საქართველო
კატეგორია - საქართველო


მედია „აპრილის“ ფოტორეპორტიორს, ვახო ქარელს ქალთა საპროტესტო მსვლელობის გაშუქებისას სამართალდამცავმა პროფესიულ საქმიანობაში ხელი შეუშალა. 

როგორც „აპრილი“ წერს, ქარელმა პოლიციელს არაერთხელ განუმარტა, რომ მედიის წარმომადგენელი იყო, საპასუხოდ კი სამართლდამცავმა ფოტორეპორტიორს უთხრა: „მერე რა რომ ჟურნალისტი ხარ, თავხედი არ უნდა იყო“.

„აპრილის“ ცნობით, ვახო ქარელმა სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს უკვე მიმართა. საგამოძიებო უწყებას დაუკავშირდა „მედიაჩეკერიც“, დამატებითი ინფორმაციის მიღების შემთხვევაში, მასალა შესაბამისად განახლდება. 

დღეს, 13 ნოემბერს ცენტრალური საარჩევნო კომისიის შენობასთან ხელახალი არჩევნების მოთხოვნით ქალების აქცია - „დავიბრუნოთ ჩვენი ხმა!“ გაიმართა. აქციის მონაწილეებმა გამართეს საპროტესტო მსვლელობაც. 

 
კატეგორია - საქართველო


დღეს, 13 ნოემბერს ცენტრალური საარჩევნო კომისიის შენობასთან ქალების აქცია - „დავიბრუნოთ ჩვენი ხმა!“ გაიმართა. პროტესტის მონაწილეებს ხელში ეჭირათ თეთრი ფურცლები შავი წერტილებით, როგორც „გაჟონილი ხმების“ სიმბოლო.

პროსახელისუფლებო POSTV-მ ქალების საპროტესტო აქციასთან დაკავშირებით სოციალურ ქსელში ფოტოფაბრიკაცია გამოაქვეყნა და ფურცლებზე დატანილი შავი ლაქა წითელი ფერით შეცვალა. ქარდზე დატანილი იყო ფრაზაც: „ნეტა რას უნდა ნიშნავდეს?“

POSTV-ის მიერ გავრცელებული ფოტოფაბრიკაცია და გენდერული დეზინფორმაცია ფაქტების გადამოწმების პლატფორმამაც - „მითების დეტექტორი“ გადაამოწმა.  

„ცესკოსთან გამართული აქციიდან მედიამ ფოტოები და ვიდეოები გაავრცელა. ყველა მათგანში ჩანს, რომ წერტილები, რომლებიც მონაწილეების ფურცლებზეა გამოსახული, არა წითელი, არამედ შავი ფერისაა, შესაბამისად, POSTV-ის მიერ გამოქვეყნებული საინფორმაციო ბარათი ფოტოფაბრიკაციაა“, - წერს ორგანიზაცია.  



facebook-მა POSTV-ის მასალა შესაბამისად - alerted photo აღნიშნა. მოგვიანებით კი, ტელევიზიამ ქარდი საერთოდ წაშალა. 

POSTV-ის 52 %-იანი წილის მფლობელი ვიქტორ ჯაფარიძეა, რომელიც 2024 წლის არჩევნებზე „ქართული ოცნების“ პარტიული სიის 55-ე ნომერია.

 
კატეგორია - საქართველო


„მედიის განვითარების ფონდი“ წინასაარჩევნო პერიოდში ტრადიციულ და სოციალურ მედიაში ანტიდასავლურ გზავნილებსა და დეზინფორმაციას იკვლევდა. შუალედურ ანგარიშში - „ანტიდასავლური პროპაგანდა და დეზინფორმაცია 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე“ 1 ივლისიდან 1 ოქტომბრამდე პერიოდია გაანალიზებული.

ანტიდასავლური გზავნილები ტრადიციულ მედიაში

ანტიდასავლური დისკურსის შესწავლისას „მედიის განვითარების ფონდმა“ სამთვიან პერიოდში 4055 კომენტარი გააანალიზა. გზავნილების უმეტესობა კოლექტიური დასავლეთის (32,9% - 1333) წინააღმდეგ იყო მიმართული, რასაც ანტიამერიკული (23,3% - 945) გზავნილები მოსდევდა. 13,1%-ს კი შეადგენდა რუსეთის მხარდამჭერი პირდაპირი გზავნილები, ან კომენტარები, რომლებიც რუსეთის ქმედებების ირიბ გამართლებას ახდენდა. როგორც ორგანიზაცია აღნიშნავს, რუსეთი ერთადერთი სუბიექტია, რომელიც კვლევაში ან პოზიტიურად არის წარმოჩენილი, ან მისი ქმედებების ირიბი გამართლება ხდება, ყველა სხვა სუბიექტი კი ნეგატიურ კონტექსტშია წარმოდგენილი.

MDF-ის შუალედური ანგარიშის მიხედვით, სახელისუფლებო სარედაქციო პოლიტიკის მედიები დასავლურ კონსერვატიულ და ჩინურ წყაროებს უფრო ციტირებდნენ, ასევე უკრაინელებს, ვინც ზელენსკის ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად არის განწყობილი, ღიად კრემლისტური გამოცემები კი - რუსეთის და ბელორუსის. არასამთავრობო ორგანიზაციების პოლიტიზირებულობასა და უცხო ქვეყნის დაკვეთით მოქმედებაზე განცხადებებს კი, სახელისუფლებო პარტიასა და ექსპერტებთან ერთად, სახელისუფლებო პროპაგანდისტული ტელეკომპანიების „იმედისა“ და „პოსტვის“ წამყვანებიც აკეთებდნენ: 

  • მაგდა ანიკაშვილი, ტვ იმედის ჟურნალისტი: ,,...ზღვარი, პრაქტიკულად, პარტიებსა და ენჯეოებს შორის აღარ არსებობს25". 
  • ზვიად ავალიანი, PosTV-ის წამყვანი: “...ისინი რეალურად ასრულებენ დავალებას… ისინი არიან იმ ნარატივში, რასაც ქვია რადიკალური ოპოზიცია და ენჯეო სექტორი და რასაც ამ ნარატივის შემქმნელები ბრძანებენ, ის უნდა გააკეთონ26.’’ 

მედია, როგორც წყარო 

მედიები, რომლებიც ანტიდასავლურ გზავნილებს ავრცელებდნენ ან ასეთი გზავნილების გამტარები რესპონდენტების პოზიციის ხშირი გაშუქების გამო იყვნენ, „მედიის განვითარების ფონდმა“ სარედაქციო პოლიტიკის მიხედვით, კრემლისტურ/ულტრამემარჯვენედ და სახელისუფლებოდ დაყო. 

MDF-ის შუალედური ანგარიშის მიხედვით, კრემლისტური/ულტრამემარჯვენე მედიებიდან ყველაზე მეტ ანტიდასავლურ გზავნილს „სეზონი ტვ“-ის (318) წამყვანები ახმოვანებდნენ. როგორც ორგანიზაცია აღნიშნავს, კრემლისტური „ალტ-ინფოს“ ეთერში ძირითადად ამავე ტელევიზიასთან დაკავშირებული კონსერვატიული მოძრაობის წევრები ისხდნენ და მედიისა და პარტიის ერთმანეთისგან გამიჯვნა პრაქტიკულად შეუძლებელი იყო, საარჩევნო ციკლის გამო კი, პარტიის წარმომადგენლები რესპონდენტების კატეგორიაში გააერთიანეს.

როგორც კვლევაში ვკითხულობთ, სახელისუფლებო სარედაქციო პოლიტიკის მედიებიდან ყველაზე მეტ ანტიდასავლურ გზავნილს PosTV ავრცელებდა (182), რომლის საკონტროლო პაკეტის მფლობელი “ხალხის ძალის” ერთ-ერთი ლიდერი ვიქტორ ჯაფარიძეა. კვლევის ავტორები აღნიშნავენ იმასაც, რომ PosTV განსაკუთრებით ჰომოფობიური და ანტილიბერალური განწყობებით გამოირჩევა, რისთვისაც სპეციალური გადაცემა “ლიბერალიზმის ანატომიაც” კი შექმნა. 

„სახელისუფლებო ტელეკომპანია „იმედში“ (24 - სარედაქციო, 207- რესპონდენტი), ისევე, როგორც ონლაინ სააგენტო “მარშალპრესზე” (7 - სარედაქციო, 815 - რესპონდენტი) ანტიდასავლური კომენტარების სიჭარბე რესპონდენტების ხარჯზე მიიღწევა. ანალოგიური ვითარებაა გაზეთ “რეზონანსშიც” (1 - სარედაქციო, 236 - რესპონდენტი)“, - ვკითხულობთ ანგარიშში.


დეზინფორმაცია და სხვა მანიპულაციური შინაარსი სოციალურ მედიაში

ივლისი-სექტემბრის პერიოდში „მითების დეტექტორმა“ პოლიტიკური პარტიების წინააღმდეგ დეზინფორმაციისა და მანიპულაციური შინაარსის 25 შემთხვევა გამოავლინა. 

