ტელეკომპანია “მთავარი არხის” ერთ-ერთ მეწილეს, გიორგი რურუას, მოსამართლე რომან ხორავამ აღკვეთის ღონისძიების სახით პატიმრობა შეუფარდა.

გიორგი რურუა, რომელიც 18 ნოემბერს, იარაღის უკანონო შეძენა-შენახვა-ტარების ბრალდებით დააკავეს, ბრალს არ აღიარებს. სასამართლო პროცესზე მან განაცხადა, რომ ის იარაღი, რომლის ტარებასაც ედავებიან, თვალით არ უნახავს, ასევე, თქვამ, რომ დნმ-ის ანალიზი მისი ნების საწინააღმდეგოდ აუღეს.

გიორგი რურუა პოლიციამ სსკ-ის 236-ე მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილებით გათვალისწინებული დანაშაულისთვის დააკავა, რაც ცეცხლსასროლი იარაღის მართლსაწინააღმდეგო შეძენა-შენახვა-ტარებას გულისხმობს.

გიორგი რურუა ტელეკომპანია "ფორმულას" 2.5%-იანი წილის მფლობელია.

საქართველოს მთავრობის ადმინისტრაციის ცნობით, კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის წევრის ერთი ვაკანტური თანამდებობის დაკავების მიზნით გამოცხადებულ კონკურსში მონაწილეობის სურვილი ოთხმა პირმა გამოთქვა. მათგან, ერთი კომისიის მოქმედი თავმჯდომარე კახი ბექაური, ორი კი კომისიის თანამშრომელია.

წევრობის მსურველები არიან:

• კახი ბექაური
• მაია მეცხვარიშვილი
• ივანე მახარაძე
• მარიამ სულაბერიძე

საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი მოთხოვნების თანახმად, საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის წევრობის კანდიდატი უნდა იყოს საზოგადოებრივი აღიარებისა და ნდობის მქონე პირი, რომელსაც აქვს ეკონომიკის, საჯარო ადმინისტრირების, ბიზნესადმინისტრირების, სამართლის, ელექტრონული კომუნიკაციების ან ჟურნალისტიკის მაგისტრის ან მასთან გათანაბრებული აკადემიური ხარისხი და არანაკლებ 10 წლის მუშაობის გამოცდილება, მათ შორის, 3 წლისა - მმართველ თანამდებობაზე.

საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისიის წევრის ერთი ვაკანტურ პოზიციაზე კონკურსი 17 ოქტომბერს გამოცხადდა. საბუთების მიღების ვადა 15 ნოემბერს ამოიწურა, კანდიდტთა სია კი საქართველოს მთავრობის ვებგვერდზე დღეს გამოქვეყნდა.

როგორც კომუნიკაციების კომისიის ვებგვერდზე ვკითხულობთ,

• კანდიდატთა სიის გამოქვეყნების შემდეგ საქართველოს მთავრობა, დადგენილი საკვალიფიკაციო მოთხოვნების გათვალისწინებით, საქართველოს პრეზიდენტს წარუდგენს საქართველოს პარლამენტისათვის ასარჩევად წარსადგენი კანდიდატურების სიას. 1 ვაკანტურ თანამდებობაზე არანაკლებ 3 კანდიდატურა შეირჩევა;
• საქართველოს მთავრობის მიერ საქართველოს პრეზიდენტისათვის წარდგენილი კანდიდატურების სიას საქართველოს პრეზიდენტი 3 დღის ვადაში გადასცემს საქართველოს პრემიერ-მინისტრს თანახელმოწერისათვის;
• პრემიერ-მინისტრისგან თანახელმოწერის მიღების შემდეგ საქართველოს პრეზიდენტი კანდიდატურებს ასარჩევად წარუდგენს საქართველოს პარლამენტს;
• წარდგენილი კანდიდატი არჩეულად ჩაითვლება თუ იგი მიიღებს სხვა კანდიდატებზე მეტ ხმას, მაგრამ არანაკლებ საქართველოს პარლამენტის სიითი შემადგენლობის ნახევრის ხმებისა.

საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნული კომისია მაუწყებლობისა და ელექტრონული კომუნიკაციების სფეროს მარეგულირებელი ორგანოა, რომელმაც საქმიანობა 2000 წლის 1 ივლისს დაიწყო. კომისია ექვსი წლის ვადით არჩეული ხუთი წევრისგან შედგება.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს დირექტორის თანამდებობის დასაკავებლად 10 განმცხადებელი დარეგისტრირდა. მათ შორის 6 ისეთი კანდიდატია, რომლებიც წინა კონკურსებშიც მონაწილოებდნენ, ოთხი კი ახალი. ამ ოთხ კანდიდატს შორის არიან მაუწყებლის თანამშრომლები, მათ შორის ნათია ზოიძე, რომელიც ამჟამად ასრულებს დირექტორის მოვალეობას.

დირექტორობის მსურველთა სია ასეთია:

• დავით ჩხარტიშვილი - ბათუმის მერიის მუნიციპალური სერვისების სააგენტოს თანამშრომელი.
• ფირუზ ბოლქვაძე - აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს ჟურნალისტი;
  
• შოთა ზოიძე - ფილოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი. 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებში იყო "ქართული ოცნების" მაჟორიტარობის კანდიდატი შუახევში;
• გიორგი კოხრეიძე - იყო საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრი. ამ პოზიციაზე ის სწორედ აჭარის უმაღლესი საბჭოს კვოტით იყო წარდგენილი;
  
• შოთა  გუჯაბიძე - საზოგადოება "ბათომის" დამფუძნებელი, მაუწყებლის თანამშრომელი;
• ნათია ზოიძე -  ამჟამად იგი ასრულებს აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს დირექტორის მოვალეობას, რადგანაც ნათია კაპანაძისთვის უნდობლობის გამოცხადებმდე ცოტა ხნით ადრე სწორედ ის დაინიშნა დირექტორის მოადგილედ. მანამდე ნათია ზოიძე "საერთაშორისო გამჭვირვალობა - საქართველოს" ბათუმის ოფისში მუშაობდა
• ნათია შავაძე - საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის ახალი ამბების პროდიუსერი;
• მაია მერკვილაძე - საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის ახალი ამბების სამსახურის უფროსის მოადგილე;
• ლაშა ზარგინავა  -  საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის  ტოქშოუს "მთავარი აჭარაში" წამყვანი;
• შოთა (ბაჩო) გურაბანიძე -  საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის გადაცემა "დილის ტალღის" ხელმძღვანელი;

მრჩეველთა საბჭოს ერთ-ერთი წევრის, სოსო სტურუას თქმით, რადგან ათიდან ექვსი კანდიდატი კონკურსებში ადრეც მონაწილეობდა და მათი ბიოგრაფიები მათთვის ცნობილია, განაცხადების გადარჩევა და შესაბამისად, დირექტორის არჩევა დროში არ გაჭიანურდება. 

"ხვალ დღის პირველ ნახევარში უკვე გვეცოდინება იმ კანდიდატთა სია, რომელთაც მოვიწვევთ გასაუბრებაზე", - განაცხადა  სოსო სტურუამ აჭარის მაუწყებელთან.

მაუწყებლის ახალი დირექტორი მრჩეველთა საბჭომ უნდა შეარჩიოს, რომელიც ამ ეტაპზე 4 წევრისგან შედგება.  

• ამ თემაზე წაიკითხეთ: 5-დან 3 ხმა ხელისუფლებას - ხარვეზები და კითხვები აჭარის ტელევიზიის ბორდის დაკომპლექტებაში

შეგახსენებთ, ეს აჭარის ტელევიზიის დირექტორის შესარჩევად გამოცხადებული მეოთხე კონკურსია. ბოლო 7 თვის განმავლობაში, აპრილიდან დღემდე, დირექტორის შესარჩევი კონკურსი სამჯერ ჩავარდა. მეოთხე კონკურსი კი საბუთების მიღების დასრულებამდე ორი დღით ადრე, წინა კონკურსში მონაწილე ერთ-ერთი კანდიდატის, გიორგი კოხრეიძის სარჩელის საფუძველზე, სასამართლომ შეაჩერა. კონკურსი ორი დღის წინ, 18 ნოემბერს, ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს გადაწყვეტილებით გაგრძელდა.

• ამ თემაზე: 'ოცნების' დაკომპლექტებული ბორდი რამდენიმე დღეში აჭარის ტელევიზიის ახალ დირექტორს აირჩევს

 

აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს დირექტორის თანამდებობის დასაკავებლად კონკურსი მას შემდეგ გამოცხადდა რაც მრჩეველთა საბჭომ ყოფილი დირექტორი ნათია კაპანაძე იმპიჩმენტის წესით გადაირჩია. ამ დრომდე მაუწყებელს დირექტორის მოადგილე ნათია ზოიძე მართავს.

