რუსულ დამოუკიდებელ მედიასაშუალება “ნოვაია გაზეტას” მოსკოვის სასამართლომ ლიცენზია შეუჩერა და ამით, გაზეთის რუსეთში მუშაობა აკრძალა.

სასამართლოს გადაწყვეტილებამდე ერთი კვირით ადრე საბჭოთა კავშირის ბოლო ლიდერი, მიხეილ გორბაჩოვი გარდაიცვალა. გორბაჩოვი “ნოვაია გაზეტას” დაარსებას 1990-იან წლებში ნობელის პრემიით მიღებული თანხით დაეხმარა.

რა ხდება?

“ნოვაია გაზეტა” რუსეთის მედიის მარეგულირებემა ე.წ როსკომნადზორმა იმ დოკუმენტების წარუდგენლობაში დაადანაშაულა, რომელიც 2006 წელს გამოცემის მესაკუთრეების ცვლილებას ეხება. სასამართლომ გაზეთის ლიცენზია სწორედ ამ სარჩელის საფუძველზე შეაჩერა.

გაზეთის რედაქტორი დმიტრი მურატოვი მოსკოვის სასამართლოს გადაწყვეტილებას “უსაფუძვლოსა” და “პოლიტიკურს” უწოდებს. მურატოვი გადაწყვეტილების გასაჩივრებას აპირებს.

“ნოვაია გაზეტას” ვებგვერდის ლიცენზიის გაუქმების საკითხს კი მოსკოვის სასამართლო კი მომდევნო კვირაში გადაწყვეტს.

კონტექსტი

• "ნოვაია გაზეტა" კრემლისადმი კრიტიკულად განწყობილი მედიაა და მუქარის, ძალადობისა და მკვლელობების მიუხედავად დამოუკიდებელ სარედაქციო პოლიტიკას მაინც აგრძელებს.

• რუსეთის უკრაინაში შეჭრის შემდეგ რუსეთში მიღებული კანონმდებლობის გამო “ნოვაია გაზეტამ” გადარჩენის მიზნით ჯერ ომის გაშუქება, შემდეგ კი მთლიანად მუშაობა შეაჩერა.

• გაზეთის დაფუძნებიდან დღემდე მისი 6 ჟურნალისტია მოკლული, მათ შორისაა ანნა პოლიტკოვსკაია.

• დმიტრი მურატოვს გამოხატვის თავისუფლებისათვის გაბედული ბრძოლისათვის, მშვიდობის დარგში ნობელის პრემია გასულ წელს ფილიპინელ ჟურნალისტ მარია რესასთან ერთად გადასცეს. მურატოვს ნობელის პრემიის მინიჭება კრემლშიც მიულოცეს.

• მოგვიანებით ჟურნალისტმა უკრაინელი ლტოლვილების დასახმარებლად მედალი აქუციონზე გაყიდა.

• დმიტრი მურატოვი სიტყვის თავისუფლებას თავისი საქმიანობით რუსეთში ათწლეულებია იცავს. ის დამოუკიდებელი გაზეთის "ნოვაია გაზეტას" ერთ-ერთი დამფუძნებელია და მის რედაქტორად 1995 წლიდან მუშაობს.

მედიაკოალიცია ამბობს, რომ შინაგან საქმეთა სამინისტრო ვალდებულია განმარტოს რუსი ფოტოჟურნალისტის საქართველოში შემოსვლაზე უარის თქმის მიზეზი.

"მედიის ადვოკატირების კოალიცია" მზადაა, დაიცვას ვასილ კრესტიანინოვის ინტერესები, რომელიც საქართველოში არ შემოუშვეს. 

კრესტიანინოვი საქართველოში 2021 წლის ნოემბრიდან ცხოვრობს. მას საქართველოში შემოსვლაზე უარი უკვე მეორედ უთხრეს.

რა ხდება?

2022 წლის 3 სექტემბერს რუსულენოვანმა გამოცემა The Insider-მა დაწერა, რომ ფოტოჟურნალისტი ვასილი კრესტიანინოვი, საქართველოში არ შემოუშვეს.

ვასილი კრესტიანინოვი Associated Press-სა და The Insider-ისთვის მუშაობს.

მედიაკოალიციის წარმომადგენელი ნათია კაპანაძე მედიაჩეკერთან ამბობს, რომ ვასილ კრესტიანინოვი დაინტერესებულია სამართლებრივი მექანიზმების გამოყენებით.

რას ითხოვს მედიაკოალიცია?

• კოალიციამ ჟურნალისტური საქმიანობის მიმართ მაღალი საჯარო ინტერესის გათვალისწინებით, შინაგან საქმეთა სამინისტროს მიმართა.

• ორგანიზაციამ უწყებისგან მოითხოვა ინფორმაცია რუსი ფოტოჟურნალისტის საქართველოში არშემოშვების მიზეზებთან დაკავშირებით.

• კოალიციის თქმით, ფოტოჟურნალისტი დაინტერესებულია სამართლებრივი მექანიზმების გამოყენებით და მას ორგანიზაცია — "უფლებები საქართველო" დაეხმარება.

რას ჰყვება რუსი ფოტოჟურნალისტი?

კრესტიანინოვი რუსულენოვან გამოცემასთან ამბობს, რომ:

• თბილისში ვილნიუსიდან, ერევნის გავლით ბრუნდებოდა.

• თბილისის საერთაშორისო აეროპორტში მისთვის კითხვები არ დაუსვამთ.

• მესაზღვრემ ფოტოჟურნალისტის პასპორტს ფოტო გადაუღო და "ზემდგომ პირებს გაუგზავნა".

• ერთი საათის შემდეგ პოლიციის თანამშრომელმა უთხრა, რომ ერევნის თვირთმფრინავში უნდა დაბრუნებულიყო და პასპორტი ბორტგამცილებელს ისე გადასცა, რომ საქართველოში შესვლაზე უარის მიზეზები მისთვის არ განუმარტავს.

