„პუბლიკა“ გამოცემის თანადამფუძნებლისა და ჟურნალისტის, ბასტი მგალობლიშვილის დაკავების ფაქტს დამოუკიდებელ მედიაზე ზეწოლად აფასებს და განიხილავს ხელისუფლების მცდელობად, ჩაახშოს სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლება.

„როგორც საზოგადოებისთვის უკვე ცნობილია, დღეს „პუბლიკის“ თანადამფუძნებელსა და ჟურნალისტს, ბასტი მგალობლიშვილს შინაგან საქმეთა სამინისტროს თანამშრომლებმა უკანონოდ აღუკვეთეს თავისუფლება.

სამოქალაქო ტანსაცმელში ჩაცმულ პოლიციელებს იგი დაახლოებით 50 წუთის განმავლობაში ჰყავდათ მანქანაში, შეუზღუდეს გადაადგილების თავისუფლება, ძალის გამოყენებით წაართვეს ტელეფონი და არ მისცეს საშუალება, დაჰკავშირებოდა ოჯახს, კოლეგებსა და ადვოკატს.

მოგვიანებით, ფაქტის გახმაურებისა და ფართოდ გავრცელების შემდეგ, ის სახლში დააბრუნეს და უთხრეს, რომ „სხვაში შეეშალათ“, თუმცა ბასტი მგალობლიშვილი აღწერს გარემოებებს, რაც საწინააღმდეგოს ამტკიცებს – პოლიციის თანამშრომლებმა იცოდნენ მისი სახელი, გვარი, მისამართი; მის სახლთან იცდიდნენ დილიდან; იცოდნენ, რომ სტუმრად ჰყავდა ბებია და ა.შ.

ჟურნალისტი ბასტი მგალობლიშვილი „პუბლიკის“ დაფუძნების დღიდან აქტიურად აშუქებს ქვეყანაში მიმდინარე მოვლენებს და ბოლო დღეების განმავლობაშიც აშუქებდა რუსთაველის პროტესტს.

„პუბლიკა“ მისი დაკავების ფაქტს აფასებს დამოუკიდებელ მედიაზე ზეწოლად და განიხილავს ხელისუფლების მცდელობად, ჩაახშოს სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლება.

„პუბლიკის“ ჟურნალისტები ხშირად გამხდარან როგორც პოლიციის ძალადობის, ასევე ხელისუფლების უმაღლესი თანამდებობის პირების მხრიდან დეზინფორმაციის, სიძულვილის ენისა და პროპაგანდის სამიზნე.

ჩვენ ვაცნობიერებთ, რომ ეს არის საქართველოში მომუშავე მედიის ყოველდღიურობა, თუმცა არ ვაპირებთ, შევეგუოთ მას და მოვუწოდებთ ხელისუფლებას, შეწყვიტოს ჟურნალისტების ცემის, დაპატიმრების, დაშინებისა და ყველა სხვაგვარი რეპრესიის პრაქტიკა. თავისუფლება მზიას ამაღლობელს!“ - წერს გამოცემა.

თბილისის საქალაქო სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა კოლეგიის მოსამართლე ნინო ენუქიძემ დღეს, 24 ოქტომბერს, საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს წევრს, ლიკა ბასილაია-შავგულიძეს 5-დღიანი ადმინისტრაციული პატიმრობა შეუფარდა.

შინაგან საქმეთა სამინისტრო მას ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 166(1)-ე და 173(2)-ე მუხლების დარღვევას ედავება, რაც წვრილმან ხულიგნობასა და პოლიციის სიტყვიერ შეურაცხყოფას გულისხმობს.  

საზოგადოებრივი მაუწყებლის სამეურვეო საბჭოს დღევანდელ სხდომაზე ზაზა აბაშიძემ და ლაშა ტუღუშმა საბჭოს დაკავებული წევრის, ლიკა ბასილაია-შავგულიძის მხარდამჭერი განცხადების ტექსტი წარადგინეს, თუმცა ის საბჭოს სხვა წევრებმა არ გაიზიარეს.

სამეურვეო საბჭოს თავმჯდომარე, ვასილ მაღლაფერიძემ სხდომის მიმდინარეობის დროსვე თქვა: „მე, რა საკვირველია, არ შემოვუერთდები იმიტომ, რომ ჩემი ინდივიდუალური მოსაზრებაა, ინდივიდუალური და მე არც მისაუბრია კოლეგებთან, მე არც ქუჩის გადაკეტვის სოლიდარული ვარ, არც პოლიციის მანქანებზე ასვლის მიმართ ვარ სოლიდარული და არც შეურაცხყოფების მიმართ ვარ სოლიდარული, არც საჯაროდ და არც შიგნით, არც სხდომის შიგნით…“.

ლიკა ბასილაია - შავგულიძე პოლიციამ 22 ოქტომბერს, აქციის - „მედია რუსთაველზე“ მიმდინარეობის პარალელურად დააკავა, ბრალი ოფიციალურად კი ორი დღის შემდეგ წარუდგინეს.

