28 ოქტომბრის კიბერთავდასხმის შემდეგ, მუშაობა თითქმის ყველა  ონლაინ გამოცემამ განაახლა, მათი საიტები აღდგა. გამოცემებში ამბობენ, რომ მომხდარის გამო ვებგვერდებზე არსებულ კონტენტს პრობლემები არ შექმნია, არაფერი წაშლილა. ონლაინგამოცემებისგან განსხვავებით, "იმედში" ამბობენ, რომ ამ დრომდე შეფერხებით მუშაობენ, მათ პრობლემა სისტემაში ჰქონდათ და ჯერ ყველა კომპიუტერი აღდგენილი არ არის. 

 ბოლო ინფორმაციით, “პროსერვისმა”, რომლის სერვერებზეც იყო განთავსებული იმ მედიების უმეტესობა, რომელთაც გუშინ პრობლემები შეექმნათ, თავდასხმის მიზეზი დაადგინა, თუმცა, ჯერ არ ასაჯაროებს.  

“29 ოქტომბრის ღამის 3 საათზე უკვე აღდგენილი იყო ყველა საიტი. ჰოსტინგ კომპანია ამ ეტაპზე უწყვეტ რეჟიმში აგრძელებს მუშაობს”, - ვკითხულობთ განცხადებაში, რომელიც კომპანიამ დღეს, 29 ოქტომბერს გაავრცელა.  

კომპანია აგრძელებს მუშაობას შინაგან საქმეთა სამინისტროს კიბერ უსაფრთოხების დეპარტამენტთან და მონაცემთა გაცვლის სააგენტოსთან: “ინციდენტის ძირითადი მიზეზი უკვე იდენტიფიცირებულია. თუმცა მიმდინარე საგამოძიებო სამუშაოებიდან გამომდინარე სხვა დეტალები მოგვიანებით გახდება ცნობილი”, - აღნიშნულია კომპანიის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.

კონკრეტულ მიზეზებზე არც საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრო საუბრობს.

“შესაძლოა, კიბერშეტევა განხორციელებული იყოს როგორც ქვეყნის შიგნიდან, ასევე, რომელიმე უცხო ქვეყნიდან.. ამ ეტაპზე, ჩატარებული საგამოძიებო ღონისძიებებით დგინდება, რომ განხორციელდა კიბერშეტევა, რა დროსაც შეიცვალა ვებსაიტების მთავარი გვერდები - ე.წ. "დიფეისი" (Deface). დაზარალებული კომპანიების უდიდეს ნაწილს ჰოსტინგურ მომსახურებას უწევენ ქართული კერძო კომპანიები. თითოეულ ვებგვერდზე კიბერშეტევის სტილი არის იდენტური”, - ვკითხულობთ უწყების განცხადებაში.

28 ოქტომბერს, კიბერთავდასხმის მსხვერპლი, დაახლოებით 2 000-მდე საიტი გახდა, მათ შორის, მედიაორგანიზაციების ვებგვერდები. საიტების გახსნისას მათზე ჩნდებოდა ყოფილი პრეზიდენტის, მიხეილ სააკააშვილის ფოტო ინგლისურენოვანი წარწერით - “მე დავბრუნდები” (“I’ll be back”).

• ჰაკერული შეტევა მედიასაშუალებებზე
  
  

ამავე დღეს ტექნიკური პრობლემა შეექმნა ტელეკომპანიებს “იმედს”, “მაესტროსა” და “GDS-ს”. “იმედის” საინფორმციო სამსახურის უფროსის ირაკლი ჩიხლაძის ინფორმაციით, ტელევიზიის შიდა ქსელი დაახლოებით 20 წუთის განმავლობაში იყო პარალიზებული. როგორც ტელეკომპანიის იურისტმა, ანდრო ლაშხმა განაცხადა, დაზიანდა ძვირადღირებული ტექნიკა.  

მომხდარი “იმედმაც” სავარაუდო კიბერშეტევას დაუკავშირა, შსს-ში კი დღეს განაცხადეს, რომ მაუწყებლებლებში შექმნილი პრობლემა გუშინ ორი ათასზე მეტ საიტზე განხორციელებულ კიბერშეტევასთან კავშირში არ იყო.

“ამ ეტაპზე, აღნიშნული კომპანიების ვებსერვერებზე მსგავსი ტიპის კიბერშეტევა არ განხორციელებულა, თუმცა ტარდება შესაბამისი ღონისძიებები ზუსტი გამომწვევი მიზეზის დადგენის მიზნით”, - ნათქვამია შსს-ს განცხადებაში.

"იმედის" იურისტი ანდრო ლაშხი "მედიაჩეკერთან" საუბარში ამბობს, რომ მათ პრობლემა ვებგვერდზე არ ჰქონიათ, საეთერო პრობლემები იყო, ვირუსი სისტემაში შეიჭრა. მისივე თქმით,  შსს-ს განცხადებაშიც ეს არის მითითებული, რომ "იმედს" სერვერზე არ ჰქონია პრობლემა: "შსს-ში გუშინ დავრეკეთ, მოვიდნენ ადგილზე, გამოკითხეს თანამშრომლები და ახლაც მუშაობენ. ვერაფერთან ვერ ვაკავშირებთ, ვვარაუდობთ, რომ კიბერშეტევა იყო, თუმცა, დაზუსტებით ამასაც ვერ ვამბობთ, რადგან ჯერ გამოძიების შედეგები არ არის ცნობილი". 

მაუწყებლის იურისტის განცხადებით, ამ ეტაპზე ზარალი შესწავლილი არ აქვთ: "ჯერ სრული სურათი არ გვაქვს, კვლავ შეფერხებით ვმუშაობთ, ჯერჯერობით ყველა კომპიუტერი არ არის აღდგენილი და არ ვიცით, რისი აღდგენა შეიძლება და რისი არა". 

კიბერთავდასხმის შემთხვევას შინაგან საქმეთა სამინისტრო სისხლის სამართლის კოდექსის 284-ე და 286-ე მუხლებით იძიებს, რაც კომპიუტერულ სისტემაში უნებართვო შეღწევასა და კომპიუტერული მონაცემების და/ან კონპიუტერული სისტემის ხელყოფას გულისხმობს.

“მიმდინარეობს ყველა იმ პირის გამოკითხვა, ვინც შესაძლოა, გამოძიებისთვის მნიშვნელოვან ინფორმაციას ფლობდეს, ასევე, ტარდება ტექნიკური მოწყობილობების დათვალიერება. დანიშნულია შესაბამისი ექსპერტიზები.” - აღნიშნულია შსს-ს განცხადებაში.  

ესტონეთმა შესაძლოა დაკარგოს პრესის თავისუფლების რეიტინგში მოწინავე მე-11 ადგილი. ასე გამოეხმაურა რეიტინგზე მომუშავე ორგანიზაცია “რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე” ესტონეთის ერთერთი უმსხვილესი და უძველესი გაზეთის Postimees-ის მფლობელის მცდელობებს,  ჩაერიოს სარედაქციო საქმიანობაში.

აღნიშნულ გაზეთს ნორვეგიული კომპანია Schibsted ფლობდა, თუმცა 2013 წელს ის ესტონელმა ბიზნესმენმა, მარგუს ლინამიემ შეიძინა. პრობლემებმა სარედაქციო დამოუკიდებლობაში ჩარევის კუთხით 2017 წლიდან იჩინა თავი, 2018 წელს კი ზედიზედ ხუთი რედაქტორი გახდა იძულებული დაეტოვებინა გაზეთი.

“ახალი ამბების, ბიზნესის, გამოძიების, სპორტის, ოპედის განყოფილების რედაქტორებმა დატოვეს გაზეთი მარგუს ლინამიეს მცდელობების გამო, გადააქციოს გაზეთი თავისი კონსერვატიული და ნაციონალისტური მოსაზრებების პროპაგანდისტულ რუპორად”, - ნათქვამია ორგანიზაცია “რეპორტიორები საზღვრებს გარეშეს” მიერ გამოქვეყნებულ განცხადებაში.

უფრო ადრე ადგილობრივი მედია მფლობელის მიერ შექმნილ პრობლემაზე მიუთითებდა თავის ანგარიშში ორგანიზაცია “მედიაპლურალიზმისა და მედიის თავისუფლების ცენტრი”, რომელიც ევროკავშირის წევრ ქვეყნებში მედიაპლურალიზმის მონიტორინგს ახორციელებს ყოველწლიურად ევროკომისიის დაფინანსებით:  “2013 წელს, როცა ნორვეგიულმა კომპანიამ Schibsted-მა გაყიდა Postimees და ახალი ესტონელი მფლობელი ჩაერია მთავარი რედაქტორის დანიშვნის პროცესში, რაც, როგორც ჩვენთვის ცნობილია, აქამდე არასდროს მომხდარა ესტონეთში. ეს აჩვენებს, რომ ნაციონალური, ადგილობრივი მფლობელი, როგორც ასეთი, არ უზრუნველყოფს სარედაქციო ჯგუფის დამოუკიდებლობას”.

