საქართველო
კატეგორია - საქართველო


„მედიის, ინფორმაციისა და სოციალური კვლევების ცენტრმა” ბოლო ერთი წლის განმავლობაში, 2024 წლის ოქტომბრიდან 2025 წლის ოქტომბრამდე, საქართველოში ჟურნალისტის, მედიასაშუალებებისა და მედიის უფლებებზე მომუშავე სამოქალაქო ორგანიზაციების წინააღმდეგ მომხდარი 434 ინციდენტი აღრიცხა. როგორც ორგანიზაცია აღნიშნავს, ზოგ შემთხვევაში, ერთი ინციდენტის დროს, ერთდროულად რამდენიმე ტიპის დარღვევას ჰქონდა ადგილი (მაგ. დაკავება და ფიზიკური ძალადობა).

CMIS-ი წერს, რომ საქართველოში მედიაგარემო კრიტიკულ მდგომარეობაშია:

„ბოლო ერთი წლის განმავლობაში, დამოუკიდებელი ჟურნალისტებისა და მედიების წინააღმდეგ განხორციელდა ისეთი ტიპის დარღვევები როგორებიცაა: ფიზიკური ძალადობა, უკანონო დაკავება/დაპატიმრება, დაკითხვა, გადაღების აკრძალვა, ადმინისტრაციულ შენობებში არშეშვება, უკანონო ჯარიმები, სიტყვიერი შეურაცხყოფა, მუქარა და სხვა. მიუხედავად ასეთი მასშტაბური პრობლემისა, არც ერთი თავდამსხმელი, მათ შორის, საჯაროდ იდენტიფიცირებული პირები, პასუხისგებაში მიცემულები არ არიან.

მიმდინარე წლის 6 აგვისტოს, გამოცემების - „ბათუმელებისა“ და „ნეტგაზეთის” დამფუძნებელს, მზია ამაღლობელს, 2-წლიანი პატიმრობა მიესაჯა. ადგილობრივი და საერთაშორისო ორგანიზაციები მიიჩნევენ, რომ მზია ამაღლობელი პოლიტიკური მოტივით არის გასამართლებული და მის დაუყოვნებლივ გათავისუფლებას ითხოვენ.

პარალელურად, დამოუკიდებელი მედია და მედიის უფლებებზე მომუშავე სამოქალაქო სექტორის წარმომადგენლები, რეპრესიული კანონმდებლობის სამიზნე გახდნენ. “ქართული ოცნების” პარლამენტმა მიიღო არაერთი კანონი თუ ცვლილებები არსებულ კანონმდებლობაში, რომელიც ეგზისტენციურ საფრთხეს წარმოადგენს დამოუკიდებელი მედიისა თუ სამოქალაქო სექტორისთვის“.

„მედიის, ინფორმაციისა და სოციალური კვლევების ცენტრის” ინფორმაციით, ბოლო ერთი წლის განმავლობაში დაფიქსირებულ დარღვევებს შორისაა:

პოლიტიკური მოტივით გასამართლება - 1 შემთხვევა

• 6 აგვისტოს „ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელს, მზია ამაღლობელს, 2 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიესაჯა.

ფიზიკური ძალადობა და დაზიანება - 122 შემთხვევა

• ჟურნალისტებზე ფიზიკური ძალადობა - 82

• ჟურნალისტების დაზიანება (მათ შორის, ქიმიური ნივთირებით აქციებზე) - 40

ჟურნალისტურ საქმიანობაში უკანონოდ ჩარევა - 104 შემთხვევა

• გადაღების აკრძალვა - 65

• ადმინისტრაციულ შენობაში შესვლის აკრძალვა - 18

• საჯარო ღონისძიებაზე არშეშვება - 9

• სასამართლო სხდომიდან გაძევება - 9

• აკრედიტაციის შეჩერება - 3

სამართლებრივი კატეგორიის ინციდენტები - 102 შემთხვევა

• დაჯარიმება პროფესიული მოვალეობის შესრულებისას აქციების გაშუქების დროს - 37 (ე.წ. “გზის ხელოვნურად გადაკეტვის საფუძველით”, პროევროპული პროტესტის გაშუქებისას). ამ ეტაპზე ჯარიმების დიდი უმრავლესობა გასაჩივრებულია; მცირე ნაწილს ჯარიმა მოეხსნა

• სხვა ტიპის ფინანსური ჯარიმა (მაგ. მედიაორგანიზაციაზე დაკისრებული ჯარიმები, სოციალურ მედიაში პოსტის გამო ჯარიმა)- 17

• სამართლებრივი დევნა (მაგ. სასამართლოში დაბარება) - 19

• უკანონო დაკავება - 11

• მედიის შემზღუდველი კანონმდებლობა - 5

• SLAPP სარჩელი - 5

• დაკითხვა - 5

• სიტყვიერი გაფრთხილება - 3

სიტყვიერი შეურაცხყოფა, დაშინება და დისკრედიტაცია - 108 შემთხვევა

• სიტყვიერი შეურაცხყოფა - 65

• დაშინება - 22

• დისკრედიტაცია - 21

საკუთრებაზე თავდასხმა - 29 შემთხვევა

• ტექნიკის დაზიანება - 13

• ტექნიკის ჩამორთმევა - 14

• ქონების დაზიანება (მაგ. სახლი, მანქანა) – 2

შრომითი უფლებები დარღვევის (2025 წლის იანვრიდან დღემდე) - 22 შემთხვევა

(ყველა „საზოგადოებრივ მაუწყებელს“ უკავშირდება)

• სამსახურიდან გათავისუფლება - 12

• დისციპლინური სანქციის დაკისრება - 8

• სამუშაო უფლების შეზღუდვა (მაგ. სამუშაოზე არდაშვება) - 2

CMIS-ის განცხადებით, ჟურნალისტების მიმართ ჩადენილი დარღვევების რაოდენობა განსაკუთრებით მაღალია პროევროპული პროტესტის დაწყების შემდეგ. მხოლოდ პროტესტის გაშუქებისას, 28 ნოემბრიდან მოყოლებული დღემდე, მედიის 181 წარმომადგენელი დაზარალდა. საჯაროდ გავრცელებული ინფორმაციის თანახმად კი, ერთი წლის განმავლობაში, ქვეყანაში უცხოელი ჟურნალისტების დაუსაბუთებლად არშემოშვების 9 შემთხვევა დაფიქსირდა. 

ორგანიზაცია აღნიშნავს, რომ 2024 წლის 26 ოქტომბერს, არჩევნების გაშუქების დღეს, „მედიის, ინფორმაციის და სოციალური კვლევების ცენტრმა“ ჟურნალისტების უფლებების დარღვევის 70 შემთხვევა აღრიცხა.

კატეგორია - საქართველო

(ფოტო: მარიამ ქავშბაია / „პუბლიკა“)

„არ იქნება სამართალი? არ იქნება მშვიდობა!“; „გააშუქე სიმართლე“; „მოუსმინეთ ხალხის ხმას! ხალხი ითხოვს სამართალს“ - ეს და არაერთი სხვა, პოლიტიკურ თუ სოციალურ საკითხთან დაკავშირებული შეძახილი გზად საზოგადოებრივი მაუწყებლის ძველი შენობიდან პარლამენტამდე, მე-10 თვეა ყოველ საღამოს ისმის.

საზმაუს მარშმა, რომლის მონაწილეებიც „პირველი არხის“ სარედაქციო პოლიტიკას ღიად აკრიტიკებენ, კოსტავას 68-სთან შეკრება გასული წლის 30 ნოემბრიდან დაიწყო.

------------------------------------------------------------

2 დღით ადრე, 2024 წლის 28 ნოემბერს, „ქართული ოცნების“ პრემიერ მინისტრმა, ირაკლი კობახიძემ თქვა, რომ საქართველოს ევროკავშირში გაწევრიანების მოლაპარაკების პროცესს აჩერებდა, რასაც ქვეყანაში ფართომასშტაბიანი პროევროპული საპროტესტო აქციების დაწყება მოჰყვა. მოქალაქეები პარლამენტთან 307-ე დღეა უწყვეტად იკრიბებიან.

------------------------------------------------------------

მაშინ საზოგადოებრივი მაუწყებლის შენობასთან შეკრებილმა მოქალაქეებმა „პირველი არხი“ არაობიექტურ და მიკერძოებულ გაშუქებაში დაადანაშაულეს და პირდაპირი ეთერის დათმობა მოითხოვეს. სახალხო პროტესტის შედეგად ტელევიზიის ბადეში „საგანგებო ეთერი“ (30-45 წუთიანი გადაცემა) გაჩნდა, თუმცა არხის მენეჯმენტმა იანვრიდან ეს ფორმატი გააუქმა. პროტესტის მონაწილეებმა კი „პირველი არხის“ ყოფილ შენობასთან „სახალხო ეთერის“ მოწყობა და იმ თემებზე საუბარი დაიწყეს, რასაც, მათი თქმით, სწორედ საზოგადოებრივი მაუწყებელი უნდა აშუქებდეს.


(ფოტო: ალექსანდრე ქეშელაშვილი / „პუბლიკა“)

მარიამ დალაქიშვილი სოციოლოგი, ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტის ასისტენტ-პროფესორია. ის სამსახურიდან, თითქმის ყოველდღე საზოგადოებრივი მაუწყებლის ძველ შენობასთან მიდის და მარშის წევრებს უერთდება.

„მახსოვს, ტელევიზორი რომ ჩავრთე და საზოგადოებრივ მაუწყებელთან ხალხი დავინახე, მივხვდი, რომ ვერც ერთი წუთით უფრო გვიან ვერ მივიდოდი და აქ წამოვედი. იმის მერე, ყოველდღიურად ვცდილობ ჩემი წვლილი შევიტანო ამ პროტესტში“, - იხსენებს მარიამი ჩვენთან საუბრისას.

მისთვის დამოუკიდებელი საზოგადოებრივი მაუწყელის იდეა მნიშვნელოვანია და სწორედ ამიტომ იბრძვის ისეთი მაუწყებლის არსებობისთვის, როგორიც, მისი თქმით, აქამდე არასდროს გვქონია:

„ქუჩაში ადამიანებს არბევდნენ, პროტესტის ამხელა ტალღა იყო და საზოგადოებაში არსებული უკმაყოფილება და პროტესტი ფაქტობრივად არ შუქდებოდა. იმის მაგივრად, რომ საუბარი ადამიანების რეალურ წუხილზე ყოფილიყო, იანვარში მაგალითად, ყველა გადართვაზე ეთერში SpiderMan-ი გადიოდა. დღესაც ასეა, ისე დაიწყო ეს სასწავლო წელი, საზმაუს ეთერში ვერ მოისმენთ იმას, რომ ახლაც ძალიან ბევრ სკოლაში წყლისა და საპირფარეშოს პრობლემა არ არის გადაჭრილი; რომ რეგიონებში საავადმყოფოებში საშინელი გამოწვევის წინაშე დგანან ექიმები, ფაქტობრივად შიშველი ხელებით უწევთ ყოველდღიურ პრობლემებთან გამკლავება. ეს არის მნიშვნელოვანი, ამაზე იყოს საზოგადოებრივ მაუწყებელზე საუბარი. საერთოდ რაზე ვსაუბრობთ, როცა ამდენი პოლიტპატიმარი გვყავს ქვეყანაში და ის, რასაც უნდა ემსახურებოდეს, მოსაპოვებელი და საბრძოლია.

