თვით რეგულირება!
26.09.2016
,,ცენზურა აკრძალულიაო!” - უპასუხა კომუნიკაციების კომისიამ არასამთავრობო ორგანიზაციებს. კომისიამ NGO -ებს შეახსენა, რომ ,,მაუწყებელი სარედაქციო დამოუიდებლობით სარგებლობს და კონსტიტუციითა და მოქმედი კანონმდებლობით გარანტირებულია სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლება”. პირიქით რომ ყოფილიყო და ამ ტექსტით არასამთავრბოებს გაეცათ პასუხი მაუწყებელთა მარეგულირებელი კომისიისთვის, ეთქვათ, რომ მაუწყებლის შინაარსზე თავად მაუწყებელი აგებს პასუხს და ,,მოქმედი სამართლებრივი ნორმებით მაუწყებლის საქმიანობის შინაარსობრივი რეგულაციების შეუსრულებლობა არ შეიძლება კომისიის, მეტიც, სასამართლოს მსჯელობის საგანი გახდეს” - არც არაფერი იქნებოდა გასაკვირი. (არადა ეს მედიის გულშემატკივრებს, მათ შორის ამ არასამთავრობო ორგანიზაციებს, კარგად ახსოვდათ მოსამართლე ურთმელიძის მიერ რუსთავი 2-ის შინაარსზე დაუშვებელი მსჯელობისას).

კომუნიკაციების კომისიასა და არასამთავრობეობს შორის ადგილები გაიცვალა, რაც უკვე მოასწავებს საფრთხეს.

სამმა ავტორიტეტულმა ორგანიზაციამ ,,კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას” 8 სექტემბერს მიმართა და მოუწოდა, შეესწავლა ,,თუ რამდენად შეესაბამება ტელეკომპანია GDS -ის ქმედება წინასაარჩევნო პერიოდში მოქმედი კანონმდებლობისა და ,,საქართველოს მაუწყებელთა ქცევის კოდექსით” დადგენილ სტანდარტებს” და დარღვევის არსებობის შემთხვევაში, მიეღო ,,შესაბამისი ზომები”.

,,შესაბამისი ზომები”?!

ქცევის კოდექსი თვითრეგულირების დოკუმენტია, რომელიც მაუწყებლობის კანონთან ერთად სამართლებრივ გარანტიებს ქმნის იმისას, რომ მედიის შინაარსზე თავად მედიამ იმსჯელოს და დარღვევის აღმოჩენის შემთხვევაში გამოსწორდეს. მაგრამ GYLA-მ TI-მ და ISFED - მა GDS -ის ნაცვლად მარეგულირებელ კომისიას მიმართეს.

კომისიამაც პასუხად გულმოდგინედ იმსჯელა GDS - ის პროგრამაზე, რომელიც ყოველ ორშაბათს და ხუთშაბათს გადაიცემა და სადაც ყოფილ პრემიერ-მინისტრს საქართველოს 10 რეგიონიდან ადგილობრივი ჟურნალისტები ხვდებიან. კომისიამ იმსჯელა ისე, თითქოს GDS -ის თვითრეგულირების ორგანო ყოფილიყო და განაცხადა, რომ „მაუწყებელთა ქცევის კოდექსის“ 23–ე მუხლის მე–9 პუნქტით განსაზღვრული მოთხოვნების დარღვევას ადგილი არ ჰქონია.

ეს მუხლი წინასაარჩვენო პროცესში მაუწყებლის მიუკერძოებელი გაშუქების უზრუნველსაყოფად, სახელმწიფო მოხელეების საქმიანობის ასახვისას, განსაკუთრებული სიფრთხილის რეკომენდაციას იძლევა.

,,რაც შეეხება „პარტიის სასარგებლოდ აგიტაციას“, აღვნიშნავთ, რომ წინასაარჩევნო პერიოდში აგატიციის ნიშნებით ხასიათდება არა მხოლოდ საზოგადოებრივ–პოლიტიკური პროგრამები, არამედ გასართობი და იუმორისტული გადაცემები, მხატვრული თუ ანიმაციური ფილმები და სხვა.“ - ასე უპასუხა კომისიამ არასამთავრობოთა მიერ GDS -ს პროგრამის ანონსის აგიტაციად მიჩნევას.

არასათავრობოებმა GDS -ის გადაცემის ანონსში ქართული ოცნების საარჩევნო ნომრის გამოჩენაზე მიუთითეს, მარეგულირებელმა კი პასუხად შეგვახსენა, რომ ამ და სხვა მაუწყებელთა პროგრამების ანონსებში ჩვენ უხვად ვხვდებით ყოფილ პრეზიდენტებს, მინისტრებს, ჩინოვნიკებს, საარჩევნო სიმბოლოების ფრიალთან ერთად და ასეთი ანონსები, თავის გასართობ-შემეცნებით-ინფორმაციული პროგრამებიანად აგიტაციად რომ მიიჩნიო, ყველა მაუწყებელი დასახური გახდება. ,,ცენზურა კი დაუშვებელიაო”.

მთელი ამ მიმართვა-პასუხის პროცესში ჯერ არასამთავრობოებმა, შემდეგ კი კომისიამ ძალა არ დააკლო თვითრეგულირების მექანიზმის არაეფექტურობის ხაზგასმას, რაც შემდეგი მითითებით დაგვირგვინდა: - ,,მაუწყებლობის შინაარსობრივი რეგულირების საკითხი განსაკუთრებული სიფრთხილის საგანია, მით უფრო, რომ შინაარსობრივი რეგულირების საკანონმდებლო ჩარჩო, პრაქტიკულად, არ არსებობს”.

,,მედიის შინაარსობრივი რეგულირების საკანონმდებლო ჩარჩოო!”

,,არ არსებობსო”!

,,პრაქტიკულადო”!

თვითრეგულირება თავისუფლების დამხმარეა, ქათული მედია ცდილობს თვითდარეგულირდეს. ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია ამის კარგი მაგალითია, ახლახანს მაუწყებელთა თვითრეგულირების ორგანოებში მიმართვის გამარტივებისთვის რეგიონულმა ტელევიზიებმაც საკუთარი სურვილით გაუშვეს საერთო პორტალი. როცა შეცდომას უშვებს, ქართული პასუხისმგებლობის მქონე მედია ბოდიშს იხდის და ასწორებს გადაცდომას (მაგალითები შეგიძლიათ ქარტიის გვერდზე განხილულ საქმეებში ნახოთ), რაც მათივე სიძლიერის მაჩვენებელია და არა სისუსტის.

არასამთავრობოებს და კომისიასაც შეუძლიათ თვითდარეგულირდნენ, აღიარონ რომ შეეშალათ ამ მიმართვა-პასუხისას, სანამ მედიის ,,შინაარსობრივი რეგულირების საკანონმდებლო ჩარჩოს” შექმნამდე მივიდოდეს საქმე “პრაქტიკულად”.

არა და რა საინტერესო და სასარგებლოც იქნებოდა, გვენახა GDS -ის თვითრეგულირების ორგანოს მსჯელობა სადავო პროგრამის მაუწყებელთა ქცევის კოდექსთან შესაბამისობაზე.

ბლოგის ავტორი : ნათია კუპრაშვილი;
კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ

ასევე იხილეთ