჯეროთ დღეს, როდესაც ის დაპირებები, რომლებიც დირექტორობისას გაეცით, არ შესრულდა?“ - ჰკითხა რეიტინგის ზრდასა და რეგიონული ოფისების გახსნასთან დაკავშირებით, ვასილ მაღლაფერიძეს, ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის დირექტორმა, მარიამ გოგოსაშვილმა.

• „მე არ მითქვამს რომ უნდა დამიჯეროთ… მე ვთქვი, რომ თუ ეს ვერ შევასრულე, 2 წელიწად ნახევარში გადავდგები-მეთქი და შეგიძლიათ ნახოთ, რომ როცა კითხვები გაჩნდა, გადავდექი.“ - უპასუხა მარლაფერიძემ.

გათავისუფლებული თანამშრომლების საკითხი

საზოგადოებრივ მაუწყებელს 2017-2019 წლებში, სამსახურიდან უკანონოდ გათავისუფლებული თანამშრომლებისთვის, სასამართლოს გადაწყვეტილებით, 300 000 ლარამდე კომპენსაციის გადახდა მოუხდა. ერთ-ერთი მთავარი პრობლემა მაუწყებელში საშტატო განრიგის არარსებობა იყო.

• დეტალებში: "პირველმა არხმა" წააგო დავა უკანონოდ გათავისუფლებულ თანამშრომლებთან

ვასილ მაღლაფერიძემ თქვა, რომ, მისი არჩევის შემთხვევაში, მენეჯმენტთან საშტატო ნუსხის საკითხის დაყენებას არ აპირებს, „იმიტომ რომ, ეს, პრაქტიკულად არ არის საჭირო. ეს თანამშრომლების ცხოვრებაში არაფერს არ ცვლის, არც მათ შრომით უფლებებთან დაკავშირებით“.

მან დასძინა, რომ საშტატო ნუსხის აუცილებლობაზე კანონმდებლობიდან მუხლი საერთოდ ამოსაღებია:

• „ჩვენი კანონმდებლობით, ნებისმიერი თანამშრომელი 3 წლის შემდეგ ავტომატურად ხვდება შტატში. შტატი, როგორც ასეთი, აღარ არსებობს ასეთი რამ პრაქტიკაში და ეს არის თავის სირთულეებთან დაკავშირებული.
• მე მგონია, რომ სულ უნდა ამოვიღოთ ეგ მუხლი საერთოდ და დამთავრდება ეგ თემა. აუთსორსზე უნდა გადავიდეს ეს ტელევიზია.“

კონტექსტი

ბორდის სამ წევრს - ირინა ფუტკარაძეს, გიორგი ნიჟარაძეს და ირაკლი პაპავას, რომლებიც 2016 წლიდან არიან სამეურვეო საბჭოში, ვადა 18 აპრილიდან ეწურებათ.

2 აპრილს, საქართველოს პარლამენტის ვებგვერდზე გამოქვეყნდა საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრობის 12 კანდიდატის სია.

• საზოგადოებრივი მაუწყებლის ბორდის წევრობის კანდიდატები - სია ცნობილია

საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს სამი ახალი წევრის შესარჩევად საქართველოს პარლამენტმა საკონკურსო კომისია 31 მარტს დაამტკიცა. კომისიის 9 წევრიდან 3 – „იმედის“ ჰოლდინგშია დასაქმებული - ბაკურ ბაკურაძე, ეკა მელქაძე და ნინო მეუნარგია. კომისიის თავმჯდომარე რეჟისორი ბაკურ ბაკურაძეა. ის პროსახელისუფლებო განცხადებებით გამოირჩევა.

• ვინ დააკომპლექტებს საზმაუს ბორდს - პარლამენტმა საკონკურსო კომიასია დაამტკიცა

საქართველო-ევროკავშრის ასოცირების შეთანხმების განხორციელების განახლებულ შეფასებაში საუბარია საქართველოს პოლარიზებულ მედასა და მტრულ გარემოზე ჟურნალისტებისთვის.

მოკლედ:

• ანგარიში ევროპარლამენტის ვებგვერდზე 25 მარტს გამოქვეყნდა.

• 85-გვერდიანი დოკუმენტი საგარეო საქმეთა კომიტეტის მოთხოვნით ევროპარლამენტის კვლევის სამსახურმა მოამზადა ევროპარლამენტის წევრებისა და თანამშრომლებისთვის როგორც დამატებითი მასალა მათს საპარლამენტო მუშაობაში დასახმარებლად.