მაუწყებლის თანამშრომელთა ნაწილი შიშობს, რომ მრჩეველთა საბჭო, რომელიც უკვე ახალი წევრებისგან შედგება, ხელისუფლებისადმი ლოიალურად განწყობილ კანდიდატს აირჩევს. ამის შესახებ მათ არაერთხელ ღიადაც განაცხადეს.

• ამ თემაზე: აჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტები საერთაშორისო ორგანიზაციების ყურადღებას ითხოვენ

ამ შიშებს იზიარებს საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიაც.

“ბოლო დღეებში განვითარებულმა მოვლენებმა გაგვიმძაფრა ეჭვი, რომ ტელევიზიის ახალი მრჩეველთა საბჭო, რომლის უმრავლესობაც სრულად "ქართული ოცნების" ხელისუფლების მხარდაჭერითაა დამტკიცებული, აირჩევს ისეთ ახალ დირექტორს, რომელიც ხელისუფლების ინტერესს გაატარებს და მმართველი ძალისთვის ლოიალურ სარედაქციო პოლიტიკას განახორციელებს”, - ვკითხულობთ განცხადებაში, რომელიც დღეს, 20 ნოემბერს, ქარტიის საბჭოს სახელით გავრცელდა.

ამ განცხადებაში ნათქვამია, რომ “სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია, აჭარის საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა შეინარჩუნოს დღეს არსებული კრიტიკული, ხელისუფლების გავლენისგან დამოუკიდებელი სარედაქციო პოლიტიკა”.

ასევე, განცხადებაში ხაზგასმითაა აღნიშნული, რომ აუცილებელია ახალმა დირექტორმა არ განახორციელოს იქ მომუშავე პროფესიონალი, გავლენებისგან თავისუფალი ჟურნალისტების დევნა ან შეზღუდვა: “ უფრო მეტიც, საპარლამენტო არჩევნებამდე დარჩენილ ერთ წელზე ნაკლებ დროში მნიშვნელოვანია აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის სარედაქციო პოლიტიკა გახდეს უფრო სიღრმისეული, კრიტიკულად მოდარაჯე ხელისუფლების ყველა შტოს მიმართ”.

აჭარის ტელევიზიაში მიმდინარე მოვლენების შესახებ დღეს გავრელდა მედიაკოალიციის განცხადებაც. 

"კოალიცია მედიის ადვოკატირებისთვის მიიჩნევს, რომ აჭარის საზოგადოებრივი მაუწყებლის გარშემო ბოლო პერიოდში განვითარებული მოვლენები, მათ შორის აჭარის უმაღლესი საბჭოს მიერ მრჩეველთა საბჭოს წევრების შერჩევა და შემდგომში განვითარებული მოვლენები ტოვებს ვარაუდის საფუძველს, რომ ეს პროცესი მართულია ხელისუფლების მიერ", - ვკითხულობთ განცხადებაში.

მედიაკოალიციას  კრიტიკულად მნიშვნელოვნად მიაჩნია დირექტორად შერჩეული იქნეს ისეთი პირი, რომლის დირექტორობის პერიოდში უზრუნველყოფილი იქნება ჟურნალისტთა სარედაქციო დამოუკიდებლობა.

გიორგი თარგამაძის შემდეგ, ტელეკომპანია “ფორმულა” მაყურებელს კიდევ ერთი ძველი ტელესახის, დავით კიკალიშვილის გადაცემებს შესთავაზებს. "ფორმულა ევროპიდან" - ასე ერქმევა ახალ გადაცემას, რომელსაც კიკალიშვილი გაუძღვება.

როგორც ტელეკომპანია “ფორმულას” დირექტორი ზუკა გუმბარიძე “მედიაჩეკერთან” განმარტავს, გადაცემის სტუდიური ჩანაწერები გაკეთდება ავსტრიაში, სადაც დავით კიკალიშვილი ცხოვრობს.

მისივე განმარტებით, გადაცემა ძირითადად ევროპისა და ამერიკის შეერთებული შტატების თემებს შეეხება: “ცხადია იქნება საქართველოსთან კორალაციაში და კავშირში მყოფი საკითხების განხილვაც”.

ზუკა გუმბარიძე ამბობს, რომ მოლაპარაკებები სხვადასხვა ქვეყნის ფრილანსერ ჟურნალისტებთანაც მიმდინარებს. Როდის გავა გადაცემა ეთერში, ამ ეტაპზე ზუსტად განსაზღვრული არ არის. Ზუკა გუმბარიძე ამბობს, რომ "ფორმულა ევროპიდან" სავარაუდოდ იქნება შაბათს ან კვირას, საღამოს, პრაიმ-ტაიმში. ჯერჯერობით ასევე უცნობია, მოესწრება თუ არა გადაცემის დაწყება მიმდინარე წელს.

დავით კიკალიშვილი 20 წლის განმავლობაში "რუსთავი 2-ზე" გადაცემა "პოსტ სკრიპტუმის" წამყვანი იყო. არხი მან 2016 წელს დატოვა და საცხოვრებლად ავსტრიაში გადავიდა.

შეგახსენებთ, ტელეკომპანია "ფორმულას" ეთერით დაუბრუნდა ჟურნალისტიკას კიდევ ერთი ყოფილი ტელეწამყვანი გიორგი თარგამაძე.  მას არხზე ყოველდღიური ტოქშოუ "გიორგი თარგამაძის ფორმულა" მიჰყავს.

საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტის (IRI) მიერ 18 ნოემბერს გამოქვეყნებული საზოგადოებრივი აზრის კვლევის შედეგების მიხედვით, ქართულ მედიას გამოკითხული მოსახლეობის 72% ენდობა და ინსტიტუტებს შორის ნდობის მიხედვით, ჯარისა და ეკლესიის შემდეგ, მესამე ადგილს იკავებს. ამავე ორგანიზაციის მიერ ივნისში გამოქვეყნებული მონაცემების მიხედვით, ეს მაჩვენებელი 2 პროცენტული პუნქტით არის გაზრდილი.

კვლევის შედეგების მიხედვით, 83%-ით ინფორმაციის მიღების მთავარ წყაროდ კვლავ ქართული ტელევიზიები რჩება, 21%-ით მას სოციალური მედია, 10%-ით ინტერნეტსააგენტოები, 5-5%-ით კი რუსული ტელეარხები და ქართული ბეჭდვური მედია მოსდევს. ინფორმაციას ქართული რადიოსადგურებიდან გამოკითხულების მხოლოდ 3% იღებს, დასავლურ ტელევიზიებიდან კი - 2%. კვლევის თანახმად, გამოკითხულების ყველაზე მეტი რაოდენობა - 39% ტელეკომპანია „იმედს“ ენდობა, 18% „მთავარ არხს“, 13% „რუსთავი 2“-ს, 6% „ტელეკომპანია პირველს“ „საზოგადოებრივ მაუწყებელს“ კი - მხოლოდ 2%.

აღსანიშნავია, რომ ტელეკომპანია „იმედი“ ყველაზე ხშირად ყურებადი ტოქშოუების კუთხითაც ლიდერობს. რესპონდენტების 25% ამბობს, რომ ყველაზე ხშირად ტოქშოუ „პირისპირს“ უყურებს, 12% „ტელეკომპანია პირველის“ გადაცემა „რეაქციას“, 6% „მთავარი „არხის“ „ღამის მთავარს“, 1% კი - „ტელეკომპანია პირველის“ ტოქშოუ „პირველებს“.

კვლევის ფარგლებში, კითხვა ტელეკომპანია „რუსთავი 2-ის“ მფლობელების შესახებ მისი სარედაქციო პოლიტიკის ცვლილების შესახებაც იყო დასმული. გამოკითხულების 40% მიიჩნევს, რომ ტელეკომპანია „რუსთავი 2“-ის მფლობელების შემდეგ, არხის სარედაქციო პოლიტიკა შეიცვალა, 31%-ის მოსაზრებით ნაწილობრივ შეიცვალა, 7% მიიჩნევს, რომ თითქმის არ შეცვლილა, 5%-ის მოსაზრებით კი - საერთოდ არ შეცვლილა.

