პარლამენტმა გადაცემის - „ხალხთან ერთად“ წამყვანს, ელისო ჯარიაშვილსა და „შაბათის ფორმულას“ ჟურნალისტს, თათა ფორაქიშვილს აკრედიტაციის მიღება 1 თვის ვადით შეუზღუდა.

ტელეკომპანია „ფორმულას“ ჟურნალისტებს პარლამენტის აპარატის უფროსმა აკრედიტაციის მიღების უფლება „ქართული ოცნების“ დეპუტატების, არჩილ გორდულაძისა და ნინო წილოსანის მიმართვის საფუძველზე, მათთან „ინტერვიუს ჩაწერის მცდელობის“ გამო შეუზღუდა. 

ელისო ჯარიაშვილსთვის გაგზავნილ წერილში კახა ოქროჯანაშვილი განმარტავს, რომ „2025 წლის 16 აპრილს, საქართველოს პარლამეტის სასახლეში, მიუხედავად პარლამენტის წევრის (არჩილ გორდულაძის) მიერ ინტერვიუს ჩაწერაზე უარის თქმისა, თქვენ კვლავ აგრძელებდით ინტერვიუს ჩაწერის მცდელობას რაც დასტურდება ერთის მხრივ, პარლამენტის წევრის წერილობითი განცხადებით № 2-5393/25 და ასევე მოწოდებული ვიდეო მტკიცებულებით“.

ანალოგიური შინაარსის არის თათა ფორაქიშვილისთვის გაგზავნილი წერილიც:  „2025 წლის 11 აპრილს, საქართველოს პარლამეტის სასახლეში, მიუხედავად პარლამენტის წევრის (ნინო წილოსანის) მიერ ინტერვიუს ჩაწერაზე უარის თქმისა, თქვენ კვლავ აგრძელებდით ინტერვიუს ჩაწერის მცდელობას რაც დასტურდება ერთის მხრივ, პარლამენტის წევრის წერილობითი განცხადებით № 2-4921/25 და ასევე მოწოდებული ვიდეო მტკიცებულებით“.

პარლამენტმა ეს გადაწყვეტილება შალვა პაპუაშვილის 2023 წლის 6 თებერვლის ბრძანების - „საქართველოს პარლამენტში მასობრივი ინფორმაციის საშუალებათა წარმომადგენლების აკრედიტაციის წესის დამტკიცების თაობაზე“ საფუძველზე მიიღო. 

აკრედიტაციის ამ წესის მიხედვით, აკრედიტებული ჟურნალისტი ვალდებულია, საქართველოს პარლამენტის წევრის, აპარატის თანამშრომლის ან პარლამენტში სტუმრად მყოფი პირის მიერ ინტერვიუს ჩაწერაზე უარის თქმის შემთხვევაში ინტერვიუ შეწყვიტოს.

შალვა პაპუაშვილის 2023 წლის 6 თებერვლის ბრძანებამდე პარლამენტში უვადო აკრედიტაციების წესი არსებობდა.

მიმდინარე წლის მარტში პარლამენტმა აკრედიტაცია 6 თვით  შეუჩერა „TV პირველის“ ჟურნალისტ ნატა ქაჯაიასაც. 

2024 წელს კი, პარლამენტმა „ქართული ოცნებისა“ და „ხალხის ძალის“ დეპუტატების მოთხოვნის საფუძველზე აკრედიტაცია შეუჩერა ტელეკომპანია „ფორმულას“, „ტვ პირველისა“ და „მთავარი არხის“  ჟურნალისტებსაც. ეს შემთხვევები მოხვდა ადგილობრივი და საერთაშორისო ორგანიზაციებისა და სახალხო დამცველის 2024 წლის ანგარიშებშიც. 

საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა გადაცემა „რეალური სივრცე“ დახურა. ამ გადაწყევტილების შესახებ ტელევზიიამ თანამშრომლებს დღეს წერილობითი ფორმით შეატყობინა: 

„როგორც თქვენთვის ცნობილია, საზოგადოებრივი მაუწყებლის მედიის თოქ-შოუს - „რეალური სივრცე“, ეწურება საპროექტო ვადა 1 მაისს. იმის გათვალისწინებით, რომ 2025 წლის 11 აპრილს შრომითი ურთიერთობა შეწყდა აღნიშნული თოქ-შოუს წამყვანთან და სახესთან, ხსენებული თოქ-შოუს საპროექტო ვადის გაგრძელება აღარ იგეგმება“.

„რეალური სივრცის“ გუნდი ტელევიზიის მენეჯმენტის გადაწყევტილებისა და მიღებული შეთავაზების შესახებ პრესკონფერენციას ორშაბათს, 5 მაისს გამართავს. 

ნინო ზაუტაშვილი საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა არხიდან 11 აპრილს გაათავისუფლა. სოსო კაციტაძეს, თამარ მშვენიერაძესა და ტუხა კვინიკაძეს კი არხის გენერალურმა დირექტორმა, თინათინ ბერძენიშვილმა „საჯარო სივრცეში გავრცელებული განცხადებებით მაუწყებლის სარედაქციო დამოუკიდებლობისა და მიუკერძოებლობის ეჭვქვეშ დაყენება და ამის შედეგად, დამსაქმებლისთვის რეპუტაციული ზიანის მიყენების“ გამო უსაყვედურა და 12 თვის განმავლობაში „ანალოგიური ან/და სხვა სახის დარღვევის შემთხვევაში“ შესაძლო გათავისუფლების შესახებ გააფრთხილა. 

ნინო ზაუტაშვილის არხიდან გათავისუფლების შემდეგ „რეალური სივრცე“ „პირველი არხის“ რადიო ეთერში აღარ გასულა. გადაცემა ტელევიზიიდან რადიოს ეთერში კი 2024 წლის შემოდგომიდან, ტელევიზიის ახალ შენობაში გადასვლის პროცესის საფუძვლით, გადავიდა. 

ხელისუფლების მიმართ კრიტიკულად განწყობილი ტელეკომპანია „მთავარი არხის“ სატელევიზიო მაუწყებლობა, რომელიც ეთერში თითქმის 6 წელი გადიოდა, დღეს, 1 მაისს შეწყდა. 

ტელევიზიის განცხადებით, ამ ეტაპზე მუშაობას მხოლოდ ციფრული დეპარტამენტი: სოციალური ქსელები და ვებგვერდი განაგრძობს, სატელევიზიო მაუწყებლობის შესანარჩუნებლად კი არანაირი საშუალება აღარ დარჩა:

„5 წელი და 8 თვე აქ მთავარი იყავით თქვენ, ჩვენი მაყურებელი, ქართული საზოგადოება და ის ღირებულებები, რომლებიც ჩვენ ყველას გვაერთიანებს, რომლებმაც აქამდე მოგვიყვანა; ღირებულებები, რომელთა გაღრმავებითაც ჩვენ არა მარტო ევროპის, არამედ მთელი მსოფლიოს ღირსეულ წევრად უნდა დავრჩეთ და გადავრჩეთ; ღირებულებები, რომლებსაც ასე დაუნდობლად ებრძვის და ნაბიჯ-ნაბიჯ ანადგურებს „ქართული ოცნება“.

ჩვენც ძალიან ბევრი ვიბრძოლეთ. ჩვენი არხის არსებობა დაარსების დღიდანვე არ იყო მარტივი. ამ გზაზე გადავიტანეთ უამრავი გამოწვევა, რასაც ბევრი, უბრალოდ, ვერ გაუძლებდა. ბევრი წარმატებაც გვქონდა და არც შეცდომებისგან ვიყავით დაზღვეული, თუმცა მათი გამოსწორებისა და არხის მუდმივი გაუმჯობესებისთვის უმძიმესი კრიზისების დროსაც კი არ დაგვიკლია ძალისხმევა. დახურვის პირასაც არაერთხელ ვყოფილვართ ამ წლების განმავლობაში, მაგრამ „მთავარი არხის“ თითოეული თანამშრომლის პირადი თავდადებით, თავგანწირვითა და ერთგულებით, რიგითი ადამიანებისა თუ ჩვენი პარტნიორების გვერდში დგომით, ზოგჯერ თქვენგან ჩარიცხული თითო ლარით ან, უბრალოდ, გამხნევებით, მაინც ყველა ჯერზე გადავრჩით და წარმოუდგენელ ვითარებაში ვინარჩუნებდით საქართველოს ყველაზე გავლენიანი და რეიტინგული კრიტიკული არხის პოზიციას. იმდენად, რომ, ხშირად, თვითონაც კი გვიკვირდა საკუთარი მოთმინებისა და მიღწევების.