რა წერია დოკუმენტში?

ჟურნალისტის თქმით, ძალისხმევის შედეგად შეძლო იმ საბუთის მიღება, რომელშიც უარის მიზეზია მითითებული:

• დოკუმენტის ფოტო ასლზე მონიშნულია პუნქტი — "არ აკმაყოფილებს საქართველოს კანონმდებლობით განსაზღვრულ სხვა მოთხოვნებს".

• რუსული გამოცემის თანახმად, ჟურნალისტი ქვეყანაში პირველად 2022 წლის 23 აგვისტოს არ შემოუშვეს.
• კრესტიანინოვი, საქართველოში შემოსვლაზე უკვე მეორედ მიღებულ უარს, საქმიანობის გამო ზეწოლას უკავშირებს. როგორც ფოტოჟურნალისტი, სხვადასხვა დამოუკიდებელ გამოცემასთან თანამშრომლობს და პოლიტიკურ მოვლენებს აშუქებს სხვადასხვა ქვეყანაში.

კონტექსტი

რუსეთ-უკრაინის ომის დაწყების შემდეგ კრემლის პოლიტიკის მიმართ კრიტიკულად განწყობილი რამდენიმე ჟურნალისტი და ბლოგერი არ შემოუშვეს. მათ შორის, საქართველოში შემოსვლაზე უარი მიიღო:

• უკრაინელმა ჟურნალისტმა დიმიტრი გორდონმა
• რუსული კრიტიკული ტელევიზიის, "დოჟდის" ჟურნალისტმა მიხეილ ფიშმანიმ
• რუსმა ბლოგერმა ალექსეი რომანოვმა
• და რუსული მედიასაშუალების „მედიაზონის” ჟურნალისტმა დავიდ ფრენკელმა.

სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის (სუს) ყოფილი მაღალჩინოსანი სოსო გოგაშვილი ამბობს, რომ დაასახელებს იმ მედიასაშუალებებს, რომლებსაც სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახური აკონტროლებს.

რა ხდება?

სოსო გოგაშვილმა ციხიდან 2022 წის 2 სექტემბერს მორიგი წერილი გაავრცელა.

• “საზოგადოებას მედიის საშუალებით მივაწვდი იმ ენჯეოების, მედიის, ექსპერტ-მპოსტავების და სხვათა სიებს, რომლებიც კონტროლდებიან და იმართებიან სუსის მიერ და ფინანსდებიან ქოცპარტიის შავი სალაროდან. ქვეყანა უნდა იცნობდეს "ГРУსული ოცნების სალოსებს" - წერს გოგაშვილი.

რას ამბობს სუს-ის ყოფილი მაღალჩინოსანი მედიაზე?

სოსო გოგაშვილმა ბოლო კვირების განმავლობაში მმართველი პარტიის მიმართ სხვა ბრალდებებთან ერთად ინფორმაცია მედიის შესახებაც გაავრცელა.

გოგაშვილმა 2022 წლის ივლისში თქვა, რომ აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი აფგან მუხთარლი მმართველი პარტია “ქართული ოცნების” დამფუძნებლის ბიძინა ივანიშვილის დავალებით “სუსის ზონდერებმა” გაიტაცეს, ჩანაწერები კი წაშალეს.

ამ თემაზე: სუს-ის მაღალჩინოსანი: მომთხოვეს მეთქვა, რომ აფგან მუხთარლიზე აღელვებულმა დავწერე

• სოსო გოგაშვილმა 19 აგვისტოს დაწერა, რომ ტელეკომპანია “პოსტვ” სუს-ის სპეციალური დანაყოფია და მის შექმნაში თავადაც მონაწილეობდა.

ამ თემაზე: სუს-ის ყოფილი მაღალჩინოსანი: POSTV სუს-ის სპეციალური დანაყოფია

ვინ არის სოსო გოგაშვილი?

სოსო გოგაშვილი სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის ყოფილი მოადგილეა. ის 15 ივლისს დააკავეს და ბრალი 3 მუხლით წარუდგინეს:

• სამსახურებრივი უფლებამოსილების გადამეტება, რამაც სახელმწიფოს კანონიერი ინტერესის არსებითი დარღვევა გამოიწვია.

• პერსონალური მონაცემების უკანონოდ მოპოვება, შენახვა, გავრცელება, რამაც მნიშვნელოვანი ზიანი გამოიწვია.

• სამსახურებრივი მდგომარეობის გამოყენებით და ცეცხლსასროლი იარაღისა და საბრძოლო მასალის მართლსაწინააღმდეგო შეძენა და შენახვა.

• გოგაშვილს 18 ივლისს აღკვეთის ღონისძიების სახით პატიმრობა შეეფარდა.

სოსო გოგაშვილის დაკავებამდე 2 დღით ადრე, 2022 წლის 13 ივლისს ტელეკომპანია “მაესტროს” ეთერში მომღერალმა და ტელეწამყვანმა გია გაჩეჩილაძემ (“უცნობმა”) “მთავარი არხის” ჟურნალისტების საუბრის ფარული ჩანაწერი გამოაქვეყნა. მასში ჟურნალისტები წყაროსგან, სოსო გოგაშვილისგან მიწოდებულ მასალაზე საუბრობდნენ.

ამ თემაზე: “უცნობის” გავრცელებული ჩანაწერები - რა ირკვევა?

“მთავარი არხი” ამბობს, რომ “ვანოს შოუს” მიერ არხის დატოვება მათს ინტერესებსა და გეგმებში არ შედიოდა, მაგრამ გადაცემის გუნდმა ასე გადაწყვიტა.