23 ოქტომბერს, „მთის ამბები“/„საქართველოს ამბების“ დამფუძნებელმა, გელა მთივლიშვილმა გაავრცელა ინფორმაცია, რომ ბასილაია-შავგულიძისთვის ადმინისტრაციული სამართალდარღვევის ოქმი ჯერ გადაცემული არ ჰქონდათ. მთივლიშვილმა გაავრცელა მისი წერილიც: 

„დაზუსტებით იმის თქმა, რას ედავებიან, ჯერ არ შეგვიძლია, სავარაუდოდ, წვრილმან ხულიგნობას და პოლიციის მოთხოვნისადმი დაუმორჩილებლობას. დაკავების დროს ტანსაცმელი აქვს დაზიანებული. იზოლატორში მოთავსების შემდეგ მოპყრობაზე პრეტენზიები არ გააჩნია. მხნედაა! ესეც მისი მოკლე წერილი:

„რუსული რეჟიმისგან სხვას რას უნდა ველოდოთ. უკანონოდ დამაპატიმრეს, ტროტუარზე მდგომს პოლიციელი მწვდა კისერში. მე ვაფრთხილებდი მათ, რომ თუ აქ რუსული რეჟიმი დამყარდება, მათ წაიყვანენ უკრაინასთან ომში და დრონი დააფრინდებათ. ჩვენი თავისუფლების ხარჯზე ვიცავთ იმ პოლიციელებს, რომლებიც უკანონოდ გვაკავებენ და მოსამართლეებს, რომლებიც უკანონოდ გვაპატიმრებენ. თუ ჩვენი არ სჯერათ, შეუძლიათ ნახონ რუსი პროპაგანდისტის, სალავიოვის განცხადება, რომელიც ამბობს, „ჩვენ ქართველები გვჭირდება ომში“. ბრძოლას ვაგრძელებთ“„.

ბასილაია-შავგულიძეს დაკავებას გამოეხმაურა და მას სოლიდარობა გამოუცხადა „მედიის ადვოკატირების კოალიციამაც“. 

აზერბაიჯანელ ჟურნალისტს, აფგან სადიგოვს 18 ოქტომბრის აქციაზე გზის გადაკეტვის საბაბით, მოსამართლე ზვიად ცეკვავამ 14-დღიანი ადმინისტრაციული პატიმრობა შეუფარდა.

აფგან სადიგოვი, რომელსაც ოჯახი გუშინ რამდენიმე საათის განმავლობაში ეძებდა, ადმინისტრაციული წესით დაკავებული აღმოჩნდა. მისი ადვოკატის, მარიამ ყველაშვილის თქმით, სადიგოვი 22 ოქტომბერს, დაახლოებით 20:00 საათზე, სახლთან დააკავეს და მხოლოდ გამთენიისას გაიგეს, რომელ იზოლატორში ჰყავდათ გადაყვანილი.

„აპირებდა რუსთაველის გამზირზე აქციას შეერთებოდა. ადგილზე, სახლთან დააკავეს, დახვდა პოლიციის რამდენიმე თანამშრომელი… ადგილზე არ განუმარტავთ მისთვის უფლებები და მხოლოდ განყოფილებაში გადაყვანის შემდეგ გაიგო, რატომ იყო დაკავებული. ასევე, რომ მოვინახულე დღეს იზოლატორში… მითხრა, რომ მე ვურეკავდი მას ტელეფონზე და როცა დაინახა, რომ ჩემი ზარი იყო შესული, პოლიციელებს უთხრა, რომ ადვოკატი რეკავდა და მიეცათ შესაძლებლობა, რომ ადვოკატს დალაპარაკებოდა, მაგრამ არ მისცემს ამის უფლება…სამწუხაროდ, გამთენიისას გავიგეთ, ზუსტად სად იყო გადაყვანილი და დღეს ვნახეთ“, - ამბობს ყველაშვილი „მედიაჩეკერთან“ საუბრისას.

„სოციალური სამართლიანობის ცენტრის“ განცხადებით, რომელიც აზერბაიჯანელი ჟურნალისტის ინტერესებს იცავს, აფგან სადიგოვი განმარტავს, რომ დაკავების შემდეგ პოლიციის თანამშრომლებს ის რამდენიმე საათი ჰყავდათ ავტომობილში მოთავსებული და ხელებზე ძლიერად ჰქონდა მოჭერილი ხელბორკილი. 

„თბილისის საქალაქო სასამართლოში გამართული სასამართლო პროცესის დროს კი შინაგან საქმეთა სამინისტროს თანამშრომლებმა მტკიცებულების სახით წარმოადგინეს ვიდეომასალა, სადაც ადგილზე მყოფ პირებს მოუწოდებდნენ გზის გათავისუფლებისკენ ქართულ ენაზე. მიუხედავად ადვოკატის განმარტებისა, რომ აფგან სადიგოვს არ ესმის ქართული ენა, მოსამართლემ აღნიშნული გარემობა არც კი შეაფასა და ყოველგვარი დასაბუთების გარეშე გამოიყენა ყველაზე მკაცრი ადმინისტრაციული სახდელი.

ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში განხორციელებული რეპრესიული ცვლილებები და სასამართლო პრაქტიკა უხეშად არღვევს ადამიანის ფუნდამენტურ უფლებებს და ფაქტობრივად ახდენს შეკრებისა და გამოხატვის თავისუფლების კრიმინალიზებას საქართველოში. გაუმართლებლად მაღალი სახდელები, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის დაბალი პროცედურული სტანდარტების ფონზე, ქმნის ადამიანის თავისუფლებებში უხეში და აგრესიული ჩარევის მაღალ რისკებს და მოქალაქეს სრულიად დაუცველს ტოვებს რეპრესიული სახელმწიფო აპარატის წინაშე.

მოცემულ შემთხვევაშიც, აფგან სადიგოვის მიმართ მიღებული სასამართლო გადაწყვეტილება კიდევ ერთხელ აჩვენებს, რომ მისი მიზანი პროტესტში აქტიურად ჩართული აქტივისტის სამაგალითო დასჯა უფროა“, - წერს ორგანიზაცია. 

