როგორ გაჩნდა „პუბლიკა“, რას აპირებს გამოცემა მომავალში და რა მნიშვნელობა აქვს სოლიდარობას დღეს, წაიკითხეთ ზურა ვარდიაშვილთან „მედიაჩეკერის“ ინტერვიუში. 

რა იყო მთავარი მოტივაცია, რის გამოც 2000-იან წლებში ჟურნალისტობა გადაწყვიტეთ?

- მართალი გითხრა, მე მინდოდა გამომძიებლობა. მომწონდა სასამართლო პროცესების ყურება, ასევე ფილმები და წიგნები სასამართლო პროცესებსა და გამოძიებაზე. ამ განსჯის პროცესზე დაკვირვება აღმაფრთოვანებდა. მაგრამ მალე, ჯერ კიდევ სკოლის პერიოდშივე გავაცნობიერე, რომ საქართველოში ის სასამართლო არ არის, რასაც მე ფილმებში ვუყურებდი და ამერიკელი პროკურორებით აღფრთოვანება იმით შეიცვლებოდა, რასაც დღეს ვხედავთ. ამის შემდეგ ვიფიქრე, რომ ჟურნალისტიკა ახლოს იდგა გამოძიებასა და სამართალთან. თან მგონი ცოტა ნარცისული ვნებებიც ამუშავდა და ვფიქრობდი, რომ კარგი იქნებოდა, თუკი ჩემი გამოძიებული საქმეების შესახებ ყველა შეიტყობდა. 

კიდევ ერთი მიზეზი, რის გამოც გამომძიებლობა გადავიფიქრე, იყო სწორედ ამ 2000-იანი წლების რეალობა. მე ვხედავდი, რომ პოლიციელი, გამომძიებელი, პროკურორი, მოსამართლე და კრიმინალური სამყარო ერთმანეთისგან არ განსხვავდებოდა. დაახლოებით იგივე იყო მაშინ, რაც დღეს. დღეს მე არ ვიცი, კრიმინალისგან უფრო დიდი საფრთხე მოდის ჩემ მიმართ თუ სამართალდამცავისგან. უფრო სწორედ, ცალსახად შეიძლება ითქვას, რომ მე დღეს საფრთხეს სწორედ სამართალდამცავისგან ვგრძნობ.  

ძალიან გამიმართლა და ზუსტად იმ წელს, როდესაც ვაბარებდი, ეროვნულმა გამოცდებმა მომიწია. მე არ ვიყავი შეძლებული ოჯახიდან და ჩვენ არ გვქონდა ფულის გადახდის საშუალება, ამიტომ შესაძლოა უნივერსიტეტის მიღმაც დავრჩენილიყავი. ბაკალავრის დასრულების შემდეგ, სიმართლე გითხრათ, არ ვიცოდი, რა მეკეთებინა და ამიტომ მაგისტრატურაშიც ჩავაბარე, საინტერესო პროგრამა იყო  - მედია და ტექნოლოგიები. მანდაც გამიმართლა, რადგან კარგი ლექტორები მყავდა: მაგდა მემანიშვილი, ია ანთაძე, ასევე სოზარ სუბარი.  

სოზარ სუბარი რას გასწავლიდათ? 

- მედია სამართალს. ეს იყო სტრასბურგის სასამართლო პრაქტიკების სწავლა, რომელიც გამოხატვის თავისუფლებას ეხებოდა. ავიღებდით ისეთ ცნობილ საქმეებს, მაგალითად, როგორიც იყო „ჰენდისაიდი გაერთიანებული სამეფოს წინააღმდეგ“ და განვიხილავდით. მაშინ სოზარ სუბარი ძალიან გახსნილი, ლიბერალური ღირებულებების მქონე ადამიანი იყო. შესაძლოა, როგორც პედაგოგი, მასზე უკეთესებიც იყვნენ, მაგრამ ეს საგანი და ამ საქმეების განხილვა ნამდვილად საინტერესო იყო. 