არხი “ვანოს შოუს” ტელეკომპანია “პირველზე” გადასვლის შემდეგ განცხადებას ავრცელებს და ახალ იუმორისტულ შოუს აანონსებს.

რა ხდება?

2022 წლის 1 სექტემბერს ტელეწამყვანმა ვანო ჯავახიშვილმა “მთავარ არხზე” ფინანსური კრიზისის გამო გადაცემა “ვანოს შოუს” დახურვისა და ახალი სეზონიდან ტელეკომპანია “პირველზე” გადასვლის შესახებ განაცხადა.

ტელეკომპანია “მთავარი” განმარტავს, რომ ფინანსური პრობლემების გამო “ვანოს შოუს გუნდისთვის დამაკმაყოფილებელი პირობების შექმნა ვერ შეძლეს.

რას ამბობს “მთავარი არხი” “ვანოს შოუს” გუნდზე?

ტელეკომპანიის განცხადებაში წერია, რომ მძიმე ფინანსური კრიზისის მიზეზით ივნისის შუა რიცხვებში არხი იძულებული გახდა დაეხურა მთავარი პავილიონი, სადაც იწერებოდა ან პირდაპირ ეთერში გადიოდა 12 არაპოლიტიკური გადაცემა.

• არაპოლიტიკური გადაცემებიდან ყველამ მიიღო ერთნაირი შეთავაზება, რომ გადასულიყვნენ თვითდაფინანსებაზე, საჭიროების შემთხვევაში, შეეკვეცათ ხარჯები, მორგებოდნენ ალტერნატიულ, უფრო მცირე ზომის ლოკაციებს ეთერში გასასვლელად, შეეტანათ ცვლილებები გადაცემების ფორმატში, რასაც ყველა გადაცემა დათანხმდა.

მხოლოდ “ვანოს შოუს” გუნდმა თქვა, რომ ვერ შეძლებდა „მთავარი არხის“ ახალ რეალობაზე მორგებას და ამისთვის აუცილებელი ცვლილებების შეტანას გადაცემებში. “მთავარი არხის” ინფორმაციით, “ვანოს შოუს” გუნდს შემცირებული ზომის სტუდიის მოწყობა და სპონსორების მოძიებაში დახმარება შესთავაზეს, თუმცა მათ სხვა ტელეკომპანიისგან უკეთესი შეთავაზების გამო “მთავარი არხიდან” წასვლა გადაწყვიტეს.

• “ჩვენ დღემდე გვაქვს მათი სახელფასო დავალიანება, ისევე, როგორც აბსოლუტურად ყველა თანამშრომლის, რომელიც დღემდე მუშაობს „მთავარ არხზე“ - ხშირად ანაზღაურების გარეშე - და მაინც არ ტოვებს კომპანიას…მათი წასვლა არხისთვის ნამდვილად დანაკლისია. ეს ჩვენს ინტერესებში და გეგმებში არ შედიოდა, მაგრამ, სამწუხაროდ, მათ თვითონ გადაწყვიტეს ასე.”, - წერია “მთავარი არხის” განცხადებაში.

ახალი იუმორისტული გადაცემა “მთავარ არხზე”

ტელეკომპანია “მთავარმა არხში” ამბობენ, რომ „ვანოს შოუს“ გუნდის წასვლის გამო მუშაობა დავიწყეს ახალ იუმორისტულ შოუზე - ახალი გუნდითა და წამყვანით, რომლის ვინაობასაც მაყურებელი მალე გაიგებს.

• “გადაცემა სწორედ იმ ახალი სტუდიიან გავა ეთერში, რომელზეც უარი თქვა „ვანოს შოუმ“ და ეყოლება ის სპონსორები, რომლებსაც ვთავაზობდით „ვანოს შოუს“.

• “ნაკლები პოლიტიკა და მეტი იუმორი - ასეთი იქნება ჩვენი ახალი იუმორისტული შოუ, რომელიც ეთერში გავა, რა თქმა უნდა, იგივე დღეს, იგივე დროს და იგივე ადგილზე - ყოველ პარასკევს, 22:00 საათზე, „მთავარ არხზე“.

თბილისის მერი კახა კალაძე ტელეკომპანია “პირველსა” და ტელეწამყვანს მაია მამულაშვილს ცილისწამებაში ადანაშაულებს.

ადვოკატ დიმიტრი გაბუნიას ინფორმაციით, კახა კალაძემ საქალაქო სასამართლოს სარჩელით 2022 წლის 20 ივნისს მიმართა და მორალური ზიანის ანაზღაურების სახით 100 000 ლარი მოითხოვა.

სადავო განცხადება

კახა კალაძის ადვოკატის, დიმიტრი გაბუნიას განმარტებით, 5 ივნისს ტელეკომპანია “პირველის” ეთერში გადაცემა “დღის ამბებში” ტელეწამყვანმა მაია მამულაშვილმა ცრუ ინფორმაცია გაავრცელა, გასული ინფორმაცია - “კახა კალაძემ 60 მილიონი ერთერთი ტენდერიდან ჩაიდო ჯიბეში.”

კალაძის ადვოკატი ამტკიცებს, რომ ეს განცხადება ცილისწამებაა და მიზნად ისახავდა მხოლოდ თბილისის მერის დისკრედიტაციას.

კახა კალაძე ითხოვს:

• პატივის, ღირსების და საქმიანი რეპუტაციის შემლახველი ცნობების უარყოფას

• მორალური ზიანის ანაზღაურების სახით 100 000 ლარის დაკისრება მოპასუხეებისთვის

მოპასუხეები არიან “ტვ პირველი” და ჟურნალისტი მაია მამულაშვილი.

კალაძის ადვოკატი ამ ეტაპზე მოპასუხე მხარისგან წერილობით პასუხს ელოდება.

რას ამბობენ ტელეკომპანია “პირველში”?

