გამქრალი გაზეთები, ადგილობრივი ამბების დეფიციტი და რეგიონული მედიის სხვა პრობლემები
11.11.2019
კატეგორია - საქართველო
2000-ანი წლების დასაწყისში ქუთაისში 10-ზე მეტი ადგილობრივი გაზეთი გამოიცემოდა. ზოგი - ყოველკვირეული იყო, ზოგი - კვირაში 2-ჯერ ან მეტჯერაც იბეჭდებოდა. დღეს ამ ქალაქში ასეთი სტაბილური ბეჭდური გამოცემა აღარ არსებობს. თითქმის იდენტური ვითარებაა სხვა ქალაქებშიც. დასრულდა თუ არა რეგიონებში გაზეთების ეპოქა? რა გამოწვევების წინაშეა დღეს რეგიონული მედია? - “მედიაჩეკერი” ამ კითხვებზე პასუხების მოძიებას შეეცადა.

alt“გაზეთების ეპოქა დასრულდა, რა თქმა უნდა, ამას ჩვენ უკვე 2011 წლიდან მივხვდით და გადავედით ახალი მედიის მიმართულებით”, - გვითხრა შიდა ქართლის საინფორმაციო ცენტრის qartli.ge-ის დამფუძნებელმა საბა წიწიკაშვილმა, რომელიც წლების განმავლობაში გამოსცემდა გორში ადგილობრივ გაზეთს “ქართლის ხმა”.

მისი თქმით, ბეჭდური მედია ნაკლებად მნიშვნელოვანია ახალგაზრდებისთვის, თუმცა, განსხვავებული მდგომარეობაა სოფლად მცხოვრებ უფროსი თაობის მოსახლეობაში, რომლებისთვისაც გაზეთებია პრიორიტეტული: “აბა, მე ვერ ვნახავ ინტერნეტში; მე არაფერი ვიცი მაგეების“ - მოგვისმენია ხშირად. მიმაჩნია, რომ ამ თაობისთვის ნაადრევად დასრულდა გაზეთების ეპოქა. ისინი ხშირად ცენტრალურ პრესას ეცნობიან, რადგან რეგიონული გაზეთები თითქმის აღარ არსებობს”.

“გაზეთი ბათუმელები” ბოლო წლებში მხოლოდ ონლაინ პლატფორმებზე - batumelebi.ge netgazeti.ge მუშაობს. “ბათუმელების” მთავარი რედაქტორი ეთერ თურაძე იმ მიზეზებზე საუბრობს, რის გამოც, ბეჭდური გამოცემები ქრება მედიაბაზრიდან:

alt“ჯერ ერთი, ეს არის ძვირადღირებული პროდუქტი. მეორე - აუდიტორია, რომელიც გაზეთს არჩევს, რომ წაიკითხოს ბეჭდური ფორმით, უფრო და უფრო მცირდება. მესამე ის არის, რომ სოციალური მდგომარეობა მოქალაქეების უარესდება: ჩვენი მომხარებლები ძირითადად იყვნენ პენსიონერები და არსებული ინფლაციის ფონზე ადამიანებს უბრალოდ აღარ აქვთ შეძენის შესაძლებლობა. პლუს ამას, ინტერნეტი წამოვიდა დიდი დოზით ახალ თაობაში. ანუ ცალკე აღებული არც ერთი გარემოება არ მოქმედებს. ჩემი აზრით, ეს არის კომპლექსური ამბავი”.

გაზეთი „კახეთის ხმა“ ყოველკვირეულად აღარ გამოდის. როგორც მისი დამფუძნებელი მაია მამულაშვილი გვიყვება, 2019 წლიდან გაზეთი არარეგულარულად გამოიცემა და მხოლოდ საგანმანათლებლო და ვიწრო პროფილური სახით მზადდება: “მაგალითად, არჩევნების წინა პერიოდში ეთნიკური უმცირესობების, აზერბაიჯანულ ენაზე უკვე 15 წელია რეგულარულად გამოიცემა, ანდა რომელიმე პროექტის ფარლებში კონკრეტული მოწყვლადი ჯგუფისათვის, ვისაც არ აქვს ინტერნეტთან ხელმისაწვდომობა”.