კვლევის ავტორებმა რესპონდენტებს კითხვა საქართველოში მედიის თავისუფლების კუთხით არსებული მდგომარეობის შესახებაც დაუსვეს. აღმოჩნდა, რომ მედიას სრულად თავისუფლად გამოკითხულების მხოლოდ 16% მიიჩნევს, 43% ფიქრობს, რომ ის ნაწილობრივ თავისუფალია, 21%-ის მოსაზრებით ის არც თუ ისე თავისუფალია, 8% ამბობს, რომ თავისუფალი არ არის, 12%-ს კი - კითხვაზე პასუხი არ აქვს ან უარს ამბობს პასუხზე.

მათგან, ვინც ამბობს, რომ მედია თავისუფალი არ არის, კითხვაზე: „რატომ არ არის გამოხატული ქართულ მედია განსხვავებული პოლიტიკური შეხედულებების გამოხატვაში თავისუფალი?“ – 67% პასუხობს, რომ მედია ხელისუფლების წნეხის ქვეშაა, 13% ამის მიზეზად მედიაში არსებულ კორუფციას ასახელებს.

კვლევა ინტერნეტის მოხმარების სიხშირის შესახებ კითხვასაც მოიცავდა. რესპონდენტების 56% ამბობს, რომ ინტერნეტთან წვდომა ყოველდღიურად აქვს, 31% ამბობს, რომ არასდროს, 4% ინტერნეტს კვირაში 4-6-ჯერ მაინც მოიხმარს, 6% კი - 1-3-ჯერ.

საზოგადოებრივი აზრის კვლევა, 11 სექტემბრიდან 14 ოქტომბრამდე პერიოდში, საერთაშორისო რესპუბლიკური ინსტიტუტის დაკვეთით, ბალტიის კვლევების/გელაპმა (The Gallup) ჩაატარა. კვლევის ფარგლებში, საქართველოს მასშტაბით, საარჩევნო უფლების მქონე 1 500 ადამიანი გამოიკითხა. კვლევის ავტორების განმარტებით, შედეგების საშუალო ცდომილების ზღვარი +/- 2.5%-ია.

ხვალიდან, 18 ნოემბრიდან, აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს დირექტორის პოზიციაზე კონკურსი განახლდება. ქუთაისის სააპელაციო სასამართლომ დააკმაყოფილა მაუწყებლის კერძო საჩივარი და ბათუმის საქალაქო სასამართლოს  განჩინება, რომლითაც მეოთხე კონკურსი შეჩერებული იყო, გააუქმა. მაუწყებლის თანამშრომელთა ნაწილი შიშობს, რომ მათი ვარაუდი ხელისუფლებისადმი ლოიალურად განწყობილი დირექტორის შერჩევაზე, მართლდება. ამ ვარაუდის საფუძველს კი მათ საეჭვო სასამართლო პროცესები და “ქართული ოცნების” დაკომპლექტებული მრჩეველთა საბჭო აძლევს, - ბორდის 4 წევრიდან სამი “ქართული ოცნების” კვოტითაა არჩეული, მეოთხე, თამარ წილოსანი, რომელიც საბჭოში დამოუკიდებელი დეპუტატების კვოტით მოხვდა,  არჩევისას აჭარის უმაღლესი საბჭოს თანამშრომელი იყო. 

აჭარის ტელევიზიის მრჩეველთა საბჭოს თავმჯდომარის გიგა ჩხარტიშვილის განცხადებით, მაუწყებლის დირექტორის შესარჩევ კონკურსში საბუთების მიღება ხვალ 10:00 საათიდან დაიწყება და 20 ნოემბრის 18:00 საათზე დასრულდება. კონკურსზე საბუთების მიღება ზუსტად იმ ვადით გაგრძელდება, რა ვადაც იყო დარჩენილი მეოთხე კონკურსზე - ანუ, ორი დღით.

 

განჩინება, რომლითაც დაკმაყოფილდა “საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს” კერძო საჩივარი ქუთაისის სააპელაციო სასამართლომ დღეს, 18 ნოემბერს გამოიტანა.  ამ განჩინების მიხედვით, გაუქმდა ბათუმის საქალაქო სასამართლოს 23 სექტემბრის გადაწყვეტილება, რომლის მიხედვითაც დირექტორის შესარჩევი კონკურსი შეჩერებული იყო. ბათუმის საქალაქო სასამართლოს, დირექტორობის ერთ-ერთმა მსურველმა, გიორგი კოხრეიძემ, 18 სექტემბერს, მეოთხე კონკურსის დასრულებამდე ორი დღით ადრე მიმართა. იგი ამბობდა, რომ მესამე კონკურსის გამარჯვებულია და დირექტორად მის გამოცხადებას ითხოვდა.

გიორგი კოხრეიძე მაუწყებლის დირექტორის შესარჩევად მიღებულ კონკურსში სამივეჯერ მონაწილეობდა. პირველ ორ მცდელობაზე მას საბჭოს არცერთი წევრის ხმა არ მიუღია, მესამე კონკურსზე კი (რომლის კენჭისყრა 22 აგვისტოს გაიმართა) 2 ხმა მიიღო. მესამე კონკურსს საბჭოს 5 წევრიდან 4 ესწრებოდა და ამათგან ერთმა, ბეჟან გობაძემ კენჭისყრაში მონაწილეობაზე უარი თქვა. კოხრეიძე ამბობდა, რომ რადგან ბეჟან გობაძე კენჭისყრაში არ მონაწილეობდა, ის ოთახში დამსწრის სტატუსით იმყოფებოდა, დანარჩენი სამი წევრიდან კი მას ორის, ანუ, უმრავლესობის ხმა ჰქონდა და ამიტომ, დირექტორად ის უნდა გამოეცხადებინათ.

ქუთაისის სააპელაციო სასამართლოს განჩინებაში ვკითხულობთ, რომ “საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის და რადიოს მრჩეველთა საბჭოს წევრი – ბეჟან გობაძე ესწრებოდა მოსარჩელე გიორგი კოხრეიძის გასაუბრებას და ის წარმოადგენდა არა საჯაროობის პრინციპიდან გამომდინარე კონკურსის ჩასატარებელ ოთახში უბრალო დამსწრე, დაინტერესებულ პირს, როგორც ამას მოსარჩელე მიიჩნევს, არამედ იგი, როგორც მრჩეველთა საბჭოს წევრი, აქტიურად იყო ჩართული მასთან გასაუბრების პროცესში, რაც ნათლად არის ასახული ვიდეო ჩანაწერში და აბსოლიტურ თანხვედრაშია კერძო საჩივრის ავტორის მიერ გადმოცემულ განმარტებასთან”.

ამავე განჩინების მიხედვით, როგორ უნდა შეფასდეს ბეჟან გობაძის მხრიდან კენჭისყრაში მონაწილოების არმიღება, ეს სასამართლოს არსებითი განხილვის ეტაპზე უნდა შეფასდეს.

კონკურსში მონაწილეთა განაცხადების მიღების დასრულებიდან, მრჩეველთა საბჭოს, ახალი დირექტორის შესარჩევად 10-დღიანი ვადა აქვს. როგორც მრჩეველთა საბჭოს თავმჯდომარე “მედიაჩეკერთან” განმარტავს, ამ ეტაპზე არ არის ცნობილი, დირექტორის შესარჩევად კენჭისყრა როდის გაიმართება: “ეს იმაზეა დამოკიდებული, რამდენი განაცხადი შემოვა, საბუთების გადარჩევას, პრეტენდენტების კვალიფიკაციის დადგენას რა დრო დასჭირდება. თუ ბევრი განაცხადი არ იქნება, მალევე დაინიშნება სხდომა და მალევე იქნება კენჭისყრა”.

ამ ეტაპზე ცნობილია, რომ აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს მრჩეველთა საბჭოს რიგგარეშე სხდომა 21 ნოემბერს, 14:00 საათზეა ჩაინიშნული.

მართალია, კონკურსზე განაცხადების მიღება ჯერ კიდევ მრჩეველთა საბჭოს ძველი შემადგენლობის დროს დაიწყო, მაგრამ ახალ დირექტორს უკვე ახალი ბორდი შეარჩევს. მრჩეველთა საბჭოში ამ ეტაპზე 4 წევრია, ოთხი წევრიდან სამი - სოსო სტურუა, თამილა დოლიძე და გიგა ჩხარტიშვილი ''ქართული ოცნების'' კვოტით, ხოლო ერთი თამარ წილოსანი კი დამოუკიდებელი დეპუტატების კვოტით არის შესული. წილოსანი, ამავე დროს,  არჩევისას უმაღლესი საბჭოს მოქმედი თანამშრომელი იყო, -  ადამიანის უფლებათა დაცვის  კომიტეტის თავმჯდომარის თანაშემწე.

