„კონფლიქტის რეგიონების გაშუქება ქართულ ტელემედიაში“ - „სოციალური სამართლიანობის ცენტრის“ კვლევაა, რომელიც ქართულ მედიაში აფხაზეთთან და სამხრეთ ოსეთის რეგიონთან დაკავშირებული თემების გაშუქებას ეხება. 

მედია მონიტორინგის ანგარიშის მიხედვით, აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის/ცხინვალის რეგონებთან დაკავშირებული საკითხები ტელემედიაში ხშირად ზედაპირულად და ფრაგმენტულად შუქდება. ქართული ტელევიზიები არასათანადო ძალისხმევას დებენ ადგილობრივი წყაროებისგან ინფორმაციის მოპოვებაში, თუნდაც ეს წყარო აფხაზური ან ცხინვალის რეგიონში მომუშავე მედია იყოს. იმ შემთხვევებშიც კი, როდესაც ქართული ტელევიზიები ამ რეგიონებში მიმდინარე მოვლენებს სათანადო ყურადღებას უთმობენ, როგორც წესი, ამბის გაშუქებისას თითქმის არ ჩანან თავად აფხაზები, ოსები და განსაკუთრებით აღნიშნულ რეგიონებში მცხოვრები მოქალაქეები.

ანალიზისთვის მასალები 7 ტელევიზიის მთავარი საინფორმაციო გამოშვებებიდან შეგროვდა და ჯამში, 2024 წლის მაისი-ივლისის პერიოდის 576 გამოშვება დამონიტორინგდა, საიდანაც კვლევისთვის რელევანტურად სულ 87 მასალა ჩაითვალა. 

კვლევამ აჩვენა, რომ მონიტორინგის პერიოდში მოხვედრილი დღეების უმეტეს ნაწილში 7 ტელევიზიიდან არც ერთი მათგანის მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში არ მოხვედრილა აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთის რეგიონთან დაკავშირებული სიუჟეტი ან კადრ-სინქრონი, რელევანტური მასალების (87) მნიშვნელოვანი ნაწილი კი მოკლე კადრ-სინქრონი იყო. 

„თემატურად, აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის რეგიონთან დაკავშირებული საკითხები ყველაზე ხშირად ხვდებოდა ოკუპაციის, ომისა თუ კონფლიქტის კონტექსტში. ამას მოსდევდა საქართველოს უსაფრთხოების, ტერიტორიული მთლიანობისა და არაღიარების პოლიტიკა და ისტორიასთან, კულტურასთან ან რელიგიასთან დაკავშირებული მასალები. უშუალოდ აფხაზეთსა და სამხრეთ ოსეთში მიმდინარე შიდა ამბები კი იშვიათად ხვდებოდა ქართული ტელევიზიების პრაიმტაიმში გასულ საინფორმაციო გამოშვებებში, თუკი აღნიშნულ თემებს პირდაპირი კავშირი არ ჰქონდა საქართველოს ეროვნულ ინტერესებსა თუ ოკუპაციის საკითხთან. გარდა ამისა, კვლევამ აჩვენა, რომ აფხაზეთთან და სამხრეთ ოსეთის რეგიონთან დაკავშირებული თემები განსაკუთრებით ხშირად არის ნეგატიურ თემატურ კონტექსტში მომზადებული და, იშვიათი გამონაკლისების გარდა, თითქმის არ ჩანან უშუალოდ აფხაზები და სამხრეთ ოსეთის რეგიონის მცხოვრებნი. ამასთან, მედიის მიერ მომზადებული მასალები, როგორც წესი, არ აკეთებს აქცენტს სამშვიდობო პოლიტიკაზე“. 

ტელემედიის მიერ კონფლიქტის რეგიონების გაშუქებისას გამოვლენილი ტენდენციები კი ასეთია:

● არსებული მწირი გაშუქების პირობებში, განსაკუთრებით თვალშისაცემია ნეგატიური კონტექსტის მქონე თემებზე მედია მასალების სიჭარბე;

● მთავარ საინფორმაციო გამოშვებებში აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის რეგიონთან დაკავშირებული თემები ხშირად ზედაპირულად და ფრაგმენტულად შუქდება და იშვიათად გვხვდება პროაქტიულად მომზადებული სიღრმისეული სიუჟეტები; 

● ჟურნალისტების ენა უმეტესწილად ნეიტრალურია, თუმცა მაინც გვხვდება დისკრიმინაციული და მტრული ენის გამოყენების ერთეული შემთხვევები. ხშირად ეს ენა მიემართებათ რუსებს და არა აფხაზებსა და ოსებს, ხოლო ნეგატიური გამოხატვის წყაროები კი რესპონდენტები არიან და არა ჟურნალისტები;

● საქართველოში არსებული შიდა პოლიტიკური პოლარიზაცია ნეგატიურად აისახება აფხაზეთისა და სამხრეთ ოსეთის რეგიონებთან დაკავშირებული თემების ტელემედიაში გაშუქებაზე, ვინაიდან შეზღუდული სივრცე რჩევა შიდა პოლიტიკური დაპირისპირების გარდა სხვა თემების გაშუქებისათვის;

● ტელემედიების მიერ მომზადებულ მასალებში მშვიდობის პოლიტიკა უმეტესწილად უგულებელყოფილი იყო ანდა პოლიტიკური პოლარიზაციის გავლენით, მშვიდობის თემის ინსტრუმენტალიზება ხდებოდა;

● თვალში საცემია აფხაზეთთან დაკავშირებით რომანტიკული დისკურსი მედიების მიერ მომზადებულ სიუჟეტებში, რაც არასწორ წარმოდგენებს ქმნის მაყურებლებში აფხაზეთთან დაკავშირებული ისტორიული რეალობის და სოციოპოლიტიკური წარსულის შესახებ.

კვლევის - „კონფლიქტის რეგიონების გაშუქება ქართულ ტელემედიაში“ ავტორი ლაშა ქავთარაძეა.

„ადამიანის უფლებების კრიზისი საქართველოში 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნების შემდგომ“ - სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებმა ადამიანის უფლებების მძიმე და სისტემურ დარღვევებზე, რომლებსაც ადგილი ჰქონდა მშვიდობიანი და ლეგიტიმური პროტესტის ჩახშობის მიზნით, ანგარიში გამოაქვეყნეს. დოკუმენტი 2024 წლის 28 ნოემბერიდან 2025 წლის 28 თებერვლის ჩათვლით პერიოდს მოიცავს და ის 11-მა ორგანიზაციამ მოამზადა.

ანგარიში გამოხატვის თავისუფლებისა და მედიის წინააღმდეგ მიმართულ ქმედებებსაც აანალიზებს. მასში მედიის წარმომადგენლებზე ძალადობის 108 შემთხვევაა დოკუმენტირებული.

კვლევაში აღნიშნულია, რომ მედია საპოლიციო ძალადობის განსაკუთრებულ სამიზნედ იქცა, „რაც წაქეზებულია „ქართული ოცნების“ მიერ მედიის მადისკრედიტირებელი კამპანიებით და მედიის წარმმადგენელთა მიმართ ჩადენილი დანაშაულების დაუსჯელობით“. 

ანგარიშში ვკითხულობთ, რომ საკვლევ პერიოდში სამართალდამცავები ჟურნალისტებს არა მხოლოდ სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდნენ, არამედ მიზანმიმართულად, სასტიკად, ფიზიკურადაც უსწორდებოდნენ მათ.

„სწორედ მედია და მათი აღჭურვილობა იქცა აგრესიის სამიზნედ, ვინაიდან ისინი იღებდნენ და აშუქებდნენ აქციის მონაწილეების მიმართ განხორციელებული ძალადობის ამსახველ მტკიცებულებებს. გამოვლინდა ჟურნალისტების ცემის, გინების, მუქარის, შევიწროების, სპეციალური საშუალებების მიზანმიმართული გამოყენების, აღჭურვილობის დაზიანების და ჩამორთმევის, დაკავების, პატიმრობის შეფარდების, ადმინისტრაციული ჯარიმის დაკისრების შემთხვევები. სისხლის სამართლის საქმე მიმდინარეობს კრიტიკული ონლაინ მედიის ჟურნალისტის, მზია ამაღლობელის წინააღმდეგ“.

დოკუმენტის მიხედვით, „ქართული ოცნების“ მთავრობასთან დაკავშირებული პირები - „ტიტუშკები“ გამოიყენებულია მათ შორის ჟურნალისტების დასაშინებლად და თავდასხმისთვის.

კვლევაში ხაზგასმულია საზოგადოებრივ მაუწყებელზე კონტროლის გამკაცრებაც, რომელსაც „ქართული ოცნების“ ხელისუფლება იყენებს, როგორც სახელმწიფო მედიას სიძულვილის ენისა და დეზინფორმაციის გასავრცელებლად. „იმედი“, „რუსთავი 2“ და „პოს ტვ“ კი, რომლებიც მმართველი პარტიის გავლენის ქვეშ არიან, მნიშვნელოვან როლს ასრულებენ „ქართული ოცნების“ ნარატივების პოპულარიზაციაში, „კრიტიკული ხმის გვერდის ავლით და, პირიქით - მათ მიმართ ცრუ, დამაზიანებელი კამპანიის წარმოებით“. 

ანგარიშში აღნიშნულია ისიც, რომ „ქართული ოცნების“ პოლიტიკოსებმა ჟურნალისტებს მუშაობის შესაძლებლობა შეუზღუდეს საქართველოს პარლამენტშიც. ორგანიზაციების შეფასებით, ამ ქმედების მიზანი კრიტიკული მედიის დადუმება და „მსუსხავი ეფექტის“ გავრცელებაა. 