ანგარიშის მიხედვით, ყალბი ამბების სამიზნეს არჩევნებში მონაწილე კოალიციური გაერთიანებები, კონკრეტული პოლიტიკური პარტიები და პოლიტიკური ლიდერები წარმოადგენდნენ, თუმცა გავრცელებული ყალბი ინფორმაციის უმეტესი ნაწილი, 25-დან 19 შემთხვევა ოპოზიციის წინააღმდეგ იყო მიმართული. წინასაარჩევნო მონიტორინგის დროს გამოკვეთილი სხვადასხვა დარღვევის ტიპებიდან კი, ვიზუალური მანიპულაციების გავრცელება ჭარბობდა. 

„აღსანიშნავია, რომ ყალბი ინფორმაციის წყაროების ტიპოლოგია განსხვავდებოდა სამიზნეების მიხედვით - მმართველი პარტიის საწინააღმდეგო შინაარსის შემთხვევაში, წყაროები ძირითადად იყვნენ ოპოზიციის მხარდამჭერი ფეისბუქ მომხმარებლები და კოალიცია “ერთიანობა - ნაციონალური მოძრაობის” წევრები, ხოლო ოპოზიციური პარტიის წინააღმდეგ გავრცელებულ ყალბი ინფორმაციის წყაროებში ჭარბობდა სახელისუფლებო სარედაქციო პოლიტიკის მედია, სახელისუფლებო ექსპერტები და ოპოზიციის მადისკრედიტირებელი ანონიმური ფეისბუქ გვერდები/ანგარიშები“. 

რეგიონული მედიის სახელით მოქმედი სახელისუფლებო ფეისბუკ გვერდები

წინასაარჩევნოდ „მითების დეტექტორი“ 1 რეგიონული მედიისა (STV.GE) და 3 ფეისბუკ გვერდის აქტივობასაც დააკვირდა, რომლებიც რეგიონულ მედიად პოზიციონირებენ („Guria Times • გურია თაიმსი“, „ჭიათურის საათი“, „სამეგრელოს ქრონიკა“). ანგარიშის მიხედვით, გამოვლინდა, რომ ოთხივე ფეისბუკ გვერდი “ქართული ოცნების” აქტიურ მხარდაჭერას ავლენს. კვლევის ავტორები აღნიშნავენ, რომ STV.GE იმ მედიათა შორისაა, ვინც ყოველწლიურად იღებს სამთავრობო კონტრაქტებს საბიუჯეტო რეკლამებისა და ინფორმაციის გავრცელების მიზნით. 

„დანარჩენი სამი ფეისბუქ გვერდის შემთხვევაში ჩანს, რომ მათ რეგიონული მედიის მხოლოდ სახელწოდებები აქვთ, თუმცა არ აქვთ რეგისტრირებული ვებ-საიტები და რეალურად არა მედიას, არამედ მმართველი პარტიის მხარდამჭერ და ოპოზიციის მადისკრედიტირებელ გვერდებს წარმოადგენენ“. 

„მითების დეტექტორი“ ყურადღებას „გურია თაიმსზე“ ამახვილებს, რომელიც 2021 წლის თვითმმართველობის არჩევნების წინა პერიოდშიც იყო გამოვლენილი. როგორც MDF-ის შუალედურ ანგარიშში ვკითხულობთ, Guria Times • გურია თაიმსი შეიმჩნეოდა სახელისუფლებო სარედაქციო პოლიტიკის მქონე მედიებთან კოორდინირებულ გავრცელებაში, როდესაც მათ გერმანიის ბუნდესტაგის საგარეო ურთიერთობათა კომიტეტის თავჯდომარის, მიხეილ როთის განცხადებები არჩევნებში ჩარევად შეაფასეს და მასალები იდენტური ტექსტით გაავრცელეს.

წინასაარჩევნო პერიოდში (ივლისი-სექტემბერი) გამოკვეთილი ტენდენციების შესახებ ვრცლად წაიკითხეთ ანგარიშში - „ანტიდასავლური პროპაგანდა და დეზინფორმაცია 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნებზე“

 
კატეგორია - საქართველო



„საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის“ განმარტებით, ბოლო პერიოდში სამთავრობო მედიების მიერ გავრცელებული ინფორმაცია, თითქოს არასამთავრობო ორგანიზაციებს რუსული კანონის წინააღმდეგ საჩივარი სტრასბურგის სასამართლოში არ გაუგზავნიათ, სინამდვილეს არ შეესაბამება.

როგორც ორგანიზაცია წერს, საჩივარი 2024 წლის 17 ოქტომბერს გაიგზავნა და სტრასბურგის სასამართლოს 22 ოქტომბერს  ჩაბარდა, რასაც გადამზიდი კომპანიის მიერ მიწოდებული დოკუმენტიც ადასტურებს.


„ამ ეტაპზე მიმდინარეობს საქმის რეგისტრაციის პროცედურები,  რომელიც საქმის მოცულობის გათვალისწინებით, გარკვეულ დროს მოითხოვს,“ - აღნიშნავს საია.

„საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია“ ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში რუსულ კანონსა და მის მიერ გამოწვეულ შედეგებს 16 მედიაორგანიზაციის, 120 სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციისა და 4 ფიზიკური პირის სახელით ასაჩივრებს.

 
კატეგორია - საქართველო


როგორც „მედიაომბუდსმენი“ წერს, ოქტომბრის თვეში, წინასაარჩევნო და საარჩევნო პერიოდის ფონზე, კომუნიკაციების კომისიის მიერ დაფუძნებულმა „მედიაკრიტიკამ“ სულ სამი მასალა გამოაქვეყნა. ორი მასალა: „არშემდგარი ინტერვიუ მელანია ტრამპთან“ და „მოულოდნელი არჩევანი“ ამერიკის შეერთებულ შტატებში მიმდინარე არჩევნებს და ამერიკული მედიის გამოწვევებს შეეხებოდა, ერთი მასალა კი - „ინტერაქტიული თუ ინტერაქტიური?“ გრამატიკულ წესებს დაეთმო.

.......................................................................................................................................................
საქართველოში 26 ოქტომბერს საპარლამენტო არჩევნები ჩატარდა. ცენტრალური საარჩევნო კომისიის მიერ გამოქვეყნებულ შედეგებს საქართველოს პრეზიდენტი, ოპოზიციური პარტიები და ამომრჩეველთა ნაწილი გაყალბებულად მიიჩნევს. საპარლამენტო არჩევნების სავარაუდო გაყალბების ფაქტზე გამოძიება პროკურატურამ ცესკოს მიმართვის საფუძველზე დაიწყო.
.......................................................................................................................................................
„მედიაომბუდსმენმა“ კომუნიკაციების კომისიის საქმიანობის მონიტორინგი 2024 წლის სექტემბერში დაიწყო, რომლის ფარგლებშიც ორგანიზაცია „მედიაკრიტიკის“ აქტივობებსაც აკვირდება. 

სექტემბრის თვის ანგარიშის მიხედვით, “მედიაკრიტიკის” პლატფორმაზე კვლავ ხელისუფლების პოლიტიკური ხედვების ანარეკლები იკვეთებოდა, მასალები კი,  შიდა და საერთაშორისო პოლიტიკის თემებზე მმართველი პარტიის „ქართული ოცნებისეული“ დამოკიდებულებების გაგრძელებას ჰგავდა.

„საერთაშორისო ნაწილში, „მედიაკრიტიკის“ პლატფორმის მთავარი „სამიზნე“ ამერიკული დემოკრატია და მართვის სისტემის შესახებ შეთქმულების თეორიების გაძლიერება იყო, ეროვნულ დონეზე კი პლატფორმა აკრიტიკებდა ჟურნალისტებს ანტიკორუფციული სამსახურის მიერ არასამთავრობო ორგანიზაციის დასჯის და ლავროვის საპასუხოდ „ქართული ოცნების“ დადებითი განწყობების გაშუქების გამო“.

როგორც „მედიაომბუდსმენის“ სექტემბრის თვის ანგარიშში ვკითხულობთ, „მედიაკრიტიკის“ სოციალური გვერდის მეშვეობით კრიტიკული მედიასაშუალებების ჟურნალისტების მისამართით აგრესიისა და ნეგატიური განწყობების ტირაჟირებაც ხდება.

კომუნიკაციების კომისიამ “მედიააკადემია” 2018 წელს დააფუძნა. “მედიაკრიტიკა” კი მისი ერთ-ერთი პლატფორმაა.

 
კატეგორია - საქართველო

მთავარი არხის“ თანადამფუძნებელი და მეწილე, გიორგი რურუა საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა მოწმის სტატუსით დაიბარა, თუმცა რურუამ სუსში მისვლაზე უარი განაცხადა და ის გუშინ, 6 ნოემბერს თბილისის საქალაქო სასამართლოში, მაგისტრი მოსამართლის თანდასწრებით, გამოიკითხა.

