25.09.2020                    
        
         
    
                
                ანგარიშში ყურადღება გამახვილებულია მოვლენების პასიურ გაშუქებაზეც, ანუ როდესაც პოლიტიკოსებს შესაძლებლობა ეძლევათ, რომ რადიოეთერი საკუთარ ტრიბუნად გამოიყენონ და ჟურნალისტი სათანადოდ მომზადებული არ არის, რომ საპასუხო მწვავე კითხვა შეაგებოს.
“რადიომაუწყებლების ნაწილი ხელისუფლების მწვავე კრიტიკასაც არ ერიდებოდა და სიუჟეტებში პოლიტიკოსთა ურთიერთსაპირისპირო კომენტარებიც ისმოდა, მაგრამ მათი უმეტესობა რესპონდენტთა განცხადებების გადამოწმებას არ ცდილობდა, არ ჩანდა ჟურნალისტის როლი, რომ კრიტიკა მის მიერ მოპოვებულ ფაქტობრივ მასალებს დაფუძნებოდა და არა პოლიტიკოსთა ზოგად შეფასებებს”,- ვკითხულობთ დოკუმენტში.
დაკვირვებამ აჩვენა, რომ კვლავ გამოწვევად რჩება, რეგიონების, სოფლების, სოციალური პრობლემების, უთანასწორობისა თუ სხვადასხვა მოწყვლადი ჯგუფების საჭიროებების გაშუქება. დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ ამ თემებზე სიუჟეტები თითქმის არ მზადდება და ჟურნალისტები ამ საკითხების წინ წამოწევას ვერ ახერხებენ:
“მართალია, რადიომაუწყებლები სიძულვილის ენას არ იყენებენ და არც რომელიმე ჯგუფის მიმართ დისკრიმინაციული ენის გამოყენების შემთხვევები დაფიქსირებულა, მაგრამ ჟურნალისტები იმასაც ვერ ახერხებენ, რომ პრობლემები წინ წამოწიონ და პოლიტიკოსთა დღის წესრიგში დააყენონ, პასუხისმგებელი პირების მიმართ დასვან კითხვები, ეცადონ ამომწურავი პასუხების მიღებას, ფაქტების გადამოწმებასა და რაც მთავარია, თემის ბოლომდე მიყოლას”.
ძირითადი მიგნებები:
- ყველაზე მეტი დრო მთავრობასა და ადგილობრივ ხელისუფლებას დაეთმოთ, პარტიებიდან კი - „ქართულ ოცნებას“, „ერთიან ნაციონალურ მოძრაობასა“ და „ევროპულ საქართველოს“;
- წინა წლებთან შედარებით, მკვეთრად მოიმატა ირიბი გაშუქების წილმა. ახალი ამბების უმეტეს ნაწილს პოლიტიკოსთა საჯარო განცხადებების ციტირება შეადგენდა;
- საზოგადოებრივი მაუწყებლის საინფორმაციო გამოშვებების კონტენტი მშრალი და ზედაპირული იყო;
- თემების აქტუალურობას კვლავაც პოლიტიკოსთა განცხადებები განსაზღვრავდნენ და არა ჟურნალისტების მიერ მოპოვებული ინფორმაცია;
- წინა წლების მსგავსად, რადიოარხების უმეტესობაზე, პრობლემად რჩება ინფორმაციის წყაროთა და კრიტიკული კითხვების ნაკლებობა - ჟურნალისტები ფაქტების გადამოწმებას ნაკლებად ცდილობდნენ;
- სოციალურ თემებს, რეგიონებისა და უმცირესობების პრობლემებს კვლავაც ნაკლები ყურადღება ექცეოდა;
- რადიომაუწყებლები გენდერული სტერეოტიპების გავრცელებას ხელს არ უწყობდნენ, ეთერში არ ისმოდა სექსისტური, ჰომოფობიური, რომელიმე გენდერული ნიშნის მიმართ სიძულვილის ან საფრთხის შემცველი განცხადებები;
- ჟურნალისტური ეთიკის სტანდარტები უხეშად არ ირღვეოდა:
ხმით/მუსიკით მანიპულაციის, სიძულვილის ენის შემთხვევები არ
გამოვლენილა
 