სევინჩ სადიგოვამ ინფორმაცია რომ მეუღლეს, აფგან სადიგოვს ვერ უკავშირდებოდა, გუშინ, საღამოს გაავრცელა. 

„დღეს ჩემი მეუღლე, აფგან სადიგოვი, უნდა წასულიყო საქართველოს პარლამენტის წინ, რათა მონაწილეობა მიეღო აქციაში, რომელიც უკვე 329-ე დღეა მიმდინარეობს. თუმცა, მას შემდეგ რაც სახლიდან გავიდა, მასთან დაკავშირება შეუძლებელი გახდა. გუშინ და გუშინ წინ აფგანმა მითხრა, რომ მას უთვალთვალებდნენ. როგორც ჩანს, ეს ილჰამ ალიევის და ბიძინა ივანიშვილის რეჟიმების მხრიდან კიდევ ერთი პოლიტიკური რეპრესიაა“, - დაწერა სადიგოვამ სოციალურ ქსელში.

აფგან სადიგოვი აზერბაიჯანელი ჟურნალისტია, რომელიც თბილისში, აზერბაიჯანის მოთხოვნით, შარშან დააკავეს. სადიგოვი საექსტრადიციო პატიმრობაში თითქმის 9 თვე იმყოფებოდა. მან პროტესტის ნიშნად 161 დღე იშიმშილა.

სადიგოვი მეოთხე ჟურნალისტია, რომელსაც აქციაზე გზის გადაკეტვის საბაბით ადმინისტრაციული პატიმრობა შეუფარდეს. 

ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში შესული ცვლილებით, შეკრებისა და მანიფესტაციის მონაწილე უალტერნატივოდ 15 დღემდე ვადით ადმინისტრაციული პატიმრობით დაისჯება ტრანსპორტის სავალი ნაწილის ნაწილობრივ ან სრულად გადაკეტვისთვის, თუ რაოდენობის გათვალისწინებით აქციის ჩატარება სხვაგვარად შესაძლებელია.

23 ოქტომბერს, 12:00 საათზე, საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოში საქმეზე - „გიორგი კიკაბიძე, გენადი ქვაჩახია, ნათია ამირანაშვილი, რუსუდან დუმბაძე, თათია წოწონავა, ა(ა)იპ „სტუდია მონიტორი“ და სხვები საქართველოს პარლამენტის თავმჯდომარის წინააღმდეგ“ არსებითი განხილვის სხდომა გაიმართება. საკონსტიტუციო სასამართლოს პირველი კოლეგია ხვალინდელ სხდომაზე 2 სარჩელს განიხილავს.

დავის საგანი „საქართველოს პარლამენტში მასობრივი ინფორმაციის საშუალებათა წარმომადგენლების აკრედიტაციის წესის დამტკიცების თაობაზე“ შალვა პაპუაშვილის ბრძანებით დამტკიცებული წესის რამდენიმე მუხლია. მათ შორის, იმ ქვეპუნქტის კონსტიტუციურობა, რომლის მიხედვითაც, პარლამენტში აკრედიტებული ჟურნალისტი ვალდებულია, „საქართველოს პარლამენტის წევრის, აპარატის თანამშრომლის ან პარლამენტში სტუმრად მყოფი პირის მიერ ინტერვიუს ჩაწერაზე უარის თქმის შემთხვევაში შეწყვიტოს ინტერვიუ“. ამ წესის დარღვევა კი ჟურნალისტისთვის აკრედიტაციის შეჩერებას/აკრედიტაციის გაცემის შეზღუდვას ითვალისწინებს.

სადავოდ არის გამხდარი იმ პუნქტის კონსტიტუციურობაც, რომლითაც „ცალკეულ შემთხვევებში, საქართველოს პარლამენტში გასამართი ღონისძიების სპეციფიკურობიდან ან უსაფრთხოების რეჟიმიდან გამომდინარე, აპარატის უფროსის გადაწყვეტილებით შეიძლება შეიზღუდოს აკრედიტებულ ჟურნალისტთა პარლამენტის სასახლეში დაშვება, გადაადგილება ან მათი ტექნიკის გარკვეულ ადგილებში განლაგება“. 

როგორც საკონსტიტუციო სასამართლო წერს, მოსარჩელე მხარის არგუმენტაციით, გასაჩივრებული რეგულაციები არ ემსახურება კონსტიტუციურად დასაშვებ ლეგიტიმურ მიზანს და ზღუდავს ჟურნალისტთა უფლებას, დასვან მაღალი საზოგადოებრივი ინტერესის მქონე საკითხებთან დაკავშირებული შეკითხვები, ისევე, როგორც საზოგადოებას მიაწოდონ ინფორმაცია არჩეული წარმომადგენლების პოზიციების თაობაზე:

„მოსარჩელეები აღნიშნავენ, რომ აკრედიტაციის შეჩერების/გაცემაზე უარის თქმის შიშით იქმნება „მსუსხავი ეფექტი“ გამოხატვის თავისუფლებაზე, რაც აზიანებს მედიის კრიტიკულ ფუნქციას დემოკრატიულ საზოგადოებაში. გარდა ამისა, მოსარჩელე მხარეს პრობლემურად მიაჩნია ტექნიკური პერსონალისთვის აკრედიტაციის შეზღუდვა სადავო ნორმით გათვალისწინებული საფუძვლით, აგრეთვე საქართველოს პარლამენტის აპარატის უფროსის მიერ აკრედიტაციის შეჩერების შესახებ გადაწყვეტილების მიღებისას პროცედურული გარანტიების არარსებობა.

