ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია „აჭარა თაიმსის“ რედაქტორზე სიტყვიერი თავდასხმის გამო შეშფოთებას გამოთქვამს
12.10.2024


„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ შეშფოთებას გამოთქვამს „აჭარა თაიმსის“ რედაქტორზე სიტყვიერი თავდასხმის გამო. როგორც ორგანიზაციის განცხადებაში ვკითხულობთ, ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როცა სულხან მესხიძე კრიტიკული გაშუქების გამო მსგავსი შეურაცხყოფის ობიექტი გახდა. 

„11 ოქტომბერს ბათუმის ახალი შემოვლითი გზის 14 კმ.-იანი მონაკვეთი საზეიმოდ გახსნეს საქართველოს პრემიერ-მინისტრმა და აჭარის მთავრობამ. საღამოს გაირკვა, რომ სინამდვილეში მშენებლობა დასრულებული არ არის - მძღოლებმა, რომელთაც სასიხარულო ახალი ამბავი მედიით შეიტყვეს, გზით სარგებლობა იმ საღამოსვე გადაწყვიტეს, თუმცა მათ ის ბეტონის ფილებით გადაკეტილი დახვდათ და უკან გაბრუნება მოუწიათ. ეს ამბავი ონლაინ მედიასაშუალების, „აჭარა თაიმსის“ დამფუძნებელმა და რედაქტორმა, სულხან მესხიძემ ლაივით გააშუქა, რის შემდეგაც მას უცნობმა პირმა შეურაცხმყოფელი შეტყობინებები გაუგზავნა ტელეფონზე. 

ეს არ არის პირველი შემთხვევა, როცა სულხან მესხიძე მსგავსი შეურაცხყოფის ობიექტი გახდა კრიტიკული გაშუქების გამო. ის არც ერთადერთი ჟურნალისტია, რომელიც ბოლო თვეებში იმავე მიზეზით მსგავსი თავდასხმის ობიექტი გახდა“.

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ საქართველოს ხელისუფლებას მოუწოდებს, აიღოს პასუხისმგებლობა შექმნილ ვითარებაზე, შეცვალოს დამაზიანებელი რიტორიკა და უზრუნველყოს ჟურნალისტთა მიმართ ჩადენილი დანაშაულების დროული და ეფექტური გამოძიება. 

„საქართველოს ხელისუფლება უკვე წლებია, მიზანმიმართულად და სისტემურად ეწევა ჟურნალისტიკის, როგორც პროფესიის დისკრედიტაციას. მაღალი თანამდებობის პირთა გახშირებულ თავდასხმებს ცალკეულ ჟურნალისტებზე, ზიზღისა და სიძულვილის ენის გამოყენებით, წახალისებულ და ზოგ შემთხვევაში, ორგანიზებულ ძალადობას და დაუსჯელობას ჟურნალისტთა მიმართ ჩადენილი დანაშაულებრივი ქმედებებისათვის, შედეგად მოსდევს ის, რომ ჟურნალისტები საქართველოში, პროფესიული მოვალეობის განხორციელებისას, თავს დაცულად ვეღარ გრძნობენ. დამძიმებული ვითარების  მსუსხავი ეფექტი საქართველოს მოსახლეობას სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანი ინფორმაციის გარეშე ტოვებს“.

„აჭარა თაიმსის“ დამფუძნებლმა, სულხან მესხიძემ სექტემბრის დასაწყისშიც ფეისბუკის პირად გვერდზე დაწერა, რომ უცნობი პირი მის სახლში შეჭრას ცდილობდა. 

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ წევრობაზე დაფუძნებული დამოუკიდებელი ორგანიზაციაა, რომლის ხელმომწერიც 300-ზე მეტი ჟურნალისტია.

„აჭარა თაიმსის“ დამფუძნებლის სახლში უცნობი პირი შეჭრას ცდილობდა 

კომენტარი, რომელიც შეიცავს უხამსობას, დისკრედიტაციას, შეურაცხყოფას, ძალადობისკენ მოწოდებას, სიძულვილის ენას, კომერციული ხასიათის რეკლამას, წაიშლება საიტის ადმინისტრაციის მიერ
 ეუთო/ოდირი: მედიასაშუალებების პოლიტიკური პროპაგანდის ინსტრუმენტად გამოყენება ძირს უთხრიდა ახალი ამბების დამოუკიდებელ გაშუქებას და ამძაფრებდა პოლიტიკურ განხეთქილების რიტორიკას


საერთაშორისო საარჩევნო სადამკვირვებლო მისია 26 ოქტომბრის საპარლამენტო არჩევნებთან დაკავშირებით მომზადებულ წინასწარ დასკვნებს აქვეყნებს. წინასწარი მიგნებებისა და დასკვნების შესახებ მისიის მოხსენების მიხედვით, პოლარიზებული მედიაგარემო და კერძო მედიასაშუალებების პოლიტიკური პროპაგანდის მიზნით ინსტრუმენტალიზაცია უარყოფით ზეგავლენას ახდენდა ახალი ამბების გაშუქებაზე, რაც ამომრჩევებს ხელს უშლიდა ინფორმირებული არჩევანის გაკეთებაში. 

„მედია მრავალფეროვანი, მაგრამ ძალზედ პოლარიზებულია და დაფინანსების თვალსაზრისით დამოკიდებულია პოლიტიკურ პარტიებთან აფილირებული კერძო პირებზე, რაც ძირს უთხრის დამოუკიდებელ ჟურნალისტიკას. ჟურნალისტების უსაფრთხოება ბოლო დროს მათ წინააღმდეგ განხორციელებული არაერთი თავდასხმისა და დაშინების აქტებისა და ზეწოლის გამო კვლავაც შეშფოთების უმთავრესი საგანია. ODIHR -ის არჩევნებზე სადამკვირვებლო მისიის მონიტორინგმა ნათლად წარმოაჩინა მედიამონიტორინგით დაფარული ყველა მედიასაშუალების პოლიტიკური მიკერძოება და კომერციული სატელევიზიო არხების მიერ ახალი ამბების მიუკერძოებელი გაშუქების კანონიერი ვალდებულების უგულვებელყოფა. საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა ყველა პოლიტიკური პარტია უპირატესად პოზიტიური ან ნეიტრალური კუთხით წარმოაჩინა, მაგრამ ახალი ამბების გაშუქებისას მნიშვნელოვნად მეტი დრო დაუთმო სახელისუფლებო პარტიას. კერძო მედიასაშუალებების პოლიტიკური პროპაგანდის ინსტრუმენტად გამოყენება ძირს უთხრიდა ახალი ამბების დამოუკიდებელ წარმოებას და ამძაფრებდა პოლიტიკურ განხეთქილების რიტორიკას. პოლიტიკური პარტიების პროგრამების მიუკერძოებელი ანალიზის სიმცირე და წამყვანი პოლიტიკური აქტორებისა და პარტიების უარი მონაწილეობა მიეღოთ დებატებში, ამომრჩევლებს უზღუდავდა ინფორმირებული არჩევანის გაკეთების შესაძლებლობას“.


მედია 

საერთაშორისო საარჩევნო სადამკვირვებლო მისიის მოხსენების მიხედვით, მედიაგარემო მრავალფეროვანი, მაგრამ ძალზედ პოლარიზებულია და ფართო პოლიტიკური ძალაუფლების მქონე სტრუქტურებს აძლიერებს. მედიასაშუალებები ფინანსური გამოწვევებით სავსე გარემოში მუშაობენ, რასაც სარეკლამო ბაზარზე არსებული დეფიციტიც ემატება, რის გამოც ისინი დამოკიდებული ხდებიან პოლიტიკურ და ბიზნესინტერესებზე.

„ჟურნალისტების უსაფრთხოება ბოლო დროს მათ წინააღმდეგ განხორციელებული არაერთი თავდასხმის, დაშინებისა და ზეწოლის  აქტების გამო კვლავაც შეშფოთების უმთავრესი საგანია. სამოქალაქო ცილისწამების პროცედურებთან დაკავშირებული საკანონმდებლო გარანტიების მიუხედავად, სამოქალაქო ცილისწამების საფუძვლით ბოლო დროს წარმოშობილი საჩივრები ოპოზიციასთან აფილირებული მედიასაშუალებებისა და ჟურნალისტების წინააღმდეგ გამოტანილი გადაწყვეტილებებით დასრულდა, რაც ძირს უთხრის საგამოძიებო ჟურნალისტიკას და კიდევ უფრო მეტი გამოწვევის წინაშე აყენებს ფინანსურად მყიფე მედია გარემოს“. 