• დოკუმენტში გამოთქმული მოსაზრებები ევროპარლამენტის ოფიციალურ პოზიციას არ წარმოადგენს.

უფრო დეტალურად:

• შეფასებით ანგარიშში ნახსენებია 2019 წელს რუსთავი 2-ისა და აჭარის ტელევიზიაში მფლობელებისა და მენეჯმენტის ცვლილება სარედაქციო პოლიტიკაში ჩარევასთან მიმართებით, ასევე 2021 წელს აჭარის ტელევიზიიდან სამი ჟურნალისტის გათავისუფლება, რუსთავი 2-დან გურამ როგოავასა და თეონა ცხომელიძის წასვლა სარედაქციო პოლიტიკის ცვლილების მიზეზით, „სუსის ფაილების“ გავრცელება, რომლებშიც ფარული ჩანაწერები ჟურნალისტებზეც იყო.

• დოკუმენტში საუბარია კომუნიკაციების კომისიის მიერ „მედიაკრიტიკის“ პლატფორმის დამოუკიდებელ მედიაზე თავდასხმისთვის გამოყენებასთან დაკავშირებული ბრალდებები, თბილისის მერის კახა კალაძის განცხადებები კრიტიკული მედიის მიმართ, ცესკოს მედიამონიტორინგში „ნეტგაზეთის“, „პუბლიკასა“ და „ონ.ჯის“ შეცდომით დადანაშაულება დეზინფორმაციის გავრცელებაში.

• მედიაგარემოს შეფასებაში წერია 5 ივლისის მოვლენებზეც, ლექსო ლაშქარავას გარდაცვალების შესახებ, მოყვანილია მსოფლიო პრესის თავისუფლების ინდექსში საქართველოს მონაცემები და Freedom House-ის 2021 წლის შეფასება,.

• ამასთანავე ანგარიშში ნათქვამია, რომ საქართველოს ხელისუფლებამ ვერ ჩაატარა ეფექტური გამოძიება 2019 წლის ივნისსა და 2021 წლის ივლისში მომხდარ ძალადობრივ ინციდენტებზე და რომ 2021 წლის ივლისში განხორციელებულ ძალადობაზე პასუხისმგებელი არც ერთი ორგანიზატორი არ არის დაკავებული.

კონკრეტული შეფასებები:

• ქართული მედიის მდგომარეობა მნიშვნელოვნად გაუარესდა.

• 2021 წელს ჟურნალისტებზე 90-ზე მეტი თავდასხმა დაფიქსირდა.

• მედიის წარმომადგენლების მიმართ მუქარა და ძალადობა შიშს იწვევს ჟურნალისტებში. ბევრი მათგანი ცდილობს წაშალოს თავისი პროფესიული იდენტობა, მაგალითად, დემონსტრაციების დროს აქციის მონაწილეებად წარმოაჩინონ თავი.

• მიუხედავად იმისა, რომ წინა რეფორმებმა შედარებით პლურალისტური მედია ლანდშაფტის გაჩენის საშუალება შექმნა, ბოლო პერიოდში მედია პოლარიზაციის მსხვერპლი გახდა და ჟურნალისტები ახლა უფრო რთული სამუშაო პირობების წინაშე დგანან.

• მედია გარემო პლურალისტულია, მაგრამ მედიის პოლარიზაცია პოლიტიკური კრიზისის პარალელურად გაიზარდა.

• უფრო მეტი გამოწვევა აქვს ჟურნალისტების სამუშაო გარემოს მედიის მუშაობაში პოლიტიკური ჩარევის, ასევე ჟურნალისტების მიმართ სიტყვიერი და ფიზიკური თავდასხმების გამო.

• 2021 წლის საარჩევნო კამპანიამ მზრდადი აგრესიული რიტორიკა და მედიის გარემოს მკვეთრი გაუარესება ასახა.

• ისევ პრობლემაა მედიის მფლობელობის საკითხი და პოლიტიკურ პარტიებთან მათი კავშირები. • საქართველოში მედია კანონმდებლობა ლიბერალური და პროგრესულია. თუმცა, ბოლოდროინდელმა საკანონმდებლო ცვლილებებმა საერთაშორისო და ადგილობრივი ორგაბიზაციების შეშფოთება გამოიწვია.