1990-იან წლებამდე, ისე როგორც სხვა საბჭოთა ქვეყნებში, ესტონეთში მედიას სახელმწიფო ფლობდა და აცენზურებდა. თავდაპირველად უცხოური კომპანიები არ ინტერესდებოდნენ ესტონეთში მედიაბაზრით, ვინაიდან ტერიტორიით და მოსახლეობის რაოდენობით ძალიან მცირე სახელმწიფოს მედიაბაზარი არ ჩანდა რენტაბელურად. 1998 წელს კი 2 მსხვილი სკანდინავიური (შვედური და ნორვეგიული) კომპანია შევიდა, მათ დაიწყეს გაზეთების, ტელევიზიების, ონლაინგამოცემების ყიდვა-შექმნა. თუმცა რამდენიმე წლის შემდეგ წილები ადგილობრივ კომპანიებზე გაყიდეს. ამ ყველაფერმა ესტონეთში მედიის მდგომარეობა გააუმჯობესა, რასაც მოწმობს მედიის თავისუფლების ანგარიშებში მისი მოწინავე პოზიციები, თუმცა გამოიწვია მედია-მფლობელობის კონცეტრაცია 2 მსხვილი კომპანიის ხელში: Postimees Group და Ekspress Group ინაწილებენ წილებს გაზეთებში, ტელევიზიებში, ჟურნალებში, რადიოებში, ონლაინ გამოცემებში.

“მედია-მფლობელობის კონცენტრაცია მედია პლურალიზმისთვის ერთ-ერთ უმნიშვნელოვანეს რისკად რჩება და ბარიერს უქმნის ინფორმაციისა და მსოფლმხედველობის მრავალფეროვნებას”, - იუწყება მედიაპლურალიზმისა და მედიის თავისუფლების ცენტრი.

ორგანიზაციის ბოლო ანგარიში 2017 წლის მონაცემებს მოიცავს და ამ ანგარიშის მიხედვით, ევროკავშირის 6 ქვეყანაში (ბულგარეთი, ჩეხეთის რესპუბლიკა, ესტონეთი, ფინეთი, პოლონეთი და რუმინეთი) მედიაბაზრის მრავალფეროვნება მაღალი რისკის ქვეშაა და ევროკავშირის მხოლოდ 2 სახელმწიფოშია (გერმანია და საფრანგეთი) ამ მხრივ ყველაზე დაბალი საფრთხე.

მედიაბაზრის მრავალფეროვნებას ორგანიზაცია რამდენიმე კომპონენტით საზღვრავს, ესენია, მედია-მფლობელობის გამჭვირვალობა და კონცენტრაცია, მფლობელებისა და კომერციული გავლენა სარედაქციო შინაარსზე და ეკონომიკური პირობები, რომელშიც მედიას უწევს მუშაობა.

მედიაპლურალიზმის მონიტორინგი 2 სახის - ჰორიზონტალურ (როცა ერთი კომპანია მის კონკურენტებს ყიდულობს ბაზარზე) და მედიებს შორის (როცა ერთი კომპანია ფლობს სხვადასხვა სახის მედიაკომპანიას - რადიოს, ტელევიზიას, გაზეთებს, ინტერნეტ მედიას და ა.შ.) კონცენტრაციას გამოყოფს.

“ესტონეთში ჰორიზონტალური კონცეტრაციის მაღალი რისკი (83%) განპირობებულია, პირველ რიგში, სპეციფიკური რეგულაციების არარსებობით: მედიაკონცეტრაციის რისკი ყურადღების ქვეშ მოექცა ბოლო წლების განმავლობაში, როცა ძალიან გაიზარდა ბაზარზე Postimees (ყოფილი Eesti Meedia) წილი. მაღალია მედიებს შორის კონცენტრაციის რისკი - 88%”, - ნათქვამია მედიაპლურალიზმის მონიტორინგის ანგარიშში.

რამდენად მრავალფეროვანია ქართული მედიაბაზარი და უზრუნველყოფილია თუ არა მედიაპლურალიზმი?

• იხილეთ: მედიის მფლობელები საქართველოში
  
  

საქართველოში კანონით უზრუნველყოფილია მედიამფლობელების გამჭვირვალობა. შესაბამისად, ცნობილია, რომ ქართულ მედიაბაზარზე არ ოპერირებენ უცხოური კომპანიები და ძირითადად, ვხვდებით ხელისუფლებასთან ან ოპოზიციასთან კავშირში მყოფ პირებსა და კომპანიებს მედიის მფლობელებად. ეს კი გავლენას ახდენს კონკრეტული მედიაორგანიზაციების სარედაქციო პოლიტიკასა და მედიის თავისუფლების კუთხით ქვეყანაში არსებულ ვითარებაზე. 

საჯარო რეესტრში დაცული მონაცემების მიხედვით, ნაკლებად შეინიშნება კონკრეტული 1 ან 2 კომპანიის ხელში მედია-მფლობელობის კონცენტრაცია, თუმცა სხვადასხვა ორგანიზაციების მიერ ჩატარებული მედიამონიტორინგები აჩვენებს, რომ მედიასაშუალებების ნაწილი (მაგალითად, იმედი, საზოგადოებრივი მაუწყებელი, მაესტრო) მოქმედი ხელისუფლების პოლიტიკის მიმართ ნაკლებად კრიტიკულია. მათ საპირწონედ, მთავარი ოპოზიციური გაერთიანების მიმართ ნაკლებად კრიტიკული იყო "რუსთავი 2", რომელიც ზაფხულიდან ახალი მფლობელის ხელშია და ჯერ ამ ტელევიზიის კონტენტის მონიტორინგი რომელიმე პროფესიულ ორგანიზაციას არ განუხორციელებია. ყოფილი "რუსთავი 2-ის" გუნდის ბაზარზე 2 ახალი ტელევიზია აღმოცენდა და შესაბამისად, ჯერ არც ამ ტელევიზიების მონიტორინგის შესახებაა რამე ცნობილი. თუმცა, ზედაპირული დაკვირვებით უკვე ჩანს, რომ ტელევიზიების რაოდენობის ცვლილებით, რეალურად კვლავაც სახეზე გვაქვს პოლარიზებული მედია, რაც ნაკლებად ემსახურება მედიაპლურალიზმს.

“ქსელი არის პარალიზებული, ვერ ვიღებთ ვერანაირ სიგნალს, ვერ გავდივართ ეთერში, ვერ ვიყენებთ სამონტაჟო კომპიუტერებს.  ვმუშაობთ, რომ ძალიან მალე დავბრუნდეთ ეთერში!” - ტელეკომპანია “იმედზე”, “მაესტროსა” და “GDS-ზე”,  სავარაუდოდ, კიბერშეტევა განხორციელდა.  ამის შესახებ “იმედის” საინფორმაციო სამსახურის უფროსმა ირაკლი ჩიხლაძემ ფეისბუკის პირად გვერდზე დაწერა.

მისივე თქმით, 20 წუთის განმავლობაში პარალიზებული იყო ტელევიზიის შიდა ქსელი, რის გამოც მაუწყებელი თბილისიდან და რეგიონებიდან მასალებს ვერ იღებდა.   

imedinews.ge-ს ინფორმაციით,  "იმედში" ძვირადღირებული ტექნიკა დაზიანდა. 

„ახლანდელი მდგომარეობით „იმედი“ ეთერშია, „მაესტრო“ კი ვერ მაუწყებლობს, გაფუჭებული და განადგურებულია კომპიუტერები, მათ შორის ძვირადღირებული ტექნიკა, სისტემაზე ბოლომდე წვდომა კვლავაც არ გვაქვს. სავარაუდოდ ეს არის კიბერშეტევა, ველოდებით გამოძიებას. არ ვიცით რა იქნება, ხვალ ზეგ ან თუნდაც 1 საათის შემდეგ", - განაცხადა imedinews.ge-სთან ტელეკომპანიის იურისტმა ანდრო ლაშხმა.

ტელევიზიების გარდა, 28 ოქტომბერს,  ტექნიკური პრობლემა შეექმნა სხვა მედიასაშუალებებსაც, მათ შორის:

• ტაბულა
• გურიის მოამბე
• თრიალეთი
• საქინფორმი
•  parvana.ge
• mediacentri.ge
• zugdidelebi.ge
• topnews.com.ge
• tv 25
• firstnews.ge
• გაზეთი აჭარა
• სამხრეთის კარიბჭე
• tvpirveli.ge
• civil.ge
• okribanews.ge
• jnews.ge
• nor.ge

ამ   საიტების  გარდა, დაჰაკულია სხვა ათასობით სამთავრობო და არასამთავრობო ვებგვერდი. საიტების გახსნისას მათზე ჩნდება ყოფილი პრეზიდენტის, მიხეილ სააკააშვილის ფოტო  ინგლისურენოვანი წარწერით - “მე დავბრუნდები” (“I’ll be back”).