დოკუმენტირებული შემთხვევებისა და ღია წყაროებით მოპოვებული მასალების ანალიზის შედეგად, ანგარიშში 2024 წლის ნოემბერ-დეკემბრის საპროტესტო აქციების გაშუქებისას ჟურნალისტების წინააღმდეგ მომხდარი შემდეგი სისტემური დარღვევებია გამოკვეთილი: 

• სპეციალური საშუალებების არაპროპორციული გამოყენება, რამაც გამოიწვია მედიის წარმომადგენელთა მასობრივი დაზიანება;
• მიზანმიმართული ძალადობა, მათ შორის, ფიზიკური თავდასხმები, სიტყვიერი შეურაცხყოფები და აღჭურვილობის განადგურება, კონფისკაცია; 
• პროფესიულ საქმიანობაში სისტემური ხელშეშლა, მათ შორის, მედიის წარმომადგენლების გადაადგილების შეზღუდვა, უკანონო დაკავებები და გზის გადაკეტვის საფუძვლით ჯარიმების დაკისრება; 
• მედიის წარმომადგენლების წინააღმდეგ საქმეების აღძვრა სასამართლოებში და სამართალწარმოების ინსტრუმენტალიზაცია.  

კვლევის მიხედვით, 2024 წლის 28 ნოემბრის შემდგომ დაწყებული რეპრესიების ანალიზი მიუთითებს, რომ საქართველოში ადამიანის ძირითადი უფლებების სისტემურ დარღვევას პოლიტიკური ბუნება აქვს. მიმდინარე რეპრესიებზე პოლიტიკური და სამართლებრივი პასუხისმგებლობა კი პარტია „ქართული ოცნება - დემოკრატიული საქართველოს“ ეკისრება. 

ანგარიში ეყრდნობა როგორც საჯარო ინფორმაციას, ისე საპროტესტო აქციების მონაწილეებისა და ძალადობის მსხვერპლების მიერ მიწოდებულ მტკიცებულებებსა და მათთან ჩატარებულ სიღრმისეულ ინტერვიუებს. 

„მედიის განვითარების ფონდის“ (MDF) კვლევის მიხედვით, გენდერული და იდენტობაზე დაფუძნებული დეზინფორმაციის ინსტრუმენტალიზაცია პოლიტიკური მიზნით 2024 წელსაც აქტუალური პრობლემა იყო და როგორც საქართველოში მიმდინარე მოვლენებს, ისე საერთაშორისო და რეგიონულ თემატიკასაც ეხმიანებოდა. 

კვლევა - „გენდერული და იდენტობაზე დაფუძნებული დეზინფორმაცია“ 2024 წლის მონაცემებს აანალიზებს და დეზინფორმაციის თემატიკას, სამიზნეებს, მეთოდებსა და წყაროებს მიმოიხილავს. 

ანგარიშის მიხედვით, გენდერული და იდენტობაზე დაფუძნებული დეზინფორმაციის 71 შემთხვევა გამოვლინდა, საიდანაც უმეტესობა (53) წინა წლების მსგავსად - სექსუალურ ორიენტაციას, 18 კი გენდერული ნიშნით დეზინფორმაციასა და მანიპულაციას ეხებოდა:

„ზოგიერთ შემთხვევაში გავრცელებული შინაარსი ინტერსექციული დისკრიმინაციის ხასიათს ატარებდა და პოლიტიკური დატვირთვის იყო, როცა რუსეთის, როგორც ე.წ. “გარყვნილი დასავლეთისგან” მართლმადიდებლობის ერთადერთი დამცველის მესიანისტურ მისიაზე კეთდებოდა აქცენტირება“.

კვლევაში აღნიშნულია, რომ საქართველოში სახელისუფლებო პროპაგანდის მთავარი სამიზნე პროევროპული, პროდემოკრატიული საპროტესტო აქციები იყო, რომელთა დისკრედიტაცია ძირითადად ჰომოფობიური შინაარსის გაყალბებული ვიზუალით, ქალების პროტესტის გაქილიკებით, ასევე ქალი აქტივისტებისა და ჟურნალისტების წინააღმდეგ მიზანმიმართული დეზინფორმაციის გავრცელებით ხდებოდა. 

ანგარიშის მიხედვით, თუ წინა წლებში იდენტობასთან დაკავშირებული თემების ინსტრუმენტალიზაციას ძირითადად კრემლისტური და ულტრამემარჯვენე აქტორები რუსულ წყაროებზე დაყრდნობით ახდენდნენ, 2024 წელს ამ პროცესში სახელისუფლებო მედიის როლი მეტად გამოიკვეთა:

„შესაბამისად, იდენტობის თემაზე უცხოეთის მხრიდან ინფორმაციით მანიპულირების და ჩარევის (FIMI) ტენდენციას ადგილობრივი პროპაგანდა და სახელისუფლებო რესურსების სრული მობილიზება დაემატა“.

კვლევაში ხაზგასმულია, რომ თემატური თანხვედრა ქართულ სახელისუფლებო მედიას, კრემლისტურ აქტორებსა და რუსულ პროპაგანდისტულ არხებს შორის ისეთ საკითხებზე გამოიკვეთება, როგორიცაა: სამოქალაქო და სექსუალური განათლების გათანაბრება იდენტობის დაკარგვასთან; დასავლეთის/დასავლელი საჯარო პირების წინააღმდეგ ჰომოფობიური დეზინფორმაცია; უკრაინის დისკრედიტაცია:

„პროტესტის, ოპოზიციის, აქტივისტებისა და ჟურნალისტების დისკრედიტაციის მიზნით გავრცელებული გენდერული და იდენტობაზე დაფუძნებული დეზინფორმაცია ყველაზე აქტიურად ანონიმური სახელისუფლებო ფეისბუქ ანგარიშების მეშვეობით ვრცელდებოდა“. 

კვლევაში აღნიშნულია, რომ სახელისუფლებო მედიებიდან ყველაზე მეტად იდენტობაზე დაფუძნებული დეზინფორმაციისა და მანიპულაციური შინაარსის გავრცელების მხრივ „პოსტვ“ გამოირჩეოდა, რუსულენოვან პროპაგანდისტული მედიებიდან კი ყველაზე ხშირად იდენტობის თემატიკაზე დეზინფორმაციის წყარო Царьград-ი იყო. 

რაც შეეხება „კრემლისტურ აქტორებს, როგორიცაა კონსერვატიულ პარტიასთან დაკავშირებული „ალტ-ინფო“, „სოლიდარობა მშვიდობისთვის“, „სეზონი ტვ“, „სალტე“, სრული თემატური თანხვედრა ჰქონდათ როგორც რუსულ პროპაგანდისტულ, ასევე ქართულ სახელისუფლებო არხებთან“. 

„მედიის განვითარების ფონდის“ კვლევას - „გენდერული და იდენტობაზე დაფუძნებული დეზინფორმაცია“ სრულად გაეცანით აქ.

კომუნიკაციების კომისიამ ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილი ტელევიზიების წინააღმდეგ „ქართული ოცნების“ საჩივრები განსახილველად მიიღო. 

„ტელეკომპანია პირველის“, „ფორმულასა“ და „მთავარი არხის“ წინააღმდეგ კომისიას „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის, ირაკლი კობახიძის მინდობილმა პირმა, ნათია ბოკუჩავამ 27 მაისს მიმართა და „კანონის ცალკეულ ნორმათა მოთხოვნების დარღვევისათვის“ მათი დასანქცირება მოითხოვა. 

საჩივრის საფუძველი სამივე ტელეკომპანიის შემთხვევაში „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონში შეტანილი ის ცვლილებებია, რომელიც „ქართული ოცნების“ პარლამენტმა მესამე მოსმენით 1 აპრილს მიიღო. „ქართული ოცნების“ საჩივრები პირველია, რომელიც კომუნიკაციების კომისიამ მისი უფლებამოსილების გაზრდის შემდეგ მიიღო და  არსებითად 19 ივნისს განიხილავს. 

„ქართული ოცნება“ მიიჩნევს, რომ ტელევიზიებმა ისეთი სიტყვების გამოყენებით, როგორებიცაა: „ოლიგარქი“, „ოლიგარქის რეჟიმი“, „კლანის მსახური მოსამართლე“,„ოლიგარქის დეპუტატი“, „რეჟიმის პატიმრები“, „არალეგიტიმური პარლამენტი“ და სხვა „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის 54-ე მუხლი დაარღვიეს. ეს მუხლი სამართლიანობას და მიუკერძოებლობას შეეხება და მაგალითად, განსაზღვრავს, რომ „ახალი ამბების პროგრამაში მაუწყებელი ვალდებულია უზრუნველყოს ფაქტისა და მოსაზრების მკაფიო გამიჯვნა“.

---------------------

1 აპრილის ცვლილებებით, რომელიც მაუწყებლების ვებგვერდებსა და სოციალური ქსელების მეშვეობით გავრცელებულ ინფორმაციასაც შეეხო, კომუნიკაციების კომისიას, საჩივრის მიმართვის საფუძველზე, აქამდე თვითრეგულირების სფეროში მოქცეული საკითხების განხილვისა და მაუწყებლების დასანქცირების შესაძლებლობა მიეცა. ამ ცვლილებების დაინიიცირებამდე ეს წესები „მაუწყებელთა ქცევის კოდექსით“ იყო განსაზღვრული. 

