იმისათვის, რომ გადაადგილებაზე დაწესებული შეზღუდვები არ შეეხოთ, მედიასაშუალებებმა გადააგილების ნებართვა, ე.წ. საშვი, თავიდან უნდა მოითხოვონ. როგორც "მედიაჩეკერს" მთავრობის ადმინისტრაციის პრესსამსახურში განუმარტეს, ის ნებართვა, რომელიც მედიას პანდემიის პირველი ეტაპის დროს ჰქონდა, კონკრეტულ პერიოდზე იყო გათვლილი და უკვე ძალადაკარგულია.

ვის, როდის და რა ფორმით უნდა მიმართონ მედიასაშუალებებმა, იმისათვის რომ თანამშრომლებისთვის გადაადგილების უფლება მოიპოვონ, ან, ხომ არ დაწესდება ლიმიტი, თანამშრომელთა რაოდენობაზე (მსგავს შემთხვევას ადგილი ჰქონდა გაზაფხულზე), ამ კითხვების პასუხად ნინო წივწივაძემ განაცხადა, რომ ამ დეტალებს მედიას თავად შეატყობინებენ. 

ქვეყანაში არსებული ეპიდემიოლოგიური ვითარების გამო, ორშაბათიდან, 9  ნოემბრიდან, საქართველოს დიდ ქალაქებში, 22:00 საათიდან 05:00 გადაადგილებაზე შეზღუდვები წესდება. შეიზღუდება როგორც ფეხით, ისე ავტოტრანსპორტით გადაადგილება. შეზღუდვები გავრცელდება თბილსში, ქუთაისში, ბათუმში, რუსთავში, ზუგდიდში, გორსა და ფოთში.

მთავრობაში განაცხადეს, რომ ეს შეზღუდვა ქვეყანაში გაუარესებული ეპიდემიოლოგიური ვითარებით აიხსნება და იქნე დასძინეს, რომ "ეს არ არის კომენდანტის საათი. ეს არის გადაადგილების შეზღუდვა”.

 

უპასუხო ზარები და შეტყობინებები, პასუხგაუცემელი კითხვები, რესპონდენტებთან გაძნელებული წვდომა და შერჩევითი მიდგომა მედიებისადმი - მედიასაშუალებების უმეტესობა დაავადებათა კონტროლის ეროვნულ ცენტრთან (NCDC) კომუნიკაციისა და ინფორმაციის მიღების პრობლემებზე საუბრობს.

მაშინ, როდესაც თითქმის 9 თვეა ქვეყანა კორონავირუსის პანდემიას ებრძვის და ეს თემა წამყვანია მედიაში, მედიასაშუალებების უმეტესობას მოსახლეობისთვის საჭირო კითხვებზე პასუხების მიღება უჭირს. ძირითადი წყარო, საიდანაც ჟურნალისტები ვირუსისა და მისი მართვის შესახებ იღებენ ინფორმაციას, სამთავრობო ბრიფინგებია. ამ ბრიფინგებზე მიღებული ინფორმაცია კი, უმეტესად ზედაპირულია და სტატისტიკური მონაცემებით შემოიფარგლება.

“ფაქტობრივად, ჩვენ კითხვებს ვერ ვსვამთ”, - გვეუბნება ონლაინგამოცემა “პუბლიკას” მთავარი რედაქტორი ლიკა ზაკაშვილი, რომელიც ფიქრობს, რომ დაავადებათა კონტორლის ეროვნული ცენტრისთვის მედიასთან ურთიერთობა პრიორიტეტული არ არის.

ლიკა ზაკაშვილი ერთ-ერთ ბოლო შემთხვევას იხსენებს, როდესაც რამდენიმე კვირის განმავლობაში უშედეგოდ ცდილობდა ინტერვიუ შეეთანხმებინა ეპიდემიოლოგიური სამსახურის წარმომადგენელთან:

“შესაძლებლობა არ გვიჩნდება, რომ ადამიანებს (იგულისხმება პანდემიის მართვაზე პასუხისმგებელი პირები) დაველაპარაკოთ. ეპიდემიოლოგიური სამსახურის წარმომადგენელთან - ანა კასრაძესთან ვითხოვდით ინტერვიუს. ნინო მამუკაშვილთან(NCDC-ის პრესსამსახური) ყველანაირი ოპტიმალური ვადა გავიდა. გვესმის, რომ შეიძლება ორ-სამ დღეში ვერ მოიცალოს და ვერ დაგეგმოს ჟურნალისტთან სატელეფონო ინტერვიუ, მაგრამ გავიდა ორი-სამი კვირა. არც გვპასუხობდნენ და ვერ გავიგეთ რატომ ვიღებდით უარს. შეუძლებელია, რომ სამ კვირაში 15-20 წუთი ვერ გამონახოს რესპონდენტმა სასაუბროდ. ჩვენ რომ ონლაინ ვმუშაობთ და ონლაინ გვჭირდება რესპონდენტებთან კომუნიკაცია, ამ გასაჭირს საერთოდ გულგრილად ეკიდებიან და ფაქტია, რომ არ ითვალისწინებენ. ვფიქრობ, არ არის სამართლიანი მიდგომა და ჩემთვის ეს ნიშნავს იმას, რომ უწყებისთვის მედიასთან ურთიერთობა არ არის პრიორიტეტული. საზოგადოებასთან ურთიერთობად მიაჩნიათ მარტო ის, რასაც ბრიფინგებზე ამბობენ. ფიქრობენ, რომ ეს საკმარისია”.