ODIHR-ის არჩევნებზე სადამკვირვებლო საერთაშორისო მისიასთან საუბარში მხარეები ასევე აღნიშნავდნენ, რომ საჯარო ინფორმაციაზე წვდომა მნიშვნელოვან ბარიერებთან არის დაკავშირებული. მოხსენებაში ყურადღება გამახვილებულია საქართველოს კომუნიკაციების ეროვნულ კომისიაზეც. 

„საკანონმდებლო ნორმების თანახმად მაუწყებლები ვალდებული არიან დაიცვან მიუკერძოებლობა და იმოქმედონ სამართლიანი და პლურალისტური მიდგომებით; თუმცა, აღნიშნული მხოლოდ თვითრეგულაციის საგანია მაშინ, როცა უფასო და ფასიანი რეკლამის განთავსებისა და ასევე დებატების გამართვის მარეგულირებელი ნორმების აღსრულებას კომუნიკაციების კომისია უწევს მეთვალყურეობას. კომუნიკაციების კომისიის წევრთა დანიშვნის პროცედურა არ უზრუნველყოფს მის დამოუკიდებლობას, რის გამოც ეს უწყება სანქციების დაწესების მეტისმეტად დიდ ძალაუფლებას ფლობს მაუწყებელთა უმრავლესობას, მათ შორის კომერციულ მაუწყებლებს, კანონი ავალდებულებს მნიშვნელოვანი ოდენობის საეთერო დრო საარჩევნო სუბიექტებს გამოუყონ. თუმცა, ODIHR-ის მიერ გაცემული რეკომენდაციის საწინააღმდეგოდ უფასო საეთერო დრო და დებატებში მონაწილეობის შესაძლებლობა მხოლოდ კვალიფიციურ საარჩევნო სუბიექტებს ჰქონდათ. გარდა ამისა უნდა აღინიშნოს ისიც, რომ წინასაარჩევნო კამპანიის წარმართვის მარეგულირებელმა ნორმებმა, რომლებიც იყენებენ ცნებას „სხვა საარჩევნო სუბიექტის წინასაარჩევნო მიზნებს ემსახურებიან“ და მათმა ვიწრო გაგებით ინტერპრეტირებამ კომუნიკაციების კომისიასა და სასამართლოებს ექვსი მაუწყებელის დააჯარიმების შესძლებლობა მისცა და შეუსაბამოდ შეზღუდა ოპოზიციურ პარტიათა უფლება წინასაარჩევნო აგიტაცია მედიასაშუალებებით ეწარმოებინათ“.

როგორც მისიის ანგარიშში ვკითხულობთ, მაუწყებლები ვალდებული არიან შეამოწმონ პოლიტიკური პარტიის შინაარსი. „ქართული ოცნების“ საჩივრების შედეგად კი, სამი ტელეკომპანია არაერთხელ დაჯარიმდა იმის გამო, რომ ეთერში არ განათავსა „ქართული ოცნების“ კონკრეტული წინასაარჩევნო რეკლამები, რომლებიც ტელეკომპანიის განმარტებით კანონის, მათ შორის „სიძულვილის ენის შესახებ“ ნორმებს არღვევდა. 

„ზოგიერთი ტელეკომპანიის მიერ კომუნიკაციების კომისიისთვის წაყენებულ წინა მოთხოვნებს უარი ეთქვა პროცედურული საფუძვლით. შედეგად მთავრობასთან დაკავშირებულმა ორმა ტელეკომპანიამ, რომელთა მონიტორინგსაც ODIHR-არჩვნებზე სადამკვირვებლო მისია აწარმოებდა, 11 ოქტომბერს სრულად შეწყვიტა ოპოზიციურ პარტიათა წინასაარჩევნო რეკლამების გაშუქება. „ძლიერი საქართველოსა“ და „ ერთიანობა საქართველოს გადასარჩენად“ საჩივრები სასამართლომ ძალაში დატოვა, მთავრობასთან დაკავშირებული რამდენიმე მაუწყებელი კი დაჯარიმდა. თუმცა, იქიდან გამომდინარე, რომ კანონი დაჩქარებულ პროცედურებს არ უზრუნველყოფს, კანონდარღვევები არ გამოსწორებულა, რაც ძირს უთხრის ოპოზიციის შესაძლებლობებს თანაბარი პირობებით აწარმოოს წინასაარჩევნო კამპანია“.

ODIHR-ის არჩევნებზე სადამკვირვებლო მისიამ 18-დან 25 ოქტომბრის პერიოდში ექვსი ტელეკომპაიისა და ორი ონლაინ მედიასაშუალების მონიტორინგი განახორციელა.

„ჩატარებულმა მედიამონიტორინგმა ნათლად წარმოაჩინა მედიამონიტორინგით დაფარული ყველა მედიასაშუალების პოლიტიკური მიკერძოება; კანონის მოთხოვნის მიუხედავად კომერციული ტელეკომპანიები არ იცავდნენ ახალი ამბების მოუკერძოებელი გაშუქების ვალდებულებას. ტელეკომპანიების უმრავლესობამ ახალი ამბების გაშუქებისას წინასაარჩევნო კამპანიის გაშუქების უდიდესი ნაწილი „ქართულ ოცნებას“ მიუძღვნა. თუმცა, კომერციული ტელეკომპანიების გაშუქების ტონი თანხვედრაში იყო საჯაროდ აღქმულ პარტიულ მიკერძოებასთან. „საზოგადოებრივმა მაუწყებელმა“ მაყურებელს ყველა საარჩევნო სუბიექტი უმეტესწილად პოზიტიური ან ნეიტრალური კუთხით წარმოაჩინა (89 პროცენტი) წინასაარჩევნო კამპანიის გაშუქების უდიდესი წილი კი „ქართულ ოცნებას“ დაუთმო (58 პროცენტი). “საზოგადოებრივ მაუწყებელზე“ გამართულ ერთადერთ დებატებში მთავრობისა და ძირითადი ოპოზიციური პარტიების წარმომადგენლებმა არ მიიღეს მონაწილეობა, მას შემდეგ რაც ოპოზიციური პარტიების წარმომადგენლებმა უარი განაცხადეს მონაწილეობაზე“. 

საერთაშორისო საარჩევნო სადამკვირვებლო მისიის შეფასებით, მედიასაშუალებების პოლიტიკური პროპაგანდის ინსტრუმენტად გამოყენება ძირს უთხრიდა ახალი ამბების დამოუკიდებელ გაშუქებას და ამძაფრებდა პოლიტიკურ განხეთქილების რიტორიკას. 

„პოლიტიკური პარტიების პროგრამების მიუკერძოებელი ანალიზის სიმცირე და წამყვანი პოლიტიკური აქტორებისა და პარტიების უარი მონაწილეობა მიეღოთ დებატებში, ამომრჩევლების უზღუდავდა ინფორმირებული არჩევანის გაკეთების შესაძლებლობას“. 

ეუთოს დემოკრატიული ინსტიტუტებისა და ადამიანის უფლებების ოფისის არჩევნებზე სადამკვირვებლო მისიას თბილისში 18 ექსპერტი, მთელი ქვეყნის მასშტაბით კი 30 გრძელვადიანი დამკვირვებელი წარმოადგენდა. კენჭისყრის დღეს საარჩევნო პროცედურებს დააკვირდა 42 ქვეყნის წარმომადგენელი 530 დამკვირვებელი, მათ შორის ODIHR-ის 30 ხანგრძლივვადიანი და 332 მოკლევადიანი დამკვირვებელი და ასევე ეუთოს საპარლამენტო ასამბლეის 60-წევრიანი დელეგაცია, ევროპის საბჭოს საპარლამენტო ასამბლეის 39-წევრიანი დელეგაცია, ევროპარლამენტის 12-წევრიანი დელეგაცია და ნატოს საპარლამენტო ასამბლეის 38- წევრიანი დელეგაცია.

 


„მედიაომბუდსმენმა“ 26 ოქტომბერს დაგეგმილი საქართველოს საპარლამენტო არჩევნების გაშუქების მხარდასაჭერად მედიის წარმომადგენლებისთვის მოამზადა გზამკვლევი  - "როგორ გავაშუქოთ კენჭისყრის დღე?"

გზამკვლევი არჩევნების დღის გაშუქების საკანონმდებლო რეგულაციებს აღწერს. მასში საკანონმდებლო ნორმებთან ერთად, გასული წლების გამოცდილებიდან მიღებული პრაქტიკული რეკომენდაციებიც არის თავმოყრილი.

