ეროვნულ-დემოკრატიული ინსტიტუტის (NDI) ბოლო კვლევის მიხედვით, მოსახლეობის 29% ფიქრობს, რომ უცხო ქვეყნები საქართველოში შეგნებულად ავრცელებენ კოროვანირუსის შესახებ დეზინფორმაციას, მათგან 33% კი მიიჩნევს, რომ დეზინფორმაციის გამავრცელებელი რუსეთია. 27%-ის აზრით, COVID-19-ზე ცრუ ინფორმაციას სომხეთი ავრცელებს, 11% ფიქრობს, რომ - ჩინეთი, 6% კი მიიჩნევს, რომ დეზინფორმაციის გამავრცელებელი აშშ-ია.

ინფოგრაფიკა: NDI

COVID-19-ის გავრცელებიდან დღემდე არაერთი კონსპირაციული თეორია გავრცელდა ვირუსის წარმოშობის შესახებ. გავრცელებულ დეზინფორმაციებს მედიაჩეკერი ვირუსის გავრცელების დღიდან აკვირდებოდა. საზოგადოების ნაწილი დღემდე ამტკიცებს, რომ კორონავირუსი ხელოვნურად გამოგონილი იარაღია, რომელიც ადამიანებზე კონტროლის დასამყარებლად გაავრცელეს, ნაწილი მიიჩნევს, რომ ვირუსი მაღალსიჩქარიანი უკაბელო ინტერნეტის 5 G-ს ანტენებიდან ვრცელდება, ნაწილი კი კორონავირუსის გავრცელებას ლუგარის ლაბორატორიასთან აკავშირებდა.

NDI დაინტერესდა, მასობრივი ინფოდემიის პირობებში როგორ არჩევს ტყუილ-მართალს საქართველოს მოსახლეობა. კვლევის მიხედვით, გამოკითხულთა 60%, ვინც კორონავირუსის შესახებ ინფორმაციას იღებს, ფიქრობს, რომ ადვილია იმის გაგება, თუ რა არის სიმართლე და რა - არა. 33%-სთვის კი ტყუილ-მართლის გარჩევა რთულია.

ინფოგრაფიკა: NDIინფოგრაფიკა: NDI

NDI-ის კვლევის შედეგად აღმოჩნდა, რომ გამოკითხულთა 52% მიიჩნევს, რომ კორონავირუსი ლაბორატორიაში შეიქმნა, მათი უმრავლესობა(30%) კი ფიქრობს, რომ ვირუსი გამიზნულად გავრცელდა. ასევე, NDI-ის მიხედვით, გამოკითხულთა 10% ეთანხმება, რომ 5G ინტერნეტის ინფრასტურუქტურა დაკავშირებულია კორონავირუსის გავრცელებასთან, 45% ამ მოსაზრებას არ ეთანხმება, 30% ამბობს, რომ არ იცის, 16%-ს კი საერთოდ არ სმენია 5G-ის შესახებ.

ინფოგრაფიკა: NDI

ინფოგრაფიკა: NDI

NDI ასევე დაინტერესდა, თუ რას ფიქრობს მოსახლეობა ლუგარის ლაბორიატორიისა და პანდემიის კავშირზე. აღოჩნდა, რომ მოსახლეობის 66% მიიჩნევს, რომ ლუგარის ლაბორატორია ხელს უშლის ვირუსის გავრცელებას, 4% კი პირიქით ფიქრობს და ამბობს, რომ იგი უწყობს ხელს კორონავირუსის გავრცელებას.

NDI-ის მიხედვით, საქართველოში ცრუ ინფორმაციის მიმართ მედეგობას ყველაზე კარგად ასაკი, შემოსავალი და განათლება პროგნოზირებს. მაგალითად, მოსაზრება, რომ 5G დაკავშირებულია კორონავირუსის გავრცელებასთან, შესაძლოა დაიჯერონ განათლების დაბალი საფეხურის მქონე და სოფლად მცხოვრებმა ადამიანებმა. რაც შეეხება მოსაზრებას, რომ კორონავირუსი ლაბორატორიაში შეიქმნა და გამიზნულად გავრცელდა - ეს შესაძლოა დაიჯერონ კაცებმა და დაბალი შემოსავლის მქონე ადამიანებმა.

კვლევა, რომელიც NDI-ის დაკვეთით CRRC-საქართველომ ჩაატარა, დღეს, 28 ივლისს გამოქვეყნდა. გამოკითხვა 26-30 ივნისის პერიოდში საქართველოს მასშტაბით 1,550 სატელეფონო ინტერვიუს წარმომადგენლობითი შერჩევის საფუძველზე, ქვეყნის სრულწლოვან მოსახლეობას შორის ჩატარდა (ოკუპირებული ტერიტორიების გამოკლებით). ორგანიზაციის განცხადებით, კვლევის მთავარი საგანი კორონავირუსი და დეზინფორმაცია იყო. კვლევაში საშუალო ცდომილების ზღვარი +/- 2%-ია.

NDI-ს ბოლო კვლევის მიხედვით, საქართველოს მოსახლეობა კორონავირუსის შესახებ ინფორმაციას ძირითადად ტელევიზიიდან, სოციალური ქსელებიდან და ახლობლებისგან იღებს. გამოკითხულთა უმეტესობისთვის პირველწყარო ტელევიზიაა - 84%, სოციალური ქსელებია ინფორმაციის მიღების წყარო - 41%-სთვის, 26% კი ამბობს, რომ ინფორმაციას ახლობლებისგან იღებს.  

ინფოგრაფიკა: NDI

ასაკობრივი კატეგორიების მიხედვით, ტელევიზიიდან ინფორმაციის მიმღებთა უმეტესობა 96% 55+ ასაკისააა, სოციალური ქსელებიდან კი მეტწილად 18-34 წლის ასაკობრივი კატეგორია იღებს ინფორმაციას (62%).

ინფოგრაფიკა: NDI

კვლევის მიხედვით, საინფორმაციო წყაროების სანდოობის კუთხით, მოსახლეობის 90% - დაავადებათა კონტროლის ეროვნული ცენტრს, 85% - საქართველოს ხელისუფლებას, 73%- ჟურნალისტებს/მედიას, 66% - ადგილობრივ ხელისუფლებას, ხოლო 61% რელიგიურ ლიდერს/ეკლესიას ენდობა.


კვლევა NDI-ის დაკვეთით CRRC-საქართველომ ჩაატარა. საველე სამუშაოები 26-30 ივნისს ჩატარდა. NDI-მ კვლევისთვის სატელეფონო გამოკითხვა და ფოკუს ჯგუფების მეთოდოლოგია გამოიყენა. ჯამში 1,550 დასრულებული ინტერვიუ შედგა. კვლევაში საშუალო ცდომილების ზღვარი +/- 2%-ია.

მედიის თემებზე მომუშავე საერთაშორისო ორგანიზაცია „რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე“ (RSF) 20 ივლისს გავრცელებულ განცხადებაში მოახლოებული საპარლამენტო არჩევნების წინ მედიაზე გაზრდილ ზეწოლაზე მიუთითებს. აღნიშნულ კონტექსტში, ორგანიზაცია პარლამენტის მიერ მიღებულ საკანონმდებლო ცვლილებებზე მიუთითებს და მიიჩნევს, რომ „ეს ნაბიჯები საფრთხის წინაშე აყენებს მედიაპლურალიზმს“.

RSF მიიჩნევს, რომ მთავრობის მიერ შემოთავაზებული ცვლილებები რადიოსადგურებისა და მაუწყებლების კონტროლის მკაფიო სურვილის გამოხატულებაა, რამდენადაც სპეციალური მმართველი დანიშვნა შესაძლებელი გახდება ყველა იმ მაუწყებელშიც, რომელიც ასევე ოპერატორად არის რეგისტრირებული.

ორგანიზაცია მიუთითებს, რომ იმ შემთხვევაში, თუკი მედიაკომპანია კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის გადაწყვეტილებას არ შეასრულებს, ეს უკანასკნელი უფლებამოსილია, რომ ამ გადაწყვეტილების აღსრულებამდე კომპანიაში სპეციალური წარმომადგენელი დანიშნოს, რომელსაც არაერთი მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილების მიღება და შეცვლა შეუძლია.

RSF-ის განცხადებაში ვკითხულობთ, რომ კომისიას პირველ ეტაპზე მკაცრი ოპერატიული მანდატი ჰქონდა, თუმცა თანდათან მისი უფლებამოსილებები „თვალთვალსა“ და „ცენზურამდე“ გაფართოვდა. იქვე ხაზგასმულია, რომ 2019 წლის დეკემბერში შექმნილი მედიაპლატფორმა, რომლის მიზანიც მედიაკონტენტის კრიტიკა და მედიისთვის გზამკვლევის ფუნქციის შესრულებაა, მყისიერად თავისუფალი მედიის საფრთხედ იქნა აღქმული.

განცხადებამაში მედიაკრიტიკის პლატფორმის მიერ ორი დამოუკიდებელი ონლაინგამოცემის - „ნეტგაზეთისა“ და „ბათუმელების“ „ყალბი ამბების“ დადანაშაულების გზით მათი დისკრედიტაციის მცდელობაზეც არის საუბარი. იქვე ნათქვამია, რომ მსგავსი თავდასხმების ობიექტები ხელისუფლებისადმი კრიტიკულად განწყობილი სხვა მედიასაშუალებებიც („მთავარი არხი“) ხდებიან. RSF -ისახელმწიფო უსაფრთხოებისა სამსახურის მიერ „მთავარი არხის“ სიუჟეტზე საბოტაჟის ბრალდებით წარმოებულ გამოძიებაზეც ამახვილებს ყურადღებას და აცხადებს, რომ „მთავრობა არ უნდა ერეოდეს მედიის საქმიანობაში“.