კომუნიკაციების კომისიას მაუწყებლების დასანქცირება 2025 წლის პირველი ივნისიდან შეუძლია, მანამდე შეფარდებული სანქციები კი არ აღსრულდება. დარღვევის დადგენის შემთხვევაში კომისიას შეუძლია მაუწყებელს დააკისროს ჯარიმა, გარემოებების შესაბამისად, წლიური შემოსავლის 0,5%-ის, 1%-ის ან 3%-ის ოდენობით, შეაჩეროს ან გააუქმოს მაუწყებლის ლიცენზია.

---------------------

„საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის“ შეფასებით, „მაუწყებლობის შესახებ“ კანონის 54-ე მუხლი თავისი შინაარსით, ცენზურის დაწესების, მაუწყებლობის შინაარსის კონტროლისა და სარედაქციო პოლიტიკაში ჩარევის მექანიზმია. გარდა ამისა, ეს მუხლი ფუნდამენტურად ეწინააღმდეგება კონსტიტუციით და საერთაშორისო ხელშეკრულებებით დაცულ გამოხატვის და მედიის თავისუფლებას, პრაქტიკაში შინაარსობრივი კონტროლის მიზნით მისი გამოყენება კი ეწინააღმდეგება ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრაქტიკას.

„მედიის თავისუფლება მოიცავს აზრების გავრცელებას სახელმწიფო ცენზურის გარეშე და ის განუყოფელია დემოკრატიისაგან, ვინაიდან „უნდა ემსახუროს ხალხს და არა მმართველებს“ (The press was to serve the governed, not the governors).  კანონის 54-ე მუხლი არის ფართო და ბუნდოვანი და საშუალებას აძლევს სახელმწიფოს, ერთის მხრივ დისპროპორციულად ჩაერიოს მაუწყებლობის შინაარში და ასევე მსუსხავი ეფექტის გამოყენებით ირიბად დაუწესოს ცენზურა მაუწყებლობებს. საჩივარი არის იმ ზოგადი პოლიტიკის ნაწილი, რომლის დროსაც აქტიურად ხდება ჟურნალისტებზე ფიზიკური და სიტყვიერი თავდასხმების (განსაკუთრებით პროტესტების დროს), მადისკრედიტებელი კამპანიების წახალისება მედიისა და მისი წარმომადგენლების წინააღმდეგ“.

„ქართული ოცნების“ მიერ კრიტიკული მაუწყებლების წინააღმდეგ შეტანილი საჩივრების გამო, ძლიერი შეშფოთება გამოხატა 40-მდე სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციამ. მათი შეფასებით, ეს კრიტიკული მედიის დაშინებისა და დამოუკიდებელი ჟურნალისტიკის ჩახშობის აშკარა და სახიფათო მცდელობაა, განსაკუთრებით იმ პირობებში, როდესაც კომუნიკაციების კომისია წარმოადგენს არა მიუკერძოებელ არბიტრს, არამედ ორგანოს, რომელიც სხვა სახელმწიფო ინსტიტუტების მსგავსად, „ქართული ოცნების“ კონტროლის ქვეშ არის.

ტელევიზიების წინააღმდეგ კომუნიკაციების კომისიაში შეტანილი საჩივრების გამო განგაშის სიგნალი დააფიქსირა „ჟურნალისტთა უსაფრთხოების პლატფორმამაც“. 

განგაშის სიგნალს, რომელშიც ჟურნალისტების უსაფრთხოებისა და მედიის თავისუფლების მიმართ არსებული საფრთხეები აისახება, ევროპის საბჭოს პარტნიორი ორგანიზაციები გამოსცემენ.

კომუნიკაციების კომისიამ გასულ წელს ჩატარებული წინასაარჩევნო თვისებრივი მედიამონიტორინგის ტენდენციები 189-გვერდიან წლიურ ანგარიშში რამდენიმე აბზაცით ასახა, საიდანაც საზოგადოებრივ მაუწყებელს მხოლოდ 1 წინადადება ეხება:

„კერძო მაუწყებლებთან შედარებით, „საზოგადოებრივ მაუწყებელსა“ და „საზოგადოებრივი მაუწყებლის აჭარის ტელევიზიის“ ეთერებში, ჟურნალისტური ეთიკის სტანდარტები, შედარებით, უკეთ იყო დაცული“.

კომუნიკაციების კომისიამ 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნების წინასაარჩევნო პერიოდის დროს, რაოდენობრივთან ერთად, თვისებრივი მედიამონიტორინგი საზოგადოებრივ მაუწყებლებზე, „ტელეიმედზე“, „რუსთავი 2“-ზე, „პოსტვ“-ზე, „მთავარ არხსა“ და „ტელეკომპანია პირველზე“ ჩაატარა. 

როგორც ComCom-ი წერს, თვისებრივმა მედიამონიტორინგმა აჩვენა, რომ წინასაარჩევნო პერიოდში მედიაგარემო პლურალისტური და მრავალფეროვანი იყო:

„მაყურებელი, მიმდინარე მოვლენებისა და წინასაარჩევნო კამპანიის შესახებ ინფორმაციას, სხვადასხვა წყაროდან იღებდა, საარჩევნო სუბიექტებს კი, ჰქონდათ შესაძლებლობა მაუწყებლის ეთერიდან პოტენციური ამომრჩევლებისთვის მიემართათ და საკუთარი პროგრამა გაეცნოთ. ამასთან, უნდა აღინიშნოს, რომ გასული წლებისგან განსხვავებით, მაუწყებლების ეთერში არ ისმოდა სიძულვილის ენა. 

მიუხედავად იმისა, რომ წინასაარჩევნო პერიოდში მედიაგარემო პლურალისტური და მრავალფეროვანი იყო, კვლავ გამოწვევად დარჩა მიკერძოება და მკვეთრი პოლარიზაცია, რაც დასტურდება როგორც ხარისხობრივი, ისე რაოდენობრივი მონიტორინგის შედეგებით. კერძო მაუწყებლებში, როგორც საინფორმაციო გამოშვებების, ისე საზოგადოებრივ-პოლიტიკური თოქ-შოუების წამყვანები, უმეტესწილად, ღიად აფიქსირებდნენ საკუთარ პოლიტიკურ შეხედულებებს და აკეთებდნენ პირდაპირ მოწოდებებს“. 

მედიამონიტორინგის ანგარიშის მიხედვით, „მთავარ არხსა“ და „ტელეკომპანია პირველზე“ მკვეთრად ნეგატიური განწყობა შეიმჩნეოდა „ქართული ოცნებისა“ და საქართველოს მთავრობის მიმართ.

„მომზადებული სიუჟეტები, ჟურნალისტური გამოძიებები, ასევე, მიწვეულ სტუმრებთან გამართული დისკუსიები, მიმართული იყო მთავრობის, „ქართული ოცნებისა“ და მისი პოლიტიკის ნეგატიურ კონტექსტში წარმოჩენისკენ. პარალელურად, შეინიშნებოდა პოზიტიური დამოკიდებულება ოპოზიციური პარტიების მიმართ. „მთავარ არხზე“ განსაკუთრებულად პოზიტიურად შუქდებოდა „კოალიცია ცვლილებებისთვის“, ხოლო „ტელეკომპანია პირველზე“ შესამჩნევი იყო გამოკვეთილი სიმპათია „ძლიერი საქართველოს“ მიმართ. 

აღნიშნული მაუწყებლების ეთერში ადგილი ჰქონდა ჟურნალისტური ეთიკის სტანდარტების დარღვევას, მათ შორის, საინფორმაციო გამოშვებებსა და გადაცემებში გვხვდებოდა შეცდომაში შემყვანი ინფორმაცია, ისმოდა მძიმე ბრალდებები, რომლებიც არ იყო გამყარებული მტკიცებულებებით. მიკერძოებული დამოკიდებულება შეინიშნებოდა ჟურნალისტების ირონიულ კომენტარებში. ჟურნალისტები აკეთებდნენ ოპოზიციური საარჩევნო სუბიექტების მხარდასაჭერ მოწოდებებსაც“. 

ანგარიშში აღნიშნულია, რომ „პოსტვ“-ისა და „ტელეიმედის“ ეთერებში შესამჩნევი იყო მიკერძოება „ქართული ოცნებისადმი“: 

„როგორც საინფორმაციო გამოშვებებში, ისე საზოგადოებრივ-პოლიტიკურ პროგრამებში, მთავრობისა და „ქართული ოცნების“ მიერ განხორციელებული ღონისძიებები ყოველთვის პოზიტიურად შუქდებოდა. პარალელურად, ოპოზიციური პარტიების შესახებ მომზადებული გადაცემები მიმართული იყო მათი და მათი დაპირებების ნეგატიურად წარმოჩენისკენ. მიკერძოება შეინიშნებოდა საარჩევნო სუბიექტებისთვის გამოყოფილი დროის პროცენტულ გადანაწილებაშიც. ასევე, აღნიშნული მაუწყებლების ეთერებში ადგილი ჰქონდა ჟურნალისტური ეთიკის სტანდარტების დარღვევას. მაუწყებლების ეთერში განთავსებული გადაცემები თანხვედრაში იყო მმართველი პარტიის წინასაარჩევნო პროგრამასთან. გადაცემის წამყვანები, ხშირად, ახდენდნენ საკუთარი თავის იდენტიფიცირებას მმართველ პარტიასთან, აკეთებდნენ პარტიის მხარდამჭერ მოწოდებებსა და კომენტარებს“.

რაც შეეხება „რუსთავი 2“-ს, როგორც ანგარიშში ვკითხულობთ, „წინასაარჩევნო პროცესების გაშუქებისას, მთავარი პრობლემა „ქართული ოცნების“ სასარგებლოდ ბალანსის პრინციპის დარღვევა იყო. შეიმჩნეოდა კრიტიკული დამოკიდებულება ოპოზიციური პარტიების წინასაარჩევნო დაპირებების მიმართ“.