გიორგი რურუამ წინა დღეს, 5 ნოემბერს Facebook-ის საკუთარ გვერდზე დაწერა, რომ „გამოძიება ორი მუხლით მიმდინარეობს - სახელმწიფოს გადატრიალება და ძალადობრივი დამხობა“.

„აშკარად შეეშალათ მისამართი. სახელმწიფოს გადატრიალება და დამხობა რუსულმა ოცნებამ განახორციელა,ერთი კაცის ხელმძღვანელობით და სოლოლაკში გავუშვი,მისამართს ხომ შემახსენებთ ამ კაცის ?! მგონი ბიძინა ქვია და გვარი - ი ასოზე იწყება. ცირკია მა რა არიი - როგორც ჩემს საყვარელ მხარეში იტყვიან საქართველო იქნება ევროპული და არა რუსული ქვეყანა“.

რურუამ „მედიაჩეკერთან“ საუბრისას პროცესს „სრული აბსურდი“ უწოდა. მისი თქმით, მას გაუთქმელობის პირობაზე აქვს ხელი მოწერილი და დეტალებს ვერ გაამხელს, თუმცა აღნიშნა, რომ: „საერთოდ 1 კითხვაც არ ყოფილა ამ მუხლების გარშემო დასმული“.

გიორგი რურუა „მთავარი არხის“ 2,5%-იანი წილის მფლობელია.

2019 წელს გიორგი რურუა იარაღის უკანონო შეძენა-შენახვა-ტარების ბრალდებით დააკავეს და 4 წელი მიუსაჯეს. ის სალომე ზურაბიშვილმა 2021 წლის აპრილში შეიწყალა.
კატეგორია - საქართველო
მანანა ქველიაშვილის ფოტო / ბათუმელები

„მთის ამბები / საქართველოს ამბების“ დამფუძნებელმა და რედაქტორმა გელა მთივლიშვილმა მისი უკანონოდ დაკავების საქმეზე ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს მიმართა. სტრასბურგის სასამართლომ კი საქმეს - „მთივლიშვილი საქართველოს წინააღმდეგ“ ნომერი მიენიჭა და როგორც „მთის ამბები“ წერს, განმცხადებელს ეცნობა, რომ საჩივარი შესაძლებლობისთანავე განიხილება. მთივლიშვილი საქართველოს მთავრობას ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის ოთხი მუხლის ( თავისუფლებისა და უსაფრთხოების უფლება; საქმის სამართლიანი განხილვის უფლება; გამოხატვის თავისუფლება; უფლებების შეზღუდვათა გამოყენების ფარგლები) დარღვევას ედავება.

საქმე 2024 წლის 23 იანვარს ჟურნალისტის უკანონო დაკავებასა და გასამართლებას ეხება. პოლიციამ გელა მთივლიშვილი მარინა ხატიაშვილის ოჯახის გამოსახლების დროს გამართულ აქციაზე პროფესიული მოვალეობის შესრულებისას დააკავა. ის ხელწერილის საფუძველზე გაათავისუფლეს, მოგვიანებით კი სასამართლომ ჟურნალისტი ადმინისტრაციულ სამართალდამრღვევად ცნო და 2000 ლარით დააჯარიმა. მთივლიშვილს პოლიცია ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 173-ე მუხლის დარღვევას ედავებოდა, რაც სამართალდამცავი ორგანოს თანამშრომლის კანონიერი მოთხოვნისადმი დაუმორჩილებლობას გულისხმობს. საქალაქო სასამართლოს გადაწყვეტილება უცვლელი დატოვა სააპელაციომაც.

უკანონოდ დაკავების, ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელის შეშლის და ფიზიკური ძალადობის ფაქტებზე გელა მთივლიშვილმა სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურს დაკავების დღესვე მიმართა. გენერალურმა პროკურატურამ კი, ის დაზარალებულად  ხუთი თვის შემდეგ, 2024 წლის 3 ივლისს ცნო.

„დამკავებელმა პოლიციელმა ანრი ფხაკაძემ ჟურნალისტი გელა მთივლიშვილი თბილისის საქალაქო სასამართლოში გამართულ პროცესზე დაადანაშაულა, რომ ის აგინებდა პოლიციელებს, ეძახდა მათ მონებს, ხელს უშლიდა მუშაობაში და ცდილობდა პოლიციელებისთვის გამოეგლიჯა, წაერთმია ერთ-ერთი დაკავებული პირი. სინამდვილეში, კეკელიძის ქუჩაზე ვიდეოსამეთვალყურეო სისტემიდან, სპეციალური საგამოძიებო სამსახურის მიერ ამოღებული უწყვეტი კადრებით, დასტურდება, რომ ჟურნალისტს პოლიციელებთან არც ფიზიკური და არც ვერბალური კომუნიკაცია არ ჰქონია. ის მისვლისთანავე დააკავეს. პროკურატურამ ჟურნალისტი გელა მთივლიშვილი მისი დაკავების საქმეზე დაზარალებულად ცნო ივლისში, თუმცა ამ დრომდე არცერთი პოლიციელი არ არის სისხლის სამართლის პასუხისგებაში მიცემული. პირიქით, ერთ-ერთი მათგანი დააწინაურეს და სამმართველოს უფროსად დანიშნეს“, - წერს „მთის ამბები“.

ჟურნალისტს სამართლებრივ დახმარებას „სოციალური სამართლიანობის ცენტრი“ უწევს. 

ვრცლად საქმის - „მთივლიშვილი საქართველოს წინააღმდეგ“ შესახებ წაიკითხეთ

 
კატეგორია - საქართველო


დღეს, 6 ნოემბერს, მთავრობის ადმინისტრაციის შენობასთან თბილისში დაკავებული აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის, აფგან სადიგოვის მეუღლე და არასრულწლოვანი შვილები მივიდნენ.

სევინჩ სადიგოვას თქმით, ის ირაკლი კობახიძესთან და ბიძინა ივანიშვილთან შეხვედრას ითხოვდა:

„დღეს ვიყავი კანცელარიასთან პროტესტის გასამართად იმიტომ, რომ ისინი კლავენ ჩემს ქმარს. როგორც იცით, ჩემი ქმარი ძალიან ცუდ მდგომარეობაშია. ვითხოვდი, რომ ივანიშვილი და კობახიძე შემხვედროდნენ, რადგან აქ ყველაფერს ივანიშვილი მართავს. ის და ილჰამ ალიევი დიქტატორები არიან. ივანიშვილი ბრძანებას იღებ“.

აფგან სადიგოვი 21 სექტემბრიდან შიმშილობს. მას საექსტრადიციო პატიმრობა 3 თვით 1 ნოემბერს გაუხანგრძლივდა. სადიგოვს შსს-ის მიგრაციის დეპარტამენტმა საქართველოში პოლიტიკური თავშესაფრის მიცემაზე უარი 16 სექტემბერს უთხრა.

აზერბაიჯანელი ჟურნალისტს თბილისის საქალაქო სასამართლომ 3-თვიანი საექსტრადიციო პატიმრობა 4 აგვისტოს შეუფარდა. ჟურნალისტი შემდგომი ექსტრადირების მიზნით წინა დღეს, 3 აგვისტოს დააკავეს. საქალაქო სასამართლოს 4 აგვისტოს განჩინება უცვლელი დატოვა სააპელაციო სასამართლომაც.  

აფგან სადიგოვი საქართველოში 2023 წლის 24 დეკემბრიდან იმყოფება და მას საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ გაცემული დროებითი ბინადრობის მოწმობა აქვს. აფგან სადიგოვი ონლაინ მედია “Azel.Tv”-ის მთავარი რედაქტორია. 

 
კატეგორია - საქართველო


მოსამართლე ვლადიმერ ხუჭუამ 4 ნოემბერს 26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებზე ორ ოლქში ხმის ფარულობის დარღვევა დაადასტურა და მისი შედეგები გააბათილა. სამთავრობო მედიამ თეთრიწყაროს სასამართლოს გადაწყვეტილებიდან მალევე ვლადიმერ ხუჭუას მადისკრედიტირებელი კამპანია დაიწყო. 

ტელეკომპანია „იმედმა“ 22:35 საათზე facebook-ის ოფიციალურ გვერდზე გამოაქვეყნა ქარდი წარწერით - „პირველი ინსტანციის მოსამართლე ვლადიმერ ხუჭუამ რამდენიმე უბნის შედეგები გააბათილა. ხუჭუას ცოლი ელზა გურგენიძე რადიკალური ოპოზიციის აქტივისტია“. დაახლოებით 20 წუთში (22:56) მსგავსი შინაარსის ქარდი გაავრცელა Postv-მაც, რასაც მეორე მასალაც მოჰყვა - „მოსამართლე ხუჭუას ცოლი „ევროპული საქართველოს“ შემომწირველია“. 