 ვებგვერდების უმრავლესობა, რომლებზეც კიბერშეტევა განხორციელდა, კომპანია “პროსერვისის” სერვერზეა განთავსებული. კომპანიაში “მედიაჩეკერს” განუცხადეს, რომ პრობლემაზე მუშაობენ და ამ დროისთვის (16:30სთ) კომენტარს ვერ გააკეთებენ. ტელეკომპანია “პირველის” ინფორმაციით კი, “პროსერვისის” სერვერებზე თავდასხმა ამ დრომდე მიმდინარეობს და კომპანიაში ამ წუთებშიც შეტევას იგერიებენ.

ვებგვერდების დაჰაკვაზე საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტრომ გამოძიება სისხლის სამართლის კოდექსის 284-ე და 286 მუხლით დაიწყო, რაც კომპიუტერულ სისტემაში უნებართვო შეღწევას და კომპიუტერული მონაცემების და/ან კონპიუტერული სისტემის ხელყოფას გულისხმობს.

[მასალას პერიოდულად ემატება იმ მედიების ჩამონათვალი, რომლებსაც დღის განმავლობაში ასევე ექმნებათ ტექნიკური პრობლემები]

სიღრმისეული ანალიზი, კონკრეტული თემატური მიმართულებები, მულტიმედია, პოდკასტი, ვიდეო ესსე, ბლოგები,  - ეს არის მთავარი პრიორიტეტი გამოცდილი ჟურნალისტებით დაკომპლექტებული ახალი ონლაინ მედია “პუბლიკის”, რომელმაც შთამბეჭდავი ანონსებით პუბლიკას უკვე შეუქმნა განსაკუთრებული მოლოდინი.

publika.ge - ს გუნდი ვებგვერდის გაშვებამდე ბოლო საათებს ითვლის. ყველა ის მასალა, რომელზეც ამ მედიისთვის ახალი, მაგრამ ერთად მუშაობაში გამოცდილი, ძველი გუნდი ბოლო სამი თვის განმავლობაში მუშაობდა, საიტზე ეტაპობრივად იტვირთება და მკითხველს ელის.

“პუბლიკა, საზოგადოება, ხალხი - პრინციპში, მესიჯიც ის არის, რასაც ეს სახელი ამბობს. ჩვენი მიზანია, რომ საზოგადოებამ მეტი გაიგოს იმ თემებზე, რაც უშუალოდ ეხება მათ ყოველდღიურობას, რაც მათი მომავალი, უკეთესი ცხოვრებისა და ინფორმირებული არჩევანისთვის არის საჭირო”, - გვეუბნება “პუბლიკას” მთავარი რედაქტორი ლიკა ზაკაშვილი.

ლიკა ერთ-ერთია იმ ჟურნალისტებს შორის, რომლებიც გამოცემა “ლიბერალიდან” წამოვიდნენ და ახალი მედიის შექმნაზე დაიწყეს ფიქრი. “პუბლიკას” თითქმის უცვლელი შემადგენლობით ქმნიან, - 8 მათგანი, ძველ გუნდს მხოლოდ ერთი წევრი გამოაკლდა. ერთად მუშაობაში გამოცდილმა გუნდმა ზუსტად იცის, ვინ რა პასუხისმგებლობა უნდა აიღოს, მიზანი ყველას ერთი აქვს - ოპერატიულად, და ამავე დროს, მარტივად და გასაგებად მიაწოდონ აუდიტორიას სანდო და გადამოწმებული ამბები.



“პუბლიკაში” ფიქრობენ, რომ მათი ერთ-ერთი გამორჩეული მხარე კონკრეტული თემატური მიმართულებები და ამ თემების სიღრმისეული ანალიზი იქნება. ექნებათ ახალი ამბებიც.

“განათლება, ჯანდაცვა, გარემო, ქალთა უფლებები, მოწყვლად ჯგუფებთან დაკავშირებული ამბები - ვფიქრობთ, რომ ამ და სხვა თემატური მიმართულებებით, ერთ-ერთი მოწინავე ვიქნებით. გვაქვს კონკრეტული სტრატეგიაც, გვინდა, რომ ამ საკითხების გაშუქებისა და ამ თემებზე სიღრმისეული, ამომწურავი და ექსკლუზიური ინფორმაციის მიღების მთავარ წყაროდ მოვიაზრებოდეთ”, - ამბობს ლიკა ზაკაშვილი.

“პუბლიკას” ახალი ამბების რედაქტორის ნათია ამირანაშვილის თქმით, გამოცემის პრიორიტეტებს მკითხველი ვებგვერდის გაშვებისთანავე, მალევე შეამჩნევს: “სექტემბრიდან, ადმინისტრაციული საქმეების პარალელურად, კონტენტზეც ვმუშაობდით. რეგიონებშიც ვიყავით, გვინდოდა, მასალები თემატურად შეგვერჩია. ბევრ სფეროს შევეხეთ, მათ შორის, კულტურა და ურბანული განვითარება”.

“პუბლიკას” ექნება ბლოგებიც, ნათია ამირანაშვილის თქმით, რამდენიმე ავტორის ბლოგი უკვე მზადაა.

ბასტი მგალობლიშვილი ამბობს, რომ "პულიკა" აუდიტორიას პოდკასტებსაც მოუმზადებს. “დიდი მოლოდინი გვაქვს. ვფიქრობ, ეს ძალიან გაამრავალფეროვნებს ჩვენს კონტენტს. ექსპერიმენტებს ვატარებთ, გვინდა, რომ ვიდეო ესეს ფორმატიც შემოვიტანოთ. მაგალითად, მე ვაკეთებ კინოზე ვიდეო ესსეს და ვნახოთ, გაამართლებს თუ არა. გვექნება ფოტო რეპორტაჟებიც”, - გვეუბნება ბასტი მგალობლიშვილი და ამატებს, რომ კონტენტის ვიზუალი მათი ერთ-ერთი, მნიშვნელოვანი პრიორიტეტია: “მიუხედავად მცირე რესურსებისა, ბევრი ვიფიქრეთ ვიზუალურ მხარეზე. რა თქმა უნდა, მთავარი შინაარსია, მაგრამ ფორმა, როგორ მიიტან მკითხველამდე ინფორმაციას, არანაკლებ მნიშვნელოვანია”.

მულტიმედიური კონტენტი რომ “პუბლიკას” ერთ-ერთი წამყვანი მიმართულება იქნება, გვიდასტურებს გამოცემის მთავარი რედაქტორიც. ლიკა ზაკაშვილის თქმით, ვიდეო მიმართულების განვითარება მათთვის ერთ-ერთი ყველაზე მნიშვნელოვანი პრიორიტეტია. მუშაობა ამ კუთხითაც დაწყებულია.

“ვცდილობთ, რომ მოვერგოთ თანამედროვე აუდიტორიას. ვიცით, დღეს რამდენად მნიშვნელოვანია მულტიმედია კონტენტი. უკვე დავიწყეთ მუშაობა, ტექნიკური რესურსი რომ გაგვიჩნდება, მეტს გავაკეთებთ”, - გვეუბნება ალექსანდრე ქეშელაშვილი, რომელიც ძირითადად კონტენტის ამ ნაწილზე აგებს პასუხს.

გეგმებთან ერთად ბევრია გამოწვევაც, მათ შორის მთავარი, ტექნიკური და ფინანსური რესურსები. ახალი მედიის შექმნა ძველმა გუნდმა ნულიდან დაიწყო, მეგობარი ორგანიზაციების მხარდაჭერით. პირველ ეტაპზე საჭირო აუცილებელი ტექნიკის უზრუნველყოფა მოახერხეს.

“ცუდად არ ვართ წარმოდგენილი, მაგრამ, ცხადია ჯერ ყველაფერი არ გვაქვს”, - გვეუბნება ლიკა ზაკაშვილი.

“პუბლიკას” ამ ეტაპზე ორი ფინანსური მხარდამჭერი ჰყავს - ფონდი “ღია საზოგადოება საქართველო” და “ევროპის დემოკრატიის ფონდი”. კონტენტთან ერთად, გუნდის გეგმაა სარეკლამო შემოსავლებზე იმუშაოს.

“გვაქვს ხედვა და ვაპირებთ მალე დავიწყოთ მისი სისრულეში მოყვანა. რა თქმა უნდა, მხოლოდ სარეკლამო შემოსავლებზე ვერ ვიქნებით, უბრალოდ, ჩვენი მიზანია, რომ ძალიან ინტენსიურად, ყოველდღიურ რეჟიმში ყველა ძალისხმევა მივმართოთ იმისკენ, რომ ბაზარზე არსებული შესაძლებლობები მაქსიმალურად გამოვიყენოთ”, - ამბობს ლიკა ზაკაშვილი.