„მედიაომბუდსმენის“ გუნდი აგრძელებს მედიის წარმომადგენლების სამართლებრივ დახმარებასაც. არჩევნების დღეს ჟურნალისტებისა და ოპერატორებისთვის ხელმისაწვდომი იქნება საკონსულტაციო ცხელი ხაზი: 577 070 592

გზამკვლევი „როგორ გავაშუქოთ კენჭისყრის დღე?“ იხილეთ ბმულზე: 

 
 
ჟურნალისტების შევიწროების მასშტაბისა და გავლენის კვლევა


ჟურნალისტების უსაფრთხოებისა და შევიწროების შესახებ "მედიის ადვოკატირების კოალიციამ" USAID-ის მედია პროგრამის მხარდაჭერით კვლევა მოამზადა, რომლის მიზანიც 2024 წლის 1 აპრილიდან 30 ივნისამდე პერიოდში მედიის წარმომადგენლების შევიწროების მასშტაბისა და გავლენის აღრიცხვა იყო.

მიმდინარე წლის ამ პერიოდში მმართველმა პარტიამ რუსული კანონი ოფიციალური სახელმწოდებით - “უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ” ხელმეორედ დააინიციირა, რასაც ფართომასშტაბიანი აქციები მოჰყვა. მოქალაქეების მშვიდობიანი პროტესტი რამდენჯერმე ძალის გამოყენებით დაშალეს. პარლამენტთან მიმდინარე მოვლენების გაშუქებისას დაშავდნენ და პროფესიულ საქმიანობაში ხელი შეეშალათ ჟურნალისტებსაც. 

კანონის საწინააღმდეგო აქციებში ჩართულ ჟურნალისტებს, არასამთავრობო ორგანიზაციების თანამშრომლებსა და აქტივისტებს საცხოვრებელ სახლებსა და ოფისებთან სიძულვილის ენის შემცველი პლაკატებიც გაუკრეს. წარწერების გამოჩენამდე კი რუსული კანონის მოწინააღმდეგეებსა და მათი ოჯახის წევრებთან, მათ შორის არასრულწლოვან შვილებთან, როგორც უცხო სახელმწიფოების, ისე ადგილობრივი ნომრებიდან დარეკვა დაიწყო. ზარზე პასუხისას კი მოქალაქეებს შეურაცხყოფას აყენებდნენ და მუქარის შემცველი ენით ესაუბრებოდნენ. ჟურნალისტმა პროფესიულ საქმიანობაში ხელის შეშლის, მუქარისა და სისტემური დევნის გამო შესაბამის უწყებებსაც მიმართეს. 

ჟურნალისტების უსაფრთხოებისა და შევიწროების შესახებ გამოკითხვაში მონაწილეობა 43 მედიის 91-მა თანამშრომელმა მიიღო, საიდანაც 21 რეგიონულ მედიას წარმოადგენდა, 22 კი - ნაციონალურს. კვლევის კითხვარი რამდენიმე შინაარსობრივ ნაწილად იყო დაყოფილი. პირველი ნაწილი უცხო ნომრებიდან მიღებულ ზარებს ეხებოდა. როგორც კვლევის შედეგებიდან ვლინდება, რესპონდენტების 24%-მა მიიღო და უცხო ნომრებიდან შესულ ზარებს უპასუხა კიდეც, 40%-მა კი ზარი უპასუხოდ დატოვა. 

"მიღებული ზარებიდან 57% მოიცავდა სიტყვიერ შეურაცხყოფას, 43% - ეპიტეთებს: “აგენტი” და “მოღალატე”, 35% - ძალადობის მუქარას, 13% - ჰომოფობიური შინაარსის შეურაცხყოფას. იმ რესპონდენტების 90%, ვინც ზარი მიიღო, აცხადებს, რომ მათთან 10-მდე ზარი შევიდა".

კვლევაში მონაწილე პირების 13%-ის თქმით, 1 აპრილიდან 30 ივნისამდე პერიოდში, სამუშაოს შესრულებისას ფიზიკური შეურაცხყოფის მსხვერპლი გახდა, 14%-ის შემთხვევაში ფიზიკური შეურაცხყოფის ფაქტები აქციაზე გამოვლინდა, 9%-მა პროფესიული აღჭურვილობის დაზიანება დაასახელა, 6%-მა კი სახლთან დახვედრისა და მანქანით ან პირის მიერ ადევნების ფაქტი აღნიშნა.

"ასევე, ამ პერიოდში, მათ მიმართ ადგილი ჰქონდა სიტყვიერ შეურაცხყოფას, ავტომობილის "ჩხრეკას", აქციაზე დაკავებას, პირადი ტელეფონის ჩამორთმევას, სოციალურ ქსელებში ტროლების მიერ გინებას და ლანძღვას, გენდერული ნიშნით დაცინვა-დისკრიმინაციას, კიბერბულინგს, სექსუალური ორიენტაციით დარცხვენის მცდელობას, წერილობით მუქარას ანგარიშსწორებაზე, “ფეისბუკზე” მათი ფოტოების განთავსებას და დამცინავი და დამამცირებელი პოსტების გამოქვეყნებას მათი მისამართით".

აღსანიშნავია, რომ ძალადობის ფაქტების შესახებ ვინც განაცხადა, იმ რესპონდენტების მხოლოდ 17% ამბობს, რომ სამართალდამცავებმა მათი განცხადება ძალადობის შესახებ სერიოზულად მიიღეს. 

როგორც კვლევაში ვკითხულობთ, ჟურნალისტების წინააღმდეგ განხორციელებული სხვადასხვა სახის ძალადობის შესახებ მედიით გავრცელებულმა ინფორმაციამ რესპონდენტების 65%-ში გაბრაზება გამოიწვია, 38%-მა კი პირადი უსაფრთხოების ზომები მიიღო.

"ფიზიკური უსაფრთხოების გასაძლიერებლად ჟურნალისტებმა, ბოლო პერიოდში, გადადგეს შემდეგი ნაბიჯები: 47% სახლიდან გასვლისას ყურადღებით ათვალიერებს გარემოს, 43% საპროტესტო აქციებზე დამცავ აღჭურვილობას იყენებს, 26%-მა წიწაკის სპრეი შეიძინა, 19%-მა სახლის/ოფისის საკეტები გააუმჯობესა, 13%-მა კოლეგებთან ერთად შეიმუშავა ერთმანეთის ადგილსამყოფელის გადამოწმების წესები, 8% საჯარო სივრცეში მხოლოდ მაშინ მუშაობს, თუ მასთან ერთად სხვა ადამიანიც არის".

კითხვარის შინაარსობრივი ნაწილის ანალიზის შედეგად რამდენიმე საკითხი გამოიკვეთა, მათ შორის ისიც, რომ მედიას პროფესიული საქმიანობის შესრულებისას სამართალდამცავები ხელს უშლიან. ასევე, ბოლო პერიოდში, საგრძნობლად არის გაუარესებული ჟურნალისტების დაცულობის საკითხი და ფიზიკურთან ერთად, მნიშვნელოვანი მათი ფსიქოლოგიური მდგომარეობაცაა. 

კვლევის ავტორებმა შეიმუშავეს შემდეგი რეკომენდაციებიც:

  • საქართველოს მთავრობამ უნდა უზრუნველყოს სამართალდარღვევების, მიზანმიმართული სატელეფონო შევიწროების და ჟურნალისტების წინააღმდეგ მიმართული შეურაცხყოფის შემთხვევების ეფექტური გამოძიება, ასევე მიიღოს ზომები ორგანიზატორებისა და დამნაშავეების წინააღმდეგ.
  • სპეციალურმა საგამოძიებო სამსახურმა უნდა წარადგინოს განახლებული ინფორმაცია გამოძიების შედეგების შესახებ.
  • სამართალდამცავმა ორგანოებმა უნდა აიღონ ვალდებულება, დაიცვან მედიის უფლებები, რათა მათ შეეძლოთ შეზღუდვისა და მათზე ძალადობის გარეშე მუშაობა, მათ შორის საპროტესტო აქციებზე და მომავალ არჩევნებზე.
  • საერთაშორისო თანამეგობრობამ უნდა გააგრძელოს ქართული მედიასაზოგადოების მხარდაჭერა და შესაბამისი დახმარება გაუწიოს.
  • დონორებმა და სამოქალაქო საზოგადოების აქტორებმა, რომლებსაც შეუძლიათ დახმარების გაწევა, პრიორიტეტი უნდა მიანიჭონ მედიის მუშაკების ფიზიკურ, ციფრულ და ფსიქო-სოციალურ უსაფრთხოებას. 