ონლაინგამოცემა On.ge-ს რედაქტორი ხატია ღოღობერიძე ამბობს, რომ ასეთი მიდგომით მედია მკითხველის სათანადო ინფორმირებას ვერ ახერხებს:

“ვცდილობთ მასალები ჯანდაცვის სამინისტროს პროტოკოლის გამოქვეყნების შემდეგ, ამ დოკუმენტის მიხედვით მოვამზადოთ. არ გვეძლევა საშუალება, რომ დავსვათ კითხვები, რაც პროტოკოლში არ წერია, ან დავაზუსტოთ ესა თუ ის საკითხი. რეალური, ცოცხალი ინტერაქცია არის ძალიან მნიშვნელოვანი და მხოლოდ დოკუმენტებიდან ამოკითხული ინფორმაციის მიწოდება, მგონია, რომ მკითხველისთვის არ არის დამაკმაყოფილებელი”.

ხატია ღოღობერიძე მედიების მიმართ შერჩევით მიდგომაზეც ამახვილებს ყურადღებას და ამბობს, რომ დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრის ხელმძღვანელ პირებთან კომუნიკაციაზე მხოლოდ ე.წ. “ფავორიტ” მედიებს მიუწვდებათ ხელი:

“მეორე საკითხი, რაც ასევე პრობლემურია, არის ის, რომ ჰყავთ “ფავორიტი” მედიები და ხელმძღვანელი პირები, ვგულისხმობ ამირან გამყრელიძეს, მხოლოდ ერთი-ორ მედიასთან კონტაქტობენ”.

პრესსამსახურთან გართულებულ კომუნიკაციასა და შერჩევით მიდგომაზე საუბრობს “აიპრესის” ჟურნალისტი ირმა მესხიაც:

“კომუნიკაცია გართულდა. ჩვენი რესურსებით ვცდილობთ ინფორმაციის მოძიებას, პრესსამსახურის მეშვეობით შეუძლებელია - პასუხებს და საერთოდ ვერანაირ დახმარებას ვერ ვიღებთ მისგან. არჩევენ კონკრეტულ მედიებს და მხოლოდ მათ ესაუბრებიან, რამდენიმე მედიასაშუალებაა მისთვის მისაღები მხოლოდ”.

“ნეტგაზეთის” რედაქტორი თაზო კუპრეიშვილი ამბობს, რომ ინფორმაციის მიღბასთან დაკავშირებული სირთულეების გამო, პრობლემაა სიღმისეული მასალების მომზადება:

“პრობლემა იყო და არის კომუნიკაციაში, მე უფრო ხარვეზებს დავარქმევდი. ხანდახან ინფორმაციას ვერ ვიღებთ იმ ფორმითა და იმ დოზით, რაც ჩვენ გვინდა. ვერ ვიტყვი რომ ჩაკეტილები არიან, ეს შეგრძნება არ მაქვს, თუმცა, ვიღაცების მიმართ უფრო გახსნილები არიან. მაგალითად, სიამოვნებით ჩავწერდით ვრცელ ინტერვიუს ამირან გამყრელიძესთან, პაატა იმნაძესთან ან, ვთქვათ, ჯანდაცვის მინისტრთან, მაგრამ, პრაქტიკულად, მიუწვდომელია ჩვენთვის ეს ამბავი ამ ბოლო თვეებში. თუმცა, ასეთ ინტერვიუებს ვხედავთ ჩვენ სხვა მედიებში. ზოგად ინფორმაციას ავრცელებენ, მაგრამ უფრო სიღრმისეულად რომ გვინდა მოვამზადოთ მასალა, ეს პრობლემაა.”

ონლაინგამოცემების წარმომადგენლები ამბობენ, რომ გაგებით ეკიდებიან არსებულ რთულ სიტუაციას, თუმცა მნიშვნელოვანია, რომ შესაბამისმა უწყებებმაც გაითვალისწინონ, რომ მედიას, რომლის მოვალეობაც საზოგადოების ინფორმირებაა, საქმეში ხელი არ უნდა ეშლებოდეს:

“მინდა ხაზგასმით ვთქვა, გვესმის ნამდვილად და ვითვალისწინებთ, რომ, მაგალითად, ამირან გამყრელიძის და პაატა იმნაძის საქმე არის სხვა და ამას ემატება მედიასთან ურთიერთობა, რაც ასევე მათი ვალდებულებაა. ამას ვითვალისწინებთ და ნამდვილად არ მივეკუთვნებით მათ რიცხვს, ვინც ხუთჯერ ნათქვამს მეექვსედ ამეორებინებს პირდაპირი ეთერის გამო. მაქსიმალურად ვცდილობთ არ შევაწუხოთ, მოვაგვაროთ პრესსამსახურის საშუალებით და მათი რესურსიც დავზოგოთ. თუმცა, ამის პარალელურად, ვდგებით იმ ფაქტის წინაშე, რომ ელემენტარულ კითხვებზე ვერ ვიღებთ პასუხს და შესაბამისად, ვერ ვახდენთ მკითხველის ინფორმირებას, რაც ძალიან პრობლემურია”, - ამბობს ხატია ღოღობერიძე.

რატომ აირჩია დაავადებათა კონტროლის ცენტრმა მედიასთან ურთიერთობის ამგვარი ფორმა, მითუმეტეს მაშინ, როდესაც ეპიდემიოლოგიური მდგომარეობა ქვეყანაში დღითიდღე მძიმდება, რატომ უგულებელყოფენ მედიის როლს კრიზისის მართვაში, მაშინ, როდესაც სრულიად სხვას ამბობს საერთაშორისო გამოცდილება, აქვს თუ არა უწყებას შერჩევითი მიდგომა მედიებისადმი, ამ და სხვა კითხვებზე პასუხის მიღებას დაავადებათა კონტროლის ცენტრის საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურიდან ცდილობდა “მედიაჩეკერიც”. თუმცა, ჩვენს კითხვებს არ უპასუხეს. ნინო მამუკაშვილმა საკმაოდ მკაცრი ტონით მიგვითითა, რომ ამ საკითხზე “პასუხი უკვე გაცემულია” და კომენტარს არ გააკეთებს:

“პრობლემა არავის აქვს და თუ ვინემს აქვს, რეკავს. არ მაინტერესებს. არანაირ კომენტარს არ გავაკეთებ. პაატა იმნაძეს და ამირან გამყრელიძეს პასუხი უკვე გაცემული აქვს და მე კომენტარს არ ვიძლევი”, - გვითხრა ნინო მამუკაშვილმა და არაერთხელ გაგვიმეორა, რომ ეს პრეტენზიები “არ აინტერესებს” .