 2025 წლის 20 მაისს, წლიურ ანგარიშთან ერთად, გამოქვეყნდა წინასაარჩევნო რაოდენობრივი მედიამონიტორინგის ანგარიშიც. 

„მედიაომბუდსმენი“ ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილი 3 ტელეკომპანიის: „ტელეკომპანია პირველის“, „ფორმულასა“ და „მთავარი არხის“ წინააღმდეგ „ქართული ოცნების“ საჩივრებს, რომელთა დასაშვებობაზეც კომუნიკაციების კომისია დღეს იმსჯელებს, ეხმაურება. 

ორგანიზაციის შეფასებით, ეს დავა „ქართული ოცნების“ კიდევ ერთი მცდელობაა, მარეგულირებლის მეშვეობით დაისაჯონ კრიტიკული მაუწყებლები.

„მედიაომბუდსმენი“ აღნიშნავს, რომ კომუნიკაციების კომისია და მის მიერ დაფუძნებული „მედიააკადემია“ მმართველი პარტიის ხედვებთან კოორდინირებულად მუშაობენ.

„მედიააკადემიის“ ერთ-ერთმა პლატფორმამ - „მედიაკრიტიკაა“ კი მასალების სერიების მეშვეობით ფაქტების და შეფასების გამიჯვნის დავებთან დაკავშირებით ერთგვარად საფუძველი მოამზადა.

„მედიაომბუდსმენის“ ინფორმაციით, 2025 წლის 2 აპრილიდან „მედიაკრიტიკამ“ დაიწყო ე.წ. რეპლიკა - „ფაქტია თუ შეფასება“ და ორი თვის განმავლობაში ჯამში 9 მასალა გამოაქვეყნა, საიდანაც 8 - „ფორმულასა“ და „TV პირველს“, ხოლო 1 „იმედს“ ეხება. 

3 აპრილიდან კი „მედიაკრიტიკამ“ კიდევ ერთი ახალი რეპლიკა - „კონტექსტის მნიშვნელობის შესახებ“ დაიწყო და ამ შემთვევაშიც 9 მასალა გამოაქვეყნა, რომელთა უმრავლესობაც პროსამთავრობო ტელევიზიებს შეეხებათ:

„ორი თვის განმავლობაში მედიაკრიტიკის პლატფორმაზე 21 მასალა განთავსდა. აქედან, 18 შეეხებოდა ფაქტისა თუ შეფასები, ასევე კონტექტის მნიშვნელობის საკითხებს, ხოლო სამი მასალა დაეთმო ტრამპს, ცუკენბერგს და BBC-ს. ვიცავთ მედიას, ვიცავთ თავისუფლებას“.

გარდა ამისა, ორგანიზაციის მიგნებებით: 

„მედიაკრიტიკა კვლავაც უწყობს ხელს დამოუკიდებელი მედიასაშუალებების მიმართ აგრესიის გაზრდას; 

მედიაკრიტიკის პოლიტიკა თანხვედრაშია მმართველი პარტიის ხედვებთან;

მედიაკრიტიკა მოჩვენებითი ბალანსისთვის აკრიტიკებს პროსახელისუფლებო არხს.  სინამდვილეში კი აძლიერებს კრიტიკულად მოაზროვნე ადამიანების დევნის პოლიტიკას. მაგალითად, 16 მაისს გამოქვეყნებულ მასალაში მითითებულია, რომ  ჟურნალისტის ჩართვა გერმანიის ელჩის, პეტერ ფიშერის გამართული შეხვედრის შესახებ, რომელიც ბათუმის ერთ-ერთ კაფეში შედგა. მედიაკრიტიკა მიიჩნევს რომ უნდა ჩასწორდეს შემდეგნაირად: „ფაქტი: - ოპოზიციონერი აქტივისტები დიპლომატთან შეხვედრის დეტალებზე არ საუბრობენ„“.

ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილი ტელევიზიების წინააღმდეგ კომუნიკაციების კომისიას „ქართული ოცნების“ თავმჯდომარის, ირაკლი კობახიძის მინდობილმა პირმა, ნათია ბოკუჩავამ 27 მაისს მიმართა და „კანონის ცალკეულ ნორმათა მოთხოვნების დარღვევისათვის“ მათი დასანქცირება მოითხოვა. 

საჩივრის საფუძველი სამივე ტელეკომპანიის შემთხვევაში „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონში შეტანილი ის ცვლილებებია, რომელიც „ქართული ოცნების“ პარლამენტმა მესამე მოსმენით 1 აპრილს მიიღო. „ქართული ოცნების“ საჩივრები პირველია, რომელიც კომუნიკაციების კომისიამ მისი უფლებამოსილების გაზრდის შემდეგ მიიღო. 

„ქართული ოცნება“ მიიჩნევს, რომ ტელევიზიებმა ისეთი სიტყვების გამოყენებით, როგორებიცაა: „ოლიგარქი“, „ოლიგარქის რეჟიმი“, „კლანის მსახური მოსამართლე“,„ოლიგარქის დეპუტატი“, „რეჟიმის პატიმრები“, „არალეგიტიმური პარლამენტი“ და სხვა „მაუწყებლობის შესახებ“ საქართველოს კანონის 54-ე მუხლი დაარღვიეს. ეს მუხლი სამართლიანობას და მიუკერძოებლობას შეეხება განსაზღვრავს სწორედ იმასაც, რომ „ახალი ამბების პროგრამაში მაუწყებელი ვალდებულია უზრუნველყოს ფაქტისა და მოსაზრების მკაფიო გამიჯვნა“.

სქრინი - TV პირველი


დღეს თბილისის საქალაქო სასამართლო აფგან სადიგოვის ექსტრადიციის დასაშვებობაზე იმსჯელებს. თბილისში დაკავებული აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის საექსტრადიციო საქმის განხილვა 28 ნოემბერს, 15:00 საათზეა ჩანიშნული. საქართველოს გენერალური პროკურატურა სასამართლოსგან სადიგოვის აზერბაიჯანის რესპუბლიკაში ექსტრადიციის დასაშვებად ცნობას ითხოვს. 

აფგან სადიგოვი და მისი დამცველები გენერალური პროკურატურის შუამდგომლობას არ ეთანხმებიან და სასამართლოს წინაშე ასაბუთებენ, რომ მისი აზერბაიჯანში ექსტრადიცია პოლიტიკურ და თვითნებურ დევნას ისახავს მიზნად, რაც მის ჟურნალისტურ საქმიანობასა და წლების განმავლობაში ხელისუფლების დანაშაულებისა და კორუფციული საქმიანობის კრიტიკას უკავშირდება.

„სოციალური სამართლიანობის ცენტრის“ განცხადებით, დაცვის მხარე სასამართლოს წარუდგენს მტკიცებულებებს, რომლებიც ადასტურებს, რომ აზერბაიჯანში ექსტრადიციის შემთხვევაში სადიგოვი დევნას, წამებასა და არაადამიანურ მოპყრობას დაექვემდებარება. 

„აზერბაიჯანში აქტივისტების, უფლებადამცველებისა და ჟურნალისტების დევნის რეპრესიული პრაქტიკის გათვალისწინებით, აშკარაა, რომ სადიგოვი აზერბაიჯანისთვის გადაცემის შემთხვევაში თვითნებური დევნისა და ფუნდამენტური უფლებების დარღვევის მსხვერპლი გახდება.

მნიშვნელოვანია, რომ სადიგოვის აზერბაიჯანში ექსტრადიციის დაუშვებლობის შესახებ საქართველოს სახელმწიფოს ავტორიტეტული საერთაშორისო ორგანიზაციები მოუწოდებენ, მათ შორის Amnesty International და ეუთო. ისინი მიუთითებენ, რომ სადიგოვის ექსტრადიციის შემთხვევაში საქართველო დაარღვევს საერთაშორისო დონეზე აღებულ ვალდებულებებს.

აღსანიშნავია, რომ აზერბაიჯანის რესპუბლიკაში სადიგოვის მიმართ მიმდინარე სისხლის სამართლის დევნა უსაფუძვლო და დაუსაბუთებელია. ამას ადასტურებს თავად აზერბაიჯანის მიერ საქართველოსთვის გაზიარებული საქმის მასალები, რომელიც სრულიად არალოგიკურ და წინააღმდეგობრივ ინფორმაციასა და მტკიცებებს ეფუძნება“.

თბილისში დაკავებული აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის ინტერესებს სწორედ „სოციალური სამართლიანობის ცენტრი“ იცავს.

აფგან სადიგოვს შსს-ის მიგრაციის დეპარტამენტმა საქართველოში პოლიტიკური თავშესაფრის მიცემაზე უარი 16 სექტემბერს უთხრა. 21 სექტემბრიდან კი, ჟურნალისტმა შიმშილობა დაიწყო და მისი ჯანმრთელობის მდგომარეობა როგორც მეუღლე, სევინჩ სადიგოვა ამბობს, ძალიან  მძიმეა. 

სადიგოვს საექსტრადიციო პატიმრობა კიდევ 3 თვით თბილისის საქალაქო სასამართლომ 1 ნოემბერს გაუხანგრძლივა. ის შემდგომი ექსტრადირების მიზნით 3 აგვისტოს დააკავეს. 

აზერბაიჯანელი ჟურნალისტი საქართველოში 2023 წლის 24 დეკემბრიდან იმყოფება და მას საქართველოს იუსტიციის სამინისტროს მიერ გაცემული დროებითი ბინადრობის მოწმობა აქვს. აფგან სადიგოვი ონლაინ მედია Azel.Tv-ის მთავარი რედაქტორია. 