მოსარჩელეების პოზიციით, აკრედიტებულ ჟურნალისტთა საქართველოს პარლამენტის სასახლეში დაშვების, გადაადგილების ან მათი ტექნიკის გარკვეულ ადგილებში განლაგების შეზღუდვის მომწესრიგებელ სადავო ნორმა არის ზოგადი ხასიათის და საქართველოს პარლამენტის აპარატის უფროსს ანიჭებს განუსაზღვრელ დისკრეციას, შეზღუდოს ჟურნალისტთა საქმიანობა საქართველოს პარლამენტში, რაც ეწინააღმდეგება საქართველოს კონსტიტუციის მე-17 მუხლის პირველი პუნქტის პირველ წინადადებას და მე-2 და მე-5 პუნქტებს“.

2024 წლის მაისი-ივნისის პერიოდში „ქართული ოცნებისა“ და „ხალხის ძალის“ დეპუტატების მოთხოვნით, საპარლამენტო აკრედიტაცია „მთავარი არხის“, „ფორმულასა“ და „ტვ პირველის“ რამდენიმე ჟურნალისტს შეუჩერდა. აღსანიშნავია, რომ მათთვის გაგზავნილ პარლამენტის აპარატის უფროსის ოფიციალურ წერილში აკრედიტაციის შეწყვეტის მიზეზი ერთნაირად იყო განმარტებული: „მიუხედავად პარლამენტის წევრის მიერ ინტერვიუს ჩაწერაზე უარის თქმისა, თქვენ კვლავ აგრძელებდით ინტერვიუს ჩაწერის მცდელობას და არ შეწყვიტეთ ვიდეოჩაწერა“.

„საერთაშორისო გამჭვირვალობა საქართველომ“ გასული წლის შეფასებისას, პარლამენტის მიერ აკრედიტაციის წესის მედიის წინააღმდეგ გამოყენება ჟურნალისტებისა და მედიის მიმართ ძალადობის ერთ-ერთ ძირითად კატეგორიაში გააერთიანა. პარლამენტში ჟურნალისტების აკრედიტაციის წესი, როგორც გამოხატვის თავისუფლებით სარგებლობის დამაბრკოლებელი საკითხი მოხვდა სახალხო დამცველის 2023 წლის ანგარიშშიც. 

„პროტესტი“ და „ადევნება“ - რატომ დაიხურა პარლამენტი მედიისთვის - წაიკითხეთ ვრცლად „მედიაჩეკერის“ მასალაში. 

„ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელს, დირექტორს, მზია ამაღლობელსა და ბელარუს პატიმარ ჟურნალისტს, ანდჟეი პოჩობუტის სახაროვის პრემია გადაეცათ.

-----------------------------------------------------

მზია ამაღლობელს გადაეცა „ფორუმ 2000“-ის საერთაშორისო ჯილდო. ის გახდა 2025 წლის მსოფლიო პრესის თავისუფლების გმირის ჯილდოს მფლობელი. „ბათუმელები”/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი დასახელდა თავისუფალი მედიის პრემიის ლაურეატად. ამაღლობელი არის ვაცლავ ჰაველის სახელობის ადამიანის უფლებათა პრემიის 2025 წლის ფინალისტთა სიაშიც.

„ბათუმელებსა“ და მის დამფუძნებლებს, მზია ამაღლობელსა და ეთერ თურაძეს ასევე გადაეცათ „ილია ჭავჭავაძის ეროვნული პრემია - საზოგადოების განვითარებისთვის გაწეული განსაკუთრებული ღვაწლისთვის“.

-----------------------------------------------------

სახაროვის პრემიის დაჯილდოების ცერემონია 16 დეკემბერს, სტრასბურგში გაიმართება. გამარჯვებული კი დღეს, 22 ოქტომბერს, ევროპარლამენტის პლენარულ სხდომაზე რობერტა მეცოლამ დაასახელა. 

2025 წლის სახაროვის პრემიის ფინალისტები იყვნენ: 

„თქვენი და ჩვენი თავისუფლებისთვის მებრძოლი პატიმრები, ანდჟეი პაჩობუტი ბელორუსიდან და მზია ამაღლობელი საქართველოდან“;

„სერბი სტუდენტები“;

„ჟურნალისტები და ჰუმანიტარული დახმარების მუშაკები პალესტინასა და ყველა კონფლიქტურ ზონაში, რომლებსაც წარმოადგენენ პალესტინის ჟურნალისტთა სინდიკატი, წითელი ნახევარმთვარე და UNRWA;“

ანდრეი სახაროვის სახელობის სახაროვის პრემია ევროკავშირის უმაღლესი ჯილდოა ადამიანის უფლებების სფეროში. მას ევროპარლამენტი ყოველწლიურად გადასცემს ფიზიკურ პირებს, ჯგუფებს ან ორგანიზაციებს ადამიანის უფლებების, გამოხატვის თავისუფლებისა და დემოკრატიული ღირებულებების მხარდაჭერის სფეროში მათი მოღვაწეობის აღიარების მიზნით.

„ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელსა და დირექტორს, მზია ამაღლობელს 6 აგვისტოს, ბათუმის საქალაქო სასამართლოს მოსამართლე ნინო სახელაშვილმა 2-წლიანი პატიმრობა მიუსაჯა. ის 9 თვეზე მეტია უკანონო პატიმარია. 

მზია ამაღლობელს ბათუმის პოლიციის უფროსისთვის, ირაკლი დგებუაძისთვის სილის გაწვნის გამო პოლიციელზე თავდასხმას ედავებოდნენ, მოსამართლემ კი მას ბრალი გადაუკვალიფიცირა და დამნაშავედ სისხლის სამართლის კოდექსის 353-ე მუხლის პირველი ნაწილით ცნო. 