ზოგადად სწავლის პერიოდში, სხვადასხვა კურსზე ჩვენ აქტიურად განვიხილავდით ხოლმე მაშინდელი „ლიბერალის“, „ბათუმელების“, „ნეტგაზეთის“ სტატიებს. კარგად მახსოვს, დავით ბუხრიკიძის სტატიებს რომ ვკითხულობდი, ვფიქრობდი, ნეტავ ოდესმე ასე წერას თუ შევძლებ-მეთქი. დაახლოებით ამ პერიოდს ემთხვევა, „ლიბერალში“ ახალგაზრდა ჟურნალისტების ძებნა რომ დაიწყეს. მაშინ „ლიბერალის“ გაცხადებული პოლიტიკა იყო, ბევრი ახალი ჟურნალისტი, ჯერ ისევ სტუდენტი ან ახალდამთავრებული მიეღოთ სამუშაოდ. იმ პერიოდში „სტუდია მონიტორი“ და „ლიბერალი“ ერთ შენობაში, ერთად იყვნენ. მე, ლიკა ზაკაშვილი, თათია ხალიანი და კიდევ ბევრი, მაშინ დამწყები ჟურნალისტი ერთად მივედით მაგ დროს „ლიბერალში“. 

იქიდან გამომდინარე, რომ საგამოძიებო ჟურნალისტიკა მაინტერესებდა, „ლიბერალის“ დამფუძნებელმა და რედაქტორმა, შორენა შავერდაშვილმა ჩემი თავი ნინო ზურიაშვილს მიაბარა. ზურიაშვილმა მაშინ სასამართლო პროცესებზე სიარული დამავალა. იმ პერიოდში „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია“ სასამართლო პროცესების მონიტორინგს ახორციელებდა. ესწრებოდნენ სხდომებს და შემდეგ ერთგვარი კითხვარივით იყო, რამდენი მოწმე გამოკითხეს, ვის რამდენი დრო ჰქონდა სალაპარაკოდ, ბალანსი რამდენად იყო დაცული და ა.შ. ამ კითხვარს ავსებდნენ. მაშინ რომ მეგონა, სასამართლოში მაგზავნიან და იქიდან დიდი სკანდალური გამოძიებით დავბრუნდები, ზურიაშვილმა მითხრა, რომ წადი ახლა და ამ იურისტთან ჩაი დალიეო. თავიდან ვერ მივხვდი, რას გულისხმობდა, მაგრამ ამ გზით დავიწყე სასამართლო სპეციფიკის გაცნობა, შესწავლა და შემდეგ უკვე მუშაობა. ასე დაიწყო ჩემი ჟურნალისტური კარიერა. ეს იყო 2011 წლის ოქტომბერი. 

ცხადია, ალბათ, ყველაზე მეტი, სწორედ „ლიბერალში“ მუშაობის პირველ წლებში, 2011-13 წლებში ვისწავლე. მყავდა შესანიშნავი მენტორი ნინო ზურიაშვილი და ძალიან კარგი რედაქტორი შორენა შავერდაშვილი. ამავე დროს, მაშინ შესანიშნავი გუნდი იყო „ლიბერალში“. გამოცემა მაშინ ბეჭდური იყო და სწორედ იმ პერიოდში იქოქებოდა ვებგვერდი. მაშინ ჟურნალი კვირაში ერთხელ გამოდიოდა და ვებზე დღეში ერთი ნიუსი იდებოდა. ვები, როგორც დამოუკიდებელი პროდუქტი ჯერ არ არსებობდა. მაშინ იყო მედიაჰოლდინგი „დეკომი“, რომელიც აერთიანებდა: ჟურნალ „ცხელ შოკოლადს“, „ლიბერალს“ და რადიო „ცხელ შოკოლადს“. ამ სამი მედიის თანამშრომლობაც ძალიან კარგი გამოცდილება იყო ჩემთვის. ხშირად ყოფილა, რომ რაღაც მასალაზე წასულს, იქიდან მომქონდა ნიუსი „ლიბერალისთვის“, სინქრონი რადიოსთვის და ვთქვათ პრეინტერვიუ ჟურნალ „ცხელი შოკოლადისთვის“.