ოქტომბერში „მედიაკრიტიკამ“ 3 მასალა გამოაქვეყნა: 1 - გრამატიკულ წესს, 2 ამერიკას ეხებოდა - „მედიაომბუდსმენი“


როგორც „მედიაომბუდსმენი“ წერს, ოქტომბრის თვეში, წინასაარჩევნო და საარჩევნო პერიოდის ფონზე, კომუნიკაციების კომისიის მიერ დაფუძნებულმა „მედიაკრიტიკამ“ სულ სამი მასალა გამოაქვეყნა. ორი მასალა: „არშემდგარი ინტერვიუ მელანია ტრამპთან“ და „მოულოდნელი არჩევანი“ ამერიკის შეერთებულ შტატებში მიმდინარე არჩევნებს და ამერიკული მედიის გამოწვევებს შეეხებოდა, ერთი მასალა კი - „ინტერაქტიული თუ ინტერაქტიური?“ გრამატიკულ წესებს დაეთმო.

.......................................................................................................................................................
საქართველოში 26 ოქტომბერს საპარლამენტო არჩევნები ჩატარდა. ცენტრალური საარჩევნო კომისიის მიერ გამოქვეყნებულ შედეგებს საქართველოს პრეზიდენტი, ოპოზიციური პარტიები და ამომრჩეველთა ნაწილი გაყალბებულად მიიჩნევს. საპარლამენტო არჩევნების სავარაუდო გაყალბების ფაქტზე გამოძიება პროკურატურამ ცესკოს მიმართვის საფუძველზე დაიწყო.
.......................................................................................................................................................
„მედიაომბუდსმენმა“ კომუნიკაციების კომისიის საქმიანობის მონიტორინგი 2024 წლის სექტემბერში დაიწყო, რომლის ფარგლებშიც ორგანიზაცია „მედიაკრიტიკის“ აქტივობებსაც აკვირდება. 

სექტემბრის თვის ანგარიშის მიხედვით, “მედიაკრიტიკის” პლატფორმაზე კვლავ ხელისუფლების პოლიტიკური ხედვების ანარეკლები იკვეთებოდა, მასალები კი,  შიდა და საერთაშორისო პოლიტიკის თემებზე მმართველი პარტიის „ქართული ოცნებისეული“ დამოკიდებულებების გაგრძელებას ჰგავდა.

„საერთაშორისო ნაწილში, „მედიაკრიტიკის“ პლატფორმის მთავარი „სამიზნე“ ამერიკული დემოკრატია და მართვის სისტემის შესახებ შეთქმულების თეორიების გაძლიერება იყო, ეროვნულ დონეზე კი პლატფორმა აკრიტიკებდა ჟურნალისტებს ანტიკორუფციული სამსახურის მიერ არასამთავრობო ორგანიზაციის დასჯის და ლავროვის საპასუხოდ „ქართული ოცნების“ დადებითი განწყობების გაშუქების გამო“.

როგორც „მედიაომბუდსმენის“ სექტემბრის თვის ანგარიშში ვკითხულობთ, „მედიაკრიტიკის“ სოციალური გვერდის მეშვეობით კრიტიკული მედიასაშუალებების ჟურნალისტების მისამართით აგრესიისა და ნეგატიური განწყობების ტირაჟირებაც ხდება.

კომუნიკაციების კომისიამ “მედიააკადემია” 2018 წელს დააფუძნა. “მედიაკრიტიკა” კი მისი ერთ-ერთი პლატფორმაა.

 
„ქალთა უფლებებისა და გენდერული თანასწორობის გაშუქება“ - ქარტიამ საკონკურსო მასალების მიღება დაიწყო



„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ აცხადებს კონკურსს - „ქალთა უფლებებისა და გენდერული თანასწორობის გაშუქება“, რომლის მიზანიც ეთიკური ჟურნალისტიკის განვითარებისა და პროფესიული სტანდარტების დამკვიდრების ხელშეწყობაა.

კონკურსში მონაწილეობის მიღება შეუძლია როგორც ჟურნალისტს ინდივიდუალურად, ისე მედიასაშუალებას. თითოეულმა განმცხადებელმა მხოლოდ ერთი საკონკურსო ნაშრომი: ბეჭდური, აუდიო, ვიდეო ან  მულტიმედიური მასალა უნდა წარადგინოს.

გამარჯვებულს დამოუკიდებელი ჟიური გამოავლენს, რომელსაც პრიზი გაეროს ქალთა ორგანიზაციასთან თანამშრომლობით გადაეცემა. 


პროცედურები და შერჩევის კრიტერიუმები:

  • მონაწილეობის მსურველებმა უნდა წარადგინონ მედიაპროდუქტი, რომელიც გამოქვეყნდა 2023 წლის 15 ნოემბრიდან 2024 წლის 15 ნოემბრამდე პერიოდში. 
  • მონაწილეობის მსურველმა უნდა წარადგინოს გამოქვეყნებული მასალის ბმული. იმ შემთხვევაში, თუ საკონკურსო ნამუშევარი ინტერნეტ სივრცეში არ მოიძებნება, კონკურსანტს შეუძლია გამოგზავნოს ვიდეორეპორტაჟის და/ან მულტიმედია პროდუქტის შემთხვევაში ჩანაწერი, სტატიის შემთხვევაში კი მისი სკანირებული ან სქრინ ვერსია.
  • მონაწილეობის მსურველმა უნდა შეავსოს განაცხადი(განაცხადის შევსება სავალდებულოა და მის გარეშე მხოლოდ ელექტრონულ მისამართზე მიღებული განცხადებები არ განიხილება.)
  • დამატებითი მასალები (არსებობის შემთხვევაში) უნდა გაგზავნოთ შემდეგ ელექტრონულ მისამართზე: ethicscharter@gmail.com  
  • საკონკურსო ნაშრომი გამოქვეყნებული უნდა იყოს საქართველოში მოქმედ რომელიმე მედიასაშუალებაში.

საკონკურსო ნამუშევრების მიღების ბოლო ვადაა 2024 წლის 30 ნოემბერი, 18:00 საათი. გამარჯვებული კი, 2024 წლის დეკემბერში გამოვლინდება. ნამუშევრების შეფასების ზოგადი კრიტერიუმების შესახებ დეტალურად იხილეთ აქ.

ქარტია პრიზს უკვე 11 წელია გასცემს, „ქალთა უფლებებისა და გენდერული თანასწორობის გაშუქება“ - ამ ნომინაციის გამარჯვებული კი, წელს მეოთხედ გამოვლინდება.

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ წევრობაზე დაფუძნებული დამოუკიდებელი ორგანიზაციაა, რომლის ხელმომწერიც 300-ზე მეტი ჟურნალისტია.

 
„სრული აბსურდი“ - გიორგი რურუა მაგისტრი მოსამართლის თანდასწრებით გამოიკითხა

მთავარი არხის“ თანადამფუძნებელი და მეწილე, გიორგი რურუა საქართველოს სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა მოწმის სტატუსით დაიბარა, თუმცა რურუამ სუსში მისვლაზე უარი განაცხადა და ის გუშინ, 6 ნოემბერს თბილისის საქალაქო სასამართლოში, მაგისტრი მოსამართლის თანდასწრებით, გამოიკითხა.

გიორგი რურუამ წინა დღეს, 5 ნოემბერს Facebook-ის საკუთარ გვერდზე დაწერა, რომ „გამოძიება ორი მუხლით მიმდინარეობს - სახელმწიფოს გადატრიალება და ძალადობრივი დამხობა“.

„აშკარად შეეშალათ მისამართი. სახელმწიფოს გადატრიალება და დამხობა რუსულმა ოცნებამ განახორციელა,ერთი კაცის ხელმძღვანელობით და სოლოლაკში გავუშვი,მისამართს ხომ შემახსენებთ ამ კაცის ?! მგონი ბიძინა ქვია და გვარი - ი ასოზე იწყება. ცირკია მა რა არიი - როგორც ჩემს საყვარელ მხარეში იტყვიან საქართველო იქნება ევროპული და არა რუსული ქვეყანა“.

რურუამ „მედიაჩეკერთან“ საუბრისას პროცესს „სრული აბსურდი“ უწოდა. მისი თქმით, მას გაუთქმელობის პირობაზე აქვს ხელი მოწერილი და დეტალებს ვერ გაამხელს, თუმცა აღნიშნა, რომ: „საერთოდ 1 კითხვაც არ ყოფილა ამ მუხლების გარშემო დასმული“.

გიორგი რურუა „მთავარი არხის“ 2,5%-იანი წილის მფლობელია.