„საქართველოში საპარლამენტო არჩევნებამდე 4 თვეზე ნაკელბია დარჩენილი და მედიის დამოუკიდებლობა და პლურალიზმი სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია დემოკრატიული დებატებისთვის. მოვუწოდებთ ხელისუფლებას შწყვიტოს სისხლის სამართლის საქმე „მთავარი არხის მიმართ და ცენზურის ნაცვლად სანდო ახალი ამბების პროპაგანდას შეუწყოს ხელი“, - ვკითხულობთ განცხადებაში.

„რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე“ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის მფლობელების შეცვლის შემდეგ არხის სარედაქციო პოლიტიკის ცვლილებაზეც ამახვილებს ყურადღებას და იქვე საზოგადოებრივი მაუწყებლის „აჭარის ტელევიზიაში“ პოლიტიკური ჩარევების მცდელობაზეც მიუთითებს.

RSF-ის განცხდებით, ხელისუფლება საარჩევნო კამპანიას კოპოზიციურ მედიაზე ზეწოლისთვის იყენებს და აღნიშნულის მაგალითად თბილისის მერის კახა კალაძის მიერ „მთავარი არხის“, „ფორმულასა“ და „ტელეკომპანია პირველის“ ყალბი ამბების გავრცელებაში დადანაშაულებას ასახელებს.

მსოფლიო პრესის თავისუფლების ინდექსში საქართველო 2020 წლის მონაცემებით, 180 ქვეყანას შორის 60-ე ადგილს იკავებს.

წყარო: rsf.org

საინფორმაციო სამსახურის ხელმძღვანელობის შეცვლამდე, საინფორმაციო გამოშვებები იყო მიუკერძოებელი, თუმცა, მათი შეცვლის შემდეგ სარედაქციო პოლიტიკა შეიცვალა, რაც გამოიხატებოდა მნიშვნელოვანი ამბების მიჩქმალვასა ან არგაშუქებაში, ბალანსის ხელოვნურად დაცვასა და კრიტიკისგან დაცლილი კონტენტის გავრცელებაში, - ასეთია აჭარის ტელევიზიის მონიტორინგის შედეგები, რომელიც დღეს, 20 ივლისს გამოქვეყნდა.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიას საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია, 2019 წლის 25 დეკემბერიდან 2020 წლის 4 ივნისის ჩათვლით პერიოდში ამონიტორინგებდა. (კვლევის თანახმად, 11 მარტიდან 20 აპრილამდე მედიამონიტორინგი შეჩერებული იყო, ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენებისა და საგაფიცვო პროცესის დაწყების გამო, თუმცა, შემდეგ მონიტორინგი კვლავ განახლდა).

მონიტორები მაუწყებელში 18:00 და 20:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებებსა და საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ გადაცემებს აკვირდებოდნენ. ეს გადაცემებია: პოლიტიკური ტოქშოუ „სათქმელი“, გადაცემები: „ჰეშთეგი“, „მთავარი აჭარაში“ და „კვირის მთავარი“.

„საანგარიშო პერიოდი დაემთხვა დაპირისპირების პერიოდს აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ახალ დირექტორსა და იმ გუნდს შორის, რომელიც ამზადებდა დასაკვირვებლად შერჩეულ გადაცემებს. გუნდის წევრები გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ინარჩუნებდნენ არხის სარედაქციო პოლიტიკას, თუმცა საკადრო ცვლილებების შემდეგ, სარედაქციო პოლიტიკა გარკვეულ გადაცემებში შეიცვალა“, - ვკითხულობთ მონიტორინგის შედეგებში.

მონიტორინგის მიგნებები

• საინფორმაციო გამოშვებები

მონიტორინგის შედეგების მიხედვით, თუ საინფორმაციო გამოშვებებში საინფორმაციო სამსახურის უფროსის შეცვლამდე ძირითადი პრობლემა იყო რამდენიმე შემთხვევაში წამყვანის მომზადების დონე, მასალის სტრუქტურა (არამკვეთრი აქცენტი) და ტექნიკური პრობლემები, მაგალითად, ის, რომ საერთაშორისო ამბებზე მომზადებულ სიუჟეტებში კადრებს არ ახლდა სათანადო წარწერა, საინფორმაციო სამსახურის ხელმძღვანელისა და წამყვანის შეცვლის შემდეგ სურათი მნიშვნელოვნად შეიცვალა. ამ პერიოდის მთავარ პრობლემებად მონიტორინგის შედეგებში დასახელებულია: მასალების მიჩქმალვა, ხელოვნური ბალანსის მცდელობა, კრიტიკისგან დაცლილი კონტენტი.

⇒ ძირითადი მიგნებები:

• მონიტორინგის პირველ პერიოდში (25.12.2019-10.03.2020) საინფორმაციო გამოშვებები იყო მიუკერძოებელი, თუმცა საინფორმაციო სამსახურის ხელმძღვანელობის შეცვლისა და გადაცემის წამყვანების ცვლილების შემდეგ (20.04.2020-04.06.2020), გამოიკვეთა, რომ 20:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაში სარედაქციო პოლიტიკა შეიცვალა, რაც გამოიხატებოდა მნიშვნელოვანი ამბების მიჩქმალვა/არგაშუქებაში; ბალანსის ხელოვნურად დაცვასა და კრიტიკისგან დაცლილი კონტენტის გავრცელებაში.
  
  
• მონიტორინგის მეორე ეტაპზე პრიორიტეტი ენიჭებოდა ხელისუფლებასთან დაკავშირებული საკითხების გაშუქებას.
  
  
• 20:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებებში შემცირდა ისეთი „ბლოკები“, სადაც ჩართულია სტუმარიც. მონიტორინგის პირველ პერიოდში ეს გამოშვება გამორჩეული იყო სტუმრებისადმი კრიტიკული კითხვების დასმით. წამყვანის ცვლილების შემდეგ კი, სტუმარი სპორტის მიმოხილვამ ჩაანაცვლა, ან სტუმარს (თუკი იგი მიწვეული იყო გადაცემაში) კრიტიკულ კითხვებს არ უსვამდნენ.

⇒ მნიშვნელოვანი ამბების მიჩქმალვა/არგაშუქება

დოკუმენტის მიხედვით, მონიტორინგის მეორე ეტაპზე (20.04.2020-04.06.2020) 20:00 საათიან საინფორმაციო გამოშვებაში საერთოდ აღარ ჩანდა მაუწყებელში მიმდინარე პროცესები.

„საინფორმაციო გამოშვებებში ამ საკითხებს ან საერთოდ არ ეთმობოდა დრო, ან, გამონაკლის შემთხვევაში, მინიმალური ყურადღება და პრიორიტეტი ენიჭებოდა“, - ვკითხულობთ კვლევაში, მაშინ როდესაც, ამავე კვლევის მიხედვით, მონიტორინგის პირველ ეტაპზე ეს საკითხები საინფორმაციო გამოშვების ძირითადი თემა იყო და ამ მასალებში მაუწყებლის ჟურნალისტები და წამყვანები ხშირად მიუთითებდნენ კრიტიკული სარედაქციო პოლიტიკის შეცვლის საფრთხეზე.

მაგალითად, მონიტორინგის მიხედვით,

• გამოშვების ეთერში საერთოდ ვერ მოხვდა სახალხო დამცველის რეკომენდაცია, რომლითაც ომბუდსმენმა აჭარის მაუწყებლის დირექტორ გიორგი კოხრეიძეს 3 თანამშრომლის სამსახურში აღდგენისკენ მოუწოდა.
  
  
• არ გაშუქდა ამავე არხის გადაცემა ჰეშთეგისა და ალტერნატიული პროფკავშირის დამფუძნებლის, მალხაზ რეხვიაშვილის საჯარო წერილი, რომლითაც ის მაუწყებლის დირექტორის, გიორგი კოხრეიძის რეპრესიულ პოლიტიკას აკრიტიკებდა.
  
  
• ნაკლები პრიორიტეტი მიენიჭა თეონა თურმანიძის ფეისბუკ პოსტის გამო ეთერიდან გათავისუფლებას. 21 აპრილის გადაცემაში ამის შესახებ მაყურებელს გამოშვების ბოლოს, მე-15 ამბად, ამინდის პროგნოზის წინ მიაწოდეს ინფორმაცია. 
  
  
• 11 მაისს კადრ სინქრონად გაშუქდა მალხაზ რეხვიშვილის სამსახურიდან გაავისუფლება, ამ ამბავზე საერთაშორისო ორგანიზაციის ,,რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე” გამოხმაურება კი საერთოდ არ გაშუქებულა.
  
  

მონიტორინგის შედეგების მიხედვით, საინფორმაციო გამოშვებებში მხოლოდ მაუწყებელთან დაკავშირებული თემები არ გამქრალა. კვლევაში ნათქვამია, რომ მთავარი 20:00 საათზე ყურადღების მიღმა ტოვებდა სხვა, არანაკლებ მნიშვნელოვან, ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულ საკითხებსაც.