 
 მონიტორინგის შესახებ:
ანგარიში მოიცავს 15 ივნისიდან 31 აგვისტოს ჩათვლით პერიოდის
საღამოს საინფორმაციო გამოშვებების მონიტორინგის შედეგებს.
მედიამონიტორები 10 რადიომაუწყებლის საღამოს საინფორმაციო გამოშვებებს
აკვირდებიან. ეს რადიოებია: „რადიო 1“ (საზოგადოებრივი მაუწყებელი),
„თავისუფლება“, „იმედი“, „მაესტრო“, „პალიტრა“, „პირველი რადიო“,
„ჰერეთი“, „მარნეული“, „ძველი ქალაქი“ (ქ. ქუთაისი), „სამხრეთის
კარიბჭე“ (ქ. ახალციხე).
„2020 წლის საპარლამენტო არჩევნების მედიაში გაშუქების კვლევა“
ევროკავშირისა და გაეროს განვითარების პროგრამის მიერ არის
დაფინანსებული. მონიტორინგის ფარგლებში, „ინტერნიუსი-საქართველო“
რადიომაუწყებლების საღამოს საინფორმაციო გამოშვებებს 16 ივნისიდან
აკვირდება.
იხილეთ ასევე:

 
                     
             ![მარიამ უბერი, იურისტი
2025 წლის 24 თებერვალს, „ქართულმა ოცნებამ“ და „ხალხის
ძალამ“ პარლამენტში „მაუწყებლობის შესახებ“ კანონში შესატანი
ცვლილებები დაარეგისტრირა. 19 მარტს მეორე
მოსმენით მიღებული ცვლილებები 
განმარტებითი ბარათის მიხედვით, მიზნად ისახავს
საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის რეგულირების არეალის
გაფართოვებას, მაუწყებლის სტანდარტების ბრიტანული მოდელის
საკანონმდებლო დონეზე უზრუნველყოფას და ხელს უწყობს მედია
პლურალიზმს. 
სინამდვილეში კი, ეს ინიციატივა გარე
დაფინანსების აკრძალვით სარედაქციო დამოუკიდებლობას ამცირებს, ზღუდავს
მაუწყებლის თვითრეგულირების მექანიზმის როლს და ზრდის ადმინისტრაციულ
კონტროლს მაუწყებლობის შინაარსსზე. ამასთან, ზღუდავს გამოხატვის
თავისუფლებას „პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის“ საბაბით. დაბოლოს,
არსებული ცვლილებები არ შეესაბამება გაცხადებულ ბრიტანულ სამაუწყებლო
მოდელს და ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციითა და საერთაშორისო
სამართლით გათვალისწინებულ ნორმებს.
„უცხოური
ძალა“
კანონპროექტი ე.წ. „უცხოური ძალისგან“ პირდაპირი და
არაპირდაპირი დაფინანსების მიღების აკრძალვას. ამასთანავე, აკრძალულია
„უცხოური ძალის“ მიერ მაუწყებლის მომსახურების შესყიდვა ან/და
პროგრამის მომზადების ან/და ეთერში გადაცემის პირდაპირი ან ირიბი
დაფინანსება ან თანადაფინანსება[1]. ეს ცვლილება
ასევე მოიაზრებს ტექნიკის გადაცემის, ტრეინინგების, მედიის
განვითარების პროგრამებსა და სხვა დაფინანსების აკრძალვასაც.
გამონაკლისია, მხოლოდ თანხის მიღება კომერციული რეკლამის,
ტელეშოპინგის, სპონსორობისა და პროგრამაში პროდუქტის
(საქონლის/მომსახურების) განთავსებისათვის.
„უცხოურ ძალაში“ კი იგულისხმება: უცხოეთის მთავრობების
წარმომადგენლები, უცხოეთის მოქალაქეები, იურიდიული პირები და სხვა
ორგანიზაციები, რომლებიც საქართველოში არ არიან დაფუძნებულები,
როგორებიცაა: ფონდები, ასოციაციები, კომპანიები, ქსელები ან
გაერთიანებები და რომლებიც უცხოური იურისდიქციის ან საერთაშორისო
სამართლის საფუძველზე შეიქმნენ. გარდა ამისა, ცვლილებების პროექტი
მაუწყებელს უკრძალავს რაიმე „პირდაპირი ან ირიბი დაფინანსების“
მიღებას სოციალური რეკლამის განთავსების სანაცვლოდ. 
