“ალტ ინფოს” - არხს, რომლის წამყვანები და მფლობელებიც 5 ივლისის ძალადობრივი აქციის ორგანიზატორები იყვნენ, კომუნიკაციების კომისიამ ეროვნული მასშტაბით მაუწყებლობის უფლება მისცა.

კომისიის ამ გადაწყვეტილებით, არხის ყურება მთელი საქართველოს მასშტაბით, უფასო სიგნალით ან ფასიანი პაკეტების საშუალებით იქნება შესაძლებელი.

რა მოხდა

ტელემაუწყებლობის უფლება კომუნიკაციების კომისიისგან “ალტ-ინფომ” 2020 წლის 26 ნოემბერს მიიღო. არხის ყურება აქამდე მხოლოდ “მაგთიკომისა”და “ახალი ქსელების” დაახლოებით 400 000-მდე აბონენტს და, ასევე, რუსთავის და სენაკის მულტიპლექს პლატფორმის მომხმარებლებს შეეძლოთ.

არხმა კომუნიკაციების კომისიას ავტორიზაციის მოდიფიცირების მოთხოვნით 6 სექტემბერს მიმართა და მოითხოვა მაუწყებლობის გავრცელება “სტერეო პლიუსის” მულტიპლექს პლატფორმის საშუალებით.

9 სექტემბერს კომისიამ “ალტ-ინფოს” მოთხოვნა დააკმაყოფილა და განმარტა, რომ გადაწყვეტილება მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონის შესაბამისად მიიღო.

მაუწყებლობის შესახებ საქართველოს კანონის

• 45-ე პრიმა მუხლის მე-7 პუნქტის მიხედვით, თუ ავტორიზებულ პირს განზრახული აქვს ავტორიზებული საქმიანობის, მათ შორის, მაუწყებლობის სახეობის მოდიფიცირება, იგი ვალდებულია 7 სამუშაო დღით ადრე შეატყობინოს კომისიას.
• 38-ე მუხლის მე-10 პუნქტის თანახმად კი, ავტორიზაციის პირობების მოდიფიცირება და მაუწყებლის ინიციატივით ავტორიზაციის შეჩერება ან გაუქმება ხორციელდება მარტივი ადმინისტრაციული წარმოების წესით.

ამავე დღეს, სხდომაზე გაირკვა, რომ “ალტ-ინფო” და “სილქნეტი” რამდენიმე თვიანი დავის შემდეგ შეთანხმდნენ და მაუწყებელი “სილქნეტის” პაკეტშიც დაემატება. რაც იმას ნიშნავს, რომ არხი “სიქნეტის” 250 000-მდე მომხმარებლისთვის ხელმისაწვდომი გახდება.

რა საფრთხეს ხედავენ იურისტები

"ალტ-ინფოსთვის" ეროვნული მაუწყებლობის უფლების მინიჭებას და, შესაბამისად, უფრო დიდ აუდიტორიაზე გასვლას, საფრთხის შემცველად მიიჩნევენ იურისტები.

საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის (GYLA) თავმჯდომარე ნიკა სიმონიშვილი ამბობს, რომ ჰომოფობიური, სიძულვილის ენის შემცველი განცხადებები, რასაც აქამდე ეთერის მეშვეობით შედარებით ვიწრო აუდიტორია ისმენდა, დღეიდან ბევრად უფრო დიდ აუდიტორიისთვის გახდა ხელმისაწვდომი:

“როცა პუბლიკა ფართოვდება, დიდია იმის შანსი, მეტ ადამიანს გაუჩნდეს ძალადობრივ ქმედებებში მონაწილეობის სურვილი” - ამბობს სიმონიშვილი.

5 ივლისის ძალადობრივი აქციიდან დღემდე

5 ივლისს, თითქმის 12 საათის განმავლობაში, “ალტ-ინფო” საგანგებოდ, უწყვეტად, პირდაპირ ეთერში აშუქებდა რუსთაველის გამზირზე მიმდინარე მოვლენებს და ხალხს ძალადობისკენ მოუწოდებდა. სიძულვილის ჯგუფები მთელი დღის განმავლობაში 53 ჟურნალისტს დაესხნენ თავს. “ალტ-ინფოს” წამყვანები ჰომოფობიურ, ქსენოფობიურ, დისკრიმინაციულ განცხადებებს თავიანთი ტელევიზიის ეთერით და იუთუბ არხით ამ დღის შემდეგაც ავრცელებენ.

“იმ მოწოდებებმა რა გავლენა მოახდინა 5 ივლისის მოვლენებზე, ეს დღემდე არ არის შესწავლილი და გამოძიებული” - ამბობს ნიკა სიმონიშვილი.

16 ივლისს პოლიციამ "ალტ-ინფოს" წამყვანების და დამფუძნებლების საცხოვრებელი სახლები გაჩხრიკა და თითოეული მათგანი განყოფილებაში დაკითხავზე გადაიყვანა. თუმცა, სამართალდამცველებმა ყველა მათგანი იმავე დღეს გამოუშვა და ამ დრომდე არც ერთის პასუხისმგებლობის საკითხი არ დამდგარა.

9 სექტემბერს, კომუნიკაციების კომისიის სხდომას ესწრებოდა მედიაკოალიციის კოორდინატორი ნათია კაპანაძეც.

„რამდენად მნიშვნელოვანია თქვენთვის, როგორც მაუწყებლის დირექტორისთვის, საკუთარი თანამშრომლების უსაფრთხოება?“ - ჰკითხა მან ალტ-ინფოს” დირექტორ შოთა მარტინენკოს, რაზეც მარტინენკომ არ უპასუხა და თქვა, რომ ვერ მიხვდა რა კავშირი აქვს კითხვას სხდომაზე განსახილველ საქმესთან.

“როდესაც ის [მარტინენკო] თავად მოუწოდებდა ხალხს ჟურნალისტებზე ძალადობისაკენ, საინტერესოა, როგორ ხედავს მომავალში [მედიის]საქმიანობას?” - გვეუბნება ნათია კაპანაძე.

“ალტ-ინფოს” დამფუძნებლების სამართლებრივი პასუხისმგებლობის მოთხოვნა

6 სექტემბერს სახალხო დამცველმა „ალტ-ინფოს“ დამფუძნებლის მიმართ სისხლისსამართლებრივი დევნის დაწყების მოთხოვნით პროკურატურას მიმართა. ომბუდსმენი მიიჩნევს, რომ საჯაროდ ხელმისაწვდომი მტკიცებულებები საკმარისია, რომ ზურაბ მახარაძისთვის ბრალის წარსადგენად დაიწყოს სისხლის სამართლებრივი დევნა ჯგუფური ძალადობის ორგანიზებისა და ძალადობისკენ საჯაროდ მოქმედების ფაქტებზე.

5 ივლისის ძალადობრივი აქციის ორგანიზატორების დასჯას 2 თვეზე მეტია უშედეგოდ ითხოვს მედია, არასამთავრობო სექტორი და სამოქალაქო საზოგადოება. ამ დრომდე არც ერთი ორგანიზატორი პასუხისგებაში მიცემული არ არის.