დღეს, 11 ნოემბერს აზერბაიჯანში კლიმატის ცვლილებების 29-ე კონფერენცია (COP29) გაიხსნა, რომელსაც პრეზიდენტი ილჰამ ალიევი და გაეროს გენერალური მდივანი ანტონიო გუტიერეში მასპინძლობენ. კონფერენციის პარალელურად  „რეპორტიორები საზღვრებს გარეშემ“ (RSF) განცხადება გაავრცელა და დაკავებული აზერბაიჯანელი ჟურნალისტების გათავისუფლება მოითხოვა.

ორგანიზაციის განცხადებით, აზერბაიჯანში, რომლის შემოსავლების 90% ნავთობისა და გაზის ექსპორტითაა უზრუნველყოფილი, ჟურნალისტებს, რომლებიც გარემოს საკითხებს აშუქებენ, აკავებენ და მათზე ფიზიკურად ძალადობენ. როგორც „რეპორტიორები საზღვრებს გარეშე“ წერს, ბოლო ერთ წელიწადში ხელისუფლებამ პროფესიული საქმიანობისთვის 15 ჟურნალისტი დააკავა, მათგან 13 ახლაც პატიმრობაში იმყოფება. ერთ-ერთი ნარგიზ აბსალამოვაა, რომელიც გარემოს დაცვის საკითხებზე საგამოძიებო მასალებს ამზადებდა.

RSF-ის აღმოსავლეთ ევროპისა და ცენტრალური აზიის ოფისის ხელმძღვანელი, ჟან კაველიე აღნიშნავს, ორგანიზაცია საერთაშორისო საზოგადოებას მოუწოდებს, მოსთხოვოს აზერბაიჯანის ხელისუფლებას, გაათავისუფლოს დაპატიმრებული ჟურნალისტები, შეწყვიტოს პრესის თავისუფლების უხეში დარღვევები და აიღოს ვალდებულება, დაიცვას დამოუკიდებელი ჟურნალისტიკა.

„ჟურნალისტიკის, განსაკუთრებით გარემოსდაცვითი ჟურნალისტიკის დაცვისთვის მაგალითის მიცემა გაეროს კლიმატის კონფერენციის მასპინძლობის წინაპირობა უნდა იყოს. როგორ შეგვიძლია მივიღოთ ის ფაქტი, რომ ნავთობ-სახელმწიფო, რომელიც აპატიმრებს დამოუკიდებელ ჟურნალისტებს, არის იმ მოლაპარაკებების მასპინძელი, რომელიც გლობალური კლიმატის მომავალს განსაზღვრავს?“

RSF-ის განცხადებით, აზერბაიჯანში გარემოზე, ჯანდაცვასა და კლიმატზე ნავთობისა, გაზისა და სამთო მოპოვების დამანგრეველი შედეგების გაშუქება ჟურნალისტებისთვის რთული და საშიშია. ორგანიზაციას ამის მაგალითად, სწორედ Abzas Media-ის ჟურნალისტის, ნარგიზ აბსალამოვას შემთხვევა მოჰყავს, რომელიც 2023 წლის 30 ნოემბერს „უცხოური ვალუტის კონტრაბანდის“ ბრალდებით დააკავეს.

„რეპორტიორები საზღვრებს გარეშეს“ ინფორმაციით, 2023 წლის ივნისში აბსალამოვამ აზერბაიჯანის ერთ-ერთ სოფელში გამართული საპროტესტო აქცია გააშუქა, სადაც მოსახლეობა ახალი ხელოვნური ტბის იმ პროექტს აპროტესტებდა, რომელიც მიზნად სამთო ოპერაციებიდან ციანიდით და დარიშხანით დაბინძურებული ჩამონადენის შეგროვებას ისახავდა. პოლიციამ მშვიდობიანი მოსახლეობა სასტიკად დაარბია და ადგილიდან სამი ჟურნალისტი, მათ შორის ნარგიზ აბსალამოვა ძალადობრივად გააძევა. 

როგორც ორგანიზაცია წერს, აბსალამოვა, Abzas Media-ს 4 სხვა კოლეგასთან და კიდევ სხვა 8 დამოუკიდებელ ჟურნალისტთან ერთად, (რომელთა შორისაც Toplum TV-ის წარმომადგენლებიც არიან), არასათანადო მოპყრობას განიცდიან.

RSF-ის პრესის თავისუფლების რეიტინგში აზერბაიჯანი 180 ქვეყნიდან 164-ე ადგილს იკავებს.

წელს, კანის ფესტივალზე ყოფნისას, საქართველოდან ყველაზე ხშირად დასმული კითხვა იყო: მართლა მოხვდა თუ არა ინფლუენსერი მანჩო (სახელი შეცვლილია, რადგან ჩემი ბლოგის მთავარი გმირი ის არ არის) წითელ ხალიჩაზე და თუ მართლა მოხვდა, როგორ? ერთი სიტყვით, ფეისბუკის ქართველი მაყურებელი არკვევდა, რეალობა იყო თუ არა ის, რაც მათ ნახეს. მივხვდი, რომ პასუხის გაცემა რთულია. 

21-ე საუკუნეში, როდესაც ადამიანის უახლოესი მეგობარი თუ მრჩეველი ნებისმიერ საკითხში, მათ შორის პირადშიც კი, ხელოვნური ინტელექტია, ახალგაზრდა თაობა კი დროის უმეტესობას ვირტუალურ სამყაროში ატარებს, საიდან უნდა ვიცოდეთ, სად არის ან რომელია რეალობა?! ამიტომ პირველად მაშინ გამიჩნდა ეს პასუხი - არ აქვს მნიშვნელობა, რა იყო სინამდვილეში წითელ ხალიჩაზე, რადგან რეალობა არის ის, რაც ნახეთ. 

სურათი კი ასეთი იყო: მანჩო წითელ ხალიჩასთან ფესტივალის ფეშენებელური მანქანით მიგრიალდა, ეცვა ძვირადღირებული საღამოს კაბა, მას ტაშს უკრავდნენ, უყვიროდნენ, ის პოზირებდა ფოტოკამერების წინ და ფოტოგრაფებიც უღებდნენ ფოტოებს. ყველაფერი ისე იყო, როგორც ნამდვილ ვარსკვლავს ეკუთვნის, ერთი პატარა გამონაკლისის გარდა - მისი სახელი და გვარი არ გამოაცხადა ფესტივალის დირექტორმა, ტიერი ფრემომ. ინფლუენსერის ცნობილ ვიდეოში, ზემოდან დადებული ოვაციების ხმის გარდა, ყველაფერი ნამდვილია. მხოლოდ ერთია, რომ ქართველმა ინფლუენსერმა ეს რეალობა სოციალური ქსელისთვის შეიძინა, ზუსტად ისე, როგორც ბიძინა ივანიშვილი ყიდულობს და ფულს იხდის იმ რეალობისთვის, რომელსაც პროპაგანდა მისთვის ქმნის და ხალხს სთავაზობს. 

მანჩოს რამდენიმე ათასმა გამომწერმა დაიმახსოვრა, რომ ის კანის ფესტივალზე დაპატიჟეს, გულთბილად დახვდნენ, წითელ ხალიჩაზე ოვაციებით ააცილეს და მხოლოდ ეჭვიანმა ერთეულებმა გამოიკვლიეს, რომ ნანახი ბოლომდე არ შეესაბამებოდა სინამდვილეს. ასევეა „ქართული ოცნების“ პროპაგანდა, რომელიც გვარწმუნებს, რომ ქვეყანაში არნახული ეკონომიკური ზრდა გვაქვს და მერე რა რომ ეს ზრდა ჩვენს ჯიბეზე არ ასახულა.

უკვე საზეპიროსავით ვიცით, რომ პროპაგანდას სჭირდება მტრის ხატის შექმნა და შემდეგ ამ „მტრის“ მიმართ შიშის გაღრმავებაზე მუშაობა. თუკი წინა ხელისუფლება მუდმივად რუსეთით გვაშინებდა და რეალური საფრთხის გადაჭარბებული და უზომო წარმოჩენით ნაწილობრივ მისი დევალვაციაც მოახდინა, დღევანდელი ხელისუფლების მტერი დასავლეთია, ზუსტად ისე, როგორც ეს რუსეთში, აზერბაიჯანში, ბელორუსში, თუ ირანში ხდება. ერთი სიტყვით, ამ მტრის მიმართ შიშის გაძლიერებაზე ეფექტურად მუშაობს: ომში ჩაგვითრევს, გაგვანადგურებს, ტრადიციებს წაგვართმევს, სქესს დაგვაკარგვინებს და ა.შ. 

გარდა ამისა, პროპაგანდის არანაკლებ მნიშვნელოვანი იარაღია რეალობის პოზიტიურად წარმოჩენაც: ჩვენ კარგად ვართ, კარგად ვცხოვრობთ, ჩვენ ირგვლივ ყველა დასაქმებულია, კარგი ანაზღაურება აქვს და ა.შ. უკანასკნელ პერიოდში „ქართულმა ოცნებამ“ სწორედ ამ მიმართულებით გააძლიერა მუშაობა და ცდილობს საქართველოს მდგომარეობა ისეთი ბრწყინვალებით წარმოაჩინოს, როგორც კანის კინოფესტივალის წითელ ხალიჩაზე მოსეირნე ვარსკვლავები ბრწყინავენ. 

ქვემოთ მოცემული რამდენიმე მაგალითი მხოლოდ იმაში გვარწმუნებს, როგორ ყვავის და ბრწყინავს საქართველო. ამგვარი სიახლეები, რაც ეკონომიკურ პროგრესს წარმოაჩენს, ქმნის ილუზიას, რომ ქვეყნის მთავრობა ეფექტურად მუშაობს, ეს ილუზია კი ხელისუფლების მიმართ ნდობის ზრდაზე მოქმედებს. 

