ფინელი ჟურნალისტების გამარჯვება Panama Papers-ის საქმეზე
31.03.2019
Panama Papers-ის ჟურნალისტებმა მნიშვნელოვან გამარჯვებას მიაღწიეს ფინეთის უზენაეს ადმინისტრაციულ სასამართლოში. სასამართლომ გაამართლა ფინეთის საზოგადოებრივი მაუწყებლის Yle-სა და მისი ჟურნალისტების გადაწყვეტილება, არ გადაეცათ Panama Papers-თან დაკავშირებული დოკუმენტაცია ქვეყნის საგადასახადო ორგანოებისათვის.

2016 წელს Panama Papers-ის გამოქვეყნების შემდეგ, საგადასახადო ორგანოებმა მოითხოვეს, რომ მაუწყებელსა და მის ჟურნალისტებს მთავრობისთვის გადაეცათ მათ ხელთ არსებული მასალები. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ოფიციალური ორგანოები დოკუმენტაციის ტელეკომპანიის სათაო ოფისიდან და ჟურნალისტებისაგან მონაცემების ამოსაღებად ორდერის გამოცემით დაიმუქრნენ.

Yle-ს მტკიცებით, დოკუმენტების გადაცემის შემთხვევაში, მედიისათვის შეუძლებელი ხდებოდა თავისი წყაროების დაცვა. ციფრული სამხილების მეშვეობით შესაძლებელი ხდებოდა წყაროთა იდენტიფიცირება, განსაკუთრებით ისეთ შემთხვევებში, როდესაც Panama Papers-ის მსგავსად, დიდ მოცულობის მონაცემებზეა საუბარი.

2017 წელს ქვედა ინსტანციის სასამართლომ Yle-ს სასარგებლო გადაწყვეტილება გამოიტანა, ვინაიდან ხელისუფლება მედიაორგანიზაციას ინფორმაციის გადაცემას მათი სურვილის საწინააღმდეგოდ სთხოვდა. ამას შესაძლოა ზიანი მიეყენებინა სამომავლოდ სენსიტიური ინფორმაციის გაჟონვის შესაძლებლობისთვის, როდესაც ამის საჯარო ინტერესი არსებობს.

27 მარტს, ფინეთის ადმინისტრაციული სასამართლოს უზენაესმა ინსტანციამ გაიზიარა ქვედა ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილება იმ მოტივაციით, რომ საგადასახადო ორგანოებს დოკუმენტაციის გადაცემის საკმარისად სპეციფიკური მოთხოვნა არ ჰქონიათ წარმოდგენილი. გადაწყვეტილება გასაჩივრებას არ ექვემდებარება.

სასამართლო გადაწყვეტილებას ტელეკომპანია Yle მიესალმა და განაცხადა, რომ ეს გადაწყვეტილება მნიშვნელოვანია არა მხოლოდ თავად ორგანიზაციისთვის, არამედ ზოგადად, ფინეთში პრესის თავისუფლებისა და დემოკრატიული ღირებულებების დაცვის თვალსაზრისით.

„დასაწყისიდანვე, ჩვენ თანმიმდევრულად ვიცავდით გამოხატვის თავისუფლებას, რაც ჟურნალისტურ წყაროთა დაცვასთან ერთად, მთლიანად დასავლური დემოკრატიის საფუძველია,“- აღნიშნულია მაუწყებლის განცხადებაში, - „ეს არის უმთავრესი პრინციპი არა მხოლოდ ჟურნალისტიკაში, არამედ გამოხატვის თავისუფლებასა და დემოკრატიაში.“

Yle იყო ერთ-ერთი ასზე მეტ მედია პარტნიორს შორის მსოფლიოს 80-მდე ქვეყანაში, რომლებიც ჩართული იყვნენ გამომძიებელ ჟურნალისტთა საერთაშორისო კონსორციუმის მიერ ამჟამად არა ფუნქციური პანამური იურიდიული კომპანიის Mossack Fonseca-დან გაჟონილი 11.5 მილიონამდე დოკუმენტის გულდასმით შესწავლის საქმეში.

ორმა ჟურნალისტმა ტელეკომპანია Yle-დან გამოაქვეყნა ინფორმაცია იმასთან დაკავშირებით, რომ მსოფლიოს სხვადასხვა საგადასახადო სამოთხეში ფინელი კერძო პირები და კომპანიები ფიქსირდებოდნენ ოფშორული ჰოლდინგების ლაბირინთებში. მათ მიაკვლიეს რამდენიმე ფინელ იურისტსა და ბიზნესმენს, რომლებიც ჩართულნი იყვნენ ამ საქმიანობაში.

Panama Papers და Paradise Papers-ის გამოქვეყნების შემდეგ, ფინეთის მთავრობამ დაადასტურა, რომ რამდენიმე ათეული საქმე აღიძრა ქვეყანაში.

ცნობისთვის, რამდენიმე თვის წინ, აღნიშნულ გამოძიებაში მონაწილეობის გამო, ICIJ-ის წევრ თურქ რეპორტიორს პელინ უნკერს ერთწლიანი პატიმრობა მიესაჯა.

გამოქვეყნდა ICIJ.ORG-ზე

ავტორი : ლაშა ქავთარაძე;
კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ

ასევე იხილეთ