საუბარია "ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ კანონში მთავრობისა და კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ ინიცირებულ და შემდგომ უკვე მიღებულ ცვლილებებზე. ასევე „ქართული ოცნების“ საკანონმდებლო პაკეტის შესახებ, რომელიც საარჩევნო კამპანიისას პოლიტიკური სუბიექტის მიმართ „უარყოფითი დამოკიდებულების შემქმნელი“ სარეკლამო მასალის გავრცელებას კრძალავს ითვალისწინებდა.

• მმართველმა კოალიციამ გააგრძელა მედიაგარემოში ჩარევა, როგორც ფორმალური, ისე არაფორმალური ბერკეტების გამოყენებით.

• მმართველი უმრავლესობა უფრო მეტად აკრიტიკებს მედიას. „ქართული ოცნების“ წევრები და სამთავრობო უწყებები ცდილობდნენ ოპოზიციური გამოცემების დისკრედიტაციას მათი დეზინფორმაციის წყაროებად წარმოჩენით.

• მმართველი უმრავლესობის მხრიდან სიტყვიერი თავდასხმები ქართული მედიისთვის მტრულ გარემოს ქმნის და გზას უხსნის ფიზიკურ ძალადობას.

სასამართლომ 5 ივლისს „ინტერპრესნიუსის“და „ტვ პირველის“ რეპორტიორების მიმართ ძალადობაში ბრალდებულებს ორგანიზებულ ჯგუფურ დანაშაულში მონაწილეობის მუხლი მოუხსნა და მათ 12 და 18 თვით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯა

---

5 ივლისს „ინტერპრესნიუსის“ ფოტოგრაფ გიორგი ნიკოლიშვილის და „ტვ პირველის“ ოპერატორის, ლევან ბრეგვაძის მიმართ ძალადობაში ბრალდებულებს სასაართლომ განაჩენი დღეს, 6 აპრილს გამოუტანა.

სასჯელი

მოსამართლე ვალერიან ბუგიანიშვილმა ყველა პირს ორგანიზებულ ჯგუფურ დანაშაულში მონაწილეობა მოუხსნა და ის ძალადობის მუხლით გადაუკვალიფიცირა.

მოსამართლის გადაწყვეტილებით,

1 წლიანი პატიმრობა მიესაჯათ „ინტერპრესნიუსის“ ფოტოგრაფ გიორგი ნიკოლიშვილზე ძალადობაში ბრალდებულებს:

• ბაქარ მაისურაძეს
• ნიკოლოზ დადვანს
• თორნიკე გაბელიანს

„ტვ პირველის“ ოპერატორის ძალადობაში ბრალდებულ ვანო ბურდულს კი, წარსულში ნასამართლეობის გამო, სხვებთან შედარებით 6 თვით მეტი- 1 წლითა და 6 თვის ვადით პატიმრობა მიესაჯა.

მაისურაძე, დადვანი და გაბელიანი 3 თვეში, ბურდული კი - 9 თვეში დატოვებს პენიტენციურ დაწესებულებას.

4 აპრილს მოსამართლემ გამოაცხადა სასამართლოს განაჩენი 5 ივლისის საქმის რამდენიმე ეპიზოდზე და ტელეკომპანია პირველის“ ოპერატორის ლექსო ლაშქარავასა და ჟურნალისტის მირანდა ბაღათურიას მიმართ ძალადობაზე თავისუფლების 5 წლით აღკვეთა მიესაჯა 6 ბრალდებულს.

---

ვრცლად ამ თემაზე: სასამართლომ 5 ივლისის მოძალადეებს განაჩენი გამოუტანა

---

კონტექსტი

5 ივლისს "თბილისი პრაიდის" მიერ დაგეგმილი "ღირსების მარშის" წინააღმდეგ გამოსული ძალადობრივი ჯგუფები მედიის 53 წარმომადგენელს ფიზიკურად გაუსწორდნენ.

ძალადობრივი აქციის ორგანიზატორების დასჯას შვიდ თვეზე მეტია უშედეგოდ ითხოვს მედია, არასამთავრობო სექტორი და სამოქალაქო საზოგადოება. თუმცა, ამ დრომდე არც ერთი ორგანიზატორი პასუხისგებაში მიცემული არ არის.

2 აპრილს, საქართველოს პარლამენტის ვებგვერდზე გამოქვეყნდა საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრობის 12 კანდიდატის სია. ბორდის წევრად პარლამენტმა, საკონკურსო კომისიის მიერ წარდგენილი კანდიდატებიდან სამი უნდა აარჩიოს.