ეს პოზიტიური ამბები ხშირად ნეგატიური მოვლენების, ქვეყანაში არსებული პრობლემების გადამალვის ყველაზე ეფექტური ხერხია. მაგალითად, „იმედის“ მაყურებელი, რომელიც ქვეყნის ეკონომიკურ განვითარებაში დარწმუნებულია, მაგალითად, არ აღშფოთდება, ვახტანგ გომელაურის მინისტრობის პერიოდში დაგროვებულ ქონებას რომ ნახავს. მთავარია, „ქვეყანა ვითარდება“. 

პოზიტიური პროპაგანდა იდეალური სახელმწიფოს იმიჯს ქმნის. ამიტომ არის, რომ მმართველი პარტია ნებისმიერი წარმატების მითვისებას, მასთან გაიგივებას ცდილობს: მაგალითად, ხვიჩა კვარაცხელიას ნებისმიერი გოლი თუ გამარჯვება ჩემი გამარჯვებაა, რადგან ეს მაშინ ხდება, როდესაც ამ სახელმწიფოს მე ვმართავ. მაგრამ თუ სადმე, ჩემი სახელით წასული დამარცხდება, მას ასე წარმოვაჩენ:

და ამ „შთამბეჭდავი“ გამოსვლის შემდეგ, პროპაგანდა იმას კი არ იტყვის, რომ მარიამ შენგელია შემდეგ ტურში ვერ გადავიდა, არამედ იტყვის, თუ ვინ გადავიდა:

ასეთია პოზიტიური ამბების პროპაგანდის ხასიათი, ის ქმნის სტაბილურობისა და კომფორტის ილუზიას. აგრესიული „აბა, ომი გინდათ“ კამპანიის შემდეგ, როდესაც საქართველოს მოსახლეობა ომის საფრთხეში უკვე მყარად დააჯერეს და დააშინეს, აქცენტი ახლა სწორედ ამ სტაბილურობასა და კომფორტზე კეთდება. საბჭოთა ადამიანს სჯეროდა, რომ საბჭოეთში ყველა ბედნიერი და უზრუნველყოფილი იყო, დასავლეთში კი ცოცხალ ადამიანებს მაღაზიებში ვიტრინის მანეკენებად ამუშავებდნენ.

დროთა განმავლობაში სინამდვილე და პროპაგანდის მიერ შემოთავაზებული ვირტუალური რეალობა ერთმანეთში იმდენად იდღაბნება, რომ „ქართული ოცნება“ ცარიელი მაცივარის ვირტუალურად გავსებას წარმატებით ახერხებს და ამას მოქალაქეებსაც აჯერებს. ასე იქცა 21-ე საუკუნეში ვირტუალური რეალობა პარალელურ რეალობად. 

ჩემი ტექსტის დასაწყისს დავუბრუნდები და გაჩვენებთ გოგოს, რომელსაც აქვს კაბა წითელ ხალიჩაზე ასასვლელად, მაგრამ არ აქვს მოსაწვევი. ფურცელზე დაწერილი ტესტით ის სწორედ მოსაწვევს ითხოვს და მას ამ მოსაწვევს ან ბილეთს აუცილებლად აჩუქებს ვინმე ჩემნაირი, ვისაც აქვს ბილეთი, მაგრამ არ აქვს კაბა. ბილეთის გამოყენება კი აუცილებელია და მისი უქმად გაცდენა აკრძალულია.

ამ გოგოსაც შეუძლია შექმნას წარმატებული ქალის სურათი და ვინ გასცემს ცალსახა პასუხს კითხვაზე, რეალური იქნება ეს იმიჯი თუ ვირტუალური?! რადგან მთავარი მაინც ის იქნება, რომ მის „ბრწყინვალებას“ აუცილებლად დაიმახსოვრებს და დაიჯერებს ეკრანთან მჯდომი ობივატელი. 

პროლოგი

29 აპრილს, დილის 9 საათზე მეგობრის ზარმა გამაღვიძა, რომელიც მეკითხებოდა ჩვენს კიდევ ერთ მეგობართანაც ხომ არ შევიდნენო. შევიდნენ, ანუ სახლში ჩხრეკაზე, რომელიც არავინ იცის რით დასრულდება, დაპატიმრებით თუ უბრალოდ ტექნიკის კონფისკაციით. რატომღაც ისე ხდება, რომ ქუჩაში, მიტინგის დროს დარბევაზე მეტად ეს სახლში შევარდნები უფრო მაშინებს. დედაჩემი, რომელიც 30-იან წლებში გაიზარდა, სულ მიყვებოდა, როგორ აშინებდათ სადარბაზოში ნაბიჯების ხმა, კარზე კაკუნის ხმა ჩხრეკაზე მისული ხალხის, დაპატიმრების… ამას ძალიან ხშირად გვიყვებოდა, სხვა ტრავმებთან ერთად, როგორც ჩანს, დედას შიშები იღვიძებს, როდესაც ვხედავ ახლობლების, ნაცნობების, თანამოაზრეების სახლში მისულ დღევანდელ „ენკავედეს“ და ვიცი, რომ ერთ მშვენიერ დღეს ჩემთანაც მოვლენ. არც მათ დააშავეს რამე და არც მე, მაგრამ ჩვენ ხომ „უცხო ქვეყნის ჯაშუშები“ ვართ, როგორც ჩვენი წინაპრები იყვნენ გასული საუკუნის 30-იან წლებში. 

მედია და რეალობა

28 აპრილს, კინოთეატრ „ამირანში“, დოკას კინოკლუბში ირანული ფილმი აჩვენეს „წმინდა ლეღვის თესლი“, სადაც ასეთი ეპიზოდია: გარეთ ადამიანებს სცემენ, არბევენ, წამლავენ, აპატიმრებენ… ქალს უნდა გაიგოს, რა ხდება ქალაქში, ტელევიზორს რთავს და კონცერტი მიდის. ეს ირანის რეალობაა. 

29 აპრილს, მასობრივი ჩხრეკების ფონზე, 14:00 საათზე საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს სხდომა დაიწყო. სხდომა ერთ საათს გაგრძელდა, დეტალებს არ მოვყვები, მხოლოდ ერთ მონაკვეთს გამოვყოფ. ტელევიზიის დირექტორის მოხსენების შემდეგ, რომელშიც მან მაუწყებლის წარმატებებზე ისაუბრა (ასეთი ეპიზოდები საბჭოთა ფილმებში გექნებათ ნანახი, ქარხნის დირექტორი რომ გასული კვარტლის მიღწევებს უამბობს მის ზემდგომს), ბორდის წევრებმა მას მადლობა გადაუხადეს და დაამატეს: 

იხილეთ ვიდეო: 

ეს ახალი გადაცემაა „ხალხური“. ამ პროექტის შინაარსის მოყოლით თავს არ შეგაწყენთ, მისი ანოტაციაც და გადაცემებიც აქ შეგიძლიათ იხილოთ. გეტყვით, რომ მშვენიერი, გადასარევი ხალხური მუსიკა ისმის საქართველოს სხვადასხვა კუთხიდან. მოსამზადებელ პერიოდში, გასულ ზაფხულს „ხალხურის“ ჯგუფმა შემოიარა მთელი საქართველო, საუკეთესო სასტუმროებში გაჩერდა, თან დაჰქონდათ დიდი სცენა, აპარატურა… ამ პროექტის ბიუჯეტი ჯერჯერობით უცნობია ჩვენთვის, მაგრამ ოდნავ გაცნობიერებული ადამიანიც კი მიხვდება, რომ ერთ-ერთი ყველაზე ძვირადღირებული პროექტია. 

თუმცა, კარგი მუსიკა ნამდვილად ისმის, იქაც კარგი კონცერტი იყო, ირანულ ფილმში, ტელევიზორში რომ გამოჩნდა, მაგრამ კონტექსტი აქაც და ირანშიც ამ კონცერტებისგან განსხვავებულია. 

დღევანდელ დღეს ნებისმიერი ტოტალიტარული სახელმწიფო ძალიან დიდ ფულს ხარჯავს პროპაგანდასა და გასართობ გადაცემებზე. რუსეთის ტელევიზიაც ხომ ამით არის ცნობილი?!  სანახაობა ნებისმიერი რეჟიმის ერთ-ერთი ყველაზე ძლიერი საყრდენია, ამიტომაც არ იშურებს ვასილ მაღლაფერიძე ხალხის ფულს მათი გართობისთვის. წლებია ამ ქვეყნის ბიუჯეტიდან მილიონები იხარჯება გადაცემაზე - „მასტერ შეფი“. ქვეყანაში, სადაც სოციალურად დაუცველი ბავშვების რაოდენობა, მაგალითად, 2024 წლის მონაცემებით, 369,924-ს შეადგენდა, ამ ბავშვებს ეკრანზე გემრიელად მომზადებული საჭმლის სანახაობას სთავაზობენ.  

იცით, ეს გადაცემები რისთვის არის? 