ფონად სულ მესმის ხოლმე, რა საჭიროა საზოგადოებრივი მაუწყებლის არსებობა?! იმ ქვეყნებში, სადაც ის თავის რეალურ ფუნქციას ასრულებს, საზოგადოებრივი მაუწყებელი ადამიანებს საშუალებას აძლევს ისაუბრონ თავიანთ წუხილებზე, ეხმარება მათ ერთმანეთის დანახვასა და სოლიდარობისა და თანაგანცდის გაღვივებაში. 

ვიბრძვი იმისთვის, რომ მქონდეს ისეთი საზოგადოერივი მაუწყებელი, როგორიც არასდროს არ გვქონია. წლების მანძილზე რაღაცები, რაც ბრძოლის ან პროტესტის შედეგად იცვლებოდა, ბოლომდე არასდროს არ ყოფილა ისეთი, როგორიც უნდა ყოფილიყო. არსობრივი ამობრუნებისთვის ვიბრძვი, რომ ეს არხი მართლა თავის რეალურ იდეას ემსახურებოდეს“.


(ფოტო: chai khana)

საზოგადოებრივ მაუწყებელთან გამართულ საპროტესტო აქციებში პირველივე დღიდან მონაწილეობს გოტა ჭანტურია, „მოძრაობა სოციალური დემოკრატიისთვის“ წევრი. როგორც ის გვიყვება, მარშის ფორმა და შინაარსი ბუნებრივად ჩამოყალიბდა:

„როცა ხალხი მიდიოდა საზოგადოებრივ მაუწყებელთან გასაპროტესტებლად, ყოველთვის რაღაც დიდი პოლიტიკური ამბები წყდებოდა…არ გვინდოდა, რომ მოთხოვნები, რაც გვქონდა, ცარიელ სიტყვებად დარჩენილიყო, როგორც პოლიტიკოსებს სჩვევიათ ხოლმე. როცა რაღაც მოთხოვნას იტყოდნენ, ულტიმატუმად რამდენიმე საათს განუსაზღვრავდნენ ადრესატს და მერე არაფერი, ისე ჩაივლიდა, თითქოს არც თქმულა. სწორედ ამიტომ გავაგრძელეთ ეს პროცესი და შემდეგ, ბუნებრივად ფორმირდა ეს მარში.

წინააღმდეგობაში ორი რამეა მნიშვნელოვანი: ერთი - ფორმა და მეორე - შინაარსი. ამ პროტესტს ფორმაც შემოაქვს, მარში რომ მიდის, შეძახილები აქვს, მანძილს გადის და საზოგადოებას აგებინებს…მსვლელობის დროს რასაც ვაჟღერებთ, მას სოლიდარობის ელემეტებიც აქვს, სოციალური ელემენტიც, სხვადასხვა პრობლემას ეხმიანება. ტელევიზიის კარი ჩაიკეტა, მაგრამ ამან წინააღმდეგობის უფრო დიდი სახე მიიღო. ყოველდღიურმა რუტინამ ბარიერები გაარღვია. მთავარი სათქმელი, რაც შეძახილებად ფორმირდა, ადამიანების გონებაში, მეხსიერებაში ჩაჯდა, ეს კი პროტესტისთვის უმნიშვნელოვანესია“.


(ფოტო: „მედიაჩეკერი“)

ონისე ოქრიაშვილი Stand-Up კომიკოსია. რადგან ფიქრობს, რომ „პირველი არხი“ მოვლენებს ობიექტურად უნდა აშუქებდეს, საზმაუს მარშს თითქმის ყოველდღე უერთდება. ონისე მიიჩნევს, რომ საზოგადოებრივ მაუწყებელს „ქართული ოცნების“ წარმომადგენელი არ უნდა მართავდეს:

„რამდენიმე დღის წინ საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარემ, ვასილ მაღლაფერიძემ თქვა, რომ არაფერია დასამალი იმაში, „ქართული ოცნების“ წარმომადგენელი რომ არის. ელემენტარულად ის მაინც გვინდა, რომ პარტიის წარმომადგენელი არ წარმოადგენდეს არხს, რომელიც საზოგადოების ფულითაა დაფინანსებული და საზოგადოების დაკვეთას უნდა ასრულებდეს.

გულდასაწყვეტია, რომ ბრძოლის შედეგად მოპოვებული ეთერი გააუქმეს. მაშინ მეგონა, რომ მოვახერხებდით მის დაბრუნებას, თუ დიდ მობილიზებას და საზოგადოებრივ მაუწყებელთან განგრძობითი ხასიათის პროტესტს გავაგრძელებდით, თუმცა ასე აღარ გამოვიდა. მგონია, რომ ძალიან დიდ პრობლემას უქმნიდა „ქართულ ოცნებას“ ის ეთერები. ვინც კი უსმენდა, ყველა აღფრთოვანებული იყო იმ სტუმრებით, რომლებიც არ იყვნენ პოლიტიკოსები, იყვნენ სხვადასხვა პროფესიის წარმომადგენლები და საუბრობდნენ პრობლემებზე.

თუ დავაკვირდებით „ქართული ოცნების“ ნარატივს, ჩვენ ვართ ეკონომიკის მიხედვით ერთ-ერთი პირველი ევროპაში, რაღაცაში ლუქსემბურგს ვუსწრებთ, სადღაც გაიხსნა უფასო საცურაო აუზი და ა.შ. სიმულაციას ქმნიან, რომ ყველაფერი კარგადაა, ყველა კარგად ცხოვრობს, არაფერი არ გვიჭირს და გვაცადეთ ქვეყნის შენება. ამ დროს საზმაუს ეთერში, რომელსაც მთელს საქართველოში აჩვენებს, გამოდის სკოლის მასწავლებელი, რომელიც ჰყვება, რომ გაკვეთილზე მოსწავლე ვერ უსმენს, რადგან მას შია. პროპაგანდით გაბრუებული ადამიანი ამას რომ მოისმენს, ფიქრობს, რას ჰქვია ბავშვს შია. ეს ამ სიმულაციას არღვევს. ეს ადამიანები რომ გამოდიოდნენ, პროპაგანდა მოირყა და ამიტომაც დახურეს ეს ეთერები. თუმცა, ღრმად მწამს, რომ როცა რეჟიმს შევცლით, საზოგადოებრივი მაუწყებელი აუცილებლად გადავა იმ ღირსეული პროფესიონალების ხელში, ვინც იაზრებს ამ არხის მნიშვნელობას“.


(ფოტო: მარიამ ნიკურაძე / OC Media)

ლევან კალანდარიშვილი არქიტექტორია. როგორც თავად გვიყვება, საპროტესტო მოძრაობის დაწყებამდე, პროფესიიდან გამომდინარე საზოგადოებრივი მაუწყებლის შენობის ბედი ადარდებდა:

„ამ მოვლენებამდე, დროის რაღაც ნაწილი იმას დავუთმე, რომ ეს შენობა დაგვეცვა, როგორც ქართული თანამედროვე არქიტექტურის ისტორიის ძალიან საინტერესო მაგალითი და მერე, ასე აღმოჩნდა, რომ ცხოვრებამ მარშთან დამაკავშირა“.

მისი შეფასებით, მიუხედავად იმისა, რომ საზოგადოებრივი მაუწყებლის ფუნქცია თუნდაც ერთი განსხვავებული ხმის გაჟღერებაა, არხი მრავალფეროვნება არ არის:

„რატომ არ შეიძლება საზოგადოებრივი მაუწყებელიც მრავალხმიანი იყოს და ყველას ხმა ისმოდეს? ადრე იყო ასეთი სისტემა: ვიღაც ზის, მარტო მისი ხმა ისმის და ის ჩვენი ბელადია. ბელადების დრო აღარაა. სხვა ქვეყნის ბელადებს რომ უყურებენ, მოსწონთ? ეს მე უკვე გავიარე, 70 წლის ვარ. ნახევარი ცხოვრება საბჭოთა კავშირში ვიცხოვრე და იქ დაბრუნება არ მინდა. არ მინდა, რომ ეს სიყალბე კიდევ გაგრძელდეს. უფრო კარგი ქვეყანა გვინდა, სხვა ხომ არაფერი“.


(ფოტო: internazionale)

თათია დვალი, „მოძრაობა სოციალური დემოკრატიისთვის“ წევრი, ანთროპოლოგი და გენდერის მკვლევარია. თათიას აზრით, საზოგადოებრივი მაუწყებელი, „იმედისგან“ და postv-სგან განსხვავებით, რომლებიც ღიად პროპაგანდისტული მესიჯებით გამოირჩევიან, ცდილობს მესიჯები კარგად შეფუთოს, თუმცა მისი მთავარი მიზანი „ქართული ოცნების“ ძალაუფლების მაქსიმალურად გამყარებაა:

„საზოგადოებრივი მაუწყებელი, რომელიც „ქართული ოცნების“ წანაზარდად იქცა, ერთადერთი არხია, რომელსაც რეიტინგზე არ უწევს ნადირობა, რადგან ბიუჯეტიდან თანხა იმთავითვე აქვს გამოყოფილი. თუკი ჩემი ჯიბიდან ფინანსდება ტელევიზია, რომელიც არა თუ ხალხის ინტერესებს, არამედ ისეთ ჯგუფს ემსახურება, ვინც ყოველდღიურად ცდილობს ქვეყანა რეპრესიებში ამყოფოს და სრულად მოაშთოს რაიმე ტიპის დემოკრატიული ხმა, მაშინ მე, როგორც რიგით მოქალაქეს, მაქვს სრული უფლება, ჩემი უკმაყოფილება გამოვხატო ამ არხის სარედაქციო პოლიტიკის მიმართ.