„ტვ პირველის“ ოპერატორს პროფესიული მოვალეობის შესრულების დროს ავტომობილი შეაჯახეს. ამის შესახებ ინფორმაციას „ტვ პირველი“ ავრცელებს.

რა მოხდა?

ტელევიზიის გადამღები ჯგუფი ფონიჭალაში ნარკორეალიზატორების დაკავების სპეცოპერაციას აშუქებდა. არხის საინფორმაციო სამსახურის უფროსი, ნოდარ მელაძე, გვიყვება, რომ შემთხვევა მაშინ მოხდა, როდესაც ჟურნალისტები ინფორმაციის მოპოვებას დაკავებულების ახლობლებისგან ცდილობდნენ.

„ამ დროს გამოვიდა მანქანა, რომელიც, სავარაუდოდ, კავშირში იყო დაკავებულებთან და განზრახ შეეჯახა ჩვენს ოპერატორს. კადრებში შესაძლებელია მანქანის ნომრის იდენტიფიცირება, ამიტომ სამართალდამცველებს ეს არ უნდა გაუჭირდეთ“, - ამბობს მელაძე.

„ტვ პირველში“ გვეუბნებიან, რომ ინციდენტის შედეგად დაზიანდა სამაუწყებლო აპარატურა.

ოპერატორის მდგომარეობა

ნოდარ მელაძის ინფორმაციით, დაშავებული ოპერატორი კლინიკაში გადაიყვანეს. მისი მდგომარეობა სტაბილურია და მძიმე დაზიანებები არ მიუღია.

"სამუშაო პროცესი იყო ჩვეულებრივად, უბრალოდ ერთ-ერთი დაკავებულის ნათესავი გაღიზიანდა, რადგან ჩემს საქმეს ვაკეთებდი, პირდაპირ მოვიდა და მანქანით ფეხში დამეჯახა. ისე აღმოჩნდა, რომ მარტო მე მომხვდა, საბედნიეროდ, სხვები გადარჩნენ.", - ამბობს დაშავებული ოპერატორი ლევან ბრეგვაძე.

გამოძიება დაწყებულია

ოპერატორზე თავდასხმის ფაქტთან დაკავშირებით გამოძიება საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 187-ე და 154-ე მუხლებით დაიწყო, რაც სხვისი ნივთის დაზიანებას ან განადგურებას და ჟურნალისტის საქმიანობაში ხელის შეშლას გულისხმობს. შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, დაკავებულია ერთი პირი.

ქარტია ხელისუფლებას ჟურნალისტების უსაფრთხოების დაცვისკენ მოუწოდებს

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ მომხდართან დაკავშირებით განცხადება გაავრცელა, რომლითაც ხელისუფლებას მოუწოდებს დაიცვას ჟურნალისტთა უსაფრთხოება და პროფესიული საქმიანობის შესრულებისას მედიას შეუქმნას შესაბამისი სამუშაო პირობები.

ქარტია მოუწოდებს შსს-ს სწრაფად და ეფექტიანად გამოიძიოს ჟურნალისტებზე თავდასხმის თითოეული ფაქტი და მიიჩნევს, რომ ბოლო პერიოდში ჟურნალისტებზე გახშირებულ თავდასხმებს ხელისუფლების აგრესიული რიტორიკა და სამართალდამცავი უწყებების მხრიდან არასათანადო რეაგირება განაპირობებს. 

სახალხო დამცველმა 5 ივლისს ჯგუფური ძალადობის ორგანიზებისა და ძალადობისკენ მოწოდების გამო „ალტ-ინფოს“ დამფუძნებლის, ზურაბ მახარაძისა და დეკანოზ სპირიდონ ცქიფურიშვილის მიმართ სისხლისსამართლებრივი დევნის დაწყების მოთხოვნით პროკურატურას მიმართა.

რას ითხოვს ომბუდსმენი?

5 ივლისის ძალადობრივი მოვლენებიდან 2 თვე გავიდა, თუმცა სახალხო დამცველის ინფორმაციით, პროკურატურას ჯგუფური ძალადობის ორგანიზების ბრალდებით სისხლისსამართლებრივი დევნა არავის მიმართ დაუწყია.

ომბუდსმენი მედიით გავრცელებული ვიდეომასალების შესწავლის საფუძველზე მიიჩნევს, რომ საჯაროდ ხელმისაწვდომი მტკიცებულებები საკმარისია „[ზურაბ მახარაძისა და დეკანოზ სპირიდონ ცქიფურიშვილისთვის] ბრალის წარსადგენად დაიწყოს სისხლის სამართლებრივი დევნა ჯგუფური ძალადობის ორგანიზებისა და ძალადობისკენ საჯაროდ მოქმედების ფაქტებზე“.

რა ჩანს მასალებში?

ნინო ლომჯარიას თქმით, საჯაროდ გავრცელებული მასალებით დასტურდება, რომ 5 ივლისის ძალადობრივ მოვლენებამდე „ალტ-ინფოს“ ეთერით ზურაბ მახარაძე და სხვა პირები განუწყვეტლივ აანონსებდნენ ძალადობას „თბილისი პრაიდის“ მიერ დაგეგმილ ღონისძიებაში მონაწილე ადამიანიების მიმართ. ძალადობრივი მოწოდებები ისმოდა ჟურნალისტების მიმართაც.

ომბუდსმენის განმარტებით, „ალტ-ინფოს“ წამყვანებმა სატელევიზიო ეთერით გაავრცელეს ინფორმაცია იმ ჯგუფების შექმნის შესახებ, რომელთა დანიშნულება 5 ივლისს ძალადობა იქნებოდა.

სახალხო დამცველი ასაბუთებს იმასაც, რომ 5 ივლისს ზურაბ მახარაძე უშუალოდ ხელმძღვანელობდა ჯგუფურ ძალადობას.

ქართული მართლმადიდებლური ეკლესიის წარმომადგენელი დეკანოზი სპირიდონ ცქიფურიშვილი კი 5 ივლისს მიკროფონით, ხმის გამაძლიერებლების საშუალებით მოუწოდებდა მოქალაქეებს ძალადობისკენ, რითაც ომბუდსმენის შეფასებით, ცქიფურიშვილი გამოხატვის თავისუფლებას გასცდა.

რას აპირებს სახალხო დამცველი?

სახალხო დამცველი 5 ივლისის ძალადობასთან დაკავშირებით მიმდინარე გამოძიების ირგვლივ ინფორმაციის მოპოვებას განაგრძობს და ამბობს, რომ საჭიროების შემთხვევაში გამოიყენებს მისთვის კანონით მინიჭებულ უფლებას, რომ მოითხოვოს სახელმწიფოსგან გამოძიების ან/და სისხლის სამართლებრივი დევნის დაწყება.

„საქართველოს სახალხო დამცველის შესახებ “საქართველოს ორგანული კანონის 21-ე მუხლის თანახმად, სახალხო დამცველს ამის უფლება აქვს, თუ საქმის განხილვის შედეგად მივა დასკვნამდე, რომ არსებობს დანაშაულის ნიშნები.