“ლიბერალის” გუნდმა, 3-მა რედაქტორმა და 6 ჟურნალისტმა, გამოცემა 6-წლიანი მუშაობის შემდეგ, მიმდინარე წლის ივნისში დატოვა.მიზეზად მედიის მფლობელთან სხვადასხვა საკითხებზე შეუთანხმებლობა დასახელდა. ახალი მედიის დაარსება მაშინვე დააანონსეს, პირველი გზავნილები სოციალურ ქსელში კი “ლიბერალის” დატოვებიდან დაახლოებით 4 თვეში გაჩნდა - 18 ოქტომბერს “პუბლიკამ” სოციალურ ქსელში ჩაუშვა გვერდი. მიუხედავად იმისა, რომ ჯერ ამ გვერდზე მხოლოდ მედიის შესახებ მოკლე ვიდეოანონსები და გუნდის შემადგენლობაა, “პუბლიკას” უკვე ჰყავს (28 ოქტომბრის მონაცემებით) 10 000-ზე მეტი გამომწერი.

“მართალი გითხრათ, სასიამოვნოდ გაკვირვებული ვიყავი, ამხელა გვერდში დგომას, მე პირადად, არ ველოდი. გვერდის გაზიარებები რომ დაიწყო, ჩვენი ერთგული მკითხველები რომ მოუწოდებდნენ საზოგადოებას გამოეწერათ გვერდი და მოგვყოლოდნენ ფეისბუქზე, ეს იყო ჩემთვის უდიდესი სტიმული და უფრო მეტი პასუხისმგებლობა”, - ამბობს ნათია ამირანაშვილი.

აუდიტორიის ამგვარმა რეაქციამ პასუხისმგებლობა ყველა ჟურნალისტს გაუორმაგა. ბასტი მგალობლიშვილი ფიქრობს, რომ მათი მკითხველი იმ ღირებულებებს უჭერს მხარს, რასაც მათი გუნდი წლების განმავლობაში ემსახურებოდა.

„ჩვენ ვართ ჟურნალისტები, რომლებიც ბოლო 7 წლის განმავლობაში, ადგილობრივი თუ საერთაშორისო ორგანიზაციების, პარტნიორების, მრავალი პრესტიჟული კონკურსის ჟიურის და რაც მთავარია, მკითხველის აზრით, ვქმნიდით სანდო, კვალიფიციურ, მიუკერძოებელ, ღირებულებებზე ორიენტირებულ მედიაკონტენტს“, - დაწერეს 18 ოქტომბერს, ანონსში,
“პუბლიკას” დამფუძნებლებმა.



“პუბლიკას” ახალ, ძველ გუნდს, რომლის შემადგენლობაში ამ ეტაპზე არიან: ზურა ვარდიაშვილი, ლიკა ზაკაშვილი, ნათია ამირანაშვილი, თათია ხალიანი, ქრისტინე მუჯირი, ბასტი მგალობლიშვილი, ალექსანდრე ქეშელაშვილი და სალომე გორგოძე, იმედი აქვს რომ მალე მოახერხებენ დამკვიდრდნენ მედიაბაზარზე როგორც დამოუკიდებელი, მიუკერძოებელი, კრიტიკული მედია, საინტერესო კონტენტით.

ფრაქცია “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა” აჭარის ტელევიზიის მრჩეველთა საბჭოს კონკურსს მართულად აფასებს და კანდიდატის წარდგენაზე უარს აცხადებს. ამის შესახებ ფრაქციის წევრებმა დღეს, 28 ოქტომბერს გამართულ ბრიფინგზე განაცახდეს.

ფრაქციის წარმომადგენლის, ასმათ დიასამიძის თქმით, “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა” მოცემულ კანდიდატებთან გასაუბრებას არ აპირებს, რადგან მათ შორის თავიანთ კანდიდატს ვერ ხედავენ. მისივე თქმით, “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა” მხოლოდ ახალი კონკურსის გამოცხადების შემდეგ იმსჯელებს კანდიდატურის წარდგენაზე.

“კანდიდატებთან გასაუბრება დღეს გვქონდა დაგეგმილი, მაგრამ ეს გასაუბრება არ შედგება. ბრიფინგი გავმართეთ იმიტომ, რომ კონკურსანტები ტყუილად არ მოვიდნენ უმაღლეს საბჭოში. გავაუქმეთ შეხვედრა, რადგან ჩვენ ამ ეტაპზე ვერ ვხედავთ ჩვენს კანდიდატებს და მიგვაჩნია, რომ მთელი ეს პროცესი არის მართული”, - ამბობს ასმათ დიასამიძე “მედიაჩეკერთან” საუბრისას.

მაუწყებლობის შესახებ კანონის მიხედვით, აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს მრჩეველთა საბჭოს 5 წევრიდან ფრაქციებმა 3, დამოუკიდებელმა დეპუტატებმა კი 2 კანდიდატი უნდა წარადგინონ. ამ ეტაპზე აჭარის უმაღლესმა საბჭომ მრჩეველთა საბჭოს დასაკომპლექტებლად 4 წევრი უნდა აირჩიოს, რადგან გიგა ჩხარტიშვილს, რომელიც ბორდში ფრაქცია “ქართული ოცნების” კვოტით არის არჩეული, ჯერ უფლებამოსილების ვადა არ ამოწურვია. მრჩეველთა საბჭოს ოთხ ვაკანტურ ადგილზე აჭარის უმაღლესმა საბჭომ სამი წევრი უკვე დაამტკიცა. მათგან ორი მმართველი გუნდის, ერთი კი დამოუკიდებელი დეპუტატების კვოტით არის წარდგენილი. ერთი კვოტა აქვს დარჩენილი ფრაქციას “ერთიან ნაციონალურ მოძრაობა”, რომელიც კანდიდატის წარდგენაზე უარს აცხადებს.

• 5-დან 3 ხმა ხელისუფლებას - ხარვეზები და კითხვები აჭარის ტელევიზიის ბორდის დაკომპლექტებაში

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია(საია) მიიჩნევს, რომ მრჩეველთა საბჭოს კონკურსი კანონით დადგენილი წესების დარღვევით მიმდინარეობს. საიას მედია მიმართულების იურისტის, მარიამ გოგოსაშვილის თქმით, “ოცნების” ორ ფრაქციას ორი კანდიდატის წარდგენის უფლება არ ჰქონდა. “საერთაშორისო გამჭვირვალობაში” კი ფიქრობენ, რომ აჭარის ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენები აძლიერებს ეჭვს, რომ ხელისუფლება მაუწყებლის სარედაქციო პოლიტიკაზე ზეგავლენის მოპოვებას ცდილობს. სარედაქციო დამოუკიდებლობის დაკარგვის საფრთხეზე საუბრობენ აჭარის ტელევიზიის თანამშრომლებიც.

აჭარის უმაღლესმა საბჭომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის მრჩეველთა საბჭოს ოთხ ვაკანტურ ადგილზე სამი წევრი უკვე დაამტკიცა. მათგან ორი "ქართული ოცნების" კვოტითაა, ერთი კი დამოუკიდებელი დეპუტატების. წარადგენს თუ არა დარჩენილ ერთ ვაკანტურ ადგილზე კანდიდატს “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა”, ჯერ უცნობია, ფრაქციაში პროცესს უნდობლობას უცხადებენ და არ გამორიცხავენ, რომ შესაძლოა კონკურსის თავიდან გამოცხადება გახდეს საჭირო. ბორდის წევრების შერჩევის პროცედურისადმი არაერთი კითხვა აქვთ საერთაშორისო გამჭვირვალობასა და საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციაში და ასევე, მაუწყებლის გუნდის ნაწილშიც.

სოსო სტურუა - “ქართული ოცნება - აჭარის”, თამილა დოლიძე - “ქართული ოცნება - მაჟორიტარების” და თამარ წილოსანი დამოუკიდებელი დეპუტატების კვოტით, აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს მრჩეველთა საბჭოს წევრებად უმაღლესმა საბჭომ, დღეს, 25 ოქტომბერს დაამტკიცა. მეოთხე კანდიდატმა,  დიანა ვაშაყმაძემ, რომელიც "ნინო ბურჯანაძე - დმეოკრატიული მოძრაობის" წევრმა გიორგი ცინცქილაძემ წარადგინა, დეპუტატების ხმების საჭირო რაოდენობა ვერ მიიღო.