ჩვენ მართლაც შეუძლებელს გავუძელით, მაგრამ, როგორც ეს საქართველოს ისტორიაში, სამწუხაროდ, ბევრჯერ ხდება, ჩვენი ციხეც შიგნიდან გატეხეს, გარე მტერი ვერ მოგვერია. ჩვენ დაგვანგრია სწორედ იმან, ვინც, თავის დროზე, ამ აუღებელი კედლების აშენებაში გვეხმარებოდა. ჩვენმა ერთ-ერთმა დამფუძნებელმა თავისი პირადი მიზნებისა თუ შურისძიების გამო დახურვამდე მიიყვანა „მთავარი არხი“ და ამით დიდი სამსახური გაუწია რუსულ რეჟიმს.

ამ ეტაპზე მხოლოდ ჩვენი ციფრული დეპარტამენტი - სოციალური ქსელები და ვებ-გვერდი განაგრძობს მუშაობას. სატელევიზიო მაუწყებლობის შესანარჩუნებლად ჩვენ არანაირი საშუალება აღარ დაგვრჩა.

დიდი მადლობა, რომ გვიყურებდით და გვისმენდით „მთავარი არხის“ გუნდს, რომელიც ნებისმიერ ფასად აგრძელებდა თქვენთვის მუშაობას. კადრში თუ კადრს მიღმა, ჩვენ ისევ ძველი ღირებულებებით განვაგრძობთ ბრძოლას და ყველგან და ყოველთვის მთავარი იქნებით თქვენ, ქართველი ხალხი და ჩვენი საქართველო. მომავალ შეხვედრამდე“.

„მთავარი არხის“ ოფიციალურ განცხადებამდე რამდენიმე დღით ადრე, ტელევიზიის ჟურნალისტებმა სოციალური ქსელების საკუთარ გვერდებზე გაავრცელეს ინფორმაცია, რომ ტელეკომპანიის გენერალურმა დირექტორმა, გიორგი გაბუნიამ მათ არხის მაუწყებლობის სრულად შეწყვეტასთან დაკავშირებით შეატყობინა. 

„მთავარი არხის“ გენერალურმა დირექტორმა არხის შესაძლო დახურვასთან დაკავშირებით განცხადება გასული წლის 24 დეკემბერს გაავრცელა და აღნიშნა, რომ ტელეკომპანიის დაახლოებით 40%-იანი წილის მფლობელმა, ზაზა ოქუაშვილმა „მთავარი არხის“ დახურვა გადაწყვიტა. გიორგი გაბუნიამ ტელეკომპანიის დირექტორს, გოგი ქურდაძეს „[ზაზა] ოქუაშვილის დავალებების მორჩილი შემსრულებელი უწოდა“. მისი თქმით, ქურდაძე კომპანიაში ყველა ფინანსურ ოპერაციას ბლოკავდა და კომპანიისთვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი კონტრაქტების გაფორმებაზე უარს ამბობდა.

ამავე დღეს ზაზა ოქუაშვილის წარმომადგენელმა მოქმედი გენერალური დირექტორის გადაყენება მოითხოვა. გოგი ქურდაძემ საჯარო რეესტრის ეროვნულ სააგენტოს მიმართა განცხადებით, დაერეგისტრიერებინა ცვლილება გიორგი გაბუნიას თანამდებობის დატოვების შესახებ. ქურდაძე „მთავარი არხის“ რეგისტრირებულ მონაცემებში ცვლილებას გაბუნიას მიერ დამფუძნებლებისთვის მეილზე გაგზავნილი წერილის საფუძველზე მოითხოვდა, თუმცა რეესტრმა ეს მოთხოვნა არ დააკმაყოფილა.

27 იანვარს „მთავარმა არხმა“ მორიგი განცხადება გაავრცელა, რომ არხის თანადამფუძნებელი, ზაზა ოქუაშვილი ტელევიზიას ეტაპობრივად ხურავდა. 15 თებერვლიდან კი არხზე შეჩერდა გადაცემები, რომლებიც პირდაპირ ეთერში გადაიცემოდა.

„მთავარი არხი“ 2019 წლის 9 სექტემბრიდან მაუწყებლობდა. ის ტელეკომპანია „რუსთავი 2-ის“ ყოფილმა გენერალურმა დირექტორმა, ნიკა გვარამიამ მას შემდეგ დააფუძნა, რაც „რუსთავი 2“ ქიბარ ხალვაშს გადაეცა და ტელევიზია თანამშრომლების ნაწილმა დატოვა. 

ფოტო: გურამ მურადოვი


დღეს, 28 აპრილს თბილისის საქალაქო სასამართლომ 2023 წელს, რუსული კანონის საწინააღმდეგო აქციაზე დაშავებული ჟურნალისტების საქმის განხილვა დაიწყო. სასამართლომ იმსჯელა მხარეების მიერ წარდგენილ შუამდგომლობებზე და მტკიცებულებების გამოთხოვის მიზნით, საქმის განხილვა 2025 წლის 16 ივნისამდე გადადო.

სასამართლოში სარჩელი 18 ჟურნალისტისა და ოპერატორის სახელით „მედიაომბუდსმენმა“ წარადგინა. მოსარჩელები პოლიციელების მიერ მიყენებული მორალური ზიანის ანაზღაურებას ითხოვენ. საქმეს მოსამართლე ანა ჩხეტიანი უძღვება.

„ქართულმა ოცნებამ“ რუსული კანონი, რომელიც საბოლოოდ 2024 წლის 14 მაისს მიიღო, პირველად 2023 წელს დააინიცირა, რასაც პროტესტი მოჰყვა. მარტში პარლამენტის შენობასთან მიმდინარე აქცია კი ხელისუფლებამ ძალის გამოყენებით დაშალა.

„მედიაომბუდსმენის“ ინფორმაციით, 2023 წლის 2-9 მარტის პერიოდში სამართალდამცველები მედიის წარმომადგენლების მიმართ ისეთ ძალადობრივ მეთოდებს იყენებდნენ, როგორიცაა: წიწაკის სპრეის სახეში შესხმა, წყლის ჭავლის დამიზნება, გაზის კაფსულების დამიზნებით სროლა, ფიზიკური შეურაცხყოფა (ქამრებით გათრევა, სქროლის სროლა, ჩარტყმა თავის არეში, მხარზე კამერით მომუშავე ოპერატორების ცემა ზურგის არეში, წიხლის ჩარტყმა), სიტყვიერი შეურაცხყოფა (გინება, დამამცირებელი მიმართვა, ძალადობის მუქარა), კამერაზე ხელის აფარება, იძულებით გაყვანა გადაღების ადგილიდან, პარლამენტის შენობიდან გაგდება და სხვა.

„მიუხედავად იმისა, რომ 2023 წელს სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა დაიწყო გამოძიება “მედიაომბუდსმენის” მიერ წარდგენილ ფაქტებზე, დამნაშავე პირების გამოვლენა და სამართლებრივი პასუხისმგებლობის დაკისრება დღემდე შეუსრულებელია, რაც დამატებით აღრმავებს უნდობლობას გამოძიების ეფექტიანობის მიმართ.

სასამართლო დავა წარმოადგენს კიდევ ერთ სამართლებრივ მცდელობას, რომლის მიზანია სიტყვის თავისუფლებისა და საზოგადოების ინფორმირების უფლების დაცვა. აღნიშნული სარჩელის დროული და სრულფასოვანი განხილვა განსაკუთრებულ მნიშვნელობას იძენს საზოგადოებრივი უსაფრთხოების, ადამიანის უფლებების და მედიის თავისუფლების განმტკიცებისთვის“, - წერს მედიაომბუდსმენი.

მთლიანობაში, 2023 წლის 2-9 მარტის აქციებისას, რუსთაველის გამზირზე პროფესიულ საქმიანობაში ხელი მედიის 21 წარმომადგენელს შეეშალა, საიდანაც სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა 9 ჟურნალისტსა და ოპერატორს დაზარალებულის სტატუსი მიანიჭა. სასამართლოში სარჩელი კი მედიის 18 წარმომადგენლის სახელით შევიდა.