კომისიის თავმჯდომარე რეჟისორი ბაკურ ბაკურაძეა. ის პროსახელისუფლებო განცხადებებით გამოირჩევა და 2020 წლიდან ტელეკომპანია "იმედში" მუშაობს. 

---

ბორდის წევრობის მსურველებს შორის არის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ყოფილი დირექტორი და “ქართული ოცნების” თავმჯდომარის ყოფილი მოადგილე ვასილ მაღლაფერიძე, ასევე ყოფილი დეპუტატები “ქართული ოცნებიდან” გუგული მაღრაძე და ზაზა ხუციშვილი.

ბორდის წევრობის მსურველების სია:

1. ალექსი ნონიაძე - საპარლამენტო პოლიტიკური ჯგუფი „რეფორმების ჯგუფის“ აპარატის თანამშრომელი, საქართველოს ავტო იმპორტიორთა ასოციაციის თავმჯდომარის მოადგილე.
2. ბელა კოპალიანი - აფხაზეთის ავტონომიური რესპუბლიკის განათლებისა და კულტურის მინისტრის მოადგილე.
3. გიორგი იასაშვილი - საზოგადოებრივი მაუწყებლის პროფკავშირების იურისტი.
4. გიორგი ჭანტურია - თსუ-ის მედიისა და ტელეხელოვნების კოლეჯის პედაგოგი, 2009-2012 წლებში საზოგადოებრივი მაუწყებლის გენერალური დირექტორი.
5. გუგული მაღრაძე - ყოფილი დეპუტატი. საქართველოს IX მოწვევის პარლამენტის წევრი „ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველო“ პარტიული სიით.
6. დონარა შონავა - სხვადასხვა წლებში იყო საზოგადოებრივი მაუწყებლის ახალი და მიმდინარე ამბების ბლოკის კონსულტანტი,საზოგადოებრივ-პოლიტიკური მიმართულების სამსახურის უფროსი, მაუწყებლის მე-2 არხის გენერალური პროდიუსერი.
7. ვასილ მაღლაფერიძე - საზოგადოებრივ მაუწყებელზე პროექტის “ჩვენი საქართველოს” წამყვან-პროდიუსერი, საზოგადოებრივი მაუწყებლის ყოფილი გენერალური დირექტორი 2017-2020 წლებში.
8. ზაზა ხუციშვილი - მომღერალი, ყოფილი დეპუტატი “ქართული ოცნებიდან”.
9. ლაშა ტუღუში - თსუ-ის პროფესორი, აღმოსავლეთ პარტნიორობის სამოქალაქო საზოგადოების ფორუმის საქართველოს ეროვნული პლატფორმის თავმჯდომარე.
10. ლია შავგულიძე - ჟურნალისტი, კვლევითი ჟურბალისტიკის და ეკონომიკური ანალიზის ცენტრის დირექტორი. 2014-დან 2018 წლამდე იყო ვებპორტალის eugeorgia.info-ს მთავარი რედაქტორი.
11. მარინა გიორგაძე - პარლამენტის პრესცენტრის სპეციალისტი.
12. არინა თავაქარაშვილი - სულხან-საბა ორბელიანის უნივერსიტეტის ასისტენტ-პროფესორი, 2018 წელს იყო საზოგადოებრივი მაუწყებლის რეგიონალური საბჭოს წევრი.

კანდიდატების მიერ წარდგენილ საზოგადოებრივი მაუწყებლის განვითარების კონცეფციციებს გაეცანით ამ ბმულზე.

სამეურვეო საბჭოს ფუნქციებში მაუწყებლის პროგრამული პრიორიტეტების განსაზღვრა, დებულების მიღებას, ბიუჯეტის მიღებას და სხვა ფუნქციებს მოიცავს.

ამ დროისთვის სამეურვეო საბჭო შემდეგნაირად არის დაკომპლექტებული:

• სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარე ირინა ფუტკარაძეა.

• საბჭოს წევრები არიან: მიხეილ ჩიკვილაძე, გრიგოლ მურღულია, ზაზა აბაშიძე, ბონდო მძინარაშვილი, იზაბელა ოსიპოვა, ბესიკ ლილუაშვილი, ირაკლი პაპავა, გიორგი ნიჟარაძე.
• ბორდის სამ წევრს - ირინა ფუტკარაძეს, გიორგი ნიჟარაძეს და ირაკლი პაპავას, რომლებიც 2016 წლიდან არიან სამეურვეო საბჭოში, ვადა 18 აპრილიდან ეწურებათ.