• ამ თემაზე:  უმაღლესმა საბჭომ აჭარის ტელევიზიის ბორდის 3 წევრი დაამტკიცა

უმაღლესი საბჭოს კიდევ ერთ ფრაქციას, რომელიც “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის” წევრების მიერ არის დაკომპლექტებული, კანდიდატი არ წარუდგენია. ფრაქციის წევრი ასმათ დიასამიძე “მედიაჩეკერთან” საუბრისას ამბობს, რომ საკონკურსო კომისიის შერჩევიდან დაწყებული კონკურსანტების არჩევით დამთავრებული, მთელი ეს პროცესი კანონდარღვევის ფონზე მიმდინარეობდა.


“ჩვენ თავიდანვე გავაპროტესტეთ და სასამართლოში შევიტანეთ სარჩელი პროცედურის დარღვევასთან დაკავშირებით, იმიტომ, რომ უმაღლესი საბჭოს თავმჯდომარეს ჩვენს ფრაქციასთან კონსულტაცია არ გაუვლია, ისე მიიღო გადაწყვეტილება. ვითხოვდით მოგვცემოდა საშუალება, რომ კომისიის მიერ შერჩეულ ცამეტივე წევრთან ჩვენ, ყველაზე დიდ ოპოზიციურ პარტიას, გასაუბრების საშუალება გვქონოდა, მაგრამ ეს შანსი არ მოგვეცა”, - ამბობს ასმათ დიასამიძე და ამატებს, რომ შესაძლოა მათ კანდიდატი არ წარადგინონ, - “ჩვენ ვფიქრობთ, რომ ამ კანდიდატებს შორის (საუბარია კომისიის მიერ წარდგენილ 13 კანდიდატზე. რედ.) არჩევანს არ გავაკეთებთ და კონკურსი თავიდან გამოცხადდება. ზუსტ გადაწყვეტილებას, ალბათ, ორშაბათს ვაცნობებთ საზოგადოებას.”

მაუწყებლობის შესახებ კანონის მიხედვით, მრჩეველთა საბჭოს 5 წევრიდან ფრაქციებმა 3, დამოუკიდებელმა დეპუტატებმა კი 2 კანდიდატი უნდა წარადგინონ. ამ ეტაპზე აჭარის უმაღლესმა საბჭომ აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს ხუთწევრიანი მრჩეველთა საბჭოს დასაკომპლექტებლად 4 წევრი უნდა აირჩიოს, რადგან გიგა ჩხარტიშვილს, რომელიც ბორდში ფრაქცია “ქართული ოცნების” კვოტით არის არჩეული, ჯერ უფლებამოსილების ვადა არ ამოწურვია.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციაში მიიჩნევენ, რომ “ოცნების” ორ ფრაქციას ორი კანდიდატის წარდგენის უფლება არ ჰქონდა. ორგანიზაციაში ამბობენ, რომ ამჯერად მრჩევლობის კანდიდატების წარდგენა მხოლოდ ,,ქართული ოცნება-მაჟორიტარებისა“ და ,,ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის” ფრაქციებს შეეძლოთ, დანარჩენი ორი კანდიდატი კი დამოუკიდებელი დეპუტატების კვოტით უნდა შესულიყო საბჭოში.

“ის, რომ “ქართული ოცნების” ორმა ფრაქციამ წარადგინა ორი კანდიდატი, უკვე დარღვევაა, ახლა თუ “ნაციონალური მოძრაობაც” წარადგენს, გამოდის, რომ მრჩეველთა საბჭოში 4 წევრი იქნება ფრაქციების მიერ წარდგენილი და ერთი დამოუკიდებელი კანდიდატის. ამით კი, ის პროპორცია, რაც არის კანონით გათვალისწინებული, დაირღვევა”, - ამბობს საიას მედია მიმართულების იურისტი მარიამ გოგოსაშვილი.

იგივე ხარვეზზე საუბრობენ საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოში”.

“სადავო გახდა ფრაქციებისა და დამოუკიდებელი დეპუტატების მიერ კანდიდატების წარდგენის პროცესი. კანონმდებლობაში არსებული ჩანაწერი დაინტერესებულ პირებს შორის განსხვავებული ინტერპრეტაციის საბაბს იძლევა. ამ ეტაპზე წარდგენილია ოთხი კანდიდატი, თუმცა, ჯერჯერობით “ნაციონალური მოძრაობის” ფრაქციას საკუთარი კვოტით არ უსარგებლია. იმ შემთხვევაში, თუ ეს ოპოზიციური ფრაქცია კანდიდატის წარდგენის კანონით გარანტირებული უფლებით ისარგებლებს, შეიქმნება სიტუაცია, როდესაც ოთხი ვაკანტურ ადგილზე ხუთი პრეტენდენტი იქნება წარდგენილი”, - ნათქვამია განცხადებაში, რომელიც ორგანიზაციამ 25 ოქტომბერს, იქამდე გამოაქვეყნა, ვიდრე საბჭო ამ სამ კანდიდატს დაამტკიცებდა.

“საერთაშორისო გამჭვირვალობაში” ფიქრობენ, რომ აჭარის ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენები მაუწყებლის სარედაქციო პოლიტიკის შეცვლას ისახავს მიზნად.

“მრჩეველთა საბჭოს კანდიდატების შერჩევისა და წარდგენის პროცესი ისევე, როგორც ბოლო პერიოდში ტელევიზიის გარშემო მიმდინარე მოვლენები, დაპირისპირების ფონზე მიმდინარეობს და კიდევ ერთხელ აძლიერებს ეჭვს, რომ ხელისუფლება მაუწყებლის სარედაქციო პოლიტიკაზე ზეგავლენის მოპოვება ცდილობს”, - აღნიშნულია ორგანიზაციის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.

ამ საფრთხეებს ხედავს ასმათ დიასამიძეც. იგი ფიქრობს, რომ მმართველი გუნდის კანდიდატებით ხელისუფლება მაუწყებლის დაქვემდებარებას შეეცდება და მთელი ეს პროცესი მომავალ საპარლამენტო არჩევნებს უკავშირდება: “ძალიან მნიშვნელოვანია “ქართული ოცნებისთვის”, რომ დაიქვემდებაროს აჭარის ტელევიზია… მან უკვე ჩაიგდო ხელში ხუთიდან სამი ხმა”.

არც ოპოზიცია და არც მედიასფეროზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციები არ არიან პირველები, ვინც სარედაქციო დამოუკიდებლობის საფრთხეზე საუბრობს და ბორდის დაკომპლექტება კითხვებს უჩენს.

23 ოქტომბერს აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს გადაცემა „სათქმელის“ წამყვანმა ირინა ყურუამ ერთი დღით თოქ-შოუს წაყვანაზე უარი განაცხადა და მაყურებლის წინაშე სტუმრის სტატუსით წარდგა. ეს გადაწყვეტილება ტელეწამყვანმა ინტერესთა კონფლიქტით ახსნა და თქვა, რომ სოსო სტურუა, რომელიც ახლა ბორდის წევრია, გასულ წლებში კი მაუწყებლის დირექტორი იყო, ტელევიზიაში ხელისუფლების ინტერესების გატარებას ცდილობდა: “როცა ბატონი სოსო, გაცხადებული პრეტენზიით ისევ მოდის მაუწყებელში და მას სამთავრობო ფრაქციაც უჭერს მხარს, მე მაღალ რისკებს ვხედავ, რომ აჭარის საზოგადოებრივ მაუწყებელზე იყოს სახელისუფლებო პოლიტიკის გატარების მცდელობა”.

სოსო სტურუა, რომელიც აჭარის ტელევიზიას და რადიოს ნათია კაპანაძემდე, 2013- 2016 წლებში ხელმძღვანელობდა, რხის ჟურნალისტებმა ზეწოლაში 2013 წლის ნოემბერში დაადანაშაულეს, ამ მიზეზით, უკვე 2014 წელს, არხი ორმა თანამშრომელმა დატოვა.

ხელისუფლებასთან პირდაპირ კავშირებზე საუბრობენ კიდევ ერთ კანდიდატთან დაკავშირებით. გაზეთ "ბათუმელების" ინფორმაციით, თამილა დოლიძე, რომელიც ფრაქცია “ქართული ოცნება – მაჟორიტარები“ კვოტით აირჩია საბჭომ მრჩევლად, ამავე ფრაქციის თავმჯდომარის, ილია ვერძაძის ცოლის დეიდაშვილია. გარდა ამისა, მისის და - გურანდა დოლიძე, ხელვაჩაურის საკრებულოს წევრია „ქართული ოცნებიდან“. თამილა დოლიძე ერთ-ერთი იყო აჭარის ტელევიზიის იმ 103 თანამშრომელს შორის, რომელთაც მაშინდელი დირექტორის, ნათია კაპანაძის, წინააღმდეგ გაავრცელეს განცხადება.

