მანიპულაცია
კატეგორია: ეთიკა
“ბრიტანეთის საგარეო დაზვერვის ყოფილი ხელმძღვანელი: მას შემდეგ, რაც სააკაშვილი ხელისუფლებაში მოვიყვანეთ, ვვრაუდობდით, სამ ეტაპად აგვემოქმედებინა რუსეთის დაშლის სტრატეგიული გეგმა” - ამ სათაურით, “საქართველო და მსოფლიო“ ყალბ ინფორმაციას ავრცელებს და წერს, რომ ამგვარი განცხადება ბრიტანეთის საგარეო დაზვერვის ყოფილმა ხელმძღვანელმა გამოცემა The Guardian-თან ინტერვიუში გააკეთა.

სტატიაში დაზვერვის ყოფილი ხელმძღვანელის ციტატის სახით, ვკითხულობთ: “პირველი ნაბიჯი ამ მიმართულებით, რომელიც გადავდგით, იყო სამხრეთ ოსეთის გარშემო სამხედრო და სადაზვერვო ბაზების შექმნა, ასევე, სამხედრო და უშიშროების ოფიცრების ამოქმედება სამხრეთ ოსეთში. გეგმის მეორე ეტაპი ითვალისწინებდა ჩეჩნეთში, დაღესტანში, ჩრდილოეთ ოსეთსა და ჩერქეზეთში ხელისუფლებაში რადიკალი ისლამისტების მოსვლას. გეგმის ამ ნაწილის უკან იდგა ცენტრალური სადაზვერვო სამმართველოს, მი 6-ის, აგრეთვე, თურქეთისა და საუდის არბეთის სპეცსამსახურების ხელმძღვანელ პირთა კონკრეტული შეხვედრები და, თუკი ისლამისტები მოახერხებდნენ პოლიტიკური ძალაუფლების შენარჩუნებას რუსეთის რეგიონებში, ნატოს სამხედრო ძალები პრაქტიკულ წვდომას მიიღებდნენ კავკასიის რეგიონის ჩრდილოეთ ნაწილზე. გეგმის მესამე ეტაპის დაწყებას უკრაინაში კერძო სამხედრო კომპანიებისა და სხვა სამხედრო ბაზების დასტაბილურების შემდეგ ვვარაუდობდით“ .

ინტერვიუ ფაბრიკაციაა და ის გაავრცელა არა ბრიტანულმა გამოცემა Guardian- მა, არამედ ყალბმა საიტმა, რომელიც ბრიტანული გამოცემის იმიტაცია იყო. საიტი ვიზუალურად გარდიანის იდენტური იყო, განსხვავება მხოლოდ, დომენის სახელში, ერთ ასოშია - theguarian.com-ის ნაცვლად, საიტის მისამართი theguardıan.com იყო.
კატეგორია: ეთიკა
საქართველოს ჟურნალისტურმა ეთიკის ქარტიამ რუსული და აზერბაიჯანული მედიასაშუალებების მიერ მომზადებულ ორ მასალასთან დაკავშირებით საჩივარი შეიტანა საკონსულტაციო კომისიაში, რომელიც პროპაგანდის წინააღმდეგ შეიქმნა. კომისია დაკომპლექტებულია თვითრეგულირების საბჭოების წარმომადგენლებისგან შემდეგი ქვეყნებიდან – საქართველო, უკრაინა, მოლდოვა, ბელარუსი, აზერბაიჯანი, სომხეთი და რუსეთი.

რუსული mir24.tv-ს წინააღმდეგ

ქარტიის პირველი საჩივარი ეხება mir24.tv -ს მიერ გამოქვეყნებულ მასალას, სადაც საუბარია იმაზე, რომ თითქოს საქართველოში უწყლობისა და უშუქობის გამო მამაკაცმა პროტესტის ფორმას მიმართა და ქალაქში აბაზანა დადგა. სინამდვილეში ეს იყო პერფომანსი, რომელიც „ლიბერალმა“ გააშუქა. რესპონდენტი ინტერვიუში ამბობს, „წყალი გათბა ახლა, ცივს დავამატებ და კიდევ ჩავწვები”. mir24-მა კი მისი ეს სიტყვები შემდეგნაირად თარგმნა „მე მცხელა. სახლში +35 გრადუსია, ელექტროენერგიის გათიშვის გამო არ შემიძლია კონდიციონერის ჩართვა”.

შესაბამისად, საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მიიჩნევს, რომ ჟურნალისტი მიმართავს მანიპულირებას პოლიტიკური მიზნებისთვის. მასალა პროპაგანდისტულია, რასაც ადასტურებს ის, რომ სადავო ჟურნალისტური პროდუქტის შემქმნელები განზრახ აყალბებენ ფაქტებს, რის გამოც მაყურებელს რჩება შთაბეჭდილება, რომ საქართველოში არის მძიმე სოციალური ფონი და ხელისუფლების ქმედებების გამო დედაქალაქის მაცხოვრებლები რამდენიმე დღის განმავლობაში არიან ელექტროენერგიის და წყლის გარეშე, რაც თავის მხრივ ისეთ მძიმე მდგომარეობაში აყენებს მოსახლეობას, რომ ისინი იძულებულნი არიან ქუჩაში, საჯაროდ მიიღონ აბაზანა, რათა ხელისუფლების ყურადღება მიიქციონ. ცალსახაა, რომ ჟურნალისტური პროდუქტის შემქმნელის მიზანს წარმოადგენდა შეელახა მეზობელი სახელმწიფოს იმიჯი, წარმოეჩინა იგი როგორც ქვეყანა, რომელიც მისი დედაქალაქის მაცხოვრებლებს ვერ უზრუნველყოფს ელემენტარული საყოფაცხოვრებო პირობებით.