„ბათუმელები“/„ნეტგაზეთის“ დამფუძნებელი და დირექტორი დაკავების დღიდან, 38 დღე შიმშილობდა. პატიმრობაში მას მკვეთრად დაუქვეითდა მხედველობა.

ტელეკომპანია „ფორმულას“ სოციალური მედიის ჟურნალისტს, ცირა ჟვანიას, რომელიც გზის გადაკეტვის საბაბით დააკავეს, მოსამართლე თორნიკე ქოჩქიანმა 10-დღიანი ადმინისტრაციული პატიმრობა შეუფარდა.

ცირა ჟვანია „ფორმულას“ მესამე ჟურნალისტია, რომელსაც გზის გადაკეტვის საბაბით პატიმრობა შეეფარდა. 20 ოქტომბერს, მოსამართლე კობა ჩაგუნავამ 5-დღიანი ადმინისტრაციული პატიმრობა შეუფარდა ქეთა ციცქიშვილს. 19 ოქტომბერს, ამავე ბრალდებით დააკავეს და 6-დღიანი პატიმრობა შეუფარდეს ვახო სანაიასაც.

ტელეკომპანიის განცხადებით, „ფორმულას“ ჟურნალისტების დევნა გრძელდება: „რეჟიმი იყენებს მის მიერ კანონად გამოცხადებულ რეპრესიულ წესებს, რომ დევნოს ჟურნალისტები და მწირი რესურსების პირობებში, პრობლემები შეუქმნას დამოუკიდებელი მედიის ფუქნციონირებას. მისი თანამშრომლების დაკავებას „ფორმულა“ განიხილავს მიზანმიმართულ ზეწოლად, რომლის მიზანი თავისუფალი აზრის ჩახშობაა“.

„საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია“ შინაგან საქმეთა სამინისტროს მოუწოდებს, შეწყვიტოს ტელეკომპანია „ფორმულას“ ჟურნალისტების დევნა და სამივე დაკავებული ჟურნალისტი დაუყოვნებლივ გაათავისუფლოს. 

ქარტიის განცხადებით, დაკავებების სერია აჩენს ეჭვს, რომ „ფორმულა“ მიზანშია ამოღებული და „ქართული ოცნების“ ამოცანა მისი ფუნქციონირების შეფერხებაა:

„„ქართული ოცნება“ ვეღარ ფარავს აგრესიას კრიტიკულად განწყობილი ჟურნალისტებისა და მედიასაშუალებების მიმართ და მათთვის სხვადასხვა გზით ზიანის მიყენებას ცდილობს. „ქართულმა ოცნებამ“ მოახდინა საკანონმდებლო პროცესის ინსტრუმენტალიზაცია ოპონენტების დასათრგუნად და მისი მორჩილი პოლიცია და სასამართლო კორპუსი დიდი  ენთუზიაზმით შეუდგა ახლად მიღებული უსამართლო კანონების აღსრულებას.  

დამოუკიდებელი მედია ორგანიზაციები ტელეკომპანია „ფორმულას“ ჟურნალისტს, ქეთა ციცქიშვილს მხარდაჭერას უცხადებენ და მისი დაკავების ფაქტს მედიაზე თავდასხმის კიდევ ერთ გამოვლინებად მიიჩნევენ.

ტელეკომპანია „ფორმულას“ ჟურნალისტს, ქეთა ციცქიშვილს გზის გადაკეტვის საბაბით, მოსამართლე კობა ჩაგუნავამ 5-დღიანი ადმინისტრაციული პატიმრობა შეუფარდა. ციცქიშვილმა დღეს, 20 ოქტომბერს, შუადღით ფეისბუკის პირად გვერდზე დაწერა: „ჩემამდეც მოვიდნენ! მომაკითხეს მილიციელებმა! რო გონიათ ან მე შემეშინდება ან ჩემი ოჯახის რომელიმე წევრს ან ჩემს რომელიმე მეგობარს! ბოლოს მაინც ჩვენ მოვიგებთ. ქართული ოცნება რუსებო!!!“

ქეთა ციცქიშვილი „ფორმულას“ მეორე ჟურნალისტია, რომელსაც გზის გადაკეტვის საბაბით პატიმრობა შეეფარდა. გუშინ, 19 ოქტომბერს, ამავე ბრალდებით დააკავეს და 6-დღიანი ადმინისტრაციული პატიმრობა შეუფარდეს ვახო სანაიასაც.

ვახო სანაიას შემდეგ, მეორე ჟურნალისტის დაკავებას მალევე გამოეხმაურა თავად ტელევიზია, რომელმაც ქეთა ციცქიშვილის დაკავება დამოუკიდებელი მედიის წინააღმდეგ შეტევად განიხილა:

„„ფორმულა“ ჟურნალისტების გახშირებულ დევნას განიხილავს შეტევად დამოუკიდებელი მედიის წინააღმდეგ, რომლის მიზანი კრიტიკული აზრის ჩახშობაა. მოვითხოვთ ქეთა ციცქიშვილის გათავისუფლებას, ასევე მოვუწოდებთ საერთაშორისო მეგობრებს ქმედითი მხარდაჭერისკენ, რათა რეჟიმმა კრიტიკული მედიის დევნისთვის შესაბამისი პოლიტიკური ფასი გადაიხადოს. მიუხედავად მძიმე სამუშაო პირობებისა, „ფორმულა“ განაგრძობს თავისუფალი სიტყვის დაცვას“.