2019 წელს გიორგი რურუა იარაღის უკანონო შეძენა-შენახვა-ტარების ბრალდებით დააკავეს და 4 წელი მიუსაჯეს. ის სალომე ზურაბიშვილმა 2021 წლის აპრილში შეიწყალა.
თალიბანს სურს, მედიაში აიკრძალოს ყველა ცოცხალი არსების ამსახველი სურათის გამოქვეყნება


თალიბანი გეგმავს, ახალი შეზღუდვები დაუწესოს მედიას ავღანეთში. უფრო კონკრეტულად კი, მათ სურთ, რომ აიკრძალოს ყველა ცოცხალი არსების ამსახველი სურათის გამოქვეყნება. ამის შესახებ ინფორმაციას VOA ავრცელებს.

პატიოსნების ხელშეწყობისა და მანკიერების აღმოფხვრის სამინისტროს თქმით, „კანონი შეეხება ავღანეთის მთელ ტერიტორიას და ეტაპობრივად დაინერგება“.

ცოცხალი არსებების სურათების გამოქვეყნება ავღანეთში აკრძალული იყო თალიბანის წინა მმართველობის პირობებშიც, 1996 წლიდან 2001 წლამდე.

ახალი კანონი ასევე გულისხმობს რჩევას მოსახლეობისადმი „არ გადაუღონ ქუჩაში ცოცხალ არსებებს სურათები“,  თუმცა, ეს პუნქტი მედიას არ ეხება.

 
უკრაინელი ჟურნალისტი რუსეთის პატიმრობაში გარდაიცვალა

ფოტო: censor.net

უკრაინელი ჟურნალისტი, ვიქტორია როშჩინა რუსეთის პატიმრობაში გარდაიცვალა. ამის შესახებ ინფორმაცია უკრაინის სახალხო დამცველმა, დმიტრო ლუბინეცმა საკუთარ Telegram არხზე გაავრცელა.

„მაქვს რუსული მხარის ოფიციალური დოკუმენტური დადასტური უკრაინელი ჟურნალისტის, ვიქტორია როშჩინას გარდაცვალების შესახებ, რომელსაც რუსეთმა თავისუფლება უკანონოდ აღუკვეთა. გულწრფელ სამძიმარს ვუცხადებ ვიქტორიას ოჯახს და მეგობრებს,“ – აღნიშნულია ლუბინეცის განცხადებაში.

ომბუდსმენის თქმით, ჟურნალისტი 2023 წლის აგვისტოში, აღმოსავლეთ უკრაინაში რეპორტაჟის გასაკეთებლად  ჩასვლის შემდეგ, რუსეთის მიერ ოკუპირებულ ტერიტორიებზე გაუჩინარდა.  2024 წლის მაისში კი, რუსეთმა დაადასტურა, რომ ჟურნალისტი დააკავეს და ის რუსეთის ტერიტორიაზე იმყოფებოდა. დმიტრო ლუბინეცის განმარტებით, აღნიშნული ინფორმაცია დაადასტურა წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტმაც.

„ჟურნალისტების უკანონო დაკავება და გატაცება არის რუსეთის ფედერაციის იარაღი სიტყვის თავისუფლების წინააღმდეგ! რუსეთმა კიდევ ერთხელ დაარღვია ჟენევის კონვენცია და საერთაშორისო ჰუმანიტარული სამართალი,“ - ვკითხულობთ გავრცელებულ განცხადებაში.

ვიქტორია როშჩინას გარდაცვალებას ჟურნალისტთა დაცვის კომიტეტიც გამოეხმაურა. CPJ-ის  ევროპისა და ცენტრალური აზიის პროგრამის კოორდინატორის თქმით, ჟურნალისტის სიკვდილზე პასუხისმგებლობა რუსეთის ხელისუფლებას ეკისრება.

„CPJ შოკირებულია რუსეთის მიერ მისი უკანონო პატიმრობის დროს ვიქტორია როშჩინას გარდაცვალების შესახებ. ჩვენ ღრმა მწუხარებას ვუცხადებთ მის ოჯახს და ახლობლებს“, - აღნიშნულია განცხადებაში.

როგორც უკრაინული მედიასაშუალებები წერენ, როშჩინა სხვადასხვა დამოუკიდებელ საინფორმაციო სააგენტოებთან თანამშრომლობდა.

 
TikTok-მა რუსული სახელმწიფო სააგენტო SPUTNIK-ის 37 ანგარიში დაბლოკა


ონლაინ პლატფორმა TikTok-მა რუსული სახელმწიფო სააგენტო SPUTNIK-ის 37 ანგარიში და RT International-ის პროფილი დაბლოკა.

ანგარიშები დაიბლოკა აშშ-ის სახაზინო დეპარტამენტის მიერ მედიაჯგუფ „როსია სევოდნიასა„ და მისი შვილობილი კომპანიების: „რია ნოვოსტის“, TV-Novosti-ის, RT-ს, Sputnik-ისა და  Ruptly-ს წინააღმდეგ სანქციების დააწესების ფონზე.

17 სექტემბერს კი, Facebook-ის, Instagram-ის, Threads-ისა და WhatsApp-ის მფლობელმა ამერიკულმა კომპანია Meta-მ განაცხადა, რომ საკუთარ პლატფორმაზე ისეთ რუსულ სახელმწიფო პროპაგანდისტულ მედიებს ბლოკავს, როგორებიცაა:  RT და მედიაჰოლდინგი Rossiya Segodnya. 


იხილეთ „მედიაჩეკერის“ მასალები: 

 
მარწყვის ტორტის სამართლებრივი გემო



მთავარი, რაც პოსტსაარჩევნო კონტექსტში მნიშვნელოვნად მეჩვენება, ეს არის სახელისუფლებო მედიის და განსაკუთრებით, „იმედის“ კარგად დაზეთილი პროპაგანდისტული მანქანის არსებობა, რომელიც წლების განმავლობაში გამართულად სწორედ ხელისუფლების მესიჯებითა და იდეოლოგიით მუშაობს. ტელეკომპანია „იმედის“ მფლობელი და ასევე „ლიბერთი ბანკის“ ერთ-ერთი მესაკუთრე, ირაკლი რუხაძე არც მალავს კავშირს ხელისუფლებასთან და „იმედის კვირის“ ბოლო გადაცემაში გასულ ინტერვიუში პირდაპირ ამბობს: 

„სანამ სააკაშვილი და სანამ ეს ოპოზიცია არსებობს (და იმედი მაქვს, ოპოზიცია და მათი ქართველი დამფინანსებლები და უცხოელი „წყემსები“ ვერ დაბრუნდებიან), ჩვენ არა გვაქვს უფლება მოვდუნდეთ. იმიტომ, რომ ეს ხალხი თუ მობრუნდა, ისევ მოაწყობენ ახალ 7 ნოემბერს და ისევ ტელევიზიებს დახურავენ. ეს არის „იმედის“ აბსოლუტური ამოცანა - არ მოვდუნდეთ და ეს ხალხი არ მოუშვათ ტელევიზიაში და ხელისუფლებაში“.

ბატონ რუხაძის იდეოლოგიურ  გზავნილს, შესაშური სინქრონულობითა და გაფუჭებულ-ჩახვეული მაგნიტოფონივით ეხმაურება პრემიერი ირაკლი კობახიძეც: „ცხადია, რომ „ახალი“, „ნაცმოძრაობა“, „ლელო“ და გახარიას პარტია, სინამდვილეში ერთიანი კოლექტიური ნაცმოძრაობის შემადგენელი ნაწილებია. ოთხივე მათგანი ერთია. ისინი გაკოტრების შიშით ეძებენ უცხოელ პატრონებს, რომელთაც პარტნიორებს უწოდებენ. მხოლოდ მაშინ შეიძლება შედგეს ჯანსაღი პოლიტიკური სისტემა, თუ ეს ოთხი, ვითომ დამოუკიდებელი პოლიტიკური პარტია ოპოზიციის ფლანგზე ჯანსაღი ძალებით ჩანაცვლდება. მაგრამ ეს ხანგრძლივი პროცესი იქნება“... 

და იქვე პარლამენტის თავმჯდომარე, შალვა პაპუშვილი,  რომელიც თავისი შინნასწავლი ცინიზმით „იმედთან“ ამბობს:  „დაველოდოთ მოვლენების განვითარებას. შეიძლება ოპოზიციამ თავად აიკრძალოს თავი და ჩვენი გადაწყვეტილება სულაც არ დასჭირდეთ. ერთი დაპირება უკვე შევუსრულეთ ამომრჩეველს - ნაციონალური მოძრაობის დასუსტება. რაც შეეხება გაუქმებას, დაველოდოთ, შეიძლება თავი თვითონ გაიუქმონ“. 