საქართველოს გენერალური პროკურატურის ინფორმაციით, 2021 წლის 5 ივლისის ჯგუფური ძალადობის ფაქტზე დაზარალებულად ცნეს 53 ადამიანი. სისხლისსამართლებრივი დევნა კი 27 პირის მიმართ დაიწყო, თუმცა არავის მიმართ დაწყებულა სისხლისსამართლებრივი დევნა ჯგუფური ძალადობის ორგანიზების ბრალდებით.

“საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველომ” აჭარის ტელევიზიის ბოლო ორი წლის საქმიანობა შეისწავლა და და დაასკვნა, რომ ტელევიზიაში “კრიტიკულ ჟურნალისტებს ავიწროვებენ და დევნიან”.

ანგარიშში, სახელწოდებით, “კრიტიკული ჟურნალისტების დევნა და შევიწროება აჭარის ტელევიზიაში”, მიმოხილულია თუ როგორ დაიწყო და განვითარდა კრიზისი მაუწყებელში 2019 წლის აპრილიდან, მაშინდელი დირექტორის, ნათია კაპანაძის, იმპიჩმენტის შემდეგ. კვლევაში საუბარია “მმართველ პარტიასთან აფილირებული ხელმძღვანელობის მიერ უკანონოდ გათავისუფლებული ან შევიწროებული ათობით კრიტიკულად განწყობილი თანამშრომლის საქმეზე”.

ორგანიზაციის შეფასებით, აჭარის ტელევიზიაში გიორგი კოხრეიძის დირექტორად დანიშვნის შემდეგ, მისი საკადრო გადაწყვეტილებები მიმართული იყო არხზე კრიტიკულად განწყობილი ჟურნალისტების სამსახურიდან დათხოვისა და შევიწროებისკენ. კვლევაში ვკითხულობთ, რომ მრჩეველთა საბჭოს უმრავლესობა კი სათანადოდ არ რეაგირებს ტელევიზიაში მიმდინარე ნეგატიურ პროცესებზე და ვერ უზრუნველყოფს მენეჯმენტის ეფექტურ კონტროლს.

“საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველოს” რეკომენდაციები:

• ხელისუფლებამ უნდა შეწყვიტოს აჭარის ტელევიზიის საქმიანობაში ჩარევა მასზე ზეგავლენის მოხდენის მიზნით;
• აჭარის ტელევიზიის მენეჯმენტმა უნდა შეწყვიტოს კრიტიკული ჟურნალისტების შევიწროება, გათავისუფლება და უზრუნველყოს ყველა თანამშრომლის შრომითი უფლებების დაცვა და სარედაქციო საქმიანობის დამოუკიდებლობა;
• მნიშვნელოვანია, რომ სასამართლომ დროულად განიხილოს ტელევიზიის თანამშრომლების დავები ტელევიზიის წინააღმდეგ და უზრუნველყოს მათი უფლებების ეფექტური დაცვა/აღდგენა;
• მრჩეველთა საბჭომ შეასრულოს კანონმდებლობით დაკისრებული მოვალეობა, უზრუნველყოს მენეჯმენტის საქმიანობის ეფექტური კონტროლი და საკუთარი კომპეტენციის ფარგლებში შეისწავლოს, თუ რამდენად კანონიერად მოქმედებს მენეჯმენტი/დირექტორი.

რა ხდებოდა მანამდე

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის შეფასებით, აჭარის ტელევიზიაში საკადრო ცვლილებების შემდეგ, გარკვეულ გადაცემებში სარედაქციო პოლიტიკაც შეიცვალა. ქარტია მაუწყებლის გადაცემებს 2019 წელს რამდენიმე თვის განმავლობაში, მაუწყებლის ახალ დირექტორსა და გუნდს შორის დაპირისპირების პერიოდში, ამონიტორინგებდა.

აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებელი ქარტიის მიერ 2020 წლის 20 ივლისს „აჭარის ტელევიზიის“ მონიტორინგში აღწერილ ფაქტებსა და შედეგებს არ დაეთანხმა და თბილისის საქალაქო სასამართლოს სარჩელით მიმართა. პროცესი ერთი წლის განმავლობაში გრძელდებოდა, საბოლოოდ, თბილისის საქალაქო სასამართლომ აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის სარჩელი არ დააკმაყოფილა.

26 აგვისტოს, ტელეკომპანია „იმედმა“ უარი თქვა ოპოზიციური პოლიტიკური პარტია „ევროპული საქართველოს“ წინაასაარჩევნო უფასო რეკლამის თავის ეთერში განთავსებაზე.

რატომ ბლოკავს „იმედი“ პოლიტიკური პარტიის რეკლამას?

„იმედში“ ამბობენ, უარი თქვეს ეთერში გაუშვან „ევროპული საქართველოს“ წინასაარჩევნო რეკლამა, სადაც „ქართული ოცნების“ ხელისუფლების წევრები „არაკომპეტენტურებად“, „კორუმპირებულებად“ და „მოღალატეებადაა“ მოხსენიებული. 

ტელეკომპანიის მიერ გავრცელებული განცხადების მიხედვით, უარის მიზეზი „რეკლამაში გამოყენებული სიძულვილის ენაა“, „ტელეიმედის“ საეთერო დრო სიძულვილის ენის ტირაჟირებას არ დაეთმობა, რომელი პარტიიდანაც არ უნდა მოდიოდეს ის“. 

მაუწყებლის განმარტებით, „ევროპულ საქართველოს“ ამის შესახებ წერილობით აცნობებენ. 



„ევროპული საქართველო“ აპირებს სამართლებრივ ზომებს მიმართოს. პარტიის თავმჯდომარემ, გიგა ბოკერიამ 26 აგვისტოს გამართულ ბრიფინგზე „ცინიზმი“ უწოდა „იმედის“ ამ გადაწყვეტილებას, რადგან „ტელეკომპანია თავის ეთერში რუტინულად უშვებდა ივანიშვილის რეჟიმის არა მარტო ძალიან აგრესიულ, ნეგატიურ კლიპებს, არამედ სარედაქციო კამპანიას აწარმოებდა, რომელიც რელიგიური და სხვა შუღლის გაღვივებით იყო მოტივირებული“. 

ბოკერიას განცხადებით, „იმედი“ ბლოკავს ხელისუფლების „მწვავე, მაგრამ ლეგიტიმურ კრიტიკას“. 

რა არის სიძულვილის ენა? 

ევროსაბჭოს მინისტრთა კომიტეტის 1997 წელს მიღებული სარეკომენდაციო განმარტებით სიძულვილის ენა მოიაზრებს გამოხატვის ყველა ფორმას, რომელიც ავრცელებს, აქეზებს, ხელს უწყობს ან ამართლებს რასობრივ შუღლს, ქსენოფობიას, ანტისემიტიზმს ან შეუწყნარებლობაზე დაფუძნებულ შუღლის სხვა ფორმებს: ნაციონალიზმის, ეთნოცენტრიზმის, დისკრიმინაციისა და უმცირესობათა ან მიგრანტთა მიმართ გამოხატული მტრობის ჩათვლით. 