“ტვ პირველის” განმარტებით, კახა კალაძის სარჩელის მიზეზი ტელეწამყვან მაია მამულაშვილის დასმული კითხვაა.

• “ჟურნალისტმა დებატების დროს კახი კალაძის მიმართ გაჟღერებული ბრალდებების ციტირება მოახდინა, ახლა კალაძე ამის გამო 100 ათას ლარს ითხოვს.”

არხის განცხადებით, სარჩელი ტოვებს განცდას, რომ კალაძის მიზანი, მცირე შემოსავლის მქონე ტელევიზიების ფინანსური საქციებით დახურვის პირას მიიყვანაა.

სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის (სუს) ყოფილი მაღალჩინოსანი სოსო გოგაშვილი ამბობს, რომ მოსთხოვეს ეთქვა, თითქოს აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის, აფგან მუხთარლის შესახებ სტატუსი აღელვებულმა დაწერა და ოფიციალური ცნობების გარდა სხვა ინფორმაციას არ ფლობს.

სოსო გოგაშვილმა 2022 წლის ივლისში თქვა, რომ აფგან მუხთარლი მმართველი პარტია “ქართული ოცნების” დამფუძნებლის ბიძინა ივანიშვილის დავალებით “სუსის ზონდერებმა” გაიტაცეს, ჩანაწერები კი წაშალეს.

რა ხდება?

გოგაშვილი ციხიდან 26 აგვისტოს გავრცელებულ განცხადებაში წერს, რომ შინაგან საქმეთა მინისტრმა ვახტანგ გომელაურმა მასთან ციხეში კომუნიკაცია სატელეფონო საუბრების შემდეგ “მისთვის სანდო პირის, ადვოკატის” დიმიტრი მჭედლიშვილის საშუალებით განაგრძო.

მისი თქმით, სწორედ დიმიტრი მჭედლიშვილმა გადასცა მოთხოვნა მუხთარლის საქმესთან დაკავშირებით:

• “ადვოკატი დიმიტრი მჭედლიშვილი შემოვიდა ჩემთან მე-12 დაწესებულებაში, გამეცნო, მითხრა, რომ იგი ადრე მუშაობდა სააპელაციო სასამართლოს მოსამართლედ, ის ქალაქგარეთ იმყოფებოდა, როცა დაურეკეს პროკურატურიდან და უთხრეს, რომ ჩამოსულიყო.”

• “მან ასევე მითხრა, რომ ჩემთვის კარგად ნაცნობი იყო თუ როგორ მუშაობდა სისტემა. ჩემთვის სჯობდა, რომ დავთანხმებულიყავი მათ შემოთავაზებას და თან დასძინა, რომ ხომ ნახე FBI ტრამპის სახლში შევიდა და ჩხრეკა ჩაატარესო.”

• “მე შიკრიკი უხეშად გავაჩერე და ვუთხარი, რომ არც მე არ ვიყავი ტრამპი და არც სუსი არის FBI, სჯობდა რაც დააბარეს ის ეთქვა ჩემთვის.”

• “მან მითხრა, რომ მათი მოთხოვნა იყო, პირველ რიგში აფგან მუხთარლიზე უნდა მეთქვა, რომ მის შესახებ აღელვებულმა დავწერე ის სტატუსი და დამატებით ინფორმაციას არ ვფლობდი აღნიშნულის შესახებ, გარდა ოფიციალურად გავრცელებული ცნობებისა.”

• “მე მას ვუთხარი, რომ გადაეცა ყველასთვის, რომ ჩემი პირობა იყო, ჩემი დაზარალებულად ცნობა, გაყალბებულ საქმეში გამართლება და ნამდვილი დამნაშავეების დასჯა. ამის შემდეგ მე მჭედლიშვილი აღარ მინახავს.”

სოსო გოგაშვილი ამბობს, რომ მისი “მე-3 ადვოკატი” დიმიტრი მჭედლიშვილი გაქრა. “კრიმინალებო! მჭედლიშვილი სერვერი არ არის, რომ წაშალოთ ან დაწვათ და გაეცით პასუხები საზოგადოებას.”, - წერს სუს-ის ყოფილი მაღალჩინოსანი.

რა ინფორმაციას ავრცელებს გოგაშვილი მედიაზე?

• სოსო გოგაშვილმა 19 აგვისტოს დაწერა, რომ ტელეკომპანია “პოსტვ” სუს-ის სპეციალური დანაყოფია და მის შექმნაში თავადაც მონაწილეობდა.

ამ თემაზე: სუს-ის ყოფილი მაღალჩინოსანი: POSTV სუს-ის სპეციალური დანაყოფია

• 26 ივლისს სოსო გოგაშვილმა დაწერა, რომ აფგან მუხთარლი მმართველი პარტია “ქართული ოცნების” დამფუძნებლის ბიძინა ივანიშვილის დავალებით “სუსის ზონდერებმა” გაიტაცეს, ჩანაწერები კი წაშალეს.

• გოგაშვილის ცნობით, 29 ივლისს ციხეში შს მინისტრმა ვახტანგ გომელაურმა დაურეკა და სხვა პირობებთან ერთად აფგან მუხთარლის საქმეზე მისთვის სასურველი ჩვენების მიცემა მოსთხოვა.

• “ვახტანგ გომელაურმა გადმომცა ივანიშვილის დანაბარები, თუ არ გავჩუმდებოდი და რასაც მეტყოდნენ იმას თუ არ გავაკეთებდი, მე გამანადგურებდნენ და ოჯახს ამომიწყვეტდნენ”- წერს გოგაშვილი.