თეთრიწყაროს რაიონული სასამართლოს მოსამართლის, ვლადიმერ ხუჭუას დისკრედიტაცია მალევე სცადეს სამთავრობო ონლაინ მედიებმაც: info 9 (22:52) და Newshub.ge (22:49), რომლებმაც ერთი და იგივე ვიდეომასალა იდენტური ტექსტით თითქმის ერთდროულად, 3 წუთის სხვაობით, გაავრცელეს: „მოსამართლე ხუჭუას ცოლი, რომელმაც რამდენიმე უბნის შედეგები გააბათილა,  რადიკალური ოპოზიციის აქციაზე ლაზარე გრიგორიადისის გათავისუფლებას ითხოვდა“.




Newshub.ge-იმ „დემოკრატიული ცვლილებების ცენტრის“ ხელმძღვანელის, დავით ჩიხელიძის შეფასებაც მოიშველია და დაწერა: „ჩიხელიძე მოსამართლის მეუღლის, ელზა გურგენიძის ფეისბუქ-პოსტებს აზიარებს და აღნიშნავს, რომ ვლადიმერის მეუღლე ოპოზიციას წარმოადგენს და მსგავსი მნიშვნელობის საქმე მხარემ არ უნდა განიხილოს“. ჩიხელიძის კომენტარი გამოაქვეყნა „რუსთავი 2-მაც“. ერთმანეთის იდენტურია ამ მედიების ვებგვერდებზე გამოქვეყნებული მასალებიც. 

აღსანიშნავია, რომ დავით ჩიხელიძე, როგორც ექსპერტი სამთავრობო მედიის რესპონდენტი ხშირად არის. 


ტელეკომპანია „რუსთავი 2-მა“ გაავრცელა გია აბაშიძის შეფასებაც: „გია აბაშიძე: თეთრიწყაროს მოსამართლემ, ვლადიმერ ხუჭუამ 12 საარჩევნო უბნის შედეგები გააბათილა - "ნაცების" ხანმოკლე შავბნელი დავალება შესრულებულია“.



სამთავრობო მედიაში ვლადიმერ ხუჭუას დისკრედიტაციის მცდელობა გაგრძელდა მეორე დღესაც. „მოსამართლე ვლადიმერ ხუჭუას, რომელმაც რამდენიმე უბნის შედეგები გააბათილა, ცოლი მარწყვის ტორტის გამოცხობას დაჰპირდა. მოსამართლის ცოლი ელზა გურგენიძე ოპოზიციის აქტივისტია“, - ამ ტექსტით ქარდი „იმედმა“ 5 ნოემბრის დილას გამოაქვეყნა. მსგავსი შინაარსის მასალა გაავრცელა info 9-მაც. 



„რუსთავი 2“-მა კი ფეისბუკის ოფიციალურ გვერდზე დაწერა: „ნანუკა ჟორჟოლიანი მოსამართლე ხუჭუას: მარწყვის ტორტებს არ მოგაკლებთ“. Postv-ის ქარდზე კი ვკითხულობთ: „რა მიირთვა დღეს ვლადიმერ ხუჭუამ? ა) ცოლის ტორტი ბ) სამართალი გ) მოსამართლის ღირსება დ) დიეტაზეა".



„არ მინდა ვიფიქრო, რომ მოსამართლე ცოლის გავლენის ქვეშ არის“, - სამთავრობო ტელევიზიებმა ქარდები მოამზადეს შალვა პაპუაშვილის ამ ციტატაზეც: 



5 ნოემბერს „იმედმა“, postv-მა და „რუსთავი 2-მა(15:00 საათიანი „კურიერის“ პირველივე სიუჟეტში) გაავრცელეს ინფორმაციაც, თითქოს კოალიციის „ძლიერი საქართველო“ ერთ-ერთმა ლიდერმა, ალეკო ელისაშვილმა არჩევნებზე ხმის ფარულობასთან დაკავშირებით სასამართლოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება წინასწარ იცოდა. ეს გაიმეორა პარტია „ქართული ოცნების“ წევრმა, თემურ შარმანაშვილმაც, რომლის ციტატა სამთავრობო მედიებმაც გაავრცელეს. 

„იმედისა“ და postv-ის მტკიცებით, ელისაშვილმა ხმის ფარულობის დარღვევის შესახებ ინფორმაცია დაახლოებით 21:00 საათზე გაავრცელა, ვლადიმერ ხუჭუამ კი გადაწყვეტილება დაახლოებით 22 საათზე გამოაცხადა. 

სინამდვილეში ინფორმაცია, რომ თეთრიწყაროს რაიონულ სასამართლოში ხმის მიცემის ფარულობის დარღვევა დადგინდა, „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ“ 4 ნოემბერს, 18:25 საათზე გაავრცელა. ამის შესახებ კი ელისაშვილმა მედიასთან 20:00-დან 21:00 საათამდე პერიოდში ისაუბრა. არჩევნებზე ხმის ფარულობის დარღვევასთან დაკავშირებით ხუჭუამ რომ 21:00-დე თქვა, ეს „TV პირველის“ მასალაშიც ჩანს. 

„იმის საილუსტრაციოდ, რომ ალექსანდრე ელისაშვილმა მოსამართლის გადაწყვეტილება წინასწარ იცოდა, POSTV ტელევიზია “პალიტრას” 5 ნოემბრის დილის გადაცემაში გასულ კადრებს იყენებს. “პალიტრას” 4 ნოემბრის საღამოს საინფორმაციო გამოშვებებში არ მოხვდა კადრები, სადაც პოლიტიკოსი თეთრიწყაროს სასამართლოს გადაწყვეტილებაზე საუბრობდა, თუმცა კადრები დილის გადაცემაში გავიდა. გასულ საღამოს ალექსანდრე ელისაშვილმა “პალიტრას” ჟურნალისტთან თქვა: (დრო: 4:50) “ჩაატარა ექსპერიმენტი [მოსამართლემ] ჟონავდა ამ იმიდან და ჩანდა, ვის მისცემდი ხმას. ყველა ის ინტერვიუ თუ კომენტარი, რომელიც ალექსანდრე ელისაშვილმა მედიასთან გააკეთა, მას შემდეგ იყო, რაც საია-მ ფეისბუქზე ხმის ფარულობის დარღვევის შესახებ ინფორმაცია გაავრცელა. ყველაზე ადრე, აქციაზე სიტყვით გამოსვლისას, მან ახსენა, რომ ინფორმაციის წყარო საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია იყო“, - წერს „მითების დეტექტორი“, რომელიც ერთ-ერთი ის ფაქტების გადამოწმების პლაფტორმა, რომელმაც სამთავრობო მედიების მიერ ალეკო ელისაშვილთან დაკავშირებით გავრცელებული ინფორმაცია მანიპულაციურად შეაფასა. facebook-მა კი, ეს მასალები შესაბამისად (missing context) აღნიშნა.

5 ნოემბერსვე „TV პირველის“ გადაცემა „რეაქციაში“ ვლადიმერ ხუჭუას ჩართვას სამთავრობო მედიები კვლავ მანიპულაციური ქარდებით გამოეხმაურნენ:


სამთავრობო ტელეკომპანია postv-ის საინფორმაციო გამოშვებაში გავიდა დაახლოებით 9-წუთიანი სიუჟეტიც - „მოსამართლის პოლიტიკური ვერდიქტი“. მასალაში ჟურნალისტი ვლადიმერ ხუჭუას „საკუთარ აღქმებში ჩაკარგულ მსაჯულს“ უწოდებს, მის გადაწყვეტილებას კი მოსამართლის წარსულს და მეუღლის აწმყოს უკავშირებს: 

„რას ემსახურება ვერდიქტი, რომელიც წინააღმდეგობაშია 22 მოსამართლის გადაწყვეტილებასთან. ყველაფერი ნათელი მაშინ ხდება, როდესაც ხუჭუას წარსულისა და მისი მეუღლის აწმყოს შესახებ ხდება ცნობილი. მოსამართლის სამუშაო გამოცდილების ძირითადი ნაწილი ნაცმოძრაობის რეჟიმს უკავშირდება. იმ წლებში, როდესაც საგამოძიებო უწყება ზურაბ ადეიშვილს ებარა, ხუჭუა პროკურატურაში ხელმძღვანელ თანამდებობებს იკავებდა. 2006 წელს კი მიხეილ სააკაშვილისგან ღირსების ორდენიც მიიღო. რა დამსახურებისთვის უცნობია“.

ჟურნალისტი „ნაცოპოზიციის აქტივისტად“ მოიხსენიებს მოსამართლის მეუღლესაც. მისი თქმით, ელზა გურგენიძე „აქტიურად მონაწილეობს აქციებში, ჩართულია არჩევნების გაყალბების შესახებ რადიკალების უსაფუძვლო კამპანიაში და იბრძვის ხელისუფლების წინააღმდეგ.  როგორც ჩანს, ცოლ-ქმრის პოლიტიკური გემოვნება იმდენად თანხვედრაშია, რომ ხუჭუა სამართალს აცდენილი გადაწყვეტილებების მიღებაზე უარს არ ამბობს“.