საქართველოს კანონმდებლობაში სიძულვილის ენის განმარტება არ არსებობს. ორგანიზაცია, „სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება“ (ISFED) მიიჩნევს, რომ „ევროპული საქართველოს“ მიერ წარდგენილი საარჩევნო რეკლამა სიძულვილის ენას არ შეიცავდა. 

„ნებისმიერი პოლიტიკური, დავუშვათ მკვეთრი, თუნდაც შეურაცხმყოფელი გამოხატვა სიძულვილის ენა არ არის. საარჩევნო კოდექსიც უშვებს იმას, რომ გამოხატვის ფორმები შეიძლება იყოს ვიღაცისთვის მიუღებელი ან შეურაცხმყოფელიც კი, მაგრამ აზრის გამოხატვა მაინც დაცულია და ტელეკომპანია შინაარსში არ უნდა ერეოდეს.“, - ამბობს ISFED-ის იურისტი, ლელა ხათრიძე. მისი თქმით, „იმედის“ გადაწყვეტილება, სავარაუდოდ, კანონდარღვევის ნიშნებს შეიცავდა. 

რატომ არის ეს პრობლემა? 

მედიის როლი წინასაარჩევნო გარემოში, ფაქტობრივად, განუსაზღვრელი და გადამწყვეტიაო, გვეუბნება ლელა ხათრიძე:

„მედიას გადამწყვეტი როლი აქვს, რომ ამომრჩეველმა სხვადასხვა პოლიტიკური პარტიის მოსაზრებების, პროგრამების, დამოკიდებულებების შეფასება შეძლოს და ინფორმირებული არჩევანი გააკეთოს.“ 

კანონი "მაუწყებლობის შესახებ" ეროვნული მაუწყებლებს ავალდებულებს საერთო არჩევნებისას საარჩევნო კამპანიის დროს თავის ეთერში უსასყიდლოდ და არადისკრიმინაციულად განათავსონ თითოეული კვალიფიციური საარჩევნო სუბიექტის მიერ მათთვის წარდგენილი წინასაარჩევნო რეკლამა. 

რა როლი აქვს კომუნიკაციების მარეგულირებელ კომისიას? 

მაუწყებლობის სფეროს მარეგულირებელ კომუნიკაციების კომისიაში ამბობენ, რომ „იმედის“ მიერ ‘ევროპული საქართველოს“ წინასაარჩევნო რეკლამის არ განთავსების შესახებ საჩივრის მიღების შემთხვევაში კომისია იმსჯელებს და გადაწყვეტილებას კანონის შესაბამისად მიიღებს.

2020 წლის დეკემბერში კომუნიკაციების კომისიამ „ქართული ოცნება-დემოკრატიული საქართველოს“ საჩივარი დააკმაყოფილა და უფასო პოლიტიკური რეკლამის დაბლოკვისთვის „მთავარი არხი“ წერილობით გააფრთხილა.

ჟურნალისტ ვახო სანაიაზე თავდამსხმელები ციხეს ტოვებენ. სანაია ამბობს, რომ სასამართლომ “მწვანე შუქი აუნთო ჟურნალისტებზე ძალადობას”. უფლებადამცველები კი მიიჩნევენ, რომ სასჯელი ადეკვატური არ არის და სასამართლოს გადაწყვეტილება კრიტიკული მედიის მიმართ აგრესიას ახალისებს.

"დაუსჯელობის სინდრომი"

25 აგვისტოს ვახო სანაიაზე თავდამსხმელი 3 პირი სასამართლომ დამნაშავედ ცნო და მინიმალური სასჯელი - 6 თვიანი პატიმრობა შეუფარდა. ბრალდებულები 25 თებერვალს დააკავეს და მას შემდეგ წინასწარ პატიმრობაში იყვნენ, რაც სასჯელის მოხდად ჩაეთვალათ. შესაბამისად, სასჯელაღსრულების დაწესებულებას დღეს ტოვებენ.

“სასამართლო დამონებულია”, “თავდასხმა დანაშაულია”, “მოძალადეების ადგილი ციხეშია” - მსგავსი შინაარსის ბანერებით სასამართლოს წინ ჟურნალისტებმა მოსამართლის გადაწყვეტილება გააპროტესტეს. “ეს ქმნის ქვეყანაში დაუსჯელობის სინდრომს. ამ დაუსჯელობის სინდრომმა გამოიწვია 5 ივლისი”, - ამბობს ვახო სანაია "ფორმულასთან" საუბრისას.

მისი ადვოკატი ედუარდ მარიკაშვილი მიიჩნევს, რომ “სასჯელი ადეკვატური არ არის”.

სასჯელს არ ეთანხმებიან თავდამსხმელები. მათი ადვოკატი "ფორმულასთან" ამბობს, რომ უდანაშაულოები არიან და სასამართლოს გადაწყვეტილების გასაჩივრებას აპირებენ.

როგორ აფასებენ სასამართლოს გადაწყვეტილებას უფლებადამცველები

„აქამდე ვინმეს თუ შეიძლებოდა სასამართლოსი შეშინებოდა, ეგ შიშიც გაქრება. ეს არის მედიაზე ძალადობის მორიგი წახალისება”, - ასე აფასებს საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის თავმჯდომარე ნიკა სიმონიშვილი.

კოალიცია მედია ადვოკატირებისთვის წევრი ორგანიზაციები კი მიიჩნევენ, რომ ვახო სანაიას საქმეზე მართლმსაჯულება სათანადოდ არ აღსრულებულა. ჟურნალისტისა და მის ოჯახის წევრებზე თავდასხმის ფაქტისადმი სასამართლოს რბილი დამოკიდებულება კი წარმოადგენს კრიტიკული მედიის მიმართ აგრესიის გაზრდის კიდევ ერთ საფრთხეს.

რა მოხდა

ტელეკომპანია “ფორმულას” ტელეწამყვან ვახო სანაიას 25 თებერვალს თბილისში, წყნეთის ქუჩაზე დაესხნენ თავს. ჟურნალისტი მომხდარს პროფესიულ საქმიანობას უკავშირებს და ამბობს, რომ თავდამსხმელებს აგრესია მის, როგორც მედიის წარმომადგენლის, მიმართ ჰქონდათ.

---

მთავარი ფოტო: "ფორმულა"

ჟურნალისტმა თეონა ცხომელიძემ “რუსთავი 2” დატოვა. მისი თქმით, მიზეზი, სარედაქციო პოლიტიკის ცვლილებაა. ერთი კვირის განმავლობაში ეს უკვე მეორე შემთხვევაა, როდესაც ჟურნალისტი “რუსთავი 2-ს” ამ მიზეზით ტოვებს.

“მივდივარ “რუსთავი 2-დან”, რადგან ვეღარ ვხედავ ჩემს თავს ამ არხზე. არ ვეთანხმები სარედაქციო პოლიტიკას, რომელიც ბოლო პერიოდში მნიშვნელოვნად შეიცვალა, რომელიც მიუღებელია ჩემთვის და რომელიც მაყურებლისთვისაც საგრძნობია”, - დაწერა ცხომელიძემ ფეისბუკის პირად გვერდზე.