5 ივლისის საქმის რამდენიმე ეპიზოდზე სასამართლოს განაჩენი ცნობილია.

განახლება:  „ტელეკომპანია პირველის“ ოპერატორის ლექსო ლაშქარავასა და ჟურნალისტის მირანდა ბაღათურიას მიმართ ძალადობის ეპიზოდზე თავისუფლების 5 წლით აღკვეთა მიესაჯა 6 ბრალდებულს:

• დავით კუტალაძეს
• თორნიკე დავლაშერიძეს
• ​გია გიგუაშვილს
• ცოტნე ჩიხლაძეს
•  ოთარ გელაშვილს
• აკაკი ნაკაშიძეს

მოსამართლემ დამნაშავედ ცნო ტელეკომპანია „ფორმულას“ ჟურნალისტის, რატი წვერავას მიმართ ძალადობაში ბრალდებულები. ასევე„მთავარი არხის“ ჟურნალისტების დეა მამისეიშვილის და დათუნა ახალაძის, „იმედის“ ჟურნალისტების: დიტო ყირიმლიშვილისა და შოთა კერვალიშვილის, „ტაბულას” ჟურნალისტის, მაკა ჯაბუას, „რადიო თავისუფლების” ჟურნალისტების: თორნიკე მანდარიას და ოპერატორ დათო ქორიძის „რუსთავი 2-ის“ ოპერატორის ბექა ათაბეგაშვილის მიმართ ძალადობის საქმეზე ბრალდებულები.

• მოსამართლემ ბრალდებულებს ორგანიზებული დანაშაულის ბრალდება ჯგუფური ძალადობის მუხლით გადაუკვალიფიცირა.

სასჯელი

• 4 მსჯავრდებულს: გიორგი ნასყიდაშვილს, გიორგი კახიანს, რომეო კეკუტიას, ზაზა მჭედლიძეს - შეეფარდათ თავისუფლების აღკვეთა 1 წლითა და 3 თვის ვადით - მათ საპატიმროში 6 თვის გატარება მოუწევთ, რადგან 9 თვეა ისინი უკვე დაკავებულები არიან.

• 2 მსჯავრდებულს: ილია ქებაძესა და თემურ ხარაულს - თავისუფლების აღკვეთა 1 წლითა და 2 თვის ვადით.

• უშანგი დათუნაშვილს - 5000-ლარიანი გირაო შეეფარდა.

ე.წ მოპედის ეპიზოდზე -  „რუსთავი 2"-ის ჟურნალისტის  თამარ თათარაშვილის,  "ფორმულას" ფოტოგრაფის ვახტანგ ქარელის, "საზოგადოებრივი მაუწყებლის" ოპერატორის ილია თვალიაშვილის, "ნიუ პოსტის" ფოტოგრაფის ზურაბ ცერცვაძის მიმართ ძალადობისთვის პატიმრობა შეეფარდა 7 პირს:

• თედო ბურდული - 3 წელი
• გენო გერმანიშვილი - 3 წელი 
• გიორგი ხეჩუაშვილი - 3 წელი 
• გიორგი წარუაშვილი - 1 წელი და 3 თვე
• გიორგი მაღრაძე - 1 წელი და 3 თვე
• ზაზა ჭაავას - 1 წელი 
• მურად დევლარიშვილი - 1 წელი 

ცოტახანში გახდება ცნობილი სასამართლოს განაჩენი “ტვ პირველის” ოპერატორის ლექსო ლაშქარავას მიმართ ძალადობის ეპიზოდზე.

კონტექსტი

5 ივლისს "თბილისი პრაიდის" მიერ დაგეგმილი "ღირსების მარშის" წინააღმდეგ გამოსული ძალადობრივი ჯგუფები მედიის 53 წარმომადგენელს ფიზიკურად გაუსწორდნენ.

ძალადობრივი აქციის ორგანიზატორების დასჯას შვიდ თვეზე მეტია უშედეგოდ ითხოვს მედია, არასამთავრობო სექტორი და სამოქალაქო საზოგადოება. თუმცა, ამ დრომდე არც ერთი ორგანიზატორი პასუხისგებაში მიცემული არ არის.

საქართველოს საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს სხდომაზე საბჭოს ახალი თავმჯდომარე ვერ აირჩიეს.

სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარის ფუნქციაა, მოიწვიოს საბჭო, წარმართოს სხდომები, ხელი მოაწეროს საბჭოს გადაწყვეტილებებს.

რა მოხდა?