თეთრიწყაროს მაგისტრი მოსამართლის მიერ მიღებული გადაწყვეტილების დისკრედიტაციას ისახავდა მიზნად ტელეკომპანია „იმედის“ სიუჟეტიც, რომელიც ეთერში უკვე 6 ნოემბრის დილას, 9-საათიან „ქრონიკაში" გავიდა. 

„ალეკო ელისაშვილის მიერ გადაწყვეტილების წინსწრებად გახმიანება მმართველ გუნდს იმის თქმის საშუალებას აძლევს, რომ ეს ნაბიჯი პოლიტიკური და ოპოზიციასთან შეთანხმებული იყო. კიდევ ერთი დეტალი - ვლადიმერ ხუჭუა, რომელმაც საიას სარჩელი დააკამყოფილა, ოპოზიციის აქტივისტის მეუღლეა,“ -აღნიშნა საინფორმაციო გამოშვების წამყვანმა, ქეთევან გრიგორაშვილმა.

ვლადიმერ ხუჭუას მადისკრედიტირებელი კამპანიას გამოეხმაურა „სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოებაც“. ISFED-ის მასალის მიხედვით, სასამართლოს გადაწყვეტილების გამოცხადებიდან მალევე სოციალური მედიის პლატფორმებზე (ფეისბუკი, ტიკტოკი) მოსამართლის მადისკრედიტირებელი გზავნილების გავრცელება დაიწყო, ამ კამპანიაში კი პროსახელისუფლებო მედიასაშუალებებიც იყვნენ ჩართული („იმედი“, Info9, „ნიუსჰაბი“, POSTV).

„პოსტების ნაწილი სიძულვილის ენის შემცველი იყო. მათ შორის, ვრცელდებოდა სექსისტური და შეურაცხმყოფელი, გზავნილები. გამოქვეყნებულ პოსტებში, ძირითადად, მითითებული იყო, რომ თეთრიწყაროს რაიონული სასამართლოს მოსამართლის გადაწყვეტილებაზე მისმა ცოლმა მოახდინა გავლენა. ამასთანავე, მედიასაშუალებამ „POSTV“ ხუჭუას ოჯახის შესახებ ჰომოფობიური შინაარსის პოსტი გამოაქვეყნა“, - წერს „სამართლიანი არჩევნები“. 

საქართველოში 26 ოქტომბერს საპარლამენტო არჩევნები ჩატარდა. „ცენტრალური საარჩევნო კომისიის“ მიერ გამოქვეყნებულ შედეგებს ოპოზიციური პარტიები და ამომრჩეველთა ნაწილი არ აღიარებს და მას გაყალბებულად მიიჩნევს. არჩევნებზე დამკვირვებელი ორგანიზაციები კი, კენჭისყრის დღეს აღმოჩენილ დარღვევებს სასამართლოებში ასაჩივრებენ.  

ტელეკომპანია „იმედმა“ 26 ოქტომბრის არჩევნების წინა პერიოდში კიდევ ერთხელ განაცხადა, რომ ტელევიზიის მისია „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლებაში არ დაბრუნებაა. postv-ის 52 %-იანი წილის მფლობელი კი, ვიქტორ ჯაფარიძეა, რომელიც 2024 წლის არჩევნებზე „ქართული ოცნების“ პარტიული სიის 55-ე ნომერია.

 
კატეგორია - საქართველო

პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახური „ბათუმელებისგან“ იმ მონაცემების მიწოდებას ითხოვს, რაც რედაქციამ ინფორმირებული პირისგან მოიპოვა და რის საფუძველზეც მოამზადა სტატია – „ფარულად მოპოვებული ფაილები ოცნების ოფისიდან“.

„ბათუმელების“ განცხადებით, საქართველოს კონსტიტუციისა და სხვა კანონების საფუძველზე, პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურისთვის მოთხოვნილი დოკუმენტაციის გადაცემა პირდაპირ იწვევს ჟურნალისტური საქმიანობის შედეგად მოპოვებული ინფორმაციის გავრცელებას, რითაც მოსალოდნელია ჟურნალისტური წყაროს კონფიდენციალურობის დარღვევა.

„აქედან გამომდინარე, „ბათუმელების“ რედაქცია  მოკლებულია შესაძლებლობას დააკმაყოფილოს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურის მოთხოვნა ინფორმაციის მიწოდების თაობაზე“, - წერს გამოცემა

„ბათუმელების“ ინფორმაციით, პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურს პოზიცია წერილობით უკვე აცნობეს.

სტატიის - „ფარულად მოპოვებული ფაილები „ოცნების“ ოფისიდან“ მიხედვით, „ქართული ოცნება“ წინასაარჩევნოდ პარტიის ოფისებში ათობით ათასი ადამიანის შესახებ განსაკუთრებული კატეგორიის პირად მონაცემებს დეტალურად ამუშავებდა. როგორც „ბათუმელები“ წერდა, მმართველი პარტიის ერთ-ერთი ოფისიდან მათთვის ფარულად მოწოდებულ დოკუმენტებში ასახული მონაცემთა ხასიათი და უპრეცედენტოდ დიდი მასშტაბი ცხადყოფს, რომ „ქართული ოცნება“ ფლობს განსაკუთრებული კატეგორიის მონაცემებს, რომელსაც არჩევნებში გამარჯვების ფორმულად იყენებს. 

რას პასუხობს „ბათუმელები“ პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურს, ნახეთ ვრცლად: 

„სტატია, რომლის ფარგლებში შესწავლილი და დამუშავებული ინფორმაციის შესახებ მონაცემებს ითხოვს „პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახური“, წარმოადგენს ჟურნალისტური საქმიანობის პროდუქტს. შესაბამისად, იგი მიღებულია ჟურნალისტური საქმიანობის ფარგლებში წყაროს მეშვეობით და მასზე სრულად ვრცელდება საქართველოს კონსტიტუციით გათვალისწინებული პრივილეგიები, კერძოდ:

  • საქართველოს კონსტიტუციის მე-17 მუხლის მე-3 პუნქტის მიხედვით, მასობრივი ინფორმაციის საშუალებები თავისუფალია… საქართველოს კონსტიტუციის ეს ჩანაწერი იცავს მასობრივი ინფორმაციის საშუალებების ძირითად უფლებასა და შესაძლებლობას, იფუნქციონირონ მთავრობის კონტროლის, შეზღუდვებისა და ცენზურის გარეშე, დროულად მოიძიონ და მიაწოდონ საზოგადოებას ინფორმაცია და იდეები საზოგადოებისათვის მნიშვნელოვან საკითხებზე სახელმწიფო ორგანოებისა თუ თანამდებობის პირების ჩაურევლად და სახელმწიფო საზღვრების მიუხედავად.


„სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-11 მუხლის 1-ელი პუნქტის მიხედვით, პროფესიული საიდუმლოების წყარო დაცულია აბსოლუტური პრივილეგიით და არავის არ აქვს უფლება, მოითხოვოს ამ წყაროს გამხელა.

ჟურნალისტური წყაროს და ინფორმაციის დაცვის სამართლებრივ მნიშვნელობაზე, გარდა ზემოხსენებულისა, მეტყველებს საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის 50-ე მუხლი, რომელიც ჟურნალისტს ითვალისწინებს როგორც იმ პირს, რომელიც არ არის ვალდებული იყოს მოწმე.

გარდა ამისა, სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის თანახმად, ჟურნალისტის მიმართ ფარული საგამოძიებო მოქმედების ჩატარებაც კი დაუშვებელია, როდესაც ეს არ უკავშირდება მათ მიერ პროფესიული საქმიანობის დროს კანონით დაცული ინფორმაციის მოპოვებას. 

საქართველოს კონსტიტუციისა და კანონმდებლობის თანახმად, მედიამ უნდა შეასრულოს „საზოგადოებრივი დარაჯის როლი“, ხელი შეუწყოს განსხვავებული იდეების გავრცელებას, საზოგადოებრივი პრობლემების სააშკარაოზე გამოტანას და მათზე საჯარო დისკუსიებს. მედიის თავისუფლება კი გულისხმობს ინსტიტუციურ-ორგანიზაციულ თავისუფლებას.

შესაბამისად, საქართველოს კონსტიტუციისა და სხვა კანონების საფუძველზე, პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურისთვის მოთხოვნილი დოკუმენტაციის გადაცემა პირდაპირ იწვევს ჟურნალისტური საქმიანობის შედეგად მოპოვებული ინფორმაციის გავრცელებას, რითაც მოსალოდნელია ჟურნალისტური წყაროს კონფიდენციალურობის დარღვევა. აქედან გამომდინარე, „ბათუმელების“ რედაქცია  მოკლებულია შესაძლებლობას დააკმაყოფილოს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურის მოთხოვნა ინფორმაციის მიწოდების თაობაზე.