დღეს, 28 აპრილს, „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ“ მზია ამაღლობელის, „ბათუმელებისა“ და „ნეტგაზეთის“ დამფუძნებლის სახელით ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოს საჩივრით მიმართა.

საიას განცხადებით, ადამიანის უფლებათა ევროპულ სასამართლოში წარდგენილი საჩივრით დასაბუთებულია, რომ მზია ამაღლობელის მიმართ ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის ისეთი ფუნდამენტური უფლებები დაირღვა, როგორებიცაა:

თავისუფლებისა და უსაფთხოების უფლება (კონვენციის მე-5 მუხლი);

საქმის სამართლიანი განხილვის უფლება (კონვენციის მე-6 მუხლი);

პირადი და ოჯახური ცხოვრების დაცულობის უფლება (კონვენციის მე-8 მუხლი);

გამოხატვის თავისუფლება (კონვენციის მე-10 მუხლი);

სამართლებრივი დაცვის ქმედითი საშუალების უფლება (კონვენციის მე-13 მუხლი მე-8 და მე-10 მუხლებთან ერთობლიობაშ);

უფლების შეზღუდვათა გამოყენების ფარგლები (კონვენციის მე-18 მუხლი). 

ორგანიზაცია აღნიშნავს, რომ სტრასბურგის სასამართლოში გაგზავნილ საჩივარში მხოლოდ ნაწილია იმ დარღვევების, რომლებიც მზია ამაღლობელის მიმართ არის ჩადენილი:

„იმის გათვალისწინებით, რომ დარღვევების ნაწილზე საქმის განხილვა ჯერ არ არის დასრულებული, დღეს გაგზავნილი საჩივარი აღნიშნულ დარღვევებს არ მოიცავს და მათზე სტრასბურგის სასამართლოში დავა, შედეგების შესაბამისად, ეროვნულ დონეზე საქმის განხილვის დასრულების შემდგომ იქნება შესაძლებელი“.

„ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი 11-12 იანვარს, ბათუმის პოლიციის მთავარ სამმართველოსთან ორჯერ დააკავეს. პირველად მზია ამაღლობელი პოლიციამ კედელზე იმ სტიკერის გაკვრის გამო დააკავა, რომელზეც „გაიფიცე“ ეწერა, ის მოგვიანებით ხელწერილის საფუძველზე გაათავისუფლეს, თუმცა მალევე მეორედ, ირაკლი დგებუაძისთვის, ბათუმის პოლიციის უფროსისთვის სილის გაწვნის გამო დააკავეს. 

15 იანვარს „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ“ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ დაკავების შემდეგ, მზია ამაღლობელს დგებუაძე სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდა და აგრესიულად ეპყრობოდა, მან ამაღლობელს სახეშიც შეაფურთხა.

„ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი მოსამართლე სალიხ შაინიძემ ადმინისტრაციულ საქმეზე სამართალდამრღვევად 18 მარტს ცნო და 2 000 ლარით დააჯარიმა.

მზია ამაღლობელის სისხლის სამართლის საქმის არსებითი განხილვა კი ბათუმის საქალაქო სასამართლოში მიმდინარეობს. ამაღლობელს 4-დან 7 წლამდე პატიმრობა ემუქრება. ის დაკავების დღიდან, 38 დღე შიმშილობდა.

მზია ამაღლობელის დაუყოვნებლივ გათავისუფლებას 300-ზე მეტი ჟურნალისტი, რედაქტორი, მედიამენეჯერი და პრესის თავისუფლებისა და ჟურნალისტების უფლებების დამცველი 80-ზე მეტი ორგანიზაცია ითხოვს. 

18 მარტიდან „ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელისა და დირექტორის სასამართლო პროცესების მონიტორინგი დაიწყო მსახიობ ჯორჯ კლუნისა და უფლებადამცველ ამალ კლუნის ფონდმა. ამაღლობელის საქმეში სამართლიანობის მოთხოვნით კამპანია დაიწყო ადამიანის უფლებადამცველი საერთაშორისო ორგანიზაცია Amnesty International-მაც. 

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ გამოცემა „პუბლიკის“ ფოტორეპორტიორისთვის, მინდია გაბაძისთვის თბილისის საქალაქო სასამართლოში პროფესიული საქმიანობის ხელშეშლის ფაქტს ეხმაურება და სასამართლოს მოუწოდებს, სხდომების გაშუქებისას ჟურნალისტებს პროფესიული უფლებები არ შეუზღუდოს და სასამართლოს ტერიტორიაზე მათი უსაფრთხოება სათანადოდ უზრუნველყოს.

ქარტიის განცხადებით, ჟურნალისტებს სულ უფრო და უფრო უჭირთ სასამართლო პროცესების გაშუქება და მოსამართლეები ხშირად ფორმალური მიზეზებით უზღუდავენ მათ პროფესიულ უფლებებს:

„ზოგიერთი ფოტორეპორტიორი სისხლის სამართლის საქმეებზე ფოტოგადაღებას საერთოდ ვეღარ ახერხებს. სასამართლოს ტერიტორიაზე ჟურნალისტებს უცნობი პირები თავს დაუსჯელად ესხმიან“. 

გამოცემა „პუბლიკის“ ინფორმაციით, დღეს, თბილისის საქალაქო სასამართლოს დერეფანში ჟურნალისტებზე ფიზიკურად იძალადეს ნარკოდანაშაულში ბრალდებული ნიკა კაციას სასამართლო პროცესზე ჩვენების მისაცემად მისული პოლიციელის, ლაშა ხარხელაურის თანმხლებმა პირებმა. 

„ჟურნალისტებს შორის იყო „პუბლიკას“ ფოტორეპორტიორი მინდია გაბაძე, რომელიც სხდომიდან გამოსულ ლაშა ხარხელაურს მის მიერ მიცემულ ჩვენებასთან დაკავშირებით კითხვებს უსვამდა. მიუხედავად იმისა, რომ ჟურნალისტებმა მოძალადეებს რამდენჯერმე სთხოვეს, თავი წარედგინათ, მათ სასამართლოს ტერიტორია ისე დატოვეს, რომ ვინაობა არ გაუმხელიათ“. 

დღესვე „პუბლიკის“ ფოტორეპორტიორს, მინდია გაბაძეს მოსამართლე დავით თეთრაულმა სამართალდამცველის შეურაცხყოფისთვის დაკავებული გიორგი ჩხეიძის სასამართლო სხდომაზე ფოტოგადაღების უფლება არ მისცა და დარბაზიდან გააძევა იმ მოტივით, რომ ჟურნალისტს მისთვის ფოტოგადაღების მოთხოვნით წინასწარ, სხდომამდე ერთი საათით ადრე, არ მიუმართავს.

„მინდია გაბაძემ მოსამართლეს აუხსნა, რომ ამის გაკეთებას ვერ შეძლებდა, რადგანაც სხდომის შესახებ გიორგი ჩხეიძის ადვოკატებმა და ახლობლებმაც კი მხოლოდ ნახევარი საათის წინ შეიტყვეს“.  

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ შეფასებით, საქართველოში არსებული დაძაბულობის ფონზე, საზოგადოების ინტერესი როგორც ადმინისტრაციული, ისე სისხლის სამართლის პროცესების მიმართ, მაღალია და „ჟურნალისტებს საპასუხისმგებლო მოვალეობა აკისრიათ, საზოგადოება უზრუნველყონ სანდო ინფორმაციით ამ პროცესების შესახებ, სასამართლო კი მათ პროფესიული საქმიანობის ჯეროვნად განხორციელების საშუალებას არ აძლევს“. 

ქარტია თბილისის საქალაქო სასამართლოს მოუწოდებს, სხდომების გაშუქებისას ჟურნალისტებს პროფესიული უფლებები არ შეუზღუდოს, ხოლო სპეციალურ საგამოძიებო სამსახურისგან მოითხოვს სასამართლოს ტერიტორიაზე ჟურნალისტების მიმართ განხორციელებული ფიზიკური ძალადობის შემთხვევების დაუყოვნებლივ გამოიძიოს. 

აშშ-ის ფედერალურმა მოსამართლემ, როის ლამბერტმა პრეზიდენტ დონალდ  ტრამპის ადმინისტრაციას უბრძანა, აღედგინა ყველა სამუშაო ადგილი და დაფინანსება „ამერიკის ხმისა“ და აშშ-ს მიერ მხარდაჭერილი სხვა საინფორმაციო საშუალებებისთვის.