ერთი სიტყვით, ძალიან რთული და საინტერესო პერიოდი იყო სამუშაოდ, განსაკუთრებით 2011-2012 წლები. თან მე პენიტენციური სისტემაც მეხებოდა, საიდანაც წელიწადში 500 გარდაცვლილი ადამიანი გადიოდა. პირველად, როდესაც ერთ კონკრეტულ ამბავზე ვმუშაობდი და ტელეფონში აკანკალებული ქალის ხმა მესმოდა, რომელიც ციხეში ტუბერკულოზით გარდაცვლილი პატიმარი ძმის შესახებ მიყვებოდა, მაშინ მივხვდი, რომ ჟურნალისტობა გარდა საინტერესო პროფესიისა, ძალიან მძიმეც არის.

რამდენი წელი იმუშავეთ „ლიბერალში“?

- „ლიბერალში“ სხვადასხვა პოზიციაზე ვიმუშავე. ჯერ ჩემი რუბრიკა მქონდა, რომელიც სამართალს ეხებოდა, შემდეგ ვიყავი რედაქტორი, შემდეგ - მთავარი რედაქტორი, წილის მფლობელიც კი. საბოლოოდ, ჩვენი ურთიერთობა შორენა შავერდაშვილთან 2017-2018 წლებში გართულდა, ძალიან აშკარა განსხვავებები გამოიკვეთა ჩვენ შორის და ამიტომ 2019 წელს, მე და ლიკა ზაკაშვილმა „ლიბერალი“ დავტოვეთ.  

რა იყო ეს განსხვავებები, რომელიც თქვენს შორის გამოიკვეთა?

- შესაძლოა, ეს განსხვავებები ადრეც იყო, მაგრამ შორენა ხელისუფლების ცვლილების შემდეგ მალე წავიდა. მან დაგვიბარა მე და ლიკა ზაკაშვილი და გვითხრა, რომ ამ ეტაპზე ამ მიმართულებით მუშაობა დაასრულა და მიდის ბიზნესში. მაშინ მე და ლიკას ჟურნალის წილის 20-20 პროცენტი გადმოგვიფორმა და დაგვემშვიდობა. ამის შემდეგ რამდენიმე წელი საერთოდ არ ერეოდა ჟურნალის საქმეში. ჩვენ მოვაგვარეთ და გავასწორეთ მთელი ადმინისტრაციული საქმეები, ვიშოვეთ დაფინანსება და წელში გავიმართეთ. რაღაც ხნის შემდეგ, შორენამ ისევ დაიწყო დაინტერესება და საკუთარი სურვილების გამოთქმა. მაგალითად, მისი აზრით, ზაზა შათირიშვილი იმდენად საინტერესო მოაზროვნე იყო, რომ მასთან ინტერვიუები ჟურნალში ხშირად უნდა ყოფილიყო. რაღაც ასეთი ტიპის სურვილებს გამოთქვამდა. ერთ-ერთ ბოლო შეხვედრაზე გამოთქვა მოსაზრება, თუ როგორ უნდა გაგვეზარდა „ლიბერალის“ გავლენა. ხომ ხედავთ, შალვა რამიშვილმა ახლა გახსნა ტელევიზია და უკვე როგორი გამოხმაურება აქვსო. ჩვენ კარგად ვიცოდით, რის ხარჯზე გააკეთა ეს შალვა რამიშვილმა და საერთოდ რა მიზნით გახსნა ტელევიზია. ცხადია, ეს ჩვენთვის მიუღებელი იყო. ე.წ. ნიშურ ონლაინ მედიებს ხომ გვაქვს ის ფუფუნება, რომ ყველაფერს არ მივედმოვედოთ, ყვითელი თემები არ გავაშუქოთ, საჯარო ინტერესები დავიცვათ, მედია სტანდარტი დავიცვათ… ეს ჩვენ  გავრცელების არეალს კი გვიზღუდავს, მაგრამ გვაძლევს საშუალებას ეთიკური მედიაპროდუქტი შევქმნათ. ერთი სიტყვით, საბოლოოდ ძალიან გაგვირთულდა ურთიერთობა შორენა შავერდაშვილთან, საერთო ენა დავკარგეთ დაწყებული პოლიტიკურ თუ რელიგიურ თემებზე, დამთავრებული უმცირესობების საკითხებზე. მაგალითად, მაშინ ჩვენ გვქონდა პროფაილი ტრანსგენდერ ქალზე, რომლის ფოტოც იმ გამოშვების ქავერზე იყო, მაშინ მან გვითხრა, რომ ამით ვაღიზიანებდით მკითხველს. ამ სიტუაციაში ჯერ შევთავაზეთ, რომ მოეყიდა ჩვენთვის „ლიბერალი“ და ნელ-ნელა დავფარავდით, ამაზე არ დაგვთანხმდა და ამიტომ საბოლოოდ, 2019 წელს წამოვედით. 