შეიძლება ვიღაც ფიქრობდეს, რომ ამდენი ხნის მანძილზე არაფერი შეცვლილა, მაგრამ მე ასე არ ვფიქრობ. შეიძლება ეს შედეგი ხვალ არ დადგეს. საერთოდ არ მაქვს ის განცდა, რომ ერთ რომელიმე დღეს სრულიად შეიცვლება ყველაფერი, მაგრამ შეუძლებელია, გაჩუმება იყოს აქედან გამოსავალი. ამ ქვეყანაში არსებობა რომ ჯერ ისევ შეგვიძლია, სწორედ ყოველდღიური წინააღმდეგობის დამსახურებაა. ცვლილებასაც ეს ყოველდღიურობა მოიტანს და არა მისგან ამოგლეჯილი ერთი კონკრეტული დღე“.

თათია ჩვენთან საუბრისას მისთვის გამორჩეულ იმ დღესაც იხსენებს, როდესაც იგრძნო, რომ საზოგადოებისთვის საზმაუს პროტესტი მეტად გასაგები და ახლო გახდა.

„ერთი დღე მახსოვს მკაფიოდ. იანვარი იყო. როცა რუსთაველზე მარში მივიდა და აქციის მონაწილეები დაგვხვდნენ, ძალიან დიდი მოლოდინი ვიგრძენი და რაღაცნაირად, ეს მოლოდინი იყო არა მხოლოდ ის, რომ აბა, როდის მოვლენ, არამედ ის, რომ ელოდები, როდის მოვა ის ხალხი, რომელიც უკვე მიიღე, როგორც წინააღმდეგობის ძალიან მნიშვნელოვანი კერის ნაწილი. იმ დღეს თითქოს ნავსი გატყდა.

რუსთაველზე უამრავი პოლიტიკური გემოვნების ადამიანი დგას. ძალიან ეკლექტურია ეს სივრცე და სწორედ ამ ეკლექტურობაში მოსჩანს დემოკრატიის ის ჩანასახი, რომელიც დღეს წართმეული გვაქვს. ამ ეკლექტურობაში როცა შენ ვიღაცები გელიან, მიუხედავად იმისა, რომ შესაძლოა, პოლიტიკურად რაღაცებში არც კი გეთანხმებოდნენ, ესეც ძალიან მნიშვნელოვანი პოლიტიკური განაცხადი მგონია. შეიძლება მე და რუსთაველზე მდგომი რომელიმე ადამიანი, რომელიც ფარნით მხვდება, რიგ საკითხებში არ ვეთანხმებოდეთ ერთმანეთს, ჩემთვის სრულიად სხვა იყოს ქვეყნის მოწყობის იდეალური ჩარჩო და სრულიად სხვა იყოს მისთვის, მაგრამ დღის ბოლოს, მემარჯვენეს თუ მემარცხენეს, ყველას ერთნაირად ეხება და აწუხებს ზუსტად ის პრობლემები, რომლებზეც ვაპელირებთ“.


(ფოტო: „ნეტგაზეთი“)

მათ შორის, ვინც საზმაუს მარშს რუსთაველის გამზირზე, თითქმის ყოველ დღე ხვდება, არის გვანცა ჯობავა, გამომცემლობა „ინტელექტის“ საერთაშორისო ურთიერთობების ხელმძღვანელი და გამომცემელთა მსოფლიო ასოციაციის პრეზიდენტი. გვანცა ფიქრობს, რომ კოსტავას ქუჩიდან დაძრული მარში „პროტესტის გულია“: 

„ამ თვეების განმავლობაში, ის მთავარი მესიჯები, რაც ამ მარშმა შექმნა და ყველას დაგვამახსოვრა, მათ შორის იმ ადამიანებსაც, რომლებიც აქციის მონაწილეები სულაც არ არიან, ძალიან მნიშვნელოვანია. მარშმა ძალიან ეფექტური გზა მოიფიქრა იმისთვის, რომ ჩვენი გულისტკივილი იმ საზოგადოებისთვისაც, რომელიც ვერ ახერხებს ჩვენთან ერთად ყოველდღიურად ყოფნას, ან არც აქვს სურვილი, მიეწოდებინა და დაემახსოვრებინა. ეს ნიშნავს იმას, რომ საზმაუს მარშის წყალობით, ჩვენი ხმა მივიდა იმ ადამიანებამდე, რომლებიც გარკვეული მიზეზების გამო შორიდან გვიყურებენ.

აქ, პარლამენტთან რომ მოვდივართ, ჩვენი კომუნიკაცია ადამიანებთან იწყება კითხვით - „მარში მოვიდა“? არავის არ უნდა, მისი მოსვლა გამოტოვოს. ყველას გვინდა, რომ ვიყოთ იმ ემოციური მომენტის მონაწილე, როდესაც მარში შეძახილებით მოდის, ჩვენ ვანთებთ ფარნებს და მათ შეძახილებს ასე ვპასუხობთ. თუ მოხდა ისე, რომ დავაგვიანე და მარშს ვერ შევხვდი, მგონია, რომ ჩემთვის სრულყოფილი დღე არ იყო. ამ პროტესტით ყველანი რუტინაში ვართ, მაგრამ ყოველდღიურად გამოიარო ამხელა მანძილი სხვადასხვა საპროტესტო შეძახილით და დადგე რუსთაველზე, კიდევ უფრო რთული მისიაა. მათი საშუალებით ქალაქი გრძნობს, რომ პროტესტი გრძელდება.

ადამიანებს სჭირდებათ ემოციის გამოხატვა და სწორედ მარში გვაძლევს იმის საშუალებას, რომ დაგროვილი ემოციები გამოვხატოთ. არ წარმომიდგენია, რომ რუსთაველზე შეიძლება დადგეს ისეთი საპროტესტო დღე, როდესაც მარში არ მოვა. სანამ ეს ბრძოლა არის, ეს ბრძოლა არის საზმაუს მარშთან ერთად“.



საქართველოში დამოუკიდებელ და კრიტიკულ მედიას მუშაობა რთულ გარემოში უწევს. 2-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს „ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელსა და დირექტორს, მზია ამაღლობელს. ის 8 თვეზე მეტია უკანონო პატიმარია. 
„ქართულმა ოცნებამ“ ერთიმეორის მიყოლებით მიიღო მედიის შემზღუდავი საკანონმდებლო ცვლილებები. მნიშვნელოვნად შეიზღუდა მედიისთვის სასამართლოში მუშაობაც.
31 მაისიდან ამოქმედდა „უცხოეთის აგენტების რეგისტრაციის აქტიც“, რომელსაც „ქართული ოცნება“ ამერიკული FARA-ს სიტყვასიტყვით ნათარგმნს უწოდებს, სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები კი მიიჩნევენ, რომ ის მიზნად ისახავს დამოუკიდებელი ორგანიზაციებისა და მედიების გაჩუმებას, დისკრედიტაციასა და დევნას.
სატელევიზიო მაუწყებლობა შეწყვიტა ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილმა ტელეკომპანია „მთავარმა არხმა“.
საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა სამსახურიდან გაათავისუფლა ნინო ზაუტაშვილი, ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანი; დახურა გადაცემები „რეალური სივრცე“, „ამ შაბათ-კვირას“ და მათი გუნდის წევრებს, რომლებმაც ახალ შეთავაზებაზე უარი თქვეს, ხელშეკრულებები შეუწყვიტა. ისინი რამდენიმე თვეა „პირველი არხის“ სარედაქციო პოლიტიკას ღიად აკრიტიკებენ და პოლიტიკურ გავლენებზე საუბრობენ.
კრიტიკული ტელევიზიების წინააღმდეგ საჩივრებით „ქართულმა ოცნებამ“ მიმართა კომუნიკაციების კომისიასაც. მიმართვის საფუძველი „მაუწყებლობის შესახებ“ კანონში შეტანილი ის ცვლილებები გახდა, რომლითაც კომისიას აქამდე თვითრეგულირების სფეროში მოქცეული საკითხების განხილვისა და მაუწყებლების დასანქცირების შესაძლებლობა მიეცა. ComCom-მა ისინი სამართალდამრღვევებად „მიუკერძოებლობის პრინციპის დარღვევისთვის“ ცნო.
ამასთან, დღემდე არ დასჯილან გასულ წელს, პროევროპული აქციების გაშუქებისას ჟურნალისტებზე (გურამ როგავა, ალექსანდრე ქეშელაშვილი, მაკა ჩიხლაძე, გიორგი შეწირული და სხვები) თავდამსხმელები.
„მედიის, ინფორმაციის და სოციალური კვლევების ცენტრმა” საქართველოში 2024 წლის მაისიდან 2025 წლის მაისამდე პერიოდში ჟურნალისტების წინააღმდეგ მომხდარი 342 ინციდენტი აღრიცხა.
კატეგორია - საქართველო

(ფოტო: მარიამ ნიკურაძე / OC Media)

ვაცლავ ჰაველის პრემია უკრაინელ ჟურნალისტს, ადამიანის უფლებათა დაცვის ცენტრის, „ზმინასა“ და „ჰრომადსკე რადიოს“ თანადამფუძნებელს, მაქსიმ ბუტკევიჩს გადაეცა. მან რუსეთის პატიმრობაში ორ წელზე მეტი გაატარა. ბუტკევიჩი 2024 წლის ოქტომბერში ტყვეთა გაცვლის დროს გაათავისუფლეს.

უკრაინელ ჟურნალისტთან ერთად, ფინალისტთა სიაში იყვნენ  „ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი, მზია ამაღლობელი და აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი ულვი ჰასანლი. 

ვაცლავ ჰაველის პრემიის ლაურეატი სტრასბურგში, საპარლამენტო ასამბლეის შემოდგომის სესიის გახსნაზე დღეს დაასახელეს. მზია ამაღლობელს მისი ადვოკატი მაია მწარიაშვილი წარმოადგენდა, რომელმაც ცერემონიაზე მზია ამაღლობელის წერილი წაიკითხა: 

„თავისუფლების, დემოკრატიის გზაზე მიმავალს, იშვიათად მიმაჩნდა რამე შეუძლებელი…

თუმცა წარმოუდგენლად ემოციურია და დღემდე მიჭირს იმის დაჯერება, რომ ჩემი სახელი და გვარიც არის „ჰაველის“ ჯილდოს ნომინანტებში. ყოველთვის აღფრთოვანებული და შთაგონებული ვიყავი იმ აზერბაიჯანელი ჟურნალისტებით, რომლებიც დევნის მიუხედავად რჩებოდნენ სამშობლოში და აგრძელებდნენ პროფესიულ საქმიანობას. ჩემი პატივისცემა ულვი ჰასანლის შეუვალობას.