„იმედის“ მთელი პროპაგანდისტული და კარგად აწყობილი  საინფორმაციო ველი - სუბიექტური და დამახინჯებული ნიუსებით, „იმედის კვირის“ მოზრდილი სიუჟეტებითა და „შესატყვისი“ სათაურებით („რადიკალების ტრაგიკომედია“, „დამარცხებულების აგონია“, „რადიკალების საბოტაჟი“, „ინსტრუქცია მარცხისათვის“), სინამდვილეში დიდი ხანია ემსახურება სწორედ ირაკლი რუხაძისა და სახელისუფლებო პარტიის ერთიან იდეოლოგიას - გააქრონ საკუთარი საინფორმაციო სივრციდან ამბები მრავალპოლუსიანი ოპოზიციური პარტიების შესახებ. თან რაც შეიძლება ხშირად გაიმეორონ, რომ ყველა პარტია სინამდვილეში ერთია, რომ ყველა „კოლექტიური ნაცია“!.. ცხადია, გამორიცხულია მათი დაშვება და მონაწილეობა „იმედის“ გადაცემებში, თოკ-შოუებსა და რაიმე ფორმით დებატებში. 

ეს თავისთავად ნიშნავს პოლარიზებული ტელემედიის არსებობას და ხელშეწყობას ისეთ პატარა ქვეყანაში, როგორიც საქართველოა. ბატონი რუხაძე ამის გამო არანაირ პასუხისმგებლობას არ გრძნობს, მთავარია „ის ხალხი არ მოუშვათ ტელევიზიაში“! და ბუნებრივია, როცა სატელევიზიო სივრცეები ისეა დანაწილებული, რომ ყველა არხმა თუ ტელეკომპანიამ ზეპირად იცის არამხოლოდ პოლიტიკური პარტიების პოზიციები, მათი განწყობები თუ მხარდამჭერები, არამედ სამოქალაქო სექტორისა და უბრალოდ, აქტიური მოქალაქის პოზიციაც.

ხელისუფლების წარმომადგენლები უკვე წლებია არც მიდიან ოპოზიციურ ტელევიზიებში, ხოლო ოპოზიციას უბრალოდ, არ უშვებენ სახელისუფლებო მედიაში. სამწუხაროდ, საზოგადოებრივი მაუწყებელი, რომლის პირდაპირი მოვალეობაა საზოგადოებაში პოლარიზაციის შემცირება, ასევე მოქცეულია იდეოლოგიური წნეხის ქვეშ, რაც აისახება მის საინფორმაციო პოლიტიკასა და გადაცემებში. თუმცა საზოგადოებრივი მაუწყებელის „ტრავმები და ფანტომები“ პოლიტიკურ კონტექსტში, ცალკე და საფუძვლიანი საუბრის თემაა...

ტოტალიტარიზმისკენ მიდრეკილ სისტემაში, სადაც უფლებები და თავისუფლება შეზღუდულია, ხელისუფლების მიერ კონტროლირებადი მედიის პასუხისმგებლობაც გამქრალია; თითქოს ის ბუნებრივადაც არ არსებობს. ხელისუფლებამ ინსტიქტურად უკვე იცის, რომ ტოტალიტარიზმი მედიის კონტროლისა და პროპაგანდის განუყოფელი ნაწილია და ამიტომ ცდილობს ოპოზიციის დისკურსი, მისი არსებობა საინფორმაციო სივრცის მიღმა დატოვოს, გაანადგუროს, ან „ჭორ-ნიუსებს“ მიუგდოს საჯიჯგნად. ამიტომაა, რომ ამ სიტუაციაში ოპოზიცია ვერ აიღებს პასუხისმბგებლობას საკუთარ შეცდომასა და ჩავარდნებზე... 

7 ნოემბერს შესრულდა 17 წელი „იმედის“ დარბევიდან და ცხადია, ტელეკომპანიამ „იმედის კვირაში“ ვრცელი სიუჟეტი მიუძღვნა სააკაშვილის ხელისუფლების მიერ ჩადენილ, ამ მართლაც გამოუსწორებელი ზიანის მქონე აქციას. თავის დროზე ბადრი პატარკაციშვილის დაარსებულმა და როგორღაც დამოუკიდებელი გზით მავალმა მედიამ ბოლოს დროს ისეთი ტრანსფორმაცია განიცადა, რომ ალბათ „მკვდარასაც კი გაეცინება“. მაგრამ როდესაც ბატონი რუხაძე პათეტიკურად ყვებოდა „იმედის“, როგორც დამოუკიდებელი მედიის ისტორიის შესახებ, დაავიწყდა ისიც ეთქვა, რომ როცა 2018 წელს მისი მფლობელი გახდა, იმ დროიდან „იმედი“ უბრალოდ სახელისუფლებო პროპაგანდის მთავარ მედროშედ იქცა.

რუხაძე ხშირად ახსენებდა სააკაშვილის, ადეიშვილის, ახალაიას თუ ბოკერიას გვარებს; სულ უნდა გვახსოვდეს 7 ნოემბერიო... მაგრამ არ გახსენებია სად იყვნენ და რომელ ხელისუფლებას ემსახურებოდნენ სწორედ მაშინ მამუკა მდინარაძე, შალვა პაპუაშვილი, ანრი ოხანაშვილი, გივი  მიქანაძე, რომელიც მთლად ადეიშვილის მოადგილე იყო. არც ის უხსენებია, ვისი ფულით ნაყიდი ფორმები ეცვათ სპეცრაზმს, რომელიც დარბევაში მონაწილეობდა...არც იმ მიზეზების შესახებ უთქვამს, რატომ უჭერდნენ მხარს ბიძინა ივანიშვილი და კახი კალაძე მხარს 2008 წლის საპრეზიდენტო არჩევნებში მიხეილ სააკაშვილს!..კიდევ ბევრი რამე არ თქვა, ან დაავიწყდა.

„ეს უკვე გადაშლილი ფურცელია, მაგრამ ისტორიის გამეორების საფრთხე ყოველთვის არსებობს“ - დაამატა სიუჟეტის ავტორმა ჟურნალისტმა. ჰო, ნამდვილად არსებობს, თუ ხელისუფლება გაყალბებულ არჩევნებს დაიკანონებს, ერთპარტიულ პარლამენტს საკუთარ გასართობ კლუბად აქცევს, ხოლო ივანიშვილი „კოლექტიურ ნაცმოძრაობას“, ანუ ყველა ოპოზიციურ პარტიებს მოაშთობს და მერე მათ ხურდაში ოპოზიციურ მედიებსაც მიაყოლებს. თუმცა იმედია „იმედის“ ჟურნალისტის გაფრთხილება მხოლოდ ამ პროპაგანდის საარქივიო მასალად იქცევა და არა რეალობად.

ჩაროზად, მწერალ ელზა გურგენიძის „მარწყვის ტორტის“ შესახებ, რამაც ისე შეაძრწუნა „იმედის“ საინფორამციო სამსახური, რომ უნებლიედ ისტორიული ქარდი გამოაცხვეს: „მოსამართლე ვლადიმერ ხუჭუას, რომელმაც თეთრიწყაროს რამდენიმე უბნის შედეგები გააბათილა, ცოლი მარწყვის ტორტის გამოცხობას შეჰპირდა. მოსამართლის ცოლი, ელზა გურგენიძე რადიკალური ოპოზიციის აქტივისტია“.  

აი, ხო ნამდვილად დაუჯერებელია თავად ნიუსის შინაარსი და ლამის პაროდიას ჰგავს... არადა, თბილისის სააპელაციო სასამართლომ 24-საათიანი განხილვის შემდეგ, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაციის საჩივარი ხმის მიცემის ფარულობის სავარაუდო დარღვევასთან დაკავშირებით არ დააკმაყოფილა. სასამართლომ 26 ოქტომბრის არჩევნების შედეგები სადავო უბანზე, ძალაში დატოვა. 

მოკლედ, შესანიშნავი რომანის, „ზაოდის“ ავტორმა და „ოპოზიციის ატივისტმა“, ელზა გურგენიძემ (რომელსაც სხვათა შორის, „იმედმა“ ლაზარე გრიგორიადისის გათავისუფლების აქციაზე ყოფნაც გაუხსენა), მარწყვის ტორტი ტყუილად გამოუცხო მოსამართლე ქმარს. სამაგიეროდ, ამ ტორტის სამართლებრივი და პროპაგანდისტული „გემოც“ და  მოსამართლე ვლადიმერ ხუჭუას საქმეც, ისტორიაში ნამდვილად შევა.