საბჭოს თავმჯდომარე გიგა ჩხარტიშვილია. იგი ერთ-ერთი საბჭოს იმ ორ წევრს შორის, რომლებმაც მიმდინარე წლის 10 აპრილს იმდროინდელ ბორდს ყოფილი დირექტორის ნათია კაპანაძის იმპიჩმენტის მოთხოვნით მიმართეს. მას შემდეგ მაუწყებელს დირექტორი არ ჰყავს და ამ მოვალეობას დირექტორის მოადგილე ნათია ზოიძე ასრულებს.

მრჩეველთა საბჭოს ამ ეტაპზე არ ჰყავს მეხუთე წევრი, მის შესარჩევად  აჭარის უმაღლესმა საბჭომ განმეორებითი კონკურსი უკვე გამოაცხადა. ამ კვოტით კანდიდატი "ერთიანმა ნაციონალურმა მოძრაობამ" უნდა წარადგინოს, რომელმაც წინა კონკურსზე კანდიდატის წარდგენაზე უარი თქვა იმ მოტივით, რომ მათ არ მიეცათ შესაძლებლობა კანდიდატებს გასაუბრებოდნენ.

 

რითი მყარდება მაუწყებლის თანამშრომელთა ნაწილის შიშები

 

ბორდის ამგვარი შემადგენლობა მთავარი საფრთხეა მაუწყებლის ჟურნალისტების ნაწილისთვის, რომელთაც პროტესტი ღია ეთერში არაერთხელ გამოხატეს. ისინი ფიქრობენ, რომ "ოცნებისგან" შერჩეული მრჩევლები ხელისუფლებისთვის სასურველ დირექტორს შეარჩევენ.  პროცესებში ხელისუფლების ფარულ მონაწილეობაზე ეჭვს სასამართლოს გადაწყვეტილებებიც აჩენს. 

ეს ყველაფერი ცხადად ჩანს ქრონოლოგიაშიც,  -   დირექტორობის პრეტენდეტმა, გიორგი კოხრეიძემ სასამართლოს 18 სექტემბერს მიმართა, ორი დღით ადრე იქამდე, ვიდრე კონკურსში განაცხდების მიღება დასრულდებოდა. იმ დროისთვის უკვე ცნობილი იყო, რომ კონკურსში მონაწილეობას აპირებდა მაუწყებლის დირექტორის ამჟამინდელი მოვალეობის შემსრულებელი ნათია ზოიძე.  23  სექტემბერს ბათუმის სასამართლომ კონკურსი შეაჩერა.  ამ პროცესებიდან ერთი თვის შემდეგ, 24 ოქტომბერს უმაღლესმა საბჭომ ბორდი დააკომპლექტა, ამის შემდეგ კი, 18 ნოემბერს  ქუთაისის სააპელაციო სასამართლომ ახალ მრჩევლებს ახალი დირექტორის არჩევის უფლება მისცა.
 

ტელეკომპანია მთავარი არხის დამფუძნებლის ნიკა გვარამიას ინფორმაციით, დააკავეს არხის ერთ-ერთი დამფუძნებელი, გიორგი რურუა. გვარამია წერს, რომ რურუას იარაღი ჩაუდეს.

"აღარაა დრო დაყოვნების! ან ჩვენ ვრჩებით ამ ქვეყანაში, ან დამნაშავე ივანიშვილის კლეპტოკრატია, მისი კორუმპირებული და ანტიხალხური რეჟიმი და კაციჭამია ზონდერი სპეცრაზმელები! უზურპატორი უნდა გავუშვათ, ან ის დაგვტოვებს სამშობლოს გარეშე!" — წერს გვარამია.



ნიკა რურუას ძმა, გიორგი რურუა ტელეკომპანია "ფორმულას" 2.5%-იანი წილის მფლობელია

შინაგან საქმეთა სამინისტროს ინფორმაციით, გიორგი რურუა პოლიციამ სსკ-ის 236-ე მუხლის მე-3 და მე-4 ნაწილებით გათვალისწინებული დანაშაულისთვის დააკავა, რაც ცეცხლსასროლი იარაღის მართლსაწინააღმდეგო შეძენა-შენახვა-ტარებას გულისხმობს.

პარტია “ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობის” ყოფილი თავმჯდომარე გიორგი თარგამაძე ტელეკომპანია “ფორმულზე” ანალიტიკურ ტოქ-შოუს წაიყვანს. გადაცემა, სახელწოდებით - “გიორგი თარგამაძის ფორმულა”, ეთერში ყოველ სამუშაო დღეს 23:00 საათზე გავა.  პირველი გადაცემა არხზე დღეს, 17 ნოემბერს უნდა გავიდეს.

ტელეკომპანია „ფორმულას“ საინფორმაციო სამსახურის უფროსის გიორგი ლაფერაშვილის თქმით, ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენების გამო, ახალი ტოქშოუს დაწყება დაჩქარებულ რეჟიმში გადაწყვიტეს: “გიორგი თარგამაძესთან თანამშრომლობა დაწყებული გვქონდა. ვაპირებდით, როგორც წესი, ისე დაგვეწყო - სარეკლამო რგოლებით, პრომოთი და ა.შ. მაგრამ გადავწყვიტეთ, რომ ახლა არის ვითარება, როცა ყოველდღიურ ფორმატში უნდა დაიწყოს კიდევ ერთი ტოქშოუ ჩვენს არხზე”.

გიორგი თარგამაძეც ადასტურებს, რომ ახალი გადაცემის ეთერში გასვლა ჯერ არ იგეგმებოდა. მისი თქმით, საზოგადოებაში არსებობს გარკვეული მოლოდინი, მოთხოვნა კიდევ უფრო მეტად აქტიური, კვალიფიციური ინფორმაციის მიწოდების.

“მგონია, რომ ახლა არის დრო იმისა, რომ კიდევ ერთი და მნიშვნელოვანი შტრიხი გაჩნდეს ქართულ სატელევიზიო პალიტრაში. ამის გაკეთებას ვეცდები მე, თქვენთან და ტელეკომპანია ფორმულას სხვა ჟურნალისტებთან და თანამშრომლებთან ერთად. არც ვგეგმავდით, რომ მე ასე სწრაფად შევსულიყავი ეთერში, მაგრამ ეს ყველაფერი განაპირობა იმ მოვლენებმა, რაც ჩვენს ქვეყანაში ვითარდება. თუნდაც ერთი კვირის განმავლობაში მიღებულმა გადაწყვეტილებებმა, უფრო სწორად, გადაუწყვეტელობამ, რომელმაც ქვეყანაში, ასე ვთქვათ, ტემპერატურა აწია და დაძაბა ვითარება. და მეორე მხრივ, აუცილებლობამ, რომ ტელეკომპანიამ ამას ფეხი კიდევ უფრო აქტიურად აუწყოს,” - განაცხადა გიორგი თარგამაძემ “ფორმულას” ეთერში.

გიორგი ლაფერაშვილი ამბობს, რომ ტელეკომპანია “ფორმულას” ეთერში მაყურებელი სულ მალე გიორგი თარგამაძის სხვა გადაცემებსაც იხილავს: “გიორგისთან დაკავშირებით სხვა გეგმები გვაქვს და სხვა ტიპის გადაცემებსაც შევთავაზებთ მაყურებელს, როდესაც საცდელი მაუწყებლობის ფორმატს დავასრულებთ”. “მედიაჩეკერის” კითხვაზე, რა ტიპის ახალ გადაცემებს უნდა ელოდოს მაყურებელი, გიორგი ლაფერაშვილმა გვიპასუხა, რომ “მათ შორის იმ ტიპის გადაცემებსაც რომელიც მაყურებელს უყვარს და მოენატრა”.

გიორგი თარგამაძე1999-2002 წლებში პარლამენტის წევრი იყო. 2002 წლიდან იგი ტელეკომპანია “იმედში” ჟურნალისტად მუშაობდა, სადაც საზოგადოებრივ-პოლიტიკური პროგრამების დირექტორობის პარალელურად, გადაცემა „დროების“ ავტორი და წამყვანი იყო. 2007 წლის 7 ნოემბერს ტელეკომპანია “იმედში” სპეცრაზმის შეჭრის შემდეგ გიორგი თარგამაძე ჟურნალისტიკიდან პოლიტიკაში წავიდა და პარტია “ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა” დააფუძნა. იგი 2013 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებშიც მონაწილეობდა. 2013 წლიდან კი თარგამაძე პოლიტიკურ საქმიანობას ჩამოშორდა.

ტელეკომპანია "ფორმულამ",  რომელიც შპს “ფორმულა კრეატივმა” 20 ივლისს დააფუძნა,  მაუწყებლობა მიმდინარე წლის 1-ელ ოქტომბრიდან დაიწყო. არხზე "რუსთავი 2-დან" წასული ჟურნალისტების ნაწილი მუშაობს. 