აზერბაიჯანული haqqin.az-ს წინააღმდეგ

ვებსაიტმა haqqin.az-მა გამოაქვეყნა მასალა „ანტიაზერბაიჯანული მიწისქვეშა თბილისში: გამოჩენა, ფული, ინსტრუქციები“. სტატიაში ე.წ „ფერადი რევოლუციები“ საქართველოში და უკრაინაში, რომელთა ძირითადი საფუძვლები იყო ეკონომიკური პრობლემები ქვეყანაში და ცხოვრების დაბალი სტანდარტი, შეფასებულია, როგორც: „დასავლური ჰეგემონიის“ ნაყოფი, თავის მხრივ დასავლური ჰეგემონია შეფასებულია, როგორც საფრთხე, რომელიც იწვევს დესტაბილიზაციას. იქვე აღნიშნულია, რომ მიხეილ სააკაშვილი და ორგანიზაცია „კმარა“ აზერბაიჯანში დესტაბილიზაციის მოწყობას უჭერდნენ მხარს, თუმცა ილჰამ ალიევმა შეძლო ქართული რევოლუციური ძალების განეიტრალება. სტატიაში მხარდაჭერილია ანტიდასავლური პროპაგანდის ერთ – ერთი მთავარი მესიჯი, თითქოს „დასავლური შეთქმულების“ /“დასავლური ჰეგემონიის“ უკან დგას ჯორჯ სოროსი და მასთან აფილირებული არასამთავრობო ორგანიზაციები. ამასთან ნათქვამია, რომ აზერბაიჯანული რევოლუციური ორგანიზაციები, რომლებიც სამოქალაქო დაპირისპირებას ცდილობდნენ, თბილისმა შეიფარა. მასალაში ნახსენებია აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი აფგან მუხტარლიც, რომლიც საქართველოდან გაიტაცეს. ის დადანაშაულებულია აზერბაიჯანის მიმიმართ „მტრულად“ განწყობილ ორგანიზაციებთან თანამშრომლობაში.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მიიჩნევს, რომ მასალა მიზნად ისახავს ორ სახელმწიფოს და შესაბამისად ერებს შორის ურთიერთობების გამწვავებას, წარმოაჩენს რა საქართველოს როგორც აზერბაიჯანის მიმართ არა მეგობრულად განწყობილ ქვეყანას, სადაც იგეგმება აზერბაიჯანის საწინააღმდეგო ქმედებები, ძმათამკვლელი ომები.

სტატიაში მოყვანილი არც ერთი ფაქტი არ არის გადამოწმებული არც ერთ წყაროსთან, რაც საფუძვლიან ეჭვს ტოვებს რომ მათი უმეტესობა ყალბი და ჟურნალისტის ფანტაზიის ნაყოფია. „დასავლეთი“ და დასავლეთის მიერ მხარდაჭრილი NGO ორგანიზაციები აღწერილია, როგორც მტრები, რომლებიც ხელს უწყობენ ქვეყნების დესტაბილიზაციას.

პროპაგანდის საწინააღმდეგოდ თვითრეგულირების საბჭოების კომისია ევროპის საბჭოს დახმარებით შეიქმნა. საქმის წარმოების წესი საბჭოების წარმომადგენლებმა 2016 წელს საქართველოში მიიღეს.

კომისიის საშუალებით ყველა მოქალაქეს შესაძლებლობა აქვს შეიტანოს საჩივარი თუკი აღმოაჩენს, რომ რომელიმე წევრი ქვეყნის მედიასაშუალება მანიპულაციას, სიძულვილის ენას იყენებს. ყველა წევრ თვითრეგულირების ორგანოს ჰყავს თავისი წარმომადგენელი კომისიაში. ქარტიას, რომელიც ამ კომისიის წევრია, მაია მეცხვარიშვილი წარმოადგენს.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის საჩივარი პირველია, რომელსაც კომისია უახლოეს პერიოდში განიხილავს.
კატეგორია: ეთიკა
„რასაც ვაკეთებ, პრეზიდენტი სააკაშვილი ვეტოს ადებს. ეს ყველაფერი უკვე კომიკური ხდება, რომ არ ვთქვათ - ტრაგიკომიკური. არ შეიძლება, ყველა ჩემს ნაბიჯს ვეტო დაადოს. იმედი მაქვს, რომ ბოლოს ჩემს ფეხსაცმელებს არ დაადებს ვეტოს, რომ ვეღარ ვიმოძრაო" - საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა გიორგი მარგველაშვილს 2013 წელს გაკეთებული ეს განცხადება გაუხსენა და თავის ოფიციალურ ვებგვერდზე, „ახალი ამბების“ რუბრიკაში დღეს, 21 ივლისს გამოაქვეყნა.

„რას ამბობდა გიორგი მარგველაშვილი მიხეილ სააკაშვილის ვეტოებზე“, ასე ჰქვია საზოგადოებრივი მაუწყებლის მიერ გამოქვეყნებულ „ახალ ამბავს“ და მასში გარდა მარგველაშვილის კომენტარისა, სხვა არაფერია მოცემული. კითხვებს აჩენს, რა საჯარო ინტერესი არსებობს დღეს, მარგველაშვილის ოთხი წლის წინანდელი განცხადების მიმართ, რატომ არის ეს „ახალი ამბავი,“ 2017 წლის 21 ივლისს. მასალიდან იკითხება ქვეტექსტი, რომ იმას, რაზეც მარგველაშვილი 2013 წელს სააკაშვილს ედავებოდა, ახლა თავად აკეთებს.

აღსანიშნავია, რომ ამ „ახალი ამბის“ გამოქვეყნებას, 20 ივლისს, წინ უსწრებდა პრეზიდენტ გიორგი მარგველაშვილის მიერ ერთდროულად ორი კანონპროექტისთვის, 7 თვითმმართველი ქალაქის გაუქმებისა და საარჩევნო კოდექსში შესატანი ცვლილებებისთვის ვეტოს დადება. ვეტოს დადების თხოვნით, საქართველოს პრეზიდენტს არასამთავრობო ორგანიზაციების ნაწილმა და ოპოზიციურმა პარტიებმა მიმართეს.
კატეგორია: საერთაშორისო ამბები
მალაიზიურმა გამოცემა The Daily Star-მა პირველ გვერდზე გამოიტანა სტატიის სათაური: „მალაიზიელი ტერორისტი ლიდერი“, ამ ჰედლაინის ქვემოთ კი განთავსებული იყო მუსლიმი მლოცველების ფოტო. თუმცა როგორც რედაქციამ განმარტა, ფოტო ზემოხსენებულ მასალას არ უკავშირდებოდა და ის რამადანის დაწყების აღსანიშნავად გამოაქვეყნეს. ვინაიდან ტერორიზმის შესახებ გამოქვეყნებული სათაური და ფოტო მკაფიოდ არ იყო გამიჯნული, იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ სურათი ზემოხსენებული სტატიის ვიზუალი იყო, რამაც ტვიტერზე მკითხველების კრიტიკა გამოიწვია. ისინი წერდნენ, რომ გამოცემამ ტერორიზმი და ისლამი ერთმანეთს დაუკავშირა, რითიც ამ რელიგიის მიმდევრების დისკრიმინაციას და სტერეოტიპიზაციას შეუწყო ხელი.