მაგალითად,

• 12 მაისს მაუწყებელმა ვრცლად გააშუქა ისეთი თემები, როგორიცაა პრემიერის ვიზიტი და ეკონომიკის მინისტის შეხვედრები, თუმცა არ დაინტერესდა დღის ისეთი თემით, როგორიცაა აჭარის უმაღლესი საბჭოს წევრებს არასრულად შევსებული ქონებრივი დეკლარაციები. ამ დღეს „საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველომ“ გამოაქვეყნა განცხადება, რომ აჭარის უმაღლესი საბჭოს წევრებს ქონებრივი დეკლარაციები არასრულად და შეცდომით აქვთ შევსებული, მათ შორისაა აჭარის მთავრობის თავმჯდომარე თორნიკე რიჟვაძეც.
  
  
• 27 აპრილს გამოცემა “ბათუმელებმა” გამოაქვეყნა ჟურნალისტური გამოძიება იმ კორუფციული სქემის შესახებ, რომელსაც საერთაშორისო გადამზიდავები, კერძოდ თურქეთიდან სარფის საბაჟოს გავლით ტვირთის შემომტანი ბიზნესმენები აწყდებიან. აღნიშნულ თემას არაერთმა ცენტრალურმა ტელევიზიამ დაუთმო მნიშვნელოვანი ყურადღება, თუმცა აჭარის მაუწყებლის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში ეს საკითხი არც 27 აპრილს აღმოჩენილა და არც შემდგომ დღეებში.

და ა.შ.

⇒ ბალანსის დაცვა

მონიტორინგის შედეგების თანახმად, “მთავარში” 20:00 საათზე, რიგ შემთხვევებში, არ იყო დაცული ბალანსი, რაც გამოიხატებოდა ხელისუფლების მიმართ კრიტიკული მოსაზრებისთვის ნაკლები პრიორიტეტის მინიჭებაში, ან საერთოდ არგაშუქებაში.

ამავე კვლევის მიხედვით, საინფორმაციო გამოშვებაში ტენდენციად იქცა ხელისუფლების წარმომადგენლებისთვის ეთერის დათმობა უფრო მათ გეგმებზე სასუბროდ, ვიდრე მათ კრიტიკა.

„მაგალითად, 14 მაისის გადაცემაში მთავრობის ანტიკრიზისული გეგმის თემა გაშუქდა უმუშევრად დარჩენილთა კომპენსაციაზე. ამ თემაზე სასაუბროდ ჩართვაში ჰყავდათ ხელისუფლების წარმომადგენელი ჯანდაცვის მინისტრის მოადგილე თამარ ბარკალაია. წამყვანს არ დაუსვამს კრიტიკული კითხვები და აქცენტი ძირითადად პროცედურებზე იყო გამახვილებული“, - ვკითხულობთ კვლევაში.

მონიტორინგის კიდევ ერთი მიგნების თანახმად, მთავარში 20:00 საათზე, სტუმრის ბლოკში, მონიტორინგის მეორე ეტაპზე მეტწილად ხელისუფლებისა და მმართველი პარტიის წარმომადგენლებს, ან მათთან აფილირებული ექსპერტებს იწვევდნენ.

⇒ კრიტიკისგან დაცლილი კონტენტი

„29 მაისს „მთავარის“ 20:00 საათიან გამოშვებაში გავიდა სიუჟეტი ბათუმის საკრებულოს იმ სხდომის შესახებ, სადაც ბათუმის მერმა საკრებულოს თავმჯდომარეს sms მიწერა და უთხრა, რომ საკითხი არ უნდა ამოეღო. საქმე ეხებოდა ბათუმის ბულვარის ცენტრში დამატებით მიწის ნაკვეთის გადაცემას იმ კომპანიისთვის, რომელიც ოთხსართულიანი მშენებლობის 15 სართულამდე გაზრდას ითხოვს. ამბის გაშუქებისას, აჭარის ტელევიზიამ აქცენტის გაკეთება ამჯობინა იმაზე, რომ ბათუმის ბიუჯეტი დაზარალდებოდა, თუკი საკითხი ჩავარდებოდა“, - ვკითხულობთ კვლევაში.

გადაცემები

მონიტორინგის შედეგებში აჭარის ტელევიზიის 5 გადაცემა მოხვდა. ამათგან, ერთ გადაცემას „ჰეშთეგს“ მხოლოდ მონიტორინგის პირველ პერიოდში აკვირდებოდნენ. დანარჩენი 4 გადაცემიდან სამზე: „სათქმელი“, „მთავარი აჭარაში“ და „კვირის მთავარი“, კვლევის მიხედვით, მუწყებელში მიმდინარე პროცესები არ ასახულა. რაც შეეხება ახალ გადაცემას, „თავისუფალი სივრცე“, რომელიც მაუწყებელში ვახტანგ ხუზმიაშვილის მისვლის შემდეგ დაიწყო (მისი საავტორო გადაცემა), მონიტორინგის მიხედვით, კრიტიკული კითხვების ნაკლებობა და მიკერძოება შეინიშნებოდა.

• ჰეშთეგი

გადაცემა „ჰეშთეგი“ მონიტორინგის პირველ პერიოდში მონიტორინგდებოდა, იქამდე, ვიდრე შეჩერდებოდა. კვლევაში ნათქვამია, რომ გადაცემის თემა ყოველთვის აქტუალური იყო და წამყვანები საკითხს კრიტიკულად განიხილავდნენ. მთავარ პრობლემებად კი დასახელებულია რიგ შემთხვევებში მხოლოდ ერთი მხარის წარმოჩენა, ტექნიკური პრობლემები და დაუბალანსებელი ინფორმაცია.

„რამდენიმე გადაცემაში კონკრეტული სუბიექტების მიმართ კონკრეტული ბრალდებები გამოითქვა და ამ სუბიექტებს არ მიეცათ საშუალება ეპასუხათ ბრალდებებზე, მათ შესახებ გავრცელებული უარყოფითი ინფორმაციის დაბალანსებისთვის არანაირი ქმედებები არ განუხორციელებიათ გადაცემის წამყვანებს“, - ვკითხულობთ კვლევაში.

• თავისუფალი სივრცე

გადაცემა „თავისუფალი სივრცის“ მონიტორინგი, რომელსაც ვახტანგ ხუზმიაშვილი უძღვება და რომლითაც მონიტორინგში „ჰეშთეგი“ ჩანაცვლდა, 4 აპრილიდან დაიწყო. ამ გადაცემის მიგნებებში ნათქვამია, რომ

1. გადაცემის თემები იყო რელევანტური, თუმცა წამყვანი ხშირად სათანადოდ არ იყო მომზადებული განსახილველი თემისთვის.
   
   
2. შესამჩნევი იყო წამყვანის სუბიექტური, უარყოფითი დამოკიდებულება ოპოზიციის წარმომადგენლების მიმართ.
   
   
3. რიტიკული კითხვების დასმა ხდებოდა ძირითადად ოპოზიციური პარტიების წარმომადგენლების მიმართ.

მონიტორინგის შედეგების მიხდვით, ამ გადაცემას მისი წამყვანი ხშირად პირდაპირ სტუმრების ჩართვით იწყებდა და ისე სვამდა კითხვებს, რომ მაყურებელს არ აწვდიდა არანაირ წინასწარ ზოგად ინფორმაციას ამა თუ იმ საკითხზე. წამყვანის კითხვები არ იყო კრიტიკული, ასევე, შთაბეჭდილება რჩებოდა, რომ წამყვანი ოპოზიციის მიმართ უფრო კრიტიკული იყო და ოპონირებას ცდილობდა კითხვებით, რასაც ვერ ვიტყვით ხელისუფლების მიმართ.

„აღსანიშნავია, ხელისუფლებასა და ოპოზიციას შორის დადებულ 8 მარტის შეთანხმებაზე გაკეთებული 4 გადაცემა, სადაც წამყვანი თითქმის ყველა ოპოზიციონერ სტუმარს უმეორებდა თითქმის ერთი და იგივე შინაარსის შეკითხვას: რითაც ჟურნალისტი ერთი-ერთში იმეორებდა ხელისუფლების წარმოამდგენლების ნარატივს, რომლის მიხედვითაც, სასამართლო და პრეზიდენტი არიან დამოუკიდებლები და შესაბამისად, ისინი ვერავის ვერ დაავალებენ ვინმეს პატიმრობიდან გათავისუფლებას, რადგან ეს იქნება უკანონო. აღნიშნულის საპირწონედ ჟურნალისტს გადაცემებში ხელისუფლების წარმომადგენლებისთვის არ დაუსვამს კრიტიკული კითხვები მისი ძირითადი განხილვის თემა ოპოზიციის მოთხოვნებისა და ქმედებების ადეკვატურობის შეფასება უფრო იყო, ვიდრე ხელისუფლების კრიტიკა“, - ვკითხულობთ კვლევაში.

• სათქმელი

მონიტორინგის მიხედვით, საანგარიშო პერიოდში, გადაცემა იყო მიუკერძოებელი; ,,სათქმელის“ თემები იყო აქტუალური და მაუწყებელში მიმდინარე პროცესებს გადაცემის სარედაქციო პოლიტიკაზე გავლენა არ მოუხდენია.