სოციალურ მედია X-ზე, ჩემს ქავერზე დღემდე უნდა იყოს ფოტო, წარწერით – „იყავი ისეთი მამაცი, როგორიც უკრაინაა“. მაქსიმ ბუტკევიჩს მინდა ვუთხრა, რომ გულწრფელად მჯერა უკრაინის გამარჯვების. ეს ნომინაცია არ არის მხოლოდ ჩემი. მე მას ვიღებ ჩემი კოლეგების სახელით, იმ ჟურნალისტების სახელით, რომლებიც დამოუკიდებელ, კრიტიკულ მედიაში მუშაობენ.

საქართველოში ჟურნალისტად ყოფნა დღეს მსხვერპლის გაღებას ნიშნავს.

ჩემს კოლეგებს მტრულ და საფრთხისშემცველ გარემოში უწევთ ყოველდღიურად მუშაობა. მათ დევნიან, აშანტაჟებენ, ავიწროებენ, მიზანმიმართულად ესხმიან თავს და ფიზიკურად უსწორდებიან.

ერთპარტიულმა „ქართული ოცნების“ პარლამენტმა დაჩქარებული წესით დაგვიმტკიცა „რუსული კანონები“, რითაც სიტყვის თავისუფლება პრაქტიკულად აკრძალა, ხოლო საგრანტო ინვესტიციების მოზიდვა და საერთაშორისო ორგანიზაციებთან თანამშრომლობა, აგენტობას და ღალატს გაუთანაბრა – ზუსტად ისე, როგორც ეს რუსეთში მოხდა.

დღეს ჩემს სამშობლოში, საქართველოში, ხელისუფლება მიტაცებული აქვს რუსული ინტერესების გამტარ რეჟიმს. დღეს ქვეყანას 60-ზე მეტი პოლიტიკური პატიმარი ჰყავს – მსახიობი, პოეტი, მასწავლებელი, კომიკოსი, სტუდენტი, ჟურნალისტი. თუმცა ქართველები ვაგრძელებთ ევროპული მომავლისთვის ბრძოლას.

300 დღეზე მეტია ჩემი ქვეყნის მოქალაქეები ქუჩაში უწყვეტ პროტესტს მართავენ, რადგან ჩვენ, ქართველებს გვჯერა, რომ დემოკრატიული ღირებულებების გარანტი ევროკავშირია. ჩვენ თქვენს გვერდით ვხედავთ ჩვენს თავს, ამიტომ მინდა გთხოვოთ – მანამ, სანამ გვიანი არ არის, ნუ დაგვტოვებთ რუსეთთან პირისპირ და მარტო!იდექით ჩვენს გვერდით, თავისუფლებისთვის ბრძოლაში“.

„ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელსა და დირექტორს, მზია ამაღლობელს 6 აგვისტოს, ბათუმის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ნინო სახელაშვილმა ბათუმის პოლიციის უფროსისთვის, ირაკლი დგებუაძისთვის სილის გაწვნის გამო  2-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯა. მზია ამაღლობელი დაკავების დღიდან, 38 დღე შიმშილობდა. პატიმრობაში მას მკვეთრად დაუქვეითდა მხედველობა.

[მზია ამაღლობელის წერილი „ბათუმელებმა“ გაავრცელა]. 




კატეგორია - საქართველო


„საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის“ ინფორმაციით, „რუსული კანონის“ საქმეზე არასამთავრობო და მედია ორგანიზაციებმა ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში წერილობითი კომუნიკაცია წარადგინეს:

„“რუსული კანონის“ საქმეზე არასამთავრობო და მედია ორგანიზაციებმა ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში წერილობითი კომუნიკაცია წარადგინეს. ორგანიზაციებმა სასამართლოს მიაწოდეს დეტალური ინფორმაცია ,,რუსული კანონის” მიღების შემდგომ გაუარესებული მდგომარეობის, არასამთავრობო და მედია ორგანიზაციების შემზღუდველი ახალი კანონების მიღების, მათი რეპრესიული აღსრულების და სამოქალაქო ორგანიზაციების დევნის ერთიან პროცესზე, რომლის მიზანი დამოუკიდებელი მედიის და სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციების განადგურებაა“.

ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს „რუსულ კანონთან“ დაკავშირებით 16-მა მედია ორგანიზაციამ, 120-მა არასამთავრობო ორგანიზაციამ და 4-მა ფიზიკურმა პირმა 2024 წლის 17 ოქტომბერს მიმართა.

საიას განცხადებით, სასამართლომ ამ საქმის განხილვა უპრეცედენტოდ მოკლე ვადაში დაიწყო და ახალ ეტაპზე გადავიდა. სასამართლომ უკვე მიიღო საჩივართან დაკავშირებით სახელმწიფოს პასუხი. შემდეგ ეტაპზე კი იუსტიციის სამინისტროს კვლავ მოუწევს წერილობითი მოსაზრებების სასამართლოში წარდგენა და მომჩივნების წერილობით არგუმენტაციაზე პასუხის გაცემა:

„სასამართლომ საქმე წარმოებაში ყველა მუხლთან მიმართებით მიიღო. ამასთან, სასამართლოს მიერ გამოგზავნილ კორესპონდენციაში მითითებულია, რომ სასამართლომ საქმეს მნიშვნელოვანი ზეგავლენის მქონე საქმის სტატუსი შეიძლება მიანიჭოს. მსგავსი სტატუსი ენიჭება ისეთ საქმეებს, რომლებიც ადამიანის უფლებათა დარღვევის გამორჩეულად მნიშვნელოვან საკითხებს ეხება.

იუსტიციის სამინისტრომ საკუთარ პოზიციაში დამალა/არ მიაწოდა სასამართლოს ინფორმაცია „FARA“-ს მიღებისა და „გრანტების შესახებ“ კანონში შეტანილი ცვლილებების თაობაზე, რომლებიც სამოქალაქო სექტორის შევიწროებისა და დევნის მექანიზმებია და თავისი არსით წარმოადგენს „რუსული კანონით“ დაწესებული შემზღუდველი რეჟიმის გაგრძელებას. ამასთან, იუსტიციის სამინისტროს მოსაზრებით „რუსული კანონი“ არ არღვევს კონვენციით დაცულ უფლებებს.

მომჩივნებმა სასამართლოს წარუდგინეს ინფორმაცია იმ რეპრესიული მექანიზმების და ეფექტების შესახებ, რაც „რუსული კანონის“ ძალაში შესვლიდან დღემდე უფლებადამცველი და მედია ორგანიზაციების წინააღმდეგ გამოიყენება, მათ შორის, უკანასკნელ პერიოდში ორგანიზაციების საბანკო ანგარიშების დაყადაღების პროცესის შესახებ.

საქმის განსაკუთრებულ მნიშვნელობაზე მიანიშნებს ისიც, რომ მასში მესამე მხარედ ჩართვა ადამიანის უფლებების დამცველმა 8 საერთაშორისო ორგანიზაციამ/კოალიციამ 21 სუბიექტის სახელით მოითხოვა. 1 ეს კიდევ ერთხელ ადასტურებს საქმის მნიშვნელობას და ხაზს უსვამს უფლებადამცველი და მედია ორგანიზაციების მიმართ იმ სისტემურ რეპრესიებს, რომლებსაც საკანონმდებლო დონეზე სათავე „რუსული კანონით“ დაედო. საქმეში მესამე მხარის მოსაზრებები წარადგინეს, მათ შორის ვენეციის კომისიამ და ამნესთი ინთერნეშენალმა“, - ვკითხულობთ ორგანიზაციის განცხადებაში. 

არასამთავრობო და მედია ორგანიზაციები, ფიზიკური პირები სტრასბურგის სასამართლოში დავობენ, რომ „რუსული კანონი“ არღვევს ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციით დაცულ გაერთიანების თავისუფლებას (მე-11 მუხლი), გამოხატვის თავისუფლებას (მე-10 მუხლი), პირადი და ოჯახური ცხოვრების დაცულობის უფლებას (მე-8 მუხლი), დისკრიმინაციის აკრძალვის (მე-14 მუხლი), სამართლებრივი დაცვის ქმედითი საშუალებების უფლების (მე-13 მუხლი) და უფლებების შეზღუდვათა გამოყენების ფარგლებს (მე-18 მუხლი).

კატეგორია - საქართველო


ტელეწამყვანი ნინო ზაუტაშვილი ონლაინ გამოცემა On.ge-ს დირექტორი იქნება. „დავთანხმდი ამ შემოთავაზებას. 21-ე საუკუნის მედიას საკმაოდ დიდი გამოწვევები აქვს, ჩვენს ქვეყანაში ამას ემატება ის კანონები, რომელიც დიდი პროტესტის ფონზე იქნა მიღებული. თუმცა, არის კარგი გუნდი, კარგი იდეები და იმედი მაქვს, გავუმკლავდებით. ჩემთვისაც სრულიად ახალი და საინტერესო გზა იწყება და ერთი რაც ზუსტად ვიცი, მთელი პასუხისმგებლობით მოვეკიდები საქმეს. On.ge სხვადასხვა და ძალიან საინტერესო მიმათულებებს განავითარებს. ვიმედოვნებ, გამოგვივა“, - ამბობს ის „მედიაჩეკერთან“ საუბრისას.

ნინო ზაუტაშვილი „რეალური სივრცის“ ყოფილი წამყვანია. ის საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა სამსახურიდან მიმდინარე წლის აპრილში გაათავისუფლა. 

საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს მიხედვით, On.ge-ს ბოლოს დირექტორი ვაჟა ფანჯაკიძეა. შპს „ონ.ჯის“ 14.25%-იანი წილის მფლობელი შპს „ფორმულა ფროდაქშენია“, 80.75%-ის - შპს „ომედია მედია“, 5%-იანი წილი კი ნინო ტეფნაძეს ეკუთვნის. 

კატეგორია - საქართველო


„მედიის თავისუფლების სწრაფი რეაგირების“ (MFRR) კონსორციუმმა გამოაქვეყნა ანგარიში, სადაც გაანალიზებულია ევროკავშირის წევრ და კანდიდატ ქვეყნებში მედიის თავისუფლების ყველა ის დარღვევა, რომელიც 2025 წლის პირველ ნახევარში (იანვარი-ივნისი) დაფიქსირდა.

როგორც MFRR-ი წერს, საკვლევ პერიოდში მედიის თავისუფლების დარღვევის 709 შემთხვევა დაფიქსირდა, რაც მედიების 1249 წარმომადგენელს შეეხო. 

„პრესისა და მედიის თავისუფლების ევროპული ცენტრის“ (ECPMF), „ჟურნალისტთა ევროპის ფედერაციის“ (EFJ) და „პრესის საერთაშორისო ინსტიტუტის“ (IPI) მიერ მომზადებულ დოკუმენტში საქართველოც მოხვდა. 