საბჭოს წევრების ხმათა უმრავლესობა წარდგენილმა კანდიდატმა ვერ მიიღო.

1 აპრილს გამართულ სხდომაზე 9-წევრიანი სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარის 2 კანდიდატურა იყო წარდგენილი:

1. ბონდო მძინარაშვილი - რომელმაც თავისი კანდიდატურა მოხსნა და კენჭისყრაში მონაწილეობა არ მიიღო.

• “გულახდილად ვიტყვი მქონდა სურვილი, რომ ჩემს კოლეგებს ჩემი კანდიდატურისთვის დაეჭირათ მხარი, მაგრამ მე ვიცი უკვე დამოკიდებულება ჩემი კოლეგების. ჩვენ ბუნებრივია გვქონდა საუბარი, არაფერი დასამალი და საიდუმლო არ არის ამაში, ერთმანეთის დამოკიდებულებები და განწყობები ვიცით. ამიტომ, მე ჩემს კანდიდატურას მივცემ თვითაცილებას და არ მივიღებ მონაწილეობას კენჭისყრაში”

• "სასურველი იყო ჩემთვის მხარი დაგეჭირათ, ნუ ასე არ გამოდის და რაკი მხარს არ მიჭერთ, მაშინ მე არც არავის დავუჭერ მხარს, როგორც ერთ-ერთი კანდიდატი. “- მიმართა კოლეგებს მძინარაშვილმა.

     2. ბესიკ ლილუაშვილი - რომელმაც მხოლოდ 4 ხმა მიიღო.

• “დარწმუნებული ვარ, რომ აქაც საჭირო რაოდენობის ხმებს ვერ მივიღებ, მაგრამ ლუსტრაციისთვის ეს აუცილებელი მგონია.”, - თქვა კეჭისყრამდე თავისი კანიდატურის დასახელებისას ლილუაშვილმა.

სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარის ასარჩევად საჭიროა მინიმუმ 5 ხმა.

კენჭისყრის შედეგები:

ბესიკ ლილუაშვილის 4 ხმიდან:

• ერთი თავისივე ხმა იყო.

• ასევე ხმები მიიღო: ზაზა აბაშიძის, ირინა ფუტკარაძისა, გიორგი ნიჟარაძისგან.

ვინ დაესწრო სხდომას?

სხდომას 9-დან 2 მეურვე არ დაესწრო:

სხდომას ესწრებოდნენ: ირინა ფუტკარაძე, მიხეილ ჩიკვილაძე, ზაზა აბაშიძე, ბონდო მძინარაშვილი, იზაბელა ოსიპოვა, ბესიკ ლილუაშვილი, გიორგი ნიჟარაძე.

არ ესწრებოდა: ირაკლი პაპავა - სამეურვეო საბჭოს ახლანდელი თავმჯდომარის ირინა ფუტკარაძის განმარტებით, მას ვერ დაუკავშირდნენ.

სხდომა დაწყებისას პროტესტის ნიშნად დატოვა: გია მურღულიამ.

• “დღეს ჩვენ ვიღებთ ისეთ გადაწყვეტილებას და თან იმ შემადგენლობით, რომლიდანაც სამი ადამიანი უახლოეს დღეებში გადის ამ სამეურვეო საბჭოდან. შეიძლება აღმოჩნდეს, ძალიან დიდი ალბათობით, რომ ახალი თავმჯდომარე აირჩიოს ძალიან ცოტა ადამიანმა სამეურვეო საბჭოს სრული შემადგენლობიდან. ვფიქრობ, ძალიან იკითხება არა საზოგადო ინტერესები, არამედ რაღაც სხვა ინტერესები. მივიჩნევ, რომ ეს სხდომა არ გამოხატავს ჩვენი ტელევიზიის ინტერესებს”,- განმარტა მურღულიამ.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს მოქმედ თავმჯდომარეს ირინა ფუტკარაძეს უფლებამოსილების ვადა 17 აპრილს ეწურება.

• კანონმდებლობის მიხედვით, სამეურვეო საბჭო თავმჯდომარეს 3 წლის ვადით ირჩევს თავმჯდომარის უფლებამოსილების ვადის ამოწურვამდე არაუადრეს 30 და არაუგვიანეს 15 კალენდარული დღისა.

• შესაბამისად, სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარის არჩევის ბოლო სამუშაო დღე სწორედ 1 აპრილს იყო.