„გადაცემის წამყვანები - ირინა ყურუა და ლაშა ზარგინავა აქტიურები და კრიტიკულები იყვნენ, არ ერიდებოდნენ სტუმრებისთვის კრიტიკული კითხვების დასმას, ტოვებდნენ კარგად მომზადებულისა და ინფორმირებულის შთაბეჭდილებას. ამასთან, კამათის დროს, არ სცდებოდნენ ეთიკის ნორმებს და არ იჩენდნენ უპატივცემულობას რომელიმე სტუმრის მიმართ. წამყვანები, ძირითადად, მომზადებული იყვნენ განსახილვევლ საკითხთან მიმართებაში. იშვიათად იყო შემთხვევა, როდესაც წამყვანს გაუჭირდა დებატების პროცესის მართვა“, - ვკითხულობთ კვლევაში.

• მთავარი აჭარაში

1. გადაცემაში გასული სიუჟეტები იყო უფრო ხანგრძლივი და სიღრმისეული, ვიდრე ჩვეულებრივ საინფორმაციო გადაცემებში. ზოგჯერ გამოყენებული იყო ვიზუალური ხერხები (გრაფიკები, ცხრილები და ა.შ.), რაც ინფორმაციას უფრო აღქმადს ხდიდა;
2. წამყვანები იყვნენ მომზადებული და სვამდნენ კრიტიკულ კითხვებს;
3. მაუწყებელში მიმდინარე პროცესებს გადაცემის სარედაქციო პოლიტიკაზე გავლენა არ მოუხდენია, - ეს არის ძირითადი მიგნებები, რაც მონიტორინგის შედეგების მიხედვით ამ გადაცემაზე დაკვირვების შედეგად გამოიკვეთა.

„სტუმრების შერჩევისას არ შეიმჩნეოდა მიკერძოება რომელიმე პოლიტიკური ძალის სასიკეთოდ ან სასარგებლოდ. იმ შემთხვევაში, თუ მხოლოდ ერთი მხარე იყო ეთერში წარმოდგენილი, წამყვანი აკეთებდა განმარტებას, თუ რატომ მოხდა ასე“, - ნათქვამია კვლევაში.

• კვირის მთავარი

კვლევის თანახმად, სამონიტორინგო პერიოდში, გადაცემა, ძირითადად, აჯამებდა მსოფლიოსა და საქართველოში მიმდინარე მოვლენებს და ნაკლები აქცენტი კეთდებოდა უშუალოდ აჭარის რეგიონში მიმდინარე ამბებზე.

1. გადაცემაში, ძირითადად, დაცული იყო ჟურნალისტური ეთიკის ნორმები;
2. წამყვანები მომზადებულები იყვნენ;
3. მაუწყებელში მიმდინარე პროცესებს გადაცემის სარედაქციო პოლიტიკაზე გავლენა არ მოუხდენია, - ვკითხულობთ ძირითად მიგნებებში

„გადაცემის წამყვანები, როგორც წესი, მომზადებულნი იყვნენ, სვამდნენ კრიტიკულ კითხვებს და მაყურებელს აწვდიდნენ ამომწურავ, სრულყოფილ ინფორმაციას განსახილველ საკითხზე. გადაცემაში, ძირითადად, დაცული იყო ჟურნალისტური ეთიკის ნორმები, თუმცა, ზოგჯერ გარკვეული პრობლემა იქმნებოდა, როდესაც გადაცემაში მხოლოდ ერთი სტუმარი მონაწილეობდა. დაფიქსირდა შემთხვევა, როდესაც სტუმარმა, კონკრეტულ საკითხებთან მიმართებაში, გააკრიტიკა ხელისუფლება და გადაცემაში არ გაჟღერებულა ხელისუფლების პოზიცია. მსგავს შემთხვევაში, გადაცემის წამყვანი უნდა იყოს მასიმალურად მობილიზებული და, ეთერში გამოთქმულ საკითხებზე, აუდიტორიას მიაწოდოს ინფორმაცია მოპასუხე მხარის პოზიციის შესახებ“, - ვკითხულობთ კვლევაში.


აჭარის ტელევიზიის მონიტორინგი მას შემდეგ დაიწყო, რაც მაუწყებელში დირექტორი შეიცვალა, რასაც მთელი რიგი საკადრო ცვლილებები მოჰყვა. მონიტორინგს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია, ფონდის „ღია საზოგადოება საქართველოს“ დაფინანსებით ახორციელებდა.

2020 წლის აგვისტოდან Facebook-ი საქართველოში საარჩევნო და პოლიტიკური რეკლამებისთვის ავტორიზაციას სავალდებულოს გახდის. ეს ნიშნავს, რომ პოლიტიკური რეკლამა მეტად გამჭვირვალე იქნება და მომხმარებლისთვის ცნობილი იქნება, მაგალითად, რომელი გადამხდელი დგას კონკრეტული "დასპონსორებული" პოსტის უკან.

ეს გადაწყვეტილება ადმინისტრაციამ 15 ივლისის ოფიციალური წერილით აცნობა ყველა იმ ორგანიზაციას, ვისი ხელმოწერითაც 29 ივნისს ფეისბუქს ღია მიმართვა გაეგზავნა.

„მთავარი და ყველაზე მნიშვნელოვანი არის, რომ ჩვენი ძირითადი მოთხოვნა პოლიტიკური რეკლამების ბიბლიოთეკის სრულყოფილად ამოქმედების შესახებ, შესრულდება და აგვისტოს დასაწყისიდან საქართველოში "ფეისბუკზე" პოლიტიკური რეკლამის გამჭვირვალობის მკაცრი მოთხოვნები გავრცელდება“, - წერს ღია მიმართვის ხელმომწერი ერთ-ერთი ორგანიზაციის, „სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოების“ (ISFED) მრჩეველ-კონსულტანტი მიხეილ ბენიძე.

მისივე ინფორმაციით, წერილის მიხედვით, ირკვევა რომ მომდევნო კვირების განმავლობაში "ფეისბუქი" პოლიტიკური რეკლამის განმათავსებლებს მიაწვდის ინფორმაციას რეკლამების გამჭვირვალობის მოთხოვნების შესახებ, რათა მათ შეძლონ ამ მოთხოვნების დაკმაყოფილება.

„ეს წერილი ადასტურებს, რომ "ფეისბუქი" სერიოზულად მოეკიდება 2020 წლის არჩევნებს საქართველოში, მიუხედავად იმისა, რომ 2020 საკმაოდ დაძაბული საარჩევნო წელია ასევე აშშ-შიც. ამასთან, "ფეისბუქისთვის" მნიშვნელოვანია სამოქალაქო საზოგადოებასთან თანამშრომლობა და უკუკავშირი. დაბოლოს, პოლიტიკური აქტორებისთვის შესაბამისი ინსტრუქციების მიცემა, ნიშნავს, რომ პოლიტიკური რეკლამის თამაშის წესები დადგენილი და ცნობილი იქნება. შესაბამისად, ამ მოთხოვნების შესრულება უკვე თითოეული ამ აქტორის პასუხისმგებლობა იქნება“, - ამბობს მიხეილ ბენიძე.

---

• ამ თემაზე იხილეთ: რას შეცვლის ფეისბუკის პოლიტიკური რეკლამის ბიბლიოთეკაში საქართველოს ჩართვა

---

ორგანიზაცია „საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს“ შეფასებით, რომელიც ასევე ერთ-ერთია ღია მიმართვის ხელმომწერ 50-მდე ორგანიზაციას შორის, უმოკლეს დროში Facebook-ისგან მიღებული ეს დადებითი პასუხი სამოქალაქო საზოგადოების მნიშვნელოვანი მიღწევაა იმ პრობლემის მოგვარების გზაზე, რომლის აღმოფხვრასაც ყველაზე პოპულარულო სოციალური ქსელის ადმინისტრაცია მათთან აქტიური თანამშრომლობით გეგმავს.

„ვფიქრობთ, Facebook-ზე პოლიტიკური რეკლამების გამჭვირვალობის მაღალი ხარისხი მნიშვნელოვნად შეუწყობს ხელს 2020 წლის საარჩევნო გარემოს გაჯანსაღებას და მის დაცვას შიდა და გარე არაჯეროვანი ჩარევისგან“, - აცხადებენ ორგანიზაციაში.

Facebook-ზე პოლიტიკური შინაარსის მასალის გამჭირვალობის საჭიროებაზე „საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველო” არაერთგზის მიუთითებდა, მათ შორის ბოლო ანგარიშშიც, რომელიც 2019 წელს პარტიათა დაფინანსების საკითხებს მიმოიხილავს.

შეგახსენებთ, ღია მიმართვა მარკ ზაკერბერგს, „ფეისბუქის“ დამფუძლებელს და CEO-ს და ნიკ კლეგს, „ფეისბუქის“ გლობალურ საქმეთა და კომუნიკაციების ვიცე-პრეზიდენტს, 50-მდე ორგანიზაციის ხელმოწერით, მიმიდნარე წლის 29 ივნისს გაეგზავნა. ღია მიმართვის ხელმომწერებს შორისაა საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიაც.

საქართველოს პარლამენტმა პირველი მოსმენით მხარი დაუჭირა „ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ კანონში შესატან ცვლილებების პროექტს, რომელსაც ბოლო დღეებში დიდი ხმაური მოჰყვა. ამ ხმაურისა და დისკუსიების შემდეგ, კანონპროექტში რამდენიმე ცვლილება შევიდა.

„ყველაზე მნიშვნელოვანი ისაა, რომ გამოიკვეთა რა შემთხვევაში შეიძლება დაინიშნოს სპეციალური მმართველი“, - გვეუბნება საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის მედიასამართლის იურისტი ნიკა სიმონიშვილი, რომელიც პროცესებში განხილვების დაწყების დღიდანვეა ჩართული.