ციცქიშვილის დაკავება დამოუკიდებელ მედიაზე თავდასხმისა და ზეწოლის კიდევ ერთ შემთხვევად მიიჩნია „მედიის ადვოკატირების კოალიციამაც“, რომელიც ადამიანის უფლებების დამცველ და მედიის საკითხებზე მომუშავე 17 ორგანიზაციას აერთიანებს:

„„ქართული ოცნების“ მიერ ჟურნალისტების დაკავება მედიისა და გამოხატვის თავისუფლებაზე პირდაპირი შეტევაა. ასეთ პირობებში, დამოუკიდებელი მედიის საქმიანობა სერიოზული საფრთხის წინაშე დგას, რაც დემოკრატიული საზოგადოების ინფორმირების უფლებას მნიშვნელოვნად ზღუდავს“. 

ჟურნალისტების მიზანმიმართული დევნისა და შევიწროების გამო პროტესტი გამოთქვა „საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიამ“. ორგანიზაციამ „ქართულ ოცნებას“ მოუწოდა „შეწყვიტოს კრიტიკული მედიისა და ჟურნალისტების დევნა კონსტიტუციის დარღვევით მიღებული კანონების გამოყენებით და მათ წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულები დროულად გამოიძიოს“.

ქარტიის განცხადებით, „ქართული ოცნება“ განაგრძობს დამოუკიდებელი მედიის წინააღმდეგ შეტევას, მოქალაქეებისთვის შეკრების კონსტუტუციით დაცული უფლების შეზღუდვის ფონზე:

„მედია „ქართული ოცნების“ სამიზნედ რჩება. მკვეთრად გაუარესებული საკანონმდებლო ჩარჩო, ძალადობრივი, სიცოცხლისა და ჯანმრთელობისათვის საფრთხის შემცველი გარემო, დაუსაბუთებელი ბრალით მაღალი ჯარიმებისა და პატიმრობის შეფარდება, სრული დაუცველობის განცდა - დღემდე ჟურნალისტების მიმართ ჩადენილი არცერთი დანაშაული არ არის გამოძიებული, ჟურნალისტებს პროფესიული მოვალეობის სრულფასოვნად შესრულებაში ხელს უშლის“. 

ქეთა ციცქიშვილს, ვახო სანაიას მსგავსად, ერთობლივი განცხადებით მხარდაჭერა გამოუცხადა 40-მდე დამოუკიდებელმა მედია ორგანიზაციამ:

„მიგვაჩნია, რომ ბოლოს მიღებული რეპრესიული კანონდებლობა, ისევე, როგორც მანამდე მიღებული და ამოქმედებული კანონები, მიზნად ისახავს ქვეყანაში კრიტიკული აზრის, თავისუფალი მედიისა და სამოქალაქო საზოგადოების სრულად განადგურებას. ვახო სანაიასა და ქეთა ციცქიშვილის დაკავებაც “ქართული ოცნების” ამ ავტორიტარული პოლიტიკის ნაწილია და ჟურნალისტებისა და კრიტიკულად განწყობილი მოქალაქეების დაშინებას ემსახურება.

მიუხედავად იმისა, რომ „ოცნების” ხელისუფლება ყველა გზას იყენებს მედიის გასაჩუმებლად, ვაგრძელებთ ჩვენი პროფესიული მისიის შესრულებას,  საზოგადოების ინფორმირებას და სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლების დაცვას“.

ტელეკომპანია „ფორმულას“ ჟურნალისტების დაკავება მკაცრად დაგმო „პრესის საერთაშორისო ინსტიტუტმაც“: „ამით მართლაც რომ მიზანშია ამოღებული „ფორმულა“, საქართველოში დარჩენილ სულ რამდენიმე კრიტიკულ ხმათაგან ერთი. მოვითხოვთ მათ დაუყოვნებლივ და უპირობო გათავისუფლებას“.

ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში შესული ცვლილებით, შეკრებისა და მანიფესტაციის მონაწილე უალტერნატივოდ 15 დღემდე ვადით ადმინისტრაციული პატიმრობით დაისჯება ტრანსპორტის სავალი ნაწილის ნაწილობრივ ან სრულად გადაკეტვისთვის, თუ რაოდენობის გათვალისწინებით აქციის ჩატარება სხვაგვარად შესაძლებელია.

30-ზე მეტი დამოუკიდებელი მედია ორგანიზაცია ტელეკომპანია „ფორმულას“ ჟურნალისტს, ვახო სანაიას მხარდაჭერას უცხადებს და მისი დაკავების ფაქტს „ქართული ოცნების“ მხრიდან თავისუფალი მედიის წინააღმდეგ გადადგმულ მორიგ  ნაბიჯად მიიჩნევს.

მედიების ერთობლივი განცხადება:

„19 ოქტომბერს დააკავეს და 6-დღიანი ადმინისტრაციული პატიმრობა შეუფარდეს ტელეკომპანია “ფორმულას” ჟურნალისტს, ვახო სანაიას. პოლიცია მას გზის გადაკეტვას ედავება.

დამოუკიდებელი მედია ორგანიზაციების წარმომადგენლები მხარდაჭერას და სოლიდარობას ვუცხადებთ ვახო სანაიას. მიგვაჩნია, რომ მისი დაკავება რეპრესიების მაგალითი და “ქართული ოცნების” მხრიდან თავისუფალი მედიის წინააღმდეგ გადადგმული კიდევ ერთი ნაბიჯია.