რამდენიმეთვიანი პაუზის შემდეგ მე და ლიკამ დავიწყეთ ახალ გამოცემაზე ფიქრი, გავამზადეთ პროექტი და დაფინანსებაც ვიშოვეთ. 2019 წლიდან უკვე დავიწყეთ „პუბლიკას“ გამოშვება. 

რა იყო „პუბლიკას“ მთავარი მიზანი? 

- ჩვენი მთავარი იდეა და კონცეფცია ყველა ჰედლაინის ქვეშ იწერება. ეს არის - „„პუბლიკა“ - ინფორმირებული არჩევანისათვის“. ყველა ავტოკრატიულ თუ დიქტატორულ რეჟიმს აქვს მარტივი იარაღი, გადაკეტოს საინფორმაციო არხები და დატოვოს მხოლოდ ერთი. დღევანდელ დღეს, ტექნოლოგიურად განვითარებულ სამყაროში ამის განხორციელება ძნელია, თუ ჩრდილოეთ კორეა არ ხარ და ფეისბუკიც აკრძალული არ გაქვს. თუმცა, დღეს ეს ტექნოლოგიური სიკეთე იქცა გამოწვევად, რადგან მათ მიეცათ საშუალება დეზინფორმაციული კამპანიების წყალობით, ადამიანების თავში ჰიბრიდული ომი გამართონ. ახლა ისინი ამ მრავალ არხს, წყაროს, საშუალებასა თუ მეთოდოლოგიას იყენებენ საზოგადოების სამართავად. ჩემი სტუდენტობის დროს იყო სულ ამ საფრთხეზე საუბარი, რომ შესაძლოა, აკადემიური მედია გაქრეს და მობილური ტელეფონით და ლაივის ჩართვით ნებისმიერს შეეძლოს ჟურნალისტობა. ეს ძალიან კარგი და მნიშვნელოვანი მონაპოვარია, მაგრამ ჟურნალისტიკა არ არის მხოლოდ ლაივის ჩართვა, ჟურნალისტიკა არის ინფორმაციის მოძიება, მისი გადამუშავება და შემდეგ ამ ყველაფრის მედიის ყველა სტანდარტის დაცვით გავრცელება. ასევე, დიდი გამოწვევაა ის პროპაგანდისტული მედიები, რომელსაც მე დეზინფორმაციის ინფრასტრუქტურას ვუწოდებ. ამ ყველაფრის საპირწონე და ერთადერთი წამალი არის დამოუკიდებელი, მიუკერძოებელი და ობიექტური მედია, რომლის კეთებასაც ვცდილობთ. 