ნიკა სიმონიშვილი ამ შემთხვევებს განმარტავს:

1. წილების გასხვისების, შეძენის ან შერწყმის დროს, შეტყობინების და გარიგების დადების წესების დაუცველობისას;
   
   
2. "მნიშვნელოვანი საბაზრო ძალაუფლების მქონე" კომპანიების მხრიდან შემდეგი სპეციფიკური ვალდებულებების შეუსრულებლობისას: საკომუნიკაციო ქსელის ელემენტთან დაშვების ვალდებულების დარღვევისას და სატარიფო რეგულირების ან ხარჯთაღრიცხვის ვალდებულების დარღვევისას;

მისივე განმარტებით, სპეციალურ მმართველს, პირველ შემთხვევაში, კომუნიკაციების მარეგულირებელი კომისია ნიშნავს და ეს შეიძლება გასაჩივრდეს სასამართლოში. დანარჩენ ორ შემთხვევაში კი სპეციალური მმართველის დანიშნვა მხოლოდ სასამართლოს გადაწყვეტილების შემდეგ იქნება შესაძლებელი. ანუ, კომისიას ერთპიროვნული გადაწყვეტილებით სპეციალური მმართველის დანიშვნა მხოლოდ ერთ შემთხვევაში შეეძლება, როდესაც მაგალითად, ავტორიზებულმა პირმა წილების გასხვისებასთან დაკავშირებით დადგენილი ვადები არ შეასრულა.

„წილების გასხვისების უფლებამოსილება ამოღებულია. ხოლო, მაუწყებლობის შესახებ კანონში რაც იყო ჩანაწერი, კომისიის გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ ძალაში შესვლაზე, ის ჩანაწერი გადმოიტანეს ელექტრონული კომუნიკაციების კანონში და ამ სფეროზე გავრცელდება მარტო“, - გვიხსნის ნიკა სიმონიშვილი.

სწორედ აღნიშნულ კანონპროექტში სპეციალური მმართველის დანიშვნის შესახებ ჩანაწერი გახდა გასულ კვირას ერთ-ერთი დავის საგანი, ვინაიდან, მაუწყებლებმა და მედიასფეროში მომუშავე ორგანიზაციებმა მასში მედიის შეზღუდვის საფრთხეები დაინახეს.

„ჩუმი ნაღმი მედიისთვის“ - ასე შეაფასა საკანონმდებლო პაკეტის თავდაპირველი ვერსია გასულ კვირას, „მედიაჩეკერთან“ საუბრისას ნიკა სიმონიშვილმა. მისი განმარტებით, მიუხედავად იმისა, რომ ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონი, ზოგადად, ვრცელდება ელექტრონული კომუნიკაციების სფეროში ავტორიზებულ პირებზე და არ ვრცელდება მაუწყებლებზე, საქართველოში არის ბევრი შემთხვევა, როდესაც მაუწყებლები ამავდროულად წარმოადგენენ ელექტრონული კომუნიკაციების სფეროში ავტორიზებულ პირებს, ანუ მაუწყებლობას თავისივე მულტიპლექსით გადასცემენ (მაგ.: ტელეკომპანია „კავკასია“, 25 რეგიონული მაუწყებელი. რედ.). ამიტომ, ასეთ შემთხვევებში, თუ ავტორიზებულ პირს დაენიშნებოდა სპეციალური მმართველი, ეს ნიშნავდა, რომ იმ კონკრეტულ მაუწყებელში, შპს-ში დაინიშნებოდა მმართველი და, შესაბამისად, გადაწყვეტილებები, რასაც ეს სპეციალური მმართველი ანუ დირექტორის უფლებამოსილებით აღჭურვილი პირი მიიღებდა, შეეხებოდა იმ მაუწყებელსაც.

„მაგალითად, მას შეეძლება, რომ დირექტორი ან საინფორმაციო სამსახურის ხელმძღვანელი გაათავისუფლოს დაკავებული პოზიციიდან ან მიიღოს გარკვეული გადაწყვეტილებები შრომით ხელშეკრულებებთან დაკავშირებით. ეს ყველაფერი იმის მომასწავლებელია, რომ მას შესაძლებლობა ექნება ჩაერიოს სარედაქციო საქმიანობაში“, - უთხრა მან „მედიაჩეკერს“.

ირიბი ზეგავლენა ამ ჩანაწერს ექნებოდა ცენტრალურ მაუწყებლებზეც, რასაც მაგალითად ტელეკომპანია „მთავარი არხის“ იურისტი თამთა მურადაშვილი შემდეგნაირად ასაბუთებდა: „ციფრულ მაუწყებელობაზე გადავლის შემდეგ, ციფრულ სიგნალს გვაწვდის სპეციალური სადგური, ყველა ტელევიზია ჩართულები ვართ ე.წ. მუქსში (მაგალთად, “სტერეო+”) და ამ კომპანიის საშუალებით ვმაუწყებლობთ, რომელიც თავის მხრივ ექვემდებარება ელექტრონული კომუნიკაციების კანონს და კომისიას მისი გავლით შეუძლია ჩვენზე ზეწოლა“.

საკანონმდებლო პაკეტს, რომელშიც ასევე შედიოდა „მაუწყებლობის შესახებ კანონში“ შესატანი ცვლილებებიც (რაც გულისხმობდა მარეგულირებელი კომისიის გადაწყვეტილების დაუყოვნებლივ ძალაში შესვლას), არასამთავრობო ორგანიზაციების მწვავე შეფასებებიც მოჰყვა. 10 ივლისს, პარლამენტის დარგობრივ კომიტეტში განხილვების დაწყებას კი მაუწყებლებისა და არასამთავრობო სექტორის აქცია/პრესკონფერენცია უსწრებდა წინ.

მოვლენების ასე განვითარების შედეგად, შედგა შეთანხმება, რომ „მაუწყებლობის კანონში შესატან ცვლილებებს“ უკან გაიწვევდნენ, „ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ კანონში ცვლილებების განხილვა კი გადაიდებოდა და მხარეებს შორის კონსულტაციები გაიმართებოდა. სწორედ ეს კონსულტაციები უსწრებდა პირველი მოსმენით განხილვას, რომელიც გუშინ, 14 ივლისს, გვიან ღამით გაიმართა.

„ძალიან კარგია, რომ კომპანიებმა გაიგეს და გაიაზრეს საბოლოოდ, რომ გარკვეულ საკითხებში სახელმწიფოს, დამატებითი უფლებამოსილება სჭირდებოდა და გარკვეულ კომპრომისამდე მივედით", - განაცხადა კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის თავმჯდომარემ, კახა ბექაურმა პარლამენტის დარგობრივი კომიტეტის სხდომის დასრულების შემდეგ მედიასთან საუბრისას. 

შეგახსენებთ, საკანონმდებლო ინიციატივა პარლამენტის ბიუროში 6 ივლისს დარეგისტრირდა. კანონპროექტი დაჩქარებული წესით განიხილება. მის საბოლოოდ დამტკიცებამდე კიდევ ორი მოსმენა უნდა გაიმართოს.

მაუწყებლობის შესახებ კანონში შესატანი ცვლილებების პროექტი გაწვეული იქნება, ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონში შესატანი ცვლილებების პროექტის განხილვა კი გადადო. ამის შესახებ კომიტეტის თავმჯდომარე რომან კაკულიამ დღეს კომიტეტის სხდომაზე განაცხადა.

კაკულიას თქმით, "ელექტრონული კომუნიკაციების" შესახებ კანონში ცვლილებებთან დაკავშირებით მარეგულირებელსა და ოპერატორებს შორის კონსულტაციები მიმდინარეობს და კანონპროექტი კომიტეტის ხვალინდელ სხდომაზე განსახილველად გადაიდო.

“ამასთან დაკავშირებით შაბათს იყო მარეგულირებელსა და ოპერატორებს შორის ინტენსიური კონსულტანციები. მე ვფიქრობ, რომ ამ კონსულტაციების გაგრძელება ისევ საჭიროა დღესაც. გარკვეული შესაძლებლობები არის, რომ უფრო დაახლოვდეს პოზიციები”, - განმარტა რომან კაკულიამ კომიტეტის სხდომაზე.

პარლამენტის ბიუროს სხდომაზე 6 ივლისს დარეგისტრირებული საკანონდებლო ინიციატივის მიხედვით, კომისიის სამართლებრივი აქტების სასამართლოში გასაჩივრება კვლავინდებურად შესაძლებელია, თუმცა სასამართლოში სარჩელის მიღება, ამ აქტების მოქმედების შეჩერების წინაპირობა აღარ იქნება. აგრეთვე, კომისიას უფლებამოსილება ენიჭება, ელექტრონული საკომუნიკაციო მომსახურების მიმწოდებელ კომპანიებში მის მიერვე მიღებული გადაწყვეტილების აღსრულებისთვის სპეციალური მმართველი დანიშნოს.

საქართველოს მთავრობისა და კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ მაუწყებლობისა და ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონებში ინიცირებული ცვლილებებში მაუწყებლები და მედიის საკითხებზე მომუშვე ორგანიზაციებ საფრთხეებს ხედავენ. 10 ივნისს ტელე-რადიომაუწყებლებისა და სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლებმა პარლამენტის შენობასთან აქცია გამართეს და პარლამენტს მოუწოდეს, რომ არ დაამტკიცოს საკანონმდებლო პაკეტი, რომელიც გამოხატვის თავისუფლების გაუმართლებლად შეზღუდვის რისკებს შეიცავს და მისი დამტკიცება მედიაგარემოს დიდ ზიანს მიაყენებს.