“რეგიონული გაზეთების უმეტესობა ბაზრიდან გაქრა”, - ამბობს ია ბობოხიძე, “საქართველოს რეგიონული მედიის ასოციაციის” აღმასრულებელი დირექტორი, რომელიც რამდენიმე ათეულ მედიაორგანიზაციას აერთიანებს საქართველოს რეგიონებიდან. ია თავადაც გამოსცემდა ქუთაისში რეგიონულ ყოველკვირეულ გაზეთს - “ახალ გაზეთს”, თუმცა ბოლო წლებში ის ონლაინ პლატფორმით - newpress.ge ჩაანაცვლა.

“მიუხედავად იმისა, რომ მე პირადად, სულით ხორცამდე „მწერალი“ ჟურნალისტი ვარ და ბეჭდური მედია ჩემთვის ძალიან მშობლიურია, რეალობა სხვა სურათს გვაჩვენებს. ახალი მედიის განვითარების კვალდაკვალ გაზეთების ხანა მალე დასრულდება,” - ამბობს ია ბობოხიძე, თუმცა იქვე დასძენს, რომ რამდენიმე რეგიონში ბეჭდური მედია ისევ ცდილობს პოზიციების შენარჩუნებას.

ასეთი რეგიონია გურია, სადაც კვლავაც გამოიცემა, მაგალითად, გაზეთები “გურია ნიუსი” და “გურიის მოამბე”.

alt“მართალია, ბეჭდური ვერსია მილევადი ბიზნესია, მაგრამ არ ვთვლი, რომ ეპოქა დასრულდა,” - ამბობს ია მამალაძე, “გურია ნიუსის” გამომცემელი. ის რამდენიმე მიზეზს გამოყოფს: “1. ესაა გარკვეული ასაკობრივი ჯგუფისთვის მნიშვნელოვანი პლატფორმა; 2. ესაა სოციალური პროექტი, რადგან ხელმოკლე ადამიანებს, რომლებსაც უყვართ ინფორმაციის მიღება, არ აქვთ საშუალება შეიძინონ პერსონალური კომპიუტერი, მობილური და ამჯობინებენ თვეში 5 ლარად (“გურია ნიუსი” სახლში მიტანით ასე ღირს) მიიღონ ინფორმაცია; 3. თბილისიდან ასე ჩანს, მაგრამ ასე არაა, რომ ინტერნეტი ყველასთვის ხელმისაწვდომია - რეგიონების ცენტრებშიც კი არაა ყველგან ინტერნეტი (სოფლებში - მითუმეტეს) და თან ძვირია. ის, რომ გაზეთ “გურია ნიუსს“ 1500-1800 ხელმომწერი ყავს ახლაც, ამის გამოა სწორედ”.

გაზეთ “გურიის მოამბის” დამფუძნებელი ლადო მენაბდე ფიქრობს, რომ რეგიონში გაზეთების ეპოქა არ დასრულებულა:

“ეს განცდა დამეუფლა ბოლო ორი თვის განმავლობაში და რატომ? - ჩვენი ბეჭდური ვერსია ფინანსური პრობლემის გამო ბოლო ორი თვე 4-გვერდიან და შავ თეთრ ფორმატზე გადავიდა... ვერ აგიწერთ მდგომარეობას, რომელშიც ჩვენ ავღმოჩნდით... როგორც დისტრიბუტორების ე. "კრიკუნებისა" თუ დამტარებლების პირით, ასევე უშუალოდ უამრავი ადამიანი გვაკითხავდა ან სხვადასხვა ქსელით გვიკავშირდებოდა, რომ ძველ ფორმატს დავბრუნებოდით... თავისთავად გავითვალისწინეთ და ახლა ისევ 8-გვერდიანი და ფერადი ვართ. სამწუხაროდ, მოგვიხდა ფასის გაზრდა: ახლა ერთი თვის ღირებულებამ 2 ლარიდან აიწია 3.20 ლარზე”.

საკადრო პრობლემები რეგიონულ მედიაში

ბოლო პერიოდში რეგიონული მედიაორგანიზაციები აქტიურად ეძებენ ახალ კადრებს. რით არის ეს განპირობებული? ია მამალაძის თქმით, გადინებული კადრების დიდი ნაწილი საჯარო სამსახურში, პიარში ან კონფორმისტულ მედიასაშუალებებში მიდის, სადაც ნაკლები შრომა და მეტია ანაზღაურებაა.