მაუწყებელის სარედაქციო პოლიტიკაში ხელისუფლების ჩარევის საფრთხეებზე აჭარის ტელევიზიის თანამშრომლები აქამდეც საუბრობდნენ. 30 სექტემბერს მაუწყებელში დასაქმებულმა ჟურნალისტებმა სპეციალური განცხადებაც გაავრცელეს და თქვეს, რომ არსებობდა მოლოდინი, რომ მრჩეველთა საბჭო ხელისუფლების მიმართ ლოიალურად განწყობილი პირებით დაკომპლექტდებოდა.

“გვაქვს გონივრული მოლოდინი, რომ ბოლო 6 თვის განმავლობაში განვითარებული პროცესები დასასრულს უახლოვდება და იგი სარედაქციო პოლიტიკის ვექტორის შეცვლას გამოიწვევს”, - ვკითხულობთ მიმართვაში.

აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს მრჩეველთა საბჭო 5 წევრისგან შედგება, მათგან ოქტომბერში ვადა 4-ს ეწურება: ნატა იმედაიშვილს, ირაკლი დარცმელიძეს, გიორგი ირემაძეს და ბეჟან გობაძეს. მეხუთე წევრი - გიგა ჩხარტიშვილი საბჭოს წევრად 2018 წლის ნოემბრიდან არის არჩეული და შესაბამისად, ის ახალ საბჭოშიც გააგრძელებს მუშაობას. საბჭოს ახალი წევრების უფლებამოსილების ვადა 6 წელია.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს სამეურვეო საბჭოს წევრებად, აჭარის უმაღლესმა საბჭომ, დღეს, 25 ოქტომბერს, სამი კანდიდატი დაამტკიცა:  თამილა დოლიძე, სოსო სტურუა და თამარ წილოსანი.  მათგან ორი: სოსო სტურუა და თამილა დოლიძე, "ქართული ოცნების" კვოტით არიან, თამარ წილოსანი კი ოპოზიციის. 

უფრო კონკრეტულად, სოსო სტურუა ფრაქცია "ქართული ოცნება - აჭარის" კანდიდატია, თამილა დოლიძე  "ქართული ოცნება - მაჟორიტარების",  თამარ წილოსანი კი დამოუკიდებელმა დეპუტატმა, "ევროპული საქართველოს" წევრმა პეტრე ზამბახიძემ წარადგინა.  კანდიდატებს შორის იყო მეოთხე კანდიდატიც, დიანა ვაშაყმაძე, რომელიც ასევე ოპოზციამ, "ნინო ბურჯანაძე - დმეოკრატიული მოძრაობის" წევრმა გიორგი ცინცქილაძემ წარადგინა, თუმცა, მან დეპუტატების ხმების საჭირო რაოდენობა ვერ მიიღო. 

 

 ⇒ ვინ არიან არჩეული კანდიდატები

მრჩეველთა საბჭოს კანდიდატობის ბიოგრაფიები "საერთაშორისო გამჭვრივალობა საქართველომ" შეისწავლა. ორგანიზაციის მიერ გამოქვეყნებული ინფორმაციის მიხედვით:

 

• სოსო სტურუა 2013-2016 წლებში აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს დირექტორი იყო.   2013 წლის ნოემბერში იგი არხის ჟურნალისტების ნაწილმა საინფორმაციო სამსახურსა და მის ხელმძღვანელობაზე ზეწოლაში დაადანაშაულა. მაშინ სტურუამ ტელევიზიის საინფორმაციო სამსახურის უფროსს, ირინა ყურუას, რადიოს საინფორმაციო სამსახურის უფროსად გადასვლა შესთავაზა. ირინა ყურუა და თანამშრომელების ნაწილი ამბობდა, რომ ამ გადაწყვეტილებით დირექტორი ხელს უშლიდა ახალი ამბების კრიტიკულ და პროფესიულად გამართულ მუშაობას და შესაბამისად, ასუსტებდა ახალი ამბების რედაქციას. მოგვიანებით ტელევიზია აჭარის ტელევიზიის საინფორმაციო პოლიტიკით უკმაყოფილო ორმა თანამშრომელმა დატოვა. 
  
  2004-2013 წლებში სტურუას საზოგადოებრივი მაუწყებლის „პირველ არხსა“ და აჭარის ტელევიზიისა და რადიომაუწყებლობის დეპარტამენტში სხვადასხვა პოზიცია ეკავა. დღეს  აჭარის მუზეუმის დირექტორის მოადგილეა. 

• თამილა დოლიძე, რომელიც არის  ფრაქცია „ქართული ოცნება-მაჟორიტარების“ კანდიდატი, ამ ფრაქციის თავმჯდომარის, ილია ვერძაძის ცოლის დეიდაშვილია. გარდა ამისა, საჯარო სამსახურში მუშაობს მისი კიდევ ერთი ახლობელი, მისი ოჯახის წევრი - თამილა დოლიძის და  ხელვაჩაურის საკრებულოს წევრია „ქართული ოცნებიდან“.
  
  "საერთაშორისო გამჭვირვალობის" თანახმად,  თამილა დოლიძე ერთ-ერთი იყო აჭარის ტელევიზიის იმ 103 თანამშრომლიდან, რომელთაც მაშინდელი დირექტორის, ნათია კაპანაძის, წინააღმდეგ განცხადება გაავრცელეს. ეს ამბავი მრჩეველთა საბჭოს ორი წევრის მიერ ნათია კაპანაძის იმპიჩმენტის საკითხის დაყენების პარალელურად ხდებოდა.
  
  1990-2013 წლებში თამილა დოლიძე აჭარის ტელერადიო დეპარტამენტში დიქტორად, ტელერეპორტიორად, წამყვან კორესპონდენტად, რედაქტორად და პროდიუსერად მუშაობდა, იყო „ტვ 25-ის“ საავტორო გადაცემა „პერსონას“ რედაქტორი. დღეს საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიასა და რადიოში ახალი ამბების სამსახურის უფროსის მოადგილის პოზიციას იკავებს, რადიოს მიმართულებით. 

• თამარ წილოსანი  წლების განმავლობაში აჭარის უმაღლეს საბჭოში სხვადასხვა პოზიციებზე მუშაობდა, 2014-2019 წლებში აჭარის უმაღლესი საბჭოს ადამიანის უფლებათა დაცვის საკითხთა კომიტეტის თავმჯდომარის თანაშემწეა. 2016 წლიდან დღემდე კომიტეტს მმართველი პარტიის წევრი ცოტნე ანანიძე ხელმძღვანელობს.
  
  

აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს მრჩეველთა საბჭ 5 წევრისგან შედგება, მათგან ოქტომბერში ვადა  4-ს ეწურება:  ნატა იმედაიშვილს, ირაკლი დარცმელიძეს, გიორგი ირემაძეს და ბეჟან გობაძეს.  მეხუთე წევრი - გიგა ჩხარტიშვილი საბჭოს წევრად 2018 წლის ნოემბრიდან არის არჩეული და შესაბამისად, ის ახალ საბჭოშიც გააგრძელებს მუშაობას.


მრჩეველთა საბჭოს წევრების შესარჩევ კონკურსში 23 კანდიდატი მონაწილეობდა, მათგან საბუთების გადარჩევის ეტაპი 19-მა გაიარა, ამ 19-დან საკონკურსო კომისიამ უმაღლესი საბჭოსთვის წარსადგენად 13 კანდიდატი შეარჩია. 

ახალი მრჩევლების უფლებამოსილების ვადა 6 წელია. 

 

მრჩეველთა საბჭოს წევრების შერჩევა ხმაურით მიმდინარეობდა, მედიაგარემოს თემაზე მომუშავე არასამთავრობო ორგანიზაციები პროცესებში არაერთ ხარვეზზე საუბრობენ, მათ შორის, საკანონმდებლო ხარვეზებზე.  თემაზე "მედიაჩეკერი" მუშაობას აგრძელებს და ვრცელი ანალიზი, როგორ მიმდინარეობდა ეს პროცესები და რა საფრთხეების შემცველია მაუწყებლისთვის, მოგვაინებით გამოქვეყნდება. 

 

 

ტელეკომპანია “იბერიადან” გათავისუფლებულმა ჟურნალისტებმა, რომლებიც წელიწადზე მეტია შრომით ანაზღაურებას ითხოვენ, ტელეკომპანიას სასამართლო დავა სააპელაციო სასამართლოშიც მოუგეს. სააპელაციომ განხილვის გარეშე, უცვლელად დატოვა პირველი ინსტანციის გადაწყვეტილება,  რომლის თანახმად, ჟურნალისტებს უნდა  აუნაზღაურდეთ კომპენსაცია, სახელფასო დავალიანება და დავალიანებაზე პირგასამტეხლო. 