ჟურნალ „ლიბერალში“ იყო ასეთი რუბრიკა - „2 აზრი“. ამა თუ იმ ახალ ინიციატივაზე, კანონპროექტზე განსხვავებული მოსაზრებების მქონე ავტორების ბლოგები იბეჭდებოდა ხოლმე. დისკუსიაც იყო ამ ფორმით. დღეს, იქიდან გამომდინარე რომ „ქართული ოცნება“ და მათი მხარდამჭერები თქვენთან არ თანამშრომლობენ, როგორ ავსებთ ამ სივრცეს? 

- დიახ, სამწუხაროდ, ისეთ პოლარიზებულ გარემოში გვიწევს მუშაობა, რომ არ არსებობს ადგილი, სადაც განსხვავებული ხედვებით და არგუმენტებით გაიმართება დისკუსია. ამ ხელისუფლების მიზანი თავიდანვე ეს იყო, რომ შუა უნდა გაიკრიფოს, ანუ ან ჩვენთან ხარ, ან ჩვენი მტერი ხარო. ამიტომ, ამ მხრივ სერიოზული შიმშილი გვაქვს. ჩვენ კი ვცდილობთ, მაშინ როდესაც რაიმე სერიოზული მასალა გვაქვს, რომელიც ახსნას საჭიროებს, განმარტებებით დავტვირთოთ, მაგრამ მაინც არ არის საკმარისი. თუკი ჯერ კიდევ რამდენიმე წლის წინ შესაძლებელი იყო მმართველი ძალისგან კომენტარის მიღება, დღეს უკვე არანაირი ურთიერთობა არ გვაქვს, ახლოს მიღწევაც აღარ შეგვიძლია. ეს მდგომარეობა მათ აწყობთ და ამას გამიზნულად აკეთებენ. ასე ჩვენ პროპაგანდის სამიზნე ვართ, რომ აი, განსხვავებული აზრი ჩანს თქვენს გამოცემაში და ამით ახდენს მარგინალიზაციას. ხშირად გვესმის იმ ჟურნალისტების კრიტიკა, ინტერვიუსთვის რესპონდენტს რომ მისდევენ. წარმოუდგენელია ჟურნალისტს ეს სიამოვნებას ანიჭებდეს, მაგრამ რა ქნას? როგორ მოიპოვოს კითხვებზე პასუხი? და ამას ყველაფერს შენთვის, მკითხველისთვის აკეთებს. შენ ხომ გაინტერესებს შარშან დანიშნულმა ჩინოვნიკმა, რომელსაც ერთი სამოთახიანი ბინა ჰქონდა, როგორ აიშენა სასახლე, შენი ფული ხომ არ მოიპარა?! ეს კითხვები მაყურებლისა თუ მკითხველისთვის ისმება. ამიტომ კი, ხანდახან გვიწევს სადღაც გაკიდება, შესვლა, სახლის ან სამსახურის სახლთან დახვედრა, რომ ეს კითხვები დავსვათ. 

დღეს რომ ინტერვიუსთვის მზაობა გამოიჩინონ, მიხვალთ?

- რა თქმა უნდა. მიუხედავად იმისა, რომ მათი ლეგიტიმაციის პრობლემა არსებობს, მე ჟურნალისტი ვარ და დაველაპარაკები არალეგიტიმურ ხელისუფლებასაც. ჟურნალისტი „ჰამასის“ ლიდერთანაც მივა და კითხვებს დაუსვამს. ბინ ლადენთან ჩაუწერიათ ინტერვიუ და თუ საშუალება მექნება, მეც ნებისმიერთან მივალ. მაგრამ ცხადია, საშუალება არ იქნება, რადგან ისინი სიკვდილივით გაურბიან კითხვებს. 

„პუბლიკა“ ბოლო პერიოდში „ქართული ოცნების“ მაღალჩინოსნებისთვის განსაკუთრებულ სამიზნედ იქცა. რა არის ამის მიზეზი, როგორ ფიქრობთ? 