„სამართალდამცავები“ გარეთ რომ პროტესტში მონაწილე ადამიანებს დაარბევენ, აქტივისტების სახლებში შეიჭრებიან, ჩვენს ქვეყანაში პოლიტპატიმრების რაოდენობა კიდევ უფრო რომ გაიზრდება, ადამიანებს ისევ სცემენ, დაასახიჩრებენ და საქართველოს მოსახლეობის დიდმა ნაწილმა ამ დროს იმაზე უნდა ინერვიულოს, ვინ გაიმარჯვებს კახეთის, იმერეთის თუ მცხეთა-მთიანეთის ჯგუფი. ვისი სიმღერა თუ კერძი აჯობებს?! შეხედავს სცენაზე ბრჭყვიალა კაბებში გამოწყობილ წამყვანებს, მათ ჩაცმულობასა თუ თმის ვარცხნილობაზე სხვადასხვა ძვირადღირებული ბრენდები იზრუნებენ, იკაშკაშებს და იბრწყინებს ეკრანი, რომლის მეორე მხარეს ჩვენ ვისხდებით, რომელთაც კი, კარზე კაკუნის გვეშინია, მაგრამ უკან მაინც არ ვიხევთ და არ ვჩუმდებით. 

მესმის, ამ ადამიანებისთვის უცხოა ეს განცდა, რადგან მათ წინაშე საფრთხე არ არის, კარგად იქცევიან, რეჟიმის მოლაპარაკე თავები მათ უღიმიან, ხელს ართმევენ, მადლობას უხდიან შესანიშნავი გადაცემებისთვის... ისინიც ფიქრობენ: მე ხომ არაფერს ვაშავებ, ჩემს საქმეს ვაკეთებ, არც მე მომწონს ქვეყანაში რაც ხდება, მაგრამ გამოსავალს ვერ ვხედავ, ამიტომ ვაკეთებ ჩემს საქმეს და ოჯახს - პურს, საზოგადოებას კი სანახაობას ვაჭმევ. დიახ, სწორედ მათზე დგას რეჟიმი, არა მის ერთგულ მონა-მორჩილებზე, არამედ პირველ რიგში იმ ადამიანებზე, ვინც ახლა ჩუმად არის და „თავის საქმეს აკეთებს“, აი, ასე:

საზოგადოებრივ მაუწყებელზე ძალიან ბევრი ადამიანი მუშაობს ისეთი, ვისაც არ მოსწონს ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენები, ამას არც მალავს, ბევრი მათგანი საპროტესტო აქციებშიც კი იღებს მონაწილეობას, ზოგი პირად საუბრებში აკრიტიკებს „ქართული ოცნების“ პოლიტიკას. ეს ადამიანები შემდეგ მიდიან სამსახურში, მაყურებელს ართობენ და ფიქრობენ, რომ ამით არაფერს აშავებენ. 

ძვირფასო მეგობრებო, მსახიობებო, ჟურნალისტებო, იუმორისტებო… მე თქვენ გადანაშაულებთ რეჟიმის მხარდაჭერაში, მის გაძლიერებასა და თქვენი კოლეგა ანდრო ჭიჭინაძის, მზია ამაღლობელის, ონისე ცხადაძისა და სხვების უკანონო პატიმრობის გამართლებაში. დიახ, თქვენი თანამშრომლობა რეჟიმთან ამ ადამიანების პატიმრობის გამართლებაა. ყველა, ვინც დღეს პროპაგანდისტულ მედიაში მუშაობთ და ღია ეთერში არ ლაპარაკობთ იმ რეპრესიებზე, რომელსაც „ქართული ოცნება“ ატარებს, ამ ბოროტების მონაწილეები ხართ, რადგან ბოროტება ხშირად არა სიძულვილით და დაუნდობლობით არის ჩადენილი, არამედ უპასუხისმგებლობით. ასეთია ჰანა არენდტის მიერ მოყოლილი „ბოროტების ბანალურობა“, რომელიც გულისხმობს იმას, რომ ბოროტება ყოველდღიურობაში, ჩვეულებრივი ადამიანების ჩუმ მორჩილებაში არსებობს.  

ეპილოგი

29 აპრილს, სამოქალაქო აქტივისტმა ილია ღლონტმა ტელეკომპანია „ფორმულას“ ეთერში თქვა, რომ მის ბინაში პირველი შეჭრისა და ჩხრეკის შემდეგ, დიდხანს კარზე კაკუნის შიში ჰქონდა. ეს ფრაზა „ქართული ოცნების“ პროპაგანდის მანქანამ კონტექსტიდან ამოიღო და ქარდად აქცია. „იმედის“ თანამშრომლებმა ვერ გაიგეს, რა იგულისხმა ილიამ, ისინი ახლა ძალაუფლების ვერტიკალში არიან და იფიქრეს, ეს სიტყვები ილიას აკნინებს, მათ არ იციან, რომ დედაჩემს და მის თაობას მთელი ცხოვრება გაჰყვა სადარბაზოს კიბეებიდან მომავალი ნაბიჯების და კარზე კაკუნის ხმის შიში. 

კი, ჩვენც ასე ვიქნებით და დღეს, როდესაც ერთმანეთით ვამაყობთ, ერთმანეთის მიმართ ჩვენი სოლიდარობა გვაბედნიერებს, ერთად ვშფოთავთ, ვერ წარმოიდგენთ, როგორ ამორალურად გამოიყურებით ეკრანზე მოლაზღანდარე, ბრჭყვიალა მოლაპარაკე თუ მომღერალი თავები! 

არცერთი კითხვა ბიძინაზე


უწყვეტი პროტესტის 112-ე დღეს, რუსთაველზე, პარლამენტის წინ მე და გურამ როგავა ჩვენი გადაცემისთვის ინტერვიუს ვწერდით, როცა აქციის მონაწილეებმა კობახიძის ინტერვიუ ახსენეს. „დღეს საზოგადოებრივს ეყოლება... ნეტავ, სტუდიაში მივა?! თუ ვერ გაბედავს და ჩაერთვება?! ნეტავ, თუ მოვასწრებთ, შევუერთდეთ „პირველი არხის“ წინ პროტესტს?!“ - ასეთი იყო მსჯელობა. მოგეხსენებათ, „პირველი არხის“ წინ, კოსტავას 68-ში უწყვეტი აქციებია, ეთერის გახსნის მოთხოვნით. ამ დროს გაირკვა, რომ კობახიძე სხვა, ახალ მისამართზე მისულა. პომპეზურად გაიხსნა კადრი და ახალი ეთერიც. ოლიგარქის პრემიერი პირველ სტუმრად შეარჩიეს. სწორედ ამ დროს ჩემ წინ, რუსთველზე კობახიძის გამოსახულებით დროშა შევნიშნე, წარწერით: „ნუ იყურები ირანისკენ“. 

საუბარი კობახიძესთან თამთა სანიკიძემ საგარეო პოლიტიკით, ამერიკის ახალ ადმინისტრაციასთან ურთიერთობით დაიწყო. თემა ნამდვილად აქტუალურია...

მაგრამ აი, რა ვერ მოისმინა საზოგადოებრივი მაუწყებლის მაყურებელმა, - კითხვები, რომელსაც ხელისუფლებისგან დამოუკიდებელი მედია აუცილებლად დასვამდა: 

შეუძლებელია, კობახიძეს ამერიკაზე ესაუბრებოდე და არ გაგახსენდეს ის, რაც შესაძლოა, პირველივე წითელი ხაზი გახდეს ტრამპისთვის - ირანთან დაახლოება. 

• არ გიქმნით უხერხულობას ირანის ისლამურ რესპუბლიკაში ორი ვიზიტი, როცა ორივეჯერ ისეთი ტერორისტული ორგანიზაციების ლიდერების გვერდით აღმოჩნდით, როგორიცაა: „ჰამასი”, „ისლამური ჯიჰადი” და „ჰეზბოლა“. ინაუგურაციაზე კი, რომელსაც „ჰამასის“ ლიდერი, ისმაილ ჰანიაც დაესწრო, სულაც ისმოდა შეძახილები „სიკვდილი ამერიკას“? 
• რამდენად თავსებადია ამერიკასთან ურთიერთობის ნორმალიზების სურვილი და ჩინეთთან სტრატეგიული ურთიერთობის გაღრმავება? მათ შორის, მათთვის ანაკლიის პორტის გადაცემა, ბოლო-ბოლო „ესაქმებათ თუ არა ამერიკელებს შავ ზღვაში“? (ეს ივანიშვილის ცნობილი ციტატის პერიფრაზია, რაც მამუკა ხაზარაძემ გაასაჯაროვა).

„გლობალური ომის პარტია, დიფ სთეითი, აგენტები, მტრები, ჩალის ფასი“

კობახიძეს შეთქმულების თეორიების ტირაჟირების საშუალება დაუბრკოლებლად მიეცა. უკვე მერამდენედ განავითარა მითი იმის შესახებ, რომ კანდიდატის სტატუსი ომში ჩართვაზე იყო მიბმული. რა შეიძლებოდა, გეკითხა ჟურნალისტს აქ:

• ქვეყანას მისცეს კანდიდატის სტატუსი. გამოდის, რომ ახლა ომში უნდა ვიყოთ ჩართული?
• როგორ ჯდება თქვენს ,,ომის“ თეორიაში, რომ მოლდოვას საქართველოზე ადრე მისცეს კანდიდატის სტატუსი და მას ბრძოლაში ჩართვა არ მოუწია? 
• ამბობთ, რომ ევროპარლამენტი მისი ბოლო რეზოლუციითაც საქართველოსა და ქართველი ხალხის დასჯას ითხოვს. სინამდვილეში, „რეზოლუცია მოუწოდებს ევროკავშირის წევრ სახელმწიფოებს, სანქცია დაუწესონ ბიძინა ივანიშვილის ხელშემწყობების ქსელს, ელიტურ გარემოცვას, კორუმპირებულ ფინანსისტებს, პროპაგანდისტებსა და იმათ, ვინც ხელს უწყობს სახელმწიფოს რეპრესიულ აპარატს“. ჩამონათვალში ხართ თქვენც და „პირველი არხის“ ხელმძღვანელობაც. 