ონლაინგამოცემა „პუბლიკას“ ჟურნალისტზე, მინდია გაბაძეზე თავდასხმის საქმე ერთი პირი დააკავეს. ინფორმაცია “მედიაჩეკერს” შინაგან საქმეთა სამინისტროს პრესსამსახურში დაუდასტურეს.

"პუბლიკას" ჟურნალისტს, რომელიც 31 ოქტომბერს, არჩევნების დღეს, თბილისში, გლდანის 79-ე საარჩევნო უბანზე ინიციდენტს იღებდა, ფიზიკურად გაუსწორდნენ და ტელეფონი დაუმტვრიეს. როგორც გამოცემა წერს, ჟურნალისტი იღებდა მოქალაქეს, რომელიც იგინებოდა და აგრესიულად, შეურაცხმყოფელი სიტყვებით მიმართავდა ჟურნალისტებს. ამ ფაქტის გადაღების დროს კი აგრესიულად განწყობილმა პირმა ჟურნალისტს ფეხი დაარტყა.

ჟურნალისტზე თავდასხმის ფაქტზე შინაგან საქმეთა სამინიტრომ გამოძიება თავდაპირველად მხოლოდ ერთი მუხლით - სისხლის სამართლის კოდექსის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით დაიწყო, რაც ნივთის დაზიანებას ან განადგურებას გულისხმობს. მედიასამართლის იურისტები ამ ფაქტს “დაცინვად” აფასებდნენ და ამბობდნენ, რომ ამ კონკრეტულ შემთხვევაში გამოძიება სამი მუხლით უნდა დაწყებულიყო.

მოგვიანებით კი საქმეს კიდევ ერთი - 154-ე მუხლი დაემატა, რაც ჟურნალისტისთვის პროფესიულ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლას გულისხმობს.

ონლაინგამოცემა „პუბლიკას“ ჟურნალისტზე, მინდია გაბაძეზე თავდასხმის საქმეს, რომელიც 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით (ნივთის დაზიანება/განადგურება) დაიწყო, 154-ე მუხლი დაემატა, რაც ჟურნალისტისთვის პროფესიულ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლას გულისხმობს.

ამის შესახებ ინფორმაცია შინაგან საქმეთა მინისტრის პირველმა მოადგილემ - კახა საბანაძემ, უწყებაში გამართულ ბრიფინგზე გაავრცელა:

"გლდანში ერთ-ერთ უბანზე მომხდარ ფაქტთან დაკავშირებით სისხლის სამართლის კოდექსის 187-ე მუხლით დაწყებულ გამოძიებას, რომელიც "პუბლიკას" ჟურნალისტთან მომხდარ ინციდენტს უკავშირდება, დაემატა სსკ-ს 154-ე მუხლის 1 ნაწილი, რაც ჟურნალისტისთვის პროფესიულ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლას გულისხმობს. დაკითხვები აქტიურად მიმდინარეობს, მათ შორის გამოკითხულია ჟურნალისტი. ტარდება შესაბამისი საგამოძიებო და საპროცესო მოქმედებები.”

მინდია გაბაძეზე თავდასხმის ფაქტზე შინაგან საქმეთა სამინიტრომ გამოძიება თავდაპირველად მხოლოდ ერთი მუხლით - სისხლის სამართლის კოდექსის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით დაიწყო, რაც ნივთის დაზიანებას ან განადგურებას გულისხმობს. მედიასამართლის იურისტები ამ ფაქტს “დაცინვად” აფასებდნენ და ამბობდნენ, რომ ამ კონკრეტულ შემთხვევაში გამოძიება სამი მუხლით უნდა დაწყებულიყო.

• ამ თემაზე იხილეთ: 'დაცინვაა' - მედიასამართლის იურისტი 'პუბლიკას' ჟურნალისტის საქმის კვალიფიკაციაზე 

"პუბლიკას" ჟურნალისტს, რომელიც 31 ოქტომბერს, არჩევნების დღეს, თბილისში, გლდანის 79-ე საარჩევნო უბანზე ინიციდენტს იღებდა, ფიზიკურად გაუსწორდნენ და ტელეფონი დაუმტვრიეს. როგორც გამოცემა წერს, ჟურნალისტი იღებდა მოქალაქეს, რომელიც იგინებოდა და აგრესიულად, შეურაცხმყოფელი სიტყვებით მიმართავდა ჟურნალისტებს. ამ ფაქტის გადაღების დროს კი აგრესიულად განწყობილმა პირმა ჟურნალისტს ფეხი დაარტყა.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის ინფორმაციით, პირველი არხის სერვერებზე სავარაუდოდ, კიბერთავდასხმა განხორციელდა, რის გამოც მაუწყებლობა დაახლოებით 10 წუთით გაითიშა. სავარაუდოდ, დაზიანებულია ცენტრალური სერვერი.