“ეს ეხება ტექნიკური უნარების მქონე პერსონალსაც - IT სპეციალისტები, ოპერატორები და ასე შემდეგ. მედიასაშუალებებს ან/და საჯარო სამსახურებს, სადაც უსაფრთხო და გარანტირებული ჯამაგირია, ვერასდროს გაუწევს კონკურენციას მიუკერძოებელი (აქ პირველ რიგში, “უპატრონო“ მედიებს ვგულისხმობ - ვისაც არ სურს პოლიტიკური ან მსხვილი ბიზნესპატრონის საკუთრება იყოს) მედია, რადგან თუ ვთანხმდებით, რომ ეკონომიკა სავალალო დღეშია, სარეკლამო შემოსავლები, მითუმეტეს, პატარა მუნიციპალიტეტებში, არ არსებობს. აქვე დავამატებდი საერთაშორისო დონორების პასიურობას მედიის მიმართულებით”.

მამალაძის თქმით, პრობლემურია ახალი კადრების მოზიდვის საკითხიც:

“შეიძლება ითქვას, რომ ახალგაზრდები, რომლებიც ჟურნალისტიკით არიან დაინტერესებული ან მომიჯნავე სპეციალობებზე სწავლობენ, თითქმის არც ერთი არ ბრუნდება უკან; თუ უმაღლესი განათლების მქონე ახალგაზრდა დაბრუნდა რეგიონში, განსაკუთრებით პატარა მუნიციპალიტეტებში, ამჯობინებენ, რომ იმუშაონ საჯარო სამსახურებში, რომლებიც, სხვათაშორის “წელვადი“ და “უძიროა“ - საშტატო ერთეულების კატასტროფული მატებაა და უკვე დასაჯდომი კი არა, დასადგომი ადგილი აღარაა მუნიციპლიტეტების გამგეობებში, აიპებში და სახელმწიფო შპს-ებში. ეს იმიტომ, რომ სტაბილურობის მეტი განცდაა; “უსაფრთხო“ და “უწყეინებელი“ სამსახურია ჟურნალისტიკისგან განსხვავებით და ასევე, უშრომელი შემოსავალია - ყავის სმა და ბაასი (უმეტეს შემთხვევაში) არ მოითხოვს დიდ ძალისხმევას და შრომას ჟურნალისტის საქმიანობისგან განსხვავებით”.

alt“მთავარი პრობლემაა ადამიანური რესურსი. იმიტომ, რომ ახალგაზრდები მიდიან სასწავლებლად დედაქალაქში ან სხვა ქალაქებში და უკან აღარ ბრუნდებიან, იქვე რჩებიან სამუშაოდ. არაერთხელ გამომიცხადებია ვაკანსია, ნორმალური ანაზღაურებით, მაგრამ ვერ ვიშოვეთ შესაბამისი კადრი. ამას გარდა, გაყიდვების აგენტი რამდენჯერაც ავიყვანეთ, ყოველთვის სხვა სამსახურში გადავიდა - ერთხელ აფთიაქმა წაიყვანა და მეორეჯერ ბანკში გადავიდა, სადაც უფრო მეტ ხელფასს სთავაზობენ. ძალიან დიდი კონკურენაციაა ამ სფეროში ხელფასის მხრივ. ახლა არ გვყავს მაგალითად გაყიდვების მენეჯერი ამ პრობლემების გამო”, - ამბობს გერონტი ყალიჩავა, სამეგრელოში მოქმედი ონლაინ-გამოცემის, livepress.ge-ის დამფუძნებელი.