ინტერვიუს ხანგრძლოვობა 1 საათი და 37 წუთია, სანიკიძესა და კობახიძეს არ უხსენებიათ ბიძინა ივანიშვილი. 

ოლიგარქის პრემიერი პროდასავლური აქციების სასტიკ დარბევაზე პასუხისმგებლობასაც გაექცა, თქვა, რომ გდდ-სა თუ შინაგან საქმეთა სამინისტროს მაღალჩინოსნების მიერ ოპერაცია იმართებოდა მკაცრი ინსტრუქციებით, ინციდენტი კი გამოვლინდა მხოლოდ რამდენიმე. 

• „პირველი არხის“ მაყურებელი იმსახურებდა იმის გახსენებას, სინამდვილეში, როგორ იქცეოდნენ მოგვიანებით სწორედ სისასტიკის გამო სანქცირებული ძალოვანები, მათ შორის ზვიად ხარაზიშვილი (ხარება), რომელიც პირდაპირ ჩართული იყო დარბევაში და რუპორით აგინებდა მომიტინგეებს. 
• კობახიძისთვის წამყვანს რამდენიმე ინციდენტზე საუბრისას უნდა შეესწორებინა და მოეყვანა მშრალი ფაქტები, მათ შორის „ოცნების“ მიერ მხარდაჭერილი სახალხო დამცველის განცხადებიდან: 

საქართველოს სახალხო დამცველის განცხადებით, 327 დაკავებულიდან, რომელსაც მისი ოფისის წარმომადგენლები შეხვდნენ, 225 აცხადებს, რომ არასათანადო მოპყრობის მსხვერპლი იყო, მათგან 157 პირს ვიზუალური ფიზიკური დაზიანებები აღენიშნებოდათ.

არასამთავრობო ორგანიზაციების ცხელ ხაზზე  შემოსულია ინფორმაცია ადმინისტრაციული წესით  450-ზე მეტი პირის დაკავების თაობაზე. მათი უმრავლესობა, 300-მდე მოქალაქე წამებისა და არასათანადო მოპყრობის სხვა ფორმების მსხვერპლია.

ირაკლი კობახიძეს მზია ამაღლობელის საქმეზეც მიეცა დემაგოგიის საშუალება, „აბა, გერმანიაში დაარტყით ხელი პოლიციელს“, - ღირდა კითხვის შებრუნება, - აბა გერმანიაში იძალადოს პოლიციელმა ჟურნალისტზე, როგორი იქნება რეაგირება?! (აქვე ჟურნალისტს შეეძლო, მაყურებლისთვის აეხსნა, რეალურად რაზეა ლაპარაკი და შეიძლება თუ არა მზია ამაღლობელის რეაგირება პოლიციელის ქმედებაზე, დანაშაულებრივ ძალადობად ჩაითვალოს )

აქვე უმძიმესი სტატისტიკა და ისევ მშრალი ფაქტები:

2024 წლის 28 ნოემბრიდან დღემდე, პროევროპულ აქციებზე მედიის წარმომადგენლების უფლებების დარღვევის 147 შემთხვევა დაფიქსირდა.

არ დასჯილა და არც კი გამოვლენილა მედიის წარმომადგენლებზე მოძალადე პირები. რეაგირება - ნული!

„მოსყიდულები, დაფინანსებულები, კოლექტიური ნაცები, აგენტები“...

ოლიგარქის პრემიერი აქციის მონაწილეებს თავს არაერთხელ დაესხა. ჟურნალისტს მეტი ეცოდინებოდა პროტესტის შინაარსსა და აქციის მონაწილეების მოტივაციაზე, საზოგადოებრივი მაუწყებლის ეთერი უფრო მეტ დროს რომ უთმობდეს პროტესტს, რეჟიმის პატიმრების დედებს, რომლებმაც თავადაც არაერთხელ ითხოვეს პირდაპირ ეთერში საუბარი. ამაზე „რეალური სივრცის“ რადიოეთერში დაკავებული თორნიკე გოშაძის დედამ, მარიზი კობახიძემ აღნიშნა.

აქვე, ბონუს კითხვა საზოგადოებრივი მაუწყებლის მენეჯმენტს, როდის დაუბრუნებს სატელევიზიო სტუდიას „რეალურ სივრცეს“, როდის მოიძებნება ახალ შენობაში ადგილი ნინო ზაუტაშვილისთვის?

ივანიშვილის პრემიერი რეპრესიულ კანონებზე დასმული კითხვის საპასუხოდ ამბობს, რომ ეს ყველაფერი პროპორციულია. 

მხოლოდ ერთი მაგალითიც კმარა ილუსტრაციისთვის: 5000-ლარიანი ჯარიმა, რომელსაც ახლა „ოცნება“ ტოტალურად იყენებს დემონსტრანტების წინააღმდეგ, 19-ჯერ მეტია საარსებო მინიმუმზე.

• აქვე ვკითხავდი, იღებს თუ არა პასუხისმგებლობას „ოცნება“ იმ ათეულობით ბავშვის ჯანმრთელობაზე, რომლებიც „ნანუკას ფონდის“ დაყადაღების გამო გადაუდებელი და სასიცოცხლო დახმარების გარეშე დარჩნენ.

ლეგიტიმაცია

კობახიძე ირწმუნება, რომ ლეგიტიმაციის კრიზისი არ აქვს, რადგან ქვეყნის შიგნით ხმა მილიონ ასი ათასზე მეტმა ამომრჩეველმა მისცა.

• არჩევნებამდე რატომ არ უთხრეს ამომრჩეველს, რომ ევროკავშირთან ინტეგრაციის პროცესის გაჩერებას გეგმავდნენ? ექნებოდათ ამ შემთხვევაში მხარდაჭერა?

დასჯა ევროინტეგრაციის მხარდაჭერისთვის

წამყვანს არ უხსენებია ის ე.წ. რეორგანიზაცია, რომლის შედეგადაც საჯარო სამსახურებიდან მასობრივად ათავისუფლებენ პროფესიონალ კადრებს. შეცვალეს კანონი და კომპენსაციისა თუ ეფექტიანი სამართლებრივი დაცვის გარეშე დატოვეს საჯარო მოხელეები, რომლებსაც ხელი აქვთ მოწერილი ევროინტეგრაციის მხარდამჭერი პეტიციისთვის. ამას წინ უძღოდა „ოცნების“ შესაბამისი მუქარა. 

ჭიათურა 

ინტერვიუს მსვლელობისას სოციალურ ქსელში წამყვანს სთხოვდნენ, ეკითხა მაღაროელების პრობლემაზე. ჭიათურაში უსამსახუროდ დარჩენილი მაღაროელების პროტესტი გამწვავდა, რაც კომპანიამ მიწისქვეშა სამუშაოები გააჩერა. კითხვა დაისვა, მაგრამ მნიშვნელოვანი აქცენტის გარეშე.

კონტექსტი

„ჯორჯიან მანგანეზი“, კომპანია, რომელიც ფლობს „ჭიათურმანგანუმს“ და ზესტაფონის გადამამუშავებელ წარმოებას, ფაქტობრივად ისედაც სახელმწიფო მართვაშია. საწარმოში 2017 წლიდან სახელმწიფოს მიერ დანიშნულია დროებითი მმართველი იმ მოტივით, რომ კომპანია გარემოს აყენებდა ზიანს. ფაქტობრივ მმართველად მივლენილია ხელისუფლებასთან დაახლოებული ბიზნესმენი გიორგი კაპანაძე, იგივე „რიჟა“, რომელსაც „რუსთავი 2“-ის დაფინანსებას უკავშირებენ. მისი დანიშვნის შემდეგ ვითარება გაუარესდა, ღია კარიერული წესით მადნის მოპოვება საგანგაშოდ გაიზარდა, საწარმო კი გაკოტრებამდე მივიდა. 

ამ ინტერვიუს არ უნდა ჩაევლო „მაუწყებლობის შესახებ“ კანონში შესატან ცვლილებებზე კითხვების გარეშე. „ოცნების“ ახალი რეგულაცია კრიტიკულ მედიას უკიდურესად ზღუდავს, მაგრამ გამოდის, რომ ჩანაწერის რამდენიმე პუნქტი სამთავრობო მედიასაც ვერ აუვლის გვერდს. 

მაგალითად:

მსგავსი ინტერვიუ კობახიძესთან მომავალში სტანდარტის დარღვევად ჩაითვლება, რადგან სანქციაა გათვალისწინებული: „თუ პროგრამაში აქტუალურ საკითხზე მხოლოდ ერთი სტუმარი იქნება მიწვეული და ამას გამოიყენებენ იმ პირზე თავდასხმისთვის, რომელიც პროგრამაში არ მონაწილეობს“. 

აქ კი კობახიძე თავს დაესხა ყველას: აქციის მონაწილეებს, ოპოზიციას, მეხუთე პრეზიდენტს, ფონდებს, ენჯეოებს, ევროპარლამენტს, ევროკავშირს, უკრაინას, ამერიკის წინა ადმინისტრაციას, მოკლედ, ყველას - ივანიშვილის, პუტინის, ორბანის, ფიცოს გარდა. 

P. S. 

ბოლოს, მხოლოდ ერთი კითხვის დასმის შესაძლებლობა რომ მქონდეს, სინამდვილეში, კობახიძეს ვკითხავდი იმავეს, რაზეც მთავრობის კანცელარიაში პასუხი არ გამცა: ვინ მიიღო ქვეყნის დასავლური კურსის გადახედვისა და ამით აღშფოთებული ახალგაზრდების დასახიჩრების გადაწყვეტილება, - ბიძინა ივანიშვილმა მოსკოვის დაკვეთით თუ ოლიგარქი თვითინიციატივით ებრძვის ხალხს?!