"რუსთავი 2-სა" და "პრაიმტაიმის" ჰოლდინგის ერთ-ერთ დირექტორი ვაკო ავალიანი ამბობს, რომ მისთვის, თეონა ცხომელიძის არხიდან წასვლის რეალური მიზეზები უცნობია: „გრძელდება იგივე სარედაქციო პოლიტიკა, რაც აქამდე იყო. არხი გადასულია საარჩევნო რეჟიმზე და ყველა პარტიის საარჩევნო აქტივობა შუქდება”, - ამბობს ვაკო ავალიანი.



11 აგვისტოს “რუსთავი 2” დატოვა ჟურნალისტმა გურამ როგავამაც. მან თქვა, რომ 5 ივლისის მოვლენების შემდეგ, არხის საინფორმაციო პოლიტიკა, ხედვა და მიდგომები მისთვის მიუღებლად შეიცვალა.

ვაკო ავალიანი ამბობს, რომ არ გააკეთებს კომენტარს იმაზე, თუ რას ასახელებენ თანამშრომლები არხიდან წასვლის მიზეზად: “ჩემი თანამშრომლები ჩემთან სხვას ამბობენ და რომ მიდიან მერე სხვა განცხადებებს ვისმენ ხოლმე, რაც გასაოცარია. “რუსთავი 2” აშუქებდა და აშუქებს ყველა პოლიტიკური სუბიექტის წინასაარჩევნო პროცესს და აქტივობას. ვინ რას ამბობს, სიმართლე რომ გითხრათ, ეგ ნაკლებად მნიშვნელოვანია, მთავარია, ეთერში რა გადის“.

გურამ როგავა “რუსთავი 2-დან” ტელეკომპანია "ფორმულაში" გადავიდა. თეონა ცხომელიძემ კი დაწერა, რომ “სახლში მიდის”.

კომუნიკაციების კომისიის ინფორმაციით, 2021 წლის მეორე კვარტალში ტელევიზიებმა სარეკლამო შემოსავლების სახით 21.3 მილიონი ლარი გამოიმუშავეს, რაც გასული წლის ამავე პერიოდთან შედარებით 74%-ით მეტია.

ყველაზე მეტი სარეკლამო შემოსავალი - 6.9 მილიონი ლარი ტელეკომპანია “იმედმა” მიიღო. 3.2 მილიონი ლარი “მთავარმა არხმა”, 2.5 მილიონი ლარი კი - “რუსთავი 2-მა”.

გაიზარდა ტელეკომპანია “ფორმულას” და “ტვ პირველის” შემოსავალიც და 1.8 მილიონი ლარი და 1.7 მილიონი ლარი გახდა. 2021 წლის მეორე კვარტალში 1.2 მილიონ ლარი გამოიმუშავა „პოსტვ-მ”. რაც შეეხება საზოგადოებრივი მაუწყებლისა და „სილქნეტის“ სარეკლამო შემოსავლებს - ბოლო სამ თვეში მაუწყებლებმა 0.9-0.9 მილიონ ლარი მიიღეს.

კომუნიკაციების კომისიის ინფორმაციით, საერთო ჯამში, 21.3 მილიონი ლარიდან ყველაზე დიდი წილი, 19.3 მილიონი ლარი პირდაპირი რეკლამა და სპონსორობა იყო.

2021 წლის მეორე კვარტალში, წინა წლის ამავე პერიოდთან შედარებით, 90%-ით გაიზარდა რადიოს სარეკლამო შემოსავლებიც და 1.735 მილიონი ლარი შეადგინა.

ყველაზე მეტი, 965.1 ათასი ლარის სარეკლამო შემოსავალი რადიო ჰოლდინგმა „ფორტუნამ“ მიიღო, რადიო „იმედს“ სარეკლამო შემოსავალი 183.3 ათასი ლარი ჰქონდა, 88.5 ათასი ლარი შეადგინა „რადიოცენტრი პლუსის“ სარეკლამო შემოსავალმა, 77.5 ათასი ლარი - „ქართულმა რადიომ“, ხოლო 77.0 ათასი ლარი რადიო „ჯორჯიან თაიმსმა“ მიიღო. „ჩვენი რადიოს“ სარეკლამო შემოსავალმა 61.3 ათასი ლარი, მედია ჰოლდინგის - „აფხაზეთის ხმა“ - 59.5 ათასი ლარი, ხოლო კომპანია „მედიასტრიმის“ შემოსავალმა 53.1 ათასი ლარი შეადგინა. 31.0 ათასი ლარის სარეკლამო შემოსავალი მიიღო სამაუწყებლო კომპანია „ჰერეთმა“, „ახალი რადიოს“ მიღებულმა შემოსავალმა კი 19.3 ათასი ლარი შეადგინა. 119.3 ათასი ლარი დანარჩენ რადიო მაუწყებლებზე გადანაწილდა.

2021 წლის წლის პირველ კვარტალში, წინა წლის იმავე პერიოდთან შედარებით, ტელევიზიების შემოსავალი მცირედით გაზრდილი, რადიოების კი - შემცირებული იყო. პირველ სამ თვეში ტელემაუწყებლებმა რეკლამებით საერთო ჯამში 14.5 მილიონი ლარი, რადიოებმა კი 1.4 მილიონი ლარი გამოიმუშავეს.

11 აგვისტოს ჟურნალისტმა გურამ როგავამ ტელეკომპანია “რუსთავი 2“ დატოვა. მისი თქმით, 5 ივლისის მოვლენების შემდეგ, არხის საინფორმაციო პოლიტიკა, ხედვა და მიდგომები მისთვის მიუღებლად შეიცვალა.

ცვლილება არხის პოლიტიკაში

ერთი თვის წინ, 11 ივლისს, გადაცემა “პოსტსკრიპტუმის” პირდაპირ ეთერში გურამ როგავამ დახია ფურცლები. მან გადაცემაშივე განმარტა, რომ ეს სიმბოლურად “ხელისუფლების მხრიდან კონსტიტუციის თავზე გადახევას” განასახიერებდა.

ამ ფორმით მან 5 ივლისს სიძულვილის ჯგუფების მხრიდან ათობით ჟურნალისტზე თავდასხმა გააპროტესტა. როგავა ამბობს, რომ ამ გადაცემის შემდეგ არხზე "ბევრი დისკომფორტი შეექმნა".

“არ მომწონს საინფორმაციო პოლიტიკა, რომელიც ახლა არის რუსთავი 2-ზე. პირადად ჩემი დამოკიდებულებაა, რომ დღეს არხის პოლიტიკა არის დაუბალანსებელი და არ მომწონს ის, რაც ახლა ხდება კურიერში”, - ამბობს როგავა.

2019 წლიდან სხვადასხვა დროს როგავას "რუსთავი 2-ზე" კვირის მთავარი საინფორმაციო გადაცემა “პოსტსკრიპტუმი”, "კურიერი" და ტოქშოუ “ღამის კურიერი” მიჰყავდა. გადაცემები ბოლო ერთი წლის განმავლობაში ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის მედიის მონიტორინგის ანგარიშებში შეფასებული იყო, როგორც დაბალანსებული.