პირველ ეტაპზე, კომპანიის 100%-იან წილს თანაბრად (25-25%) ფლობდნენ “ფორმულა კრეატივის” დამფუძნებლები: მიხეილ მშვილდაძე, ირაკლი საღინაძე, ზურაბ გუმბარიძე და გიორგი ლიფონავა . თუმცა, 3 სექტემბერს საჯარო რეესტრში ცვლილება აისახა და “ფორმულას” მეწილეებს საკონტროლო პაკეტით (51%) არხის მთავარი დამფინანსებელი დავით კეზერაშვილი დაემატა. ტელეკომპანიის დანარჩენი ოთხი მეწილე, ამ ეტაპზე წილებს კვლავ თანაბრად ინაწილებს. თითოეული მათგანი “ფორმულას” 12.25%-ს ფლობს

“მოვუწოდებთ საერთაშორისო საზოგადოებას, საქართველოში პოლიტიკური პროცესების გააქტიურებასთან ერთად, გააძლიერონ მათი ყურადღება ხელისუფლების მხრიდან ჟურნალისტებზე თავდასხმის, მათი დისკრიმინაციის მცდელობის ფაქტებზე, ყველა მსგავს შემთხვევას მისცენ სათანადო შეფასება და რეაგირება”, - ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ ამ განცხადებით საერთაშორისო საზოგადოებას და ხელისუფლებას დღეს 15 ნოემბერს მიმართა და შეშფოთებას გამოთქვა ხელისუფლების წევრების მხრიდან მედიის წარმომადგენლებზე გახშირებული თავდასხმების გამო.

ქარტიამ განცხადება მას შემდეგ გაავრცელა, რაც გუშინ, 14 ნოემბერს პარლამენტის ყოფილმა თავმჯდომარემ და “ქართული ოცნების” ერთ-ერთმა ლიდერმა ირაკლი კობახიძემ "ტელეკომპანია პირველის" ტოქშოუს წამყვანი და საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის წამყვანი, კრიტიკული კითხვების პასუხად, ოპოზიციის ინტერესების გატარებაში დაადანაშაულა.

“თქვენ ხართ ის პოლიტიკური ძალა, ნინო, რომელსაც საარჩევნო წარმატების რესურსი არ გაქვთ, ამიტომ ცდილობთ პროცესის რადიკალიზაციას... სიმშვიდისკენ მოგიწოდებთ, ნინო”, – ამ და მსგავსი რეპლიკებით ირაკლი კობახიძემ ტელეკომპანია პირველის ჟურნალისტი ნინო ჟიჟილაშვილი “ნაციონალურ მოძრაობასთან” არაერთხელ გააიგივა.



იმავე დღეს აჭარის ტელევიზიის საინფორმაციო გამოშვება „მთავარის“ წამყვანს, თეონა ბაკურიძეს კი მიმართა “მოგიწოდებთ, გაემიჯნეთ ნაციონალურ მოძრაობას”. კობახიძის გაღიზიანება, მთავრობის მხრიდან პროპორციული სისტემის ჩაგდებასთან დაკავშირებით, ჟურნალისტების მიერ დასმულ კრიტიკულ კითხვებს მოჰყვა.

ეს პირველი შემთხვევა არ არის, როდესაც “ქართული ოცნების” ლიდერები აჭარის ტელევიზიის ჟურნალისტებს თავს ესხმიან. ცოტა ხნის წინ ტელევიზიას მიკერძოებულობაში ბრალი ბიძინა ივანიშვილმაც დასდო. გარდა ამისა, პირდაპირ ეთერში წამყვანის მიმართ აგრესიული განცხადება აჭარის მთავრობის თავმჯდომარემაც გააკეთა.

“ხელისუფლების მხრიდან ამა თუ იმ მედიასაშუალების მიმართ ასეთი დამოკიდებულება ჩვენთვის იმის ნიშანია, რომ ხელისუფლების სურვილია შეცვალოს, დააშინოს, თუნდაც დააფიქროს ჟურნალისტები დაუბრკოლებლად გაავრცელონ თუ არა კრიტიკული ფაქტები და დასვან მწვავე კითხვები ხელისუფლების ნებისმიერი შტოს მიმართ”, - ვკითხულობთ ქარტიის მიერ გავრცელებულ განცხადებაში.

13 ნოემბერს, საღამოს 18:00 საათიანი საინფორმაციო გამოშვების წინ, ტელეკომპანია "მთავარ არხში" საინფორმაციო სამსახურის სერვერი და საეთერო გაეთიშათ. 

"დაუდგენელი მიზეზების გამო, გაითიშა მთავარი არხის საინფორმაციო სამსახურის სერვერი და საეთერო, რის გამოც ვერ ვახერხებთ ახალი ამბების გამოშვებების ეთერში გაშვებას.  ტექნიკური სამსახური ცდილობს პრობლემის აღმოფხვრას", - განაცხადეს ტელეკომპანიაში.

როგორც "მთავარის" საინფორმაციო სამსახურის უფროსმა ნოდარ მელაძემ "მედიაჩეკერს" განუცხადა, რომ მომხდარის გამო სამართალდამცველებისთვის არ მიუმართავთ: "ჩვენი მიზანია რომ ეთერში გავიდეთ, რადგან მთელი 20 წუთია 18:00 საათიანი გამოშვება ვერ გადის. ტექნიკური სამსახური მუშაობს და რამდენიმე წუთში ალბათ აღვადგენთ [მაუწყებლობას]". 

ნოდარ მელაძესთან საუბრიდან რამდენიმე წუთში, "მთავარზე" ეთერი ჩაირთო და საინფორმაციო გამოშვებაც გავიდა.  ამ ეტაპზე უცნობია რა პრობლემასა შეეძლო ამ ტექნიკური ხარვეზის გამოწვევა. კითხვაზე, ხომ არ უკავშირებენ მომხდარს კიბერ თავდასხმას, ნოდარ მელაძემ განაცხადა, რომ ახლა რაიმეს თქმა უჭირთ: "არ ვიცით, გათიშულია მთლიანი საეთერო და არა მხოლოდ კომპიუტერები". 

შეგახსენებთ, ოქტომბრის ბოლოს, ათობით მედიაზე კიბერთავდასხმა მოხდა.   საიტების გახსნისას მათზე ჩნდებოდა ყოფილი პრეზიდენტის, მიხეილ სააკააშვილის ფოტო ინგლისურენოვანი წარწერით - “მე დავბრუნდები” (“I’ll be back”).  ტექნიკური პრობლემა შეექმნა ტელეკომპანიებს “იმედს”, “მაესტროსა” და “GDS-საც”.

“იმედსა” და “მაესტროზე”,  2-3 ნოემბერს, კიბერთავდასხმა მეორედ განხორციელდა. ტელეკომპანიის წარმომადგენლები ამბობენ, რომ მეორე შეტევა ბევრად უფრო მძიმე იყო, ვიდრე პირველი.

საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს მრჩეველთა საბჭოს თავმჯდომარედ გიგა ჩხარტიშვილი აირჩიეს. კენჭისყრაში, რომელიც დღეს, 12 ნოემბერს გაიმართა, მრჩეველთა საბჭოს ოთხმა წევრმა მიიღო მონაწილეობა. მათგან სამმა გიგა ჩხარტიშვილის კანდიდატურას დაუჭირა მხარი.

“მე წარმატებებს ვუსურვებ მრჩეველთა საბჭოს ამ შემადგენლობას და, იმედია, ერთობლივი ძალისხმევით, საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზია და რადიო იქნება წარმატებული და ყველაზე ყურებადი და სმენადი მაუწყებელი საქართველოში”, - განაცხადა ჩხარტიშვილმა კენჭისყრის შედეგების გამოცხადების შემდეგ.

აჭარის მაუწყებლის მრჩეველთა საბჭო თავმჯდომარეს 6 წლის ვადით ირჩევს, თუმცა, რადგან გიგა ჩხარტიშვილს უფლებამოსილება 5 წელში ეწურება, იგი ბორდს ხუთი წლის ვადით უხელმძღვანელებს.

გიგა ჩხარტიშვილი ბორდში “ქართული ოცნების” კვოტით არის შესული.  10 აპრილს სწორედ მან მიმართა დირექტორის იმპიჩმენტის მოთხოვნით საბჭოს. მას შემდეგ აჭარის მაუწყებელი დირექტორის გარეშეა დარჩენილი.

