მსოფლიო პრესის თავისუფლების გმირის ჯილდოს 2025 წლის გამარჯვებულების ვინაობა ცნობილია. მას „პრესის საერთაშორისო  ინსტიტუტი“ (IPI) „საერთაშორისო მედიის მხარდაჭერასთან“ (IMS-სთან) პარტნიორობით ყოველწლიურად გასცემს. 

„შვიდი გამორჩეული ჟურნალისტი საქართველოდან, აშშ-დან, ღაზას სექტორიდან, პერუდან, ჰონგ-კონგიდან, უკრაინიდან და ეთიოპიიდან 2025 წლის IPI-IMS-ის მსოფლიო პრესის თავისუფლების გმირებად დასახელდა თავისუფალი მედიისთვის ბრძოლაში გამოჩენილი განსაკუთრებული გამბედაობისა და გამძლეობისთვის.

ბევრმა განიცადა პატიმრობა, რეპრესიები და დაუნდობელი მცდელობები მათი საქმიანობის გასაჩუმებლად, მაგრამ ისინი აგრძელებდნენ რეპორტაჟების მომზადებას შესანიშნავი გამძლეობითა და ჟურნალისტიკისადმი ერთგულებით.

დაჯილდოვებულთაგან ორი, ორივე ქალი, ომის ზონებიდან მსოფლიოსთვის ახალი ამბების მიწოდებისას დაიღუპა. ეს ჯილდო პატივს მიაგებს მათ მემკვიდრეობას. კიდევ ორი ​​დაჯილდოვებული ამჟამად ციხეშია პრესისა და გამოხატვის თავისუფლების წინააღმდეგ მიმართული რეპრესიების ფონზე“, – ნათქვამია IPI-IMS-ის მიერ გავრცელებულ რელიზში.

წელს მსოფლიო პრესის თავისუფლების გმირის ჯილდოს მფლობელები გახდნენ:

მზია ამაღლობელი - „ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი, ბათუმის პოლიციის უფროსის, ირაკლი დგებუაძისთვის სილის გაწვნის გამო თითქმის 9 თვეა პატიმრობაშია. IPI-IMS-ის განცხადებით, ამაღლობელის დევნა და მიმდინარე პატიმრობა სიმბოლურად გამოხატავს მედიის წინააღმდეგობის ძალას მზარდი ავტორიტარიზმის მიმართ: 

„ამაღლობელის ათწლეულების განმავლობაში მიღწეულმა საქმიანობამ საქართველოს დამოუკიდებელი მედიის განვითარებაში შთააგონა ქართველი ჟურნალისტების თაობები, რომლებიც ახლა უარს ამბობენ გაჩუმებაზე, მთავრობის მხრიდან უკიდურესი ზეწოლის მიუხედავად. ეს ჯილდო პატივს მიაგებს ამაღლობელის სიმტკიცესა და მდგრადობას და მასთან ერთად ჩვენ კვლავ ვითხოვთ მისი დაუყოვნებლივ გათავისუფლებას“. 

მარტინ ბარონი - „ვაშინგტონ პოსტისა“ და „ბოსტონ გლოუბის“ ყოფილი რედაქტორია. გავრცელებულ რელიზში მითითებულია, რომ ბარონმა მისი ხელმძღვანელობით მოქმედ რედაქციებს 18 პულიცერის პრემია მოუტანა:

„ბარონისთვის ამ ჯილდოს მინიჭებით, IPI და IMS აღიარებენ მის მნიშვნელოვან წვლილს ჟურნალისტიკასა და მისი დაცვის გზებში, რაც კიდევ უფრო მეტ აქტუალობას იძენს იმ დროს, როდესაც პრესის თავისუფლება სულ უფრო მეტად საფრთხის ქვეშაა მთელ მსოფლიოში და ახლა უკვე შეერთებულ შტატებშიც კი“.

მარიამ აბუ დაგა - ფრილანსერი პალესტინელი ფოტოჟურნალისტი იყო, რომელიც 2025 წლის 25 აგვისტოს სამხრეთ ღაზაში, „საავადმყოფოზე ისრაელის სამხედრო ორმაგი დარტყმის შედეგად დაიღუპა“. ის რეგულარულად თანამშრომლობდა Associated Press-სა და Independent Arabia-სთან. (მას ჯილდო გადაეცა სიკვდილის შემდეგ):

„დაგამ სიცოცხლე არაერთხელ გაწირა, რათა თავისი ფოტოებით მსოფლიოსთვის ეჩვენებინა ღაზაში მიმდინარე სისასტიკეები. მისი მკვლელობა - რომლისთვისაც არავინ დასჯილა - ასევე ასახავს ღაზას ჟურნალისტებისთვის სულ უფრო საშიშ პირობებს, რომლებიც მიზანმიმართული თავდასხმების, იძულებით გადაადგილებისა და შიმშილის წინაშე დგანან“.