მაუწყებლის დირექტორი თინათინ ბერძენიშვილი "მედიაჩეკერთან" ამბობს, რომ ფაქტის შესახებ შესაბამის უწყებებს უკვე აცნობეს:

“მაუწყებლობლობის აღდგენა მოვახერხეთ, მაგრამ სერვერების პრობლემაა. ვაცნობეთ შესაბამის სამსახურებს და ჩვენი სპეციალისტებიც მუშაობენ. ვერკვევით და უახლოეს წუთებში გვეცოდინება პასუხი”.

საზოგადოებრივი მაუწყბლის პირველი არხის ეთერში, არჩევნების დღესთან დაკავშირებით, “მოამბის” სპეციალური გამოშვება გადიოდა. მაუწყებლობა, დაახლოებით, 17:53 წუთიდან გაითიშა და 18:03-დან აღდგა. თუმცა საინფორმაციო გამოშვება ამ დრომდე [19:20 სთ] არ დაბრუნებულა ეთერში.

ონლაინგამოცემა „პუბლიკას“ ინფორმაციით, გამოცემის ჟურნალისტზე, მინდია გაბაძეზე თავდასხმის ფაქტზე შინაგან საქმეთა სამინიტრომ გამოძიება სისხლის სამართლის კოდექსის 187-ე მუხლის პირველი ნაწილით დაიწყო, რაც ნივთის დაზიანებას ან განადგურებას გულისხმობს. მედიასამართლის იურისტის ნიკა სიმონიშვილის განმარტებით, ეს, ფაქტობრივად, დაცინვაა.

გარდა ტელეფონის დაზიანებისა, “პუბლიკას“ ჟურნალისტს მოქალაქემ ხელი შეუშალა ჟურნალისტურ საქმიანობაში და ფიზიკურადაც გაუსწორდა. შემთხვევა თბილისში, გლდანის 79-ე საარჩევნო უბანზე მოხდა.

იურისტის შეფასებით, ამ კონკრეტულ შემთხვევაში გამოძიება სამი მუხლით უნდა დაწყებულიყო.

“კვალიფიკაცია არასაკმარისია. რეალურად, ის ადამიანს დაესხა თავს, დაარტყა, ფიზიკური ძალადობის მუხლითაც უნდა დაწყებულიყო გამოძიება და ასევე ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელშეშლის მუხლითაც. მხოლოდ 187-ე მუხლი არაფერი არ არის, დაცინვაა”, - ამბობს საქართველოს ახაგაზრდა იურისტთა ასოციაციის იურისტი ნიკა სიმონიშვილი.

187-ე მუხლი ნივთის დაზიანებას ან განადგურებას გულისხმობს და პირველი ნაწილი “ისჯება ჯარიმით ან საზოგადოებისათვის სასარგებლო შრომით ვადით ასიდან ას ოთხმოც საათამდე ან გამასწორებელი სამუშაოთი ვადით ერთ წლამდე ანდა თავისუფლების აღკვეთით ვადით ერთიდან სამ წლამდე”.

"პუბლიკას" ინფორმაციით, მათ ჟურნალისტს, მინდია გაბაიძეს, რომელიც თბილისში, გლდანის 79-ე საარჩევნო უბანზე ინიციდენტს იღებდა, ფიზიკურად გაუსწორდნენ და ტელეფონი დაუმტვრიეს. როგორც გამოცემა წერს, ჟურნალისტი იღებდა მოქალაქეს, რომელიც იგინებოდა და აგრესიულად, შეურაცხმყოფელი სიტყვებით მიმართავდა ჟურნალისტებს. ამ ფაქტის გადაღების დროს აგრესიულად განწყობილმა პირმა ჟურნალისტს ფეხი დაარტყა.



ამავე უბანზე, იგივე ინციდენტის გადაღებისას, დაზიანება მიიღო "TV პირველის" ჟურნალისტმა ანა ახალაიამ. მისი თქმით, მას, სავარაუდოდ, დაპირისპირების დროს სახეში კამერა მოხვდა.

მომხდარს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია გამოეხმაურა და მოუწოდა სამართალდამცავ ორგანოებს, უზრუნველყონ მედიის წარმომადგენლების უსაფრთხოება საარჩევნო უბნებზე და დაიცვან ისინი თავდასხმისა და უკანონო ხელშეშლებისგან.

საარჩევნო უბნებზე მედიის ხელშეშლისა და ჟურნალისტებზე თავდასხმის ფაქტებს ასევე გამოეხმაურა კოალიცია "მედიის ადვოკატირებისათვის". კოალიცია მოუწოდებს სამართალდამცავ ორგანოებს დაიცვან ჟურნალისტების უსაფრთხოება და უზრუნველყონ ჟურნალისტურ საქმიანობაში ჩარევისა და ჟურნალისტებზე თავდასხმის ფაქტების დაუყოვნებლივი გამოძიება. ასევე, მიმართავს მმართველ პარტიას, დააფიქსიროს მკაფიო პოზიცია მედიის ხელშეუხებლობისათვის და გასცეს სათანადო რეკომენდაციები, რათა შეჩერდეს საარჩევნო უბნებზე ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელშეშლა.

კოალიცია "მედიის ადვოკატირებისთვის" მოუწოდებს სამართალდამცავ ორგანოებს დაიცვან ჟურნალისტების უსაფრთხოება და უზრუნველყონ ჟურნალისტურ საქმიანობაში ჩარევისა და ჟურნალისტებზე თავდასხმის ფაქტების დაუყოვნებლივი გამოძიება. ასევე, მიმართავს მმართველ პარტიას, დააფიქსიროს მკაფიო პოზიცია მედიის ხელშეუხებლობისათვის და  გასცეს სათანადო რეკომენდაციები, რათა შეჩერდეს საარჩევნო უბნებზე ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელშეშლა.