აჭარის ტელევიზიისა და რადიოს მრჩეველთა საბჭო სულ 5 წევრისგან შედგება, თუმცა ამჟამად ოთხი წევრით არის დაკომპლექტებული. მეხუთე წევრის შესარჩევად, აჭარის უმაღლესმა საბჭომ კონკურსი 6 ნოემბერს განმეორებით გამოაცხადა, რადგან ფრაქცია "ერთიანმა ნაციონალურმა მოძრაობამ" წინა კონკურსზე კანდიდატის წარდგენაზე უარი თქვა.

ოპოზიციის გარდა, ბორდის წევრების შერჩევის პროცედურამ არაერთი კითხვა გააჩინა არასამთავრობა სექტორსა და ასევე, მაუწყებლის გუნდის ნაწილშიც.

 

• 5-დან 3 ხმა ხელისუფლებას - ხარვეზები და კითხვები აჭარის ტელევიზიის ბორდის დაკომპლექტებაში
  
  

ბორდში ოთხი წევრიდან სამი - სოსო სტურუა, თამილა დოლიძე და გიგა ჩხარტიშვილი ''ქართული ოცნების'' კვოტით, ხოლო ერთი თამარ წილოსანი კი დამოუკიდებელი დეპუტატების კვოტით არის შესული.

 

2000-ანი წლების დასაწყისში ქუთაისში 10-ზე მეტი ადგილობრივი გაზეთი გამოიცემოდა. ზოგი - ყოველკვირეული იყო, ზოგი - კვირაში 2-ჯერ ან მეტჯერაც იბეჭდებოდა. დღეს ამ ქალაქში ასეთი სტაბილური ბეჭდური გამოცემა აღარ არსებობს. თითქმის იდენტური ვითარებაა სხვა ქალაქებშიც. დასრულდა თუ არა რეგიონებში გაზეთების ეპოქა? რა გამოწვევების წინაშეა დღეს რეგიონული მედია? - “მედიაჩეკერი” ამ კითხვებზე პასუხების მოძიებას შეეცადა.

“გაზეთების ეპოქა დასრულდა, რა თქმა უნდა, ამას ჩვენ უკვე 2011 წლიდან მივხვდით და გადავედით ახალი მედიის მიმართულებით”, - გვითხრა შიდა ქართლის საინფორმაციო ცენტრის qartli.ge-ის დამფუძნებელმა საბა წიწიკაშვილმა, რომელიც წლების განმავლობაში გამოსცემდა გორში ადგილობრივ გაზეთს “ქართლის ხმა”.

მისი თქმით, ბეჭდური მედია ნაკლებად მნიშვნელოვანია ახალგაზრდებისთვის, თუმცა, განსხვავებული მდგომარეობაა სოფლად მცხოვრებ უფროსი თაობის მოსახლეობაში, რომლებისთვისაც გაზეთებია პრიორიტეტული: “აბა, მე ვერ ვნახავ ინტერნეტში; მე არაფერი ვიცი მაგეების“ - მოგვისმენია ხშირად. მიმაჩნია, რომ ამ თაობისთვის ნაადრევად დასრულდა გაზეთების ეპოქა. ისინი ხშირად ცენტრალურ პრესას ეცნობიან, რადგან რეგიონული გაზეთები თითქმის აღარ არსებობს”.

“გაზეთი ბათუმელები” ბოლო წლებში მხოლოდ ონლაინ პლატფორმებზე - batumelebi.ge netgazeti.ge მუშაობს. “ბათუმელების” მთავარი რედაქტორი ეთერ თურაძე იმ მიზეზებზე საუბრობს, რის გამოც, ბეჭდური გამოცემები ქრება მედიაბაზრიდან:

“ჯერ ერთი, ეს არის ძვირადღირებული პროდუქტი. მეორე - აუდიტორია, რომელიც გაზეთს არჩევს, რომ წაიკითხოს ბეჭდური ფორმით, უფრო და უფრო მცირდება. მესამე ის არის, რომ სოციალური მდგომარეობა მოქალაქეების უარესდება: ჩვენი მომხარებლები ძირითადად იყვნენ პენსიონერები და არსებული ინფლაციის ფონზე ადამიანებს უბრალოდ აღარ აქვთ შეძენის შესაძლებლობა. პლუს ამას, ინტერნეტი წამოვიდა დიდი დოზით ახალ თაობაში. ანუ ცალკე აღებული არც ერთი გარემოება არ მოქმედებს. ჩემი აზრით, ეს არის კომპლექსური ამბავი”.

გაზეთი „კახეთის ხმა“ ყოველკვირეულად აღარ გამოდის. როგორც მისი დამფუძნებელი მაია მამულაშვილი გვიყვება, 2019 წლიდან გაზეთი არარეგულარულად გამოიცემა და მხოლოდ საგანმანათლებლო და ვიწრო პროფილური სახით მზადდება: “მაგალითად, არჩევნების წინა პერიოდში ეთნიკური უმცირესობების, აზერბაიჯანულ ენაზე უკვე 15 წელია რეგულარულად გამოიცემა, ანდა რომელიმე პროექტის ფარლებში კონკრეტული მოწყვლადი ჯგუფისათვის, ვისაც არ აქვს ინტერნეტთან ხელმისაწვდომობა”.

“რეგიონული გაზეთების უმეტესობა ბაზრიდან გაქრა”, - ამბობს ია ბობოხიძე, “საქართველოს რეგიონული მედიის ასოციაციის” აღმასრულებელი დირექტორი, რომელიც რამდენიმე ათეულ მედიაორგანიზაციას აერთიანებს საქართველოს რეგიონებიდან. ია თავადაც გამოსცემდა ქუთაისში რეგიონულ ყოველკვირეულ გაზეთს - “ახალ გაზეთს”, თუმცა ბოლო წლებში ის ონლაინ პლატფორმით - newpress.ge ჩაანაცვლა.

“მიუხედავად იმისა, რომ მე პირადად, სულით ხორცამდე „მწერალი“ ჟურნალისტი ვარ და ბეჭდური მედია ჩემთვის ძალიან მშობლიურია, რეალობა სხვა სურათს გვაჩვენებს. ახალი მედიის განვითარების კვალდაკვალ გაზეთების ხანა მალე დასრულდება,” - ამბობს ია ბობოხიძე, თუმცა იქვე დასძენს, რომ რამდენიმე რეგიონში ბეჭდური მედია ისევ ცდილობს პოზიციების შენარჩუნებას.

ასეთი რეგიონია გურია, სადაც კვლავაც გამოიცემა, მაგალითად, გაზეთები “გურია ნიუსი” და “გურიის მოამბე”.

“მართალია, ბეჭდური ვერსია მილევადი ბიზნესია, მაგრამ არ ვთვლი, რომ ეპოქა დასრულდა,” - ამბობს ია მამალაძე, “გურია ნიუსის” გამომცემელი. ის რამდენიმე მიზეზს გამოყოფს: “1. ესაა გარკვეული ასაკობრივი ჯგუფისთვის მნიშვნელოვანი პლატფორმა; 2. ესაა სოციალური პროექტი, რადგან ხელმოკლე ადამიანებს, რომლებსაც უყვართ ინფორმაციის მიღება, არ აქვთ საშუალება შეიძინონ პერსონალური კომპიუტერი, მობილური და ამჯობინებენ თვეში 5 ლარად (“გურია ნიუსი” სახლში მიტანით ასე ღირს) მიიღონ ინფორმაცია; 3. თბილისიდან ასე ჩანს, მაგრამ ასე არაა, რომ ინტერნეტი ყველასთვის ხელმისაწვდომია - რეგიონების ცენტრებშიც კი არაა ყველგან ინტერნეტი (სოფლებში - მითუმეტეს) და თან ძვირია. ის, რომ გაზეთ “გურია ნიუსს“ 1500-1800 ხელმომწერი ყავს ახლაც, ამის გამოა სწორედ”.

გაზეთ “გურიის მოამბის” დამფუძნებელი ლადო მენაბდე ფიქრობს, რომ რეგიონში გაზეთების ეპოქა არ დასრულებულა:

“ეს განცდა დამეუფლა ბოლო ორი თვის განმავლობაში და რატომ? - ჩვენი ბეჭდური ვერსია ფინანსური პრობლემის გამო ბოლო ორი თვე 4-გვერდიან და შავ თეთრ ფორმატზე გადავიდა... ვერ აგიწერთ მდგომარეობას, რომელშიც ჩვენ ავღმოჩნდით... როგორც დისტრიბუტორების ე. "კრიკუნებისა" თუ დამტარებლების პირით, ასევე უშუალოდ უამრავი ადამიანი გვაკითხავდა ან სხვადასხვა ქსელით გვიკავშირდებოდა, რომ ძველ ფორმატს დავბრუნებოდით... თავისთავად გავითვალისწინეთ და ახლა ისევ 8-გვერდიანი და ფერადი ვართ. სამწუხაროდ, მოგვიხდა ფასის გაზრდა: ახლა ერთი თვის ღირებულებამ 2 ლარიდან აიწია 3.20 ლარზე”.