საბჭოს თავმჯდომარეს მეურვეები, სავარაუდოდ, ახალი წევრების შესვლის შემდეგ აირჩევენ.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს/ბორდს პარლამენტის საკონკურსო კომისია დააკომპლექტებს -პარლამენტმა საკონკურსო კომიასია უკვე დაამტკიცა. 

სამეურვეო საბჭოს ფუნქციებში მაუწყებლის პროგრამული პრიორიტეტების განსაზღვრა, დებულების მიღებას, ბიუჯეტის მიღებას და სხვა ფუნქციებს მოიცავს.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს სამი ახალი წევრის შესარჩევად საქართველოს პარლამენტმა საკონკურსო კომისია დაამტკიცა. კომისიის 9 წევრიდან 3 – „იმედის“ ჰოლდინგშია დასაქმებული.

---

ვინ შეარჩევს კანდიდატებს

30 მარტს საქართველოს პარლამენტმა 89 ხმით მხარი დაუჭირა საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს მეურვეობის კანდიდატთა შესარჩევ საკონკურსო კომისიის შემადგენლობას.

შერჩეული 9 წევრიდან სამი - ბაკურ ბაკურაძე, ეკა მელქაძე და ნინო მეუნარგია - ტელეკომპანია „იმედის“ ჰოლდინგში მუშაობს.

დეტალურად:

• ბაკურ ბაკურაძე − რეჟისორი; ბაკურაძე ღიად უჭერს მხარს „ქართულ ოცნებას“ და პროსახელისუფლებო განცხადებებით გამოირჩევა. 2020 წლიდან მუშაობს ტელეკომპანია „იმედში“.
• ეკა მელქაძე − ჟურნალისტი; ბაკურ ბაკურაძესთან ერთად მუშაობს ტელეკომპანია „იმედში“, გადაცემა „ავტოგრაფში“.
• ნინო მეუნარგია − ჟურნალისტი, რადიო „იმედის“ წამყვანი;
• მიშა ჯავახიშვილი − მუსიკოსი, თბილისის ახალგაზრდული კაპელის ხელმძღვანელი; იგი ტელეკომპანია „იმედის“ წამყვანის ლევან ჯავახიშვილის ძმაა.
• გიორგი იმედაშვილი − საქართველოს უნივერსიტეტის საერთაშორისო ურთიერთობების სამსახურის უფროსი; იმედაშვილი იყო „ნაციონალური მოძრაობის“ პოლიტიკური საბჭოს წევრი.
• მაკო ჯაოშვილი − მართვისა და კომუნიკაციის საერთაშორისო სასწავლო უნივერსიტეტ „ალტერბრიჯის“ ვიცე-რექტორი, ასოცირებული პროფესორი. ის საზოგადორბერივი მაუწყებლის ბორდის შესარჩევ საკონკურსო კომისიაში 2020 წელსაც იყო.
• ერმილე მესხია − ბათუმის ხელოვნების სახელმწიფო სასწავლო უნივერსიტეტის განათლების, ჰუმანიტარულ და სოციალურ მეცნიერებათა ფაკულტეტის დეკანი, პროფესორი. 2019 წელს მონაწილეობდა აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის მრჩეველთა საბჭოს წევრების შესარჩევ კომისიაში, 2020 წელს - იყო საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხის ბორდის წევრების შესარჩევი კომისიის წევრი.
• მარიამ გოგოსაშვილი − საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის აღმასრულებელი დირექტორი. იგი საზოგადორბერივი მაუწყებლის ბორდის შესარჩევ საკონკურსო კომისიაში 2020 წელსაც იყო.
• გიორგი დავითური − ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) მედიისა და გამოხატვის თავისუფლების მიმართულების ხელმძღვანელი;

კომისიის დაკომპლექტებას გამოეხმაურა კოალიცია მედია ადვოკატირებისთვის. მათი განცხადებით, დაუშვებელია, რომ ბორდის შესარჩევ კომისიაში კერძო მაუწყებლის - “იმედის” არაერთი წარმომადგენელი მონაწილეობს:

„საკანონმდებლო დონეზე დადგენილი კრიტერიუმის მიუხედავად, პარლამენტმა არასწორად გამოიყენა დისკრეცია და არ გაითვალისწინა კომისიის შემადგენლობაში პლურალიზმის მაღალი საჭიროება” - აცხადებს მედიაკოალიცია 

ვინ ტოვებს ბორდს?