მოსამართლის შეფასებით, აშშ-ის მთავრობის მიერ დაფინანსებული საინფორმაციო სამსახურის გაუქმების მცდელობა კანონისა და კონსტიტუციის დაარღვევით მოხდა.

როის ლამბერტის თქმით, „ამერიკის ხმის“ გაჩუმებამ პირველად 80 წლის განმავლობაში, ასობით მილიონი მსმენელი დატოვა ახალი ამბების სანდო წყაროს გარეშე მსოფლიოს იმ ნაწილებში, რომლებსაც თავისუფალი პრესა არ გააჩნიათ.

26 მარტს, შეერთებული შტატების ფედერალურმა სასამართლომ „რადიო თავისუფალი ევროპა/რადიო თავისუფლების“ მოთხოვნაც დააკმაყოფილა და აშშ-ის გლობალური მედიის სააგენტოს (USAGM-ის) მიერ საგრანტო ხელშეკრულების გაწყვეტის შესახებ გადაწყვეტილების მოქმედება დროებით შეაჩერა.

15 მარტს ცნობილი გახდა, რომ აშშ-ის პრეზიდენტმა, დოლანდ ტრამპა ხელი მოაწერა აღმასრულებელ ბრძანებას, რომელიც ითვალისწინებს შვიდი ფედერალური სააგენტოს შემცირებას. მათ შორისაა აშშ-ის გლობალური მედიის სააგენტო, რომელიც ზედამხედველობას უწევს როგორც „ამერიკის ხმას“, ისე „რადიო თავისუფალ ევროპა/რადიო თავისუფლებას“ და სხვა ფედერალურ მაუწყებლებს.

„პრესის საერთაშორისო ინსტიტუტი“ (IPI) „ბათუმელებისა“ და „ნეტგაზეთის“ დამფუძნებლისა და დირექტორის პატიმრობის 100 დღესთან დაკავშირებით განცხადებას ავრცელებს და აღნიშნავს, რომ მზია ამაღლობელის დაკავება „ქართული ოცნების“ აშკარა მცდელობაა ჩაახშოს კრიტიკული ხმები.

„მზიას დაკავება არის მმართველი პარტია „ქართული ოცნების“ აშკარა მცდელობა, რომ ჩაახშოს კრიტიკული ხმა, შეაშინოს დამოუკიდებელი ჟურნალისტები და გაანადგურონ ყველაფერი, რაც ქვეყანაში დამოუკიდებელი მედიისგან დარჩა. მიუხედავად მედიასა და სამოქალაქო საზოგადოებაზე თავდასხმებისა, ქართველი ჟურნალისტები, მათ შორის მზიაც, ბრძოლას აგრძელებენ. 

კვლავ ვიმეორებთ ჩვენს მოთხოვნას - დაუყოვნებლივ გათავისუფლდეს მზია ამაღლობელი და გამოვხატავთ ჩვენს სრულ სოლიდარობას მისი ოჯახისა და კოლეგების მიმართ. შემოგვიერთდით მზიას გათავისუფლების მოთხოვნით ,“ - აღნიშნულია IPI-ის განცხადებაში.

მზია ამაღლობელის 100-დღიან პატიმრობას გამოეხმაურა „მედიის ადვოკატირების კოალიცია“, რომელიც ადამიანის უფლებების დამცველ და მედიის საკითხებზე მომუშავე 17 ორგანიზაციას აერთიანებს.

„დღეს ასი დღე შესრულდა, რაც მზია ამაღლობელი რეჟიმის ტყვეობაში იმყოფება. მზია ამაღლობელის საქმეში "დაზარალებულ" პოლიციელებს მხარდამჭერად ცრუ მოწმეები და გაყალბებული ვიდეომასალა მოჰყავთ. მზია ამაღლობელის წინააღმდეგ მიმართულია სახელმწიფო პროპაგანდა, რომელიც ცრუ ინფორმაციის გავრცელებით ცდილობს, საზოგადოებას დაუკარგოს რწმენა საერთო კეთილდღეობისა და სამართლიანობისთვის ბრძოლის მნიშვნელობის მიმართ.

საზოგადოება იდგება სიმართლის მხარეს, ისევე, როგორც მზია ამაღლობელი, რომელმაც, როგორც ჟურნალისტმა, სიმართლის ძიება და მისი გახმოვანება პროფესიად და ცხოვრების წესად აირჩია“, - წერს კოალიცია. 

„ბათუმელებისა“ და „ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი 11-12 იანვარს, ბათუმის პოლიციის მთავარ სამმართველოსთან ორჯერ დააკავეს. პირველად მზია ამაღლობელი პოლიციამ კედელზე იმ სტიკერის გაკვრის გამო დააკავა, რომელზეც „გაიფიცე“ ეწერა, ის მოგვიანებით ხელწერილის საფუძველზე გაათავისუფლეს, თუმცა მალევე მეორედ, ირაკლი დგებუაძისთვის სილის გაწვნის გამო დააკავეს.

15 იანვარს „საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციამ“ გაავრცელა ინფორმაცია, რომ დაკავების შემდეგ, მზია ამაღლობელს დგებუაძე სიტყვიერ შეურაცხყოფას აყენებდა და აგრესიულად ეპყრობოდა, მან ამაღლობელს სახეშიც შეაფურთხა.

„ბათუმელებისა“ და „ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი მოსამართლე სალიხ შაინიძემ ადმინისტრაციულ საქმეზე სამართალდამრღვევად 18 მარტს ცნო და 2 000 ლარით დააჯარიმა.

მზია ამაღლობელის სისხლის სამართლის საქმის არსებითი განხილვა კი ბათუმის საქალაქო სასამართლოში მიმდინარეობს. ამაღლობელს 4-დან 7 წლამდე პატიმრობა ემუქრება. ის დაკავების დღიდან, 38 დღე შიმშილობდა.

დღეს, 17 აპრილს „სოციალური სამართლიანობის ცენტრმა“ აფგან სადიგოვთან ერთად, რომელიც საპატიმროდან გუშინ გაათავისუფლეს, პრესკონფერენცია გამართა.

აზერბაიჯანელმა ჟურნალისტმა, რომელიც თბილისში, გასული წლის აგვისტოში დააკავეს და საექსტრადიციო პატიმრობა შეუფარდეს, შეხვედრაზე საუბარი ქართველი ჟურნალისტებისადმი მადლიერების გამოხატვით დაიწყო:

„მოგესალმებით გაბედულ, მამაც ჟურნალისტებს. დიქტატორ კობახიძეს და განგსტერ, მაფიოზ ივანიშვილს ბედმა არ გაუღიმა, რადგან თქვენნაირი ჟურნალიტები და მედიის  წარმომადგენლები ჰყავთ საქართველოში. ასევე, ძალიან მადლიერი ვარ იმისთვის, რომ ჩემთან დაკავშირებულ ამბებს ყოველთვის აყენებდით დღის წესრიგში და საზოგადოების ყურადღების ცენტრში ამყოფებდით“. 

აფგან სადიგოვის თქმით, ის 2024 წლის 3 აგვისტოს ილჰამ ალიევის შეკვეთით და საქართველოში ირაკლი კობახიძის დავალებით დააკავეს.

„საქართველოში დამაკავეს დიქტატორი ალიევის შეკვეთით და საქართველოში დიქტატორობის გზაზე ახლადშემდგარი კობახიძის დავალებით…უნდა იცოდნენ, რომ შეიძლება აფგან სადიგოვი დაიჭირონ, შეიძლება მოკლან კიდეც, მაგრამ მათ ნაცვლად აუცილებლად სხვები გამოჩნდებიან. აზერბაიჯანში უკვე 400-მდე პოლიტიკური პატიმარია და არსებული რეჟიმის სიველურე და სიმხეცე პიკს აღწევს. ბევრი ქალი ჟურნალისტია დაკავებული ცილისწამებით. 

აზერბაიჯანში ყოველ ჯერზე როცა მაკავებდნენ, ჩემს ოჯახს აშანტაჟებდნენ და მცირეწლოვანი შვილების მკვლელობით მემუქრებოდნენ. ყოველ ჯერზე მივმართავდი ალიევს, რომ ეს ჩვენი ბრძოლაა და ოჯახს უნდა შეშვებოდა, კრიტიკოსების გაჩუმებას კი ვერ მიიღებდა. სამწუხაროდ, დიქტატორები არასდროს გამოსწორდებიან“. 