ამ განცხადებით კოალიცია მედიის ადვოკატირებისათვის, დღეს, 2020 წლის 31 ოქტომბერს, საარჩევნო უბნებზე მედიის ხელშეშლისა და ჟურნალისტებზე თავდასხმის ფაქტებს გამოეხმაურა. 

კოალიცია განცხადებაში უთითებს იმ ფაქტებს, რასაც დღეს ჰქონდა ადგილი. კონკრეტულად: 

• დღეს, გლდანის ოლქის 79-ე საარჩევნო უბანზე, ონლაინგამოცემა „პუბლიკის” ჟურნალისტი, მინდია გაბაძე იღებდა მოქალაქეს, რომელიც იგინებოდა და აგრესიულად შეურაცხმყოფელი სიტყვებით მიმართავდა ჟურნალისტებს. ამ ფაქტის გადაღების დროს აგრესიულად განწყობილმა პირმა ფეხი დაარტყა მას. გარდა ფიზიკური დაზიანებისა, „პუბლიკის” ჟურნალისტს დაუვარდა ტელეფონი და დაზიანდა. მედიასაშუალების ინფორმაციით, ჟურნალისტი მიდია გაბაძე პოლიციამ გამოკითხვაზე გადაიყვანა.
  
  
• ამავე საარჩევნო უბანზე დაშავდა ტელეკომპანია „პირველის” ჟურნალისტი, ანა ახალაია, ჟურნალისტის განმარტებით, სავარაუდოდ, დაპირისპირების დროს სახეში კამერა მოხვდა.
  
  
• მარნეულში, სოფელ აზიზ ქენდიში, #14 უბანზე მყოფ On.ge-ს ჟურნალისტის განცხადებით, მას პარტია "ევროპული საქართველოს" წარმომადგენელმა მუშაობაში ხელი შეუშალა.

კოალიციის განცხადებით, გარდა ამისა, საარჩევნო უბნებზე მობილიზებული აქტივისტების მხრიდან შეინიშნება აგრესია მედიის მისამართით.

"მოვუწოდებთ სამართალდამცავ ორგანოებს დაიცვან ჟურნალისტების უსაფრთხოება და უზრუნველყონ ჟურნალისტურ საქმიანობაში ჩარევისა და ჟურნალისტებზე თავდასხმის ფაქტების დაუყოვნებლივი გამოძიება.

ასევე მივმართავთ მმართველ პარტიას დააფიქსიროს მკაფიო პოზიცია მედიის ხელშეუხებლობისათვის. გასცეს სათანადო რეკომენდაციები, რათა შეჩერდეს საარჩევნო უბნებზე ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელისშეშლა", - ვკითხულობთ მედიაკოალიციის განცხადებაში. 

შეგახსენებთ, დღეს განცხადება გაავრცელა საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამაც, რომლითაც სამართალდამცავ უწყებას მოუწოდა უზრუნველყოს მედიის წარმომადგენლების უსაფრთხოება საარჩევნო უბნებზე და დაიცვას ისინი თავდასხმისა და უკანონო ხელშეშლებისგან.

ონლაინგამოცემა On.ge-ს ინფორმაციით, მარნეულის სოფელ აზიზ ქენდიში #14 უბანზე მყოფ ჟურნალისტს „ევროპული საქართველოს“ წარმომადგენელმა მუშაობაში ხელი შეუშალა და აჩვენა, რომ შეიარაღებულია.

გამოცემა წერს, რომ ჟრუნალისტი დარინა ქამადაძე უბანზე ფოტოების გადასაღებად შევიდა, რეგისტრაციის დროს კი შენიშნა ადამიანი, რომელიც საეჭვოდ მოეჩვენა და ჰკითხა, რომელ ორგანიზაციას წარმოადგენდა. ჟურნალისტის ინფორმაციით, ამ პირმა ჯერ ცესკოს მიერ გაცემულ დამკვირვებლის მოწმობაზე მიუთითა, რომელიც ქურთუკის ქვეშ ჰქონდა, შემდეგ კი აჩვენა, რომ შეიარაღებულია. დარინა ქამადაძის ამბობს, რომ კითხვაზე, რატომ გადაადგილდება უბანზე იარაღით, კაცმა უპასუხა, რომ ეს მისი იარაღია.

“მას შემდეგ, რაც On.ge-ს წარმომადგენელმა კამერა ჩართო, კაცმა იარაღი დამალა და ჟურნალისტს კამერაზე ხელი დაარტყა. მოგვიანებით, ის სხვა ქურთუკით გამოჩნდა და თქვა, რომ იარაღი კიარა, ტელეფონი ჰქონდა”, - წერს on.ge.

გამოცემის ინფორმაციით, აღნიშნულს ადასტურებს “ქართული ოცნების“ დეპუტატი რუსლან გაჯიევიც, რომელიც ტერიტორიაზე იმყოფებოდა.

On.ge-ის ინფორმაციით, გამოცემა ესაუბრა ევროპული საქართველოს წარმომადგენელს მარნეულში, აჰმედ იმამკულიევს. მან დაადასტურა, რომ უბანზე მყოფი ადამიანი ნამდვილად ამ პარტიას წარმოადგენს, თუმცა მას იარაღი არ ჰქონია და ეს ტელეფონი იყო.

მედიის წარმომადგენლებისთვის მუშაობაში ხელშეშლის ფაქტები დაფიქსირდა თბილისშიც. გლდანის 79-ე საარჩევნო უბანზე, სადაც ხმაური და დაპირისპირება იყო, ონლაინგამოცემა "პუბლიკისა" და "TV პირველის" ჟურნალისტები დაშავდნენ.