ბოლო პერიოდში რეგიონული მედიაორგანიზაციები აქტიურად ეძებენ ახალ კადრებს. რით არის ეს განპირობებული? ია მამალაძის თქმით, გადინებული კადრების დიდი ნაწილი საჯარო სამსახურში, პიარში ან კონფორმისტულ მედიასაშუალებებში მიდის, სადაც ნაკლები შრომა და მეტია ანაზღაურებაა.

“ეს ეხება ტექნიკური უნარების მქონე პერსონალსაც - IT სპეციალისტები, ოპერატორები და ასე შემდეგ. მედიასაშუალებებს ან/და საჯარო სამსახურებს, სადაც უსაფრთხო და გარანტირებული ჯამაგირია, ვერასდროს გაუწევს კონკურენციას მიუკერძოებელი (აქ პირველ რიგში, “უპატრონო“ მედიებს ვგულისხმობ - ვისაც არ სურს პოლიტიკური ან მსხვილი ბიზნესპატრონის საკუთრება იყოს) მედია, რადგან თუ ვთანხმდებით, რომ ეკონომიკა სავალალო დღეშია, სარეკლამო შემოსავლები, მითუმეტეს, პატარა მუნიციპალიტეტებში, არ არსებობს. აქვე დავამატებდი საერთაშორისო დონორების პასიურობას მედიის მიმართულებით”.

მამალაძის თქმით, პრობლემურია ახალი კადრების მოზიდვის საკითხიც:

“შეიძლება ითქვას, რომ ახალგაზრდები, რომლებიც ჟურნალისტიკით არიან დაინტერესებული ან მომიჯნავე სპეციალობებზე სწავლობენ, თითქმის არც ერთი არ ბრუნდება უკან; თუ უმაღლესი განათლების მქონე ახალგაზრდა დაბრუნდა რეგიონში, განსაკუთრებით პატარა მუნიციპალიტეტებში, ამჯობინებენ, რომ იმუშაონ საჯარო სამსახურებში, რომლებიც, სხვათაშორის “წელვადი“ და “უძიროა“ - საშტატო ერთეულების კატასტროფული მატებაა და უკვე დასაჯდომი კი არა, დასადგომი ადგილი აღარაა მუნიციპლიტეტების გამგეობებში, აიპებში და სახელმწიფო შპს-ებში. ეს იმიტომ, რომ სტაბილურობის მეტი განცდაა; “უსაფრთხო“ და “უწყეინებელი“ სამსახურია ჟურნალისტიკისგან განსხვავებით და ასევე, უშრომელი შემოსავალია - ყავის სმა და ბაასი (უმეტეს შემთხვევაში) არ მოითხოვს დიდ ძალისხმევას და შრომას ჟურნალისტის საქმიანობისგან განსხვავებით”.

“მთავარი პრობლემაა ადამიანური რესურსი. იმიტომ, რომ ახალგაზრდები მიდიან სასწავლებლად დედაქალაქში ან სხვა ქალაქებში და უკან აღარ ბრუნდებიან, იქვე რჩებიან სამუშაოდ. არაერთხელ გამომიცხადებია ვაკანსია, ნორმალური ანაზღაურებით, მაგრამ ვერ ვიშოვეთ შესაბამისი კადრი. ამას გარდა, გაყიდვების აგენტი რამდენჯერაც ავიყვანეთ, ყოველთვის სხვა სამსახურში გადავიდა - ერთხელ აფთიაქმა წაიყვანა და მეორეჯერ ბანკში გადავიდა, სადაც უფრო მეტ ხელფასს სთავაზობენ. ძალიან დიდი კონკურენაციაა ამ სფეროში ხელფასის მხრივ. ახლა არ გვყავს მაგალითად გაყიდვების მენეჯერი ამ პრობლემების გამო”, - ამბობს გერონტი ყალიჩავა, სამეგრელოში მოქმედი ონლაინ-გამოცემის, livepress.ge-ის დამფუძნებელი.

ლადო მენაბდის თქმით, მთავარი გამოწვევა დღეს რეგიონული მედიისთვის კვალიფიციური კადრების გადინებაა, ასევე, ფინანსური კრიზისი, ლარის დევალვაცია და გაზეთებზე ფასების ზრდა:

“ასევე ის, რომ გაზეთები რეგიონებში არ არის მომგებიანი. თვითკმარობა კი არ იძლევა განვითარების შესაძლებლობას”, - ამბობს მენაბდე.

ია ბობოხიძის აზრით, ფინანსური პრობლემები დიდ გავლენას ახდენს მედიის კონტენტის ხარისხზე, რადგან კარგი კონტენტის შექმნას ჭირდება კვალიფიციური კადრები, რომლის შენარჩუნებას ბევრი მედიაორგანიზაცია სწორედ ფინანსური პრობლემების გამო ვერ ახერხებს:

“პრობლემაა ისიც, რომ საერთაშორისო ორგანიზაციების მხარდაჭერით, რომელიმე მედია ორგანიზაცია ახერხებს მუდმივად იზრუნოს თანამშრომლების კვალიფიკაციის დონის ამაღლებაზე, ახალი უნარების შეძენა-განვითარებაზე სხვადასხვა ტრენინგების და სასწავლო პროგრამების დახმარებით. გაიზრდება ეს ახალი კადრი, შეიძენს გამოცდილებას, უნარებს და მიდის... წასვლის ბევრი მიზეზი შეიძლება არსებობდეს, როგორც ობიექტური, ასევე სუბიექტური”.

“ჩვენთვის სხვა გამოწვევები უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე კადრების გადინება” - ამბობს ეთერ თურაძე. მისი თქმით, აჭარის რეგიონში მათ ყავთ ისეთი კონკურენტები, რომლებსაც გარანტირებული ფინანსური შემოსავლები აქვთ:

“როცა ნიჩბიანი და მოტორიანი ნავი ეჯიბრება ერთმანეთს, ასეთი ამბავია. როცა შენს კონკურენტებს აქვთ უფრო მეტი ფულადი რესურსი, დახმარება და ა.შ. ეს ერთგვარად გასუსტებს შენ, მაგრამ ჩვენი ძლიერი მხარეა ის, რომ ვართ მიუკერძოებლები საერთაშორისო შეფასებებით და ადამიანები ჩვენს ინფორმაციას ენდობიან უფრო მეტად.”

მაია მამულაშვილის თქმით, პრობლემურია ის, რომ რეგიონში ვერ ვითარდება ბიზნესი, შესაბამისად, მედიისთვის მწირია სარეკლამო შემოსავალი. ამას ემატება საკადრო რესურსის სიმწირე: “რეგიონული მედიის დამოუკიდებელი განვითარებისათვის ყველაზე მნიშვნელოვანი ფაქტორია ღია სარეკლამო ბაზარი და პროფესიონალი კადრი, რისი დეფიციტიც, სამწუხაროდ, ყველაზე მეტად უშლის ხელს მედიის მდგრადობას”.

საბა წიწიკაშვილი კადრებთან მიმართებაში პრობლემად გამოყოფს საუნივერსიტეტო განათლების ხარვეზებს, რის გამოც მედიაორგანიზაციები ადეკვატური კადრებით ვერ მარაგდებიან:

“უმაღლეს საგანმანათლებლო დაწესებულებებში ჟურნალისტიკას სხვა მეთოდით ასწავლიან. როდესაც ეს ჟურნალისტები მიდიან რედაქციებში, აწყდებიან სხვა რეალობას. ახალგაზრდა ჟურნალისტს ვერ წარმოუდგენია, რომ შესაძლოა ამბავი მოყვე ისე, რომ არ გჭირდებოდეს ვრცელი ტექსტის დაწერა, ან რეპორტაჟის მომზადება ვრცელი ინტერვიუებით. ჩემი აზრით, სასწავლებლებში, სტუდენტებმა, რომლებსაც ზოგჯერ არაჩვეულებრივი განათლება აქვთ, იციან ქართული ენა და ლიტერატურა, დიდი დრო უნდა დაუთმონ აუდიტორიის შესწავლას. ამ მიმართულებით ნაკლებად მუშაობენ. ვერც კი ხვდებიან ხშირად, რომ თვითონ არიან ამ აუდიტორიის წარმომადგენლები. მაგალითად, იყო შემთხვევა, რომ ერთ-ერთმა სტუდენტმა ჟურნალისტმა სმარტფონით არაჩვეულებრივი ამბავი გადმოცა. ანალოგიურად, იქცევიან სხვებიც. მათი საერთო ინტერესის შესწავლით კი, ვიღებთ იმ სურათს, რომელიც შემდგომში რედაქციებმა უნდა გაითვალისწინონ. ამიტომ, მნიშვნელოვანია აუდიტორიის კვლევა”.