“ჩვენი ნიშა იყო, ვყოფილიყავით თანაბრად კრიტიკულები ყველას მიმართ. დღეს, ჩემი სუბიექტური დამოკიდებულებით, არხზე ეს შეუძლებელი გახდა”, - ამბობს როგავა.

PS-ის ფორმატის ცვლილება

გურამ როგავა ჰყვება, რომ "რუსთავი 2-სა" და "პრაიმტაიმის" ჰოლდინგის ერთ-ერთ დირექტორად ვაკო ავალიანის დანიშვნის შემდეგ გადაწყდა, რომ გადაცემა "პოსტსკრიპტუმის" ფორმატი შეცვლილიყო და ვალიანმა მას ახალი პოლიტიკური ტოქშოუს - “PS არჩევნების” გაკეთება შესთავაზა.

როგავა თავდაპირველად ამ ცვლილებას დათანხმდა, რადგან მიიღო პირობა, რომ არჩევნების შემდეგ გადაცემა ძველ ფორმატს დაუბრუნდებოდა.“ამას ღიად არ მეუბნებიან, მაგრამ როგორც გავარკვიე, გადაწყვეტილი იყო გადაცემის დახურვა და დირექტორის მხირდანაც იყო დახურვაზე მითითება”, - ამბობს ჟურნაალისტი.

“პოსტსკრიპტუმის” სეზონის ბოლო გადაცემა 8 აგვისტოს უნდა გასულიყო, მაგრამ ის ეთერში 25 ივლისის შემდეგ არ გასულა. როგორც როგავა გვიყვება, მას მოულოდნელად შეატყობინეს, რომ “შვებულებაში უნდა გასულიყო, რადგან არხზე მთავრდებოდა სეზონი და გადაცემა ეთერში ვეღარ გავიდოდა.”

პარალელურად, დაიშალა "პოსტსკრიპტუმის" გუნდიც - „თომა ჩაგელიშვილი მენეჯმენტმა დოკუმენტურ ფილმებზე გადაიყვანა, ხოლო ჟურნალისტ გიორგი ქორქიას დილის გადაცემაში გადასვლა შესთავაზეს“.

რას ამბობენ “რუსთავი 2-ში”

ვაკო ავალიანმა ჩვენს ზარებს და შეტყობინებებს არ უპასუხა. მაუწყებლის დირექტორი პაატა სალია კი ამბობს, რომ მას შემდეგ, “რუსთავი 2-ისა” და “პრაიმტაიმის” გაერთიანების შემდეგ ყოველდღიურ მენეჯმენტში და სარედაქციო ნაწილში ჩართული აღარ არის.

“არასდროს ყოფილა ჩემგან რაიმე მის განცხადებასა თუ პოზიციასთან ოდესმე რაიმე კრიტიკული შენიშვნა. როდესაც აქტიურად ვიყავი მენეჯმენტში ჩართული, ვერც ერთი ჟურნალისტი ვერ იტყვის, რომ მე როდისმე რაიმე ფორმით შევუზღუდე მათი გამოხატვის თავისუფლება ან რაიმე მითითება მივეცი და ა.შ. მე მხოლოდ ის ინფორმაცია მაქვს, რომ გურამმა თვითონ დაწერა განცხადება და გადადის სხვა არხზე” - გვიპასუხა სალიამ კითხვაზე, თუ რამდენად მისაღები იყო მისთვის თავისი თანამშრომლის მიერ 5 ივლისის შემდეგ ღიად დაფიქსირებული პოზიცია.

გურამ როგავა ამბობს, რომ სხვა ტელევიზიებიდან შემოთავაზები აქვს, მაგრამ საბოლოო შეთანხმების შემდეგ გაასაჯაროვებს თუ სად გადავა. ინტერვიუდან რამდენიმე საათში კი მან "რადიო თავისუფლებასთან" განაცხადა, რომ ტელეკომპანია "ფორმულაში" გადადის სამუშაოდ.

ტოქშოუ „კვირის ინტერვიუს“ წამყვანი, ჟურნალისტი ირაკლი აბსანძე საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხიდან, 9 აგვისტოს გაათავისუფლეს. გენერალური დირექტორის თინათინ ბერძენიშვილის ბრძანებაში განმარტებულია, რომ შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძველი აბსანძის მხრიდან მაუწყებლის ქცევის კოდექსის დარღვევაა. თავად ჟურნალისტი კი მიიჩნევს, რომ მისი გათავისუფლების “მთავარი თუ არა, ერთ-ერთი მიზეზი, კრიტიკული სარედაქციო პოლიტიკა გახდა”.

რა გახდა გათავისუფელბის საფუძველი - რა წერია ბრძანებაში

პირველი არხის გენერალური დირექტორის ბრძანებაში აბსანძის გათავისუფლების მიზეზებად მაუწყებლის ქცევის კოდექსის შემდეგი მუხლებია მოყვანილი:

მათ შორის არის სოციალური ქსელების გამოყენების წესების მე-7, მე-10, მე-14 და მე-15 მუხლების დარღვევა. ამ წესების მიხედვით, პირველი არხის თანამშრომელს სოციალურ ქსელში აქტივობისას ეკრძალება არანორმატიული ლექსიკის, სიძულვილის ენის გამოყენება, პოლიტიკური პრეფერენციების საჯაროდ გამოხატვა და მაუწყებლის რეპუტაციის დამაზიანებელი ინფორმაციის გავრცელება.

გარდა სოციალურ ქსელში ქცევის წესების დარღვევისა, მაუწყებელი აბსანძის გათავისუფლების ერთ-ერთ საფუძველად “საზოგადოებრივი მაუწყებლის ქცევის კოდექსის” 22-ე მუხლსის დარღვევასაც ასახელებს, რაც გულისხმობს, რომ მაუწყებლის თანამშრომლებს, ხელმძღვანელის ნებართვის გარეშე, ეკრძალებათ კონკურენტ მედიასაშუალებაში გამოჩენა და მონაწილეობა, ასევე, ანაზღაურებით ან უსასყიდლოდ მუშაობა.

სხვა მედიასთან თანამშრომლობის შესახებ აბსანძე ამბობს, რომ ორი ბლოგი გამოაქვეყნა ონლაინ გამოცემა “პუბლიკაში”, რომელსაც პირველი არხის კონკურენტად არ მიიჩნევს და ამბობს - „პირველი არხის” ვებგვერდზე არ შემეძლო თვალსაზრისების წერა, არ აქვთ ბლოგების განყოფილებაო.

რა უძღოდა წინ მაუწყებლიდან გათავისუფებას

ჟურნალისტ ირაკლი აბსანძეს საზოგადოებრივი მაუწყებლის პირველი არხიდან გათავისუფლებამდე რამდენიმე კვირით ადრე, ახალი და მიმდინარე ამბების დირექტორის, გიორგი გვიმრაძისგან ორჯერ მიუვიდა გაფრთხილების წერილი. პირველად საქმე ეხებოდა მის განცხადებას, როდესაც გაემიჯნა დავითგარეჯის შესახებ საზოგადოებრივი მაუწყებლის მიერ გადაღებულ საგამოძიებო ფილმს.