  

•  ამ თემაზე:   შეწყვეტილი მაუწყებლობა და გათავისუფლებული თანამშრომლები - ‘იბერიის’ გაურკვეველი მომავალი
  
  

18 გათავისუფლებული ჟურნალისტის უფლებებს საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია (საია) იცავდა. ჟურნალისტები ტელეკომპანიისგან ითხოვდნენ ორი თვის კომპენსაციას, ერთი კვირის სახელფასო დავალიანებას და, ასევე, ამ დავალიანებაზე პირგასამტეხლოს ანაზღაურებას. საიას მედია მიმართულების იურისტის, მარიამ გოგოსაშვილის თქმით, თბილისის სააპელაციო სასამართლომ, ისევე როგორც საქალაქო სასამართლომ, ჟურნალისტების ყველა მოთხოვნა დააკმაყოფილა.

სააპელაციო სასამართლოს დასაბუთებული გადაწყვეტილების ჩაბარების შემდეგ, ტელეკომპანიას 21 დღის ვადა აქვს, რომ აღნიშნული გადაწყვეტილება უზენაეს სასამართლოში გაასაჩივროს. კომპანიის ადვოკატის თქმით, დასაბუთებული გადაწყვეტილება მათ ჯერ არ ჩაბარებიათ, ამ დოკუმენტის მიღების შმედეგ კი მფლობელზეა დამოკიდებული, გაასაჩივრებს თუ არა საქმეს ზემდგომ ინსტანციაში.  რას აპირებს ტელევიზიის დამფუძნებელი, ამ ეტაპზე უცნობია,  - ნატო ჩხეიძე “მედიაჩეკერის” ზარებს არ პასუხობს. 

მას შემდეგ, რაც “იბერიამ” მაუწყებლობა შეწყვიტა, ერთი წელი გავიდა. გასული წლის 16 ოქტომბერს არხზე შემდეგი შინაარსის წარწერა გაჩნდა - „ხელისუფლებამ დახურა იბერია“. მაშინ ნატო ჩხეიძემ მაუწყებლობის შეჩერების მიზეზად ფინანსური პრობლემები დაასახელა, რაც, მისივე თქმით, ტელევიზიის დამფინანსებელ კომპანია „ომეგა ჯგუფზე“ ხელისუფლების ზეწოლით იყო გამოწვეული.

• ამავე თემაზე: ტელეკომპანია "იბერიას" საქმე, მოკლედ 

მაუწყებლობის შეწყვეტიდან სამ დღეში, 19 ოქტომბერს კი მაუწყებელში დასაქმებულ ათობით თამანშრომელს გათავისუფლების ბრძანება ჩაბარდა. გათავისუფლებულმა თანამშრობლებმა, რომლებიც მიიჩნევდნენ, რომ მათი შრომითი უფლებები დაირღვა, სამართლებრივი დავა დაიწყეს.

“კოალიცია მედიის ადვოკატირებისთვის” მიიჩნევს, რომ კომუნიკაციების ეროვნული კომისია გაცდა უფლებამოსილებას და მედიაპროდუქტის შინაარსში შეიჭრა. საუბარია “ჟურნალისტიკის რესურსცენტრის” მიერ მომზადებულ ფილმზე “რეკლამის ეფექტი საზოგადოებრივ მაუწყებელზე”, რომელშიც, კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის თქმით, „ბევრი მცდარი ინფორმაციაა“.

მედიაკოალიციის განცხადების მიხედვით, საჯაროდ გავრცელდა საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის თავმჯდომარის მიერ საზოგადოებრივი მაუწყებლის გენერალური დირექტორის, ვასილ მაღლაფერიძისადმი მიწერილი წერილი. 2019 წლის 08 ოქტომბრით დათარიღებულ წერილში, რომელსაც ხელს კომისიის თავმჯდომარე, კახა ბექაური აწერს, შეფასებულია ,,ჟურნალისტიკის რესურს ცენტრის” მიერ მომზადებული ფილმი და ნათქვამია, რომ მასალა შეიცავს ბევრ მცდარ ინფორმაციას.

კოალიციის შეფასებით, სატელეკომუნიკაციო ბაზრის მარეგულირებელი ორგანოს თავმჯდომარის მიერ ფილმის შინაარსის ამგვარი ანალიზი ეწინააღმდეგება საქართველოს კანონმდებლობას და არის მედიის შინაარსში შეჭრა: „აღნიშნული წერილი შეიცავს მნიშნელოვან რისკებს და წარმოადგენს გამოხატვის თავისუფლების შეზღუდვას. მიგვაჩნია, რომ კომისიის თავმჯდომარე არ უნდა აჭარბებდეს საკუთარ უფლებამოსილებას და უნდა მოქმედებდეს მხოლოდ კანონმდებლობის შესაბამისად მინიჭებული მანდატის ფარგლებში“.

კოალიციის განცხადება ორ მნიშვნელოვან სამართლებრივ არგუმენტს ეყრდნობა:

საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას არ აქვს უფლებამოსილება შეაფასოს მედია პროდუქტის შინაარსი.

„კომისიის წერილი წინააღმდეგობაში მოდის საქართველოს კანონმდებლობასთან. მედიასაშუალების მიერ არაზუსტი ფაქტის გავრცელება შესაძლებელია განხილული იყოს ერთის მხრივ მაუწყებელში არსებული თვითრეგულირების ფარგლებში და მეორეს მხრივ, შესაძლოა გახდეს სამოქალაქო სამართლებრივი დავის საგანი. დაუშვებელია მედიაპროდუქტის განხილვა, შეფასება ადმინისტრაციული ორგანოს მიერ“, - ვკითხულობთ კოალიციის განცხადებაში.

ამავე განცხადების მიხედვით, საქართველოს კანონმდებლობა არ უკრძალავს კომისიას განმარტება გააკეთოს ,,მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის ჩანაწერებზე, მაგრამ არ გააჩნია უფლებამოსილება შეაფასოს მედიაპროდუქტის შინაარსი და მტკიცებითი ფორმით დაადგინოს ინფორმაციის სიზუსტე, ამის საწინააღმდეგოდ კახა ბექაურის წერილიდან ირკვევა, რომ სწორედ ასე შეფასდა “ჟურნალისტიკის რესურსცენტრის” მიერ მომზადებული ფილმი.

დოკუმენტი (წერილი) არ არის კომისიის სამართლებრივი აქტი და გაურკვეველია რომელი სამართლებრივი ნორმის საფუძველზე არის მომზადებული:

,,მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის თანახმად, ,,კომისიის სამართლებრივ აქტებს განეკუთვნება კომისიის დადგენილება, კომისიის გადაწყვეტილება და კომისიის თავმჯდომარის ბრძანება.“

კოალიციის განცხადების თანახმად, აღსანიშნავია, რომ წერილს ხელს აწერს კომისიის თავმჯდომარე. საქართველოს კანონმდებლობით ,,კომისიის თავმჯდომარე გამოსცემს ბრძანებებს კონკრეტულ შემთხვევებში კომისიისა და კომისიის აპარატის შიდა ორგანიზაციულ საკითხებზე, რომლებიც არ შეიცავს ქცევის ზოგად წესს“: „ვინაიდან აღნიშნული დოკუმენტი არ ეხება კომისიისა და კომისიის აპარატის შიდა ორგანიზაციულ საკითხებს, ეს დოკუმენტი ვერ ჩაითვლება კომისიის თავმჯდომარის ბრძანებად“.

კოალიცია იშველიებს ,,მაუწყებლობის შესახებ” საქართველოს კანონს, რომლის თანახმად, ,,კომისიის სამართლებრივი აქტები მიიღება (გამოიცემა) კომისიის სხდომაზე,“ თუმცა ამ საკითხზე კომისიას სხდომაზე არ უმსჯელია. „ამიტომ ზემოაღნიშნული წერილი ვერ იქნება კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის, როგორც დამოუკიდებელი მარეგულირებელი ორგანოს გადაწყვეტილება. კომისიის თავმჯდომარის უფლებამოსილება გაწერილია ,,მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონში და არ მოიცავს კომისიის სახელით ფაქტის დადგენის უფლებას.

შესაბამისად, თუ წერილი არ არის სამართლებრივი აქტი და ეხება ისეთ საკითხს, რომლის შესწავლის უფლებამოსილება კომისიას არ გააჩნია, გაურკვეველია რა ფორმით, რომელი ნორმატიული აქტის საფუძველზე დაადგინა ადმინისტრაციულმა ორგანომ მცდარი ინფორმაციის არსებობა სიუჟეტში“, - აცხადებენ მედიაკოალიციაში.

მედიაკოალიციის განცხადებაში ხაზგასმულია, რომ ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როდესაც კომისიის მიერ გავრცელებული წერილის/განცხადების მიღების პროცედურა გაუგებარი და გაუმჭვირვალეა. „მიგვაჩნია, რომ კომისიის თავმჯდომარე არ უნდა სცილდებოდეს საკუთარ მანდატს, მიღებული დოკუმენტები კი სრულად უნდა შეესაბამებოდეს კანონით გაწერილ ნორმატიულ აქტებს და მიღებული უნდა იყოს შესაბამისი პროცედურების დაცვით“, - ვკითხულობთ განცხადებაში.