დამატებით უნდა ითქვას ისიც, რომ სტატიაში მოცემულია გარემოებები, რომლებიც მიუთითებს „ქართული ოცნების“ მიერ ამომრჩევლების პერსონალური მონაცემების, მათ შორის განსაკუთრებული კატეგორიის მონაცემების მოპოვების, შეგროვების, დაჯგუფების ურთიერთდაკავშირებისა ან/და გამოყენების უპრეცედენტო მასშტაბზე. 

აღნიშნული მონაცემების ხასიათი (სტატუსი – მაგ: პატიმარი, პრობაციონერი, ნასამართლევი, ძებნაში მყოფი, სოციალურად დაუცველი, ნარკოდამოკიდებული, დევნილი, შემწეობის მიმღები, პენსიონერი, სტუდენტი), დასაქმების ადგილის, სასწავლებლის და სწავლების საფეხურის, მიღებული შემწეობების და დახმარების შესახებ ინფორმაცია) კი ცხადყოფს, რომ მონაცემები მოპოვებულია სხვადასხვა სახელმწიფო უწყებებსა და დაწესებულებიდან. 

შესაბამისად, ჩვენ მიერ გამოქვეყნებული ინფორმაცია პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურს აძლევს საკმარისზე მეტ საფუძველს შეამოწმოს შესაბამისი სახელმწიფო უწყებები, პარტია ,,ქართული ოცნება“, მათ შორის, მონაცემთა ბაზები და ამ ბაზებში მონაცემების დამუშავების კანონიერება. 

ამდენად, ვიმედოვნებთ, რომ დროულად მოხდება ზემოაღნიშნულ ფაქტებზე რეაგირება“.

„მედიაჩეკერი“ პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურსაც დაუკავშირდა. სამსახურის განცხადებით, ვინაიდან გავრცელებულ ინფორმაციაში საუბარი იყო  პერსონალური მონაცემების კანონის მოთხოვნათა შესაძლო დარღვევით დამუშავების ფაქტებზე, სტატიაში მითითებული ფაქტობრივი გარემოებების შესწავლის მიზნით არაგეგმური შემოწმება (ინსპექტირება) დაიწყო.

„სტატიაში მითითებული ინფორმაციის თანახმად, გაზეთ „ბათუმელებს“ ჰქონდა დოკუმენტაცია, რომლითაც დასტურდებოდა პარტიის მიერ მონაცემების კანონდარღვევით დამუშავების ფაქტი. 

„პერსონალურ მონაცემთა დაცვის შესახებ“ საქართველოს კანონის 51-ე მუხლის მე-3 პუნქტის თანახმად, პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახური უფლებამოსილია შემოწმების განხორციელებისას ნებისმიერი დაწესებულებისგან, ფიზიკური პირისგან ან/და იურიდიული პირისგან გამოითხოვოს დოკუმენტი ან/და ინფორმაცია, მათ შორის, სახელმწიფო, საგადასახადო, საბანკო, კომერციული, პროფესიული საიდუმლოებების ან/და მონაცემების შემცველი ინფორმაცია, აგრეთვე ოპერატიულ-სამძებრო საქმიანობისა და დანაშაულის გამოძიების ამსახველი მასალა ან/და დოკუმენტაცია ან/და ინფორმაცია, რომელიც სახელმწიფო საიდუმლოებას მიეკუთვნება და აუცილებელია შემოწმების ამ მუხლის მე-2 პუნქტით დადგენილ ფარგლებში განსახორციელებლად. შესაბამისად, პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურმა შემოწმების (ინსპექტირების) ფარგლებში, გაზეთ „ბათუმელებისგან“ ზემოაღნიშნული ნორმის საფუძველზე გამოითხოვა პერსონალური მონაცემების კანონის მოთხოვნათა შესაძლო დარღვევით დამუშავების შესახებ მედიასაშუალების მიერ მოპოვებული ინფორმაცია/დოკუმენტაცია. 

გაზეთ „ბათუმელებმა“ უარი განაცხადა სამსახურისათვის მოთხოვნილი ინფორმაციის/დოკუმენტაციის მოწოდებაზე.

შემოწმების (ინსპექტირების) ფარგლებში, პერსონალურ მონაცემთა დამუშავების პროცესის კანონიერების შეფასებისათვის, პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურს ესაჭიროება ობიექტური მტკიცებულებები, რომლის საფუძველზეც, შესაძლებელი იქნება სამსახურის უფროსის ბრძანებით დამტკიცებული „პერსონალურ მონაცემთა დამუშავების კანონიერების შესწავლის წესით“ გათვალისწინებული ღონისძიების გატარება, მათ შორის, პერსონალურ მონაცემთა დამუშავების კანონიერების პროცესის დაგეგმვა/წარმართვა, კონკრეტული მონაცემთა სუბიექტების იდენტიფიცირება, რომელთა პერსონალური მონაცემებიც შესაძლოა კანონის მოთხოვნათა დარღვევით დამუშავდა და ა.შ.. შესაბამისად, სწორედ ამ მიზნით გამოითხოვა პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახურმა მედიასაშუალებისგან მის მიერ მოპოვებული ინფორმაცია/დოკუმენტაცია“, - განმარტავს პერსონალურ მონაცემთა დაცვის სამსახური.

 
 
კატეგორია - საქართველო


საპარლამენტო არჩევნების დღეს, 26 ოქტომბერს „აჭარის ტელევიზიის“ საინფორმაციო გამოშვება „მთავარის“ წამყვანმა, გიორგი მიქელაძემ პირდაპირ ეთერში, 20:40 საათზე, განაცხადა, რომ ორგანიზაცია „სირცხვილია“ რამდენიმე წევრმა დატოვა.

გიორგი მიქელაძის თქმით, „ისინი აცხადებენ, დღეს მიიღეს ისეთი ტიპის დავალებები, რომელიც გულისხმობდა საარჩევნო პროცესის სპეციალურად ჩაშლას და სიტუაციის დაძაბვის მცდელობას, რათა შემდგომ ოპოზიციას ესაუბრა უბნებზე მიმდინარე დაპირისპირებებზე და საარჩევნო პროცესზე ხელისუფლების მხრიდან ზეწოლის მოხდენაზე“. წამყვანის ტექსტის შემდეგ კადრში მარიამ მჭედლიძე და გიორგი პაქსაშვილი გამოჩნდნენ, რომლებმაც თქვეს, რომ საარჩევნო უბანზე, პროცესისთვის ხელის შესაშლელად, ორგანიზაცია მათ მითითებებს აძლევდა.

„სრულიად კარგად ჰქონდათ იმის გეგმა დალაგებული, როგორ ჩაეშალათ არჩევნები. გვეუბნებოდნენ, რომ ხალხი, რომელიც ოპოზიციას დაუჭერდა მხარს, ჩვენ მათთვის ანალოგიურად მხარი უნდა დაგვეჭირა, თუმცა ხალხი, რომელიც მათ არ დაუჭერდა მხარს, მათზე უამრავი საჩივარი უნდა დაგვეწერა და ასე უნდა გაგრძელებულიყო მთელი დღე. დაგვირეკავდნენ და ანალოგიურ რაღაცეებს გვეტყოდნენ, რაც ჩვენ აუცილებლად უნდა შეგვესრულებინა. თუ მოვიდოდნენ ისეთი ადამიანები, რომლებიც დარწმუნებულები არ იყვნენ თავიანთ გადაწყვეტილებაში, ვისთვის მიეცათ ხმა, მათთვის უნდა გვერჩია, რომ მათ ოპოზიციისთის დაეჭირათ მხარი“, - თქვა „აჭარის ტელევიზიის“ ეთერში მარიამ მჭედლიძემ.

გიორგი პაქსაშვილმა კი აღნიშნა, რომ ორგანიზაციიდან მას მითითებები მისცეს, რაც შეიძლება მეტი საჩივარი დაეწერა და პროცესისთვის ხელი შეეშალა:

„გვინდოდა, რომ ობიექტურად, ხალხის ხმები დამეცვა, მაგრამ სულ სხვა რეალობა დამხვდა. როცა მივედი არჩევნებზე, მითითებას მაძლევდნენ, რომ რაც შეიძლება მეტი საჩივარი დაგვეწერა, მაქსიმალურად ხელი შეგვეშალა საარჩევნო უბნის პროცესში. ბეიჯი მოვიხსენი, წამოვედი. არ მინდოდა, ამათი მანიპულაციისთვის ხელი შემეწყო“.