- პირველ რიგში, ეს ამოჩემება ჩვენს გავლენას ნიშნავს. ეს, ასევე, ერთგვარი კომპლიმენტია ჩვენთვის. თუ დიქტატურის გზაზე დამგარ ხელისუფლებას არ მოსწონხარ და შენს რეპრესირებას ცდილობს, ესე იგი სწორად მუშაობ. 

მეორე მხრივ, ეს არის კიდევ ერთი ცხადი ნიშანი, თუ როგორ ექცევა ხელისუფლებაში მყოფი ძალა მედიას, ზოგადად სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლებას. მას საკმარისად არ მიაჩნია ჩვენი ფიზიკური დევნა, დაჭერა, დრაკონული კანონები და სურს „მსუსხავი ეფექტი“ რაც შეიძლება მძლავრად გაავრცელოს ჩვენზე. თუმცა, მისი სურვილი ერთია და ჩვენ როგორ ვპასუხობთ მას - მეორე. და ჩვენ ამას ვპასუხობთ იმის კეთებით, რის გამოც ვყავართ ამოჩემებული: ახალი ამბების გავრცელებით, საგამოძიებო მასალების მომზადებით, კორუფციის კვლევით, სიღრმისეული ანალიზით და ა.შ.

როგორ გაგრძელებას „პუბლიკა“ მუშაობას? 

- მე ვიცი, რასაც ვაპირებ, მაგრამ რეალურად რა იქნება, ეგ არ ვიცი, იმიტომ რომ ბევრი რამ ჩემზე არ იქნება დამოკიდებული. თუმცა, ერთი, რაც ზუსტად ვიცი, არის ის, რომ ვაპირებ ზუსტად იმავე საქმიანობის გაგრძელებას, რასაც ახლა ვაკეთებ. ვაპირებ მუშაობას, ვაპირებ ინფორმაციების მოძიებას, მის გადამუშავებას, მის გავრცელებას, იმისთვის რომ ადამიანებს ჰქონდეთ შესაძლებლობა, რომ გააკეთონ ინფორმირებული არჩევანი. ხოლო მე ვაცნობიერებ, ცხადია, იმ რისკებს და იმ საფრთხეებს, რომელიც გველის. ეს რისკები იწყება უბრალოდ რაღაცა ფინანსური შევიწროვებიდან გაგრძელებული ციხეში ჩასმით და დასრულებული მკვლელობებით. მაგრამ ვართ სიტუაციაში, როდესაც, შეგვიძლია ვთქვათ, რომ სხვა გზა არ გვაქვს, იმიტომ რომ ჩვენ უკან ახლა, ამ წუთას დგას არა უბრალოდ ჩვენი პროფესია, არა უბრალოდ რაღაცა კონკრეტული პოლიტიკური პარტიის გამარჯვება ან დამარცხება, არამედ დგას ჩვენი საერთო სამშობლოს ყოფნა-არყოფნის საკითხი, რაც არ უნდა პათეტიკურად ჟღერდეს ახლა ეს ჟურნალისტისგან და ზოგადად ადამიანისგან არ მიყვარს ეს ტონი, მაგრამ ამ წუთას სწორედ აი ასეთ სიტუაციაში ვიმყოფებით. 

ბოლოს, სოლიდარობის მნიშვნელობაზე მინდა ვისაუბროთ. ოთხ თვეზე მეტია, რაც მზია ამაღლობელი, „ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი უკანონო პატიმარია. „პუბლიკა“ მისი ერთ-ერთი გამორჩეული მხარდამჭერია. ამასთან, თქვენ ერთმანეთის კონკურენტები ხართ.