ბოლო ორი წელია, დამოუკიდებელი მედია ხელისუფლების რეპრესიების სამიზნეა. მზია ამაღლობელის პატიმრობა, მუქარა, ჯარიმები, ფიზიკური ანგარიშსწორება, პროფესიული მოვალეობის შესრულებაში ხელის შეშლა და რეპრესიული კანონები — ეს “ქართული ოცნების” მხრიდან მედიაზე ზეწოლის მხოლოდ მცირე ჩამონათვალია. ამავდროულად, ჟურნალისტების წინააღმდეგ ჩადენილი დანაშაულებისთვის ამ დრომდე არავინ დასჯილა.

მიუხედავად ზეწოლის არაერთი მცდელობისა, ვაგრძელებთ მუშაობას საზოგადოების ინფორმირებისთვის და ერთად ვდგავართ სიმართლისა და დამოუკიდებლობის იდეის მხარეს“.

განცხადებაზე ხელმომწერი ორგანიზაციები [სია განახლებადია]:

საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია/„მედიაჩეკერი“;

მედიასახლი „გურია NEWS“;

მედია აპრილი;

ინდიგო;

ბათუმელები/ნეტგაზეთი;

რადიო WW;

აჭარა თაიმსი;

მედიაჰოლდინგი „ქრონიკა+“;

რადიო „მარნეული“; 

სამცხე-ჯავახეთის მედიის ხელშეწყობის ფონდი|TOK ;

ქართლის ამბები;

ჩემი ხარაგაული;

ტვ კავკასია;

ტაბულა;

ტვ პირველი;

Artarea;

რადიო ქალაქი;

On.ge;

სტუდია „მონიტორი“;

„ინფო იმერეთი“;

BMG (Business Media Georgia);

ახალი ამბების სააგენტო ექსპრესნიუსი;

ფორმულა;

სამხრეთის კარიბჭე;

ქუთაისიპოსტი;

ჯავახეთის საინფორმაციო ცენტრი;

პროექტი 64;

პუბლიკა;

Chai Khana;

მაუწყებელი;

ტელეკომპანია „ფორმულას“ წამყვანს, ჟურნალისტ ვახო სანაიას მოსამართლე მანუჩარ ცაცუამ 6-დღიანი ადმინისტრაციული პატიმრობა შეუფარდა. ის გზის გადაკეტვის ბრალდებით დღეს, 19 ოქტომბერს დააკავეს. 

„ფორმულამ“ ვახო სანაიას დაკავება როგორც ჟურნალისტის და მთლიანად დამოუკიდებელი მედიის შევიწროებად მიიჩნია. 

„ამ რეპრესიულ გარემოში სამოქალაქო უფლებების უკიდურესი შეზღუდვის ფონზე, მედიის თავისუფლების ხელყოფა კიდევ უფრო თვალსაჩინო ხდება. ეს ხდება მაშინ, როცა ხვალ, 20 ოქტომბერს ევროკავშირის უმაღლესი რანგის დიპლომატები საქართველოში არსებულ ვითარებას, მათ შორის მედიაზე ზეწოლას განიხილავენ.

ვახო სანაია მთავარი საინფორმაციო გადაცემის წამყვანია და ის ახლა ეთერისთვის უნდა ემზადებოდეს. მოვითხოვთ მის დაუყოვნებლივ გათავისუფლებას და მოვუწოდებთ საერთაშორისო საზოგადოებას მხარდაჭერისკენ“, - განაცხადა ტელეკომპანიამ. 

ტელეწამყვანის დაკავება მედიის და სიტყვის თავისუფლების უხეში დარღვევად შეაფასა „მედიის ადვოკატირები კოალიციამ“, რომელიც ადამიანის უფლებების დამცველ და მედიის საკითხებზე მომუშავე 17 ორგანიზაციას აერთიანებს:

„მედიის წარმომადგენლებზე მსგავსი სახის ზეწოლა, გამონაკლისი არ არის. განსაკუთრებით, ბოლო წლების განმავლობაში , როცა მედიაზე ზეწოლამ “ქართული ოცნების” მხრიდან სისტემური და ორგანიზებული ხასიათი მიიღო. მსგავსი ქმედებები შეტევაა არა მხოლოდ მედიის წინააღმდეგ, არამედ თითოეული მოქალაქის თავისუფლების წინააღმდეგ.

კოალიცია  სოლიდარობას უცხადებს ვახო სანაიას, ყველა მის კოლეგას და მშვიდობიან დემონსტრანტებს, რომლებიც საკუთარი უფლებების დაცვას ცდილობენ. ვითხოვთ ვახო სანაიას და ყველა უკანონოდ დაკავებული მოქალაქის დაუყოვნებლივ გათავისუფლებას“.

ვახო სანაიას დაკავებას გამოეხმაურა „საქართველოს ჟურნალისტური ეთიკის ქარტიაც“, რომელმაც შინაგან საქმეთა სამინისტროს მისი დაუყოვნებლივ გათავისუფლებისაკენ მოუწოდა.

„ბოლო თვეებში შემოღებული საკანონმდებლო ცვლილებებით „ქართული ოცნება“ თანმიმდევრულად ზღუდავს სივრცეს სიტყვისა და გამოხატვის თავისუფლებისათვის და მოქალაქეებს პრაქტიკულად ართმევს შეკრებისა და პროტესტის გამოხატვის უფლებას. ის, თუ რა ფორმით ხდება ამ ახლად მიღებული საკანონმდებლო ცვლილებების აღსრულება - „ქართული ოცნების მიმართ კრიტიკულად განწყობილი მოქალაქეების დაკავება შეუსაბამოდ მრავალრიცხოვანი საპოლიციო ჯგუფების მიერ, პოლიციელების მიერ გამოჩენილი მონდომება და სიხისტე, ცხადად აჩვენებს, რომ ამ რეპრესიული ზომების მთავარი მიზანი პროტესტის დამორჩილება და კრიტიკული ხმების ჩახშობაა.