სადიგოვმა სოლიდარობა გამოუცხადა „ბათუმელებისა“ და „ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელსა და დირექტროს, მზია ამაღლობელსაც და აღნიშნა, რომ ის ცილისწამების საფუძველზეა დაკავებული.

გუშინ, 16 აპრილს თბილისის საქალაქო სასამართლომ პროკურატურის შუამდგომლობა დააკმაყოფილა და აფგან სადიგოვისთვის გამოყენებული საექსტრადიციო პატიმრობა გირაოთი შეცვალა. სადიგოვი პატიმრობიდან გუშინვე გათავისუფლდა.

„სოციალური სამართლიანობის ცენტრის“ განცხადებით, ექსტრადიციის მიზნით პატიმრობის მაქსიმალური ვადა 9 თვეს შეადგენს, რომელიც აფგან სადიგოვისთვის 3 მაისს იწურებოდა, რის გამოც პროკურატურა იძულებული გახდა აღკვეთის ღონისძიების შეცვლის მოთხოვნით, სასამართლოსთვის მიემართა.  

„თბილისის საქალაქო სასამართლომ აფგან სადიგოვის მიმართ აღნიშნული განჩინება სწორედ ადამიანის უფლებათა ევროპული  სასამართლოს მიერ 2025 წლის 27 თებერვალს მიღებულ გადაწყვეტილებას დააფუძნა, რომლითაც საქართველოს ხელისუფლებას დევნილი ჟურნალისტის აზერბაიჯანში ექსტრადიცია აეკრძალა. აფგან სადიგოვის ექსტრადიცია აზერბაიჯანში აკრძალულია მანამ, სანამ სტრასბურგის სასამართლო საქმეზე არსებით გადაწყვეტილებას არ მიიღებს - პროცესი კი შესაძლოა წლების განმავლობაში გაგრძელდეს,“ - წერს ორგანიზაცია. 

Azel.Tv-ის მთავარი რედაქტორი, აფგან სადიგოვი თბილისში, გასული წლის 3 აგვისტოს დააკავეს და მეორე დღეს 3-თვიანი საექსტრადიციო პატიმრობა შეუფარდეს, თბილისის საქალაქო სასამართლომ აფგან სადიგოვს პატიმრობა მეორედ, კიდევ 3 თვით 2025 წლის 31 იანვარს გაუხანგრძლივა.

ვრცლად აფგან სადიგოვის საქმის შესახებ გაეცანით „მედიაჩეკერის“ სტატიას - სადიგოვის საქმე ვრცლად: საექსტრადიციო პატიმრობა სააპელაციოში გასაჩივრდა

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ განცხადებით, მედიაგარემოს უწყვეტი და სისტემური გაუარესების შედეგად როგორც მედიასაშუალებებს, ისე სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების საკითხებზე მომუშავე ორგანიზაციებს საქართველოში ეგზისტენციალური საფრთხე ემუქრებათ. 

ქარტია ყველა იმ საკითხსა და ბოლოდროინდელ შემთხვევას აჯამებს, რაც ამ უკუსვლას ადასტურებს და საერთაშორისო საზოგადოებას მედიისა და ჟურნალისტების უფლებების დასაცავად „ქართული ოცნების“ მიმართ წნეხის გაძლიერებისკენ მოუწოდებს.  

მედიის შემზღუდავი საკანონმდებლო ცვლილებები

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ წერს, რომ ბოლო თვეების განმავლობაში „ქართულმა ოცნებამ“ შემზღუდავი საკანონმდებლო ცვლილებები ერთიმეორის მიყოლებით განახორციელა:

„დამოუკიდებელი მედიისა და არასამთავრობო ორგანიზაციების სტიგმატიზაციის კამპანია „უცხოური აგენტების რეგისტრაციის აქტის” მიღებით დაგვირგვინდა. მაუწყებლობის შესახებ კანონში შეტანილმა ცვლილებებმა თვითრეგულირების მექანიზმები დაასუსტა და საქართველოს ეროვნული კომუნიკაციების კომისიას შინაარსობრივი საკითხების გამო ტელე და რადიო კომპანიების დასანქცირების მანდატი მიანიჭა. მაუწყებლებმა დასავლურ ფინანსებსა და ექსპერტიზაზე წვდომაც დაკარგეს. ცვლილებებით კანონში გრანტების შესახებ „ქართულმა  ოცნებამ“ სამოქალაქო საზოგადოებისა და მედიისთვის განკუთვნილ საგრანტო რესურსებზე  სრული კონტროლი მიიღო“.  

მზია ამაღლობელის დაკავება

ქარტიის განცხადებაში აღნიშნულია, რომ უკანონო პატიმრობაში რჩება „ნეტგაზეთისა“ და „ბათუმელების“ დირექტორი, მზია ამაღლობელი, რომელსაც პროკურატურა პოლიციელზე თავდასხმას ედავება. ამაღლობელს 4-დან 7 წლამდე პატიმრობა ემუქრება. 

„ამჟამად ბათუმის საქალაქო სასამართლოში სისხლის სამართლის საქმის არსებითი განხილვა მიმდინარეობს. პოლიციელები სასამართლოს ცრუ და ურთიერთსაწინააღმდეგო ჩვენებებს აძლევენ, ხოლო მტკიცებულებების დიდი ნაწილი, რომლითაც მზია ამაღლობლის უდანაშაულობა დასტურდება, მოსამართლის გადაწყვეტილებით, საქმიდან ამორიცხულია. მანამდე, 18 მარტს, გაყალბებული ადმინისტრაციული დაკავებისა და სამართალდარღვევის ოქმების საფუძველზე, მზია ამაღლობელი ადმინისტრაციული სამართალდარღვევისთვის 2,000 ლარით დააჯარიმეს“.

საზოგადოებრივი მაუწყებელი

ორგანიზაცია აღნიშნავს, რომ  საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭომ და მენეჯმენტმა მთელი ძალისხმევა არხის კრიტიკულად განწყობილი თანამშრომლების პროტესტის დათრგუნვისკენ მიმართეს. 

„მათ გაუმჭვირვალე შიდა მოკვლევა იმ ჟურნალისტებზე თავდასასხმელად და მათი დისკრედიტაციისთვის გამოიყენეს, ვინც დღემდე არხის ხელმძღვანელობისგან პოლიტიკურ მიუკერძოებლობას, დამოუკიდებელი სარედაქციო პოლიტიკის გატარებასა და საზოგადოების მიმართ ანგარიშვალდებულებას ითხოვს. პროცესის კულმინაცია აღმოჩნდა 11 აპრილს ორი მაღალი სანდოობის ჟურნალისტის, ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანისა და ნინო ზაუტაშვილის, სამსახურიდან გათავისუფლება. დისციპლინური სასჯელი დაუწესეს კიდევ ოთხ ჟურნალისტს - თამარ მშვენიერაძეს, სოსო კაციტაძეს, კახაბერ მელიქიძეს და ირმა ჩუბინიძეს. საზოგადოებრივი მაუწყებლის სარედაქციო პოლიტიკის მიკერძოება „ქართულ ოცნების“ მიმართ დაადასტურა როგორც საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის, ისე ეუთო-ოდირის  მიერ ჩატარებულმა წინასაარჩევნო მონიტორინგმა. სწორედ არხის ხელმძღვანელობის მიერ მათთვის გაზიარებული კრიტიკული შენიშვნების უგულვებელყოფის გამო დატოვა საზოგადოებრივი მაუწყებელი მონიტორინგის სამსახურის უფროსმა თეა კახიანმა“. 

ქარტიის განცხადებით, საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა, რომელიც „საქართველოს წინააღმდეგ წარმოებული ჰიბრიდული ომის ინსტრუმენტად ჩამოყალიბდა და დეზინფორმაციისა და პროპაგანდისტული ნარატივების გავრცელებას განაგრძობს“, სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარედ მეორედ, ახლა უკვე 6-წლიანი ვადით, აირჩია ვასილ მაღლაფერიძე, რომლის მჭიდრო კავშირებიც „ქართულ ოცნებასთან“ დადასტურებულია და რომელსაც საზოგადოებრივი მაუწყებლის თანამშრომლები უკვე დიდი ხანია სარედაქციო პოლიტიკაში ჩარევას ედავებიან. 