გუსტავო გორიტი - პერუს საგამოძიებო გამოცემა IDL-Reporteros-ის დამფუძნებელი და მთავარი რედაქტორია. IPI-IMS-ის რელიზის მიხედვით, მან ჩაატარა გამოძიებები, რომლებმაც რეგიონში ძალაუფლების დინამიკა შეცვალა, ამასთანავე, ათწლეულების განმავლობაში არაერთხელ განიცადა განმეორებითი შევიწროება:

„ახლაც კი, მას პატიმრობა ემუქრება, რადგან მისი წარსული გამოძიებების სუბიექტები ცდილობენ მის დასჯას კორუფციის წინააღმდეგ მიმართული რეპორტაჟებისთვის“.

ჯიმი ლაი - ჰონგ-კონგელი გამომცემელი და დემოკრატიული გამომცემლობის Apple Daily-ს დამფუძნებელია, რომელიც 2021 წელს ჰონგ-კონგში პრესის თავისუფლების, გამოხატვის თავისუფლებისა და სამოქალაქო თავისუფლებების მასშტაბური რეპრესიების ფონზე დაიხურა:

„ის თითქმის ხუთი წელია უსამართლოდ იხდის სასჯელს ბრალდებებით, რომლებიც ფართოდ პოლიტიკურად მოტივირებულად ითვლება. ლაის შესაძლოა სამუდამო პატიმრობა მიესაჯოს, რადგან ის სასამართლო პროცესის განაჩენს ელოდება, რომელიც ჰონგ-კონგში გამოხატვის თავისუფლებისთვის ბრძოლის სიმბოლოდ იქცა. ლაის ამ ჯილდოთი დაჯილდოვებით, IPI და IMS აღიარებენ ლაის მიერ პრესის თავისუფლების, სიტყვის თავისუფლებისა და დემოკრატიის მამაც დაცვას, მიუხედავად უზარმაზარი პირადი დანაკარგისა“.

ვიქტორია როშჩინა - უკრაინელი ჟურნალისტი იყო, რომელიც რუსეთის პატიმრობაში გარდაიცვალა. ჟურნალისტი 2023 წლის აგვისტოში, აღმოსავლეთ უკრაინაში რეპორტაჟის გასაკეთებლად ჩასვლის შემდეგ, რუსეთის მიერ ოკუპირებულ ტერიტორიებზე გაუჩინარდა. 2024 წლის მაისში კი, რუსეთმა დაადასტურა, რომ ჟურნალისტი დააკავეს და ის რუსეთის ტერიტორიაზე იმყოფებოდა. (მას ჯილდო გადაეცა სიკვდილის შემდეგ):

„როშჩინას 2024 წლის 19 სექტემბერს რუსეთის ტყვეობაში გარდაცვალებამ გამოავლინა რუსეთის ხელისუფლების მიერ უსამართლოდ დაკავებული ათობით უკრაინელი ჟურნალისტის მიმართ სასტიკი მოპყრობა და ახალი აქტუალობა შესძინა პრესის დაცვისა და ჟურნალისტებზე თავდასხმებისთვის პასუხისმგებლობის უზრუნველყოფის აუცილებლობას“.

ტესფალემ ვალდიესი - Ethiopia Insider-ის თანადამფუძნებელი და მთავარი რედაქტორია, რომელიც მისი ჟურნალისტური საქმიანობის გამო არაერთხელ დააკავეს:

„მრავალი თვითნებური დაპატიმრებისა და დაკავების მიუხედავად - რომელთაგან ერთ-ერთი ერთ წელზე მეტხანს გაგრძელდა Zone 9 bloggers-ის საქმესთან დაკავშირებით - და იძულებითი ემიგრაციაში მუშაობის მიუხედავად, ტესფალემი დაბრუნდა ეთიოპიაში და თავისუფალი მედიისთვის სულ უფრო რთულ გარემოში საზოგადოებრივი ინტერესების ჟურნალისტიკისთვის სივრცის შენარჩუნებას მიუძღვნა თავი“. 

მსოფლიო პრესის თავისუფლების გმირის ჯილდოები IPI-ის 75-ე წლისთავისადმი მიძღვნილ მსოფლიო კონგრესზე, 24 ოქტომბერს, ვენაში გაიცემა.