ამ თემაზე: სოსო გოგაშვილი: შს მინისტრი მუხთარლის საქმეზე სასურველი ჩვენების მიცემას მთხოვდა

შინაგან საქმეთა მინისტრი ვახტანგ გომელაური სოსო გოგაშვილთან სატელეფონო კავშირს უარყოფს და მის ყველა ბრალდებას “აბსურდსა” და “ტყუილს” უწოდებს.

ვინ არის სოსო გოგაშვილი?

სოსო გოგაშვილი სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის ყოფილი მოადგილეა. ის 15 ივლისს დააკავეს და ბრალი 3 მუხლით წარუდგინეს:

• სამსახურებრივი უფლებამოსილების გადამეტება, რამაც სახელმწიფოს კანონიერი ინტერესის არსებითი დარღვევა გამოიწვია.

• პერსონალური მონაცემების უკანონოდ მოპოვება, შენახვა, გავრცელება, რამაც მნიშვნელოვანი ზიანი გამოიწვია.

• სამსახურებრივი მდგომარეობის გამოყენებით და ცეცხლსასროლი იარაღისა და საბრძოლო მასალის მართლსაწინააღმდეგო შეძენა და შენახვა.

• გოგაშვილს 18 ივლისს აღკვეთის ღონისძიების სახით პატიმრობა შეეფარდა.

სოსო გოგაშვილის დაკავებამდე 2 დღით ადრე, 2022 წლის 13 ივლისს ტელეკომპანია “მაესტროს” ეთერში მომღერალმა და ტელეწამყვანმა გია გაჩეჩილაძემ (“უცნობმა”) “მთავარი არხის” ჟურნალისტების საუბრის ფარული ჩანაწერი გამოაქვეყნა. მასში ჟურნალისტები წყაროსგან, სოსო გოგაშვილისგან მიწოდებულ მასალაზე საუბრობდნენ.

ამ თემაზე: “უცნობის” გავრცელებული ჩანაწერები - რა ირკვევა?

სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა ტელეკომპანია „ფორმულას“ თანამშრომლებისთვის ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლის გამო ერთი პირი დააკავა.

რა მოხდა?

ტელეკომპანია “ფორმულას” ინფორმაციით, არხის გადამღებ ჯგუფს თბილისში 24 აგვისტოს პირდაპირი ჩართვის დროს თავს დაესხნენ.

• უცნობმა პირმა ჟურნალისტ რატი წვერავას მიკროფონი წაართვა, დანით სიცოცოხლის მოსპობით დაემუქრა და ოპერატორზე თავდასხმას ცდილობდა.

• მომხდართან დაკავშირებით ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ საგამოძიებო უწყებებს ფაქტის სწრაფად და ეფექტიანად შეისწავლისკენ, ხელისუფლებას კი ჟურნალისტების უსაფრთხოების დაცვისკენ მოუწოდა.

სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა იმავე დღეს გამოძიება ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლის ფაქტზე, საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 154-ე მუხლის მეორე ნაწილით დაიწყო.

ვრცლად ამ თემაზე: “ფორმულა”: ჩვენს გადამღებ ჯგუფს პირდაპირი ჩართვის დროს თავს დაესხნენ

სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა ტელეკომპანია „ფორმულას“ თანამშრომლებისთვის ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლის ფაქტზე გამოძიება დაიწყო.

დეტალები

საგამოძიებო სამსახურის ინფორმაციით, უწყება ყველა საჭირო საგამოძიებო და საპროცესო მოქმედებას ჩაატარებს დანაშაულში მხილებული პირის დადგენისა და დაკავების მიზნით.

• გამოძიება საქართველოს სისხლის სამართლის კოდექსის 154-ე მუხლის მეორე ნაწილით დაიწყო, რაც ძალადობის მუქარით ჟურნალისტისათვის პროფესიულ საქმიანობაში უკანონოდ ხელის შეშლას გულისხმობს და ჯარიმით ან თავისუფლების აღკვეთით ვადით ორ წლამდე ისჯება.

რა მოხდა?

ტელეკომპანია “ფორმულას” ინფორმაციით, არხის გადამღებ ჯგუფს თბილისში 24 აგვისტოს პირდაპირი ჩართვის დროს თავს დაესხნენ.

• უცნობმა პირმა ჟურნალისტ რატი წვერავას მიკროფონი წაართვა, დანით სიცოცოხლის მოსპობით დაემუქრა და ოპერატორზე თავდასხმას ცდილობდა.

• მომხდართან დაკავშირებით ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ საგამოძიებო უწყებებს ფაქტის სწრაფად და ეფექტიანად შეისწავლისკენ, ხელისუფლებას კი ჟურნალისტების უსაფრთხოების დაცვისკენ მოუწოდა.

ვრცლად ამ თემაზე: “ფორმულა”: ჩვენს გადამღებ ჯგუფს პირდაპირი ჩართვის დროს თავს დაესხნენ

ტელეკომპანია “ფორმულას” ინფორმაციით, არხის გადამღებ ჯგუფს თბილისში პირდაპირი ჩართვის დროს თავს დაესხნენ.

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია საგამოძიებო უწყებებს ფაქტზე სწრაფად რეაგირებისკენ მოუწოდებს.

რა მოხდა?

“ფორმულას” ინფორმაციით, უცნობმა პირმა ჟურნალისტ რატი წვერავას მიკროფონი წაართვა, დანით სიცოცოხლის მოსპობით დაემუქრა და ოპერატორზე თავდასხმას ცდილობდა.

• "კონკრეტული პირი მოვიდა, მითითებები ჰქონდა ჩვენთან, ჩვენ პირდაპირ ეთერში ვმუშაობდით და ვთხოვეთ, რომ ორი წუთი მოეცადა, დანა ჰქონდა მას ხელში, დაგვემუქრა სიცოცხლის მოსპობით, ცდილობდა თავს დასხმოდა ჩემს ოპერატორს და შემდეგ დააზიანა ჩვენი მიკროფონი და გაიქცა”,- ჰყვება რატი წვერავა.