მოგვიანებით, გამოცემამ მკითხველს ბოდიში მოუხადა და განმარტა, რომ სტატიის და ფოტოს ერთად გამოქვეყნება ტექნიკური შეცდომა იყო, რომლისთვისაც რედაქტორს ყურადღება არ მიუქცევია: „ჩვენ ყოველ წელს, რამადანის პირველ დღეს, მთავარ გვერდზე, მუსლიმების პატივსაცემად, ვაქვეყნებთ ხოლმე მათი ლოცვის ამსახველ ფოტოებს. წელს დაემთხვა, რომ ტერორიზმთან დაკავშირებული სტატია და მუსლიმი მლოცველების ფოტო გვერდიგვერდ მოხვდა. გამოცემას უნდა გამოეჩინა მეტი მგრძნობელობა ამ საკითხის მიმართ, ბოდიშს ვუხდით ჩვენს მუსლიმ მკითხველს“.

წყარო: Imediaethics
კატეგორია: ეთიკა
“ქართული დასის” ლიდერმა, ჯონდი ბაღათურიამ, რამდენიმე დღის წინ ფეისბუკზე გამოაქვეყნა ფოტო, რომელზეც აღბეჭდილია ეკლესიის ნანგრევები და სასულიერო პირები. ბაღათურიამ ასევე დაწერა, რომ უკრაინელი “მედასავლეთეები არბევენ მართლმადიდებელ ეკლესიებს”. მან მოსახლეობას პროტესტისკენ მოუწოდა, რადგან მისივე თქმით, დადგება დრო, როცა საქართველოს მართლმადიდებელ ეკლესიასაც შეუტევენ”. შესაბამისი საპროტესტო აქცია თბილისში, უკრაინის საელჩოსთანაც დაიგეგმა. აქცია გააშუქა “სპუტნიკმაც”. ჯონდი ბაღათურიას მიერ გავრცელებული ფოტო, მინაწერთან ერთად, სხვა სააგენტოებმაც გამოაქვეყნეს.

სინამდვილეში, ეს ფოტო არ ასახავს უკრაინელი ნაციონალისტების მიერ ეკლესიაში შეჭრას ან დარბევას, შესაბამისად, ჯონდი ბაღათურიასა და სააგენტოების ნაწილის მიერ გავრცელებული ინფორმაცია, არასწორია. ეს ფოტო გადაღებულია 2010 წელს, მაშინ, როცა უკრაინის პრეზიდენტი იანუკოვიჩი იყო. ფოტოზე აღბეჭდილია უკრაინაში, ზაპოროჟიეში მდებარე ეკლესია, სადაც ბომბი ააფეთქეს. ამ ფაქტს მაშინ ხანდაზმული კაცი ემსხვერპლა, ეკლესია კი დაზიანდა. მოგვიანებით, დანაშაულში ბრალდებულები დააკავეს და გაასამართლეს კიდეც. შესაბამისად, ამ ფოტოს არანაირი კავშირი არ აქვს რუსული პროპაგანდისტული არხების მიერ გავრცელებულ ინფორმაციასთან, თითქოს ეკლესია პრო-დასავლელი ნაციონალისტების მიერ არის დარბეული.



ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როცა დაზიანებული ეკლესიის ამ ფოტოს პროპაგანდისტული მედიასაშუალებები მანიპულაციურად იყენებენ სხვა ფაქტების საილუსტრაციოდ. ინტერნეტ სივრცეში არაერთი სტატია იძებნება უკრაინაში რუსული ეკლესიების ე.წ. დარბევაზე, რომელსაც სწორედ ეს ფოტო აქვს დართული. დაზიანებული ეკლესიის ფოტო არასწორ კონტექსტში აქტუალური მიმდინარე წლის მაის-ივნისშიც გახდა.

უკვე რამდენიმე კვირაა, რაც რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესია უკრაინაში თავისი ფილიალის დაცვას ყველა შესაძლო მეთოდით ცდილობს, მათ შორის როგორც თავად უკრაინაში, ისე - მის ფარგლებს გარეთ. მიზეზი, ერთი შეხედვით, მარტივია: რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესია უკრაინაში პოზიციებს კარგავს. როგორც ცნობილია, უკრაინის მართლმადიდებელ ეკლესიას, რომლის პატრიარქიც არის ფილარეტი, სხვა ეკლესიების დიდი ნაწილი არ აღიარებს. უკრაინის მართლმადიდებელი ეკლესია და მისი პატრიარქი უპირობოდ უჭერს მხარს ქვეყნის ინტეგრაციას ევრო-ატლანტიკურ სტრუქტურებში.

უკრაინის ტერიტორიაზე ამჟამად მოქმედებს რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის იურისდიქცია, სადაც მოსკოვიდან დანიშნული სასულიერო პირები მსახურობენ. რუსული ეკლესიის გავლენის შეზღუდვა უკრაინაში აქტუალური 2014 წლიდან, აღმოსავლეთ უკრაინაში რუსეთის მიერ პროვოცირებული შეიარაღებული კონფლიქტის შემდეგ გახდა. რუსეთის ხელისუფლება, რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის საშუალებით ცდილობს უკრაინულ საზოგადოებაზე გავლენის მოხდენას. შესაბამისად, უკრაინის მოქმედმა, პრო-დასავლურმა ხელისუფლებამ გადაწყვიტა, ეს გავლენა შეასუსტოს. მაისში უკრაინის საკანონმდებლო ორგანოში შეიტანეს კანონპროექტი, რომლის მიხედვითაც, შეიზღუდება იმ რელიგიური ორგანიზაციების საქმიანობა, რომლებსაც ხელმძღვანელობა “აგრესორ ქვეყანაში” ჰყავს. მათ დაევალებათ ხელახალი რეგისტრაცია და მათზე ასევე დაწესდება ზედამხედველობა. რუსეთის საპატრიარქოდან და ხელისუფლებიდან უკრაინის ხელისუფლების ამ გადაწყვეტილებას მკვეთრად უარყოფითი რეაქცია მოჰყვა. ამ თემაზე სპეციალური განცხადებაც გაავრცელა ვლადიმერ პუტინის პრესსპიკერმაც.