ორგანიზაცია ხაზს უსვამს იმასაც, რომ ღია ეთერის მოთხოვნით საზოგადოებრივ მაუწყებელთან კვლავინდებურად იკრიბებიან მოქალაქეები და სხვადასხვა პროფესიული ჯგუფები. 

ჟურნალისტების დაჯარიმება და პროფესიულ საქმიანობაში ხელის შეშლა

დოკუმენტში ვკითხულობთ, რომ ჟურნალისტების დასაშინებლად პოლიცია ფინანსურ ბერკეტებსაც იყენებს:

„პოლიციამ 5,000-ლარიანი ჯარიმა „გზის ხელოვნურად გადაკეტვისთვის“ 20-ზე მეტ ჟურნალისტს გამოუწერა მაშინ, როცა ისინი რუსთაველის გამზირზე პროფესიულ მოვალეობას ასრულებდნენ. მართალია, ცალკეულ შემთხვევებში პოლიციელებმა საჩივარი უკან გაიხმეს მას შემდეგ, რაც მათ ჟურნალისტებმა შესაბამისი მტკიცებულებები წარუდგინეს, ყველა საქმე მარტივად არ დასრულებულა. ზოგიერთი ჟურნალისტი ახლაც სასამართლო პროცესის მოლოდინშია“. 

ორგანიზაცია წერს, რომ , „ქართული ოცნება“ საქართველოში შემოსვლის საშუალებას ისევ არ აძლევს იმ უცხოელ ჟურნალისტებსაც, რომლებიც პროევროპულ აქციებს აშუქებდნენ. მათ შორის არიან ფრანგი ჟურნალისტები კლემენტ ჟირარდო და ჟერომ შობო.

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ განცხადებით, ძალადობრივი გარემო ჟურნალისტებისთვის საფრთხის შემცველია იმ დროსაც, როცა ისინი პროფესიულ მოვალეობას ასრულებენ და მაშინაც, როცა სხვა საქმით არიან დაკავებული: 

• „6 აპრილს პოლიციამ მეტრო მარჯანიშვილის მიმდებარე ტერიტორიაზე, საპოლიციო ეჭვის საფუძველზე ჯერ გააჩერა, ხოლო შემდეგ „პოლიციისადმი დაუმორჩილებლობის ბრალდებით“ დააკავა „ინდიგოს“ ფოტოჟურნალისტი საბა სორდია. პოლიციელებმა საბა სორდიას მიმართ ჰომოფობიური ლექსიკა გამოიყენეს და მას კამერის დამტვრევით დაემუქრნენ. სასამართლოში გადაყვანამდე საბა სორდია იზოლატორში 48 საათით დააყოვნეს. დღეს, 17 აპრილს კი სასამართლომ ის  2500 ლარით დააჯარიმა.  
• 8 აპრილს „ტვ პირველის“ ოპერატორს ლაშა ჯიოშვილს პოლიციამ ფეისბუკ პოსტის გამო ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ოქმი შეუდგინა. პოლიცია ჯიოშვილს საპატრულო პოლიციის ეკიპაჟისა და შინაგან საქმეთა სამინისტროსთვის სიტყვიერი შეურაცხყოფის მიყენებას ედავება. 
• 22 მარტს „ქართული ოცნების“ აქტივისტები თავს დაესხნენ „აჭარა თაიმსის“ დირექტორს, სულხან მესხიძეს და საზოგადოებრივი არხის ჟურნალისტს, ლია ტოკლიკიშვილს, რომლებიც ბათუმში, „ოცნების ქალაქში“ მივიდნენ, რათა სამშენებლო უსაფრთხოების საკითხები გაეშუქებინათ. მათ ჟურნალისტებს სიტყვიერი შეურაცხყოფა მიაყენეს და ტერიტორიის დაუყოვნებლივ დატოვება მოსთხოვეს. 

როგორც ქარტია წერს, ჟურნალისტებს ადგილობრივი მთავრობის, საკრებულოსა და კომისიების სხდომებზე წვდომას უკანონოდ უზღუდავენ ადგილობრივი ხელისუფლების წარმომადგენლები. ჟურნალისტების მიმართ რეპრესიულ ზომებს იღებს პარლამენტიც.

სასამართლო პროცესები

ქარტია აღნიშნავს, რომ „ქართული ოცნების“ სასამართლომ სამართალდამრღვევებად ცნო ის ჟურნალისტები, რომლებიც ნოემბრის ბოლოს, პროევროპული აქციების გაშუქებისას პოლიციამ დააკავა და სასტიკად სცემა:

„ეს იმ ფონზე, როცა დამნაშავე პოლიციელებს, რომელთაც ჟურნალისტებს მუშაობაში ხელი შეუშალეს და უფლებამოსილებას გადაამეტეს, სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა, რომელსაც ბევრმა ჟურნალისტმა მისცა ჩვენება, ვერ მიაგნო“.  

•  გამოცემა „პუბლიკას“ ფოტორეპორტიორს, ალექსანდრე ქეშელაშვილს, პოლიციელებმა 28-29 ნოემბრის ღამეს სხეულის მძიმე დაზიანებები მიაყენეს, მათ შორის, თავისა და სახის არეში. ჟურნალისტს, რომელსაც ჰოსპიტალიზაცია და ქირურგიული ჩარევა დასჭირდა, ჯანმრთელობის პრობლემები დღემდე აწუხებს. იმ დღეს ალექსანდრე ქეშელაშვილს პოლიციელებმა სამუშაო აპარატურაც წაართვეს. შსს ჟურნალისტს, რომელსაც დაზარალებულის სტატუსი აქვს მინიჭებული, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 166-ე (წვრილმანი ხულიგნობა) და 173-ე (სამართალდამცავი ორგანოს თანამშრომლის კანონიერი მოთხოვნის დაუმორჩილებლობა) მუხლების დარღვევას ედავებოდა. მოსამართლემ 17 მარტს ალექსანდრე ქეშელაშვილი პოლიციისადმი დაუმორჩილებლობის ნაწილში სამართალდამრღვევად ცნო და სიტყვიერი შენიშვნა გამოუცხადა. 
• შსს ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 166-ე (წვრილმანი ხულიგნობა) და 173-ე (სამართალდამცავი ორგანოს წარმომადგენლის კანონიერი მოთხოვნის დაუმორჩილებლობა) მუხლების დარღვევას ედავებოდა „რადიო თავისუფლების“ პროდიუსერს, ბექა ბერაძესაც, რომელმაც 12 მარტს მოსამართლისგან სიტყვიერი შენიშვნა მიიღო. ჟურნალისტი პოლიციელებმა 1 დეკემბრის ღამეს პროევროპული აქციის დროს ინგოროყვას ქუჩის მიმდებარედ დააკავეს და სცემეს. 
• 10 თებერვალს სასამართლომ სამართალდამცავი ორგანოს კანონიერი მოთხოვნის დაუმორჩილებლობისთვის სამართალდამრღვევად ცნო „მთავარი არხის“ ოპერატორი სერგი ბარამიძე და მას სიტყვიერი შენიშვნა გამოუცხადა. ბარამის მიმართ წვრილმანი ხულიგნობის ნაწილში სამართალწარმოება შეწყდა. ის პოლიციამ 19 ნოემბერს, პროფესიული მოვალეობის შესრულების დროს, მელიქიშვილის გამზირზე აქციიის გაშუქებისას ძალის გამოყენებით დააკავა. მიყენებული დაზიანებების გამო ოპერატორს სამედიცინო ჩარევა დასჭირდა. 333-ე (უფლებამოსილების გადამეტება) და 154-ე (პროფესიულ საქმიანობაში ხელის შეშლა) მუხლებით საქმის გამოძიება დაიწყო სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმაც

ორგანიზაცია იხსენებს 20 მარტს მომხდარ შემთხვევასაც, როდესაც მოსამართლემ, საჯაროდ შენიშვნის მიცემის შემდეგ, სხდომათა დარბაზიდან გააძევა „ტვ პირველის“ ჟურნალისტები მარიამ გაფრინდაშვილი და ნანუკა ქაჯაია, რომელთაც მანამდე არ მისცა ფოტოგადაღების უფლება, რის თაობაზეც მოთხოვნა მათ წინასწარ, კანონით გათვალისწინებული პროცედურით ჰქონდათ გაგზავნილი. 