ამ დროისთვის საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭო შემდეგნაირად არის დაკომპლექტებული:

• სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარე ირინა ფუტკარაძეა. 
• საბჭოს წევრები არიან: მიხეილ ჩიკვილაძე, გრიგოლ მურღულია, ზაზა აბაშიძე, ბონდო მძინარაშვილი, იზაბელა ოსიპოვა, ბესიკ ლილუაშვილი, ირაკლი პაპავა, გიორგი ნიჟარაძე.

ბორდის სამ წევრს - ირინა ფუტკარაძეს, გიორგი ნიჟარაძეს და ირაკლი პაპავას, რომლებიც 2016 წლიდან არიან სამეურვეო საბჭოში, ვადა 18 აპრილიდან ეწურებათ.

ბორდის წევრობის მსურველებმა განაცხადი პირველ აპირამდე უნდა გააკეთონ.

კომისიის წევრების შერჩევის რეგლამენტი

• პარლამენტის რეგლამენტის მიხედვით, საკონკურსო კომისია 9 წევრით უნდა იყოს დაკომპლექტებული.
• მათ შემადგენლობაში უნდა შედიოდნენ სამოქალაქო საზოგადოებისა და აკადემიური წრეების წარმომადგენლები.
• კომისიის წევრების კანდიდატებს პარლამენტის თავმჯდომარე ფრაქციებთან, უფრაქციო პარლამენტის წევრებთან, აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლეს საბჭოსთან და საქართველოს სახალხო დამცველთან კონსულტაციების შედეგად არჩევს.

როგორ ირჩევს კომისია კანდიდატებს

საკონკურსო კომისიამ 3 მეურვე კანდიდატურების წარდგენის ვადის ამოწურვიდან 10 კალენდარული დღის ვადაში, ორ ეტაპად უნდა შეარჩიოს:

პირველ ეტაპზე

• კანდიდატები შეირჩევიან „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით დადგენილი საკვალიფიკაციო მოთხოვნების შესაბამისად.
• კანდიდატთა შეფასების დამატებითი კრიტერიუმები განისაზღვრება საკონკურსო კომისიის დებულებით.

მეორე ეტაპზე

• კანდიდატები შეირჩევიან მათ მიერ წარდგენილი საზოგადოებრივი მაუწყებლის განვითარების კონცეფციების განხილვის და მათთან გასაუბრების შედეგად.

კანდიდატთა შერჩევის შემდეგ

• საკონკურსო კომისია უმრავლესობას, უმრავლესობის გარეთ დარჩენილ პარლამენტის წევრებს, საქართველოს სახალხო დამცველსა და აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლეს საბჭოს წარუდგენს ასარჩევზე სულ ცოტა სამჯერ მეტ კანდიდატურას.

სამეურვეო საბჭოს დაკომპლექტების წესი

• საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭო სულ 9 წევრისგან შედგება.
• მეურვის უფლებამოსილების ვადა არაუმეტეს 6 წელია.
• სამეურვეო საბჭოს შემადგენლობის ერთი მესამედი როტაციის წესით 2 წელიწადში ერთხელ იცვლება.
• არ შეიძლება, ერთი და იგივე ადამიანი კი მეურვედ ერთ ვადაზე მეტი ხნით აირჩეს.

მეურვეობის კანდიდატებიდან:

• ორ მეურვეს საქართველოს პარლამენტი სიითი შემადგენლობის უმრავლესობით ირჩევს საქართველოს სახალხო დამცველის წარდგენით.
• სამს – საპარლამენტო უმრავლესობის წარდგინებით.
• სამს – საპარლამენტო უმრავლესობის გარეთ დარჩენილ პარლამენტის წევრთა არანაკლებ ერთი მეოთხედის წარდგინებით.
• ერთს – აჭარის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი საბჭოს წარდგინებით.

რა მოთხოვნების დაკმაყოფილებაა საჭირო ბორდის წევრობისთვის

მეურვეობის კანდიდატი უნდა იყოს:

• საქართველოს მოქალაქე, საზოგადოებრივი აღიარებისა და ნდობის მქონე პირი.
• მას უნდა ჰქონდეს მაგისტრის ან მასთან გათანაბრებული აკადემიური ხარისხი და არანაკლებ 10 წლის მუშაობის გამოცდილება.
• მათ შორის, სულ ცოტა 5 წლისა - ჟურნალისტიკის, ადამიანის უფლებათა დაცვის, საფინანსო, ელექტრონული კომუნიკაციების, სახელოვნებო, სამწერლო ან/და სამეცნიერო-პედაგოგიურ სფეროში.