ლადო მენაბდის თქმით, მთავარი გამოწვევა დღეს რეგიონული მედიისთვის კვალიფიციური კადრების გადინებაა, ასევე, ფინანსური კრიზისი, ლარის დევალვაცია და გაზეთებზე ფასების ზრდა:

“ასევე ის, რომ გაზეთები რეგიონებში არ არის მომგებიანი. თვითკმარობა კი არ იძლევა განვითარების შესაძლებლობას”, - ამბობს მენაბდე.

altია ბობოხიძის აზრით, ფინანსური პრობლემები დიდ გავლენას ახდენს მედიის კონტენტის ხარისხზე, რადგან კარგი კონტენტის შექმნას ჭირდება კვალიფიციური კადრები, რომლის შენარჩუნებას ბევრი მედიაორგანიზაცია სწორედ ფინანსური პრობლემების გამო ვერ ახერხებს:

“პრობლემაა ისიც, რომ საერთაშორისო ორგანიზაციების მხარდაჭერით, რომელიმე მედია ორგანიზაცია ახერხებს მუდმივად იზრუნოს თანამშრომლების კვალიფიკაციის დონის ამაღლებაზე, ახალი უნარების შეძენა-განვითარებაზე სხვადასხვა ტრენინგების და სასწავლო პროგრამების დახმარებით. გაიზრდება ეს ახალი კადრი, შეიძენს გამოცდილებას, უნარებს და მიდის... წასვლის ბევრი მიზეზი შეიძლება არსებობდეს, როგორც ობიექტური, ასევე სუბიექტური”.

“ჩვენთვის სხვა გამოწვევები უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე კადრების გადინება” - ამბობს ეთერ თურაძე. მისი თქმით, აჭარის რეგიონში მათ ყავთ ისეთი კონკურენტები, რომლებსაც გარანტირებული ფინანსური შემოსავლები აქვთ:

“როცა ნიჩბიანი და მოტორიანი ნავი ეჯიბრება ერთმანეთს, ასეთი ამბავია. როცა შენს კონკურენტებს აქვთ უფრო მეტი ფულადი რესურსი, დახმარება და ა.შ. ეს ერთგვარად გასუსტებს შენ, მაგრამ ჩვენი ძლიერი მხარეა ის, რომ ვართ მიუკერძოებლები საერთაშორისო შეფასებებით და ადამიანები ჩვენს ინფორმაციას ენდობიან უფრო მეტად.”

altმაია მამულაშვილის თქმით, პრობლემურია ის, რომ რეგიონში ვერ ვითარდება ბიზნესი, შესაბამისად, მედიისთვის მწირია სარეკლამო შემოსავალი. ამას ემატება საკადრო რესურსის სიმწირე: “რეგიონული მედიის დამოუკიდებელი განვითარებისათვის ყველაზე მნიშვნელოვანი ფაქტორია ღია სარეკლამო ბაზარი და პროფესიონალი კადრი, რისი დეფიციტიც, სამწუხაროდ, ყველაზე მეტად უშლის ხელს მედიის მდგრადობას”.

საბა წიწიკაშვილი კადრებთან მიმართებაში პრობლემად გამოყოფს საუნივერსიტეტო განათლების ხარვეზებს, რის გამოც მედიაორგანიზაციები ადეკვატური კადრებით ვერ მარაგდებიან:

“უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებებში ჟურნალისტიკას სხვა მეთოდით ასწავლიან. როდესაც ეს ჟურნალისტები მიდიან რედაქციებში, აწყდებიან სხვა რეალობას. ახალგაზრდა ჟურნალისტს ვერ წარმოუდგენია, რომ შესაძლოა ამბავი მოყვე ისე, რომ არ გჭირდებოდეს ვრცელი ტექსტის დაწერა, ან რეპორტაჟის მომზადება ვრცელი ინტერვიუებით. ჩემი აზრით, სასწავლებლებში, სტუდენტებმა, რომლებსაც ზოგჯერ არაჩვეულებრივი განათლება აქვთ, იციან ქართული ენა და ლიტერატურა, დიდი დრო უნდა დაუთმონ აუდიტორიის შესწავლას. ამ მიმართულებით ნაკლებად მუშაობენ. ვერც კი ხვდებიან ხშირად, რომ თვითონ არიან ამ აუდიტორიის წარმომადგენლები. მაგალითად, იყო შემთხვევა, რომ ერთ-ერთმა სტუდენტმა ჟურნალისტმა სმარტფონით არაჩვეულებრივი ამბავი გადმოცა. ანალოგიურად, იქცევიან სხვებიც. მათი საერთო ინტერესის შესწავლით კი, ვიღებთ იმ სურათს, რომელიც შემდგომში რედაქციებმა უნდა გაითვალისწინონ. ამიტომ, მნიშვნელოვანია აუდიტორიის კვლევა”.