• "მე ვარ გარეთ ერთადერთი კანონიერი ქურდი, ბადრი ჩელენჯს გიცხადებს, მოდი შევხვდეთ სადაც გინდა, როცა გინდა"- ჰყვიროდა პირი კამერის წინ.

მომხდარის შესახებ ჟურნალისტმა პოლიციას შეატყობინა.

ჟურნალისტებზე გახშირებული თავდასხმები

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია საგამოძიებო უწყებებს მოუწოდებს სწრაფად და ეფექტიანად შეისწავლონ მედიის წარმომადგენლებზე თავდასხმის ფაქტი.

ხელისუფლებას კი მოუწოდებს:

• დაიცვას ჟურნალისტების უსაფრთხოება

• პროფესიული საქმიანობის შესრულებისას მედიას შეუქმნას შესაბამისი სამუშაო პირობები, რათა მოქალაქეებს ჰქონდეთ შესაძლებლობა, მიიღონ ინფორმაცია მიმდინარე პროცესებთან დაკავშირებით.

ქარტიას არაერთხელ განუცხადებია, რომ ბოლო პერიოდში ჟურნალისტებზე გახშირებული თავდასხმების გამომწვევი ფაქტორები მედიის წარმომადგენლების მიმართ ხელისუფლების აგრესიული რიტორიკა და გაჭიანურებული და გამოუძიებელი საქმეებია.

მედიის ადვოკატირების კოალიცია მიიჩნევს, რომ “პრველის”, “ფორმულისა” და “მთავარი არხის” მიმართ კომუნიკაციების კომისიის გადაწყვეტილება დაუსაბუთებელია და ქვეყანაში მედიაგარემოს აუარესებს.

კონტექსტი

კომუნიკაციების კომისიამ 23 აგვისტოს მმართველი პარტია “ქართული ოცნების” საჩივრის საფუძველზე “მთავარი არხი” 118 688 ლარით დააჯარიმა, ტელეკომპანია “პირველი” და “ფორმულა” კი წერილობითი გააფრთხილა.

“ქართული ოცნება” აქცია “შინ ევროპისკენ” ვიდეორგოლის გაშვების გამო ხელისუფლებისადმი კრიტიკულად განწყობილი არხების დასანქცირებას ითხოვდა.

რას ამბობს არასამთავრობო სექტორი?

მედიაკოალიცია, რომელშიც 16 არასამთავრობო ორგანიზაცია შედის, აცხადებს, რომ კომისიის გადაწყვეტილება პოლიტიკური ხასიათისაა და არ ემყარება სამართლებრივ საფუძვლებს.

• “კომისიის გადაწყვეტილება ეწინააღმდეგება თბილისის საქალაქო სასამართლოს მიერ დადგენილი პრაქტიკას, რომლითაც მსგავსი დარღვევის დასადგენად, პირველ ყოვლისა, უნდა შეფასებულიყო საეთერო ბადეში განთავსებული რეკლამის წინასაარჩევნო/პოლიტიკური მახასიათებლები და მისი ფორმალური მხარე.”

• “პირობებს, რომელთა ერთობლიობაც წინასაარჩევნო რეკლამად შეფასების შესაძლებლობას შექმნიდა, მასალა ვერ აკმაყოფილებს.”

დავის გაგრძელება

“მთავარი არხის” გენერალური დირექტორის მოვალეობის შემსრულებელი გიორგი გაბუნია​ ამბობს, რომ “მთავარი არხი” ჯარიმის გადახდას არ აპირებს და გადაწყვეტილებას გაასაჩივრებს.

მედიის ადვოკატირების კოალიციის წევრი ორგანიზაციები დავის სასამართლოში გაგრძელების ეტაპზეც მზად არიან დაიცვან მაუწყებლების ინტერესები.

კომუნიკაციების კომისიამ მმართველი პარტია “ქართული ოცნების” საჩივრის საფუძველზე “მთავარი არხი” 118 688 ლარით დააჯარიმა, ტელეკომპანია “პირველსა” და “ფორმულას” კი წერილობითი გაფრთხილება მისცა.

“ქართული ოცნება” აქცია “შინ ევროპისკენ” ვიდეორგოლის გაშვების გამო ხელისუფლებისადმი კრიტიკულად განწყობილი არხების დასანქცირებას ითხოვდა. საკითხის არსებითი განხილვა 23 აგვისტოს შედგა.

რა მოხდა?

კომუნიკაციების კომისიამ კანონდარღვავდ მიიჩნია სამი ტელევიზიის მიერ “შინ ევროპისკენ” ვიდეოს განთავსება და დაადგინა, რომ რეკლამა უარყოფით კონტექსტში წარმოაჩენს მმართველი პარტიის “ქართული ოცნების” ლიდერებს, ემსახურება მათ დისკრედიტაციას და ხელს უშლის მათ არჩევას.

• “გასათვალისიწებელია, რომ მანიფესტაცია პოლიტიკური კონტექსტის მატარებელი იყო და მასზე ორგანიზატორებმა, რომლებიც ამავე დროს რეკლამის დამკვეთებს წარმოადგენდნენ, პოლიტიკური მოთხოვნები წამოაყენეს, კერძოდ მთავრობის გადადგომის მოთხოვნა.”, - გამოაცხადა კომისიის წარმომადგენელმა.

სამივე ტელევიზიას მაუწყებლობის შესახებ კანონის 70-ე მუხლის პირველი პუნქტისა და 63-ე მუხლის მეორე პუნქტის დარღვევა დაუდგინდა.

• რადგან, ტელეკომპანია “პირველსა” და “ფორმულას” ბოლო ერთი წლის განმავლობაში მსგავსი კანონდარღვევა არ ჰქონდათ, კომისიამ მათ წერილობით გააფრთხილა.