“მთავარი არხის” გენერალური დირექტორი ნიკა გვარამია შინაგან საქმეთა სამინისტროში გამოკითხვაზე დაიბარეს. ამის შესახებ ინფორმაცია გვარამიამ ფეისბუკის პირად გვერდზე გაავრცელა.

მაუწყებლის ადვოკატი დიტო საძაგლიშვილი “მთავარი არხთან" აცხადებს, რომ დაზუსტებით მხოლოდ იმის თქმა შეუძლიათ, რომ გვარამია შსს-ში გიორგი შაქარაშვილის საქმესთან დაკავშირებითაა დაბარებული. მათთვის უცნობია, თუ რა კითხვები შეიძლება ჰქონდეს გამოძიებას:

“ნიკა გვარამია დაიბარეს გამოკითხვაზე მოწმის სახით შაქარაშვილის საქმესთან დაკავშირებით საქართველოს შინაგან საქმეთა სამინისტროში დღეს ხუთ საათზე. თუმცა, ჩვენ არ ვაპირებთ შსს-ში გამოცხადებას. გამომძიებელს შევატყობინეთ, რომ სურვილის შემთხვევაში, მათ შეუძლიათ მოითხოვონ სასაამრთლოში ნიკა გვარამიას დაკითხვა მაგისტრ მოსამართლეს თანდასწრებით, სადაც ჩვენ გამოვცხადდებით და მივაწვდით შესაბამის ინფორმაციას”,- ამბობს დიტო საძაგლიშვილი.

ორგანიზაცია "საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს" კვლევის მიხედვით, 2019 წელს, 2018 წელთან შედარებით, სატელევიზიო სარეკლამო შემოსავალი 10.9%-ით შემცირდა. გასულ წელს ყველაზე დიდი სარეკლამო დანაკარგი „რუსთავი 2-ს“ ჰქონდა, სარეკლამო შემოსავლების მხრივ უპირობო ლიდერი კი ტელეკომპანია „იმედი“ გახდა.

კვლევა სახელწოდებით - „2019 წლის სამაუწყებლო სარეკლამო ბაზრის მიმოხილვა“ ორგანიზაციამ დღეს, 10 ივლისს გამოაქვეყნა. კვლევის თანახმად, ტელევიზიების სარეკლამო შემოსავალი 2016-2019 წლებში ყოველწლიურად მცირდება.

„2019 წელს, 2018 წელთან შედარებით, სარეკლამო შემოსავალი 8.2 მლნ ლარით (10.9%) შემცირდა, ხოლო, თუ საზოგადოებრივი მაუწყებლის სარეკლამო შემოსავალს გამოვაკლებთ, კერძო ტელევიზიების სარეკლამო შემოსავალი, 2018 წელთან შედარებით, 6.9 მლნ ლარითაა (9.4%) შემცირებული. 2019 წელს რეკლამაში შემავალი ხუთი კომპონენტიდან, სამი ძირითადი კომპონენტი შემცირდა“, - ვკითხულობთ კვლევაში.

 

ინფოგრაფიკა საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს კვლევიდან

ამავე კვლევის მიხედვით, გასულ 2019 წელს, ყველაზე დიდი სარეკლამო დანაკარგი „რუსთავი 2-ს“ ჰქონდა. (ბოლო წლების განმავლობაში სარეკლამო ბაზარზე „რუსთავი 2“ ტელეკომპანია „იმედთან“ ერთად ლიდერობდა).

„რუსთავი 2-მა“ სარეკლამო შემოსავლები ძირითადად 2019 წლის მესამე და მეოთხე კვარტალში დაკარგა. ჯამში, 2018 წელთან შედარებით, ტელევიზიამ 8.3 მლნ ლარით (27.2%) ნაკლები შემოსავალი მიიღო. როგორც კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიაში, ასევე ტელევიზიის წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ მთლიანი სარეკლამო ბაზრის შემცირება სწორედ „რუსთავი 2-ის“ ფაქტორმა განაპირობა“, - ნათქვამია კვლევაში.

ინფოგრაფიკა საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს კვლევიდან

ამავე კვლევის მიხედვით, ტელეკომპანია „მთავარმა არხმა“ 2019 წელს რეკლამის სახით 1.6 მლნ ლარის ოდენობის თანხა მიიღო და სარეკლამო შემოსავლების მხრივ მეექვსე ადგილი დაიკავა, ხოლო „ფორმულას“ შემოსავალი 320 ათასი ლარია. (შეგახსენებთ, ორივე ეს ტელევიზია „რუსთავი 2-დან“ წასულმა თანამშრომლებმა დააარსეს).

საბოლოოდ, სატელევიზიო რეკლამის შემოსავლების მხრივ, ტელევიზიების ათეული ასე გამოიყურება:

 ინფოგრაფიკა საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს კვლევიდან

როგორც ცხრილიდან ჩანს, სარეკლამო შემოსავლების მხრივ უპირობო ლიდერი ტელეკომპანია „ტელეიმედია“. მან ჯამში ჰოლდინგში შემავალ ტელევიზიებთან - „სტუდია მაესტროსა“ და „ჯი-დი-ეს თი-ვისთან“ ერთად, რეკლამის სახით 2019 წელს 28.8 მლნ ლარის შემოსავალი მიიღო. მისი წილი სარეკლამო ბაზარზე 2019 წელს 37%-დან 42.8%-მდე გაიზარდა, „რუსთავი 2-ის“ კი 7.4%-ით შემცირდა, თუმცა, „რუსთავი 2-ის“ და „იმედის“ ჰოლდინგების წილი 2019 წლის სარეკლამო ბაზარზე კვლავ სოლიდური დარჩა - ჯამში 75.6%.

• ამავე თემაზე იხილეთ მედიაჩეკერის სტატია: "ვისთვის იზრდება შემცირებული სატელევიზიო სარეკლამო ბაზარი"
  

რაც შეეხება ტელევიზიების ჯამურ შემოსავლებს, კვლევის მიხედვით, ტელევიზიების ჯამური შემოსავალი 2019 წელს, წინა წელთან შედარებით, 11.3 მლნ ლარით (13.9%) გაიზარდა. კვლევის მიხედვით, ამ მონაცემებზე დიდი გავლენა ორმა კომპონენტმა მოახდინა - მაუწყებლის მფლობელის შემოწირულობამ და სხვა არასამაუწყებლო შემოსავალმა. კერძოდ, 2019 წელს შექმნილმა „მთავარ არხმა“ მფლობელისგან 4 მილიონ ლარამდე შემოწირულობა მიიღო; „ფორმულას“ მაჟორიტარულმა წილის მფლობელმა (დავით კეზერაშვილმა) 4.9 მლნ ლარამდე შესწირა, ხოლო ტელევიზიის „სხვა არასამაუწყებლო შემოსავალმა“ 11.7 მლნ ლარს მიაღწია, რაც, როგორც თავად განმარტეს, ასევე კეზერაშვილის მიერ არხისთვის სესხის სახით გაცემული თანხაა.

 ინფოგრაფიკა საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს კვლევიდან

„რომ არა ახლადშექმნილი ტელევიზიების „მთავარი არხის“ და „ფორმულას“ მფლობელების მხრიდან შემოწირულობის სახით გაღებული თანხა, თუ მის მიერ ტელევიზიისთვის გაცემული სესხი, ტელევიზიების ჯამური შემოსავლის კლება სოლიდური იქნებოდა“, - ვკითხულობთ კვლევაში.

მაუწყებლობისა და ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონებში დაგეგმილი ცვლილებების პარლამენტის დარგობრივ კომიტეტში განხილვის დაწყებამდე, ტელე და რადიომაუწყებლებისა და სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლებმა პარლამენტის შენობასთან აქცია გამართეს. ისინი პარლამენტს მოუწოდებენ არ დაამტკიცოს საკანონმდებლო პაკეტი, რომელიც გამოხატვის თავისუფლების გაუმართლებლად შეზღუდვის რისკებს შეიცავს და მისი დამტკიცება მედიაგარემოს დიდ ზიანს მიაყენებს.

აქცია კოალიცია "მედიის ადვოკატირებისთვის" ორგანიზებით დაიგეგმა.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თავმჯდომარე სულხან სალაძე ამბობს, რომ ორივე კანონპროექტი ნაჩქარევად, ექსპერტული ჩარევების გარეშე მომზადდა და არსებითად აუარესებს ქვეყანაში მედიაგარემოს მდგომარეობას. 

"შეიძლება ვთქვათ, რომ ეს არის კანონპროექტები, რომელიც მარეგულიებელ კომისიას აძლევს საშუალებას გრძელი ხელის საშუალებით მუდმივად ერეოდეს მაუწყებლების და ელექტრონული კომუნიკაციების სუბიექტების საქმიანობაში. მარეგულირებელი კომისია ხშირად საუბრობს, რომ ეს კანონპროექტი არ ეხება მედიას, თუმცა  ეს არის ტყუილი, ეს ასე ნამდვილად არ არის. ჩვენ საქართველოში ვიცით არაერთი სუბიექტი, რომელიც ექცევა როგორც ელექტრონული კომუნიკაციების რეგულირების სფეროში, ასევე მაუწყებლობის სფეროში".