მომხდარს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია გამოეხმაურა და მოუწოდა სამართალდამცავ ორგანოებს, უზრუნველყონ მედიის წარმომადგენლების უსაფრთხოება საარჩევნო უბნებზე და დაიცვან ისინი თავდასხმისა და უკანონო ხელშეშლებისგან.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია მოუწოდებს სამართალდამცავ ორგანოებს, უზრუნველყონ მედიის წარმომადგენლების უსაფრთხოება საარჩევნო უბნებზე და დაიცვან ისინი თავდასხმისა და უკანონო ხელშეშლებისგან.

ქარტიის ეს განცხადება მოჰყვა ჟურნალისტებზე თავდასხმისა და ხელშეშლის რამდენიმე ფაქტს, რომელიც სხვადასხვა საარჩევნო უბანზე მოხდა.

უფრო კონკრეტულად, თბილისში, გლდანის 79-ე საარჩევნო უბანზე, სადაც ხმაური და დაპირისპირება იყო, ონლაინგამოცემა "პუბლიკისა" და "TV პირველის" ჟურნალისტები დაშავდნენ.

"პუბლიკას" ინფორმაციით, მათ ჟურნალისტს, მინდია გაბაიძეს, რომელიც ინიციდენტს იღებდა, ფიზიკურად გაუსწორდნენ და ტელეფონი დაუმტვრიეს. ჟურნალისტი იღებდა მოქალაქეს, რომელიც იგინებოდა და აგრესიულად, შეურაცხმყოფელი სიტყვებით მიმართავდა ჟურნალისტებს. ამ ფაქტის გადაღების დროს აგრესიულად განწყობილმა პირმს ჟურნალისტს ფეხი დაარტყა.

ამავე უბანზე ფიზიკური დაზიანება მიიღო ტელეკომპანია „პირველის“ ჟურნალისტმა ანა ახალაიამ. მისი თქმით, სავარაუდოდ, დაპირისპირების დროს სახეში კამერა მოხვდა. ამავე ტელეკომპანიის ინფორმაციით, მათ წარმომადგენლებს პროფესიული მოვალეობის შესრულებაში ხელს უშლიან სამგორის ოლქშიც.

პროფესიული მოვალეობის შესრულებისას On.ge-ს ჟურნალისტს მუშაობაში ხელი შეუშალა ევროპული საქართველოს წარმომადგენელმა. შემთხვევა მარნეულში, სოფელ აზიზ ქენდიში, #14 უბანზე მოხდა. გამოცემის ინფორმაციით, ჟურნალისტი დარინა ქამადაძე უბანზე ფოტოების გადასაღებად შევიდა, რეგისტრაციის დროს კი შენიშნა ადამიანი, რომელიც საეჭვოდ მოეჩვენა და ჰკითხა, რომელ ორგანიზაციას წარმოადგენდა. ჟურნალისტი აღნიშნავს, რომ ამ პირმა ჯერ ცესკოს მიერ გაცემულ დამკვირვებლის მოწმობაზე მიუთითა, რომელიც ქურთუკის ქვეშ ჰქონდა, შემდეგ კი აჩვენა, რომ შეიარაღებულია. დარინა ქამადაძის თქმით, კითხვაზე, რატომ გადაადგილდება უბანზე იარაღით, კაცმა უპასუხა, რომ ეს მისი იარაღია. მას შემდეგ, რაც On.ge-ს წარმომადგენელმა კამერა ჩართო, კაცმა იარაღი დამალა და ჟურნალისტს კამერაზე ხელი დაარტყა.

თბილისში, გლდანის 79-ე საარჩევნო უბანზე, სადაც ხმაური და დაპირისპირება იყო, ონლაინგამოცემა "პუბლიკისა" და "TV პირველის" ჟურნალისტები დაშავდნენ.

"პუბლიკას" ინფორმაციით, მათ ჟურნალისტს, მინდია გაბაიძეს, რომელიც ინიციდენტს იღებდა, ფიზიკურად გაუსწორდნენ და ტელეფონი დაუმტვრიეს. როგორც გამოცემა წერს, ჟურნალისტი იღებდა მოქალაქეს, რომელიც იგინებოდა და აგრესიულად, შეურაცხმყოფელი სიტყვებით მიმართავდა ჟურნალისტებს. ამ ფაქტის გადაღების დროს აგრესიულად განწყობილმა პირმს ჟურნალისტს ფეხი დაარტყა.

გარდა ფიზიკური დაზიანებისა, ჟურნალისტს დაუვარდა ტელეფონი და დაზიანდა. გამოცემის ინფორმაციით, მიდია გაბაძე პოლიციამ გამოკითხვაზე გადაიყვანა.

ამავე უბანზე, იგივე ინციდენტის გადაღებისას, დაზიანება მიიღო "TV პირველის" ჟურნალისტმა ანა ახალაიამ. მისი თქმით, მას, სავარაუდოდ, დაპირისპირების დროს სახეში კამერა მოხვდა.

"მკვეთრად გაიზარდა პროსახელისუფლებო ტელევიზიების მიერ ოპოზიციის ნეგატიურად გაშუქების და დისკრედიტაციის ფაქტები, ისევე, როგორც ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილმა ტელევიზიებმა გაზარდეს ნეგატიური ტონი მმართველი პარტიისა და მთავრობის მიმართ”, - წინასაარჩევნო მონიტორინგის მეორე შუალედური შედეგები აჩვენებს, რომ მონიტორინგის პირველ საანგარიშო პერიოდთან შედარებით, სატელევიზიო ახალ ამბებში პოლარიზების პროცესი კიდევ უფრო გაღრმავდა.