სწორედ კადრებთან დაკავშირებული პრობლემებით ხსნის “გურია ნიუსის” გამომცემელი იმას, რომ რეგიონული მედიის დიდ ნაწილში ადგილობრივი ამბები დეფიციტური გახდა.

“ადგილობრივი ამბების კვალიფიციურად გამშუქებელი და გაშუქებაა დეფიციტი და არა ადგილობრივი ახალი ამბები,” - ამბობს ია მამალაძე, მისი თქმით, კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი რაკურსის შესახებაც ღირს საუბარი: “მუნიციპალიტეტებში მომუშავე ჟურნალისტებისთვის რეალური პრობლემაა შეჩვევა - უმწვავესი თემები, რომელიც გაშუქებას მოითხოვს, ეხება ადამიანებს, რომლებიც ჩვენ გვერდით ცხოვრობენ, ჩვენი ნათესავები ან კარგად ნაცნობები არიან. მათ შესახებ წერა, ხშირ შემთხვევაში, უსიამოვნებებს, კონფლიქტებს იწვევს, რასაც ყველა ვერ უძლებს და დროთა ვითარებაში, კონფორმიზმით, არასასურველი ფარული შეთანხმებებით მთავრდება; და ამ ფონზე, როცა ანაზღაურებაც, კვალიფიკაციაც, პროფესიული ღირსებაც, კრიტიკაზე სწორი და სახელმწიფოებრივი რეაგირებაც არაა საკმარისი, მხოლოდ ჟურნალისტების “ბრალეულობაზე“ რთულია საუბარი”.

მამალაძის თქმით, ამ მიზეზების გამო, ადგილობრივი მედიის ყურადღების მიღმა რჩება რეგიონებში ნეპოტიზმი, საკადრო პოლიტიკა, უნებართვო მშენებლობები და ბევრი სხვა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი თემები.

“რეგიონული მედიის ასოციაციის” აღმასრულებელი დირექტორი მიიჩნევს, რომ რეგიონული მედია უნდა აშუქებდეს ადგილობრივ ამბებს, მთავარი აქცენტები უნდა კეთდებოდეს ადგილობრივ პრობლემებზე: “ადგილობრივი მედია უნდა მივიდეს ყველა სოფელში, თემში, ყველაზე ძნელად მიღწევად ადგილებში და ყვებოდეს მათ გასაჭირსა და პრობლემებზე. მაგრამ ამისთვის დიდი რესურსია საჭირო, როგორც ფინანსური, ასევე - პროფესიული. არსებული რეალობის გათვალისწინებით, რეგიონული მედიიის უმეტესობაც, როგორც დანარჩენი მედია, ცდილობს მკითხველის დაინტერესებას უფრო სკანდალური ამბებით”.

“ჩვენი ორიენტირი არის ვიმუშაოთ აფხაზეთის, სამეგრელო-ზემო სვანეთის რეგიონზე და შესაბამისად, ცენტრალური ამბებისთვის არ უნდა დავხარჯოთ ჩვენი მცირე ადამიანური რესურსი,” - ამბობს გერონტი ყალიჩავა.

მედია ჯგუფი „კახეთის ხმა“ ამჟამად 3 ონლაინ პლატფორმას მართავს, ესენია: საინფორმაციო ანალიტიკური გვერდი www.knews.ge, სოფლის მეურნეობის პროფილური გვერდი www.agromedia.ge, სამოქალაქო პლატფორმა www.Initiative.ge. მაია მამულაშვილის თქმით, მათ მედია პლატფორმაზე თითქმის 100% -ით არის წარმოდგენილი კახეთის რეგიონში არსებული ამბები და საკვანძო საკითხები.

“ამ თვალსაზრისით, ვიზიარებ იმ მედია მენეჯერების მოსაზრებას, რომლებიც თვლიან, რომ მკითხველისთვის ადგილობრივი ამბები უფრო მნიშვნელოვანია. სწორედ ამიტომ ჩვენი მედია ჯგუფი ვამზადებთ მულტიმედიურ მასალებს ისეთ თემებზე, რომელიც რეგიონული აუდიტორიისათვის უფრო მნიშვნელოვანი და ხელშესახებია”, - ამბობს მაია მამულაშვილი.

“იმ რეგიონულ მედიას, რომელიც დიდ დროს უთმობს დედაქალაქის ამბებს, ვფიქრობ, რომ საერთოდ არ აინტერესებს საკუთარი გარემო - ქალაქი და სოფელი”, - მიიჩნევს საბა წიწიკაშვილი. მისი თქმით, ყოველ ფეხის ნაბიჯზე შეიძლება ამბის გაგება - “რა თქმა უნდა, თუ გაინტერესებს, კონკრეტულ უბნის მოსახლეობას რა აწუხებს, რა უხარია. შესაძლოა, ერთმა ერთი შეხედვით, უმნიშვნელო ამბავმა მთელი რეგიონის აუდიტორია მოგიზიდოს”.

“მე მიმაჩნია, რომ რეგიონალური მედია ძირითადად უნდა იყოს დაკავებული ლოკალური ამბებით. ეს ჩვენი ნიშა იყო და ამაში უცხოელმა პარტნიორებმაც გამოგვარჩიეს და რამდენჯერმე დაგვაჯილდოვეს. ე.წ. თბილისური ამბები დასაშვებია იმ დოზით რა დოზითაც აინტერესებს ეს ჩვენს აუდიტორიას,” - ამბობს “გურიის მოამბის” გამომცემელი. მისი თქმით, გაზეთში მხოლოდ რეგიონულ ამბებს აშუქებენ, ვებ-გვერდზე კი, როგორც თვითონ ამბობს, დედაქალაქიდან ე.წ. ცენტრალურ ამბებს 30% უჭირავს და ადგილობრივს - 70%.

იმას, რომ რეგიონული ონლაინ პლატფორმები დიდ ადგილს უთმობენ უფრო მეტად საერთო ეროვნულ ამბებს და ნაკლებ ყურადღებას უთმობენ ადგილობრივ ამბებს, კონკურენციით ხსნის ია მამალაძე:

“ინტერნეტპლატფორმების არსებობამ, ერთმანეთის კონკურენტებად აქცია ყველა მედია, მიუხედავად იმისა, სად საქმიანობს. ამიტომ ჭარბია ცენტრალური ამბები და ლოკალური არეალისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ადგილობრივი ამბები სულ უფრო და უფრო მცირდება. ეს კიდევ უფრო მტკივნეული და თვალსაჩინო გახდება არჩევნების პერიოდში, როცა ადგილობრივი ამბები, პროცესის სრულად გაშუქების კონტექსტში, კიდევ უფრო დიდ მნიშვნელობას იძენს”.

“ჩვენ იმის გათვალისწინებით, რომ ვფიქრობდით, რომ ლოკალური ნიუსი უნდა იყოს ლოკალური ნიუსი, გავაკეთეთ ისეთი გამოცემა, როგორიცაა netgazeti.ge ნაციონალური ამბებისთვის. ვფიქრობთ, რომ ბათუმის მერიის, ქუჩების, ინფრასტრუქტურული პროექტების შესახებ ამბები არ არის მთელი ქართული საზოგადოებისთვის საინტერესო, მაგრამ ძალიან მნიშვნელოვანია ბათუმის მოსახლეობისთვის. ამიტომ ასეთი დახარისხება ინფორმაციის სწორია, რადგან ადამიანები ამ ზღვა ნაკადში მათთვის საჭირო ინფორმაციას უფრო მარტივად მოიპოვებენ, შესაბამისად კარგია, რომ იყოს გამიჯნული ამბები რეგიონის და ქვეყნის მასშტაბით. მაგრამ არც იმას ვფიქრობ, რომ ლოკალური გამოცემები არ უნდა აშუქებდნენ, მაგალითად, 20 ივნისის ამბებს. ჩვენ batumelebi.ge-ზე 30% მაინც გვაქვს წარმოდგენილი ნაციონალური ამბები”, - ამბობს ეთერ თურაძე.

ჩვენ ამჯერად რეგიონებში მოქმედი მხოლოდ ონლაინ და ბეჭდური გამოცემების წარმომადგენლებს გავესაუბრეთ. რეგიონულ მაუწყებლებში არსებულ პრობლემებზე “მედიაჩეკერი” შემდეგ მასალებში გიამბობთ.