რუსეთის მართლმადიდებელი ეკლესიის საპატრიარქო ამტკიცებს, რომ უკრაინელმა ნაციონალისტებმა 2014 წლიდან დღემდე უკრაინაში მათი კუთვნილი 40-მდე ტაძარი მიისაკუთრეს, რასაც უკრაინელი მართლმადიდებლები უარყოფენ. მათი თქმით, უკრაინული ეკლესიები უკრაინელებს უნდა ეკუთვნოდეთ და არა - რუსეთის ეკლესიას.

უკრაინის სახელისუფლებო პარტიის ცნობთ, სადავო კანონპროექტის განხილვა უკრაინაში გაურკვეველი ვადით არის გადადებული, რადგან ის საჭიროებს კიდევ უფრო მეტად დახვეწას. სანამ ამ კანონპროექტის ბედი გაურკვეველია, რუსული პროპაგანდის მანქანა მძლავრად ამუშავდა როგორც თავად უკრაინასა და რუსეთში, ისე - საქართველოშიც.
კატეგორია: ეთიკა
„საქინფორმმა“ 13 აპრილს გამოაქვეყნა დეზინფორმაციული სიახლე, თითქოს „სამოქალაქო სექტორი ჰეტეროსექსუალური ქორწინების წინააღმდეგია“.

ავტორი ნიშნისმოგებით წერს, რომ სამოქალაქო საზოგადოება კონსტიტუციაში „ოჯახის შესახებ განმარტების“ წინააღმდეგია, თუმცა მხარს უჭერს „ჩანაწერს ქვეყნის ევროატლანტიკურ მისწრაფებაზე:“ „კონსტიტუციის ახალ რედაქციაში პრეზიდენტის უფლებამოსილების შეზღუდვა მიუღებელია ე. წ. სამოქალაქო სექტორისთვის, რომელიც, ასევე, არ იზიარებს მოსაზრებას, რომ კონსტიტუციას უნდა დაემატოს განმარტება ოჯახის შესახებ, თუმცა მიაჩნია, რომ აუცილებელია ჩანაწერი ქვეყნის ევროატლანტიკურ მისწრაფებაზე“.

სამოქალაქო სექტორისადმი ავტორის უარყოფითი დამოკიდებულება ჩანდა ფრაზაშიც: „სამოქალაქო სექტორს“ არავითარი კავშირი არა აქვს მოქალაქეებთან, ისინი სოროსის ფონდისა და მსგავსი ორგანიზაციების მიერ შექმნილი ენ–ჯე–ოების ხელმძღვანელები არიან“.

სინამდვილეში, არასამთავრობო ორგანიზაციები ეწინააღმდეგებიან არა ჰეტეროსექსუალთა ქორწინებას, არამედ კონსტიტუციაში ქორწინების შესახებ ჩანაწერს, რომლის მიხედვითაც, ქორწინება უნდა განისაზღვროს, როგორც ოჯახის შექმნის მიზნით, ქალისა და მამაკაცის ნებაყოფლობითი ერთობა. არასამთავრობოების განცხადებით, „აღნიშნული ინიციატივა ეფუძნება არა ოჯახებზე ზრუნვას, არამედ მიზანმიმართულია ლგბტ პირების უფლებათა არაღიარებასა და ერთი და იმავე სქესის ადამიანების პარტნიორული ურთიერთობების დაცვის აკრძალვისკენ“.
კატეგორია: ეთიკა
რუსულმა ინტენრეტ გამოცემამ Gazeta.ru, საქართველოს გაზმომარაგების შესახებ სტატიის მომზადებისას ფოტომანიპულაციას მიმართა. კერძოდ, სტატიის მთავარ ფოტოდ მედიასაშუალებამ აირჩია 14 წლის წინ, თბილისში, სასტუმრო ივერიას წინ გადაღებული ფოტო, სადაც ჩანან შეშით მოვაჭრეები, მათ უკან კი გაპარტახებული სასტუმრო “ივერია”. ფოტოზე არ არის მინაწერი, თუ როდისაა აღნიშნული ფოტო გადაღებული.

სტატიაში საუბარია იმაზე, რომ საქართველოს ხელისუფლება 2017 წელს, ბუნებრივ აირს, რუსეთის ნაცვლად, აზერბაიჯანისგან იყიდის. ამის მიზეზი კი გახდა გაზპრომთან დადებული ხელშეკრულება, რომლის მიხედვითაც, რუსული გაზის სომხეთში ტრანზიტის საფასურს, საქართველო რუსეთისგან ფულის სახით მიიღებს. ამ დრომდე, რუსეთი, გაზის ტრანზიტის საფასურად, საქართველოს გატარებული აირის 10 პროცენტს აძლევდა. მას შემდეგ, რაც საქართველო დათანხმდა გაზპრომს და გაზის ნაცვლად ფულს აიღებს, გადაწყდა, რომ ხელისუფლება ბუნებრივ აირს უფრო იაფად შეიძენს აზერბაიჯანისგან, შესაბამისად, საქართველო რუსულ გაზს არ მოიხმარს.

როგორც Gazeta.ru წერს, საქართველოს აღნიშნული გადაწყვეტილება რუსულ მხარეს არ მოეწონა და აზერბაიჯანული გაზის შესყიდვა “პოლიტიკურ გადაწყვეტილებად” შეაფასა.

2017 წლის 12 აპრილს გამოქვეყნებულ სტატიაზე თანდართული ფოტო, რომელიც Itar Tass-ის ფოტორეპორტიორმა, დავით ხიზანიშვილმა 2003 წლის იანვარში გადაიღო, აჩენს ასოციაციას, რომ რუსულ გაზზე უარის თქმის გამო, საქართველოს შეშის მოხმარება მოუწევს. ფოტომანიპულაცია ასევე, არასწორ წარმოდგენას ქმნის ქვეყნის ენერგო მდგომარეობის შესახებ.