ადგილობრივი ამბების დეფიციტი
 
 
სწორედ კადრებთან დაკავშირებული პრობლემებით ხსნის “გურია ნიუსის” გამომცემელი იმას, რომ რეგიონული მედიის დიდ ნაწილში ადგილობრივი ამბები დეფიციტური გახდა.

“ადგილობრივი ამბების კვალიფიციურად გამშუქებელი და გაშუქებაა დეფიციტი და არა ადგილობრივი ახალი ამბები,” - ამბობს ია მამალაძე, მისი თქმით, კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი რაკურსის შესახებაც ღირს საუბარი: “მუნიციპალიტეტებში მომუშავე ჟურნალისტებისთვის რეალური პრობლემაა შეჩვევა - უმწვავესი თემები, რომელიც გაშუქებას მოითხოვს, ეხება ადამიანებს, რომლებიც ჩვენ გვერდით ცხოვრობენ, ჩვენი ნათესავები ან კარგად ნაცნობები არიან. მათ შესახებ წერა, ხშირ შემთხვევაში, უსიამოვნებებს, კონფლიქტებს იწვევს, რასაც ყველა ვერ უძლებს და დროთა ვითარებაში, კონფორმიზმით, არასასურველი ფარული შეთანხმებებით მთავრდება; და ამ ფონზე, როცა ანაზღაურებაც, კვალიფიკაციაც, პროფესიული ღირსებაც, კრიტიკაზე სწორი და სახელმწიფოებრივი რეაგირებაც არაა საკმარისი, მხოლოდ ჟურნალისტების “ბრალეულობაზე“ რთულია საუბარი”.

მამალაძის თქმით, ამ მიზეზების გამო, ადგილობრივი მედიის ყურადღების მიღმა რჩება რეგიონებში ნეპოტიზმი, საკადრო პოლიტიკა, უნებართვო მშენებლობები და ბევრი სხვა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი თემები.

“რეგიონული მედიის ასოციაციის” აღმასრულებელი დირექტორი მიიჩნევს, რომ რეგიონული მედია უნდა აშუქებდეს ადგილობრივ ამბებს, მთავარი აქცენტები უნდა კეთდებოდეს ადგილობრივ პრობლემებზე: “ადგილობრივი მედია უნდა მივიდეს ყველა სოფელში, თემში, ყველაზე ძნელად მიღწევად ადგილებში და ყვებოდეს მათ გასაჭირსა და პრობლემებზე. მაგრამ ამისთვის დიდი რესურსია საჭირო, როგორც ფინანსური, ასევე - პროფესიული. არსებული რეალობის გათვალისწინებით, რეგიონული მედიიის უმეტესობაც, როგორც დანარჩენი მედია, ცდილობს მკითხველის დაინტერესებას უფრო სკანდალური ამბებით”.

“ჩვენი ორიენტირი არის ვიმუშაოთ აფხაზეთის, სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონზე და შესაბამისად, ცენტრალური ამბებისთვის არ უნდა დავხარჯოთ ჩვენი მცირე ადამიანური რესურსი,” - ამბობს გერონტი ყალიჩავა.

მედია ჯგუფი „კახეთის ხმა“ ამჟამად 3 ონლაინ პლატფორმას მართავს, ესენია: საინფორმაციო ანალიტიკური გვერდი www.knews.ge, სოფლის მეურნეობის პროფილური გვერდი www.agromedia.ge, სამოქალაქო პლატფორმა www.Initiative.ge. მაია მამულაშვილის თქმით, მათ მედია პლატფორმაზე თითქმის 100% -ით არის წარმოდგენილი კახეთის რეგიონში არსებული ამბები და საკვანძო საკითხები.

“ამ თვალსაზრისით, ვიზიარებ იმ მედია მენეჯერების მოსაზრებას, რომლებიც თვლიან, რომ მკითხველისთვის ადგილობრივი ამბები უფრო მნიშვნელოვანია. სწორედ ამიტომ ჩვენი მედია ჯგუფი ვამზადებთ მულტიმედიურ მასალებს ისეთ თემებზე, რომელიც რეგიონული აუდიტორიისათვის უფრო მნიშვნელოვანი და ხელშესახებია”, - ამბობს მაია მამულაშვილი.