 
რატომ ვუყურებ „იმედს“ და როგორ დავკარგე მეგობრები


წერა იმით რომ დავიწყო, რას აშავებს „იმედი“, როგორ არ იცავს მედიაეთიკას და სტანდარტს, როგორ იტყუება და შავზე თეთრს ამბობს. ან უფრო შორიდან რომ მოვყვე, რამხელა ძალა აქვს პროპაგანდას და რა ზიანს აყენებს ეს პროპაგანდა ქვეყანას, დიდხანს გამიგრძელდება და თანაც ეს სხვებს ჩემზე უკეთ შეუძლიათ. მე დავწერ ადამიანებზე.

„იმედის“ საინფორმაციოს ფბ ლაივებს ვუყურებ ხოლმე, ხან ცალკე სიუჟეტები ამომიხტება და ხან ნიუსები, ვერაფერს და არაფერს თვალს არ ვარიდებ. ჯიუტად ვკითხულობ ყველა ნიუსს, ვუსმენ წამყვანს და ჟურნალისტებს, რომლებსაც კარგად ვიცნობ და ნელ-ნელა გადამდის იმედგაცრუებაც და ბრაზიც.

ადრე სხვანაირად იყო.

ბოლო ოთხი წელია ვაკვირდები, როგორ იცვლებიან ადამიანები, ეცვლებათ ხმა, რიხი, გარეგნობა, ლექსიკა, სტილი. ვიხსენებ, როგორები იყვნენ ადრე, როცა ერთად ვმუშაობდით, შვებულებებს ერთად ვატარებდით, ღამის 12 საათზე დაბადების დღეებს ვულოცავდით ერთმანეთს, საერთო ჩატები გქონდა, შუაღამამდე ვგეგმავდით გადაცემებს სოციალურ თემებზე, ვმუშაობდით და გვიხაროდა ყველა კრიტიკული და კარგად გამოსული სიუჟეტი. რამ შეცვალა ადამიანები? თუ რამ შემცვალა მე.

„იმედზე“ კრიტიკული ფეისბუკ პოსტების გამო პერიოდულად ვიღებ შენიშნვას, რომ ჩემს მეგობრებს ვაკრიტიკებ, ჯერ თავს ვიმართლებდი, მერე აღარ ვპასუხობდი, ახლა აღარც მაინტერესებს.

თავიდან იმაზე ვფიქრობდი, რა იქნება, პირადად როცა შევხვდები? რას ვეტყვი? როგორ მივესალმები? აი, მაგალითად, საერთო ნათლულის ან ნაცნობის გამო რომ შევხვდეთ, რა იქნება მაგ დროს? ჯერ თავში ვალაგებდი ამ შეხვედრებს, ახლა აღარც ეგ მაინტერესებს.

იმიტომ რომ აგენტების კანონის გამო საპროტესტო აქციაზე გასულ ახლადნაოპერაციებ მამაჩემს „ჩემმა მეგობარმა“, რომელიც ჩემს ოჯახს იცნობს, რადიკალი უწოდა.

ჩემს დას, რომელიც სამოქალაქო სექტორიდან ქალების და სათემო ორგანიზაციების გაძლიერებაზე მუშაობს, „მეორე მეგობარი“ უცხოეთის აგენტს ეძახის.

ჩემს მეგობრებს, რომლებსაც წინა ხელისუფლების დროს კრიტიკულ მედიაში და არასამთავრობო სექტორში მუშაობის გამო იდევნებოდნენ, მაშინდელ „იმედზე“ მომუშავე ჟურნალისტები „ნაცებს“ ეძახიან.

და ვხედავ ჩემს ყოფილ უფროსს, რომელიც ეთერში იტყუება, რომ ოპოზიციის ლიდერი მის მიერ დაგეგმილ შეკრებაზე არ მისულა.

ვუყურებ ჩემს „კოლეგებს,“ რომლებიც ყველას, ვისაც განსხვავებული აზრი გვაქვს, რადიკალებს გვეძახიან და ეთერში დაუმონტაჟებლად უშვებენ „ოცნების“ წევრებისა და „იმედის“ სტუმრების სიძულვილის გამავრცელებელ კომენტარებს.

ბოლო წლებია ვაკვირდები, როგორ ცვლის რეჟიმი მედიას და პასუხი არ მაქვს, როგორ იქცნენ ჟურნალისტები, ეს ადამიანები პროპაგანდის მთავარ გამტარებად. როდის შეწყვიტეს კრიტიკული აზროვნება. როდის დაიწყო „ქართულმა ოცნებამ“ მათი პირით საუბარი და რას ფიქრობენ, მარტო რომ რჩებიან.

„იმედის“ დაწყებულმა „მშვიდობის კამპანიის“ პროპაგანდამ მოქალაქეების ნაწილს რუსების მოკლული თამაზ გინტური, გია ოთხოზორია და არჩილ ტატუნაშვილი დაავიწყა.

რეჟიმი ამბობს, რომ ქვეყანაში სოციალურად დაუცველები არ არსებობენ. შესაბამისად, 13 აგვისტოს ზუგდიდში ხანძრის დროს გარდაცვლილ ექვსი წლის ტყუპებზე „იმედის“ მთავარ საინფორმაციო გამოშვებაში არაფერი უთქვამთ.

„იმედმა“ სახელისუფლებო წინასაარჩევნო კამპანიის - „გარეჯი საქართველოა“ გასამართლებლად ივერი მელაშვილსა და ნატალია ილიჩოვაზე ათეულობით ცილისმწამებლური სიუჟეტი გააკეთა და მათ სამშობლოს მოღალატის იარლიყი მიაკერა, მაშინ როცა გავრილოვის მასპინძლებზე ერთი კრიტიკული სიტყვაც არ დასცდენია.

„იმედმა“ არ დაინდო ჩვენი კოლეგა ლექსო ლაშქარავას ხსოვნა.

და ახლა ჩვენ თვალწინ ახალი მსხვერპლი - მოსამართლე ვლადიმერ ხუჭუა ჰყავს და ვუყურებთ, საათში რამდენჯერ ავრცელებენ მასზე ყალბ ინფორმაციას. თან პრევენციულად აფრთხილებენ სხვა მოსამართლეებს, რა მოელით მათ, თუ „ოცნების“ გადაწყვეტილებებს არ დაემორჩილებიან.

ორ წელზე მეტია ვუყურებთ, როგორ აშუქებს „იმედი“ უკრაინის ომს და ვხედავთ, რომ მათი პოლიტიკა ერთი ერთში ემთხვევა რუსულ ნარატივს.

2024 წლის თებერვალში ბრიტანეთში გამოქვეყნებული კვლევის მიხედვით (Institute for Strategic Dialogue (ISD), რუსული სამთავრობო მედია უკრაინაში ომის დაწყებიდან ოთხ მნიშვნელოვან ხაზს ავითარებს: 1. მუდმივი აქცენტი იმაზე, რომ უკრაინა სათანადო სამხედრო და ეკონომიკურ დახმარებას ვერ მიიღებს; 2. უწყვეტად მაუწყებლობს ამერიკის შეერთებულ შტატებთან დისტანციის გაძლიერების საჭიროებაზე; 3. შეუზღუდავად აშუქებს კრემლთან დამეგობრებული ევროპული პარტიების აქტოვობებს და მათი არჩევნების შედეგებს; 4. ასევე, უწყვეტად საუბრობს და მაყურებელს თავს ახვევს მითს ევროპული ღირებულებების ორმაგ სტანდარტზე, განსაკუთრებით კონფლიქტების კონტექსტში.

რატომ ვუყურებ მაინც?

რომ ვნახო, როდის გამომაცხადებენ ჩემი ყოფილი მეგობრები უცხოეთის აგენტად, რადგან გერმანიაში ვცხოვრობ და ვმუშაობ.

როდის შეგვაპარებენ სამოქალაქო სექტორის, მათ შორის ჩემი დის, დაჭერისა და დასჯის ამბავს ჩემი ყოფილი მეგობრები.

როდემდე იქნებიან უკრაინის ომში რუსეთის მხარეს. როდის აჯობებენ რუსულ და ჩრდ. კორეულ მედიას. კიდევ რაზე წავლენ და რისთვის.