2003 წლის ზამთრის შემდეგ საქართველოში ბევრი რამ შეიცვალა, ეს განსაკუთრებით ეხება იმ ტერიტორიას, რომელიც Gazeta.ru-ს მიერ გამოყენებულ ფოტოზეა ასახული. უკვე 14 წელია საქართველოში ენერგოკრიზისი არ ყოფილა (თუ მხედველობაში არ მივიღებთ 2006 წელს რუსეთში, გაზსადენზე მომხდარ დივერსიას, რის შედეგადაც საქართველო მცირე დროით ბუნებრივი აირის გარეშე დარჩა) . აქედან გამომდინარე, თბილისში შეშას გასათბობად თითქმის არავინ იყენებს და ვერც შეშის ბაზრობებს შეხვდებით. ასევე, კეთილმოწყობილია ვარდების მოედნის (ადრინდელი რესპუბლიკის) ტერიტორია, შეშის ბაზრობა თანამედროვე კაფემ ჩაანაცვლა, სასტუმრო “ივერიას” შენობა კი - ხუთვარსკვლავიანმა “რადისონ ბლუ ივერიამ”.
კატეგორია: ეთიკა
მას შემდეგ რაც ადამიანის უფლებათა ევროპულმა სასამართლომ რუსთავი2-ის საქმეზე უზენაესი სასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულება შეაჩერა, ასავალ-დასავალი ყველა ნომერში აგრძელებს ანტიდასავლური განწყობების ტირაჟირებას და სტრასბურგის სასამართლოს ნეგატიურ კონტექსტში წარმოჩენას.

„ნუ მიირთმევთ სტრასბურგერს“-ვკითხულობ ასავალ-დასავალის მე-3 გვერდზე, 27 მარტის ნომერში. მასალიდან ჩანს რომ „მომწამვლელ სტრასბურგერში“ ასავალ-დასავალი ევროსასამართლოს გულისხმობს, გამოცემა წერს, რომ „სტრასბურგერის“ მიღება საზიანოა საქართველოსათვის.

ასავალ-დასავალის სტატიაში ვკითხულობთ:

√ საქართველოსთვის შეკაზმული სტრასბურგერი იმ კალიუმციანიდით გახლავთ გაჯერებული, რომლითაც პატრიარქი უნდა მოეწამლათ.

√ ევროსაბჭო პირს დაგაღებინებს, ევროკავშირი ხელ-ფეხს გაგიკავებს, ხოლო ამერიკის ელჩი ძალით ჩაგატენის სტრასბურგერს, რომელსაც თავმოყვარე ძაღლიც არ შეჭამს.

√ თუ „მაკდონალდსი“ ჰამბურგერებსა და „ბიგ-მაკებს“ ამონიუმის ჰიდროქსიდით დამუშავებული ხორცით ამზადებდა, საქართველოსთვის გამოგზავნილი სტრასბურგერი იმ ადამიანების კვნესა-ვაებითა და ჯაჯაებით არის გაჟღენთილი, რომლებიც რუსთავი 2-ისთვის ეწამნენ, დაიხოცნენ და გაუბედურდნენ.

√ სტრასბურგის სასამართლოს გადაწყვეტილება მართლაც შხამია, რომელიც საქართველოს სახელმწიფოებრიობას სიკვდილსა და შავ სამარეს უქადის.
კატეგორია: ეთიკა
საქინფორმის რედაქტორმა, არნო ხიდირბეგაშვილმა სარედაქციო წერილი გამოაქვეყნა სათაურით “ევროპისკენ გზამ “ტაძრის” მაგივრად ტრაკისკენ მიგვიყვანა!” ამ სარედაქციო წერილში ხიდირბეგაშვილი წერს: “ბევრჯერ გამიფრთხილებია თანამემამულეები, რომ ევროკავშირთან ასოცირებას, უფლებების - მაგალითად, შენგენის ზონაში ყოველ 6 თვეში 90 დღის განმავლობაში უვიზოდ ყოფნის - გარდა, „მედლის მეორე მხარეც“ აქვს. ეს გულისხმობს კაბალურ მოვალეობებს, მაგალითად, უსიტყვო მორჩილებას სტრასბურგის, ანუ ევროპის ადამიანის უფლებათა სასამართლოს გადაწყვეტილებებისადმი, რომლებიც არაასოცირებული ქვეყნებისათვის მხოლოდ და მხოლოდ რეკომენდაციებს წარმოადგენს”.

განცხადება, რომ ამ გადაწყვეტილებას არაასოცირებული ქვეყნებისთვის (ანუ საქართველოსთვის) სარეკომენდაციო ხასიათი აქვს, სიცრუეა. როცა საქართველო ევროპის საბჭოში გაწევრიანდა, მან 1999 წელს ხელი მოაწერა ადამიანის უფლებათა დაცვის ევროპულ კონვენციას, რაც სხვადასხვა ვალდებულებასთან ერთად, გულისხმობს ევროსასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილების პატივისცემას და დამორჩილებას. შესაბამისად, ასევე სიცრუე და მანიპულაციაა პარალელის გავლება საქართველოსთვის უვიზო მიმოსვლასა და ევროსასამართლოს გადაწყვეტილების აღსრულებას შორის. ეს ორი მოვლენა ერთმანეთს არ უკავშირდება.
კატეგორია: ეთიკა
საზოგადოებრივი მაუწყებლის 31 მაისის დღის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის, აფგან მუხტარლის გაუჩინარების ფაქტი მეორე ამბად გავიდა. საკითხი ორ ნაწილად გაშუქდა, პირველ ნაწილში თავად ფაქტი იყო მიმოხილული, მეორეში კი პოლიტიკოსების და არასამთავრობოების შეფასებები შემოგვთავაზეს. თემის გაშუქებისას იკვეთებოდა, რომ მაუწყებელი ცდილობდა, მუხტარლის პიროვნების შესახებ ნეგატიური საზოგადოებრივი აზრის შექმნას და მთავარი საკითხიდან, ყურადღების მეორეხარისხოვანზე გადატანას. იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებელი წარმოაჩენდა, რომ თითქოს, მუხტარლი არა ჟურნალისტი, არამედ ანტიაზერბაიჯანული პოლიტიკური მოძრაობის აქტივისტია.