ქარტია წერს, რომ შექმნილი მძიმე პირობების გამო ფუნქციონირებას ვეღარ ახერხებენ რეგიონული მედიასაშუალებები. მაგალითად, აჭარაში მოქმედმა ერთადერთმა კომერციულმა ტელემაუწყებელმა, „ტვ 25“-მა საინფორმაციო გამოშვებები და პოლიტიკური ტოქშოუები იანვრიდან შეაჩერა. 16 აპრილს კი ტელეკომპანიის პარტნიორთა კრებამ მისი 100%-იანი წილი გასაყიდად გაიტანა. 

საზოგადოებრივი მაუწყებლის გენერალურმა დირექტორმა, თინათინ ბერძენიშვილმა სამსახურიდან შესაძლო გათავისუფლების შესახებ გადაცემა „რეალური სივრცის“ რედაქტორი ტუხა კვინიკაძე, „შაბათ-კვირის შოუს“ კორესპონდენტი ანა აბაკელია და ამავე გადაცემის აღმასრულებელი პროდიუსერი თამარ ჭინჭარაულიც გააფრთხილა. 

დისციპლინარული სანქციის შესახებ ბრძანებით, რომელიც სამივე მათგანის შემთხვევაში იდენტურია, თინათინ ბერძენიშვილმა თანამშრომლებს „საჯარო სივრცეში გავრცელებული განცხადებებით მაუწყებლის სარედაქციო დამოუკიდებლობისა და მიუკერძოებლობის ეჭვქვეშ დაყენება და ამის შედეგად, დამსაქმებლისთვის რეპუტაციული ზიანის მიყენების“ გამო უსაყვედურა და 12 თვის განმავლობაში „ანალოგიური ან/და სხვა სახის დარღვევის შემთხვევაში“ შესაძლო გათავისუფლების შესახებ გააფრთხილა. 

საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა 11 აპრილს, სამსახურიდან ნინო ზაუტაშვილი და ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანი გაათავისუფლა, კიდევ 4 თანამშრომელი: „რეალური სივრცის“ კორესპონდენტი და წამყვანი, თამარ მშვენიერაძე და იოსებ კაციტაძე, პულტის რეჟისორი და შეთავსებით სპორტული არხის რეჟისორი, კახაბერ მელიქიძე და ბრენდინგისა და პრომოციის ჯგუფის რეჟისორი, ირმა ჩუბინიძე კი შესაძლო გათავისუფლების შესახებ მსგავსი საფუძვლით გააფრთხილა. 

ტელევიზიის შეფასებით, „მიღებული გადაწყვეტილება არის სამართლიანი, მიუკერძოებელი და სამართლებრივად დასაბუთებული“.

ნინო ზაუტაშვილი, ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანი და ტელევიზიის გენერალური დირექტორის მიერ გაფრთხილებული თანამშრომლები „პირველი არხის“ სარედაქციო პოლიტიკას ღიად აკრიტიკებენ და პოლიტიკურ გავლენებზე საუბრობენ.

„პრესის საერთაშორისო ინსტიტუტი“ (IPI) საზოგადოებრივი მაუწყებლიდან ჟურნალისტ ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანისა და „რეალური სივრცის“ წამყვანის, ნინო ზაუტაშვილის გათავისუფლებას გმობს, მხარს უჭერს საზოგადოებრივი მაუწყებლის ჟურნალისტებს, რომლებიც „პოლიტიკური კონტროლისთვის წინააღმდეგობის გაწევის გამო გააჩუმეს“ და არხზე მათ აღდგენას მოითხოვს.

„პირველი არხიდან“ ჟურნალისტების გათავისუფლებას სამოქალაქო საზოგადოების ორგანიზაციებიც გამოეხმაურნენ. „საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიის“ განცხადებით, საზოგადოებრივი მაუწყებლის გადაწყვეტილება ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანისა და ნინო ზაუტაშვილის გათავისუფლების შესახებ უსამართლოა. ქარტია საზოგადოებრივ მაუწყებელში არსებულ არაჯანსაღ ვითარებაზე სრულ პასუხისმგებლობას სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარეს, ვასილ მაღლაფერიძესა და საზოგადოებრივი მაუწყებლის დირექტორს, თინათინ ბერძენიშვილს აკისრებს. 

„მათ მიერ გატარებულმა რეპრესიულმა პოლიტიკამ დააპირისპირა თანამშრომლები, ტელევიზიაში შექმნა მტრული გარემო, სადაც ჟურნალისტებს და ტექნიკურ პერსონალს არ აქვთ საკუთარი აზრის გამოთქმისა და პროფესიული სტანდარტების დაცვით მუშაობის შესაძლებლობა. 

საზოგადოებრივი მაუწყებელი უნდა ემსახურებოდეს ხალხს და ასახავდეს საზოგადოებაში არსებულ მრავალფეროვნებას. ამის საპირისპიროდ, სამეურვეო საბჭომ და მენეჯმენტმა ტელევიზია გადააქცია პარტიულ ორგანოდ და დეზინფორმაციული და პროპაგანდისტული ნარატივების წყაროდ“.

ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანისა და ნინო ზაუტაშვილის ტელეკომპანიიდან  გათავისუფლებას უკანონოს უწოდებს „სოციალური სამართლიანობის ცენტრიც“. 

SJC-ის განცხადებით, მაუწყებლის მენეჯმენტის მხრიდან განსხვავებული შეხედულების გამო თანამშრომლების დევნამ უმძიმესი ფორმები მიიღო და ეს ჟურნალისტების შრომის, გამოხატვისა და თანასწორობის უფლებებს ღიად არღვევს. 

„მთლიანობაში, მაუწყებელში მიმდინარე მოვლენები კონსტიტუციით დაცულ დამოუკიდებელ ინსტიტუტზე რეჟიმის მხრიდან პოლიტიკური კონტროლის მოპოვების და მიტაცების უმძიმეს რეალობას აჩვენებს, რაც საქართველოში მედიის გაუარესებული მდგომარეობის ფონზე, ავტორიტარიზმის კონსოლიდაციის შემაშფოთებელი ტენდენციის გამოვლინებაა“.

„მედიის ადვოკატირების კოალიციის“ შეფასებით კი, საზოგადოებრივი მაუწყებლიდან პროფესიონალი და დამოუკიდებელი ჟურნალისტების უკანონო გათავისუფლება „ქართული ოცნებისა“ და მაუწყებლის ხელმძღვანელობის რეპრესიული პოლიტიკის შედეგია.

კოალიცია „ევროპის მაუწყებელთა კავშირს“ (EBU) მოუწოდებს დაუყოვნებლივ იმოქმედოს საქართველოში საზოგადოებრივი მაუწყებლის დამოუკიდებლობის დასაცავად და სათანადო რეაგირება მოახდინოს შექმნილ ვითარებაზე.

საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა ნინო ზაუტაშვილი და ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანი სამსახურიდან 11 აპრილს გაათავისუფლა, კიდევ 4 თანამშრომლის: „რეალური სივრცის“ კორესპონდენტისა და წამყვანის, თამარ მშვენიერაძისა და იოსებ კაციტაძის, პულტის რეჟისორის და შეთავსებით სპორტული არხის რეჟისორის, კახაბერ მელიქიძის, ბრენდინგისა და პრომოციის ჯგუფის რეჟისორის, ირმა ჩუბინიძის მიმართ კი სხვა სახის დისციპლინური სანქცია გამოიყენა. 

თინათინ ბერძენიშვილმა მათ „მაუწყებლობის სარედაქციო დამოუკიდებლობის და მიუკერძოებლობის ეჭქვეშ დაყენებითა და ამის შედეგად, დამსაქმებლისთვის რეპუტაციული ზიანის მიყენების” გამო საყვედური გამოუცხადა და თანამშრომლები 12 თვის განმავლობაში „ანალოგიური ან/და სხვა სახის დარღვევის შემთხვევაში” შესაძლო გათავისუფლების შესახებ გააფრთხილა.

ტელევიზიის შეფასებით, „მიღებული გადაწყვეტილება არის სამართლიანი, მიუკერძოებელი და სამართლებრივად დასაბუთებული“. მენეჯმენტის გადაწყვეტილებას კი „სევდიანად კომიკურს“ უწოდებს „რელური სივრცის“ წამყვანი, სოსო კაციტაძე. 