ანგარიშში, რომელიც დღეს, 29 ოქტომბერს გამოქვეყნდა, ნათქვამია, რომ წინა პერიოდთან შედარებით, სატელევიზიო ახალ ამბებში ეთიკური დარღვევის ფაქტებიც გაზრდილია. გარდა ამისა, წინა პერიოდის მსგავსად, თითქმის ყველა არხზე პრობლემად რჩება სიღრმისეული, მოკვლევითი სიუჟეტების სიმცირე, რაც ამომრჩეველს ინფორმირებული არჩევანის გაკეთებაში დაეხმარება.

12 ტელევიზიის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებებზე დაკვირვებამ აჩვენა, რომ პარტიებს შორის ყველაზე მეტი დრო „ქართულ ოცნებას“ დაეთმო, რომელიც ყველაზე დადებითად POSTV“-ზე გაშუქდა (51 %), ყველაზე უარყოფითად კი „მთავარი არხის“ ეთერში (70%). ასევე, „იმედის“ ეთერში პოზიტიური იყო მთავრობისთვის დათმობილი დროის 50 %.

დროის თვალსაზრისით, „ქართულ ოცნებას“ შემდეგ, ყველაზე მეტი დრო „ნაციონალური მოძრაობასა“ და „ევროპული საქართველოს“ დაეთმო . „ნაციონალური მოძრაობა“ ყველაზე დადებითად გაშუქდა „მთავარი არხის“ ეთერში, დათმობილი დროის 19 % პოზიტიური იყო. „ევროპულ საქართველოს“ კი ყველზე მეტი დრო „ფორმულამ“ დაეთმო და ყველაზე პოზიტიურადაც ,, ფორმულაზე” გაშუქდა - დადებითი ტონის მაჩვენებელმა 5 %-ზე ოდნავ მეტი შეადგინა.

ორივე პარტია ყველაზე უარყოფითად ტელეკომპანია „ობიექტივის“ ეთერში გაშუქდა - „ნაციონალური მოძრაობა“ 97%-ით, „ევროპული საქართველო“ კი - 87 %.

ძირითადი მიგნებები:

• პარტიებს შორის ყველაზე მეტი დრო „ქართულ ოცნებას“ დაეთმო. მას მოსდევს „ნაციონალური მოძრაობა“ და „ევროპული საქართველო.“
• „ქართული ოცნება“ ყველაზე დადებითად „POSTV“-ზე გაშუქდა (51 %)
• „მთავარ არხზე“ „ქართული ოცნების“ გაშუქების უარყოფითი ტონი ყველაზე მეტი 70 % იყო. კრიტიკული სიუჟეტები ,,ქართული ოცნების“ მიმართ ყველაზე ხშირად ამ არხის ეთერში გადის.
• „ნაციონალური მოძრაობა“ ყველაზე დადებითად გაშუქდა „მთავარი არხის“ ეთერში, დათმობილი დროის 19 % პოზიტიური იყო. ეს პარტია ყველაზე უარყოფითად „ობიექტივმა“ გააშუქა 97 %.
• „ევროპულ საქართველოს“ ყველზე მეტი დრო „ფორმულას“ ეთერში დაეთმო. ყველაზე პოზიტიურადაც „ფორმულაზე” გაშუქდა და დათმობილი დროის 5 %-ზე ოდნავ მეტი შეადგინა. ევროპული საქართველო “ყველაზე უარყოფითად (87 %) „ობიექტივის“ ეთერში გაშუქდა.
• პარტიას „ლელო საქართველოსთვის“ ყველზე მეტი დრო „ფორმულას“ ეთერში დაეთმო. დადებითმა გაშუქებამ დათმობილი დროის 5% -მდე შეადგინა. ყველაზე პოზიტიური გაშუქება პარტიას ჰქონდა „აჭარის საზოგადოებრივ მაუწყებელზე“ (29 %).
• „იმედის“ ეთერში პოზიტიური იყო მთავრობისთვის დათმობილი დროის 50 %.
• მიხეილ სააკაშვილს ყველაზე მეტი დრო „მთავარმა არხმა“ დაუთმო. ყველაზე დადებითად მიხეილ სააკაშვილი "მთავარი არხის” ეთერში გაშუქდა, დათმობილი დროსი 29 % პოზიტიური იყო.
• მიხეილ სააკაშვილი ყველაზე უარყოფითად POSTV-ზე გაშუქდა, მისთვის დათმობილი დროის 83% ნეგატიური იყო .
• ხელისუფლებისადმი ყველაზე კრიტიკული ტონი აქვს „ფორმულას“. მისთვის დათმობილი დროის 73 % უარყოფითი იყო.
• წინა წლების მსგავსად ობიექტივი ერთადერთი არხია, რომელიც კვლავ დიდ დროს უთმობს „პატრიოტთა ალიანსის“ გაშუქებას „პატრიოტთა ალიანსის“ ყველაზე მეტი დრო ,,ობიექტივზე“ დაეთმო და მისთვის დათმობილი დროის 51 % დადებითი იყო.
• მონიტორინგის წინა პერიოდის მსგავსად, თითქმის ყველა არხზე პრობლემად რჩება სიმცირე სიღრმისეული, მოკვლევითი სიუჟეტების, რომლებიც დაკავშირებული იქნება საარჩევნო თემატიკასთან და ამომრჩეველს მეტად დაეხმარება ინფორმირებული არჩევანის გაკეთებაში.
• წინა პერიოდთან შედარებით შეიმჩნევა ეთიკური დარღვევების ფაქტების მატება.
• მონიტორინგის პირველ საანგარიშო პერიოდთან შედარებით სატელევიზიო ახალ ამბებში პოლარიზების პროცესი კიდევ უფრო გაღრმავდა. მკვეთრად გაიზარდა პროსახელისუფლებო ტელევიზიების მიერ ოპოზიციის ნეგატიურად გაშუქების და დისკრედიტაციის ფაქტები, ისევე, როგორც ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია საქართველოს 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების მედიაში გაშუქების კვლევა სატელევიზიო ახალი ამბები 5 განწყობილმა ტელევიზიებმა გაზარდეს ნეგატიური ტონი მმართველი პარტიის და მთავრობის მიმართ.
• წინა სამონიტორნგო პერიოდთან შედარებით თითქმის არ გვხვდება გენდერული სტერეოტიპებისა და გენდერული ნიშნით დისკრიმინაციის შემცველი განცხადებების უკომენტაროდ გაშუქება.
• მონიტორინგის წინა პერიოდის მსაგავსად, საინფორმაციო გამოშვებებში ისევ დაფიქსირდა ქსენოფობიური შინაარსის შემცველი მასალების ტირაჟირება 