ტელეკომპანია „რუსთავი 2-ის“ ყოფილმა მესაკუთრეებმა, ძმებმა ყარამანიშვილებმა, სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილების გადასინჯვა მოითხოვეს. მომჩივანი მხარის მოთხოვნა, საქმის დიდი პალატის მიერ გადასინჯვის შესახებ დადგენილი წესით, 5 მოსამართლისგან შემდგარმა კოლეგიამ უნდა განიხილოს, რის შემდეგაც ცნობილი გახდება, დასაშვებად იქნება თუ არა ცნობილი ტელეკომპანიის ყოფილი მესაკუთრეების მოთხოვნა და გადასინჯავს თუ არა გადაწყვეტილებას ევროპული სასამართლოს დიდი პალატა.

აღნიშნულის შესახებ ინფორმაცია საქართველოს იუსტიციის სამინისტრომ გაავრცელა. უწყების განცხადების მიხედვით, ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს 2019 წლის 24 ოქტომბრის წერილით საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს ეცნობა, რომ ტელეკომპანია „რუსთავი 2-ის“ ყოფილმა მესაკუთრეებმა სტრასბურგის სასამართლოს პალატის მიერ 2019 წლის 18 ივლისს გამოტანილი გადაწყვეტილების იმავე სასამართლოს დიდი პალატის მიერ გადასინჯვა ითხოვეს.

როგორც ცნობილია, ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ, „რუსთავი 2-ის" საქმეზე, ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის არცერთი მუხლის დარღვევა არ დაადგინა. "რუსთავი 2" და მისი ამჟამინდელი მფლობელები შემდეგი მუხლების დარღვევაზე დაობდნენ:

• სამართლიანი სასამართლო განხილვის უფლება (მუხლი 6 § 1)
• გამოხატვის თავისუფლება (მუხლი 10)
• უფლებების შეზღუდვათა გამოყენების ფარგლები (მუხლი 18)
• საკუთრების დაცვა (პირველი პროტოკოლის პირველი მუხლი)

ექვსი ხმით ერთის წინააღმდეგ სამართლიანი სასამართლოს უფლების შელახვა არ დადგინდა. სხვა უფლებების შელახვაზე კი სასამართლოს არც უმსჯელია, რადგან ამ მუხლებზე სარჩელი წარმოებაში არ მიიღო.

გამოცემა „ლიბერალიდან“ წამოსულმა გუნდმა ახალი მედია დააფუძნა. „პუბლიკა“ - ასე ჰქვია ახალ საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ ონლაინგამოცემას, რომლის ფეისბუქის გვერდი დღეიდან, 18 ოქტომბრიდან ჩაეშვა, საიტი კი, რომლის მისამართი იქნება - Publika.ge , სავარაუდოდ მომავალი კვირიდან ამოქმედდება.

„ჩვენ ვართ ჟურნალისტები, რომლებიც ბოლო 7 წლის განმავლობაში, ადგილობრივი თუ საერთაშორისო ორგანიზაციების, პარტნიორების, მრავალი პრესტიჟული კონკურსის ჟიურის და რაც მთავარია, მკითხველის აზრით, ვქმნიდით სანდო, კვალიფიციურ, მიუკერძოებელ, ღირებულებებზე ორიენტირებულ მედიაკონტენტს“, - წერენ გამოცემის ჟურნალისტები ფეისბუქის გვერდზე, ახალი გამოცემის შესახებ გამოქვეყნებულ ანონსში.

გუნდის წევრები ამბობენ, რომ მათგან აუდიტორია უნდა ელოდოსახალ ამბებს, სტატიებს, ფოტო, ვიდეო, აუდიომასალებს, ბლოგებს, თვალსაზრისებს, სიღრმისეულ რეპორტაჟებს - ყველა სახის მედიაკონტენტს, რომელიც სჭირდება ინფორმირებულ მოქალაქეს.

მათივე თქმით, ახალი, თანამედროვე, მრავალფუნქციური ვებგვერდის ასამუშავებლად, გუნდი ბოლო 3 თვეა მუშაობს.

“ლიბერალის” გუნდმა, 3-მა რედაქტორმა და 6 ჟურნალისტმა, გამოცემა 6-წლიანი მუშაობის შემდეგ, მიმდინარე წლის ივნისში დატოვა. მათი სპეციალური განცხადებიდან, რომელიც 23 ივნისს გამოქვეყნდა, იკითხება, რომ გუნდს შეუთანხმებლობა ჰქონდა გამოცემის მფლობელთან შორენა შავერდაშვილთან მედიასაშუალების მომავალთან დაკავშირებით. ასევე, არსებობდა განსხვავება ხედვებს შორის და “ლიბერალში” ამ გუნდის დარჩენის შესაძლებლობა ამოიწურული იყო.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიიზიისა და რადიოს სამეურვეო საბჭოს შესარჩევმა კომისიამ, ბორდის წევრობის მსურველთა შერჩევა დაასრულა. საკონკურსო კომისიამ აჭარის უმაღლეს საბჭოს 13 კანდიდატი წარუდგინა. უმაღლესმა საბჭომ მათგან ბორდის 4 წევრი უნდა შეარჩიოს.

13-კაციან სიაში არიან მაუწყებლის ყოფილი დირექტორი სოსო სტურუა და მაუწყებლის დირექტორის შესარჩევ კონკურსებში მონაწილე კანდიდატი ფირუზ ბოლქვაძე. თუმცა, ამ სიაში ვერ მოხვდა ტელევიზიის მოქმედი მრჩეველთა საბჭოს წევრი - ბეჟან გობაძე, რომელიც საბჭოში “ერთიანი ნაციონალური მოძრაობის” კვოტით არის არჩეული.  ბეჟან გობაძე იყო ერთადერთი, მაუწყებლის 5-კაციან მრჩეველთა საბჭოში, რომელმაც მხარი არ დაუჭირა ტელევიზიის ყოფილი დირექტორის ნათია კაპანაძის იმპიჩმენტს.

• აჭარის ტელევიზიის დირექტორი იმპიჩმენტის წესით გადაირჩიეს

აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს მრჩეველთა საბჭოში არსებული 4 ვაკანტური პოზიციის დასაკავებლად სულ 23 განაცხადი შევიდა.

•  ვის სურს აჭარის ტელევიზიის მრჩეველთა საბჭოს წევრობა და ვინ შეარჩევს მათ

მსურველებმა საკონკურსო კომისიასთან, რომელიც ხუთი წევრისგან შედგება, ორეტაპიანი კონკურსი გაიარეს. კონკურსის მეორე ეტაპზე 19 კანდიდატი გადავიდა. აჭარის უმაღლესი საბჭოსთვის წარდგენილი 13-კაციანი სია კი ასე გამოიყურება:

1. რაულ ბერიძე;
2. დიანა ვაშაყმაძე;
3. ნათია სირაბიძე;
4. სოსო სტურუა;
5. არჩილ ხახუტაიშვილი, 
6. სტელა ახვლედიანი;
7. რუსლან ბარამიძე;
8. ფირუზ ბოლქვაძე;
9. ემზარ დიასამიძე;
10. თამილა დოლიძე;
11. გია ქარცივაძე;
12. გელა ღოღობერიძე;
13. თამარ წილოსანი.

ამ 13 კანდიდატიდან, აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს განვითარების კონცეფციების განხილვისა და გასაუბრების შედეგად, უმაღლესმა საბჭომ, 6 წლის ვადით, 4 კანდიდატი უნდა შეარჩიოს.

.აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს მრჩეველთა საბჭ 5 წევრისგან შედგება, მათგან 4-ს, ნატა იმედაიშვილს, ირაკლი დარცმელიძეს, გიორგი ირემაძეს და ბეჟან გობაძეს უფლებამოსილების ვადა ოქტომბერში ეწურებათ. გიგა ჩხარტიშვილი საბჭოს წევრად 2018 წლის ნოემბრიდან არის არჩეული და შესაბამისად, ის ახალ საბჭოშიც გააგრძელებს მუშაობას.

სავარაუდოდ, ახალ მრჩეველთა საბჭოს მოუწევს აირჩოს ტელევიზიის დირექტორი. მაუწყებელს ნახევარი წელიწადია დირექტორის მოადგილე ნათია ზოიძე მართავს. თუმცა, ეს არჩევნები ჯერ იმაზეა დამოკიდებული, რას გადაწყვეტს სასამართლო. შეგახსენებთ, დირექტორის შესარჩევი კონკურსი სასამართლოს ძალით არის შეჩერებული.

• ხუთი თვე დირექტორის გარეშე - რა ელის აჭარის ტელევიზიას