“იმ რეგიონულ მედიას, რომელიც დიდ დროს უთმობს დედაქალაქის ამბებს, ვფიქრობ, რომ საერთოდ არ აინტერესებს საკუთარი გარემო - ქალაქი და სოფელი”, - მიიჩნევს საბა წიწიკაშვილი. მისი თქმით, ყოველ ფეხის ნაბიჯზე შეიძლება ამბის გაგება - “რა თქმა უნდა, თუ გაინტერესებს, კონკრეტულ უბნის მოსახლეობას რა აწუხებს, რა უხარია. შესაძლოა, ერთმა ერთი შეხედვით, უმნიშვნელო ამბავმა მთელი რეგიონის აუდიტორია მოგიზიდოს”.

alt“მე მიმაჩნია, რომ რეგიონალური მედია ძირითადად უნდა იყოს დაკავებული ლოკალური ამბებით. ეს ჩვენი ნიშა იყო და ამაში უცხოელმა პარტნიორებმაც გამოგვარჩიეს და რამდენჯერმე დაგვაჯილდოვეს. ე.წ. თბილისური ამბები დასაშვებია იმ დოზით რა დოზითაც აინტერესებს ეს ჩვენს აუდიტორიას,” - ამბობს “გურიის მოამბის” გამომცემელი. მისი თქმით, გაზეთში მხოლოდ რეგიონულ ამბებს აშუქებენ, ვებ-გვერდზე კი, როგორც თვითონ ამბობს, დედაქალაქიდან ე.წ. ცენტრალურ ამბებს 30% უჭირავს და ადგილობრივს - 70%.

იმას, რომ რეგიონული ონლაინ პლატფორმები დიდ ადგილს უთმობენ უფრო მეტად საერთო ეროვნულ ამბებს და ნაკლებ ყურადღებას უთმობენ ადგილობრივ ამბებს, კონკურენციით ხსნის ია მამალაძე:

“ინტერნეტპლატფორმების არსებობამ, ერთმანეთის კონკურენტებად აქცია ყველა მედია, მიუხედავად იმისა, სად საქმიანობს. ამიტომ ჭარბია ცენტრალური ამბები და ლოკალური არეალისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ადგილობრივი ამბები სულ უფრო და უფრო მცირდება. ეს კიდევ უფრო მტკივნეული და თვალსაჩინო გახდება არჩევნების პერიოდში, როცა ადგილობრივი ამბები, პროცესის სრულად გაშუქების კონტექსტში, კიდევ უფრო დიდ მნიშვნელობას იძენს”.

“ჩვენ იმის გათვალისწინებით, რომ ვფიქრობდით, რომ ლოკალური ნიუსი უნდა იყოს ლოკალური ნიუსი, გავაკეთეთ ისეთი გამოცემა, როგორიცაა netgazeti.ge ნაციონალური ამბებისთვის. ვფიქრობთ, რომ ბათუმის მერიის, ქუჩების, ინფრასტრუქტურული პროექტების შესახებ ამბები არ არის მთელი ქართული საზოგადოებისთვის საინტერესო, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია ბათუმის მოსახლეობისთვის. ამიტომ ასეთი დახარისხება ინფორმაციის სწორია, რადგან ადამიანები ამ ზღვა ნაკადში მათთვის საჭირო ინფორმაციას უფრო მარტივად მოიპოვებენ, შესაბამისად კარგია, რომ იყოს გამიჯნული ამბები რეგიონის და ქვეყნის მასშტაბით. მაგრამ არც იმას ვფიქრობ, რომ ლოკალური გამოცემები არ უნდა აშუქებდნენ, მაგალითად, 20 ივნისის ამბებს. ჩვენ batumelebi.ge-ზე 30% მაინც გვაქვს წარმოდგენილი ნაციონალური ამბები”, - ამბობს ეთერ თურაძე.

ჩვენ ამჯერად რეგიონებში მოქმედი მხოლოდ ონლაინ და ბეჭდური გამოცემების წარმომადგენლებს გავესაუბრეთ. რეგიონულ მაუწყებლებში არსებულ პრობლემებზე “მედიაჩეკერი” შემდეგ მასალებში გიამბობთ.

ავტორი : მაია მეცხვარიშვილი;
კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ

მსგავსი სტატიები

ასევე იხილეთ