• "მთავარ არხს" კი, რადგან უკვე ჰქონდა გაფრთხილება და 2019 წლიდან მსგავსი დარღვევა მე-5 დაუდგინდა, დაჯარიმებიდან ერთი წლის განმავლობაში დარღვევის გამო დაეკისრა ჯარიმა წლიური შემოსავლის 1%-ის ოდენობით - 118 688, 67 ლარი, რაც 30 სამუშაო დღეში უნდა გადაიხადოს.

კონტექსტი

მმართველი პარტია მიჩნევდა, რომ სამ არხზე 2022 წლის 23 და 24 ივნისს გასული ვიდეორგოლი წინასაარჩევნო/პოლიტიკური შინაარსისაა და არაწინასაარჩევნო პერიოდში კანონმდებლობის დაღვევით განთავსდა, რეკლამა კი „ქართული ოცნების” უარყოფითად წარმოჩენას და სამომავლო არჩევნებში არჩევისთვის ხელის შეშლას ემსახურებოდა.

“ფორმულა”, “პირველი” და “მთავარი არხი” კი მიიჩნევენ, რომ, ხელისუფლება კომისიის საშუალებით ცდილობს კრიტიკულად განწყობილი მედიებისთვის დამატებითი სანქციებით ფინანსური დაბრკოლებების შექმნას და საზოგადოებაში კრიტიკული აზრის ჩახშობას.

ამავე თემაზე:

• “ოცნება” კრიტიკულ ტელევიზიებს კომუნიკაციების კომისიაში უჩივის
• მედიაკოალიცია: “ოცნების” მიზანი მედიასივრცეში კრიტიკული მოსაზრებების შეზღუდვაა
• კომუნიკაციების კომისიამ “ოცნების” საჩივარი 3 არხის წინააღმდეგ განსახილველად მიიღო
• კრიტიკული ტელევიზიები: ”ჩვენ წინააღმდეგ ორკესტრირებული სადამსჯელო ქმედებაა მომართული”
• კომუნიკაციების კომისია “ფორმულას”, “პირველსა” და “მთავარ არხს” პასუხობს

“ოცნების” არგუმენტები ტელევიზიების წინააღმდეგ

არსებითი განხილვის სხდომაზე “ქართული ოცნების” მხარის წარმომადგენელმა ნათია ბოკუჩავამ თქვა, რომ ვიდეოში:

• პარტიის იდენტიფიცირება პარტიის ლიდრების სახეების იდენტიფიცირებით ხდება.
• ვიდეო მიზნად ისახავს სამომავლო არჩევნებში ხელის შეშლას.
• ვიდეო არ არის სოციალური რეკლამა, რადგან არ აკმაყოფილებს შესაბამის კრიტერიუმებს.
• ვიდეოს კომერციული მიზანი არ აქვს და უნდა კვალიფიცირდეს პოლიტიკურ რეკლამად.
• რეკლამაში ამოგლეჯილია განცხადებები და არ ასახავს მათს სრულ შინაარსს.

“მთავარი არხის”, “ფორმულისა” და “პირველის” პასუხი

სამი ტელევიზიის წარმომადგენლებმა მმართველი პარტიის საჩივარი უსაფუძვლოდ მიიჩნიეს. ისინი ამბობენ, რომ “სირცხვილიას” ვიდეო სოციალური რეკლამაა, მასალა განთავსებამდე შეისწავლეს, მიიჩნიეს, რომ კანონმდებლობით სოციალური რეკლამი კრიტერიუმებს აკმაყოფილებდ. მათი თქმით:

• ვიდეო სოციალური რეკლამაა, რადგან მისი მიზანი მნიშვნელოვან საზოგადოებრივ საკითხზე საზოგადოების ცნობიერების ამაღლებაა.

• საჩივრის ავტორი პოლიტიკურ პარტიას აგივებს საარჩევნო სუბიექტთან, რაც არასწორია, რადგან შეუძლებელია მსჯელობა 2024 წელს იქნება თუ არა “ქართული ოცნება” საარჩევნო სუბიექტი ან ვიდეოში ნაჩვენები პირები “ქართულ ოცნებასთან” ასოცირებულები.

• ვიდეოში ირაკლი ღარიბაშვილი და სხვა პირები წარმოჩენილი არიან, როგორც მაღალი თანამდებობის პირები და არა პარტიის სახეები. ისინი წარმოადგენენ სახელმწიფოს და არა “ქართულ ოცნებას”.

• ციტატები კონტექსტიდან ამოგლეჯილი არ არის, თუკი ამოგლეჯილია, მაშინ საჩივრის ავტორმა განმარტოს სად დაირღვა კონტექსტი და პრეტენზია მიმართოს რეკლამის შექმნელის და არა ტელევიზიების მიმართ.

• კომუნიკაციების კომისია არსებული საკანონმდებლო ჩარჩოს ფარგლებში უნდა მოქმედებდეს. ამ შემთხვევაში ამოსავალი უნდა იყოს წინასაარჩევნო პოლიტიკური რეკლამის განმარტება.

სადავო ვიდეო

ვიდეორგოლი, რომელსაც მმართველი პარტია პოლიტიკურ წინასაარჩევნო რეკლამად მიიჩნევს, აქცია “შინ ევროპისკენ” ორგანიზატორის მოძრაობა “სირცხვილიას” მომზადებულია.

2 წუთამდე ხანგრძლივობის ვიდეოში ჩანს, როგორ ისმენს ოჯახის სხვადასხვა თაობის წარმომადგენელი პოლიტიკურ განცხადებებს.