მისივე შეფასებით, ნიშანდობლივია ის გარემოება, რომ მოსალოდნელ ცვლილებებს აპროტესტებენ ელექტრონული კომუნიკაციების სუბიექტებიც, რომლებიც ფიქრობენ, რომ ეს არის საკუთრების უფლებაში ჩარევა: "ეს აღარ არის მხოლოდ მედიის მხრიდან და მედიის მხარდამჭერების მიერ გაკეთებული განცხადება. ეს პრაქტიკულად ნიშნავს იმას, რომ მარეგულირებელი კომისია  და, დიდი ალბათობით, უშუალოდ მთავრობაც, მარეგულირებელი კომისიის საშუალებით, ითავისუფლებს სივრცეს და ქმნის გარკვეულ შესაძლებლობას იმისათვის, რომ მომავალში, საჭიროებისდა მიხედვით, მათ შეძლონ გამოხატვის თავისუფლების შეზთუდვა. ამიტომაც, მნიშვნელოვანია, რომ დღეს დარგობრივი კომიტეტის სხდომაზე ამ საკითხებზე იყოს არსებითი მსჯელობა და არ მოხდეს მთლიანობაში ამ კანონპროექტების მხარდაჭერა". 

ინფორმაციის თავისუფლების განვითარების ინსტიტუტის (IDFI) ხელმძღვანელი გიორგი კლდიაშვილი პროცესის გაუმჭვირვალობაზე საუბრობს, რაც, მისი თქმით, ერთ-ერთი ძალიან სერიოზული პრობლემაა. კლდიაშვილი ხაზს უსვამს, რომ ამ ცვლილებების შემუშავების პროცესში არცერთი დაინტერესებული მხარე ჩართული არ ყოფილა. იგი ფიქრობს, რომ ეს კანონი ძალაში ვერ შევა, რადგან არაკონსტიტუციურია. 

"ეს კანონი უსწრებს იმ დანარჩენ ცვლილებებს, რომელიც აუცილებელია იმისათვის, რომ კანონი შევიდეს ძალაში. კომისიას ენიჭება ისეთი უფლებამოსილება, რომელიც სცილდება მის კომპეტენციას. დროებითი მმართველის დანიშვნის ერთ-ერთი საფუძველი საზოგადოებრივი უსაფრთხოებაა, რისი განსჯაც მარეგულირებელ კომისიას არ შეუძლია, შესაბამისად, ეს კანონი ვერ შევა ძალაში, რადგანაც არაკონსტიტუციურად იქნება ჩათვლილი. დარწმუნებული ვარ, ის ორგანიზაციები რომლებსაც ეხება, ამას გაასაჩივრებენ", - ამბობს გიორგი კლდიაშვილი.

შეგახსენებთ, საქართველოს მთავრობისა და კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ მაუწყებლობისა და ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონებში ინიცირებულია ცვლილებები, რომლებშიც მაუწყებლები და მედიის საკითხებზე მომუშვე ორგანიზაციები მთელ რიგ საფრთხეებს ხედავენ.
პარლამენტის ბიუროს სხდომაზე 6 ივლისს დარეგისტრირებული საკანონდებლო ინიციატივის მიხედვით, კომისიის სამართლებრივი აქტების სასამართლოში გასაჩივრება კვლავინდებურად შესაძლებელია, თუმცა სასამართლოში სარჩელის მიღება, ამ აქტების მოქმედების შეჩერების წინაპირობა აღარ იქნება. აგრეთვე, კომისიას უფლებამოსილება ენიჭება, ელექტრონული საკომუნიკაციო მომსახურების მიმწოდებელ კომპანიებში მის მიერვე მიღებული გადაწყვეტილების აღსრულებისთვის სპეციალური მმართველი დანიშნოს.

• იხილეთ ამ თემაზე: ჩუმი ნაღმი მედიისთვის - რატომ ვერ ენდობიან GNCC-ის მტკიცებას მედიასამართლის იურისტები

როგორ გავრცელდება მედიაზე ცვლილებები, რომელსაც მთავრობისა და კომუნიკაციებიის კომისიის მიერ ინიცირებული საკანონმდებლო პაკეტი მოიცავს და რომლის შესახებაც მარეგულირებელი კომისია ირწმუნება, რომ მედიას არ ეხება. საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის მედია სამართლის მიმართულების ხელმძღვანელი ნიკა სიმონიშვილი “მედიაჩეკერთან” იხსენებს პრეცენდენტს, როდესაც GNCC-იმ კონკრეტული კანონი ფართოდ განმარტა და ამ ტენდენციიდან გამომდინარე, განმარტავს, რატომ არის ეს ცვლილებები ძალიან საშიში.

- ხვალ, 10 ივლისს, საქართველოს პარლამენტის დარგობრივი კომიტეტი, საქართველოს მთავრობისა და კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ მაუწყებლობისა და ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონებში ინიცირებული ცვლილებების განხილვას იწყებს. პარალელურად, დილით პარლამენტთან დაგეგმილია სამოქალაქო სექტორისა და მაუწყებლების პრესკონფერენცია მოწოდებით, არ დაამტკიცოს პარლამენტმა ცვლილებები. რატომ?

მაუწყებლობის შესახებ კანონში შესატან ცვლილებები პირდაპირ მაუწყებლებს ეხება და პირდაპირ მედიაზე ვრცელდება. ეს სწორედაც მედიის რეგულირების მექანიზმების შექმნას ემსახურება. ჩვენ ვფიქრობთ, რომ მაუწყებლობის შესახებ კანონში შესატანი ცვლილებები უნდა ჩავარდეს.

რაც შეეხება ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონს - მისი იმ მოცემულობით გატანა, რა მოცემულობითაც ახლა არის წარმოდგენილი, დაუშვებელია.

- მოდით მივყვეთ დეტალურად. დავიწყოთ მაუწყებლობის შესახებ კანონში შესატანი ცვლილებებით, რაც, თქვენ ფიქრობთ, რომ უნდა ჩავარდეს. რა საფრთხეებს ხედავთ?

პარლამენტში შეტანილია ერთი საკანონმდებლო პაკეტი, რომელიც ორ კანონპროექტს მოიცავს. ერთი არის ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონში შესატანი ცვლილებები და მეორე - მაუწყებლობის შესახებ კანონში შესატანი ცვლილებები. ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონის მიხედვით, კომუნიკაციების კომისიას უფლებამოსილება ენიჭება, რომ ელექტრონული საკომუნიკაციო მომსახურების მიმწოდებელ კომპანიებში სპეციალური მმართველი დანიშნოს. მაუწყებლობის შესახებ კანონში შესატანი ცვლილების მიხედვით კი, კომისიის მიერ მიღებული აქტის გასაჩივრება ვეღარ შეაჩერებს მის მოქმედებას.

ორივე კანონპროექტი მაუწყებლებისთვის საფრთხის შემცველია. მეორე კანონპროექტს, გარდა იმისა რომ საფრთხის შემცველია, კონსტიტუციასთან შესაბამისობის თვალსაზრისითაც პრობლემები აქვს.

მაუწყებლობის შესახებ კანონში ძალიან მნიშვნელოვანი ცვლილება შევა - კომისიის მიერ მიღებული ნებისმიერი გადაწყვეტილება მისი გასაჩივრებით ავტომატურად არ შეჩერდება. მაგალითად, კომისიამ რომ მიიღოს გადაწყვეტილება მაუწყებლისთვის ლინცენზიის შეჩერებაზე და მაუწყებელმა ეს გადაწყვეტილება გაასაჩივროს, ამ გასაჩივრებით აქტის მოქმედება არ შეჩერდება.

გამოდის, რომ კომისია როგორც კი მიიღებს გადაწყვეტილებას, მაუწყებელს მაშინვე მოუწევს მაუწყებლობის შეჩერება, მიუხედავად იმისა, რომ მან სასამართლოს მიმართა. თუ სასამართლო ცალკე განჩინებას არ გამოიტანს იმაზე, რომ ეს აქტი შეჩერდეს (რასაც სამი დღე სჭირდება), მაუწყებელს მოუწევს თავისი მაუწყებლობის შეჩერება მანამდე, სანამ დავა არ დასრულდება. ყველაზე უკეთეს შემთხვევაშიც კი, სამი დღე შესაძლოა გაითიშოს მაუწყებელი. ვფიქრობთ, რომ ესეც არ არის შესაბამისი კონსტიტუციის მოთხოვნებთან.

- რაც შეეხება ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონში შესატან ცვლილებებს, აქ რა რისკებია?

ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონი, ზოგადად, ვრცელდება ელექტრონული კომუნიკაციების სფეროში ავტორიზებულ პირებზე და არ ვრცელდება მაუწყებლებზე, თუმცა ჩვენს ქვეყანაში არის ბევრი შემთხვევა, როდესაც მაუწყებლები ამავდროულად წარმოადგენენ ელექტრონული კომუნიკაციების სფეროში ავტორიზებულ პირებს, ანუ მაუწყებლობას თავისივე მულტიპლექსით გადასცემენ. ისინი ერთდროულად გამოდიან მაუწყებლები და ავტორიზებული პირებიც. ეს, ძირითადად, ეხება რეგიონულ მაუწყებლებს.