ანგარიშის მიხედვით, 2025 წლის იანვარ-ივნისის პერიოდში საქართველოში მედიის თავისუფლების დარღვევის 72 შემთხვევა დაფიქსირდა, რომელიც მედიასთან დაკავშირებულ 107 სუბიექტს შეეხო. მედიის თავისუფლების დარღვევის შემთხვევებით, საქართველო 35 ქვეყნიდან მხოლოდ სერბეთს ჩამორჩება:

„საგანგაშოა, რომ დაფიქსირებული დარღვევების უმეტესობა (50%, 36 შემთხვევა) სამართლებრივი ინციდენტი იყო, მათ შორის 36 მედია პროფესიონალის წინააღმდეგ 17 ჯარიმა, დაპატიმრებისა და დაკავების 7 შემთხვევა, ასევე მედიის თავისუფლების შემზღუდველი საკანონმდებლო აქტები. დაფიქსირებული დარღვევების უმეტესობა ჩადენილი იყო ქვეყნის სასამართლო ხელისუფლების (24) მიერ, შემდეგ მოდიოდნენ მთავრობის/საჯარო თანამდებობის პირები (20), პოლიციისა და სახელმწიფო უსაფრთხოების ძალები (14)“.

დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ ჟურნალისტების წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულების დაუსჯელობა კვლავ ფართოდაა გავრცელებული, გამოძიებები ხშირად არასაკმარისია და დამნაშავეები, განსაკუთრებით პოლიციის წარმომადგენლები, პასუხისმგებლობის მიღმა რჩებიან:

„MFRR-ის პარტნიორების გაფრთხილებით, საქართველო კვლავ უახლოვდებოდა სრულად კონსოლიდირებულ ავტორიტარულ რეჟიმად ჩამოყალიბებას, რადგან მმართველმა პარტია „ქართულმა ოცნებამ“ საანგარიშო პერიოდში, გააძლიერა ძალისხმევა მედიის თავისუფლების შესამცირებლად და დამოუკიდებელი ხმების ჩასახშობად“.

ანგარიშში ხაზგასმულია, რომ „ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი, მზია ამაღლობელი პატიმრობაში „უსამართლოდ იმყოფება“.

დოკუმენტში მიმოხილულია მედიისა და სამოქალაქო საზოგადოების შემზღუდავი ის კანონებიც, რომლებიც „ქართულმა ოცნებამ“ 2025 წლის პირველ ექვს თვეში მიიღო.

მედიის უფლებადამცველი საერთაშორისო ორგანიზაციების შეფასებით, სერიოზულ შეშფოთებას იწვევს საზოგადოებრივი მაუწყებლის დამოუკიდებლობის ნაკლებობაც:

„საზოგადოებრივი მაუწყებელი დიდი ხანია მმართველი პარტიის, „ქართული ოცნების“ ინსტრუმენტად ფუნქციონირებს, რაც ხელს უშლის ჟურნალისტების მიერ პოლიტიკური კონტროლისგან თავისუფალი რეპორტაჟების მომზადების მცდელობებს. ბოლო თვეების განმავლობაში სიტუაცია გაუარესდა. „ქართული ოცნების“ მიერ კონტროლირებადმა საზოგადოებრივი მაუწყებლის მენეჯმენტმა ჟურნალისტები ვასილ ივანოვ ჩიქოვანი და ნინო ზაუტაშვილი სამსახურიდან გაათავისუფლა მას შემდეგ, რაც მათ მაუწყებელში პოლიტიკურ ჩარევაზე ისაუბრეს, და შემდგომში ის ტოქშოუც გააუქმა, რომლის წამყვანიც ზაუტაშვილი იყო. იმავე მიზეზით საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა მოგვიანებით კიდევ ხუთი ჟურნალისტი გაათავისუფლა“.

როგორც დოკუმენტშია აღნიშნული, იანვრიდან მოყოლებული, „ქართული ოცნების“ რეჟიმი აგრძელებს მის ხელთ არსებული ინსტრუმენტების ფართო სპექტრის გამოყენებას, მათ შორის შემზღუდავი კანონების, უკანონო პატიმრობის, ეკონომიკური დევნის, თვითნებური ჯარიმებისა და ცილისწამების კამპანიების გამოყენებით, რათა კიდევ უფრო შეზღუდოს ქვეყანაში დამოუკიდებელი, ხარისხიანი ჟურნალისტიკის სივრცე.

„სწრაფი რეაგირება მედიის თავისუფლებისთვის“ (MFRR) არის მექანიზმი, რომელიც მიზნად ისახავს აღმოაჩინოს, დააკვირდეს და რეაგირება მოახდინოს პრესისა და მედია თავისუფლების დარღვევებზე ევროკავშირის წევრ და კანდიდატ ქვეყნებში. პროექტი ევროკომისიის თანადაფინანსებით ხორციელდება.

 
კატეგორია - საქართველო


17 სექტემბერს საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭო „საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს“ დირექტორობის მსურველებს გაესაუბრება და მათ კანდიდატურებს კენჭს უყრის. 

„აჭარის ტელევიზიის“ დირექტორის თანამდებობის დასაკავებლად გამოცხადებულ კონკურსზე განაცხადები ნიკოლოზ მეგრელიშვილმა და აკაკი ბერიძემ წარადგინეს. სამეურვეო საბჭომ კი 12 სექტემბერს ორივე მათგანი მეორე ტურში გადაიყვანა და მათთან გასაუბრება ჩანიშნა. 

კონსტიტუციონალისტმა ნიკოლოზ მეგრელიშვილმა „მედიაჩეკერთან“ საუბრისას თქვა, რომ ეს კონკურსი მისთვის „ტელევიზიაში მოხვედრის“ მესამე მცდელობაა.  2012 წელს მას საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორობა სურდა, 2019 წელს კი - „აჭარის ტელევიზიის“ მრჩეველთა საბჭოს წევრობა.

მეგრელიშვილი „სამართლისა და პოლიტიკის კვლევის ინსტიტუტის“ გამგეობის თავმჯდომარეა. ცესკოს მონაცემებით, ეს ორგანიზაცია ერთ-ერთია, რომელიც 2025 წლის 4 ოქტომბრის არჩევნებისთვის ადგილობრივ დამკვირვებლად დარეგისტრირდა. 



მან „მედიაჩეკერთან“ საუბრისას დააზუსტა, რომ „ეს არის სამეცნიერო დაკვირვების სახე…მეცნიერული კვლევა-ანალიზი არის არჩევნების…მხოლოდ სტატისტიკა და არანაირი სხვა პოლიტიკური კონტექსტი, ასე ვთქვათ…უბრალოდ ჩემი ერთ-ერთი მეცნიერული ინტერესის სფერო გახლავთ საარჩევნო სამართალი და აი, ეს რომ დავიკმაყოფილოთ, ეგ მიმართულებაა მხოლოდ“.

ნიკოლოზ მეგრელიშვილი პედაგოგიურ და სამეცნიერო საქმიანობას ეწევა, არის აჭარის განათლებისა და სპორტის სამინისტროს სპორტის დეპარტამენტის იურისტიც. მისი მეუღლე ნათია ლომაძე კი „აჭარის ტელევიზიის“ ჟურნალისტია.

„როგორც იცით, დირექტორი საზოგადოებრივი მაუწყებლის საინფორმაციო პოლიტიკაში ვერ ერევა, მაგრამ თუ რაიმე ტიპის ჩემი ზემოქმედება საჭირო იქნება ადმინისტრაციული წარმოების თვალსაზრისით ან ვთქვათ, ჩემი მეუღლის გადაცდომის თვალსაზრისით ჩართულობას მოითხოვს, თუ რაიმე იქნება ესეთი. თუ გაიკითხავთ, ძალიან პროფესიონალი და კარგი ჟურნალისტია, უცხოური განათლებით და სტაჟირებით და ა.შ. მათ შორის, ამერიკულ მაუწყებლებში, მაგრამ თუ რაიმე ტიპის გადაცდომა იქნება, თუ ჩემს პიროვნებასაც გაიკითხავათ, დარწმუნდებით, რომ მე ამ გადაცდომას არავის არ ვაპატიებ, არც საკუთარ ოჯახის წევრს“, - თქვა მან. 

მეგრელიშვილმა სამომავლო გეგმებზე საუბრისგან ამ ეტაპზე თავი შეიკავა, თუმცა აღნიშნა:

„მე როცა მივდივარ რაიმე ტიპის უწყებაში, მე, პირველ რიგში, ვატარებ კვლევას, საკუთარ დაკვირვებას, იმიტომ რომ მედია სამართალი, როგორც გითხარით, ჩემი კიდევ ერთ-ერთი სფეროა დაკვირვების და სამეცნიერო ინტერესის. ამიტომ მე, როგორც უფლებების სპეციალისტი, აი, ამ მხრივ, მინდა, რომ შევისწავლო იქ არსებული მდგომარეობა, ოღონდ შიგნით არსებული მდგომარეობა.

ამიტომ აი, ამ მდგომარეობას დავაკვირდები, შიგნით რა მდგომარეობაცაა, თუმცა მე ზოგადი სტატისტიკა მაქვს, რა თქმა უნდა, წლების განმავლობაში, მე რამდენიმე სამეცნიერო ნაშრომიც მაქვს, მათ შორის რომელიც ეძღვნება საზოგადოებრივ მაუწყებელს, ტელევიზიის. სხვათა შორის, აი, ბოლოს ახლა სამეცნიერო კონფერენციაზე მქონდა უცხოეთში ეს ნაშრომი წარდგენილი და ეხებოდა მაუწყებელს რეგიონალურს.

აი, ამის ყველაფრის ანალიზი მომცემს მე საშუალებას, რომ…შემდგომი ნაბიჯები გადავდგა საზოგადოებრივ მაუწყებელში ჩემი მოსვლის შემთხვევაში“.

„საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს“ დირექტორობის მეორე კანდიდატი იურისტი აკაკი ბერიძეა. მას ამ თანამდებობის დაკავება 2022 წელსაც სურდა. 

ბერიძემ „მედიაჩეკერთან“ საუბრისას აღნიშნა, რომ მას აქვს კონკრეტული პროგრამა, რომლითაც „აჭარის ტელევიზია“ უფრო მეტად ბრენდული, უფრო მეტად ხარისხიანი და რეგიონულ ტელევიზიებს შორის ლიდერი გახდება. გარდა ამისა, „მინდა, რომ „აჭარის ტელევიზიის“ ბაზარზე გაკეთდეს შავი ზღვის მედია აკადემია, რომელიც იქნება ჟურნალისტების უწყვეტი დახელოვნების ცენტრი“.