 
„დარდუბალას“ პერსონაჟებად ქცეული ქ.ოცნება

ქავერზე გამოყენებულია სქრინი „ქერის უბნიდან"



ყველაფერი ირაკლი ზარქუამ დაიწყო. 20 ოქტომბერს დაანონსებული აქციის - „საქართველო ირჩევს ევროკავშირს” წინ „ქართული ოცნების“ დეპუტატმა “პატიოსან მოქალაქეებს” შეახსენა, რომ ვინც აქციაზე მივა “პრაიდის გვერდით, ლგბტ საზოგადოების წევრებთან ერთად” იდგებაო. “ამას ეთანხმებით? მაშინ, კი ბატონო, მიბრძანდით”-ო. ზარქუას მახვილგონივრული სიტყვები„1არხმა“,  „PosTV“-მა, „იმედმა“ და „რუსთავი 2-მა“  აბსოლუტურად იდენტური ტექსტით შემოგვთავაზეს.

 

 



თავად დეპუტატის ეს მიგნება შემდეგ სამთავრობო მედიებმა აიტაცეს და დაიწყეს: “ენჯეოების და ოპოზიციის პრაიდი დასრულდა”, “რადიკალური ოპოზიციის პრაიდი”, “რადიკალური ოპოზიციის პრაიდის წამყვანი რატი ამაღლობელი იქნება”. პრაიდი, პრაიდმა, პრაიდს და ასე უსასრულოდ. და ა.შ. 

 

 


აქციის მიწურულს პირველი არხი აქცენტს იმაზე აკეთებდა, რომ მარშს ძირითადად ოპოზიციური პარტიების აქტივისტები ესწრებოდნენ. იმედი მაყურებელს არწმუნებდა, რომ პარტიებმა თავიანთი მხარდამჭერები რეგიონებიდან ჩამოიყვანეს და საბოლოო ჯამში, სულ ეს არის იმ ადამიანების რაოდენობა, ვინც ოპოზიციას 26 ოქტომბერს ხმას მისცემს. (მე მოგიწოდებთ, გაიხსენოთ და მომავალ მიტინგზეც ნახოთ, რეგიონიდან ჩამოყვანილ ათასობით ადამიანს რამდენი ავტობუსი და სამარშრუტო ტაქსი სჭირდება, რომლებიც შემდეგ მანიფესტანტებს უკან წასაყვანად სანაპიროსა და მიმდებარე ქუჩებზე ელოდებიან .) რუსთავი 2”-მაც, ცხადია, მარშზე მისული ხალხი “ოპოზიციური პარტიების მხარდამჭერებად” მოიხსენია და აქციაზე სიტყვით გამოსული საქართველოს პრეზიდენტი პოლიტიკურ განცხადებაში ამხილა: “სალომე ზურაბიშვილმა შეიძლება ითქვას, რომ პოლიტიკური განცხადებები გააკეთა სცენიდან და ოპოზიციის მხარდამჭერებს, რომელნიც თავისუფლების მოედანზე იმყოფებიან, მიმართა და უთხრა, რომ 26 ოქტომბერს მათ უნდა გააკეთონ არჩევანი”. “კურიერის” ჟურნალისტს, ლიკა ალელიშვილს ძალიან სურდა, რომ სალომე ზურაბიშვილს ღიად ეთქვა, ხმა ამას და ამას მიეცითო, ან „ქართულ ოცნებას“ არ მისცეთო, მაგრამ არ უთქვამს. ალელიშვილმა კი მაინც თქვა, რომ პრეზიდენტმა პოლიტიკური განცხადება გააკეთაო.  

„ქართულმა ოცნებამ“ და მისი კონტროლის ქვეშ მყოფმა მედიებმა საკუთარ ოპონენტებს ყველანაირი პირობა შეუქმნეს იმისთვის, რომ მმართველი პარტიის წინასაარჩევნო კამპანიას თუ პროპაგანდას არ უპასუხო და მხოლოდ დასცინო. იმდენად დევალვირებულია „ქართული ოცნების“ პროპაგანდისტული დისკურსი, რომ მათთან სერიოზულ დისკუსიაში შესასვლელად, დიდი ჯაფაა საჭირო. საბოლოოდ ისე მოხდა, რომ მთელი მმართველი პარტია “დარდუბალას”  პერსონაჟად იქცა. იგივე ბედი ეწია თავად შალვა რამიშვილსაც.  

ამის დასტური არის ისიც, რომ ბიძინა ივანიშვილის გუშინდელ ინტერვიუს „იმედთან“ სერიოზულად, თითქმის, არავინ გამოხმაურებია. ივანიშვილი მის პოლიტიკურ კარიერას ისევ დედის როლსა და რძეზე საუბრით ასრულებს, რომელსაც 12 წლის შემდეგ მამის რძეც დაემატა. 2011 წლის 29 ოქტომბერს, ივანიშვილმა ეკა ბერიძესთან ინტერვიუში, ტელეკომპანია “მაესტროს” ეთერში, გვამცნო, რომ დედის როლის, ბიოლოგიური მშობიარობის მნიშვნელობაზე წიგნის დაწერას აპირებდა. 

მაშინ ერთ-ერთ ინტერვიუში ბიძინამ ისიც თქვა, რომ ამ სახელმწიფოს თითოეული წევრი, მიუხედავად მისი ეთნიკური, რელიგიური თუ სექსუალური კუთვნილებისა, თანასწორი უფლებებით უნდა სარგებლობდესო, მაგრამ დღეს ასე აღარ ფიქრობს, რადგან მამაკაცის ძუძუშიც აღმოაჩინა რძე. 

ამიტომაც იყო, რომ გაზაფხულიდან მოყოლებული, სამთავრობო მედიები ცდილობდნენ, ლგბტ საკითხები მთავარ თემად ექციათ, პოლიტიკური თუ სამოქალაქო საზოგადოების აქტივისტები ამ დებატებში ჩაეთრიათ და შემდეგ საკუთარი თავი ქვეყნის „გაგევებისგან“ მხსნელად წარმოეჩინათ. „პრაიდი, პრაიდმა, პრაიდს“, „ლგბტ პროპაგანდა, პროპაგანდას...“ ატრიალებენ უსასრულოდ, რომ როგორმე კრებსითი გუბაზ სანიკიძე გეების უფლებადამცველად გაასაღონ და შემდეგ სარფიანად გაყიდონ. იქნებ, ამან მაინც გადაარჩინოს ივანიშვილის ძალაუფლება. ცხადია, ეს ჰომოფობიური პროპაგანდა უფროს თაობაზე იყო გათვლილი, რომელსაც შეიძლება ჯერ ისევ სჯეროდეს, რომ სექსუალური იდენტობის შეცვლა ცისარტყელას დროშის ფრიალით არის შესაძლებელი. ამ ირაციონალურ და გაუცნობიერებელ ფობიებზე ცდილობს „ოცნება“, დააშენოს საკუთარი გამარჯვება, თორემ, სინამდვილეში, კარგად იცის, რომ არავითარი პროპაგანდა არ არსებობს და ეს ჰომოფობიური კამპანია დასავლეთის დისკრედიტაციისთვის არის წამოწყებული, ზუსტად ისე, როგორც რუსეთში - “ევროპა გვრყვნის!”

სწორედ ეს ახასიათებთ ძალაუფლების ხიბლში ჩაძირულ პოლიტიკურ ძალებს, ადეკვატურობას კარგავენ და რეალობას ვერ ხედავენ. ასე მოუვიდა “მოქალაქეთა კავშირსაც” და “ნაციონალურ მოძრაობასაც”, რომელიც 2012 წლის 2 ოქტომბრის არჩევნების დროს, საკუთარ გამარჯვებაში დარწმუნებული ღამის 12 საათამდე იყო. იქიდან გამომდინარე, რომ არჩევნებში მონაწილე ძირითად ბირთვს როგორც წესი, შუახნის ასაკს გადაცილებული მოქალაქეები შეადგენენ, „ოცნება“ ვერ ხედავს, რომ 26 ოქტომბრის არჩევნებისთვის ყველაზე მეტად ახალგაზრდა თაობა ემზადება, ახალგაზრდებს კი „გაგევების ზღაპრების“ არ სჯერათ.   

საბოლოოდ, ასეთი ტრაგიკომიკური სურათი მივიღეთ, „ქართული ოცნება“, რომელსაც ყველა ინსტიტუცია მისაკუთრებული აქვს, აბსოლუტური ძალაუფლების პირობებში ყველაზე კომიკურ და სასაცილო ადამიანთა ჯგუფად ჩამოყალიბდა. 

“დარდუბალას” შემქმნელები “დარდუბალას” პერსონაჟებად იქცნენ. თავად ბიძინა ივანიშვილი კი ქვეყნის მთავარ „დარდუბალად“. 

ავტორი, ნუგზარ მეტრეველი. 




ბლოგში გამოთქმული მოსაზრებები ეკუთვნის ავტორს და შეიძლება არ ასახავდეს რედაქციის პოზიციას.

ასევე იხილეთ