“ვფიქრობ, რომ ამ ფილმმა წაახალისა სიძულვილი. მეორე შემთხვევა კი ეხებოდა 5-6 ივლისის მოვლენების შემდეგ ჩემს აქტივობას სოციალურ ქსელში და ზოგადად”, - ამბობს ირაკლი აბსანძე.

5-6 ივლისს დაწყებულ პროტესტს ირაკლი აბსანძე ფეისბუკით უჭერდა მხარს, “ტვ პირველის” ოპერატორ ლექსო ლაშქარავას გარდაცვალების შემდეგ, კი ის აქტივისტებს შეუერთდა. აბსანძე სოციალურ ქსელში ღიად აკრიტიკებდა საქართველოს ხელისუფლებას და შეურაცხმყოფელი ტერმინოლოგიით იხსენიებდა სამთავრობო უწყებებს.

აბსანძე ამბობს, რომ ამის საშუალებას ქვეყანაში შექმნილი “სრულიად არაორდინალური ვითრება აძლევდა”, როდესაც ათობით ჟურნალისტს სიძულვილის ჯგუფები დაესხნენ თავს:

“ასეთ დროს, “რომის პაპზე მეტად კათოლიკეები ვერ ვიქნებბოდით” და ეს გვიხსნის ხელს საქართველოს მოქალაქეებს, პროფესიის მიუხედავად, გამოვხატოთ ჩვენი აზრი იმ ფორმით და იქ, სადაც საჭიროდ მივიჩნევთ და სადაც ეფექტური იქნება.”

26 ივნისს, გიორგი გვიმრაძე თავის მოხსენებით ბარათში მაუწყებლის დირექტორს მიმართავდა და წერდა, რომ ირაკლი აბსანძის “განცხადებები/პოსტები ცდება სიტყვისა და აზრის თავისუფალი გამოხატვის უფლებას და აზიანებს საზოგადოებრივი მაუწყებლის საქმიან რეპუტაციას, შეურაცხყოფს ჟურნალისტის პროფესიასა და მესამე (მათ შორის პოლიტიკური თანამდებობის) პირებს, მაუწყებლის ხელმძღვანელ პირებსა და ცალკეულ თანამშრომლებს, ახდენს საზოგადოებრივი მაუწყებლის, როგორც მედია ინსტიტუტის დისკრედიტაციას, ასევე მაუწყებლის მიმართ საზოგადოებრივი აზრის ფორმირებასა და არხისადმი ნდობის ჩამოყალიბების პროცესზე მკვეთრად უარყოფით გავლენას”.

ირაკლი აბსანძე ამ გაფრთხილების მიღებიდან 2 კვირაში გაათავისუფლეს სამსახურიდან.

რას უკავშირებს ჟურნალისტი გათავისუფლებას

“კარგა ხანია ეკალივით ვარ მაუწყებელში” - ამბობს ირაკლი აბსანძე და სამსახურიდან გათავისუფლებას “თავის კრიტიკულ სარედაქციო პოლიტიკას” მიაწერს.

ის იხსენებს, რომ მის გადაცემაში ბოლო სეზონების მანძილზე ხელისუფლების წარმომადგენლები არ დადიოდნენ, მაშინ, როდესაც ისინი მუდმივად სტუმრობდნენ საინფორმაციო სამსახურის უფროსის, გიორგი გვიმრაძის გადაცემას.

მისი თქმით, პირველი არხის ხელმძღვანელობამ კანონი მის გასათავისუფლებლად "სათავისოდ განმარტა" და აპირებს, მაუწყებლის გადაწყვეტილება სასამართლოში გაასაჩივროს, რაზეც იურისტები უკვე მუშაობენო.

გიორგი გვიმრაძესთან და თინათინ ბერძენიშვილთან დაკავშირება არაერთხელ ვცადეთ. მაუწყბელის დირექტორმა ჩვენს ზარებს და შეტყობინებებს არ უპასუხა, გიორგი გვიმრაძემ კი, “მოუცლელობის გამო”, ჩვენთვის ზეპირ ანდა წერილობით კითხვებზე საპასუხოდ დრო ვერ გამონახა.

თბილისის საქალაქო სასამართლომ არ დააკმაყოფილა აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის სარჩელი „საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ წინააღმდეგ.

სადავო საკითხი

აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებელი ქარტიის მიერ 2020 წლის 20 ივლისს „აჭარის ტელევიზიის“ მონიტორინგში აღწერილ ფაქტებსა და შედეგებს არ დაეთანხმა და თბილისის საქალაქო სასამართლოს სარჩელით მიმართა.

მაუწყებელი ანგარიშში მითითებული გარემოებების ცილისწამებად შეფასებასა და უარყოფას, ასევე ზიანის ანაზღაურებას 1 ლარის ოდენობით ითხოვდა.

„აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის“ კადრების სამსახურის უფროსი ემზარ პაქსაძე ჩვენთან საუბარში ამბობს, რომ სადავო იყო მონიტორინგში მითითებული 7 ფაქტობრივი გარემოება, რომელიც მათი პოზიციით, სინამდვილეს არ შეესაბამებოდა.

„სასამართლომ გადაწყვეტილების გამოცხადებისას იქვე განმარტა, რომ მოცემულ შემთხვევაში სასამართლომ გაიზიარა ჩვენი პოზიცია იმასთან დაკავშირებით, რომ:

·        გავრცელებული ინფორმაცია იყო ცილისწამება, არ შეესაბამებოდა სინამდვილეს

·        მიუთითა, რომ ფაქტები ნათლად არ იყო წარმოდგენილი და იძლეოდა ინტერპრეტაციის საშუალებას

·        და იყო შეცდომაში შემყვანი

თუმცა იქვე მიუთითა, რომ მოცემულ შემთხვევაში სასამართლომ არ გაიზარა ჩვენი მტკიცება იმასთან დაკავშირებით, რომ ეს იყო არსებითად ცილისმწამებლური, წინასწარ განზრახული ინფორმაცია, რომელიც ლახავდა მაუწყებლის რეპუტაციას“, - ამბობს ემზარ პაქსაძე.

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ აღმასრულებელი დირექტორი, მარიამ გოგოსაშვილი მიიჩნევს, რომ სასამართლომ სწორად შეაფასა მოცემული გარემოება.

„მხარე ძირითადად უთითებდა შეფასებებზე და არა ფაქტობრივ გარემოებებზე, ცილისწამება კი არსებითად მცდარი ფაქტის გავრცელებას გულისხმობს. ჩვენთვის ამ წუთასაც ცხადია, რომ სარჩელში მითითებული ფაქტობრივი გარემოებები და შეფასებები არასწორი იყო და ქარტიამ სწორად შეაფასა მედიამონიტორინგის შედეგი“, - ამბობს მარიამ გოგოსაშვილი.

მისი განმარტებით, მოსარჩელემ ვერ დაასაბუთა, თუ რა ზიანი მიადგა მონიტორინგის ანგარიშის შედეგად მოსარჩელეს.

რა წერია აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის მონიტორინგის ანგარიშში?

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია, „ღია საზოგადოების ფონდის" ფინანსური მხარდაჭერით, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის გადაცემებს 2019 წლის 25 დეკემბრიდან 2020 წლის 4 ივნისის ჩათვლით პერიოდში ადევნებდა თვალყურს (2020 წლის 11 მარტიდან 20 აპრილამდე მონიტორინგი შეჩერებული იყო).