მონიტორინგის შესახებ:

საქართველოს 2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების მედიაში გაშუქების კვლევის შუალედური შედეგები დღეს 29 ოქტომბერს გამოქვეყნდა. ანგარიში მოიცავს 1 სექტემბრიდან 15 ოქტომბრის ჩათვლით პერიოდს.

მონიტორები 12 სატელევიზო არხს აკვირდებოდნენ: პირველი არხი, აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებელი, ტელეკომპანია მთავარი, რუსთავი 2, იმედი, ფორმულა, ტვ პირველი, მაესტრო, ობიექტივი, კავკასია, პალიტრა ტვ, პოსტ ტვ.

მთავარი სატელევიზიო საინფორმაციო გამოშვებების წინასაარჩევნო მედია მონიტორინგი რაოდენობრივ და თვისებრივ კომპონენტებს მოიცავს. რაოდენობრივში შედის სუბიექტებისთვის დათმობილი დრო, პირდაპირი და ირიბი საუბარი და გაშუქების ტონი. თვისებრივი მონიტორინგის კომპონენტები კი არის ბალანსი, სიზუსტე, ფაქტებზე დაფუძნებული გაშუქება, კადრებით და მუსიკით მანიპულირება.

წინასაარჩევნო მედიამონიტორინგი 15 ივნისს დაიწყო. პირველი შუალედური ანგარიში კი 24 სექტემბერს გამოქვეყნდა.

ტელეკომპანია "ფორმულას" ინფორმაციით, სამტრედიაში "ქართული ოცნების" ოფისთან მათ გადამღებ ჯგუფს სიტყვიერი და ფიზიკური შეურაცხყოფა მიაყენეს. მაუწყებლის განცხადებით, აგრესიული თავდასხმა ჟურნალისტებზე მას შემდეგ მოხდა, რაც მათ ოფისთან შეკრებილ ათეულობით ადამიანს ჰკითხეს, რა ხდებოდა შენობის შიგნით.

"მანამდე "ქართული ოცნების" ოფისთან შეკრებილები შენობაში ცალ-ცალკე შედიოდნენ და რჩებოდა შთაბეჭდილება, რომ თითქოს, იქ რაღაცას არიგებდნენ. ჟურნალისტებმა ოფისის ხელმძღვანელებთან შეხვედრა მოითხოვეს, თუმცა ისინი შენობასთან მყოფმა პირებმა არ შეუშვეს - რამდენიმე იქ მყოფმა, მათ შორის, სამტრედიის მერიის თანამშრომელმა "ფორმულას" ოპერატორს სცემა ზურგში და ფეხებში, რათა სიტუაციის გადაღება ვერ მოეხერხებინა", - ვკითხულობთ "ფორმულას" მიერ გავრცელებულ ინფორმაციაში. 

დღეს, 29 ოქტომბერს, არჩევნებამდე ორი დღით ადრე, ეს არის ჟურნალისტების მუშაობის ხელშეშლის მეორე შემთხვევა. დილით ტელეკომპანია "მთავარი არხის" იმერეთის ბიუროს რეპორტიორს ირაკლი ვაჩიბერაძეს უცნობმა პირებმა ტელევიზიის კუთვნილი ჩართვის აპარატი და კამერა გასტაცეს. 

ასევე, დღესვე,  “ქართული ოცნების” ოფისში გამართულ ბრიფინგზე პარტიის აღმასრულებელმა მდივანმა ირაკლი კობახიძემ განაცხადა, რომ არჩევნების დღეს ოპოზიცია საარჩევნო უბნებზე არეულობის მოწყობას გეგმავს, დამადასტურებლად კი ჟურნალისტსა და ოპოზიციის წარმომადგენელს შორის სატელეფონო საუბარი დაასახელა. ჟურნალისტმა ნატო გოგელიამ, რომელსაც კობახიძე ახსენებდა, თქვა, რომ ეს არის ფაქტობრივად დადასტურება, რომ მას უსმენენ, რადგან საუბარი მასა და ოპოზიციონერს შორის ნამდვილად შედგა.

ამ უკანასკნელ შემთხვევას, გამოეხმაურა საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია და განაცხადა, რომ: "გმობს მოქალაქეების, და მათ შორის ჟურნალისტთა უკანონო მოსმენებისა და თვალთვალის პრაქტიკას. ეს ეწინააღმდეგება საზოგადოებრივი დემოკრატიული განვითარების პრინციპებსა და ლიბერალურ ღირებულებებს".

კოალიცია "მედიის ადვოკატირებისთვის" წევრმა ორგანიზაციებმა კი მოუწოდეს მმართველ პარტიას განმარტოს ჟურნალისტის სავარაუდო მოსმენასთან დაკავშირებული საკითხები. ასევე, მიმართავს სამართალდამცავ ორგანოებს დაიცვან ჟურნალისტების უსაფრთხოება და უზრუნველყონ ჟურნალისტურ საქმიანობაში ჩარევისა და ჟურნალისტებზე თავდასხმის ფაქტების დაუყოვნებლივი გამოძიება.