მედია უკვე დიდი ხანია, „ქართული ოცნების“ სამიზნედაა ქცეული. ჟურნალისტებს აყენებენ ფიზიკურ და სიტყვიერ შეურაცხყოფას, ტოვებენ საარსებო რესურსების გარეშე, ყველა საშუალებით ხელს უშლიან ინფორმაციის მოპოვებასა და გავრცელებაში.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია სწორედ ამ კონტექსტში განიხილავს ვახო სანაიას დაკავებას და მას მედიაზე ზეწოლის კიდევ ერთ გამოვლინებად მიიჩნევს. უსამართლო კანონების საფუძველზე, რომლებიც არანაირ ლეგიტიმურ მიზანს და საზოგადოებრივ სიკეთეს არ ემსახურება, ჟურნალისტს ხელი ეშლება პროფესიული მოვალეობის შესრულებაში. ის დღეს ვერ შეძლებს „ფორმულას“ საღამოს ეთერში გადაცემის წაყვანას.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია სოლიდარობას უცხადებს ვახო სანაიას და ყველა ჟურნალისტს, ვინც „ქართული ოცნების“ მხრიდან დევნასა და შევიწროებას განიცდის.

ჟურნალისტური ეთიკის ქარტია შსს-ს მოუწოდებს, დაუყოვნებლივ გაათავისუფლოს ვახო სანაია და მომავალშიც თავი შეიკავოს ჟურნალისტების დევნისა და მათთვის პროფესიულ საქმიანობაში ხელშეშლისგან“, - ვკითხულობთ ქარტიის განცხადებაში. 

ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსში შესული ცვლილებით, შეკრებისა და მანიფესტაციის მონაწილე უალტერნატივოდ 15 დღემდე ვადით ადმინისტრაციული პატიმრობით დაისჯება ტრანსპორტის სავალი ნაწილის ნაწილობრივ ან სრულად გადაკეტვისთვის, თუ რაოდენობის გათვალისწინებით აქციის ჩატარება სხვაგვარად შესაძლებელია.

სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურის განცხადებით, „იმედი“ ტექნიკურ ხარვეზის გამო იყო გათიშული და დანაშაულებრივი ფაქტი არ დასტურდება.

„ტელეკომპანია “იმედის” და ჰოლდინგში შემავალი არხების - “მაესტროსა” და “ჯიდიესის” მაუწყებლობის შეწყვეტასთან დაკავშირებით გამოძიებით დგინდება, რომ ადგილი ჰქონდა ტექნიკურ ხარვეზს ტელეკომპანიის შიდა ერთ-ერთ ელექტრომოწყობილობაზე, რის გამოც მაუწყებლობა 45 წუთის განმავლობაში გაითიშა. გამოძიების მასალების მიხედვით დანაშაულებრივი ფაქტი არ დასტურდება. შესაბამისად, ანალოგიური საბოლოო საექსპერტო დასკვნის მიღების შემთხვევაში, სისხლის სამართლის საქმეზე გამოძიება შეწყდება“, - წერია სუსის განცხადებაში.

13 ოქტომბერს, 19:01 საათზე სამთავრობო „იმედმა“ განაცხადა, რომ არხის მაუწყებლობა „დაუდგენელი მიზეზით, მოულოდნელად, დაახლოებით 45 წუთით გაითიშა“. არხმა არ გამორიცხა, რომ ადგილი ჰქონოდა „არხის წინააღმდეგ მიმართულ დანაშაულებრივ აქტს“.

იმავე დღეს, სახელმწიფო უსაფრთხოების სამსახურმა სამთავრობო პროპაგანდისტული „იმედის“ მიმართვის საფუძველზე, ტელეკომპანიის ჰოლდინგში შემავალი სამი ტელეარხის („იმედი“, „მაესტრო“ და GDS) დროებით გათიშვის გამო, გამოძიება საბოტაჟის მუხლით დაიწყო.

საქართველოს საპატრიარქოს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურის განცხადებით, 14 ოქტომბერს შიგა განაწესის დარღვევის გამო, „TV პირველისა“ და „ფორმულას“ გადამღები ჯგუფები, მომდევნო საეკლესიო დღესასწაულებზე აკრედიტაციას ვერ მიიღებენ. 

„დღეს, 14 ოქტომბერს, სვეტიცხოველის ტაძრის ეზოში ჟურნალისტური საქმიანობის საბაბით, შიგა განაწესის დარღვევისათვის, არაერთგზის გაფრთხილების მიუხედავად, პრესისთვის გამოყოფილი სივრცის თვითნებურად დატოვებისათვის, ტვ. პირველის და ტვ. ფორმულას გადამღები ჯგუფები მომდევნო საეკლესიო დღესასწაულებზე აკრედიტაციას ვერ მიიღებენ“,  - ნათქვამია განცხადებაში. 

სვეტიცხოვლობამდე რამდენიმე დღით ადრე, 11 ოქტომბერს, საპატრიარქოს პრესამსახურმა განაცხადა, რომ სვეტიცხოვლობაზე მასმედიის წარმომადგენლები ისარგებლებდნენ ისეთივე რეგულაციით, როგორიც „კანონით განსაზღვრულია სახელმწიფოს სხვადასხვა ინსტანციის ოფიციალურ ღონისძიებებზე“.

მათ აკრედიტაციისთვის საპატრიარქოს საზოგადოებასთან ურთიერთობის სამსახურისთვის უნდა მიემართათ.