დაკვირვების მიზანი იყო, იმის გარკვევა, ხომ არ შეიცვალა აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის სარედაქციო პოლიტიკა ახალი დირექტორის, გიორგი კოხრეიძის დანიშვნის შემდეგ.

მონიტორინგის შედეგში ვკითხულობთ: „საანგარიშო პერიოდი დაემთხვა დაპირისპირების პერიოდს აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის ახალ დირექტორსა და იმ გუნდს შორის, რომელიც ამზადებდა დასაკვირვებლად შერჩეულ გადაცემებს. გუნდის წევრები გარკვეული პერიოდის განმავლობაში ინარჩუნებდნენ არხის სარედაქციო პოლიტიკას, თუმცა, საკადრო ცვლილებების შემდეგ, სარედაქციო პოლიტიკა გარკვეულ გადაცემებში შეიცვალა.“

„რადიო თავისუფლების“ გამომძიებელი ჟურნალისტი გიორგი მგელაძე ადასტურებს, რომ „მთავარი არხის“ მიერ, სავარაუდოდ, სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის მხრიდან ფარული მიყურადებისა და თვალთვალის შესახებ გასაჯაროვებულ ანგარიშებში ერთ-ერთი ფრაგმენტი მის საუბარს ასახავს.

რას ამბობს ჟურნალისტი?

გიორგი მგელაძე გვიყვება, რომ „მთავარი არხის“ დირექტორის ნიკა გვარამიას მიერ ეთერში წაკითხული სუს-ის მიერ სავარაუდო მიყურადების ანგარიშებში საკუთარი სატელეფონო საუბარი ამოიცნო.

მგელაძის თქმით, სატელეფონო საუბარი, რომლის შინაარსი „მთავარ არხზე“ გაჟღერდა, 2020 წლის ზაფხულში შედგა. მაშინ მას წყარომ თავად დაურეკა და გარკვეული ინფორმაცია მიაწოდა.

„ამ საუბრის მთელი შინაარსი მახსოვს, გუშინ ვესაუბრე ჩემს თანამოსაუბრეს და მანაც გაიხსენა, რომ ნამდვილად შედგა ჩვენ შორის ასეთი საუბარი. 2020 წლის ზაფხული იყო. ჩვეულებრივი სატელეფონო ზარი იყო, დამირეკა კონკრეტულმა ადამიანმა, მესაუბრა ზუსტად იმ თემაზე, იმ დეტალებზე რაზეც გვარამიას გამჟღავნებულ ჩანაწერში იყო საუბარი, იქ მოკლე შინაარსი იყო, [ტელეფონით] ძალიან დიდხანს ვისაუბრეთ. ეს რომ ნამდვილად ჩემი ჩანაწერია ამაში 100%-ით ვარ დარწმუნებული.“, - ამბობს მგელაძე.

გამომძიებელი ჟურნალისტი ფიქრობს, რომ მას უკანონოდ უსმენდნენ, თუმცა არ გამორიცხავს იმ ვერსიასაც, რომ შესაძლოა მისი სატელეფონო საუბარი სასამართლოს ნებართვით ისმინებოდა. ამიტომ იურისტთან კონსულტაციას და პასუხების სამართლებრივი გზით მიღებას გეგმავს.

სატელეფონო საუბრის ფრაგმენტი

ნიკა გვარამიას მიერ „მთავარი არხის“ ეთერში წაკითხულ სუს-ის სავარაუდო მიყურადებისა და თვალთვალის ანგარიშებიდან გიორგი მგელაძე მის სატელეფონო საუბარს ამ ფრაგმენტში ადასტურებს:

„ მიმდინარე წლის 16 ივნისს საუბარი შედგა ერთ-ერთი მსხვილი მედიის ჟურნალისტს და ერთ-ერთი სააგენტოს რედაქტორ თ-ს(დაახლოებულია ხელისუფლებასთან) შორის. საუბარში თ-მ გ-ს განუცხადა, რომ მისმა ახლობელმა მიაწოდა ინფორმაცია ხელისუფლების წარმომადგენლების ოჯახის წევრების სხვადასხვა თანამდებობებზე დანიშვნის შესახებ, თუმცა იგი ვერ მოამზადებს სიუჟეტს, ვინაიდან მისი თმით, ამ შემთხვევაში მარტივად გაიშიფრება ის ადამიანი, რომელმაც ინფორმაცია მიაწოდა მას.

თ:  ია მეტრეველს 4-5 ათასი აქვს ხელფასი და მისი ინფორმაციით, არ აქვს უმაღლესი განათლება მიღებული და აქვს ქალთა გიმნაზია დამთავრებული. ასევე, თ-ს თქმით, საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარის, არჩილ თალაკვაძის მეუღლე, ქეთევან ბუბუტეიშვილი დანიშნეს საქართველოს ფინანსთა სამინისტროს სოციალური ქსელების მენეჯერად. თ-ს თქმით, ზემოთხსენებული პირები, რომლებიც დანიშნეს თანამდებობებზე, იღებენ დიდ ხელფასს და არიან არაკომპეტენტურები.

ორიენტირი: გაგრძელდეს ოპერატიული საქმიანობა ორივე ხსენებული ჟურნალისტის მიმართულებით“

სავარაუდო მიყურადება და თვალთვალი

მასალები, რომლებშიც, სავარაუდოდ, სუს-ის მიერ პოლიტიკოსებზე, ბიზნესმენებზე, სასულიერო პირებზე, არასამთავრობო ორგანიზაციების წარმომადგენლებსა და ჟურნალისტებზე მიყურადება და თვალთვალია ასახული, „მთავარი არხის“ დირექტორმა ნიკა გვარამიამ 1 აგვისტოს გადაცემა „მთავარ აქცენტებში“ წაიკითხა.

ჩანაწერებში საუბარია კონკრეტული პირების პირადი ცხოვრების დეტალებისა და მათი სატელეფონო ზარების შინაარსების შესახებ. ნიკა გვარამია ამბობს, რომ მოპოვებულ დოკუმენტებში სახელწოდებით „ოპერატიული კრებსი — პირადი ცხოვრება სუს (სუტ)“  ასახულ ინფორმაციას სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური „ქართული ოცნების“ დამფუძნებლისთვის, ბიძინა ივანიშვილისთვის, ამზადებდა.

ნიკა გვარამიას მიერ წაკითხულ დოკუმენტებში ასახულ სატელეფონო საუბრებში მონაწილეობა არასამთავრობო ორგანიზაციების სამმა წარმომადგენელმაც დაადასტურა.

სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურში გავრცელებულ მასალებთან დაკავშირებით კომენტარს არ აკეთებენ.

შინაგანს საქმეთა მინისტრი ვახტანგ გომელაური მედიასთან საუბრისას  საკითთან დაკავშირებით ამბობს, რომ „ალბათ შესაბამისი უწყებები დაინტერესდებიან და გამოიძიებენ თუ გამოსაძიებელი იქნება.“