-------------------------------------------------------------------[1] გარდა
კომერციული რეკლამისა და პროდუქტის განთავსებისა.
მაუწყებლის თვითრეგულირების მექანიზმის
როლის შეზღუდვა
შემოთავაზებული ცვლილებებით, იზრდება
კომუნიკაციების კომისიის როლი მაუწყებლობის შინაარსთან დაკავშირებით.
მოქმედი რედაქციით, საჩივრის განხილვა ისეთ საკითხებზე, როგორებიცაა:
ფაქტების ჯეროვანი სიზუსტე და პასუხის უფლება,
სამართლიანობა და მიუკერძოებლობა, პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა,
მაუწყებლის მიერ ფარული მეთოდის გამოყენებით ინფორმაციის მოპოვება
ან/და გადაცემა, შეიარაღებული დაპირისპირების, უბედური შემთხვევის
ან/და სხვა საგანგებო ვითარების გაშუქება, პროგრამაში მონაწილე
არასრულწლოვანი პირის დაცვის ცალკეული საკითხები თვითრეგულირების
მექანიზს ეკუთვნოდა. ცვლილებების მიღების შემდეგ კი ეს
საკითხები კომისიის განსასჯელი გახდება. 
ასევე, ზემოთ მოყვანილი ნორმების დარღვევისთვის მაუწყებლებს
პასუხისმგებლობა მათ მიერ სახელმწიფო ენაზე ინფორმაციის ისეთ
საშუალებებზე გაზიარებისთვისაც დაეკისრებათ, როგორიცაა: ინტერნეტ
მედია, აპლიკაცია ან მესამე პირის ინფორმაციის გაზიარების
პლატფორმაზე, მათ შორის, სოციალურ ქსელში[2]. ამ
ცვლილებების მიზანი, თვითრეგულირების უფლების წართმევა და მაუწყებლის
დასჯის შესაძლებლობის გაზრდაა. 
-------------------------------------------------------------------
[2] არჩილ გორდულაძე:‘‘ინტერნეტ
მედია მომსახურების მიმწოდებლად ჩაითვლება მაუწყებელი ან სხვა პირი,
რომელიც მასობრივი ინფორმაციის სახელმწიფო ენაზე განსახორციელებლად
ერთპიროვნულად ფლობს ან სხვასთან ერთად იყენებს ინტერნეტდომეინს და
ინტერნეტჰოსტინგს მარიამ უბერი, იურისტი
2025 წლის 24 თებერვალს, „ქართულმა ოცნებამ“ და „ხალხის
ძალამ“ პარლამენტში „მაუწყებლობის შესახებ“ კანონში შესატანი
ცვლილებები დაარეგისტრირა. 19 მარტს მეორე
მოსმენით მიღებული ცვლილებები 
განმარტებითი ბარათის მიხედვით, მიზნად ისახავს
საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის რეგულირების არეალის
გაფართოვებას, მაუწყებლის სტანდარტების ბრიტანული მოდელის
საკანონმდებლო დონეზე უზრუნველყოფას და ხელს უწყობს მედია
პლურალიზმს. 
სინამდვილეში კი, ეს ინიციატივა გარე
დაფინანსების აკრძალვით სარედაქციო დამოუკიდებლობას ამცირებს, ზღუდავს
მაუწყებლის თვითრეგულირების მექანიზმის როლს და ზრდის ადმინისტრაციულ
კონტროლს მაუწყებლობის შინაარსსზე. ამასთან, ზღუდავს გამოხატვის
თავისუფლებას „პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობის“ საბაბით. დაბოლოს,
არსებული ცვლილებები არ შეესაბამება გაცხადებულ ბრიტანულ სამაუწყებლო
მოდელს და ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციითა და საერთაშორისო
სამართლით გათვალისწინებულ ნორმებს.
„უცხოური
ძალა“
კანონპროექტი ე.წ. „უცხოური ძალისგან“ პირდაპირი და
არაპირდაპირი დაფინანსების მიღების აკრძალვას. ამასთანავე, აკრძალულია
„უცხოური ძალის“ მიერ მაუწყებლის მომსახურების შესყიდვა ან/და
პროგრამის მომზადების ან/და ეთერში გადაცემის პირდაპირი ან ირიბი