გუშინ, 3 ნოემბერს კი, ტელეკომპანია „იმედის“ კვირის შემაჯამებელ გადაცემა „იმედის კვირაში“ გავიდა საბა ხვიჩიას მიერ მოამზადებული სიუჟეტი სათაურით - „ტოპვერაგების საბოტაჟი“. ავტორის მტკიცებით, „რადიკალები“ არჩევნების საბოტაჟს ცდილობდნენ და „დირექტივებს აძლევდნენ საუბნო და საოლქო კომისიის წევრებს, რომ როგორმე კენჭისყრის პროცესი ჩაშლილიყო“. ერთ-ერთ რესპონდენტად „იმედის კვირასაც“ მარიამ მჭედლიძე ჰყავდა ჩაწერილი:

„ხალხი, ვინც არ იცოდა, ვისთვის უნდა დაეჭირა მხარი, მათთვის აუცილებლად უნდა გვერჩია, რომ ოპოზიციისთვის დაეჭირათ მხარი. ხოლო, ხალხს თუ შევატყობდით, რომ „ქართულ ოცნებას“ უჭერდა მხარს, მათთვის აუცილებლად საჩივრები უნდა დაგვეწერა ისეთ წვრილმან რაღაცეებზე, რაც ყოვლად დაუშვებელია,“ - იმეორებს მჭედლიძე „აჭარის ტელევიზიის“ ეთერში ნათქვამს. 

საბა ხვიჩიას თქმით, მჭედლიძე ვარკეთილში, ერთ-ერთ უბანზე დამკვირვებლის სტატუსით იყო მივლენილი. ის „სირცხვილიას“ წარმოადგენდა და ორგანიზაცია 26 ოქტომბრის საღამოს, არჩევნების დღესვე დატოვა. როგორც „იმედის კვირის“ ჟურნალისტმა აღნიშნა, მიზეზი „უკანონო დირექტივები“ გახდა, რომელსაც „სირცხვილიას“ კოორდინატორი მჭედლიძეს მთელი დღის განმავლობაში შეტყობინებების სახით უგზავნიდა. 

გიორგი პაქსაშვილისა და  მარიამ მჭედლიძის მიერ „სირცხვილიას“ დატოვების შესახებ გავრცელებულ ინფორმაციას, თავად ორგანიზაციაც გამოეხმაურა. 

„სირცხვილიას“ განცხადებით, ეს ადამიანები მოძრაობის წევრები არასდროს ყოფილან:

“„სირცხვილიას“ არსებობის მანძილზე, ეს ადამიანები არასდროს ყოფილან მოძრაობის წევრები. როგორც ჩანს, მათ მოძრაობის მიერ საარჩევნო დამკვირვებლებისთვის შექმნილი ონლაინ ტრენინგი გაიარეს, რათა შემდეგ ეს სასაცილო კამპანია ეწარმოებინათ.

მარიამ მჭედლიძეს და გიორგი პაქსაშვილს სამსახიობო ოსტატობისთვის აუცილებლად გადავცემდით დამსახურებულ ჯილდოს, რომელიმე ოდესმე თვალით რომ გვენახა“.

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ პირველი პრინციპით, „ჟურნალისტმა პატივი უნდა სცეს სიმართლეს და საზოგადოების უფლებას – მიიღოს ზუსტი ინფორმაცია“.

მე-11 პრინციპის მიხედვით კი, ჟურნალისტმა ფაქტის განზრახ დამახინჯება უმძიმეს პროფესიულ დანაშაულად უნდა მიიჩნიოს.

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ წევრობაზე დაფუძნებული დამოუკიდებელი ორგანიზაციაა, რომლის ხელმომწერიც 300-ზე მეტი ჟურნალისტია.

 
კატეგორია - საქართველო


ხანგრძლივი შესვენების შემდეგ, 31 ოქტომბერს „პირველი არხის“ ეთერში დაბრუნდა გადაცემა „აქტუალური თემა“ მაკა ცინცაძესთან ერთად, რომელიც საზოგადოებრივი მაუწყებლის ერთ-ერთი მთავარი პოლიტიკური ტოქშოუა. როგორც მის აღწერაში ვკითხულობთ: “გადაცემაში მაყურებელი ნახავს დღის თუ კვირის ყველაზე მნიშვნელოვანი თემის შესახებ მომზადებულ რეპორტაჟებს, შემოგვთავაზებს ამ თემებზე სხვადასხვა მხარის შეფასებებს, პოზიციას, იმ გადაწყვეტილებებს, რაც ცვლის ჩვენს ყოველდღიურობას.”


საზოგადოებრივი მაუწყებლის შინაარსობრივ ვალდებულებებს „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონი განსაზღვრავს. კერძოდ, საზოგადოებრივი მაუწყებელი მათ შორის ვალდებულია: ​​ე) პროგრამებში არ გამოხატოს თავისი აზრი; ვ) ასახოს საზოგადოებაში არსებულ მოსაზრებათა პლურალიზმი. 

იმის საჩვენებლად, რამდენად შესთავაზა მაკა ცინცაძემ მაყურებელს „სხვადასხვა მხარის შეფასებები“ „აქტუალური თემის“ 31 ოქტომბრის გადაცემა განვიხილოთ. ანონსი, საიდანაც მაყურებელი წამყვანის პოზიციას თავიდანვე ხვდება,  გვატყობინებს: „არაღიარებული მარცხი და „მაკკეინის ინსტიტუტის“ სცენარი ქართულ პოლიტიკურ სცენაზე. ნაადრევი ზეიმი, შეცვლილი რიტორიკა და სალომე ზურაბიშვილი ისევ კონსტიტუციის წინააღმდეგ. ქუჩა, დახმარების თხოვნა საერთაშორისო პარტნიორებისთვის და პროტესტი გეგმის გარეშე. ხმების პარალელური დათვლის შედეგები და „ისფედის“ მიერ გასაიდუმლოებული მონაცემები. ოპოზიცია გაყალბებაზე საუბრობს და ამ დრომდე მტკიცებულებების გასაჯაროებით იმუქრება. ცენტრალური საარჩევნო კომისიის პასუხი და არგუმენტები – გადაცემის პირველ ნაწილში – საარჩევნო ადმინისტრაციის თავმჯდომარე აქტუალური თემით. გარე აქტორები, მოწოდებები და ოპოზიცია სალომე ზურაბიშვილის კარზე. პოლიტიკური ნიშნით ძალადობა დემოკრატიის საფარქვეშ, ბულინგი ევროპელობის სახელით, საზოგადოების დაყოფა, ფსიქოლოგიური ტერორი, თავდასხმები სოციალურ ქსელებში და ადამიანის უფლებების დარღვევაზე მდუმარე უფლებადამცველები. ისევ ქუჩაში გადატანილი პოლიტიკური პროცესი და ოპოზიციის უცვლელი სტრატეგია. კვირის და წლის ყველაზე აქტუალური თემა, ხუთშაბათს 22 საათზე, პირველ არხზე.” 

რაც შეეხება გადაცემის სტუმრებს, ისინი იყვნენ: ყოფილი აქტივისტი, პოლიტპატიმარი და ამჟამად „საქართველოს რკინიგზის“ ფილიალ მგზავრთა გადაყვანის დირექტორი დაჩი ცაგურია, 90-იანი წლებიდან მოყოლებული სხვადასხვა დროის პარლამენტის წევრი და მინისტრი, ეკოლოგი ბიძინა გიორგობიანი, ადვოკატი ირმა ჭკადუა, ადვოკატი გელა ნიკოლაიშვილი, „საქართველოს მოქალაქეთა კავშირის“ და „გაერთიანებული დემოკრატების“ ყოფილი წევრი, „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერი ხათუნა ხოფერია,  საქართველოს კულტურის ცენტრის თანამშრომელი, მსახიობი ნიკა გაბელია, საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისიის თავმჯდომარე გიორგი კალანდარიშვილი და „ბიზნეს ინსაიდერ საქართველოს“ დამფუძნებელი გიორგი აბაშიშვილი. 

ვიდრე მაკა ცინცაძე სტუმრებთან საუბარს დაიწყებს, ის ჟურნალისტ სალომე ქოქიაშვილის რეპორტაჟს წარადგენს. შესავალი ტექსტის ერთ-ერთი მთავარი აქცენტი „მაკკეინის ინსტიტუტის გზამკვლევზეა“, რომელიც გადაცემის განმავლობაში კიდევ არაერთხელ გაიჟღერებს და რომელიც „მაკკეინის ინსტიტუტის“ გლობალური დემოკრატიის პროგრამების უფროსი დირექტორის, ლორა თორნტონის მიერ მომზადებული და 2024 წლის სექტემბერში გამოქვეყნებული ანგარიშია.