ვიდეოში ისმის ამონარიდები უკრაინის წინააღმდეგ რუსეთის ომის, ევროპარლამენტის რეზოლუციის, ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსისა და “ქართული ოცნების” დამფუძნებლის ბიძინა ივანიშვილისთვის სანქციების დაწესების თემებზე:

• საქართველოს პრემიერ-მინისტრის ირაკლი ღარიბაშვილის
• მომღერლისა და ტელეწამყვანის გია გაჩეჩილაძის
• თბილისის მერისა და “ოცნების” გენერალური მდივნის კახა კალაძის
• საპარლამენტო უმრავლესობის ლიდერის, “ოცნების” თავმჯდომარის ირაკლი კობახიძის
• პარლამენტის თავმჯდომარის პირველი მოადგილის, “ოცნების” წევრის გია ვოლსკის
• კულტურის მინისტრის თეა წულუკიანის განცხადებებიდან

ვიდეოს ბოლოს კი ტექსტის სახით 24 ივნისს 20:00 საათზე პარლამენტის წინ დაგეგმილი აქცის ანონსია.

სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის (სუს) ყოფილი მაღალჩინოსანი სოსო გოგაშვილი ამბობს, რომ ტელეკომპანია “პოსტვ” სუს-ის სპეციალური დანაყოფია და მის შექმნაში თავადაც მონაწილეობდა.

გოგაშვილის ბრალდებებს კი შინაგან საქმეთა მინისტრი ვახტანგ გომელაური უარყოფს.

რა ხდება?

პატიმრობაში მყოფმა სოსო გოგაშვილმა “პოსტვის” შესახებ დეტალების გასაჯაროვება 19 აგვისტოს გამოქვეყნებულ განცხადებაში დააანონსა:

• “მალე: როგორ იწრთობოდა ,,POSTV’’ სუსის სპეციალური დანაყოფის შექმნის ქრონიკები’’. ( ვიტალი, ამ პროექტის შექმნაშიც ვიღებდი მონაწილეობას და ახლა იყუჩე )”

• ტელეარხი “პოსტვ” - “ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის” 2020 წლის ანგარიშის თანახმად, პროსახელისუფლებოა და მმართველი პარტიის პროპაგანდის იარაღია. არხი მუდმივად დადებითად წარმოაჩენს „ქართულ ოცნებას“ და ცდილობს ოპოზიციის დისკრედიტაციას.

მანამდე გოგაშვილმა ინფორმაცია გაავრცელა საქართველოდან გატაცებული აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის აფგან მუხთარლის საქმეზეც:

• 26 ივლისს გავრცელებულ განცხადებაში სოსო გოგაშვილმა თქვა, რომ აფგან მუხთარლი მმართველი პარტია “ქართული ოცნების” დამფუძნებლის ბიძინა ივანიშვილის დავალებით “სუსის ზონდერებმა” გაიტაცეს, ჩანაწერები კი წაშალეს.

• გოგაშვილის ცნობით, 29 ივლისს ციხეში შს მინისტრმა ვახტანგ გომელაურმა დაურეკა და სხვა პირობებთან ერთად აფგან მუხთარლის საქმეზე მისთვის სასურველი ჩვენების მიცემა მოსთხოვა.

• “ვახტანგ გომელაურმა გადმომცა ივანიშვილის დანაბარები, თუ არ გავჩუმდებოდი და რასაც მეტყოდნენ იმას თუ არ გავაკეთებდი, მე გამანადგურებდნენ და ოჯახს ამომიწყვეტდნენ”- წერს გოგაშვილი.

ამ თემაზე: სოსო გოგაშვილი: შს მინისტრი მუხთარლის საქმეზე სასურველი ჩვენების მიცემას მთხოვდა

რას პასუხობს შს მინისტრი?

შინაგან საქმეთა მინისტრმა ვახტანგ გომელაურმა ყოფილი კოლეგის ბრალდებებზე ჟურნალისტების შეკითხვებს 19 აგვისტოს უპასუხა.

• გომელაური უარყოფს სოსო გოგაშვილთან სატელეფონო კავშირს და მის ყველა ბრალდებას “აბსურდსა” და “ტყუილს” უწოდებს.

• საგამოძიებო უწყებაში დაბარების შემთხვევაში “მზად ვარ თუ კითხვები ექნება პასუხი გავცე გამოძიებასო”, - ამბობს გომელაური.

ვინ არის სოსო გოგაშვილი?

სოსო გოგაშვილი სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის უფროსის ყოფილი მოადგილეა. ის 15 ივლისს დააკავეს და ბრალი 3 მუხლით წარუდგინეს:

• სამსახურებრივი უფლებამოსილების გადამეტება, რამაც სახელმწიფოს კანონიერი ინტერესის არსებითი დარღვევა გამოიწვია.

• პერსონალური მონაცემების უკანონოდ მოპოვება, შენახვა, გავრცელება, რამაც მნიშვნელოვანი ზიანი გამოიწვია.

• სამსახურებრივი მდგომარეობის გამოყენებით და ცეცხლსასროლი იარაღისა და საბრძოლო მასალის მართლსაწინააღმდეგო შეძენა და შენახვა.

• გოგაშვილს 18 ივლისს აღკვეთის ღონისძიების სახით პატიმრობა შეეფარდა.

სოსო გოგაშვილის დაკავებამდე 2 დღით ადრე, 2022 წლის 13 ივლისს ტელეკომპანია “მაესტროს” ეთერში მომღერალმა და ტელეწამყვანმა გია გაჩეჩილაძემ (“უცნობმა”) “მთავარი არხის” ჟურნალისტების საუბრის ფარული ჩანაწერი გამოაქვეყნა. მასში ჟურნალისტები წყაროსგან, სოსო გოგაშვილისგან მიწოდებულ მასალაზე საუბრობდნენ.

ამ თემაზე: “უცნობის” გავრცელებული ჩანაწერები - რა ირკვევა?