„რაც „მოამბეში“ ხდება და როგორც შუქდება ამბები, ეგ არის საზიანო რეპუტაციისთვის და არა ის, რომ თანამშრომელმა ილაპარაკოს იმაზე, რალურად რა პრობლემის წინაშე დგას არხი, რომელსაც ძალიან დიდი ფინანსები აქვს და აქვს ის მხარდაჭერა, რომ საზოგადოების დაფინანსების გამო, სრულიად დამოუკიდებელი იყოს ნებისმიერი პოლიტიკური გავლენისგან თუ ბიზნესინტერესისგან, მაგრამ ამას არ აკეთებს“.

ტელევიზიის გადაწყვეტილება მოულოდნელი აღმოჩნდა ბრენდინგისა და პრომოციის ჯგუფის რეჟისორის, ირმა ჩუბინიძისთვის. 

„გაოცებული ვუყურებდი მე თვითონაც ჩემს გვარს, განცხადებაში რომ აღმოვაჩინე. ერთნაირი წერილი მივიღეთ. იქ ასეთი რამე წერია, რომ 12 თვის განმავლობაში დაგვაკვირდებიან, აწი როგორც მოვიქცევით და ამის მიხედვით შესაძლებელია გაგვაგდონ სამსახურიდან. ეს ყველაფერი, ალბათ, იმის ანარეკია, რაც ქვეყანაში ხდება“, - ამბობს ჩუბინიძე „მედიაჩეკერთან“ საუბრისას. 

მეორე დღეს, 12 აპრილს განცხადება გაავრცელა „საზოგადოებრივი მაუწყებლის მცველებმაც“. ისინი მენეჯმენტის გადაწყვეტილებას არ ეთანხმებიან და გათავისუფლებულების სამსახურში აღდგენას მოითხოვენ:

„დაშინების და მუქარის მცდელობების მიუხედავად, „საზოგადოებრივი მაუწყებლის მცველები“ ვაგრძელებთ ბრძოლას საზოგადოებისთვის და საზოგადოებრივი მაუწყებლის იდეის დასაცავად - მოვითხოვთ ნინო ზაუტაშვილის, ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანის და ანა მეტრეველის სამსახურში აღდგენას. მოვითხოვთ თანამშრომლებზე ზეწოლის შეწყვეტას, ვინაიდან გვაქვს ინფორმაცია, რომ ბოლო პერიოდში, სწორედ ამ მიზეზით რამდენიმე ადამიანმა საკუთარი განცხადების საფუძველზე დატოვა სამსახური. მოვითხოვთ ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანის დაბრუნებას „მოამბის“ წამყვანის პოზიციაზე და „რეალური სივრცის“ სატელევიზიო ეთერში დაბრუნებას ნინო ზაუტაშვილთან ერთად, ვინაიდან „რეალური სივრცე“ არხზე ერთადერთი გადაცემაა, რომელიც სიღრმისეულად და მიუკერძოებლად აშუქებდა საზოგადოებაში და ქვეყანაში არსებულ სოციალურ და პოლიტიკურ მოვლენებს, სადაც ისმოდა თქვენი, ხალხის ხმა“.

---------------
„საზოგადოებრივი მაუწყებლის მცველები“ ტელევიზიის თანამშრომელთა გაერთიანებაა. ნინო ზაუტაშვილი, ვასილ ივანოვ-ჩიქოვანი, თამარ მშვენიერაძე, სოსო კაციტაძე და სხვები ტელევიზიის სარედაქციო პოლიტიკას ღიად აკრიტიკებენ და პოლიტიკურ გავლენებზე საუბრობენ.
---------------

12 აპრილს არხიდან გათავისუფლებულების მხარდამჭერი აქცია გაიმართა  საზოგადოებრივი მაუწყებლის ახალ შენობასთან. პროტესტის ერთ-ერთმა მონაწილემ, გოტა ჭანტურიამ „პირველი არხის“ თანამშრომლებს კოლეგებისადმი სოლიდარობისკენ მოუწოდა:

„30 ნოემბრიდან ჩვენ აქტიურად, ყოველდღიურად ვაპროტესტებთ საზოგადოებრივი მაუწყებლის წინ, რომ ეს ტელევიზია გადაქცეულია უკვე ძალიან ცხადად, ძალიან ნათლად „ქართული ოცნების“ პროპაგანდისტულ მანქანად და შეფარვით, „იმედისგან“ და „პოსტვისგან“ განსხვავებით, სხვა სტრატეგია, სხვა ტაქტიკები აქვთ, შეიძლება ითქვას კიდევ უფრო მავნებლურიც კი, რაღაც მხრივ“.

ჟურნალისტ თამუნა ილურიძის შეფასებით კი, მისი ახალი კოლეგები, რომლებიც ახალ საზოგადოებრივ მაუწყებელში მუშაობენ, მენეჯმენტთან ერთად, წარმატებით ატარებენ რუსულ ნარატივს და პრორუსული ინტერესებისთვის მუშაობენ.

„ხანდახან ვფიქრობ ხოლმე, როგორ წარმოუდგენიათ 1, 10 წლის შემდეგ, არ ეშინიათ საკუთარ პროფესიულ საქმიანობას რომ გადახედავენ, რისთვის მუშაობენ, ვისთვის მუშაობენ, სად მივალთ მათი ასეთი მუშაობით? მაინც იმედს ვიტოვებ, რომ ის ნაწილი მაინც, ვინც საზოგადოებრივ მაუწყებელში ასე პრინციპულად იცავს, იბრძვის ქვეყნის ევროინტეგრაციისთვის, პროფესიული ეთიკისა და ღირსებისთვის, გაიტანს ამ ბრძოლას და დავძლევთ ამ სირთულეს არამხოლოდ მედიაში, არამედ ზოგადად, საზოგადოებასა და ქვეყანაში“.

12 აპრილსვე საზოგადოებრივი მაუწყებელი დატოვა ტელევიზიის მონიტორინგის მენეჯერმა თეა კახიანმა და „პირველი არხის“ რადიო გადაცემის წამყვანმა, დავით ველიჯანაშვილმა. 

„საქართველოს პირველი არხის შიდა მონიტორინგის ფარგლებში წარმოებული კვლევების და ეუთო-ოდირის 2024 წლის საპარლამენტო არჩევნების ანგარიშის დასკვნების მიხედვით, საქართველოს პირველი არხი ავლენს მიკერძოებას მმართველი პარტიის მიმართ და შესაბამისად, ვეღარ პასუხობს კანონით დადგენილ ინსტიტუციურ მოთხოვნებს.

აღნიშნულთან დაკავშირებით, სამუშაო პროცესში თქვენთვის მოწოდებული ინფორმაცია რადგან არ აღმოჩნდა ვითარების გამოსწორების საფუძველი და არც სამეთვალყურეო საბჭოს წევრებისთვის, მიმდინარე წლის 10 თებერვალს, ჩემს მიერ გაგზავნილი ვრცელი წერილი გახდა სათანადო რეაგირების საგანი, იძულებული ვარ მივიღო ორგანიზაციის დატოვების გადაწყვეტილება.

ვთვლი, რომ არსებულ ვითარებაში მონიტორინგის სამსახურმა დაკარგა მისთვის მინიჭებული ფუნქცია და მოცემულ პირობებში მუშაობის ჩვეულ რეჟიმში გაგრძელება არა მხოლოდ აზრს მოკლებულია, არამედ ინსტიტუციური ღირებულებების უარყოფის თანამონაწილეობას ნიშნავს.

გამომდინარე აქედან, გთხოვთ, 2025 წლის 17 მაისიდან, გამათავისუფლოთ დაკავებული პოზიციიდან პირადი განცხადების საფუძველზე“, - წერს თეა კახიანი თინათინ ბერძენიშვილისთვის გაგზავნილ განცხადებაში. 

საზოგადოებრივი მაუწყებლის გადაწყვეტილებას წინ უძღოდა ე.წ. მოკვლევა, რომლის ჩატარებაც ტელევიზიის იურისტს, ელენე მიხაილოვას სამეურვე საბჭოს თავმჯომარემ, ვასილ მაღლაფერიძემ დაავალა. ტელევიზიაში დაწყებული „მოკვლევის“ შედეგებთან დაკავშირებით საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს 8 წევრმა სამუშაო შეხვედრა 21 მარტს გამართა. მათ თქვეს, რომ თანამშრომელთა ნაწილის მხრიდან გაჟღერებული კრიტიკული განცხადებებით პროკურატურა უნდა დაინტერესდეს.