უნდა აღინიშნოს, რომ „მოამბის“ პირველ სიუჟეტში მოსწავლეების თვითდაზიანების შესახებ გვიამბეს - მასალიდან ვიგებდით, რომ ერთ-ერთი სკოლის მოსწავლეებმა ხელები დაისერეს და ეს ფაქტი, სავარაუდოდ, ერთ-ერთ ინტერნეტ თამაშს უკავშირდებოდა. „მოამბემ“ მიიჩნია, რომ 31 მაისს, ეს თემა უფრო მნიშვნელოვანი იყო, ვიდრე თბილისიდან გაუჩინარებული ჟურნალისტის ამბავი.

აქცენტის გადატანა მთავარიდან მეორეხარისხოვანზე

„ურთიერთგამომრიცხავი ვერსიები საქართველოში გაუჩინარებულ და აზერბაიჯანში ნაპოვნი ჟურნალისტის შესახებ. აფგან მუხტარლის საზღვრის უკანონოდ კვეთას ედავებიან, რასაც წინასწარ პატიმრობაში მყოფი ჟურნალისტი უარყოფს და ფაქტს გატაცებად აფასებს“, - ასე დაიწყო წამყვანმა თემაზე მომზადებული პირველი, გამხსნელი სიუჟეტის შესავალი ტექსტი. „ურთიერთგამომრიცხავ ვერსიებად“, არა მხოლოდ შესავალ ტექსტში, არამედ მთლიან სიუჟეტში წარმოდგენილი იყო შემდეგი საკითხები:

ა) მუხტარლი ან აზერბაიჯანულმა მხარემ გაიტაცა

ან

ბ) საზღვარი უკანონოდ გადაკვეთა

ამ სიუჟეტში საერთოდ არ დასმულა კითხვა, როგორ მოხვდა მუხტარლი აზერბაიჯანში - ქართული სპეცსამსახურების მონაწილეობით, თუ აზერბაიჯანული სპეცსამსახურების მეშვეობით, ისე რომ ქართულმა მხარემ ვერაფერი გაიგო. ამ მნიშვნელოვანი საკითხიდან აქცენტი გადატანილი იყო იმაზე, მუხტარლი აზერბაიჯანულმა მხარემ გაიტაცა, თუ საზღვარი მართლაც უკანონოდ გადაკვეთა.

როგორ მოხვდა ჟურნალისტი საქართველოდან აზერბაიჯანში - ეს კითხვა გამოშვებაში პირველად, თემაზე მომზადებულ მეორე სიუჟეტში, გადაცემის 14-ე წუთზე დაისვა (შეგახსენებთ, რომ 31 მაისის მოამბე სულ 20 წუთიანი იყო). შესავალ ტექსტში აღინიშნა, რომ ზემოხსენებული შეკითხვა „მესამე სექტორს“ აინტერესებს. ამავე სიუჟეტში მოხვდა ინფორმაცია, ჟურნალისტების მიერ მუხტარლის მხარდასაჭერად გამართული აქციის შესახებ, თუმცა საინტერესოა, რომ სიუჟეტში არათუ აქციის მონაწილე არც ერთი ჟურნალისტის კომენტარი არ შეუთავაზებიათ მაყურებლისთვის, არამედ არც კი აღუნიშნავთ, რომ აქცია ჟურნალისტების მიერ იყო ორგანიზებული და მონაწილეთა უმეტესობაც სწორედ მუხტარლის ქართველი კოლეგები იყვნენ. მაყურებელმა სიუჟეტიდან მხოლოდ ის გაიგო, რომ თბილისის რამდენიმე ადგილზე, მუხტარლის მხარდასაჭერად აქცია გამართეს: „აქციაზე მივიდნენ პოლიტიკოსებიც, პლაკატები გაშალეს საქართველოში მცხოვრებმა აზერბაიჯანელებმაც“ - დააკონკრეტმა ჟურნალისტმა და საქართველოში მცხოვრები აზერბაიჯანელი ჟურნალისტისა და „გირჩის“ ლიდერის, ზურაბ ჯაფარიძის სინქრონები შემოგვთავაზა. მოგვიანებით, საპარლამენტო ოპოზიციის, სახალხო დამცველის, აშშ-ს ელჩის, პრეზიდენტის შეფასებებიც მოვისმინეთ.

ცხადია, პოლიტიკოსები, სახალხო დამცველი, პრეზიდენტი, არასამთავრობოები თუ აშშ-ს ელჩი, ხშირად აკეთებენ განცხადებებს ქვეყანაში მიმდინარე სხვადასხვა პროცესის შესახებ, მაგრამ საქართველოში ჟურნალისტები არც თუ ისე ხშირად გამოდიან აქციებზე მონაწილის სახით და არც თუ ისე ხშირად აპროტესტებენ მიმდინარე პროცესებს, შესაბამისად, ის რომ აქციაზე ჟურნალისტები უცხადებდნენ აზერბაიჯანელ კოლეგას სოლიდარობას, ამბის მნიშვნელოვანი დეტალი იყო, რაც „მოამბემ“ თავის მაყურებელს არ უამბო.

მუხტარლის დაკავშირება „ანტიაზერბაიჯანულ იატაკქვეშა მოძრაობასთან“

„ცოტა ხნის წინ მუხტარლი ერთ-ერთმა აზერბაიჯანულმა მედიამ იატაკქვეშეთში მოქმედი ანტიაზერბაიჯანული მოძრაობის ლიდერადაც გამოაცხადა“ - მოვისმინეთ წამყვანისგან შესავალ ტექსტში. ბუნდოვანი დარჩა, რომელმა აზებაიჯანულმა მედიასაშუალებამ გამოაცხადა მუხტარლი ანტიაზერბაიჯანული მოძრაობის ლიდერად, რამდენად სანდოა ეს მედია და მის მიერ გავრცელებული ინფორმაცია, მუხტარლის ანტიაზერბაიჯანული საქმიანობის შესახებ - ეს აქცენტები წამყვანის შესავალში არ დასმულა. ამავე ტექსტიდან მაყურებელს ექმნებოდა განწყობა, რომ მუხტარლი საეჭვო საქმიანობაში იყო გარეული.