ასეთ შემთხვევებში, თუ ავტორიზებულ პირს დაენიშნება სპეციალური მმართველი, ეს ნიშნავს, რომ იმ კონკრეტულ მაუწყებელში, შპს-ში დაინიშნება ეს მმართველი და, შესაბამისად, გადაწყვეტილებები, რასაც ეს სპეციალური მმართველი ანუ დირექტორის უფლებამოსილებით აღჭურვილი პირი მიიღებს, შეეხება არა მხოლოდ ელექტრონული კომუნიკაციების სფეროში ავტორიზებულ პირს, არამედ როგორც მაუწყებელს. მაგალითად, მას შეეძლება, რომ დირექტორი ან საინფორმაციო სამსახურის ხელმძღვანელი გაათავისუფლოს დაკავებული პოზიციიდან ან მიიღოს გარკვეული გადაწყვეტილებები შრომით ხელშეკრულებებთან დაკავშირებით. ეს ყველაფერი იმის მომასწავლებელია, რომ მას შესაძლებლობა ექნება ჩაერიოს სარედაქციო საქმიანობაში.

- გასაგებია, რომ აღნიშნული კანონი პირდაპირ გავრცელდება მედიაზე იმ შემთხვევაში, თუ მაუწყებელი ამავდროულად არის მულტიპლექს ოპერატორი. როგორ იმუშავებს ეს ცვლილება ცენტრალური მაუწყებლების შემთხვევაში?

ცენტრალური მაუწყებლების შემთხვევაში ასეთი პირდაპირი ჩარევა არ არის, ამ შემთხვევაში არაპირდაპირ ბერკეტზეა საუბარი. სპეციალური მმართველი პირდაპირ მაუწყებლებში ვერ დაინიშნება. თუმცა, თუ მმართველი დაინიშნება ავტორიზებულ პირთან, ანუ მაუწყებლობის გადამცემებთან, მას ექნება უფლებამოსილება, რომ მიიღოს გადაწყვეტილებები, რომლებიც მაუწყებლობის საქმიანობაზე ახდენს გავლენას. მას შეეძლება მიიღოს გადაწყვეტილება მაუწყებლებთან ხელშეკრულების შეწყვეტის თაობაზეც კი.

მაგალითად, როდესაც მაუწყებელს უგროვდება დავალიანება, ჩვენ არ გვქონია პრეცენდენტი, რომ ავტორიზებულ პირებს შეეწყვიტათ მაუწყებლობის გადაცემა. თუმცა, სპეციალურმა მმართველმა ეს შეიძლება გააკეთოს, მაგალითად, ერთი ლარის დავალიანების გამოც კი, შეიძლება, ხელშეკრულება შეუწყვიტოს და რომელიმე არხს მაუწყებლობა შეუჩეროს. მის მიერ მიღებულმა გადაწყვეტილებებმა, შესაძლოა, მნიშვნელოვანი გავლენა იქონიოს მაუწყებლებზე. ფაქტობრივად, ყოველდღიურად ნაღმზე ჯდომა მოუწევთ მაუწყებლებს.

- ეს საფრთხე იმიტომ არსებობს, რომ სპეციალურ მმართველს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია ნიშნავს?

დიახ, კომუნიკაციების კომისია იქნება ამ პირის დამნიშვნელი და იგი კომუნიკაციების კომისიასთან შეთანხმებით აკეთებს ყველა ქმედებას. ჩვენ შეგვიძლია ვთქვათ, რომ რა გადაწყვეტილებასაც მიიღებს ეს სპეციალური მმართველი, იქნება ყველაფერი კომისიასთან შეთანხმებული ან მისი დავალებით გაკეთებული. საფთხეებზე სწორედ ამიტომ ვსაუბრობთ.

- გახსენდებათ შემთხვევა, რომ კანონში მსგავსი არაპირდაპირი ჩანაწერი კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიას მედიის წინააღმდეგ გამოეყენებინოს?

სამწუხაროდ, მსგავსი პრეცენდენტები გვაქვს. მაგალითად, კომისიისთვის მინიჭებული უფლებამოსილება არ ვრცელდებოდა ონლაინ მედიებზე, თუმცა, კანონი ძალიან ფართოდ განიმარტა და გავრცელდა ონლაინ მედიებზეც. კომისია კანონს გასცდა და სანქციები გამოიყენა ონლაინ მედიის მიმართ. (საუბარია, შემთხვევაზე, როდესაც წინასაარჩევნო პერიოდში საზოგადოებრივი აზრის კვლევების არასწორად გამოქვეყნების მოტივით ონლაინ გამოცემებს სანქცია დაეკისრა).

ახალ ინიცირებულ კანონპროექტს რაც შეეხება, ამ კონკრეტულ შემთხვევაში კანონის ფართოდ განმარტებაც კი არ არის საჭირო, კანონის პირდაპირი განმარტებაც კი იძლევა იმის შესაძლებლობას, რომ რაზეც ვისაუბრეთ, ეს ყველაფერი გაკეთდეს.

- ფიქრობთ, რომ აღნიშნული ცვლილებებით მედიის რეგულირების საფრთხეები ჩნდება?

კიდევ ერთხელ განვმარტავ, რომ მაუწყებლობის შესახებ კანონში შესატან ცვლილებები პირდაპირ მაუწყებლებს ეხება და პირდაპირ მედიაზე ვრცელდება. ეს სწორედაც მედიის რეგულირების მექანიზმების შექმნას ემსახურება.

რაც შეეხება ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონს, კომისია ამბობს, რომ ეს მედიას არ მიემართება და მიემართება მხოლოდ ონლაინ ოპერატორებს. შეიძლება, მიზანი თავდაპირველად სწორედ ეს იყო, მაგრამ როდესაც ვიღაცას აქვს გეგმა, რომ, ასე ვთქვათ, ცენზურა დააკანონოს ქვეყანაში ან მსგავსი ქმედება განახორციელოს, რა თქმა უნდა, ამას პირდაპირ არავინ გააკეთებს. ეს გაკეთდება შეფარვით. ზუსტად ასე შეფარვით არის ამ კანონპროექტში ეს ყველაფერი გაკეთებული - შეიძლება ითქვას, რომ მედიაზე არ ვრცელდება, თუმცა, თუ კარგად წავიკთხავთ ამ კანონს, ვნახავთ, რომ, რა თქმა უნდა, მედიაზეც ვრცელდება და სწორედ მედიაზე იქონიებს გავლენას.

ამას მივყავართ იქეთ, რომ რეგულირების მექანიზმები და მედიის კონტროლის ბერკეტები შექმნას კომისიამ.

• იხილეთ ამავე თემაზე: რა საფრთხეებს ქმნის კომუნიკაციების კომისიისა და მთავრობის მიერ ინიცირებული ცვლილებები?

 

შეგახსენებთ, ხვალ, 10 ივლისს, კომუნიკაციების კომისიისა და მთავრობის მიერ ინიცირებული კანონპროექტების დარგობრივ კომიტეტში განხილვის დაწყებამდე, ტელე და რადიომაუწყებლები და სამოქალაქო სექტორი, საქართველოს პარლამენტთან პრესკონფერენციის გამართვას გეგმავენ.

პრესკონფერენციის ორგანიზატორია "კოალიცია მედიის ადვოკატირებისთვის", რომელიც მიიჩნევს, რომ მაუწყებლობისა და ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონებში დაგეგმილი ცვლილებები გამოხატვის თავისუფლების გაუმართლებლად შეზღუდვის რისკებს შეიცავს და მისი მიღება მედიაგარემოს დიდ ზიანს მიაყენებს.

კომუნიკაციების კომისიისა და მთავრობის მიერ ინიცირებული კანონპროექტების დარგობრივ კომიტეტში განხილვის დაწყებამდე, ტელე და რადიომაუწყებლები და სამოქალაქო სექტორი, საქართველოს პარლამენტთან პრესკონფერენციას გამართავენ. პრესკონფერენცია ხვალ, 10 ივლისს, 10:00 საათზეა დაგეგმილი.

პრესკონფერენციის ინიციატორია კოალიცია "მედიის ადვოკატირებისათვის".

"ვეხმიანებით საქართველოს პარლამენტში წარმოდგენილ კანონპროექტს „მაუწყებლობის შესახებ“ და „ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ“ საქართველოს კანონებში ცვლილებების შეტანის თაობაზე.

მიგვაჩნია, რომ შემოთავაზებული ცვლილებები გამოხატვის თავისუფლების გაუმართლებლად შეზღუდვის რისკებს მოიცავს და მისი მიღება უდიდეს ზიანს მიაყენებს მედიაგარემოს.

დარგობრივ კომიტეტში განხილვის პროცედურის დაწყებამდე, კიდევ ერთხელ მოვუწოდებთ საქართველოს მთავრობას გაიწვიოს ინიციატივა, ასევე მივმართავთ საქართველოს პარლამენტს, არ დაუშვას კანონპროექტის დამტკიცება", - ნათქვამია კოალიციის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.

შეგახსენებთ, საქართველოს მთავრობისა და კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის მიერ მაუწყებლობისა და ელექტრონული კომუნიკაციების შესახებ კანონებში ინიცირებულია ცვლილებები, რომლებშიც მაუწყებლები და მედიის საკითხებზე მომუშვე ორგანიზაციები მთელ რიგ საფრთხეებს ხედავენ.

• ამ თემაზე იხილეთ: რა საფრთხეებს ქმნის კომუნიკაციების კომისიისა და მთავრობის მიერ ინიცირებული ცვლილებები?