- კონკურენცია ჩვენ შორის აქამდეც იყო და ახლაც არის, მაგრამ ეს კონკურენცია ნიშნავს, რომ დღესაც მინდა რაღაც სიახლე პირველად ჩვენს გამოცემაში გამოჩნდეს, დღესაც მინდა, რომ ყველაზე კარგი ჟურნალისტური გამოძიება გვქონდეს, ექსკლუზიური ინტერვიუ და ა.შ. ეს ჩვენს პროფესიაში პატარ-პატარა ჯილდოებია. დღესაც მომეშლება ნერვები, თუ რაღაც სიახლის გამოქვეყნებას სხვა გამოცემა დამასწრებს. ეს კონკურენცია არის, რაც გვანვითარებს და გვზრდის ყველას. 

მაგრამ დღევანდელ სიტუაციაში ამ კონკურენციაზე უფრო ძლიერი განცდა არის ერთიანობა, სოლიდარობა ერთმანეთის მიმართ და რაც მთავარია, ჩვენ ძალიან დავუმეგობრდით ერთმანეთს. ყველას კარგად ახსოვს, საწყის ეტაპზე „ლიბერალის“ და „ტაბულას“ დაპირისპირებაში გადასული კონკურენცია, თუმცა, ვფიქრობ, ეგეც უფრო რედაქტორების დაპირისპირება იყო. მაგრამ დღეს, რუსთაველზე სამუშაოდ გასულებს სპეცრაზმელები რომ მოგვდევენ, ერთად გავრბივართ, ერთ ვაფარებთ თავს… ყოფილა შემთხვევები, რომ ინფორმაციაც გაგვიზიარებია ერთმანეთისთვის და წყაროებიც, რადგან დღეს ჩვენთვის ექსკლუზივზე გაცილებით მნიშვნელოვანი, მკითხველამდე ამბის მიტანაა. ჩვენ დღეს ყველა ერთად ვართ. შესაძლებელია იყოს საკითხები, რომელზეც განსხვავებული მოსაზრებები გვაქვს, მაგრამ ეს ხელს არ გვიშლის, მზია ამაღლობელის თავისუფლება ერთად მოვითხოვოთ და ვიყოთ სოლიდარულები ერთმანეთის მიმართ. 

დღეს, ჩვენ ყველას ერთი, საერთო მტერი გვყავს და ამ საერთო მტერში არა რომელიმე პარტია, არამედ დიქტატურა და მისი საფრთხეები იგულისხმება. 

.......................................................

კონტექსტი: საქართველოში დამოუკიდებელ და კრიტიკულ მედიას მუშაობა რთულ გარემოში უწევს. „ქართულმა ოცნებამ“ ერთიმეორის მიყოლებით მიიღო მედიის შემზღუდავი საკანონმდებლო ცვლილებები. 31 მაისიდან მოქმედებას დაიწყებს „უცხოეთის აგენტების რეგისტრაციის აქტი“, რომელსაც „ქართული ოცნება“ ამერიკული FARA-ს სიტყვასიტყვით ნათარგმნს უწოდებენ. 

ოთხ თვეზე მეტია უკანონო პატიმარია „ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი მზია ამაღლობელი; სატელევიზიო მაუწყებლობა შეწყვიტა ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილმა ტელეკომპანია „მთავარმა არხმა“. საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა სამსახურიდან გაათავისუფლა ნინო ზაუტაშვილი, ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანი და დახურა გადაცემა „რეალური სივრცე“. ისინი „პირველი არხის“ სარედაქციო პოლიტიკას ღიად აკრიტიკებენ და პოლიტიკურ გავლენებზე საუბრობენ. 

ჟურნალისტებს ხელს უშლიან პროფესიული მოვალეობის შესრულებისას, მათ აქციების გაშუქებისას აჯარიმებენ „გზის ხელოვნურად გადაკეტვისთვისაც“. ამასთან, დღემდე არ დასჯილან პროევროპული აქციების გაშუქებისას ჟურნალისტებზე (გურამ როგავა, ალექსანდრე ქეშელაშვილი, მაკა ჩიხლაძე, გიორგი შეწირული და სხვები) თავდამსხმელები.