აკაკი ბერიძის აზრით, მაქსიმალურად უნდა გაიზარდოს სარედაქციო დამოუკიდებლობაც:

„სარედაქციო მიმართულებას, როგორც იცით, ერთი დირექტორი ვერ შეცვლის და ვერც დაადგენს. სარედაქციო მიმართულებები უნდა დაადგინოს ჯერ ქვეყანაში არსებულმა სოციალურ-ეკონომიკურმა სიტუაციამ და პოლიტიკურმა სიტუაციამ. ანუ რა მდგომარეობაც არის ქვეყანაში ეს სარედაქციო კუთხით, ეს სარედაქციო დამოუკიდებლობა კიდე უნდა გაძლიერდეს და კიდე უფრო უნდა შენარჩუნდეს სარედაქციო დამოუკიდებლობა…

ტელევიზია მაქსიმალურად უნდა ემსახურებოდეს ხალხს. მიუხედავად იმისა, რომ სამთავრობო ბიუჯეტის საფუძველზე არის, მაქსიმალურად უნდა ემსახურებოდეს ხალხს და მაქსიმალურად უნდა იყოს ე.წ. სარედაქციო დამოუკიდებლობა გაზრდილი, გაუმჯობესებული და ამას უნდა ემსახურებოდეს თითოეული ჟურნალისტი“.

ბერიძე კითხულობს ლექციებს, არის „კვლევების ხელშეწყობის ცენტრის“ ხელმძღვანელი „საქართველოს საერთაშორისო უნივერსიტეტში“. 2014-2021 წლებში იყო საქართველოს პარლამენტის იურიდიულ საკითხთა კომიტეტის აპარატის წამყვანი სპეციალისტი. 

„მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონით, „აჭარის ტელევიზიის“ დირექტორს თანამდებობაზე საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭო ღია კონკურსის წესით, 3 წლის ვადით ნიშნავს.

ტელევიზიის ბოლო დირექტორი ვლადიმერ ტატიშვილია, რომელმაც თანამდებობა 1 სექტემბერს, მის ადგილზე კონკურსის გამოცხადების შემდეგ, დატოვა. ტატიშვილს დირექტორობის ვადა მიმდინარე წლის ნოემბერში ეწურებოდა.



კატეგორია - საქართველო


„პრესის საერთაშორისო ინსტიტუტი“ და მედიის უფლებადამცველი საერთაშორისო ორგანიზაციები „ქართული ოცნების“ აქტივისტებისა და პოლიციის მიერ დამოუკიდებელ მედიაზე ბოლო დროს განხორციელებულ ფიზიკურ და სიტყვიერ თავდასხმებს მკაცრად გმობენ და მიიჩნევენ, რომ ბოლოდროინდელი სერიოზული ფიზიკური თავდასხმები საქართველოში ჟურნალისტების წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულების დიდი ხნის დაუსჯელობის შედეგია: „ჩვენ მოვითხოვთ ამ ინციდენტების დამოუკიდებელ და საფუძვლიან გამოძიებას და ყველა პასუხისმგებელი პირის სრულად დასჯას“.

5 საერთაშორისო ორგანიზაციის განცხადებით, „ქართული ოცნების“ ხელისუფლებამ არა მხოლოდ არ დაგმო ჟურნალისტებზე განხორციელებული ძალადობრივი აქტები, არამედ სისტემატურად წაახალისა და ხელი შეუწყო მათ, რითაც თავდასხმებზე პასუხისმგებლობას იზიარებს:

„საქართველოში მედიის თავისუფლების ხარისხის ვარდნის მასშტაბები და ჟურნალისტებზე სისტემატური თავდასხმები არ უნდა იყოს იგნორირებული. ჩვენ კიდევ ერთხელ მოვუწოდებთ საერთაშორისო საზოგადოებას, უფრო ძლიერი ზეწოლა მოახდინოს სულ უფრო ავტორიტარულ „ქართული ოცნების“ რეჟიმზე, რათა დასრულდეს დამოუკიდებელ პრესაზე მიმდინარე თავდასხმა“. 

8 სექტემბერს, თბილისში, კახა კალაძის საარჩევნო შტაბის წინ, „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერებსა და პროევროპული აქციის მონაწილეებს შორის მიმდინარე დაპირისპირების გაშუქებისას, ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელშეშლის 6 ინციდენტი დაფიქსირდა

ასევე, 3 სექტემბერს, მელიქიშვილის გამზირზე, „ქართული ოცნების“ ერთ-ერთმა მხარდამჭერმა „პუბლიკის“ მთავარ რედაქტორს, ლიკა ზაკაშვილს ხელი დაარტყა, მეორე მხარდამჭერმა კი მოგვიანებით შეაფურთხა. ზაკაშვილი პამ საქმეზე როკურატურაში შეტანილი განცხადების საფუძველზე დღეს გამოიკითხა.

„ღამე იყო, როცა დავინახე დაძაბული საუბარი აქტივისტებს და „ქართული ოცნების“ შტაბიდან გამოსულ პირებს შორის. მე დავიწყე გადაღება, გადაღებიდან ძალიან მალევე ლევან ზარდიაშვილმა პროფესიული მოვალეობის შესრულების დროს ჩამარტყა ხელი და რამდენიმე წუთში გიორგი შუკვანმა, რომელსაც ასევე წარვუდგინე თავი და მან ზუსტად იცოდა, რომ მე ვიყავი ჟურნალისტი და იქ ვასრულებდი ჩემს პროფესიულ მოვალეობას, გვერდიდან მომეპარა და ლაჩრულად შემაფურთხა“, - თქვა გამოკითხვის დასრულების შემდეგ ჟურნალისტებთან საუბრისას „პუბლიკის“ მთავარმა რედაქტორმა. 

ბოლო კვირის განმავლობაში, თბილისში, საპროტესტო აქციების გაშუქებისას ჟურნალისტებზე განხორციელებულ თავდასხმებს გამოეხმაურა და „ქართულ ოცნებას“ მათი სწრაფი გამიძიებისკენ მოუწოდა „ჟურნალისტთა დაცვის კომიტეტმაც“.

„საპროტესტო აქციების გაშუქებისას დაკავებული ქართველი ჟურნალისტების წინააღმდეგ პოლიციის მხრიდან ფართომასშტაბიანი ძალადობის ფონზე, ბოლო თავდასხმები, რომელთაგან რამდენიმე, როგორც ჩანს, მმართველი პარტიის მხარდამჭერების მიერ არის განხორციელებული, ღრმად შემაშფოთებელია. 

საქართველოს ხელისუფლებამ პრესის წინააღმდეგ ძალადობის ყველა ჩამდენი პირის პასუხისგებაში მიცემა უნდა უზრუნველყოს“, - განაცხადა გულნოზა საიდმა, CPJ-ის ევროპისა და ცენტრალური აზიის პროგრამის კოორდინატორმა.

კახა კალაძის საარჩევნო შტაბის წინ მომხდარი დაპირისპირების გაშუქებისას, ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელშეშლის ინციდენტების შესახებ ვრცლად იხილეთ აქ

 

საქართველოში დამოუკიდებელ და კრიტიკულ მედიას მუშაობა რთულ გარემოში უწევს. 2-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს „ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელსა და დირექტორს, მზია ამაღლობელს. ის 7 თვეზე მეტია უკანონო პატიმარია. 
„ქართულმა ოცნებამ“ ერთიმეორის მიყოლებით მიიღო მედიის შემზღუდავი საკანონმდებლო ცვლილებები. მნიშვნელოვნად შეიზღუდა მედიისთვის სასამართლოში მუშაობაც.
31 მაისიდან ამოქმედდა „უცხოეთის აგენტების რეგისტრაციის აქტიც“, რომელსაც „ქართული ოცნება“ ამერიკული FARA-ს სიტყვასიტყვით ნათარგმნს უწოდებს, სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები კი მიიჩნევენ, რომ ის მიზნად ისახავს დამოუკიდებელი ორგანიზაციებისა და მედიების გაჩუმებას, დისკრედიტაციასა და დევნას. 
სატელევიზიო მაუწყებლობა შეწყვიტა ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილმა ტელეკომპანია „მთავარმა არხმა“. 
საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა სამსახურიდან გაათავისუფლა ნინო ზაუტაშვილი, ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანი; დახურა გადაცემები „რეალური სივრცე“, „ამ შაბათ-კვირას“ და მათი გუნდის წევრებს, რომლებმაც ახალ შეთავაზებაზე უარი თქვეს, ხელშეკრულებები შეუწყვიტა. ისინი რამდენიმე თვეა „პირველი არხის“ სარედაქციო პოლიტიკას ღიად აკრიტიკებენ და პოლიტიკურ გავლენებზე საუბრობენ. 
კრიტიკული ტელევიზიების წინააღმდეგ საჩივრებით „ქართულმა ოცნებამ“ მიმართა კომუნიკაციების კომისიასაც. მიმართვის საფუძველი „მაუწყებლობის შესახებ“ კანონში შეტანილი ის ცვლილებები გახდა, რომლითაც კომისიას აქამდე თვითრეგულირების სფეროში მოქცეული საკითხების განხილვისა და მაუწყებლების დასანქცირების შესაძლებლობა მიეცა. ComCom-მა ისინი სამართალდამრღვევებად „მიუკერძოებლობის პრინციპის დარღვევისთვის“ ცნო.
ამასთან, დღემდე არ დასჯილან გასულ წელს, პროევროპული აქციების გაშუქებისას ჟურნალისტებზე (გურამ როგავა, ალექსანდრე ქეშელაშვილი, მაკა ჩიხლაძე, გიორგი შეწირული და სხვები) თავდამსხმელები. 
„მედიის, ინფორმაციის და სოციალური კვლევების ცენტრმა” საქართველოში 2024 წლის მაისიდან 2025 წლის მაისამდე პერიოდში ჟურნალისტების წინააღმდეგ მომხდარი 342 ინციდენტი აღრიცხა. 
კატეგორია - საქართველო


8 სექტემბერს, თბილისში, კახა კალაძის საარჩევნო შტაბის წინ, „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერებსა და პროევროპული აქციის მონაწილეებს შორის მიმდინარე დაპირისპირების გაშუქებისას, ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელშეშლის 6 ინციდენტი დაფიქსირდა.

„საქართველოს ახალგაზრდა იურსიტთა ასოციაციის“ განცხადებით, 8 სექტემბრის ძალადობის ჯგუფური და ორგანიზებული ხასიათი, მასზე პოლიციის ეფექტიანი რეაგირების არარსებობა და „ქართული ოცნების“ მაღალი თანამდებობის პირების მიერ ძალადობის საჯაროდ მხარდაჭერა კიდევ ერთხელ ადასტურებს, რომ „საქმე გვაქვს არა იზოლირებულ შემთხვევასთან ან „მოქალაქეთა დაპირისპირებასთან“, არამედ მშვიდობიანი პროტესტის ჩასახშობად და საპროტესტო გამოხატვის დასჯის მიზნით კრიმინალური მეთოდების და ფიზიკური ძალადობის გამოყენებასთან“.