 

სალომე ქოქიაშვილის სიუჟეტში ხაზგასმით არის აღნიშნული 2018 წლის საპრეზიდენტო არჩევნების შემდგომი პერიოდი, როცა ოპოზიციის ლიდერები, ისევე როგორც ახლა, არჩევნების გაყალბებაზე საუბრობენ და ხალხს პროტესტისკენ მოუწოდებენ. სიუჟეტში თავმოყრილია ნაწყვეტები ოპოზიციონერი პოლიტიკოსების ძველი და ახალი ინტერვიუებიდან და მათი მიტინგზე წარმოთქმული სიტყვები. სიუჟეტის ტენდენციურობას ქოქიაშვილის საავტორო ტექსტიც განსაზღვრავს, რომელშიც ამგვარი შეფასებითი ტონი უხვად არის: “პრეზიდენტმა ბრძოლაში ბოლომდე ერთგულება აღუთქვა რუსთაველზე შეკრებილ ხალხს, რომელსაც ძველი პოლიტიკური ლიდერები, აგერ უკვე მერამდენე არჩევნებია არწმუნებენ, რომ მათ არჩევანს იპარავენ”.  (იხილეთ სიუჟეტი გადაცემის  03:00 წუთზე).

ვიდრე გადაცემის პირველი სტუმრის, გიორგი კალანდარიშვილის ჩართვა დაიწყებოდა, რომელმაც 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნების წარმატებულად ჩატარებაზე ისაუბრა, სტუდიის სტუმრებმა მიმდინარე მოვლენები შეაფასეს. „საქართველოს რკინიგზის“ ფილიალ მგზავრთა გადაყვანის დირექტორის, დაჩი ცაგურიას სიტყვებში, რომელიც არჩევნების გაყალბებასთან დაკავშირებით წარმოთქმულ ბრალდებებს პასუხობდა, საერთაშორისო პარტნიორებისა თუ დამკვირვებლების დისკრედიტაციის აშკარა მცდელობა ისმოდა:

„დედამიწაზე, ამ პლანეტაზე ჯერ არ ჩატარებულა არჩევნები, ერთ სულ მოსახლეზე რომ გადაიყვანო და უბანზე, რომ ამდენი დამკვირვებელი სადმე ესწრებოდეს. ეგეთი რამეც არ არის. ამ ევროპელებს კიდევ ძალიან დიდი პატივისცემით მინდა ვუთხრა, რომ ამდენი ფული რომ დახარჯეთ, თქვე ოჯახაშენებულებო, გოგო ბიჭს და ბიჭი გოგოს რომ პატიჟებს კაფეში, გოგო გოგოსას იხდის, ბიჭი - ბიჭისას. ამდენი ფული რომ დაახარჯეთ ამათ და ერთ მტკიცებულებას რომ ვერ დებენ გაყალბებისას, პასუხი მაინც მოსთხოვეთ, სად წაიღეს ეს ამდენი ფული?!“ 

გადაცემის შემდეგი სტუმარი უკვე „საქართველოს ცენტრალური საარჩევნო კომისიის“ თავმჯდომარე გიორგი კალანდარიშვილია, რომელიც თითქმის 20 წუთი ეთმობა. იქიდან გამომდინარე, რომ გადაცემის მთავარი თემა საპარლამენტო არჩევნებია, საინტერესოა, რა კითხვები დაუსვა წამყვანმა მთავარ სტუმარს და რის შესახებ სცადა ინფორმაციის მიღება: 1. ეუთო/ოდირის წარმომადგენლებთან შეხვედრის დეტალები. 2. საარჩევნო კომისიაში შესული საჩივრების კლების ტენდენცია (რას უკავშირდება ის და რა შინაარსის არის). 3. ოპოზიციონერი პოლიტიკოსების მიერ გაცხადებული ბრალდება ვერიფიკაციის აპარატში სავარაუდოდ ჩატვირთული დუბლირებული სიების შესახებ 4. თუკი დარღვევებს ჰქონდა ადგილი, რატომ არის კომისიებში ოპოზიციის წარმომადგენელთა ხელმოწერა დღის ბოლოს? უკანასკნელი კვირის ყველაზე აქტუალური თემის მთავარ აქტორთან მაკა ცინცაძე ამ საკითხებით შემოიფარგლა.

ამის შემდეგ საუბარი, როგორც გადაცემის ანონსში იყო გაცხადებული, „მაკკეინის ინსტიტუტის“ გლობალური დემოკრატიის პროგრამების უფროსი დირექტორის, ლორა თორნტონის შეფასების დოკუმენტზე იწყება, რომელიც 26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებს ეხება. (შეფასების დოკუმენტის მოკლე ვერსია იხილეთ აქ)  ამ საკითხთან დაკავშირებით წამყვანი ბიძინა გიორგობიანს მიმართავს: “არჩევნებამდე სულ ცოტა ხნით ადრე, საზოგადოებამ იხილა „მაკკეინის ინსტიტუტის“ დოკუმენტი, ერთგვარი სცენარი და შეიძლება ითქვას გზამკვლევი ოპოზიციისთვის. როგორც მმართველი გუნდი აანონსებდა, არჩევნებიდან 5 დღის შემდეგ შეგიძლიათ თუ არა თქვათ, რომ ოპოზიციისა და სალომე ზურაბიშვილის პოლიტიკური გეგმები სცენარს ერთგვარად სიზუსტით მიჰყვება?” 

მაყურებელს, რომელიც გადაცემას თვალს ადევნებს და ინფორმაცია არც „მაკკეინის ინსტიტუტის“ და არც მისი პროგრამების დირექტორის, ლორა თორნტონის შეფასების დოკუმენტის შესახებ არ აქვს, წამყვანი არაფერს უყვება. მაყურებელმა, ალბათ, არც ის იცის, ამ დოკუმენტში რა წერია. ამიტომ გადაცემის წამყვანისა და მისი სტუმრების საუბრიდან გამომდინარე შეიძლება ჩათვლის, რომ დოკუმენტში რევოლუციის სცენარია მოცემული და „მაკკეინის ინსტიტუტი“ გასცემს განკარგულებებს როგორც საქართველოს, ისე ქვეყნის სტრატეგიული პარტნიორებისთვის. 

“გაქვთ თუ არა აღქმა, რომ საერთაშორისო აქტორები („მაკკეინის ინსტიტუტის“ წარმომადგენლები) ზედმეტად აქტიურად ერევიან საქართველოს შიდა საქმეებში?” - ამ კითხვით მაკა ცინცაძე უკვე ხათუნა ხოფერიას მიმართავს, რომელიც აღნიშნავს, რომ „„მაკკეინის ინსტიტუტი“ სინამდვილეში არის გლობალური ომის პარტიის ფასადური სახე.” 

ხათუნა ხოფერია ამ ინსტიტუტის მიერ საქართველოში „დაგეგმილ არეულობაზე“ კიდევ დიდხანს საუბრობს და მასში მონაწილე ქართველ პოლიტიკოსებსაც ამხელს, რომელთა შორის სალომე ზურაბიშვილი საკვანძო ფიგურაა. ხოფერიამ დაახლოებით 10 წუთი ისაუბრა, გადაცემის წამყვანს მისთვის დამატებითი ან დამაზუსტებელი კითხვა არ დაუსვამს, მას მხოლოდ ერთხელ დაეხმარა რეპლიკით: “ტელეფონით შეწუხებული ჰყავს თურმე ნახევარი სამყარო სალომე ზურაბიშვილს. ამბობს მაგალითად, შალვა პაპუაშვილი.” 

არჩევნების გავლენა და მოსალოდნელი აქციების სავარაუდო ზიანი ქართული ეკონომიკისთვის - ამ საკითხით უკვე მაკა ცინცაძემ გადაცემის მერვე სტუმარს, „ბიზნეს ინსაიდერ საქართველოს“ დამფუძნებელს, გიორგი აბაშიშვილს მიმართა. 

გადაცემის მიწურულს “აქტუალური თემის” წამყვანმა რამდენიმე ოპოზიციონერი პოლიტიკოსის: მამუკა ხაზარაძის, ზურაბ ჯაფარიძის, ალეკო ელისაშვილის და ნიკა მელიას გაკეთებული კომენტარები წაიკითხა. როგორც ჩანს, სწორედ ეს იყო „სხვა მხარის“ პოზიცია, რადგან 2-საათიან პოლიტიკურ ტოქშოუში, რომელშიც 8 სტუმარი მონაწილეობდა, მაყურებელს სხვა განსხვავებული აზრი ან რეპლიკა არ მოუსმენია. 

„პირველი არხის“ მთავარი პოლიტიკური ტოქშოუ, რომელსაც განსხვავებული მოსაზრებების ასახვას კანონი ავალდებულს, საკუთარი ცევის კოდექსი კი უზუსტებს, მაყურებელს მაინც მხოლოდ ცალმხრივ ინფორმაციის აწვდის. 

“ვიყოთ მიუკერძოებლები. შევისწავლოთ და სამართლიანად ავსახოთ განსხვავებული პოზიციები საკამათო საკითხის შესახებ. დავიცვათ ბალანსი და არ გამოვხატოთ არც ერთი პოზიციის მხარდაჭერა. უყურადღებოდ არ დავტოვოთ არც ერთი საგულისხმო და ღირებული აზრი“, - ვკითხულობთ საზოგადოებრივი მაუწყებლის ქცევის კოდექსში.