დაფინანსება ან თანადაფინანსება[1]. ეს ცვლილება
ასევე მოიაზრებს ტექნიკის გადაცემის, ტრეინინგების, მედიის
განვითარების პროგრამებსა და სხვა დაფინანსების აკრძალვასაც.
გამონაკლისია, მხოლოდ თანხის მიღება კომერციული რეკლამის,
ტელეშოპინგის, სპონსორობისა და პროგრამაში პროდუქტის
(საქონლის/მომსახურების) განთავსებისათვის.
„უცხოურ ძალაში“ კი იგულისხმება: უცხოეთის მთავრობების
წარმომადგენლები, უცხოეთის მოქალაქეები, იურიდიული პირები და სხვა
ორგანიზაციები, რომლებიც საქართველოში არ არიან დაფუძნებულები,
როგორებიცაა: ფონდები, ასოციაციები, კომპანიები, ქსელები ან
გაერთიანებები და რომლებიც უცხოური იურისდიქციის ან საერთაშორისო
სამართლის საფუძველზე შეიქმნენ. გარდა ამისა, ცვლილებების პროექტი
მაუწყებელს უკრძალავს რაიმე „პირდაპირი ან ირიბი დაფინანსების“
მიღებას სოციალური რეკლამის განთავსების სანაცვლოდ. 
-------------------------------------------------------------------[1] გარდა
კომერციული რეკლამისა და პროდუქტის განთავსებისა.
მაუწყებლის თვითრეგულირების მექანიზმის
როლის შეზღუდვა
შემოთავაზებული ცვლილებებით, იზრდება
კომუნიკაციების კომისიის როლი მაუწყებლობის შინაარსთან დაკავშირებით.
მოქმედი რედაქციით, საჩივრის განხილვა ისეთ საკითხებზე, როგორებიცაა:
ფაქტების ჯეროვანი სიზუსტე და პასუხის უფლება,
სამართლიანობა და მიუკერძოებლობა, პირადი ცხოვრების ხელშეუხებლობა,
მაუწყებლის მიერ ფარული მეთოდის გამოყენებით ინფორმაციის მოპოვება
ან/და გადაცემა, შეიარაღებული დაპირისპირების, უბედური შემთხვევის
ან/და სხვა საგანგებო ვითარების გაშუქება, პროგრამაში მონაწილე
არასრულწლოვანი პირის დაცვის ცალკეული საკითხები თვითრეგულირების
მექანიზს ეკუთვნოდა. ცვლილებების მიღების შემდეგ კი ეს
საკითხები კომისიის განსასჯელი გახდება. 
ასევე, ზემოთ მოყვანილი ნორმების დარღვევისთვის მაუწყებლებს
პასუხისმგებლობა მათ მიერ სახელმწიფო ენაზე ინფორმაციის ისეთ
საშუალებებზე გაზიარებისთვისაც დაეკისრებათ, როგორიცაა: ინტერნეტ
მედია, აპლიკაცია ან მესამე პირის ინფორმაციის გაზიარების
პლატფორმაზე, მათ შორის, სოციალურ ქსელში[2]. ამ
ცვლილებების მიზანი, თვითრეგულირების უფლების წართმევა და მაუწყებლის
დასჯის შესაძლებლობის გაზრდაა. 
-------------------------------------------------------------------
[2] არჩილ გორდულაძე:‘‘ინტერნეტ
მედია მომსახურების მიმწოდებლად ჩაითვლება მაუწყებელი ან სხვა პირი,
რომელიც მასობრივი ინფორმაციის სახელმწიფო ენაზე განსახორციელებლად
ერთპიროვნულად ფლობს ან სხვასთან ერთად იყენებს ინტერნეტდომეინს და
ინტერნეტჰოსტინგს](https://cdn.gweb.ge/buffer/1001663/pictures/category/e3f46bc56b9e50eed9d04305e81e5f06.jpg) 
                                     
                                     
                                     
                                     
                                     
                                    
 
             
             
             
             
             
             
             
             
             
            