დამოუკიდებელ მედიებზე თავდასხმა და დამნაშავეთა დაუსჯელობა „ქართული ოცნების“ ერთიანი პოლიტიკის ნაწილია „მედიის ადვოკატირების კოალიციის“ შეფასებით. „ქართული ოცნების“ მხარდამჭერების მხრიდან, პოლიციის დანაშაულებრივი უმოქმედობისა და გულგრილობის ფონზე, ჟურნალისტებზე ძალადობა დაგმო და შინაგან საქმეთა სამინისტროს დაუყოვნებლივი რეაგირებისკენ, ხოლო პროკურატურას ამ ინციდენტების ეფექტურად გამოძიებისკენ მოუწოდა „საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამაც“.

კახა კალაძის შტაბთან მიმდინარე დაპირისპირების გაშუქებისას მომხდარი ინციდენტები:

  • „პუბლიკა“

პროფესიული მოვალეობის შესრულებისას, ტელეფონები წაართვეს და ფიზიკურად იძალადეს გამოცემის ორ ჟურნალისტზე: ალექსანდრე ქეშელაშვილსა და ქეთო მიქაძეზე

ალექსანდრე ქეშელაშვილს „ქართული ოცნების“ შტაბთან დაპირისპირების გაშუქებისას, პირდაპირი ეთერის დროს ხელზე დაარტყეს, ტელეფონი გააგდებინეს და წაართვეს. ქეშელაშვილმა ტელეფონი მოგვიანებით კოლეგის დახმარებით დაიბრუნა. 

„პუბლიკა“ ჯერ ისევ ეძებს მეორე ტელეფონს, რომელიც ჟურნალისტ ქეთო მიქაძეზე თავდასმის დროს წაართვეს. გამოცემის ინფორმაციით, მიქაძეზე თავდამსხმელი „ქართულ ოცნების“ პარტაქტივის წევრი, ლევან ზარდიაშვილია.

„პუბლიკამ“ ჟურნალისტზე ძალადობისა და ტელეფონის წართმევის ფაქტზე რეაგირებისთვის 112-ს გუშინ ღამითვე მიმართა, თუმცა როგორც გამოცემა წერს, გამოძახების საფუძველზე პოლიცია ადგილზე არ მივიდა.




  • „ნეტგაზეთი“

პროფესიულ საქმიანობაში ხელი შეუშალეს „ნეტგაზეთის“ ჟურნალისტს, ქეთევან ხუციშვილს. ხუციშვილის თქმით, ის კახა კალაძის შტაბიდან გამოსულ ადამიანებს იღებდა, რომლებიც ჟურნალისტებისა და აქციის მონაწილეების მისამართით იგინებოდნენ, რა დროსაც პოლიციამ ადგილიდან ძალის გამოყენებით გაიყვანა და ვიდეოგადაღებაში ხელი შეუშალა. ჟურნალისტს ხელზე მცირე დაზიანებაც აქვს.

„პუბლიკას“ ინფორმაციით, პირი, რომელმაც „ნეტგაზეთის“ ჟურნალისტს აგინა და საქმიანობაში ხელი შეუშალა, თბილისის პოლიციის დეპარტამენტის დირექტორის, ვაჟა სირაძის, მოადგილე ხუტა პაჭკორიაა


  • OC Media

ჟურნალისტურ საქმიანობაში ხელი შეუშალეს OC Media-ს დამფუძნებელს მარიამ ნიკურაძესაც. მას „ქართული ოცნების“  მხარდამჭერმა, ბექა მიგრიაულმა თავზე წყალი დაასხა

  • „სტუდია მონიტორი“

ბექა მიგრიაულმა წყალი შეასხა „სტუდია მონიტორის“ გამომძიებელ ჟურნალისტ ქეთი თუთბერიძესაც

  • უნგრელი ჟურნალისტი

დაშავდა უნგრელი ჟურნალისტი ლასლო რობერტ მიზეშიც. ის სასწრაფო დახმარების მანქანით ინგოროყვას კლინიკაში გადაიყვანეს. ლასლო „მედიაჩეკერთან“ ჰყვება, რომ მას ჯერ ტელეფონი წაართვეს, მერე კი სცემეს, მიუხედავად იმისა, რომ მან თავდამსხმელებს უთხრა, რომ ჟურნალისტი და უნგრეთის მოქალაქე იყო. 



საქართველოში დამოუკიდებელ და კრიტიკულ მედიას მუშაობა რთულ გარემოში უწევს. 2-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯეს „ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელსა და დირექტორს, მზია ამაღლობელს. ის 7 თვეზე მეტია უკანონო პატიმარია. 
„ქართულმა ოცნებამ“ ერთიმეორის მიყოლებით მიიღო მედიის შემზღუდავი საკანონმდებლო ცვლილებები. მნიშვნელოვნად შეიზღუდა მედიისთვის სასამართლოში მუშაობაც.
31 მაისიდან ამოქმედდა „უცხოეთის აგენტების რეგისტრაციის აქტიც“, რომელსაც „ქართული ოცნება“ ამერიკული FARA-ს სიტყვასიტყვით ნათარგმნს უწოდებს, სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციები კი მიიჩნევენ, რომ ის მიზნად ისახავს დამოუკიდებელი ორგანიზაციებისა და მედიების გაჩუმებას, დისკრედიტაციასა და დევნას. 
სატელევიზიო მაუწყებლობა შეწყვიტა ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილმა ტელეკომპანია „მთავარმა არხმა“. 
საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა სამსახურიდან გაათავისუფლა ნინო ზაუტაშვილი, ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანი; დახურა გადაცემები „რეალური სივრცე“, „ამ შაბათ-კვირას“ და მათი გუნდის წევრებს, რომლებმაც ახალ შეთავაზებაზე უარი თქვეს, ხელშეკრულებები შეუწყვიტა. ისინი რამდენიმე თვეა „პირველი არხის“ სარედაქციო პოლიტიკას ღიად აკრიტიკებენ და პოლიტიკურ გავლენებზე საუბრობენ. 
კრიტიკული ტელევიზიების წინააღმდეგ საჩივრებით „ქართულმა ოცნებამ“ მიმართა კომუნიკაციების კომისიასაც. მიმართვის საფუძველი „მაუწყებლობის შესახებ“ კანონში შეტანილი ის ცვლილებები გახდა, რომლითაც კომისიას აქამდე თვითრეგულირების სფეროში მოქცეული საკითხების განხილვისა და მაუწყებლების დასანქცირების შესაძლებლობა მიეცა. ComCom-მა ისინი სამართალდამრღვევებად „მიუკერძოებლობის პრინციპის დარღვევისთვის“ ცნო.
ამასთან, დღემდე არ დასჯილან გასულ წელს, პროევროპული აქციების გაშუქებისას ჟურნალისტებზე (გურამ როგავა, ალექსანდრე ქეშელაშვილი, მაკა ჩიხლაძე, გიორგი შეწირული და სხვები) თავდამსხმელები. 

„მედიის, ინფორმაციის და სოციალური კვლევების ცენტრმა” საქართველოში 2024 წლის მაისიდან 2025 წლის მაისამდე პერიოდში ჟურნალისტების წინააღმდეგ მომხდარი 342 ინციდენტი აღრიცხა. 
კატეგორია - საქართველო



Meta-ს რეკლამების ბიბლიოთეკის (Ad Library) მიხედვით, პროპაგანდისტულმა Postv-იმ 31 მაისიდან 28 აგვისტომდე პერიოდში, Facebook-ის სხვადასხვა გვერდზე 2 344 პოსტი დაასპონსორა, რაშიც ჯამურად $52 214 დახარჯა:


  • „POSTV-ანალიტიკა“: 693 პოსტი - $27 019;
  • POSTV News: 1521 პოსტი - $15 661;
  • „ევროკრატია-ყოფილი ევროპა“: 39 პოსტი - $6 045;
  • „ევროპის დაისი“: 31 პოსტი - $1 817;
  • „ლიბერალიზმის ანატომია“: 29 პოსტი - $914;
  • „კონსერვატორია“: 28 პოსტი - $559;
  • „POSTV-რეალობა“: 3 პოსტი - $199;




Postv-ს, რომლის 52%-იანი წილის მფლობელიც პარლამენტარი ვიქტორ ჯაფარიძეა, 2020 წლის აგვისტოდან [Meta-ს რეკლამების ბიბლიოთეკა ამ დროიდან მოქმედებს] 2025 წლის 28 აგვისტომდე, Facebook-ის სხვადასხვა გვერდზე, ჯამში $382 816-ის პოსტები აქვს დასპონსორებული.

რაც შეეხება სამთავრობო ტელეკომპანია „იმედს“, არხმა ანალოგიურ პერიოდში Facebook-ის 2 გვერდზე 32 პოსტი დაასპონსორა, რაშიც ჯამურად 13 067 დოლარი დახარჯა.
  • tv imedi: 28 პოსტი - $12 121;
  • „იმედის კვირა“: 2 პოსტი - $946;




სამთავრობო „იმედს“, რომლის მფლობელიც ბიზნესმენი ირაკლი რუხაძეა, 2020 წლის აგვისტოდან 2025 წლის 28 აგვისტომდე, Facebook-ის სხვადასხვა გვერდზე, ჯამში $189 580-ის პოსტები აქვს დასპონსორებული.

რეკლამების ბიბლიოთეკა არჩევნების, სოციალური და პოლიტიკური საკითხების შესახებ დასპონსორებულ პოსტებს აერთიანებს და Meta-ს კუთვნილ პლატფორმებზე განთავსებული ყველა იმ რეკლამის შესახებ მოიცავს ინფორმაციას, რომელიც განმათავსებლის მიერ მონიშნული იქნა სოციალურ/პოლიტიკურ რეკლამად ან თავად პლატფორმამ მიიჩნია ასეთად. 
კატეგორია - საქართველო



„ფაქტების გადამოწმების საერთაშორისო ქსელი“ (IFCN) მკაცრად გმობს „ქართული ოცნების“ ბოლოდროინდელ ქმედებებს, რომლებიც მიმართულია ფაქტების გადამმოწმებელი დამოუკიდებელი ორგანიზაციებისა და სამოქალაქო საზოგადოების წინააღმდეგ და აღნიშნავს, რომ ე.წ. „უცხოური აგენტების“ კანონის საფუძველზე სისხლისსამართლებრივი პასუხისმგებლობის მუქარა და ის გამოძიებები, რომლებიც ანტიკორუფციულმა ბიურომ დაიწყო, საგანგაშო ესკალაციაა იმ ორგანიზაციების წინააღმდეგ, რომლებიც საზოგადოებას სანდო ინფორმაციას აწვდიან:

„მედიის განვითარების ფონდი (MDF), „მითების დეტექტორის" დამფუძნებელი ორგანიზაცია, რომელიც IFCN-ის მიერ სერტიფიცირებული „პრინციპების კოდექსის" ხელმომწერია, აცხადებს, რომ მათ წინააღმდეგ ზეწოლა იზრდება, მათ შორის მოთხოვნები პარტნიორებისა და ბენეფიციარების კონფიდენციალური პირადი მონაცემების გადაცემაზე. MDF აღნიშნავს, რომ ეს ზომები, რომლებსაც ლეგიტიმური საფუძველი არ გააჩნია, პერსონალური მონაცემების ხელშეუხებლობის უფლებას არღვევს. 