მუხტარლის „ანტიაზერბაიჯანულ საქმიანობას“ უშუალოდ სიუჟეტშიც შეეხნენ, ვრცლად განიხილეს ვერსია, რომ დაკავებული მუხტარლი და მისი მეგობრები იატაკქვეშა ანტიაზერბაიჯანული მოძრაობის წევრები არიან. სიუჟეტიდან ვიგებთ, რომ მუხტარლის ფეისბუკ გვერდიდან „საინტერესო დეტალები იკითხება“. კერძოდ, „26 მაისს გამოქვეყნებულ პოსტში ჟურნალისტი წერს, რომ აღარაღლის აზერბაიჯანული სპეცსამსახურების წარმომადგენლები უთვალთვალებდნენ. ამ პოსტის მიხედვით, იგივე ადამიანები ცოტა ხნით ადრე უთვალთვალებდნენ მათ საერთო მეგობარს და აზერბაიჯანული ოპოზიციური პარტიის , ეროვნულ ფრონტის თავმჯდომარის მოადგილეს, გოზალ ბაირამლის, რომელიც თბილისში მეგობრებს, მათ შორის კლინიკა ლანცეტის დირექტორს, ფარმან ჯეირანის სტუმრობდა”, - ამბობს ჟურნალისტი.

„პოსტში დასახელებული მეოთხე ადამიანი და მეგობარი, რომელმაც მუხტარლი ბოლოს ნახა, იატაქვეშა მოძრაობის არსებობას უარყოფს, თუმცა არ მალავს რომ ისინი ახლო მეგობრები იყვნენ და აზერბაიჯანის დატოვებადე ოპოზიციური მოძრაობის, ეროვნული ფრონტის რიგებში იყვნენ“- განმარტავს ჟურნალისტი და გვთავაზობს მუხტარლის იმ მეგობრის სინქრონს, რომელმაც მუხტარლი გაუჩინარებამდე რამდენიმე საათით ადრე ნახა.

სიუჟეტის ამ ნაწილით, იქმნებოდა შთაბეჭდილება, რომ მიზანი მუხტარლის ანტიაზერბაიჯანულ მოძრაობასთან კავშირის ვერსიის გაჟღერება იყო, გარდა ამისა, მაყურებელს ექმნებოდა განცდა, რომ დააკავეს არა ჟურნალისტი, რომელიც თავის ქვეყანაში ჟურნალისტური საქმიანობის გამო იდევნება, არამედ პოლიტიკური მოძრაობის წევრი, რომელიც საეჭვო, ანტიაზერბაიჯანულ, ანუ ანტისახელმწიფოებრივ იატაკქვეშა მოძრაობასთანაა დაკავშირებული.

კლინიკა „ლანცეტის“ დირექტორის და მუხტარლის მეგობრობა

სიუჟეტში აღნიშნული იყო, რომ მუხტარლი და მის ფეისბუკ პოსტში აღნიშნული ადამიანები „აზერბაიჯანულმა პროსახელისუფლებო გამოცემამ ანტიაზერბაიჯანული იატაქვეშა მოძრაობის ლიდერებად მოიხსენია“. ჟურნალისტი განმარტავს, რომ ამ დასახელებული 4 პიროვნებიდან სამი უკვე დაკავებულია - მუხტარლი და გოზელი, რომლებსაც საზღვრის უკანონო გადაკვეთას და თანხის არადეკლარირებულად გადატანას ედავებიან, და კლინიკა ლანცეტის დირექტორი, საქართველოს მოქალაქე, რომელიც საქართველოში დააკავეს და რომელსაც ღვიძლის ტრანსპლანტაციის დროს, ორი ადამიანის გარდაცვალების გამო, თაღლითობა ედება ბრალად. გაუგებარი დარჩა, თუკი მიზანი იმის წარმოჩენაა, რომ მუხტარლის ფეისბუკ სტატუსში ნახსენები პირები , რომლებსაც მუხტარლის თქმით უთვალთვალებდნენ, დაკავებულები არიან აზერბაიჯანული მხარის მიერ, რა კავშირში იყო ლანცეტის დირექტორი, რომელიც ქართულმა მხარემ დააკავა კონკრეტული ბრალდებით - თაღლითობით. სიუჟეტში არაერთხელაა ხაზგასმული, რომ ლანცეტის დირექტორი, მუხტარლი და დასახელებული კიდევ ორი პიროვნება მეგობრები არიან.

ლანცეტის დირექტორის დაკავების საკითხს დაკავების დღიდან მედია აქტიურად აშუქებს მაღალი საჯარო ინტერესიდან გამომდინარე - ამ პირს, ღვიძლის ტრანსპლანტაციის დროს ორი ადამიანის გარდაცვალების გამო, თაღლითობაში ედება ბრალი. ამ გაშუქების შედეგად, ცხადია, საზოგადოებას აქვს გარკვეული წინასწარი განწყობები და ინფორმაცია ლანცეტის დირექტორის შესახებ. „მოამბის“ სიუჟეტში, ამ ადამიანის მუხტარლისთან კონტექსტში ხსენება, ისე რომ ბუნდოვანი დარჩა, რა კავშირში იყო მისი დაკავება მუხტარლის გაუჩინარებასთან, ქმნიდა შთაბეჭდილებას, რომ ემსახურებოდა მუხტარლის საქმიანობის შესახებ ეჭვების გაჩენასა და იმ აზრის გაჟღერებას, რომ მუხტარლი და თაღლითობის ბრალდებით დაკავებული “ლანცეტის” დირექტორი მეგობრები არიან.

„მუხტარლი ჟურნალისტი არ არის“

მას შემდეგ, რაც მუხტარლის და მისი ნაცნობების თუ მეგობრების ანტიაზერბაიჯანულ მოძრაობაში და პოლიტიკურ პარტიაში საქმიანობის ვერსიები მიმოიხილეს, შემოგვთავაზეს ვიცეპრემიერ ჯეჯელავას განცხადება, რომ მუხტარლი ჟურნალისტი არ არის და ის რადიო თავისუფლებაში არა ჟურნალისტად, არამედ დაცვის თანამშრომლად მუშაობდა.