ხელისუფლებამ გამოძიება MDF-ის ვებგვერდზე ხელმისაწვდომი ინფორმაციის საფუძველზე — მათ შორის დონორების დაფინანსებისა და პროექტების საქმიანობის შესახებ დაიწყო. გამოძიებას ასევე საფუძვლად დაედო რედაქტორ თამარ კინწურაშვილის საჯარო განცხადებებიც, მათ შორის მისი გამოსვლა Deutsche Welle-ს გლობალურ მედია ფორუმზე, სადაც მან „სიტყვის თავისუფლების ჯილდო“ მიიღო“.

IFCN-ის განცხადებით, „ქართული ოცნების“ მიერ მიზანში ამოღებული ორგანიზაციები ამ ქმედებებს დამოუკიდებელი არაკომერციული ჯგუფებისა და თავისუფალი მედიის დევნად აფასებენ, რომლის მიზანიცაა დემოკრატიის დასრულება „როგორც პუტინის რუსეთში“: 

„ჩვენი ორგანიზაციის საქმიანობა, როგორიცაა მედიაწიგნიერების გავრცელება, FIMI-ის (უცხოური ინფორმაციული მანიპულაციისა და ჩარევის) წინააღმდეგ ბრძოლა და მედიის სანდოობის ხელშემწყობი სხვა ინიციატივები, რომლებიც დაფინანსებულია დასავლელი დონორების მიერ, ემსახურება საქართველოს მოქალაქეთა ინტერესებს და სრულ თანხვედრაშია კანონმდებლობასთან, ეროვნულ სასწავლო გეგმასა და სახელმწიფო ინსტიტუტების მიერ მიღებულ პოლიტიკის დოკუმენტებთან," ნათქვამია კინწურაშვილის განცხადებაში. 

ხელისუფლება ამ ქმედებებს საერთაშორისო კრიტიკის მიუხედავად ახორციელებს. ფაქტების გადამოწმების ევროპული სტანდარტების ქსელმა, Amnesty International-მა, ევროპის საბჭოს ჟურნალისტთა უსაფრთხოების პლატფორმამ და აშშ-ის ორივე პარტიის სენატორებმა გამოთქვეს შეშფოთება, რომ საქართველოს ხელისუფლების ქმედებები საფრთხეს უქმნის გამოხატვის თავისუფლებას, გაერთიანების თავისუფლებას და ქვეყნის დემოკრატიულ გზას“.

როგორც „ფაქტების გადამოწმების საერთაშორისო ქსელი“ აღნიშნავს, ფაქტების გადამოწმების ქართული ორგანიზაციები ფაქტების გადამოწმების საერთაშორისო საზოგადოების პატივსაცემი წევრები არიან:

IFCN-ის „პრინციპების კოდექსის" დიდი ხნის ხელმომწერები – „მითების დეტექტორი" და FactCheck Georgia – აკმაყოფილებენ გამჭვირვალობის, დამოუკიდებლობისა და მიუკერძოებლობის გლობალურ სტანდარტებს. მათი საქმიანობა უზრუნველყოფს ხელისუფლების ანგარიშვალდებულებას და აძლევს მოქალაქეებს წვდომას გადამოწმებულ, სანდო ინფორმაციაზე. 

IFCN გმობს ამ თავდასხმებს და მოუწოდებს საქართველოს ხელისუფლებას, დაუყოვნებლივ შეწყვიტოს ფაქტების გადამმოწმებლებისა და სამოქალაქო საზოგადოების შევიწროება. დამოუკიდებელი ჟურნალისტიკა უნდა მუშაობდეს შიშის გარეშე“. 

„ფაქტების გადამოწმების საერთაშორისო ქსელი“ (IFCN), რომელიც 2015 წელს დაფუძნდა, იცავს პრესის თავისუფლებას და მხარს უჭერს ფაქტების გადამმოწმებელ ორგანიზაციებს მთელ მსოფლიოში. 

განცხადება ინგლისურ ენაზე ხელმისაწვდომია „ფაქტების გადამოწმების საერთაშორისო ქსელის“ (IFCN) ვებგვერდზე 

 
კატეგორია - საქართველო


„ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი, მზია ამაღლობელი ვაცლავ ჰაველის სახელობის ადამიანის უფლებათა პრემიის 2025 წლის ფინალისტთა სიაშია.

„მზია ამაღლობელი 2000 წლიდან პიონერი ქართველი ჟურნალისტი და დამოუკიდებელი მედია საშუალებების „ბათუმელებისა“ და „ნეტგაზეთის“ თანადამფუძნებელია. მიუხედავად პოლიტიკურად მოტივირებული პატიმრობისა და სასტიკი მოპყრობისა, რაც საპროტესტო აქციების დროს ძალადობის გამოაშკარავებას მოჰყვა, მისმა გაბედულმა ქმედებებმა ხელი შეუწყო მედიის მიმართ რეპრესიებსა და პოლიტიკურ ძალადობაზე ყურადღების მიპყრობას, რაც საქართველოს დემოკრატიული მომავლის უზრუნველყოფას  ისახავდა მიზნად. მისმა დაპატიმრებამ და შემდგომმა განაჩენმა 2025 წელს იგი პრესის თავისუფლებისა და სახელმწიფო რეპრესიების წინაშე მდგრადობის სიმბოლოდ აქცია, რაც ხაზს უსვამს ჟურნალისტების სასიცოცხლო როლს ადამიანის უფლებების დაცვაში“, - ვკითხულობთ მზია ამაღლობელზე ფინალისტთა შესახებ გამოქვეყნებულ ინფორმაციაში.

ამაღლობელთან ერთად ვაცლავ ჰაველის სახელობის პრემიის მოკლე სიაში არიან უკრაინელი ჟურნალისტი მაქსიმ ბუტკევიჩი და აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი ულვი ჰასანლი.

მაქსიმ ბუტკევიჩი ადამიანის უფლებათა დამცველი და ადამიანის უფლებათა ცენტრის Zmina და Hromadske Radio-ს თანადამფუძნებელია. როგორც ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის განცადებაშია აღნიშნული, მიუხედავად იმისა, რომ ბუტკევიჩი მთელი მისი ცხოვრების მანძილზე პაციფიზმის მომხრე იყო, 2022 წელს რუსეთის მიერ უკრაინაში სრულმასშტაბიანი შეჭრისას, ის უკრაინის შეარაღებულ ძალებში გაწევრიანდა და ოცეულის მეთაური გახდა:

„რუსეთის ძალებმა ტყვედ აიყვანეს და 13 წლით თავისუფლების აღკვეთა მიუსაჯეს. მან ორ წელზე მეტი ხნის განმავლობაში მკაცრ პატიმრობას გაუძლო, სანამ 2024 წლის ოქტომბერში ტყვეთა გაცვლის დროს გაათავისუფლებდნენ. ის კვლავ სამართლიანობისა და თავისუფლების დაცვისთვის გამბედაობისა და გამძლეობის ძლიერ სიმბოლოდ რჩება“.

რაც შეეხება აზერბაიჯანელ ჟურნალისტს, ულვი ჰასანლი 2016 წლიდან დამოუკიდებელი მედიასაშუალების - „აბზას მედიის“ დირექტორია. 

„2011 წლიდან იგი მთავრობის მხრიდან დაუნდობელ დევნას განიცდის, მათ შორის თვითნებურ დაკავებას, წამებას და პოლიტიკურად მოტივირებულ ბრალდებებს. 2025 წლის ივნისში ჰასანლის ცხრა წლით თავისუფლების აღკვეთა მიესაჯა და ამჟამად მძიმე პირობებში იმყოფება შორეულ ციხეში, სადაც ის შიმშილობდა და სამარტოო საკანში იყო. ამავდროულად კი პრესის თავისუფლებისადმი მდგრადობასა და ერთგულებას ინარჩუნებს“, - ვკითხულობთ მის შესახებ გამოქვეყნებულ ინფორმაციაში.

ვაცლავ ჰაველის ჯილდო სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლებს ადამიანის უფლებების დასაცავად გადადგმული გამორჩეული ნაბიჯებისთვის გადაეცემათ.

დაარსების დღიდან პრემია გადაეცათ: მარია კორინა მაჩადოს, ოსმან კავალას, ვლადიმერ კარა-მურზას, მარია კალესნიკოვას, ლუჯაინ ალჰათლოულს, ერთობლივად ილჰამ ტოჰტის და ადამიანის უფლებების ახალგაზრდულ ინიციატივას, ოიუბ ტიტიევს, მურატ არსლანს, ნადია მურადს, ლუდმილა ალექსეევას, ანარ მამადლისა და ალეს ბიალიაცკის.

2025 წლის გამარჯვებული გამოცხადდება ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის (PACE) საშემოდგომო პლენარული სესიის გახსნაზე, რომელიც სტრასბურგში 29 სექტემბერს გაიმართება.


------------------------------------

„ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელსა და დირექტორს, მზია ამაღლობელს 6 აგვისტოს, ბათუმის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ნინო სახელაშვილმა ბრალი გადაუკვალიფიცირა და 2-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯა. 

მზია ამაღლობელს ბათუმის პოლიციის უფროსისთვის, ირაკლი დგებუაძისთვის სილის გაწვნის გამო პოლიციელზე თავდასხმას ედავებოდნენ და ბრალი სისხლის სამართლის კოდექსის 353 (1) მუხლის პირველი ნაწილით ჰქონდა წარდგენილი. მოსამართლემ კი ის დამნაშავედ სისხლის სამართლის კოდექსის 353-ე მუხლის პირველი ნაწილით ცნო. 

„ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი დაკავების დღიდან, 38 დღე შიმშილობდა. პატიმრობაში მას მკვეთრად დაუქვეითდა მხედველობა.