ჯეჯელავას სინქრონის შემდეგ, ჩართვაზე ჟურნალისტი დაბრუნდა და მუხტარლის საქმიანობის შესახებ აღნიშნა:

„ჩვენ დღეს ამ თემაზე დავუკავშირდით რადიო თავისუფლების თანამშრომლებს პრაღის ოფისში, მათ შორის იმ ჟურნალისტებს , რომლებიც მუშაობდნენ აზერბაიჯანის ოფისში, ამ ოფისის დახურვამდე და მათ დაგვიდასტურეს, დაკავებული ჟურნალისტი იყო არა შტატიანი თანამშრომელი, არამედ უბრალოდ, შეკვეთით ამზადებდა მათთვის სტატიებს“.

მუხტარლის საქმიანობის შესახებ მსჯელობა, ჟურნალისტის ამ სიტყვებით დასრულდა. მაყურებელმა კი, ჯერ ვიცეპრემიერისგან გაიგო, რომ მუხტარლი ჟურნალისტი არ იყო, შემდეგ „მოამბის“ რეპორტიორისგან მოისმინა, რომ ის „იყო არა შტატიანი თანამშრომელი, არამედ უბრალოდ შეკვეთით ამზადებდა სტატიებს“.

აქვე, შედარებისთვის გთავაზობთ, როგორ გააშუქა ნეტგაზეთმა ვიცე პრემიერის განცხადება. „აფგან მუხტრალის ჟურნალისტობის დამადასტურებელი ფაქტები“ სტატია ამ სათაურით , ჯეჯელავას განცხადების პერიფრაზით დაიწყო, შემდეგ კი მასალას ერთვოდა მუხტარლის მიერ მომზადებული ჟურნალისტური პროდუქტის ბმულები, რომელიც ცხადყოფდა, რომ ჯეჯელავას განცხადება მცდარი იყო. “ჯეჯელავას ტყუილი - აფგან მუხტარლი არაერთი ჟურნალისტური გამოძიების ავტორია“ - ეს კი კიდევ ერთი გამოცემის on.ge -ს სათაურია.

უნდა აღინიშნოს, რომ ეს თემა „მოამბემ“ წინა დღეს, 30 მაისსაც გააშუქა, დღის მთავარი საინფორმაციო გამოშვების პირველ ამბად. 30 მაისი სიუჟეტს ის პრობლემები, რაც ზემოთ მიმოვიხილეთ, არ ჰქონია, აქცენტები სწორად, ადეკვატურად, საჯარო ინტერესის შესაბამისად იყო დასმული, თუმცა 30 მაისის აქცენტები 31 მაისის სიუჟეტში ვეღარ მოხვდა.

შენიშვნა: მასალა ვებსაიტზე პირველად, 1 ივნისს გამოქვეყნდა, თუმცა ტექნიკური პრობლემის გამო, საიტი გაითიშა და ბოლო ერთი კვირის მონაცემები წაიშალა, შესაბამისად, მასალა ქვეყნდება ხელახლა. ბოდიშს გიხდით, შეფერხებისთვის.
კატეგორია: ეთიკა
„აშშ-ის პრეზიდენტის, ტრამპის „ლგბტ“ საზოგადოების მისამართით წამოწყებული პოლიტიკის კვალდაკვალ Facebook-ის შემქნელმა - მარკ ცუკერბერგმა ფეისბუკიდან Mossgreen -ის სააუქციონო სახლის მიერ რეკლამირებული ნახატი ამოიღებინა“ - წერს "საქართველო და მსოფლიო".

გამოქვეყნებულ სიახლეში ასევე ვკითხულობთ: „საქმე ეხება ჩარლზ ბლექმენის ტილოს, რომელზეც ასახულია ორი მანდილოსნის პიკანტური სცენა, შესაბამისად მისი რეკლამირებით საიტიც ხელს შეუწყობდა პროპაგანდისტულ პოლიტიკას „ლგბტ“ საზოგადოების მისამართით“.

ფეისბუქმა Mossgreen - ს ნახატის „ქალი საყვარლები“ სოციალურ ქსელში დასპონოსრების საშუალება მართლაც არ მისცა, თუმცა არა იმიტომ, რომ ის „ლბგტ პროპაგანდას“ უწყობს ხელს. ფეისბუქის განმარტებით, ამგვარი ნახატის შემცველი პოსტის ფეისბუქით დასპონსორება, ე.წ. დაბუსტვა აკრძალულია, ვინაიდან ის უფროსების მომსახურების პროდუქტის რეკლამირებაა და სექსუალური ხასიათისაა.

თავისმხრივ, Mossgreen ფეიბუქის ამ გადაწყვეტილებას გაუგებარს უწოდებს:

„განცდა მაქვს რომ XXI საუკუნეში არ ვცხოვრობ. ამ ნახატში სექსუალური შინაარსის არაფერია, ეს უბრალოდ ლამაზი ნახატია, სადაც ორი ქალია გამოსახული“ - ამბობს გარდიანთან საუბარში Mossgreen- ის აღმასრულებელი დირექტორი პოლ სამერი.

ნახატის ავტორი ჩარლზ ბლექმენი ცნობილი ავსტრალიელი ხელოვანია. მისი ნახატები მსოფლიოს სხვადასხვა ქვეყანაში 10 ათასობით დოლარად იყიდება.

კატეგორია: ეთიკა
2017-02-08 „პარლამენტმა მანანა კობახიძე საკონსტიტუციო სასამართლოს მოსამართლედ აირჩია“ - სიახლე ამ სათაურით "ტაბულაზე" არაეთიკური ფოტოთი გამოქვეყნდა, ფოტოზე გამოსახულია ძროხა საქართველოს პარლამენტის შენობის ფონზე. გამოცემას, სხვადასხვა დროს, ამავე ფოტოთი პარლამენტთან დაკავშირებული არაერთი სიახლე აქვს გამოქვეყნებული.

კიდევ ერთ სიახლეს კი ერთვის ფოტო, სადაც პარლამენტის შენობა თივის ზვინთან ერთად ჩანს.